Cyfod, O Dduw! a gwna farn ar
Y ddaear a’i therfysgoedd,
Can’s ti a etifeddi ’r byd
Ynghyd â’i holl genhedloedd.
NODIADAU.
Salm o addysg, a rhybudd, a chynghor i lywodraethwyr y bobl ydyw hon, a gyfansoddwyd, mi a dybygwn, gan awdwr y salm nesaf, yr hwn oedd un o feibion Asaph, yn nyddiau Iehosaphat, fel y cawn ddangos yn mhellach yn ein nodiadau. Cawn yn 2 Cron . xix. i Iehosaphat fyned trwy y bobl o Beerseba i fynydd Ephraim, a gosod barnwyr yn yr holl ddinasoedd caerog, a rhoddi siars ddifrifol iawn i’r barnwyr hyny ar iddynt edrych beth a wnelent, gan ofalu am weinyddu barn gywir a diduedd. Yr un yn hollol a mater y siars hono o eiddo y brenin ydyw mater y salm hon. Yr oedd barnwyr Iudah yn gyffredin yn ddiarhebol am eu trachwant am wobrau, eu trais, a’u hanghyfiawnder, drwy dderbyn wynebau y cyfoethogion, a gŵyro barn yn erbyn y tlawd. Achwyna y prophwydi Esaiah a Micah yn drwm iawn arnynt yn nyddiau Hezeciah, a bygythiant hwynt yn dost; ac felly y gwna y Salmydd yma gyda golwg ar farnwyr ei amser ef. Barnedigaeth drom iawn ar wlad yw barnwyr anghyfiawn a garant lwgrwobrwyon: ac nid oes un dosbarth o droseddwyr yn cael eu bygwth â dialedd Duw yn drymach a mynychach na’r dosbarth hwn. Cwyna y Salmydd (adn. 5) fod y barnwyr y pryd hyny yn anwybodus a diddeall yn nyledswyddau eu swydd, ac o herwydd hyny fod seiliau y ddaear — y wladwriaeth — megys wedi eu symmud o’u lle; a dwg ar gof iddynt, megys y gwna Iehosaphat yn ei siars, fod y Barnwr Goruchaf yn eu gwylio, ac y gelwir hwynt i gyfrif ganddo. Dysgir iddynt eu bod yn derbyn eu hawdurdod farnol oddi wrth Dduw; ac o blegid hyny gelwid hwynt yn “dduwiau,” am eu bod yn ei gynnrychioli ef, ac felly yn gyfrifol iddo fel Goruwchfarnydd cyfiawn, ac fel ei oruchwylwyr.