Matiu 13

Tamoata Kangkang-patu Iliki

(Mar 4:1-9; Luk 8:4-8)

1Amarina-la ngaranao be Iesus pera ono isoaki nge ipereki be ilako dang biabia Galili zagenao isoaki. 2Tamoata be aine kokoko-tina dipura be diboalingi bokana kati tekenao ibulilako be ilona-lo isoaki. Be tamoata be aine moarunga dipura nge kabu-lo dituitui. 3Be pile ono tonanga ane be kana kokoko-tina irangakidi. Bokai ipile, “Tamoata kangkang tanotano teke ialale uma kanana-lo kangkang-patu iliki. 4Bong ilikiliki nge kangkang-patu alu zala muku ono alalenga-lo disapasiria, be mang dipura be dikang. 5Aludi kateka garaparapanao disapasiria. Makara nge kateka tago imatoli. Moimoi oaikiki-la be didula, 6ata ziridi tago ditaoio-tina. Bokaibe bong amari ikai nge imoamoapoato be dimarango. 7Aludi moamoaesa be siresire maradi disapasilako. Bokaibe siresire be moamoaesa dilaba nge kangkang-patu didula nge disukumdi be dileua. 8Ata aludi nge kateka iauia-o disapasiria be dilaba be kangkang dipuraki. Aludi kalingodi tamoatadi-lima moarunga dipuraki, aludi tamoatadi-toli dipuraki, be aludi kalingodi kulemoadi toli dipuraki.”

9Pile ngaedi ono ngamambuaki kana nge Iesus bokai ipile, “Kungi-ming otioti nge kamalongo.”

Iesus Bakara Ka Pile Ono Tonanga Ane Be Isulesule

(Mar 4:10-12; Luk 8:9-10)

10Kodeka tagataga ne dipura be bokai ditegi, “Bakara ka pile ono tonanga ane be kusulesuledi?”

11Be Iesus ikatu be bokai ipile, “Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana labu sikita kauataka nge ambe kam ania-ming ipura. Ata di tago. 12Bokaibe tamoata kana ne otioti masa kaba kokoko-la be ania ngapura, be dakoko-tinani be bagabaga darai. Ata tamoata kana ne tago masa dokiadia-le dapura. Kana nena-ra tago kokoko, ata masa dokiadia-le dapura. 13Bakara ka pile ono tonanga ane be usulesuledi nge labu bokai:

“Moimoi matadi kaba ditaita, ata kana tago teke dite. Moimoi kungidi dilongolongo, ata pile tago teke dilongo ki labu dikauataki.

14“Bokaibe Aisaia pilenga mumuakadi ngaedi nge di diemaki be dikalingo:

‘Kam masa pile kamalongo be kamalongolongo, ata masa pile labudi tago kamakauataki. Kaba masa kamaita be kamaitaita, ata masa kana tago teke kamate be kamakilalangi.

15Bakara, tamoata ngaedi ambe panganadi dingao-ramo. Kungidi ambe diono. Be matadi ambe dikotoaki. Tago bokana nge ambe matadi kaba daitaita; kungidi dalongo be ilodia-lo be pile labudi dakauataki, be ngau-lo damai be miaka-uiakidi.’ (Ais 6:9-10)

16“Ata kam kauia-tina! Mata-ming kaba dita be kungi-ming pile dilongo. 17Moimoina-tina ka ura-kaming! ‘Propet’ be tamoata uia kokoko-tina kana kam kaitaita nge daita-tina kana direre, ata tago dita. Pile kam kalongolongo nge dalongo-tina kana direre, ata tago dilongo.

Tamoata Uma-lo Kangkang Iliki Labu Ipasiki

(Mar 4:13-20; Luk 8:11-15)

18“Kamalongolongo be masa tamoata uma-lo kangkang-patu ilikiliki labu kamakauataki. 19Tamoata bong ono Nanaranga ngatanepoa kana dilongoraki be pile labudi tago dikaua nge kangkang-patudi zala mukuna-lo disapasi bokana. Satang oaikiki-la be ipura be pile Nanaranga ilodia-lo inanga nge idokiledi. 20Kateka garaparapa-nao disapasiria nge tamoata maka Nanaranga pilenga dilongo be oaikiki-tina suri-uia-lo be didoki bokana. 21Ata tamoata bokainaina nge ziridi tagotago be soakingadi tago disalaga. Bokaibe giriki be moatubu bibia Pile Uia ara-nao be dapura masa oaikiki-tina dasege be dairatu. 22Siresire be moamoaesa-lo dibala nge tamoata pile dilongo bokana. Ata kana ono moauriuri dasukoaki kana nge ilodi dibukubukutaki, be ‘mone’ be kateka kana ono suri uianga nge direreretaki-tina. Bokaibe kana direreretaki ngaedi ka Nanaranga pilenga dikubati be kangkang tago dipuraki. 23Kateka iauia-o dibala nge tamoata pile dilongo be labudi dikauataki bokana. Tamoata bokainaina ka kangkang dipupuraki. Alu kangkang tamoatadi-lima dipuraki, aludi tamoatadi toli dipuraki, be aludi kulemoadi toli dipuraki.”

Siresire Goalakadi

24Kodeka Iesus pile ono tonanga takadi bokai ipile, “Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge bokainatuka. Tamoata teke ilako be uma kanana-lo kangkang-patu uia iliki. 25Oabubu tekena-lo moarungabiabia dieno nge uma-marau erekei ne ipura be kangkang-patudi uia maradi nge siresire iliki. 26Kangkang dilaba be dirobu nge siresire ambe didula.

27“Kodeka uma-marau malipilipi ne dipura be bokai ditegi, ‘Biabiadi, kangkang-patu uia ka uma-lo kuliki. Siresire inanga ka dipura?’

28“Be ngai ikatu be bokai ipile, ‘Erekei kata ka bokai imuzi.’

“Be malipilipi ne bokai dipile, ‘Galako be siresire gatate ki moaki?’

29“Ata uma-marau ikatu be bokai ipile, ‘Moaki katate. Siresire kamatatate masa kangkang zaiza be kamatate-budu takana. 30Kangkang be siresire dalabalaba-budu nibe kangkang damaure. Kodeka bong ono uaroenga-lo masa tamoata kangkang diuaroeroe bokai mradi, “Siresire kamatate-mua be bidana-lo kamauau be eoa-lo kamarokakilako. Alauri nge kangkang kamabudinaki be pera ono kangkang koazalaka negu-lo kamananga.” ’ ”

‘Mastet’ Patu Ono Tonanga Ipura

(Mar 4:30-32; Luk 13:18-19)

31Iesus kababe pile ono tonanga takadi bokai ipile, “Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge bokai. Tamoata teke kai ara ‘mastet’ patu idoki be uma nena-lo itanomi. 32Kai-patu moarunga maradi nge ‘mastet’ patu ka mukumukunatuka, ata ngalaba nge kai biabiatuka ngapura, be mang dapura be sapara-nao gupadi daemaki.”

‘Is’ Ono Tonanga Ipura

(Luk 13:20-21)

33Iesus kaba pile ono tonanga takadi bokai iradi, “Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge bokainatuka. Aine teke ‘is’ idoki be ‘palaua’ zaiza ibairi. Alauri nge ‘is’ ege-ege ‘palaua’-lo isili be iemaki be idodoraki.”

Iesus Pile Ono Tonanga Labudi Irangaki

(Mar 4:33-34)

34Iesus nge pile ono tonanga-la ane be tamoata be aine isulesuledi. Sule tago teke bokaina-ba isuledi. Sule moarunga nge pile ono tonanga-la ane be isuledi. 35Iesus bokai imuzi be ono ‘propet’ teke pilenga iemaki be dikalingo. ‘Propet’ ngae bokai ipile:

“Bong mraradi masa pile ono tonanga ane be mraradi. Be kana moarunga zumkakadi dipura tongira kateka emaka ipura-lo be imai masa mrangakidi.” (Sam 78:2)

Iesus Siresire Goalakadi Labudi Ipasi

36Iesus isule-doi kodeka tamoata be aine moarunga iperekidi be pera-lo isili. Be tagataga ne disili nge bokai dirai, “Siresire goalakadi uma-lo dipura nge labu gorangaka-kama.”

37Be Iesus bokai ipile, “Tamoata kangkang-patu uia uma-lo iliki nge Tamoata Natu. 38Uma nge kateka ngae. Kangkang nge tamoata uia moarunga bong ono Nanaranga ngatanepoa kanana-lo dalako kana. Siresire goalakadi nge Satang ruanga zaiza. 39Erekei siresire goalakadi iliki nge Satang. Bong ono uaroenga nge kateka manubunga. Tamoata uaroeroe nge Nanaranga ‘enzel’ ne. 40Siresire didokidoki be dibubulai bokana masa kateka manubunga-nao bokainatuka damuzi kana. 41Tamoata Natu masa ‘enzel’ ne nganepidi be tamoata muzingadi goalakadi be tamoata rangguma tamoata takadi diememakidi be muzigoala diememaki nge datetekidi be anua ne ono Nanaranga ngatanepoa kana nge dapereki. 42Be dadokidi be eoa kanabibia tago matemate-lo darokakidia-lako. Makara masa datangtang be iledi dakaraposaposa. 43Kodeka Nanaranga tamoata be aine ne masa Tama-di anua nena-lo amari bokana damalamalama. Bokaibe kungi-ming otioti nge kamalongo!

Kana Zazaia Atabalabala-tina Zumkaka Ipura

44“Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge bokai. Kana teke zazaia atabalabala-tina nge uma tekena-lo dikumraki be ieno. Tamoata teke ite, ata kababe ikumraki. Suri nge diuia-tina. Bokaibe ialale be kana ne moarunga tamoata takadi iandi be dizaza be ‘mone’ ono idoki, be imule be uma ngae izazai.

Kaloiloi Ono Tonanga Ipura

45“Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana takadi bokai. Tamoata teke kaloiloi uarikadi ilelelei. 46Bong ialalale nge kaloiloi teke uarikana-tina zazaia atabalabala-tina nge ite. Kodeka ialale be kana ne moarunga tamoata takadi iandi be dizaza be ‘mone’ ono idoki, be imule be kaloiloi ngae izazai.

Raka Ono Tonanga Ipura

47“Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana suletaka takaia nge bokai. Raka teke dang-lo rokakalako ipura be ieno, be ika bakarairai-bakarairai nge ono dokiadi dipurapura. 48Raka-lo ika dikauri nge kabu-lo direpekalako be kodeka disoakiria be ika dinege. Irakingadi nge didokidoki be raba diauiau be goalakingadi nge dirorokaki. 49Kateka manubunga-nao masa bokainatuka-la muzi ngapura kana. Nanaranga ‘enzel’ ne masa dapura be tamoata goalakadi tamoata adoadodi maradi ka dadokidi be dazageakidi. 50Dazageakidia-doi kodeka dadokidi be eoa kanabibia tago matemate-lo darokakidia-lako. Makara masa datangtang be iledi dakaraposaposa.”

Mata Toirairadi be Mata Oauoau

51Kodeka Iesus tagataga ne bokai itegidi, “Pile moarunga ngaedi nge labudi kakaua ki tago?”

Be di dikatu be dipile, “E! Kikaua!”

52Kodeka bokai iradi, “Bokaibe tamoata Moses Mata ne disulesuletaki kata itaguraki be bong ono Nanaranga ngatanepoa kana tagataga ne ipura masa pera-marau teke pera nena-lo kana oauoau be kana muamuadi ipasipasi bokana.”

Iesus Nasaret Anua-lo Ditaoni

(Mar 6:1-6; Luk 4:16-30)

53Iesus pile ono tonanga ngaedi ipile-doi kodeka kaba ngaradi ipereki. 54Be ialale be anua-tina nena-lo ipura. Makara ipura nge ilako be pera nedi ono serereinga-lo isili be isuledi. Tamoata be aine dipura be pilenga dilongo nge dipitilaki-tina be bokai dipile, “Kaua malaidi bokainaina inanga ka ita? Kilala iememaki nge kaiboang nedi inanga ka ita? 55Pera kelikeli natu ki taila? Ngai ki naita ka tina Maria? Ngai ki taila ka tari Zems, Iosep, Saimon be Iudas? 56Ngai marau ki naita marau sisiki ka makare disoaki? Kana ngaedi ina ka ita?” 57Bokai ditegiaki be kodeka diebuloni be disegeaki.

Be Iesus itaguraki be bokai iradi, “ ‘Propet’ anua-tina nena-lo be dara-tina nena-lo nge muaka ne tagotago.” 58Bokaibe makara Nasaret-lo nge kilala kaiboangdi tago kokoko iemaki, bakara lama tago diuni.

Currently Selected:

Matiu 13: mva

Highlight

Copy