 Beibl William Morgan   Cyhoeddwyd y cyfieithiad Cymraeg cyntaf o'r Beibl cyfan, gan gynnwys yr Apocryffa, yn y flwyddyn 1588. Gwaith William Morgan, 1545-1604, ydoedd, gŵr a aned ym Mhenmachno, Conwy ac a raddiodd o Goleg Sant Ioan yng Nghaergrawnt. Yn fuan ar ôl ei gyhoeddi dechreuodd William Morgan ar y gwaith o ddiwygio ei gyfieithiad. Yna ar ôl ei farwolaeth yn 1604, dyma’r Esgob Richard Parry a’r Dr John Davies y ymgyryd â’r dasg o gwblhau’r gwaith, gyda'r nod o gaboli’r iaith lenyddol a dileu geiriau a chymalau a ystyrid yn rhy lafar. Cafodd y fersiwn diwygiedig o'r Beibl ei gyhoeddi yn 1620, a’r gyfrol hon yw’r un mae pobl hyd heddiw yn ei galw yn Feibl William Morgan. Y cyfieithiad diwygiedig hwn o’r Beibl fu’r cyfieithiad safonol yng Nghymru hyd 1988. Hwn oedd y Beibl y cerddodd Mary Jones i’r Bala i’w brynu. Hwn oedd y Beibl sbardunodd sefydlu Cymdeithas y Beibl yn 1804. Hwn oedd y Beibl aeth i’r Wladfa gyda’r Cymry ymfudodd yno yn 1865. “...dyma'r gyfrol a fu'n sail i lenyddiaeth Gymraeg y cyfnod modern.” (Gwefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru). © Cymdeithas y Beibl 1955, 2018  William Morgan Bible   The first Welsh translation of the complete Bible, including the Apocrypha, was published in 1588. It was the work of William Morgan, 1545-1604, a native of Penmachno, Conwy and a graduate of St. John's College, Cambridge. Soon after its publication Morgan began work on a revision of his translation. After Morgan's death in 1604, Bishop Richard Parry and Dr John Davies continued the work with the aim of polishing the literary language and replacing forms considered too colloquial. The revised version of the Bible was published in 1620, and this edition is still popularly known as William Morgan's Bible.The audio was of the Old and New Testaments of Beibl William Morgan were produced by Cymdeithas Darllen Pethau Da (CDPD). The speaker is Gerallt Jones of Abergeirw, Dolgellau, Gwynedd in north Wales. The New Testament was produced on CD in 2008. © British and Foreign Bible Society 2008, 2019

Beibl William Morgan

<div class="version vid287 iso6393cym" data-vid="287" data-iso6393="cym">
    <div class="book bkPSA">
        <div class="chapter ch109" data-usfm="PSA.109">
            <div class="label">109</div><div class="cl"><span class="heading">SALM 109</span></div><div class="d"><span class="content">I&#8217;r Pencerdd, Salm Dafydd.</span></div><div class="p"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="PSA.109.1"><span class="label">1</span><span class="content">Na thaw, O </span><span class="nd"><span class="content">Dduw</span></span><span class="content"> fy moliant.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v1" data-usfm="PSA.109.1"><span class="content">  </span></span><span class="verse v2" data-usfm="PSA.109.2"><span class="label">2</span><span class="content">Canys genau yr annuwiol a genau y twyllodrus a ymagorasant arnaf: &#226; thafod celwyddog y llefarasant i&#8217;m herbyn.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v2" data-usfm="PSA.109.2"><span class="content">  </span></span><span class="verse v3" data-usfm="PSA.109.3"><span class="label">3</span><span class="content">Cylchynasant fi hefyd &#226; geiriau cas; ac ymladdasant &#226; mi heb achos.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v3" data-usfm="PSA.109.3"><span class="content">  </span></span><span class="verse v4" data-usfm="PSA.109.4"><span class="label">4</span><span class="content">Am fy ngharedigrwydd y&#8217;m gwrthwynebant: minnau a arferaf weddi.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v4" data-usfm="PSA.109.4"><span class="content">  </span></span><span class="verse v5" data-usfm="PSA.109.5"><span class="label">5</span><span class="content">Talasant hefyd i mi ddrwg am dda, a chas am fy nghariad.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v5" data-usfm="PSA.109.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="PSA.109.6"><span class="label">6</span><span class="content">Gosod dithau un annuwiol arno ef; a safed Satan wrth ei ddeheulaw ef.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v6" data-usfm="PSA.109.6"><span class="content">  </span></span><span class="verse v7" data-usfm="PSA.109.7"><span class="label">7</span><span class="content">Pan farner ef, eled yn euog; a bydded ei weddi yn bechod.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v7" data-usfm="PSA.109.7"><span class="content">  </span></span><span class="verse v8" data-usfm="PSA.109.8"><span class="label">8</span><span class="content">Ychydig fyddo ei ddyddiau; a chymered arall ei swydd ef.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v8" data-usfm="PSA.109.8"><span class="content">  </span></span><span class="verse v9" data-usfm="PSA.109.9"><span class="label">9</span><span class="content">Bydded ei blant yn amddifaid, a&#8217;i wraig yn weddw.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v9" data-usfm="PSA.109.9"><span class="content">  </span></span><span class="verse v10" data-usfm="PSA.109.10"><span class="label">10</span><span class="content">Gan grwydro hefyd crwydred ei blant ef, a chardotant: ceisiant hefyd eu bara o&#8217;u hanghyfannedd leoedd.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v10" data-usfm="PSA.109.10"><span class="content">  </span></span><span class="verse v11" data-usfm="PSA.109.11"><span class="label">11</span><span class="content">Rhwyded y ceisiad yr hyn oll sydd ganddo; ac anrheithied dieithriaid ei lafur ef.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v11" data-usfm="PSA.109.11"><span class="content">  </span></span><span class="verse v12" data-usfm="PSA.109.12"><span class="label">12</span><span class="content">Na fydded neb a estynno drugaredd iddo; ac na fydded neb a drugarhao wrth ei amddifaid ef.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v12" data-usfm="PSA.109.12"><span class="content">  </span></span><span class="verse v13" data-usfm="PSA.109.13"><span class="label">13</span><span class="content">Torrer ymaith ei hiliogaeth ef: dileer eu henw yn yr oes nesaf.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v13" data-usfm="PSA.109.13"><span class="content">  </span></span><span class="verse v14" data-usfm="PSA.109.14"><span class="label">14</span><span class="content">Cofier anwiredd ei dadau o flaen yr </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content">; ac na ddileer pechod ei fam ef.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v14" data-usfm="PSA.109.14"><span class="content">  </span></span><span class="verse v15" data-usfm="PSA.109.15"><span class="label">15</span><span class="content">Byddant bob amser gerbron yr </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content">, fel y torro efe ymaith eu coffadwriaeth o&#8217;r tir:</span></span></div><div class="p"><span class="verse v15" data-usfm="PSA.109.15"><span class="content">  </span></span><span class="verse v16" data-usfm="PSA.109.16"><span class="label">16</span><span class="content">Am na chofiodd wneuthur trugaredd, eithr erlid ohono y truan a&#8217;r tlawd, a&#8217;r cystuddiedig o galon, i&#8217;w ladd.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v16" data-usfm="PSA.109.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="PSA.109.17"><span class="label">17</span><span class="content">Hoffodd felltith, a hi a ddaeth iddo: ni fynnai fendith, a hi a bellhaodd oddi wrtho.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v17" data-usfm="PSA.109.17"><span class="content">  </span></span><span class="verse v18" data-usfm="PSA.109.18"><span class="label">18</span><span class="content">Ie, gwisgodd felltith fel dilledyn; a hi a ddaeth fel dwfr i&#8217;w fewn, ac fel olew i&#8217;w esgyrn.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v18" data-usfm="PSA.109.18"><span class="content">  </span></span><span class="verse v19" data-usfm="PSA.109.19"><span class="label">19</span><span class="content">Bydded iddo fel dilledyn yr hwn a wisgo efe, ac fel gwregys a&#8217;i gwregyso efe yn wastadol.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v19" data-usfm="PSA.109.19"><span class="content">  </span></span><span class="verse v20" data-usfm="PSA.109.20"><span class="label">20</span><span class="content">Hyn fyddo t&#226;l fy ngwrthwynebwyr gan yr </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content">, a&#8217;r rhai a ddywedant ddrwg yn erbyn fy enaid.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v20" data-usfm="PSA.109.20"><span class="content">  </span></span><span class="verse v21" data-usfm="PSA.109.21"><span class="label">21</span><span class="content">Tithau, </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd Dduw</span></span><span class="content">, gwna erof fi er mwyn dy enw: am fod yn dda dy drugaredd, gwared fi.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v21" data-usfm="PSA.109.21"><span class="content">  </span></span><span class="verse v22" data-usfm="PSA.109.22"><span class="label">22</span><span class="content">Canys truan a thlawd ydwyf fi, a&#8217;m calon a archollwyd o&#8217;m mewn.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v22" data-usfm="PSA.109.22"><span class="content">  </span></span><span class="verse v23" data-usfm="PSA.109.23"><span class="label">23</span><span class="content">Euthum fel cysgod pan gilio: fel locust y&#8217;m hysgydwir.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v23" data-usfm="PSA.109.23"><span class="content">  </span></span><span class="verse v24" data-usfm="PSA.109.24"><span class="label">24</span><span class="content">Fy ngliniau a aethant yn egwan gan ympryd; a&#8217;m cnawd a guriodd o eisiau braster.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v24" data-usfm="PSA.109.24"><span class="content">  </span></span><span class="verse v25" data-usfm="PSA.109.25"><span class="label">25</span><span class="content">Gwaradwydd hefyd oeddwn iddynt: pan welent fi, siglent eu pennau.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v25" data-usfm="PSA.109.25"><span class="content">  </span></span><span class="verse v26" data-usfm="PSA.109.26"><span class="label">26</span><span class="content">Cynorthwya fi, O </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content"> fy </span><span class="nd"><span class="content">Nuw</span></span><span class="content">; achub fi yn &#244;l dy drugaredd:</span></span></div><div class="p"><span class="verse v26" data-usfm="PSA.109.26"><span class="content">  </span></span><span class="verse v27" data-usfm="PSA.109.27"><span class="label">27</span><span class="content">Fel y gwypont mai dy law di yw hyn; mai ti, </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content">, a&#8217;i gwnaethost.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v27" data-usfm="PSA.109.27"><span class="content">  </span></span><span class="verse v28" data-usfm="PSA.109.28"><span class="label">28</span><span class="content">Melltithiant hwy, ond bendithia di: cywilyddier hwynt, pan gyfodant; a llawenyched dy was.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v28" data-usfm="PSA.109.28"><span class="content">  </span></span><span class="verse v29" data-usfm="PSA.109.29"><span class="label">29</span><span class="content">Gwisger fy ngwrthwynebwyr &#226; gwarth, ac ymwisgant &#226;&#8217;u cywilydd, megis &#226; chochl.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v29" data-usfm="PSA.109.29"><span class="content">  </span></span><span class="verse v30" data-usfm="PSA.109.30"><span class="label">30</span><span class="content">Clodforaf yr </span><span class="nd"><span class="content">Arglwydd</span></span><span class="content"> yn ddirfawr &#226;&#8217;m genau; ie, moliannaf ef ymysg llawer.</span></span></div><div class="p"><span class="verse v30" data-usfm="PSA.109.30"><span class="content">  </span></span><span class="verse v31" data-usfm="PSA.109.31"><span class="label">31</span><span class="content">Oherwydd efe a saif ar ddeheulaw y tlawd, i&#8217;w achub oddi wrth y rhai a farnant ei enaid.</span></span></div>
        </div>
    </div>
</div>

Na thaw, O DDUW fy moliant.
Canys genau yr annuwiol a genau y twyllodrus a ymagorasant arnaf: â thafod celwyddog y llefarasant i’m herbyn.
Cylchynasant fi hefyd â geiriau cas; ac ymladdasant â mi heb achos.
Am fy ngharedigrwydd y’m gwrthwynebant: minnau a arferaf weddi.
Talasant hefyd i mi ddrwg am dda, a chas am fy nghariad.
Gosod dithau un annuwiol arno ef; a safed Satan wrth ei ddeheulaw ef.
Pan farner ef, eled yn euog; a bydded ei weddi yn bechod.
Ychydig fyddo ei ddyddiau; a chymered arall ei swydd ef.
Bydded ei blant yn amddifaid, a’i wraig yn weddw.
Gan grwydro hefyd crwydred ei blant ef, a chardotant: ceisiant hefyd eu bara o’u hanghyfannedd leoedd.
Rhwyded y ceisiad yr hyn oll sydd ganddo; ac anrheithied dieithriaid ei lafur ef.
Na fydded neb a estynno drugaredd iddo; ac na fydded neb a drugarhao wrth ei amddifaid ef.
Torrer ymaith ei hiliogaeth ef: dileer eu henw yn yr oes nesaf.
Cofier anwiredd ei dadau o flaen yr ARGLWYDD; ac na ddileer pechod ei fam ef.
Byddant bob amser gerbron yr ARGLWYDD, fel y torro efe ymaith eu coffadwriaeth o’r tir:
Am na chofiodd wneuthur trugaredd, eithr erlid ohono y truan a’r tlawd, a’r cystuddiedig o galon, i’w ladd.
Hoffodd felltith, a hi a ddaeth iddo: ni fynnai fendith, a hi a bellhaodd oddi wrtho.
Ie, gwisgodd felltith fel dilledyn; a hi a ddaeth fel dwfr i’w fewn, ac fel olew i’w esgyrn.
Bydded iddo fel dilledyn yr hwn a wisgo efe, ac fel gwregys a’i gwregyso efe yn wastadol.
Hyn fyddo tâl fy ngwrthwynebwyr gan yr ARGLWYDD, a’r rhai a ddywedant ddrwg yn erbyn fy enaid.
Tithau, ARGLWYDD DDUW, gwna erof fi er mwyn dy enw: am fod yn dda dy drugaredd, gwared fi.
Canys truan a thlawd ydwyf fi, a’m calon a archollwyd o’m mewn.
Euthum fel cysgod pan gilio: fel locust y’m hysgydwir.
Fy ngliniau a aethant yn egwan gan ympryd; a’m cnawd a guriodd o eisiau braster.
Gwaradwydd hefyd oeddwn iddynt: pan welent fi, siglent eu pennau.
Cynorthwya fi, O ARGLWYDD fy NUW; achub fi yn ôl dy drugaredd:
Fel y gwypont mai dy law di yw hyn; mai ti, ARGLWYDD, a’i gwnaethost.
Melltithiant hwy, ond bendithia di: cywilyddier hwynt, pan gyfodant; a llawenyched dy was.
Gwisger fy ngwrthwynebwyr â gwarth, ac ymwisgant â’u cywilydd, megis â chochl.
Clodforaf yr ARGLWYDD yn ddirfawr â’m genau; ie, moliannaf ef ymysg llawer.
Oherwydd efe a saif ar ddeheulaw y tlawd, i’w achub oddi wrth y rhai a farnant ei enaid.

Listen to Y Salmau 109