Yala - 1979 BSNIG (NT) Non Drama

Yɛ̄grāa ɔla̍ā, Ɔgɔ̍sītusi nīi - Ɔchwɔ̄lɛ̍ Ɔnɔ̄kɔ̄kū yī ajɛ yī Iro̍om wa̍a̍ ma̍ trīihɔ ɔha̍ hīka, āchɛ wa̍a̍ nīi - ɛ̍lɛ gblāa la ajɛ yī anu̍ ma̍, ɛ̍lɛ ge̍ de riyī yī ɛ̍lɛ tū la īpū cha̍cha̍. Yɛ̄grāa yī āchɛ ɔkɔ̄ka ɔrāarāa ɔla̍ā nīi Ikwayiri̍nīyusi re̍ ɔchwɔ̄lɛ̍ yī Isi̍riya a̍nɛ. Yɛ̄grāa ɔla̍ā, ɔ̄chɛmɔ̄chɛ ga ipwo̍gra yī nū ge̍ ta̍ riyī yī nū tū la īpū.
Ijo̍sɛ̄ɛfu wā ge̍ pīya bū la Ina̍jārɛ̄ɛti yī ajɛ Iga̍līli ga abɔ̍ɔ ga ajɛ yī Ijudi̍ya. Ipwo̍gra nīi re̍ka Ibɛ̍tɛlɛhɛ̄ɛm, ɛbɛ nīi e̍ ma Ide̍bīidi ma̍ nīi o̍ yɛ ē a̍nɛ. Wu̍chē oji̍ nɛ, o̍ bū la wɔma yī Ide̍bīidi. O̍ gāa ge̍ē de riyī yī nū tū la īpū ba̍la Imeri̍ ɔnyā yī nū nīi e̍ chɛ̄ ge̍ē de ē bla̍a anu̍ ma̍. Yɛ̄grāa ɔla̍ā, lipu̍ yī Imeri̍ jɛ̄ ɔ̍ iyē gba̍a̍ mɛ̍. E̍ hɔ̄ abɔ̍ɔ la Ibɛ̍tɛlɛhɛ̄ɛm ma̍, yɛ̄grāa de gbajɛ nīi o̍ ge̍ē ma ɔyi̍ yī nū mɛ̍. Imeri̍ de ɔyi̍ rɛ̄ɛya yī nū ɔla̍ā ma ɔngrɔ̄ɔ. O̍ de ɔ̄pa̍ mi̍ya anu̍, de ɔ̍ gbo abɔ̍ɔ la a̍krɔ̍ɔkpa nīi e̍ ē de ojōre̍ tū de ɛbɛ̍ ma̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, ɛbɛbɛ i̍ hɔ̄ de wa̍ la u̍nu̍ yī āchɔga nīi e̍ ge̍ē tū ni̍.

Abɔ̍ɔ la wā yī ɔcha ɔla̍ā, āchɛ ɔgbyɛ̄wū ɛha̍ de chɔ̄chā abɔ̍ɔ la a̍chi̍ yɛ ē deyīrɛ anyīyɛrɔ̄ yī wā la otu̍. Ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ wā dikpo̍ba̍ wa̍ ɔpɔ̄ɔpɛ̄. Oho̍ōhu̍ yī Ādā Nīi - Ɔwɔ Ma̍ wu̍ rɛ wa̍ ɔpɔ̄ɔpɛ̄ bū la ichō. Aa̍ wa̍a̍ de kpo̍ tūuhwi ɔlamu-ɔlamu. Ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ ɔla̍ā koko̍o de wa̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ala̍ e̍e tūuhwi ni̍! Ma̍a wɔ̄kā ɔlwɔnyɛ nīi n bī wā ge̍ē ka ē de ala̍ a̍nɛ. Wɔ̄kā Ɔlwɔnyɛ nīi ge̍ē bī ɔwɔ̄wīyā ke̍ke̍ni̍ ge̍ē de āchɛ wa̍a̍ ma̍ nɛ. I̍chɛ nūma̍, amu la ipwo̍gra yī Ide̍bīidi, e̍ de Ɔhɔ̍ɔnyɛta̍ yī ala̍ ma mɛ̍. Ikra̍yisi Nīi - Ādādā Ma̍ nɛ, Ɔpɔ̄pū nīi ala̍ ge̍ē bī jo̍ōkū ma̍ hɔ̄ ma̍ a̍nɛ: Ala̍ ge̍ē ma̍ ɔyi̍ nīi e̍ de ɔ̄pa̍ mi̍ya anu̍, de ɔ̍ gbo abɔ̍ɔ la a̍krɔ̍ɔkpa otū ojōre̍ yī ɛbɛ̍.”
Ɔpɔ̄ɔpɛ̄ ayɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ lyɛ̄mɛ̄ kpɛ̍ɛ bū la ichō ge̍ ngmo̍tu̍chɛ̄ ba̍la ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ ɔla̍ā. E̍ yɛ gwe̍ejē kā Ɔwɔ ɔkɔ̄kā hīka,
“O̍gbo̍ ge̍ - iyī Ɔwɔ abɔ̍ɔ la ichō hwɛɛ oo!
Ɔpiyɛ ge̍ - iyī āchɛ nīi hi ɔ̄ ɔtū amu la ajɛ ma̍ oo!”
Ayɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ wā ge̍ pīya hī wā ga ichō bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Āchɛ ɔgbyɛ̄wū ɛla̍ā da ɔ̍nyīnū bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Alɔ ā pīya ga wɔlɛ̍ la Ibɛ̍tɛlɛhɛ̄ɛm gɛ e̍ē! Alɔ ā gāa ge̍ ma̍ lɛlā ɔla̍ā nīi ya̍ abɔ̍ɔ nīi Ādā ɔlɔjā yɛ ma̍ ē de ē chabɔ̄ hu̍ alɔ ma̍ gɛ e̍ē!”
E̍ wā ge̍ kɔ̄leyī pīya gāa bɛ̍ɛ̄nɛ̄. E̍ gāa ge̍ ma̍ Imeri̍ ba̍la Ijo̍sɛ̄ɛfu, ba̍la ɔyi̍ nīi o̍ gbo abɔ̍ɔ la a̍krɔ̍ɔkpa ode ojōre̍ tū de ɛbɛ̍. E̍ ma̍ ɔyi̍ ɔla̍ā ma̍, e̍ koko̍o yī lɛlā nīi ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ ka ku̍ ɔyi̍ ɔla̍ā ma̍ de āchɛ. Āchɛ wa̍a̍ nīi plɛ̍ɛ̄lā ɔla̍ā ma̍ de kpo̍ kwi̍ibū wu̍chē yī lɛlā nīi āchɛ ɔgbyɛ̄wū ka de wa̍ ma̍. Imeri̍ ma̍ de lɛlā ɔla̍ā wa̍a̍ gbō la ūkpɔ̄tū, gbɛri̍ya̍ yī nū lēchi̍ lēchi̍. Āchɛ ɔgbyɛ̄wū ɛla̍ā wā ge̍ pīya bɛ̍ɛ̄nɛ̄. E̍ kā Ɔwɔ ɔkɔ̄kā da ɔ̍ o̍be wu̍chē lɛlā ɔla̍ā wa̍a̍ nīi e̍ po̍, gba̍a de mɔ̍ɔ̄ma̍ la eyī ma̍. O̍ lɛ i̍ngɔ̍ɔ ke̍e̍ lɔkɔ nīi ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ ka de wa̍ ma̍.

Ɔ̄chī ɔmarāata̍ de gbajɛ nīi e̍ ge̍ē de ɔyi̍ ē twɔ̍wu̍ ma̍, e̍ de ɔ̍ re̍ka Iji̍sɔ̄ɔsi. Riyī ɔla̍ā pi̍i̍ nīi ɔyɛ̍ɛ̄chɛ̄rɔ̄ yī Ɔwɔ de de ɔ̍ o̍bū nīi e̍ hrīpu̍ yī nū a̍nɛ.

Yɛ̄grāa wā ge̍ de gbajɛ nīi Ijo̍sɛ̄ɛfu ba̍la Imeri̍ ge̍ē yɛ̍ɛ̄lā yī lɛbi̍ ɔgwɔ̄gwā lɔkɔ nīi Lihɔ yī Imo̍sīisi ka ma̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄. E̍ wā ge̍ de ɔyi̍ bī pīya ga Ijɛru̍sālɛm hɛ̄ɛbɛ ge̍ de ɔ̍ ē kwɔbɔ̄ de Ādā Nīi - Ɔwɔ Ma̍. Wu̍chē oji̍ nɛ, lɛlā nīi tū la īpū yī lihɔ yī Ādādā ma̍ hīka, “Ɔyi̍ ɔnɔ̄ngrɔ̄ɔ ɔha̍lɔha̍ wa̍a̍ nīi ge̍ - ɔyi̍ rɛ̄ɛya, e̍ ge̍ bī ɔ̄ ga iyɔ̄bū yī Ɔwɔ Nīi - Ādādā Ma̍.” Ɔla̍ā - ohu̍ nīi aa̍ titi gāa ge̍ē ya̍ ɔpɔ̄pā lɔkɔ nīi Lihɔ yī Ādādā ɔlɔjā ka ma̍ a̍nɛ: “Libɔkpa̍ ɛpa,” kɛ̄ɛ i̍ngɔ̍ɔ ni̍, “odugbɔnyɛ ɛpa,” nīi e̍ ē bī ya̍ a̍nɛ.
Ɔngrɔ̄ɔ ɔha̍ re̍ka Isi̍mīyɔn hɔ̄ abɔ̍ɔ la Ijɛru̍sālɛm yɛ̄grāa ɔla̍ā. Ɔ̄chɛ ɔnɛ̄ɛhɛhi nɛ; o̍ ē ywɔ̍ɔnyɛ yī Ɔwɔ kpɛ̍ɛji. O̍ hɔ̄ yɛ ē gbēyī yī ɔhɛ̍ta̍ yī Ali̍sɛ̄rɛli. Uhu Ɔnɛ̄ɛhɛhi yī Ɔwɔ hɔ̄ la ibi̍īyē yī nū.
Uhu Ɔnɛ̄ɛhɛhi yī Ɔwɔ de koko̍o de ɔ̍ mɛ̍ hīka, ɔ̍lɔ i̍ ge̍ē pīyaku̍ ni̍ kpɛ̍ɛ nīi ɔ̍lɔ ē ma̍ Ɔhɔ̍ɔnyɛta̍ Nīi Ɔwɔ Ɔ̍lɔ Hōhu Ma̍. Uhu yī Ɔwɔ bī Isi̍mīyɔn wā abɔ̍ɔ la u̍nu̍ yī Ɔwɔ i̍chi̍chɛ ɔla̍ā nīi e̍ bī Iji̍sɔ̄ɔsi chɛ̄ wā abɔ̍ɔ hɛ̄ɛbɛ ge̍ē ya̍ lɔkɔ nīi Lihɔ yī Imo̍sīisi ka āchɛ ɔ̍lɔ ge̍ ya̍ ma̍. Isi̍mīyɔn gāa ge̍ nāa ɔyi̍ bī la abɔ̄, kā Ɔwɔ ɔkɔ̄kā hīka,
“Ādā, a de ya̍ lɔkɔ nīi a choko̍o ma̍ mɛ̍!
U̍ma̍ama, a ge̍ē tu̍ hī ami ɔ̍chɛ̍ yī wɔ nīi n ē pīya la ogbodɔ̍dɔ̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄.
Wu̍chē oji̍ nɛ, n bī eyī ɛpɛpa yī u ma̍ ɔhɛ̍ta̍ yī wɔ ɔla̍ā mɛ̍.
Ɔhɛ̍ta̍ ɔla̍ā nīi a ya̍ lā de āchɛ yī wɔ wa̍a̍ ma̍ nɛ.
Anu̍ - ɛbɛ ɔlɛgēdēgēdē nīi ge̍ē chabɔ̄ yī ɔpɔ̄pū yī wɔ ē hu Ɛchɛkɔcha wa̍a̍ a̍nɛ.
Anu̍ ge̍ē bū rīgā ge̍ē de Ali̍sɛ̄rɛli nīi - āchɛ yī wɔ ma̍ a̍nɛ.”
A̍dā yī ɔyi̍ ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī ɔyi̍ ɔla̍ā de kpo̍ kwi̍ibū wu̍chē yī lɛlā nūma̍ nīi Isi̍mīyɔn ka ku̍ ɔyi̍ ma̍. Isi̍mīyɔn wā ge̍ ya̍ wā piyɛɛ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ koko̍o de Imeri̍ hīka, “Ma̍ ko̍ō! Ɔwɔ hu ɔyi̍ nūma̍ ohōhu wu̍chē yī ɔchāajɛ ba̍la ɔhɛ̍ta̍ yī āchɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ la I̍sɛ̄rɛli. Anu̍ ge̍ē re̍ka lɛlā ode chabɔ̄ yī Ɔwɔ nīi āchɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ ge̍ē kɛlā abi̍ ku̍ wɔ a̍nɛ. Bū la ɛbɛ ɔla̍ā, lɛlā ɔtrɛ̍ba yī lipu̍ yī ūkpɔ̄tū yī āchɛ yɛ̄mɛ̄mɛ̄ ge̍ē hi̍yɛchɛ. Īlāanyī chī ge̍ē ta̍ wɔ ūkpɔ̄tū āā bāa oge ma̍.”
Ɔnyā ɔha̍ nīi - ɔ̄chɛ ɔkɛrɔ̄ yī Ɔwɔ ma̍ hɔ̄ abɔ̍ɔ i̍ngi̍ngɔ̍ɔ. O̍ re̍ka A̍na. A̍dā yī nū re̍ka Ifa̍nūwɛ̄ɛli. O̍ bū la wɔma yī A̍sha. Ɔnyāku̍ ɔnyā gba̍a̍ nɛ. O̍ blɛ̍ba̍ lɛ̍yi̍ arāapa o̍bū, o̍ de pīya onyōkū. O̍ kū wɔgba ke̍e̍ lɛ̍yi̍ ohu ɛnɛ che ɛnɛ mɛ̍. O̍ i̍ ē tu̍ krii ē hī u̍nu̍ yī Ɔwɔ ni̍; o̍ ē hɔ̄ abɔ̍ɔ ē ya̍ otūlichō de Ɔwɔ myɛ̄grāa-myɛ̄grāa. Yɛnɔ oo, otu̍ oo, o̍ ē hɔ̄ abɔ̍ɔ ē chlɛ̄ɛmiyɛ ē jɔhā de Ɔwɔ. Yɛ̄gɛ̄grāa ɔla̍ā, A̍na chɛ̄ wā abɔ̍ɔ titi ge̍ da Ɔwɔ o̍be. O̍ koko̍o yī lɛlā yī Iji̍sɔ̄ɔsi de āchɛ wa̍a̍ nīi yɛ ē gbēyī ka Ɔwɔ ɔ̍lɔ ge̍ē de Ijɛru̍sālɛm ē hīya lɛfiyɛ ma̍.

A̍dā ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī Iji̍sɔ̄ɔsi kwɛ̍ɛjī la ɔjā wa̍a̍ lɔkɔ nīi lihɔ yī Ādā Nīi - Ɔwɔ Ma̍ ka ɛ̍lɛ ge̍ ya̍ ma̍, e̍ ku̍chē cha ga ajɛ yī Iga̍līli, ga ipwo̍gra yī wā nīi re̍ka Ina̍jārɛ̄ɛti ma̍. Ɔyi̍ ɔla̍ā wā ge̍ jɛ̄ hwɔhi hwɔhi, lɛ bāa ɔkpra̍kpra̍ ma̍. Lɛlā ojo̍ōje̍ mu ɔ̍ lɛhu̍. Ɔpiyɛ yī Ɔwɔ hɔ̄ la ibi̍īyē yī nū.

Mlɛ̍yi̍mlɛ̍yi̍, a̍dā ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī Iji̍sɔ̄ɔsi ē gāa Ijɛru̍sālɛm la Ɔwɔ̄wīyā yī Owu̍lā. Yɛ̄grāa nīi Iji̍sɔ̄ɔsi wā ge̍ de re̍ lɛ̍yi̍ igwo̍lɛpa ma̍, e̍ ga Ijɛru̍sālɛm i̍ngi̍ngɔ̍ɔ bāa ogbo̍gbe̍ ma̍. Ɔ̄chī yī Ɔwɔ̄wīyā yī Owu̍lā ɔla̍ā kwɛ̍ɛjī ma̍, e̍ wā ge̍ yɛ ē cha bɛ̍ɛ̄nɛ̄. Iji̍sɔ̄ɔsi ɔɔ̍pɔ̄ɔ̍pɛ̄ pīya hɔ̄ abɔ̍ɔ la Ijɛru̍sālɛm; a̍dā yī nū ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī nū i̍ chī jo̍ōkū ni̍. E̍ je̍ka ɔ̍lɔ yɛ abɔ̍ɔ lipu̍ yī āchɛ yī aa̍. E̍ yɛ ɛyɛ yī ɔ̄chī ūkpo̍he wa̍a̍ o̍bū nīi e̍ kū la ɔgāla̍ ɔ̄. E̍ gāla̍ ɔ̄ lipu̍ yī aɛ̍nɛ̍ yī wā ba̍la aɛ̍ɛya aa̍ wa̍a̍, e̍ i̍ ma̍ ɔ̄ ni̍. Wu̍chē yī ɔla̍ā, e̍ ku̍chē gāla̍ ɔ̄ ga Ijɛru̍sālɛm. Ɔ̄chī ɔmɛta̍, e̍ de ɔ̍ ma̍ abɔ̍ɔ la u̍nu̍ yī Ɔwɔ. O̍ hɔ̄ abɔ̍ɔ ba̍la āchɛ ongū lɛlā yī Iju̍u, ē darɔ̄ku lɛlā yī wā, ē che wa̍ ɔdachi̍. Āchɛ wa̍a̍ nīi plɛ̍ɛ̄lā yī nū ma̍ de kpo̍ hɛ̍ɛgbɛgba gblāa abɔ̍ɔ, wu̍chē yī lɛlā ojo̍ōje̍ ka̍ka̍ ba̍la ɔkɔ yī lɛlā nīi o̍ ē hīya ma̍. O̍ de ya̍ a̍dā yī nū ba̍la ɛ̍nɛ̍ yī nū lɛbɛ̍bi̍ nīi e̍ ma̍ ɔ̄ ma̍. Ɛ̍nɛ̍ yī nū da ɔ̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄ hīka, “Ɔyi̍ yī u! Wu̍chē yī oji̍ nīi a ya̍ alɔ lɛlā nūma̍ i̍ngɔ̍ɔ ma̍? A̍dā yī wɔ ba̍la ami chī de kpo̍ hi̍yɛ̄ngura kpɛ̍ɛji nīi alɔ yɛ ē gāla̍ wɔ ma̍!”
Iji̍sɔ̄ɔsi da wa̍ hīka, “Oji̍ - ohu̍ nīi ala̍ ē gāla̍ u ma̍? Ala̍ i̍ jo̍ōkū ka amɔ̍lɔ ge̍ē hɔ̄ amu la u̍nu̍ yī A̍dā yī amɔ̍lɔ ni̍?” E̍ i̍ chī po̍ ochi̍chi̍ yī lɛlā ɔla̍ā nīi o̍ ka de wa̍ ma̍ ni̍.
Bū la ɛbɛ ɔla̍ā, Iji̍sɔ̄ɔsi wā ge̍ pīya tāa aa̍ ga Ina̍jārɛ̄ɛti du̍mɔ̍ bɛ̍ɛ̄nɛ̄. O̍ ē po̍ ɔkɔlɛ̄lā yī wā hwɔhi hwɔhi. Imeri̍ de lɛlā ɔla̍ā wa̍a̍ gbōgbō la ūkpɔ̄tū. Iji̍sɔ̄ɔsi jɛ̄ ga iyɔ̄bū la ibi̍īyē ba̍la lɛlā ojo̍ōje̍. O̍ hi Ɔwɔ ɔtū; o̍ chī hī āchɛ̄ɛchɛ ɔtū.

Listen to Ilu̍uku 2