Mixtec, Pinotepa Nacional - 2013 Edition (NT) Drama

Mixtec, Pinotepa Nacional - 2013 WBT (NT) Drama

Yoho ra chahnu Teófilo, tuvi ñivi cuu ñi cha ni nducu cuhva taa ñi tuhun ñaan cha cuu cha ni chacoo nu iyo yo nu quichi quivi ya. Cha ni taa ñi cuhva cati ñivi ni ndehe xihna cuii, ta cha taa ñi cuhva cati ra ni cati tuhun tuhun Ndioo nda ni xihna. Tacan ni quihin cuenda ndi cha ni taa ñi. Chacan cuu cha saxini tahin ti cua tai tutu chihun. Cuhva cha ni chacoo chi tai chihun, vati nda ni xihna cuii cha ni nducu xain cuhva yoso cuhva ni chacoo tuhun, ta vii vii ni cha ni nduqui cuhva. Chacan cuu cha cua coto cun ti cha ndicha ndicha cuu tuhun cati tuhun ndi chihun.

Nu quichi quivi cha ni chacoo ra Herode. Rey ndaca ñahan ñuhun Judea cuu ra, ta suvi ni quivi can ni chacoo iin ra sutu nani Zacaría. Cuenda ra Abía chahnu satiñu ra ve ñuhun. Elisabet nani ñasihi ra, ta ñivi ra Aarón chahnu cuu ña. Vaha xaan ndacu nduvi tahan ñi cuenda ra Ndioo, vati sacuinu vaha ñi ndihi cha ni cati tuhun ra Ndioo, ta ñahni cha cumani ñi. Tacan ni chacoo ñi, soco ñahni sehe ñi iyo chi ñi, vati ña cuu coo sehe ña Elisabet can, ta quivi can cha chahnu xaan ñi. Nduvi tahan ñi chahnu suhva.
Tacan cuu, ta quivi can quihvi ra sutu ta ra iyo cuenda ra Abía iti nuun ra Ndioo, vati quivi satiñu ra ve ñuhun cuu chi. Cuhva iyo costumbre ra ta ra nihin ra Zacaría tiñu, ta quihvi ra ve ñuhun, vati iyo cha cua samani ra chi ra Ndioo, ta cua cahmi ra cutu. Hora can nducuiti ñivi iti chata. Tuvi ñivi cuu ñi nducuiti, ta cahan ñi chi ra Ndioo. Tacan cuu, ta ndehe ra Zacaría ti indi iin ra tatun Ndioo. Chiyo ndaha cuaha nu cayu cutu can indi ra. Ndehe ra Zacaría chi ra, ta quechaha saxini xaan ra, ta yuhvi xaan yuhvi xaan cuni ra. Tacan cuu, ta quechaha cati ra tatun Ndioo can chi ra ti:
―Yoho Zacaría, ña cua cuyuhvi cun. Cha ni chini soho ra Ndioo cuhva ni cati cun chi ra. Cua coo iin sehun chi ñasihun, ta Juaan cua cunani ra. Cuaha xaan cua cusii ini ndo chi ra cua savaha ra, ta tuvi xaan ñivi cua cusii ini ñi nu cua cacu ra. Cua cuu ra iin rai cahnu iti nuun ra chahnu Ndioo. Ña cua coho ra nduta chiti uva, ta ni ña cua coho ra ni iin nduta xaan. Nda ni quivi cua cacu ra, ta cha iyo ra Tati Ndioo chi ra. Cua cati tuhun ra chi ñivi Israel, ta cua saña ihni ñi cuati ndacu ñi. Tuvi ñi cua saña ihni ñi cuati ñi, ta cua sacahnu ñi chi ra chahnu Ndioo cua savaha ra. Cua yaha ra iti nuun ra chahnu, ta cuhva ni chacoo Elía cua coo ra, vati cua coo tu ndee ini chi ra. Cua savaha ra cha cua cuni mani ra rai chi sehe ra, ta cua savaha ra cha cua saña ñivi ndavaha ni ndacu ñi, ta cua savaha ñi cha vaha. Tacan ni cua savaha ra, ta cua saxini vaha ñi cuenda ra chahnu ―cati ra tatun Ndioo chi ra Zacaría.
Tacan cuu, ta cati ndico ra Zacaría chi ra ti:
―¿Yoso cuhva cua cote ti cha ndicha cati cun? Cha chahnu xain, ta cha chahnu tahan ñasihi yu ―cati ra.
Ta cati ndico ra tatun Ndioo can ti:
―Yuhu cuu ra Gabriel. Iti nuun ra Ndioo iye, ta tava tiñu ra chihin yu, vati cua cati tuhun yu tuhun vaha ya chihun. Cua nduñihun. Ña cua cuu cahan con nda cua nda quivi cua cacu sehun, vati ña chinu ini cun tuhun cati tuhin chihun, soco nu cuahan quivi cua coo chi cuhva cati yu ―cati ra.
Tacan cuu, ta ni vii ndatu ñivi cha cua quee ra Zacaría, ta iyo xaan cuni ñi, vati nahan xaan nducuee ra tichi ve ñuhun. Tacan cuu, ta quee ra, soco ña cuu cahan ra chi ñi. Chacan cuu cha chito ñi ti nducahan ra Ndioo chi ra tichi ve ñuhun. Ndicha cuii xini ni ra sico ra chi ñi, soco ña cuu cahan ra.
Quivi can nuna nuun ra cha satiñu ra ve ñuhun, ta cuahan ndico ra iti vehe ra. Tacan cuu, ta quetuvi ña Elisabet cha ñuhun sehe ña, ta ña quee ca ña tichi vehe. Queta uhun yoo ña quee ña, ta quechaha saxini ña chi anima ña ti cha ni chaha ra chahnu cha tahan ña tacan quivi can. Tacan ni savaha ra, vati ña cua cucahan ca nuun ña iti nuun ñivi, saxini ña.

Cha yaha iin iñu yoo, ta tava tiñu tucu ra Ndioo chi ra Gabriel tatun ra. Iti ñuhun Galilea tachi ra chi ra, ta cuahan ra iti ñuun nani Nazaret, ta cuahan ra nuun iyo ña nani María. Ñahan yoco cuu ña, ta cha iyo vaha tuhun ti cua tandaha ña. Chi iin ra nani José cua tandaha ña, ta ñivi ra David chi ra. Tacan cuu, ta quihvi ra tatun Ndioo can nu iyo ña María, ta quechaha cati ra chi ña ti:
―¡Na cumi chi maun! Cahnu xaan tu manini cha ni savaha ra Ndioo chihun. Iyo ra chahnu chihun, ta taqui xaan cha ni savaha ra chihun ―cati ra.
Tacan cuu, ta cuaha xaan quechaha saxini xaan ña ti cha cati ra tacan, ta nanducu xini ña ñaan tuhun cuu chacan. Tacan cuu, ta cati ra tatun Ndioo can chi ña ti:
―Yoho María, ña cuyuhvi cun, vati cua savaha ra Ndioo tu manini chihun. Cua tuvi iin sehe cun tichi cun, ta cua cacu ra, ta Jesuu cua cunani ra. Cahnu xaan rai cua cuu ra, ta cua cati ñivi ti sehe ra Ndioo cahnu cuu ra. Cua cuhva ra chahnu Ndioo cha cua cuu ra iin rai ndaca ñahan cuhva cha ni cuu ra David ñivi ra iti chata tiempu chahnu, ta cua cundaca ñahan ra chi ñivi Israel ndihi ni quivi ndihi ni tiempu, ta ña cua cundihi cha cua cundaca ñahan ra ―cati ra.
Tacan cuu, ta quechaha nducu tuhun ña María chi ra tatun Ndioo can ti:
―¿Yoso cua cuu chacan, vati ña ta coi chi ra rai? ―cati ña.
Ta cati ndico ra tatun Ndioo can ti:
―Cua quichi ra Tati Ndioo chihun, ta cua cuhva ra Ndioo cahnu tu ndee ini chihun. Chacan cuu cha cua cati ñivi ti ii xaan ra, ta sehe Ndioo chi ra. Ta ña Elizabet tahun―cha chahnu xaan ña, soco cha tuvi sehe ña tichi ña. Nu quichi quivi cati ñivi ti ñahni sehe ña cua coo, soco vitin cha queta iñu yoo cha ñuhun sehe ña. Tacan tahan ña, vati cuu savaha ra Ndioo ñaan cha cuni ra ―cati ra.
Ta cati ndico ña María ti:
―Musu ra chahnu cui. Na cua coo chi chihin yu cuhva cati cun ―cati ña.
Tacan cuu, ta quee ra tatun Ndioo can cuahan ra.

Suvi ni quivi can cuahan ña María iti ñuhun Judea, ta numi xaan cuahan ña. Yucu xaan nu cuahan ña, ta queta ña ñuun nu iyo vehe ra Zacaría, ta quihvi ña tichi vehe, ta sacahnu ña chi ña Elisabet. Nu ni chini ña Elisabet cha cahan ña María, ta ni tuñu ve tichi ña, ta cha iyo ra Tati Ndioo chi ña. Tacan cuu, ta nihin xaan quechaha cana chaa ña, ta cati ña chi ña María ti:
―Iyo xaan tu manini chihun, ta cua coo xaan tu manini chi sehun. Ñahni yavi ndai, ta chi main quichi cun, ta sihi ra chahnu cua cuu cun. Nu chini yu cha cahun chihin yu, ta tuñu ve tichi yu, vati sii xaan cuni ve. Na cua cusii ini cun, vati chinu ini cun ti cua tahun cuhva ni cati ra chahnu chihun ―cati ña.
Tacan cuu, ta quechaha cati ña María ti:
Sacahnu yu chi ra chahnu.
Cusii ini yu chi ra Ndioo,
ta maan ra cuu ra sanduvaha anime.
Cusii ini yu chi ra,
vati cha chito ra ti ñivi ndahvi cuu yu,
ta musu ra chihin yu.
Vitin ta nda cua nda iti nuun cua cati ndihi ñivi ti iyo tu manini chihin yu.
Tacan cua cati ñi,
vati ra iyo tu ndee ini―racan cuu ra savaha cha cahnu xaan chihin yu,
ta ii xaan iyo ra.
Ndihi ni quivi ndihi ni tiempu cundahvi ini ra chi ñivi sacahnu chi ra.
Iyo xaan tu ndee ini chi ra,
ta cha sandoyo ñuhun ra chi ñivi ndurai,
vati rai xaan cuni ñi chi anima ñi.
Cha tava ndaa ra chi ñivi ndaca ñahan,
ta sacahnu ra chi ñivi ndahvi.
Cha savaha ra cha vaha chi ñivi cumani,
ta tava ndaa ra chi ñivi iyo vaha.
Cha tindee ra chi ñivi Israel musu ra.
Cha ñuhun ini ra chi ñi,
ta cundahvi ini ra chi ñi.
Tacan ni savaha ra cuhva cha ni cati ra chi ñivi yo iti chata.
Tacan ni cati ra ti ndihi ni quivi ndihi ni tiempu cua cundahvi ini ra chi ra Abraham chi ndihi ñivi cuu ñivi ra iti nuun
―cati ña María.
Tacan cuu, ta ndoo nuun ña María chi ña Elisabet. Uni yoo ndoo nuun ña chi ña, ta sa cuanuhun ndico ña vehe ña.

Nu ni queta quivi cha cua cacu sehe ña Elisabet, ta ni cacu iin ra luhu sehe ña. Tacan cuu, ta chito ñivi ña ti cuaha xaan cundahvi ini ra chahnu chi ña. Chito tahan ñivi iyo ñuun ña, ta ndihi ñi ta ñi cusii ini ñi chi ña. Tacan cuu, ta yaha una quivi, ta quichi ñi vehe ña, vati cua tahnda ñiin xini xuu ve luhu can [cuhva iyo costumbre ñi], ta cati ñi ti cua cunani tahan ve Zacaría cuhva nani sutu ve. Tacan cati ñi, soco cati sihi ve ti:
―Ñavi. Juaan cua cunani ve ―cati ña.
Ta cati ndico ñi chi ña ti:
―Yoni ñivi ndo nani tacan ―cati ñi.
Tacan cuu, ta quechaha savaha ñi seña chi sutu ve, ta nducu tuhun ñi chi ra yoso cuni maan ra cha cua cunani ve. Tacan cuu, ta chica ra iin vitu nu cua taa ra, ta quechaha taa ra ti Juaan nani ve. Tacan ni taa ra nu vitu can, ta iyo xaan cuni ndihi ñi. Tacan cuu, ta suvi ni hora can nducahan ndico ra Zacaría, ta sacahnu ra chi ra Ndioo. Yuhvi cuni ndihi ñivi iyo tican, ta cahan ndihi ñivi chi tahan ñi iyo yucu can ñuhun Judea can, ta saxini ñi ñaan cha cuu chacan. Chini ndihi ñivi tuhun can, ta saxini ñi chi anima ñi, ta nducu tuhun ñi iin ñi inga ñi ti:
―¿Ñaan rai cua cuu racan?
Tacan ni nducu tuhun ñi, vati cua tindee ra chahnu chi ra.

Tacan cuu, ta iyo tahan ra Tati Ndioo chi ra Zacaría sutu ve, ta quechaha cahan ra yoso cuhva cua cuahnu ve iti nuun, ta cati ra ti:
Cahnu xaan rai cuu ra chahnu Ndioo,
vati cha tindee ra chi ñivi Israel ñivi maan ra,
ta cua sacacu ra chi yo.
Cua sacacu ra chi yo,
vati iyo tu ndee ini chi ra,
ta ñivi ra David musu ra cua sacacu chi yo.
Tacan ni cati ra,
vati nu quichi quivi cati ra ni cahan cuenda ra Ndioo ti
cua cacu yo nu cuxaan ini ñivi chi yo.
Cua cacu yo ndihi nu cani tahan ñivi chi yo.
Cati ra ti cua cundahvi ini ra Ndioo chi ñivi yo tiempu chahnu,
ta ña cua naan ini ra tuhun tiso ra nu quichi quivi.
Cua cucuhun ini ra tuhun can,
vati cahan ra iin cha rai chi ra Abraham ra cuu ñivi yo tiempu chahnu.
Cati ra ti cua sacacu ra chi yo nu iyo yo chi ñivi cuxaan ini chi yo,
vati cua satiñu yo cuenda maan ra,
ta ña cua cuyuhvi yo.
Chi maan ra cua coo vaha yo.
Cua coo ii yo ndihi ni quivi cha iyo yo nu ñuhun ñuñivi.
Ta yoho sehu, cua cati ñivi ti maun cuu ra cahan cuenda ra Ndioo cahnu,
vati cua yaha xihna maun.
Cua tiso vahun tiñu nu cua yaha ra chahnu,
ta sa cua quichi ra.
Chacan cuu cha cua sacoto cun chi ñivi ti cua sacacu ra chi ñi nu ndacu ñi ndavaha ni,
ta cua naan cuati ndacu ñi.
Tacan ni cua savaha ra Ndioo chi yo,
vati cuni mani ra chihin yo,
ta cundahvi ini ra chihin yo.
Cua queta quivi cua quichi sacacu ra chihin yo.
Cua ndehe ñivi iyo chi tu ndoho chi ra,
ta sa cua saquehni ra cha vii chi anima ñi
―cati ra.
Tacan cuu, ta ni chahnu ra Juaan can, ta chaha ra Ndioo tu ndee ini chi ra. Mani tichi cuhu ni chacoo ra nda cua nda quivi quechaha cati tuhun ra chi ñivi judío can.

Listen to TUTU LUCA 1