If you have would like a copy of this version please contact info@davarpartners.com

Farefare Bible ©, Ghana Institute Of Linguistics, Literacy and Bible Translation (GILLBT) (Text), Farefare Audio Bible ℗ 2021, Davar Partners International (Audio)

The Farefare Bible

<div class="version vid3194 iso6393gur" data-vid="3194" data-iso6393="gur">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch5" data-usfm="MAT.5">
 <div class="label">5</div><div class="s">Yezu pa'al&#603; N&#603;reba Zoore zuo</div><div class="r">(Luki 6.20-49)</div><div class="p"> 1Yezu n ny&#603; n&#603;rekuu&#331;&#596; la, a zom la zoore zuo, en ta zi'ire ba'ah&#603; la, ti a zahereba la paa&#603; a zi'an. 2Ti a ya'&#603; nuur&#603;, p&#596;h&#603; pa'ala ba yeti:</div><div class="p"> 3&#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba en mi' ti ba boti sia puan su&#331;&#603;, bamam en s&#596;i saazuo s&#596;'&#596;lum la.</div><div class="p"> 4 # 
 Aza 61.2
 &#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba en kele, ba wan ny&#603; subugehum.</div><div class="p"> 5 # 
 Yoo 37.11
 &#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba en sigehe ba m&#603;hi, bamam n wan ny&#603; ti&#331;a wa nyuur&#596;.</div><div class="p"> 6 # 
 Aza 55.1-2
 &#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba ti tuunt&#596;&#596; vom kom, la ko'nyuuro tara ba, Ba wan tigeh&#603; ba.</div><div class="p"> 7&#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba en zoti n&#603;reba nimbu'&#596;. Ba wan to'e nimb&#596;'z&#596;r&#603;.</div><div class="p"> 8 # 
 Yoo 24.3-4
 &#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba suya en ka tari d&#603;ger&#596;. Ba wan ny&#603; Yin&#603;.</div><div class="p"> 9&#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba en sugeni. Ba wan yi'ira ba Yin&#603; k&#596;ma.</div><div class="p"> 10 # 
 1 Pit 3.14
 &#8220;Sum boi m&#603; la s&#603;ba ti ba m&#603;leha ba tuunt&#596;&#596; vom zuo. Ba din&#603; dela saazuo s&#596;'&#596;lum la.</div><div class="p"> 11 # 
 1 Pit 4.14
 &#8220;Sum boi m&#603; la yamam, ti n&#603;reba en tuuri ya, gee namehera ya, yi'ira ya yu'yooro yima yima en dagi yelem&#603;&#331;er&#603;, mam zuo. 12#2 Yel 36.16; Tuum 7.52 Sireni ya gee ny&#603;&#603;na, gee ya y&#596;&#596;r&#603; kareg&#603; m&#603; saazuo ha. Bala m&#603;a ti ba yuum m&#603;leha Yin&#603; n&#596;t&#596;geheba s&#603;ba en di&#331;&#603; yamam n&#603;&#331;a na la.</div><div class="s">Yaarum la niifum</div><div class="r">(Maki 9.50; Luki 14.34, 35)</div><div class="p"> 13&#8220;Yamam en de ti&#331;a wa zuo yaarum; gee yaarum han b&#596;reg&#603; bu za'afum, bu wan i&#331;&#603; la &#331;wani le ta'am lebe bu puan na? Yaarum bum&#596; ka le ana su&#331;a bo' s&#603;la s&#603;la, han dagena ba ka'&#603; bu bah&#603; ti ba niira la nama.</div><div class="p"> 14 # 
 Y&#596;n 8.12; 9.5 &#8220;Yamam dela ti&#331;a wa zuo niifum. Ti&#331;a en m&#603; yagel&#603; zoore zuo, kan ta'am lile. 15#Mak 4.21; Luk 8.16; 11.33N&#603;ra ka la&#331;&#603; butolela dik&#603; pi'&#596; vuge ka; gee a dik&#603; ka sugela la butolela sugelego zi'an, ti ka nii&#603; bo' n&#603;ra woo yire la puan. 16#1 Pit 2.12 Bala m&#603;a, bah&#603; ya ti ya niifum la niira n&#603;reba n&#603;&#331;an, ti ba ny&#603; ya tuunsuma la, la ba dik&#603; p&#603;ka bo' ya S&#596; en boi saazuo ha la.</div><div class="s">Ze'elego, la N&#596;t&#596;geheba</div><div class="p"> 17&#8220;Da ti'ih&#603; ya ti mam wa'am na ti n saalum la n&#596;ze'elego la bii n&#596;t&#596;geheba y&#603;la la. Mam ka wa'am na ti en saalum ba bah&#603; m&#603;, gee mam wa'am na ti bu wa'am la asira na. 18#Luk 16.17 Mam yeti ya la yelem&#603;&#331;er&#603; wa, ti han dagena ti saazuo la timpaber&#603; n tole, guleh&#603;g&#596; pika y&#603;la la puan kan mak&#603; saalum, han dagena a za'a wa'am na tum m&#603;. 19Bala zuo, fum se'em woo n galum n&#596;ze'elego la puan yelepika gee pa'ala n&#603;reba ti ba ita bala, e&#331;a daana en wan ta d&#603;na n&#603;re pika saazuo s&#596;'&#596;lum la puan; gee se'em woo en dole a za'a, gee me pa'ala n&#603;reba bala, wan ta d&#603;na n&#603;rek&#227;t&#603; Saazuo s&#596;'&#596;lum la puan. 20Mam yeti ya m&#603; wa, ti han dagena ya tuunt&#596;&#596; vom la ga&#331;&#603; la G&#596;nmi'ineba la, la Farasiiduma la, yamam me pun kan mak&#603; k&#603;&#771; Saazuo s&#596;'&#596;lum la puan.</div><div class="s">Sunsunyiim</div><div class="p"> 21 # 
 Y&#603;h 20.13; Tii 5.17 &#8220;Ya wum ti ba yuum yele bo' diimen diimen ha la yeti, &#8216;Da ku n&#603;ra; gee fum se'em en ku n&#603;ra wan ny&#603; gaker&#603;.&#8217; 22Gee mam yeti ya yeti, fum se'em en i&#331;&#603; suure la a suu&#596; wan ny&#603; gaker&#603;. Fum se'em en tu fum suu&#596; wan paa&#603; kiinduma zi'an. Fum se'em en yele n&#603;ra ti, &#8216;Gerego wa,&#8217; ye' la bugum ti&#331;a. 23Bala, ya han b&#596;'&#596;ra ya bo'olum kaabeg&#596; bimbeni la zuo, gee ti&#603; ti fum suu&#596; tari se'ere la h&#596;, 24bah&#603; fum bo'olum la kaabeg&#596; bimbeni la zi'an gee ki&#331;&#603; ta sugelum fum suu&#596; la, gee nyaa wa'am na bo' fum bo'olum la. 25Naa&#603; la se'em en zuuhe fum la ka'lam ti ya nam boi sore zuo y&#603;'a naba yire la. Han dagena bala, a wan dik&#603; fum i&#331;&#603; naba nu'uhen, ti e&#331;a me dik&#603; fum bo' kp&#603;'&#603;nduma, ti bamam me dik&#603; fum lobe bah&#603; paka deo puan. 26N yeti ya la yelem&#603;&#331;er&#603;, ti fum kan mak&#603; yehe na han dagena fum ta y&#596; la han&#603; la za'a kpini&#331;am.</div><div class="s">Kabohi y&#603;la</div><div class="p"> 27 # 
 Y&#603;h 20.14; Tii 5.18 &#8220;Ya wum ti ba yuum yeti, &#8216;Da tum kabohi.&#8217; 28Gee mam yeti ya yeti, se'em woo en bih&#603; p&#596;ka la kunkoma'afum pun tum la kabohi la p&#596;ka la m&#603; a suuren. 29#Mat 18.9; Mak 9.47 Fum zu&#596; niho han bah&#603; ti fum tuna be'em, kpik&#603; b&#596; lobe bah&#603;; la ani su&#331;a ti fum b&#596;reg&#603; fum i&#331;a la zi'an kayima bah&#603;, nyana i&#331;a la za'a en ta dik&#603; bah&#603; bugum ti&#331;a la puan. 30#Mat 18.8; Mak 9.43 Ti fum zu&#596; nu'o han baha ti fum tuna be'em, &#331;maa&#603; k&#596;, lobe bah&#603;; la ani su&#331;a ti fum b&#596;reg&#603; fum i&#331;a la zi'an kayima bah&#603; nyana i&#331;a la za'a en ta dik&#603; bah&#603; bugum ti&#331;a la puan.</div><div class="s">P&#596;gelebehego</div><div class="r">(Matu 19.9; Maki 10.11-12; Luki 16.18)</div><div class="p"> 31 # 
 Tii 24.1-4; Mat 19.7; Mak 10.4 &#8220;Ba me yuum t&#596;g&#603; yeti, &#8216;Se'em woo en bah&#603; a p&#596;ga, a daana guleh&#603; lebehego g&#596;&#331;&#596; bo' ka, gee bah&#603; ka.&#8217; 32#Mat 19.9; Mak 10.11-12; Luk 16.18; 1 Kor 7.10-11 Gee mam yeti ya yeti, se'em woo en bah&#603; a p&#596;ga han dagena ka tum la kabohi; a bah&#603; ti p&#596;ge ka&#331;a galum m&#603;; ti se'em woo en di p&#596;ka ti ba bah&#603; ka tum la kabohi la p&#596;ge kana.</div><div class="s">P&#596;r&#603;</div><div class="p"> 33 # 
 Malm 19.21; K&#227;l 30.2; Tii 23.21 &#8220;Le y&#603;'&#603;ha, ya wum ti ba yuum yele diimen diimen duma yeti, &#8216;N&#603;ra da p&#596; pump&#596;re&#331;&#596; pua, gee tum fum pu'ul&#603; nuur&#603; la ninmu'ur&#603; ti fum i&#331;&#603; se'ere bo' Daana la.&#8217; 34#Aza 66.1; Mat 23.22; Yem 5.12Gee mam yeti, da pun mak&#603; p&#596; la fii me. Da mak&#603; p&#596; saazuo wa, se'ere en s&#596;i la, Yin&#603; na'am kuka zi'an en bala, 35#Aza 66.1; Yoo 48.2bii fum p&#596; timpaber&#603; wa, se'ere s&#596;i la, Yin&#603; nama dafeere n bala, bii fum p&#596; Yerusal&#603;m, se'ere en s&#596;i la, Yerusal&#603;m dela na'k&#227;t&#603; la ti&#331;a. 36Da p&#596; fum zuo, se'ere en s&#596;i la, fum kan ta'am bah&#603; ti zuo zonko lebege p&#603;&#603;lega bii sabega. 37Bah&#603; ti fum &#8216;&#603;&#771;&#603; d&#603;na &#603;&#771;&#603;,&#8217; bii fum &#8216;Aayi d&#603;na aayi&#8217;; s&#603;la en dagi &#331;wana ze'ele la be'em puan na.</div><div class="s">Leregere</div><div class="r">(Luki 6.29, 30)</div><div class="p"> 38 # 
 Y&#603;h 21.24; Malm 24.20; Tii 19.21 &#8220;Ya wum ti ba yuum yele diimen diimen ha la ti, &#8216;Niho teere la niho, ti Ny&#603;n&#603; t&#603;&#603;ra ny&#603;n&#603;.&#8217; 39Gee mam yeti ya yeti, da lerege se'em en tuue fum. Gee se'em han lobe fum zu&#596; sap&#603;ka, &#331;m&#603;reg&#603; g&#596;bega sap&#603;ka la pa'ah&#603; en. 40Se'em me han yi' fum naba yire ti a to'e fum banaa, y&#603;&#603; damsika la pa'ah&#603; en. 41Se'em han p&#603;reg&#603; fum ti fum ki&#331;&#603; miil&#603; deyina la en, ki&#331;&#603; miil&#603; pa'ah&#603; en. 42Bo' se'em woo en suh&#603; h&#596; s&#603;la, da tuta nu'o la se'em woo en boti a pe&#331;e s&#603;la h&#596; zi'an.</div><div class="s">N&#596;&#331;&#603; fum dinduma</div><div class="r">(Luki 6.27-28, 32-36)</div><div class="p"> 43 # 
 Malm 19.18
 &#8220;Ya wum ti ba yuum yeti, &#8216;N&#596;&#331;&#603; fum mabia, gee yaa&#603; fum dima.&#8217; 44Gee mam ya yeti, n&#596;&#331;&#603; ya dinduma gee pu'uha b&#596;'&#596;ra s&#603;ba en daani ya. 45&#330;wana ti ya wan d&#603;na ya S&#596; se'em en boi saazuo ha wa k&#596;ma. Se'ere en s&#596;i la, a baheri ti wunt&#603;&#603;&#331;a ny&#603;kera b&#596;'&#596;ra n&#603;rebe'ero la n&#603;resuma za'a m&#603;, gee tuna saa b&#596;'&#596;ra n&#603;retunt&#596;&#596; la n&#603;re &#331;m&#603;lema za'a. 46Yamam han n&#596;&#331;&#603; s&#603;ba en n&#596;&#331;&#603; ya ma'a, beni y&#596;&#596;r&#603; ti ya wan to'e? S&#603;ba en to'ohe kuba pun ka ita la bala? 47Yamam han pu'uha ya suur&#596; ma'a, yamam iti la beni gana n&#603;ra woo en iti se'em la? S&#603;ba en ka zoti Yin&#603; me pun ka ita la bala m&#603;a? 48#Malm 19.2; Tii 18.13 Deni ya s&#603;ba en bi'&#603; kaheg&#603; woo ya S&#596; en boi saazuo ha bi'&#603; kaheg&#603; se'em la.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Yezu n nyɛ nɛrekuuŋɔ la, a zom la zoore zuo, en ta zi'ire ba'ahɛ la, ti a zahereba la paaɛ a zi'an. Ti a ya'ɛ nuurɛ, pɔhɛ pa'ala ba yeti:
“Sum boi mɛ la sɛba en mi' ti ba boti sia puan suŋɛ, bamam en sɔi saazuo sɔ'ɔlum la.
“Sum boi mɛ la sɛba en kele, ba wan nyɛ subugehum.
“Sum boi mɛ la sɛba en sigehe ba mɛhi, bamam n wan nyɛ tiŋa wa nyuurɔ.
“Sum boi mɛ la sɛba ti tuuntɔɔ vom kom, la ko'nyuuro tara ba, Ba wan tigehɛ ba.
“Sum boi mɛ la sɛba en zoti nɛreba nimbu'ɔ. Ba wan to'e nimbɔ'zɔrɛ.
“Sum boi mɛ la sɛba suya en ka tari dɛgerɔ. Ba wan nyɛ Yinɛ.
“Sum boi mɛ la sɛba en sugeni. Ba wan yi'ira ba Yinɛ kɔma.
“Sum boi mɛ la sɛba ti ba mɛleha ba tuuntɔɔ vom zuo. Ba dinɛ dela saazuo sɔ'ɔlum la.
“Sum boi mɛ la yamam, ti nɛreba en tuuri ya, gee namehera ya, yi'ira ya yu'yooro yima yima en dagi yelemɛŋerɛ, mam zuo. Sireni ya gee nyɛɛna, gee ya yɔɔrɛ karegɛ mɛ saazuo ha. Bala mɛa ti ba yuum mɛleha Yinɛ nɔtɔgeheba sɛba en diŋɛ yamam nɛŋa na la.


“Yamam en de tiŋa wa zuo yaarum; gee yaarum han bɔregɛ bu za'afum, bu wan iŋɛ la ŋwani le ta'am lebe bu puan na? Yaarum bumɔ ka le ana suŋa bo' sɛla sɛla, han dagena ba ka'ɛ bu bahɛ ti ba niira la nama.
“Yamam dela tiŋa wa zuo niifum. Tiŋa en mɛ yagelɛ zoore zuo, kan ta'am lile. Nɛra ka laŋɛ butolela dikɛ pi'ɔ vuge ka; gee a dikɛ ka sugela la butolela sugelego zi'an, ti ka niiɛ bo' nɛra woo yire la puan. Bala mɛa, bahɛ ya ti ya niifum la niira nɛreba nɛŋan, ti ba nyɛ ya tuunsuma la, la ba dikɛ pɛka bo' ya Sɔ en boi saazuo ha la.

“Da ti'ihɛ ya ti mam wa'am na ti n saalum la nɔze'elego la bii nɔtɔgeheba yɛla la. Mam ka wa'am na ti en saalum ba bahɛ mɛ, gee mam wa'am na ti bu wa'am la asira na. Mam yeti ya la yelemɛŋerɛ wa, ti han dagena ti saazuo la timpaberɛ n tole, gulehɛgɔ pika yɛla la puan kan makɛ saalum, han dagena a za'a wa'am na tum mɛ. Bala zuo, fum se'em woo n galum nɔze'elego la puan yelepika gee pa'ala nɛreba ti ba ita bala, eŋa daana en wan ta dɛna nɛre pika saazuo sɔ'ɔlum la puan; gee se'em woo en dole a za'a, gee me pa'ala nɛreba bala, wan ta dɛna nɛrekãtɛ Saazuo sɔ'ɔlum la puan. Mam yeti ya mɛ wa, ti han dagena ya tuuntɔɔ vom la gaŋɛ la Gɔnmi'ineba la, la Farasiiduma la, yamam me pun kan makɛ kɛ̃ Saazuo sɔ'ɔlum la puan.

“Ya wum ti ba yuum yele bo' diimen diimen ha la yeti, ‘Da ku nɛra; gee fum se'em en ku nɛra wan nyɛ gakerɛ.’ Gee mam yeti ya yeti, fum se'em en iŋɛ suure la a suuɔ wan nyɛ gakerɛ. Fum se'em en tu fum suuɔ wan paaɛ kiinduma zi'an. Fum se'em en yele nɛra ti, ‘Gerego wa,’ ye' la bugum tiŋa. Bala, ya han bɔ'ɔra ya bo'olum kaabegɔ bimbeni la zuo, gee tiɛ ti fum suuɔ tari se'ere la hɔ, bahɛ fum bo'olum la kaabegɔ bimbeni la zi'an gee kiŋɛ ta sugelum fum suuɔ la, gee nyaa wa'am na bo' fum bo'olum la. Naaɛ la se'em en zuuhe fum la ka'lam ti ya nam boi sore zuo yɛ'a naba yire la. Han dagena bala, a wan dikɛ fum iŋɛ naba nu'uhen, ti eŋa me dikɛ fum bo' kpɛ'ɛnduma, ti bamam me dikɛ fum lobe bahɛ paka deo puan. N yeti ya la yelemɛŋerɛ, ti fum kan makɛ yehe na han dagena fum ta yɔ la hanɛ la za'a kpiniŋam.

“Ya wum ti ba yuum yeti, ‘Da tum kabohi.’ Gee mam yeti ya yeti, se'em woo en bihɛ pɔka la kunkoma'afum pun tum la kabohi la pɔka la mɛ a suuren. Fum zuɔ niho han bahɛ ti fum tuna be'em, kpikɛ bɔ lobe bahɛ; la ani suŋa ti fum bɔregɛ fum iŋa la zi'an kayima bahɛ, nyana iŋa la za'a en ta dikɛ bahɛ bugum tiŋa la puan. Ti fum zuɔ nu'o han baha ti fum tuna be'em, ŋmaaɛ kɔ, lobe bahɛ; la ani suŋa ti fum bɔregɛ fum iŋa la zi'an kayima bahɛ nyana iŋa la za'a en ta dikɛ bahɛ bugum tiŋa la puan.


“Ba me yuum tɔgɛ yeti, ‘Se'em woo en bahɛ a pɔga, a daana gulehɛ lebehego gɔŋɔ bo' ka, gee bahɛ ka.’ Gee mam yeti ya yeti, se'em woo en bahɛ a pɔga han dagena ka tum la kabohi; a bahɛ ti pɔge kaŋa galum mɛ; ti se'em woo en di pɔka ti ba bahɛ ka tum la kabohi la pɔge kana.

“Le yɛ'ɛha, ya wum ti ba yuum yele diimen diimen duma yeti, ‘Nɛra da pɔ pumpɔreŋɔ pua, gee tum fum pu'ulɛ nuurɛ la ninmu'urɛ ti fum iŋɛ se'ere bo' Daana la.’ Gee mam yeti, da pun makɛ pɔ la fii me. Da makɛ pɔ saazuo wa, se'ere en sɔi la, Yinɛ na'am kuka zi'an en bala, bii fum pɔ timpaberɛ wa, se'ere sɔi la, Yinɛ nama dafeere n bala, bii fum pɔ Yerusalɛm, se'ere en sɔi la, Yerusalɛm dela na'kãtɛ la tiŋa. Da pɔ fum zuo, se'ere en sɔi la, fum kan ta'am bahɛ ti zuo zonko lebege pɛɛlega bii sabega. Bahɛ ti fum ‘ɛ̃ɛ dɛna ɛ̃ɛ,’ bii fum ‘Aayi dɛna aayi’; sɛla en dagi ŋwana ze'ele la be'em puan na.


“Ya wum ti ba yuum yele diimen diimen ha la ti, ‘Niho teere la niho, ti Nyɛnɛ tɛɛra nyɛnɛ.’ Gee mam yeti ya yeti, da lerege se'em en tuue fum. Gee se'em han lobe fum zuɔ sapɛka, ŋmɛregɛ gɔbega sapɛka la pa'ahɛ en. Se'em me han yi' fum naba yire ti a to'e fum banaa, yɛɛ damsika la pa'ahɛ en. Se'em han pɛregɛ fum ti fum kiŋɛ miilɛ deyina la en, kiŋɛ miilɛ pa'ahɛ en. Bo' se'em woo en suhɛ hɔ sɛla, da tuta nu'o la se'em woo en boti a peŋe sɛla hɔ zi'an.


“Ya wum ti ba yuum yeti, ‘Nɔŋɛ fum mabia, gee yaaɛ fum dima.’ Gee mam ya yeti, nɔŋɛ ya dinduma gee pu'uha bɔ'ɔra sɛba en daani ya. Ŋwana ti ya wan dɛna ya Sɔ se'em en boi saazuo ha wa kɔma. Se'ere en sɔi la, a baheri ti wuntɛɛŋa nyɛkera bɔ'ɔra nɛrebe'ero la nɛresuma za'a mɛ, gee tuna saa bɔ'ɔra nɛretuntɔɔ la nɛre ŋmɛlema za'a. Yamam han nɔŋɛ sɛba en nɔŋɛ ya ma'a, beni yɔɔrɛ ti ya wan to'e? Sɛba en to'ohe kuba pun ka ita la bala? Yamam han pu'uha ya suurɔ ma'a, yamam iti la beni gana nɛra woo en iti se'em la? Sɛba en ka zoti Yinɛ me pun ka ita la bala mɛa? Deni ya sɛba en bi'ɛ kahegɛ woo ya Sɔ en boi saazuo ha bi'ɛ kahegɛ se'em la.

Listen to Matu 5