Nyɩhyɛ Fʋfɔlɛʼn

Ɛhɩ a, *tɛɛyɩfʋɛ kpain'n kɔ bisa Etiɛnɩn kɛ: “Asʋ ɛjɔlɛ'n mɔ bɛ lɛ kan'n tɩ ananhɔlɛ ɔ?”
Etiɛnɩn kɔ bua yɩ́ kɛ: “Mɩ́n nianman nʋn mɩ́n sɩ-mɔ, ɛmɔ tíe! Mɛlɛ mɔ anɩn yɛ́ nan *Abalahamʋn wɔ Mezopotamin mân nɩn anun'n, asannan nán ɔ'a tu ɔ'a tanlan Halan'n, Anunminnyanmʋn Nyanmɩan'n yɩlɩ yɩ́ nwʋn ɔ helelɩ yɩ́. Nyanmɩan hanlɩn helelɩ yɩ́ kɛ: Abalahamʋn, fi wɔ́ mân nɩn anun tu, jasʋ wɔ́ afilie nɩn abʋ anwʋn nán kɔ mân'n mɔ mɩn 'ba hele wɔ́ nɩn anun. Mɔ Nyanmɩan hanlɩn sɔ'n, sakpa Abalahamʋn fi Kalide mân nɩn anun ɔ kɔ tu, ɔ kɔ a kɔ tanlan Halan. Halan ɛbɛlɛ yɛ̂ yɩ sɩ wuli ɔ. Mɔ yɩ́ sɩ wuli'n, Nyanmɩan man ɔ fi ɛbɛlɛ ɔ kɔ tu, ɔ kɔ a kɔ tanlan mân ɛhɩ mɔ ɛnɛ ɛmɔ tɩ nun ɛwa nɩn anun. Mân sɔ nɩn anun, Nyanmɩan a mman man yɩ́ like, ɔ'a mman man yɩ́ asɩɛ bɛ́ ja kʋn mgban. Kʋsʋ Nyanmɩan bɔlɩ yɩ́ anɔhʋba kɛ ɔ 'fa mân sɔ'n man yɩ́, ɔ nʋn yɩ́ sasʋ'n-mɔ mɔ bɛ lɛ ba a yɩ́ nzin'n. Tɛmʋn mɔ ɔ 'kan ɛjɔlɛ sɔ'n ɔ kele Abalahamʋn'n, anɩn Abalahamʋn wʋlɩ man baa. Ɛ 'nwun ɛjɔlɛ biekun m'ɔ hanlɩn helelɩ Abalahamʋn'n: Wɔ́ sasʋ'n-mɔ mɔ bɛ lɛ ba a wɔ́ nzin'n, bɛ 'ba ha mân fʋfɔlɛ anun bɛ kaci nganga. Bɛ 'ba hele bɛ́ ahʋlʋwa dede afʋɛ ɛya nnan. Bɛ́ mɔ bɛ kɔ fa bɛ́ bɛ kɔ yɔ bɛ́ nganga'n, mɩ́n yɛ̂ mɩn 'bua bɛ́ ndɛɛ ɔ. Mɩn yɔ yɩ́ sɔ yue a, bɛ fi mân sɔ nɩn anun bɛ 'tu bɛ ba bɛ sʋ mɩ́n ɛwa lɩka ɛhɩ anun. Mɔ Nyanmɩan hanlɩn sɔ yuelɩ'n, ɔ nʋn Abalahamʋn bɛ kɔ li nyɩhyɛ. Nyɩhyɛ sɔ'n, yɩ́ nzɔlɛ y'ɔ le mmian nun ɛkpɛ'n. Ɛhɩka ati yɛ̂ Abalahamʋn wʋlɩ yɩ́ wa belenzua Izakɩ m'ɔ lili ɛlɛɔcʋɛ'n, ɔ kpɛlɩ yɩ́ mmian nun nɩn ɔ. Izakɩ kʋsʋ kɔ kpɛ Zʋakɔbʋ dɩɛ'n. Zʋakɔbʋ kʋsʋ kɔ kpɛ Izalayɛ nvilie bulu nʋn nnyuan'n mgbain'n-mɔ dɩɛ'n.
“Mgbain sɔ'n-mɔ anun mmie-mɔ kɔ fa bɛ́ nianman Zozɛfʋ anwʋn ɛkpɔ. Bɛ kɔ tɔnɩn yɩ́. Bɛ nʋn yɩ́ kɔ hɔ Ezipiti mân nun ɔ kɔ kaci kanga. Nan kʋsʋ anɩn Nyanmɩan nʋn yɩ́ san. Nyanmɩan kɔ le yɩ́ fi yɩ́ amannɩnhunlun'n kʋalaatin anun. Ɔ manlɩn yɩ́ ngɛlɛ ɔ manlɩn Falaʋn m'ɔ tɩ Ezipiti mân nɩn asʋ belemgbin'n kɔ bu yɩ́ sʋanlan. Falaʋn kɔ fa Zozɛfʋ kɔ sie mân nɩn asʋ ɔ nʋn yɩ́ awulo nɩn asʋ kpain. Ɛhɔɛ kʋn kɔ kpɩn Ezipiti nʋn Kanaân mân'n kʋalaatin anun. Yɛ́ nan-mɔ nwunlin yalɛ kpa, afɩ anɩn bɛ nnyan man like fɩ́ɩ́ bɛ nni man.
“Mɔ Zʋakɔbʋ tɩlɩ kɛ bɛ nyan *bele Ezipiti mân nun'n, ɔ kɔ li mʋa ɔ kɔ sʋan yɩ́ mma'n-mɔ mɔ bɛ tɩ yɛ́ nan nɩn ɛlɔ kʋn. Mɔ Zʋakɔbʋ sʋanlɩn yɩ́ mma'n-mɔ Ezipiti mân nun m'ɔ tɩan yɩ́ kpɛ nnyuan'n, Zozɛfʋ kɔ yɩ yɩ́ nwʋn kɔ hele yɩ́ nianman'n-mɔ. Falaʋn kɔ nwun lɩka mɔ Zozɛfʋ fi'n, ɔ kɔ nwun Zozɛfʋ anwʋn amma. M'ɔ yɔlɩ sɔ'n, Zozɛfʋ kɔ yɩ yɩ́ nianman'n-mɔ kɛ bɛ hɔ́ fá bɛ́ sɩ nʋn bɛ́ nwʋn amma'n-mɔ kʋalaatin, maan bɛ bála Ezipiti mân nun. Bɛ́ kʋalaa, bɛ tɩ menian abulasʋ ɔ nʋn nnun. Zʋakɔbʋ kɔ hɔ Ezipiti mân nun. Ɛlɔ yɛ̂ ɔ nʋn yɛ́ nan-mɔ bɛ wuli ɔ. Bɛ nʋn bɛ́ fuin'n kɔ hɔ Sisɛmʋn. Bɛ kɔ sie bɛ́ sɛka'n mɔ Abalahamʋn tolɩ nɩn anun. Sɛka sɔ'n, Abalahamʋn tolɩ yɩ́ Emɔɔ amma'n-mɔ asa nun Sisɛmʋn ɛbɛlɛ.
“Kɛmɔ anɩn anɔhʋba'n mɔ Nyanmɩan bɔlɩ Abalahamʋn'n tɛmʋn'n lɛ kpunnge'n, Izalayɛ amma'n-mɔ kɔ li ata bɛ kɔ sʋn dɔʋn dɔʋn kpa Ezipiti mân nɩn anun ɛlɔ. Ɔ wɔ ɛbɛlɛ dede belemgbin fʋfɔlɛ kɔ tanlan bia nɩn asʋ. Belemgbin sɔ'n, ɔ'a nzɩ man Zozɛfʋ. Ɔ kɔ laka yɛ́ nan-mɔ ɔ kɔ hele bɛ́ ahʋlʋwa. Ɔ kɔ tinndin bɛ́ maan bɛ kɔ hun bɛ́ mma ngangan'n-mɔ.
“Mɛlɛ sɔ nɩn anun yɛ̂ bɛ wʋlɩ *Moyizɩ ɔ. Moyizɩ tɩ baa belenzua kanlanman kpa. Nyanmɩan kulo yɩ́ ɛjɔlɛ. Yɩ́ sɩ-mɔ falɩ yɩ́ fɩalɩ bɛ tɩtɩlɩ yɩ́ dede sala nsan. Mɔ afɩ bɛ nɩan an bɛ ngʋala man yɩ́ fa fɩa kʋ́n'n, bɛ kɔ yɩ yɩ́ bɛ kɔ fite. Falaʋn awa balasua'n kɔ nwun yɩ́, ɔ kɔ fa yɩ́ ɔ kɔ tɩtɩ yɩ́ kɛ yɩ́ muonun yɩ́ kunnun baa. Bɛ kɔ hehele Moyizɩ Ezipiti mân nɩn anun amanmuo'n kʋalaatin. Moyizɩ kɔ kaci tunminfʋɛ sʋanlan ɛjʋjɔlɛ nun nʋn junman elie nun.
“Mɔ Moyizɩ nyanlɩn afʋɛ abulanan'n, cɩan kʋn yɩ́ nwan ɔ 'kɔ a fua yɩ́ nianman Izalayɛ amma'n-mɔ anwʋn. Ɔ 'nɩan an, anɩn Ezipiti sʋanlan kʋn lɛ kele Izalayɛ amma'n-mɔ anun kun yalɛ. Moyizɩ kɔ le yɩ́ nianman nɩn ati alɔman ɔ kɔ hun Ezipiti sʋanlan'n. Ɔ jʋnlɩn kɛ anɩn yɩ́ nianman'n-mɔ 'ba tɩ ɛjɔlɛ nɩn abʋ kɛ, ɔ nanndɩ yɩ́ sʋ, Nyanmɩan 'ba le bɛ́ ti. Kanngʋ bɛ ngɔ tɩ man ɛjɔlɛ sɔ nɩn abʋ. Bɛ lalɩ alɩ́ɛ hɩnlɩn, Moyizɩ 'kɔ a ju a, Izalayɛ amma'n-mɔ anun nnyuan lɛ kʋn ngondin. Ɔ kɔ tila bɛ́. Yɩ́ nwan: ‘Nán bɛ kʋn, nán ɛmɔ tɩ anianman.’
“Mɔ Moyizɩ hanlɩn sɔ'n, nunhan'n m'ɔ lɛ bʋ yɩ́ manngʋn'n tua se Moyizɩ kɛ: Nwan sʋanlan dɩɛ y'ɔ falɩ wɔ́ sielɩ yɛ́ sʋ kpain anaan kɛ ɛ búa yɛ́ ndɛɛ ɔ? Ɛ kulo kɛ ɛ kun mɩ́n kɛ anʋ́nman ɛ hunlin Ezipiti sʋanlan nɩn ɔ?
“Mɔ Moyizɩ tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n, ɔ kɔ nwanndi kɔ hɔ kɔ tanlan Madian mân nun. Ɛlɔ, ɔ kɔ ja bala ɔ nʋn yɩ́ bɛ kɔ wʋ mma mmelenzua nnyuan.
“Ɛhɩ anzin afʋɛ abulanan, Moyizɩ kɔ hɔ ɛwâ nun Sinayi bʋka nɩn anwʋn ɛbɛlɛ. Nyanmɩan bɔfʋɛ'n kʋn kɔ yɩ yɩ́ nwʋn kɔ hele yɩ́ sɩ̂n nun baka kʋn asʋ. M'ɔ nwunlin like sɔ'n, ɔ kɔ sin yɩ́ nwʋn. Nan kɛmɔ anɩn ɔ lɛ kpunnge baka nɩn anwʋn ɔ nɩan like sɔ'n kpa'n, ɔ 'tie a anɩn yɛ́ Mɩn lɛ kan kɛ: N dɩ wɔ́ nan-mɔ Nyanmɩan, Abalahamʋn, Izakɩ nʋn Zʋakɔbʋ Nyanmɩan. Esulo kɔ han Moyizɩ, yɩ́ nwʋn kɔ wʋsʋ yɩ́, afɩ ɔ ngulo man kɛ ɔ nɩan like sɔ'n kʋ́n. Ɛhɩ a, yɛ́ Mɩn kɔ han kɔ hele yɩ́ kɛ: Moyizɩ, yɩyɩ wɔ́ mgbabʋa'n, ɔ sanlɩn kɛ, lɩka'n mɔ ɛ jin'n tɩ nwannzan-nwannzan. M'an nwun yalɛ'n mɔ mɩ́n menian'n-mɔ lɛ di ɔ nʋn ɛkpɩnlɩan mɔ bɛ lɛ kpɩnlɩn wɔ Ezipiti mân nɩn anun ɛlɔ'n. M'an ju asɩ mɩn 'ba le bɛ́ ti. Yɩ́ ti, bala maan n zʋ́an wɔ́ Ezipiti mân nɩn anun ɛlɔ.
“Moyizɩ sɔ'n, Izalayɛ amma'n-mɔ yɩlɩ yɩ́ tʋlɩ. Bɛ́ nwan: Nwan yɛ̂ ɔ sielɩ wɔ́ yɛ́ sʋ kpain anaan kɛ ɛ búa yɛ́ ndɛɛ ɔ? Yɩ́ dein yɛ̂ Nyanmɩan sʋanlɩn yɩ́ bɛ́ nwʋn ɛlɔ kɛ kpain nʋn defʋɛ ɔ. Nyanmɩan bɔfʋɛ'n m'ɔ yɩlɩ yɩ́ nwʋn helelɩ yɩ́ baka nɩn asʋ'n kɔ suan yɩ́. Moyizɩ yɛ̂ ɔ yɩlɩ bɛ́ fi Ezipiti mân nɩn anun fitelɩ ɔ. Ɔ yɩlɩ asinbɛnwʋn ninnge nʋn atɛlɛ mân sɔ nɩn anun, jenvie kɔkɔlɛ nɩn anʋan nʋn ɛwâ nɩn anun dede afʋɛ abulanan.
“Moyizɩ kʋnmgba sɔ'n yɛ̂ ɔ hanlɩn helelɩ Izalayɛ amma'n-mɔ kɛ: Nyanmɩan 'ba sʋan kpɔmanfʋɛ kʋn kɛ mɩ́n ɛmɔ anwʋn. Ɔ tɩ ɛmɔ afilie nɩn anun sʋanlan.
“Mɛlɛ mɔ Izalayɛ amma'n-mɔ yialɩ ɛwâ nɩn anun ɛlɔ'n, Moyizɩ yɛ̂ anɩn ɔ di yɛ́ nan-mɔ nʋn nyanmɩansʋ bɔfʋɛ'n m'ɔ lɛ kan ɛjɔlɛ'n kele yɩ́ Sinayi bʋka nɩn asʋ nɩn asafian ɔ. Yɩ́ yɛ̂ Nyanmɩan falɩ ngʋan ɛjɔlɛ'n wulalɩ yɩ́ sa nun kɛ ɔ fá mán yɛ́ ɔ.
“Kʋsʋ yɛ́ nan-mɔ ngɔ man yɩ́ anyɩnnzɔ, bɛ kɔ yɩ yɩ́ bɛ kɔ tʋ, bɛ kulo kɛ ahan bɛ sa bɛ kɔ Ezipiti mân nɩn anun ɛlɔ. Bɛ kɔ han bɛ kɔ hele Aalʋn kɛ: Bɔ amʋan-mɔ man yɛ́, man bɛ sʋ́a bɛ lí yɛ́ nyunnun. Ɔ sanlɩn kɛ Moyizɩ sɔ'n m'ɔ yɩlɩ yɛ́ fi Ezipiti mân nɩn anun fitelɩ'n, yɛ nzɩ man ɛjɔlɛ mɔ ɔ'a tʋ yɩ́ ɔ.
“Ɛhɩ a, bɛ kɔ bɔ amʋan kʋn, ɔ tɩ ɛnalɛ baa. Bɛ kɔ yɩ tɛɛ bɛ kɔ man amʋan'n mɔ bɛ́ muonun b'a bɔ'n, bɛ kɔ li yɩ́ nwʋn ndutue.
“Nan mɔ bɛ yɔlɩ sɔ'n, Nyanmɩan kɔ kaci yɩ́ nzin kɔ si bɛ́. Ɔ kɔ yaci bɛ́ maan bɛ kɔ sɔ anwunno ɛlɔ ninnge'n-mɔ, kɛ b'a kpɩn b'a hɛlɛ wɔ Nyanmɩan mgbɔmanfʋɛ'n-mɔ kalata nɩn anun'n kɛ:
Izalayɛ amma, kɛ ɛmɔ gua ɛwâ nɩn anun ɛwa
dede mɔ yɩ́ afʋɛ abulanan ahɩ'n,
asʋ mɩ́n yɛ̂ ɛmɔ a yɩ tɛɛ b'a man mɩ́n ɔ?
Cɛcɛ, nan mɩ́n yɛ̂ ɛmɔ a yɩ a man mɩ́n ɔ.
Nan ɛmɔ a sʋa ɛmɔ amʋan Molɔkɩ tantɩ'n
ɔ nʋn ɛmɔ amʋan Elefan nzalama'n mɔ ɛmɔ a yɔ'n,
bɛ́ yɛ̂ ɛmɔ a sɔ bɛ́ ɔ.
Ɛhɩka ati, mɩn 'fa ɛmɔ mɩn kɔ mʋa
m'ɔ tala Babilɔnʋn mân nɩn anzin.
“Ɛwâ nɩn anun ɛlɔ, yɛ́ nan-mɔ 'tu bɛ́ bʋ a, bɛ tu nyɩhyɛ tantɩ nɩn abʋ. Ɛbɛlɛ yɛ̂ anɩn nyɔbʋɛ'n mɔ b'a se b'a hɛlɛ Nyanmɩan mala'n sʋ'n wɔ ɔ. Tantɩ sɔ'n, b'a bɔ yɩ́ kɛ nunhan'n mɔ Nyanmɩan helelɩ Moyizɩ kɛ ɔ nɩ́an sʋ ɔ bɔ́'n. Yɛ́ nan-mɔ kɔ fa tantɩ'n kɔ wula bɛ́ nzin menian'n-mɔ asa nun. Zozie mɛlɛ sʋ, bɛ le tantɩ sɔ'n dede bɛ kɔ li kunnunmun mân'n mɔ Nyanmɩan fʋanlɩn nun menian'n-mɔ nɩn asʋ. Tantɩ'n halɩ ɛbɛlɛ dede belemgbin *Davidi mɛlɛ sʋ.
“Nyanmɩan kɔ yɔ Davidi ye. Davidi kɔ sɛlɛ Nyanmɩan atɩn kɛ ɔ 'si sua man Zʋakɔbʋ Nyanmɩan'n. Nyanmɩan kɔ man yɩ́ atɩn, kʋsʋ yɩ́ wa Salomʋn yɛ̂ ɔ sili Nyanmɩan sua nɩn ɔ.
“Nan Nyanmɩan'n m'ɔ wɔ anwunno'n dɩɛ, nan sua mɔ kulo menian'n-mɔ kɔ si nɩn anun yɛ̂ ɔ da ɔ. Kɛ Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ'n hanlɩn yɩ́'n, ɔ hanlɩn kɛ Nyanmɩan nwan:
Mɩ́n bia'n wɔ nyanmɩansʋ,
asɩɛ'n tɩ bia mɔ mɩn sesie mɩ́n ja sʋ ɔ.
Nzu sua dɩɛ yɛ ɛmɔ kʋala si man mɩ́n ɔ?
Lɩka benin yɛ̂ mɩn 'tanlan
mɩn de mɩ́n ɛnwʋnmɩan ɔ?
Ninnge ɛhɩ-mɔ kʋalaatin,
asʋ nán mɩ́n yɛ̂ m mɔlɩ ɔ?
“Izalayɛ amma akɔmɩn ketee, akunnun ɛtɛ, anzʋsɛlɛ mma, tɛmʋn biala Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n bɩlɩ ɛmɔ a, ɛmɔ mmɩlɩ man. Like mɔ ɛmɔ anan-mɔ yɔlɩ'n yɛ̂ ɛmɔ kʋsʋ lɛ yɔ ɔ. Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ benin yɛ̂ ɛmɔ anan-mɔ a ngele man yɩ́ ahʋlʋwa ɔ? Bɛ́ mɔ bɛ walɩ bɔlɩ sɛsɛfʋɛ kʋnmgba cein nɩn ɛwalɛ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ'n, b'a sɔ bɛ́ b'a hun bɛ́. Sɛsɛfʋɛ kʋnmgba cein sɔ'n yɛ̂ kɩkaala ɛmɔ a tʋ yɩ́ ɛsʋan b'a hun yɩ́ nɩn ɔ. Ɛmɔ mɔ Nyanmɩan nanndɩlɩ nyanmɩansʋ mmɔfʋɛ'n-mɔ asʋ ɔ falɩ mala'n manlɩn ɛmɔ'n, ɛmɔ a nni man mala sɔ nɩn asʋ!”

Mɔ mgbain'n-mɔ tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n, bɛ kɔ fɛ Etiɛnɩn anwʋn ɛya kpa bɛ kɔ kɩka bɛ́ nʋan. Mɔ bɛ 'yɔ ɛhɩ'n, anɩn Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n jin Etiɛnɩn anzin. Ɔ kɔ tʋ yɩ́ nyɩn anwunno ɔ kɔ nwun Nyanmɩan anunminnyanmʋn'n, ɔ nʋn Zozi kɛ ɔ jin Nyanmɩan fama sʋ. Etiɛnɩn kɔ han kɔ hele bɛ́ kɛ: “M'an nwun kɛ anwunno a buke, Mân Baa'n jin Nyanmɩan fama sʋ.”
Mɔ Etiɛnɩn hanlɩn sɔ mɔ bɛ tɩlɩ'n, bɛ kɔ tɛtɩan sɛlɛ kpa, bɛ kɔ totua bɛ́ nzʋ'n. Bɛ́ kʋalaa bɛ kɔ tɩ bɛ kɔ gua Etiɛnɩn sʋ. Bɛ kɔ hyʋɩn yɩ́ bɛ nʋn yɩ́ kɔ hɔ kulo tiba, bɛ kɔ tʋtʋ yɩ́ ɛbʋɛ bɛ kɔ hun yɩ́. Adanzɩɛ mma'n-mɔ kɔ yɩyɩ bɛ́ taladɩɛ'n-mɔ bɛ kɔ man kpafɛlɛ kʋn kɛ ɔ nɩ́an sʋ. Kpafɛlɛ sɔ'n, bɛ fɛlɛ yɩ́ Sɔlʋ.
Mɛlɛ mɔ menian'n-mɔ 'tʋtʋ Etiɛnɩn ɛbʋɛ'n, anɩn Etiɛnɩn lɛ yɔ asɔnɩn kɛ: “Yɛ́ Mɩn Zozi, de mɩ́n ɛkala'n!” M'ɔ hanlɩn sɔ yuelɩ'n, ɔ kɔ kʋtʋ ɔ kɔ tɩan nun sɛlɛ kpa kɛ: “Yɛ́ Mɩn, ɛtɛ ɛhɩ mɔ b'a yɔ'n, yaci ce bɛ́!” Ɔ hanlɩn sɔ ala yɛ̂ ɔ halɩ nun ɔ.

Listen to Junman'n 7