Mateo 12
12
Ya toro ni Apo Jesus tungkol ha allon pamagsimba
(Marcos 2:23-28; Lucas 6:1-5)
1Mihay allon pamagsimba lan Israelita, hên nipadann hilan Apo Jesus ha nag trigo ha narani ha dann, ay nantê hilay tagahonol na hên pêrad. Niyêhê la ya hata trigo, ta nilêêm la ha pammita la, gawan anlonohên hila. 2Noa, nag Pariseo bayro ya naghabi kan Apo Jesus, ya wanla, “Hêlkên mo! Pata nantê hilay tagahonol mo hên trigo ha allon pamagsimba, bawal man ya habayto ha Kautuhan tamo?” 3Wana etaman ni Apo Jesus, “Kayno a yo pon nabaha ya dinyag ni Arin David hên hiya haka hilay kalamo na, ay angkablay hên lonoh. 4Hinumwên ya ha bali ni Apo Namalyari, ta nangwa yan puto ya imparaêp kan Apo Namalyari ya pangkaên lan bat hên pari. Bawal man ha Kautuhan ni apo Moises hên mangan hên habayto, ay nangan ya, haka hilay kalamo na. 5Kayno a yo pon nabaha ya Kautuhan ni apo Moises, ya ha allo man hên pamagsimba, ay andaygên lan pari ya dapat lan daygên ha Templo. Noa, alwan kasalanan ya habayto, ta mal-at ya dapat lan daygên ha Templo ha allon pamagsimba. 6Pakagilamên yo, ya main di ya mas maalagá ha Templo. 7No naintindihan yo dayi ya hata Kahulatan, ‘A ko labay ya mamiátang kaw. Ya labay ko ay mag-in kaw hên maingaloên,’#12:7 Oseas 6:6. ay a yo dayin intad mapanyag kasalanan, ya ayn kasalanan. 8Gawan hiko ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay nag tungkulan hên maghabi no hinoy malyarin daygên ha allon pamagsimba.”
Ya lalaki ya natsi ya mihay gamêt
(Marcos 3:1-6; Lucas 6:6-11)
9Nammita hi Apo Jesus ta hinumwên ya ha sinagoga ta manoro. 10Main lalaki bayro ya natsi ya gamêt. An-imatonan la ya hi Apo Jesus hên ungnoy lalaki, no mamaalíh yan hakit ha allon pamagsimba la, ta êmên la yan bad-an hên ampanyag yan bawal ha Kautuhan. Nangotang hila kana, “Bawal ha Kautuhan ni apo Moises ya mamaalíh hên hakit ha allon pamagsimba, o ahê?” 11Amêhên, hinabi ni Apo Jesus kanla, “No alimbawa ta mimihay tupa yo, haka habaytoy manabo ha malalê ya pangahoyan, a yo ya warin tampol hên iawah allo man hên pamagsimba? 12Mas maalagá ya tawo ha tupa! Kabay alwan bawal ha Kautuhan ni apo Moises hên manyag kangêran ha allon pamagsimba.” 13Bayo wana kanan lalaki ya natsi ya mihay gamêt, “Ipaktang moy gamêt mo.” Kaban an-ipaktang na ya, ay naalíh ya hakit ha gamêt na, ta hatoy gamêt na ay nag-in nanad ha kapaka ya ayn hakit. 14Kabay nammita hilay nay Pariseo, ta pinipupulungan lay na hi Apo Jesus.
Hi Apo Jesus ya impamwang ni Propeta Isaias
15Hên namwangan ni Apo Jesus ya pamulong kana, ay nag-alíh ya bayro. Kal-atan ya nakihonol kana, haka namaalíh yan kaganawan hakit lan nipaghakit. 16Binawal na hila hên ipamwang ya tungkol kana. 17Habaytoy nalyari ta êmên matupad ya impamwang ni Propeta Isaias, ya wana,
18“Atsi di ya pinili kon tagahuyo ko, ya anlugurên ko, ya ikahigla ko.
Ipahapat ko kana ya Espiritu ko, ta êmên na ipamwang ha tawo ha balang bansa, no ay-êmên hila mag-in ayn kapintasan ha hêlêk ko.
19A ya makihubakan, haka makiangawan.
Naamêy yan mag-habi ha dann.
20Hawpan na hilay alwan makhaw ya lawini, haka hilay alwan nakataniêh ha paniwala.
Daygên nay habayto angga ha mabalayan la ya kaligtasan ya an-idin na.
21Habaytoy kaligtasan ya an-êngganan lan tawo ha balang bansa kana.”#12:21 Isaias 42:1-4.
Ya kapangyarihan ni Apo Jesus ay ubat kan Apo Namalyari, alwan ubat kan Satanas
(Marcos 3:20-30; Lucas 11:14-23)
22Bayo main gintan kan Apo Jesus ya mihay lalaki ya buwag haka pipi ya hinapatan hên narawak ya a angkahêlêk. Namipaplag hi Apo Jesus hên habaytoy narawak ya a angkahêlêk, kabay nakahabi, haka nakahêlêk yay nay lalaki. 23Naubuh hilan nag-êpapah ya kal-atan ya atsi bayro, ya wanla, “Habaytsi ya lawêh ya kaapo-apoan ni Arin David ya impangako kantamo ni Apo Namalyari!” 24Noa, pahabtan lan Pariseo, ya pamaalíh ni Apo Jesus hên nangarawak ya hinumapat ha tawo, ay ha kapangyarihan ni Satanas,#12:24 Beelzebul ha habin Griego. ya poon lan nangarawak ya a angkahêlêk. 25Muwang ni Apo Jesus ya laman ihip la, ya êndat la no ubat kan Satanas ya kapangyarihan na. Kabay hinabi na, “No alimbawa ta mipapatsi ya angkalokopan hên mihay bansa, o balayan ay mahira ya habayto. Êmbayro êt ya malyari ha mipapamilya ya mipapatsi. 26No mamipaplag hi Satanas hên sarili na, ay mahira bayto ya pamanlokop na. 27No ampamipaplag akon nangarawak ya a angkahêlêk ha kapangyarihan ni Satanas, hino bayto ya nam-i hên kapangyarihan kanlan tagahonol yo, ya ampamipaplag hên nangarawak ya a angkahêlêk? Hila tana êt ya mamaptêg ya mali kaw. 28Ha kapangyarihan nan Espiritu ni Apo Namalyari ya pamaalíh ko hên nangarawak ya a angkahêlêk. Ya labay habiên hên habayto, ay atsi kamoyu ya pamanlokop ni Apo Namalyari.
29“Hi Satanas ay nanad ha mihay makhaw, ya mal-at ya almas, ya ampamantay ha bali na. A makwa, ya hinon atsi kana, no a ya pon hambutên, haka gapohên. Noa, no gapohên ko ya, ay makwa ya kaganawan ya atsi kana.
30“Hilay ayn pon ha lokop ko, ay kapatsi ko. Haka hilay a ampanawop hên manipon hên tawo, ta êmên hila makilamo kangko, ay ampamidayo hên tawo kangko. 31Pakagilamên yoy habaytsi. Mapatawad hilay mipaghêhê ha nadyag lay kasalanan, haka ha hinabi lan pamaniran kapareho lan tawo, noa, ayn hinoman ya mapatawad ha hinabi lan pamaniran Espiritu ni Apo Namalyari. 32Hilay maghabi hên halanghang kangko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay mapatawad. Noa, hilay maghabi hên halanghang ha Espiritu ni Apo Namalyari, ay a mapatawad. Ta habaytoy kasalanan, ay taganán ayn kapatawaran.”
Ya balang miha ay mabalayan ha dyag la
(Lucas 6:43-45)
33“No habiên tamoy mangêd ya mihay kayo, ay mangêd etaman ya tagêy na. No habiên tamon alwan mangêd ya mihay kayo, ay alwa etaman mangêd ya tagêy na. Ta hilay kayo ay angkabalayan ha tagêy la. 34Nanad kaw utan ya makamatsi! A yon mahabi ya hinoman ya mangêd, gawan ha karawakan yo! Ta ya laman nakêm ay an-umawah ha bêbêy. 35Hilay mangangêd ay mapanyag hên kangêran, gawan mangêd ya nakêm la. Hilay nangarawak ay mapanyag hên karawakan, gawan narawak ya nakêm la.
36“Pakagilamên yo, ha Allon Pamanukom, ay dapat yon ipamulah kan Apo Namalyari no awta hinabi yo ya balang hinabi yo ya ayn kapukatan. 37Parusaan na kaw no alwan mangêd ya hinabi yo, haka a na kaw parusaan no mangêd ya hinabi yo.”
Pinanapolan hi Apo Jesus hên kapapaêpapah ya palatandaan ya ubat ha langit
(Marcos 8:11-12; Lucas 11:29-32)
38Main Pariseo haka mánoron Kautuhan ni apo Moises ya labay manubuk kan Apo Jesus, ya mamipahlêk yan palatandaan ya ubat ha langit, ta êmên la mamwangan no pêtêg hên atsi kana ya kapangyarihan ni Apo Namalyari. 39Noa, wani Apo Jesus kanla, “Bapan dawak hilay tawo amêhên. Ampanapol hilan kapapaêpapah ya palatandaan ya ubat ha langit. Noa, ayn ipahlêk kanla, no alwan nanad ha kapapaêpapah ya nalyari kan Propeta Jonas hên haton lagi. 40No ay-êmên hi Propeta Jonas ha tatloy allo haka tatloy yabi, ha bitokan kahlayan pating, ay êmên bayro êt, ay hiko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay tatloy allo haka tatloy yabi ko ha pinay-ilbêngan kangko. 41Ha Allon Pamanukom ni Apo Namalyari, ay mirêng hilay biniyay oman, ya taga-Ninive, ya nipaghêhên pamanyag kasalanan la, hên nagilam lay toro ni Propeta Jonas, ta habyanan la kaw, gawan main di ya matag-ay ya tungkulan kan Propeta Jonas, yan a kaw naghêhên nanalibokot ha pamanyag yon kasalanan. 42Ha Allon Pamanukom ni Apo Namalyari, ay habyanan na kaw hên Reyna ha Sheba hên haton lagi. Mipakarêng-êy kaw, ta agyan bapan dayo na, ay nilako na hi Arin Solomon, ta labay nan gilamên ya toro na. Amêhên, ay main di, ya mas matag-ay ya tungkulan kan Arin Solomon, noa, a kaw ampanggilam.
Ya pamag-orong nan narawak ya a angkahêlêk
(Lucas 11:24-26)
43“No umalih ha mihay tawo ya narawak ya a angkahêlêk, ya hinumapat kana, ay tawak-tawakên nay namala ya luta, ta manapol yan mapagpatêkbêkan na. Noa, ayn yan matapol. 44Kabay wana ha nakêm na, ‘Mag-orong ko ha tawo ya ubatan ko.’ Pag-orong na, ay malatêng nay ubatan na, ya ayn êt napahili kana, haka habaytoy tawo ay nanad yan bali ya malinis, haka nakakumpini, ya nakal-an hên togêlan. 45Kabay managyat yan pitoy a angkahêlêk ya narawak êt kana, ta paglamo na bayro. Haka humwên hila, kabay lalo yay nan kaingalo ya hatoy tawoy inorongan na. Êmbayro êt ya malyari kamoyu ya nakagilam hên Mangêd ya Habi, noa, a kaw naghêhên nanalibokot kasalanan yo.”
Hilay ampanggilam habi ni Apo Jesus, ay anlugurên na hên nanad ha pamanlugud na ha indo na, haka hilay patêl na
(Marcos 3:31-35; Lucas 8:19-21)
46Kaban ampaghabi ya pon hi Apo Jesus ha kal-atan, ay nilumatêng ya indo na, haka hilay patêl na, ta labay la yan makahabi. 47Main naghabi kana, ya wana, “Atsi di ha ilwangan ya indo mo haka hilay patêl mo. Labay la kan makahabi.” 48Wani Apo Jesus kana, “Hino ya indo ko, haka hino hilay patêl ko?” 49Intoro nay tagahonol na, ta wana, “Hilay habaytsi ya anlugurên ko hên nanad ha pamanlugud ko ha indo ko, haka hilay patêl ko. 50Hilay manyag kalabayan ni Apo Namalyari, ya Tatang ko ha langit, ay yabay ya anlugurên ko hên nanad ha pamanlugud ko ha indo ko, haka hilay patêl ko.”
Currently Selected:
Mateo 12: sgb
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2006, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Mateo 12
12
Ya toro ni Apo Jesus tungkol ha allon pamagsimba
(Marcos 2:23-28; Lucas 6:1-5)
1Mihay allon pamagsimba lan Israelita, hên nipadann hilan Apo Jesus ha nag trigo ha narani ha dann, ay nantê hilay tagahonol na hên pêrad. Niyêhê la ya hata trigo, ta nilêêm la ha pammita la, gawan anlonohên hila. 2Noa, nag Pariseo bayro ya naghabi kan Apo Jesus, ya wanla, “Hêlkên mo! Pata nantê hilay tagahonol mo hên trigo ha allon pamagsimba, bawal man ya habayto ha Kautuhan tamo?” 3Wana etaman ni Apo Jesus, “Kayno a yo pon nabaha ya dinyag ni Arin David hên hiya haka hilay kalamo na, ay angkablay hên lonoh. 4Hinumwên ya ha bali ni Apo Namalyari, ta nangwa yan puto ya imparaêp kan Apo Namalyari ya pangkaên lan bat hên pari. Bawal man ha Kautuhan ni apo Moises hên mangan hên habayto, ay nangan ya, haka hilay kalamo na. 5Kayno a yo pon nabaha ya Kautuhan ni apo Moises, ya ha allo man hên pamagsimba, ay andaygên lan pari ya dapat lan daygên ha Templo. Noa, alwan kasalanan ya habayto, ta mal-at ya dapat lan daygên ha Templo ha allon pamagsimba. 6Pakagilamên yo, ya main di ya mas maalagá ha Templo. 7No naintindihan yo dayi ya hata Kahulatan, ‘A ko labay ya mamiátang kaw. Ya labay ko ay mag-in kaw hên maingaloên,’#12:7 Oseas 6:6. ay a yo dayin intad mapanyag kasalanan, ya ayn kasalanan. 8Gawan hiko ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay nag tungkulan hên maghabi no hinoy malyarin daygên ha allon pamagsimba.”
Ya lalaki ya natsi ya mihay gamêt
(Marcos 3:1-6; Lucas 6:6-11)
9Nammita hi Apo Jesus ta hinumwên ya ha sinagoga ta manoro. 10Main lalaki bayro ya natsi ya gamêt. An-imatonan la ya hi Apo Jesus hên ungnoy lalaki, no mamaalíh yan hakit ha allon pamagsimba la, ta êmên la yan bad-an hên ampanyag yan bawal ha Kautuhan. Nangotang hila kana, “Bawal ha Kautuhan ni apo Moises ya mamaalíh hên hakit ha allon pamagsimba, o ahê?” 11Amêhên, hinabi ni Apo Jesus kanla, “No alimbawa ta mimihay tupa yo, haka habaytoy manabo ha malalê ya pangahoyan, a yo ya warin tampol hên iawah allo man hên pamagsimba? 12Mas maalagá ya tawo ha tupa! Kabay alwan bawal ha Kautuhan ni apo Moises hên manyag kangêran ha allon pamagsimba.” 13Bayo wana kanan lalaki ya natsi ya mihay gamêt, “Ipaktang moy gamêt mo.” Kaban an-ipaktang na ya, ay naalíh ya hakit ha gamêt na, ta hatoy gamêt na ay nag-in nanad ha kapaka ya ayn hakit. 14Kabay nammita hilay nay Pariseo, ta pinipupulungan lay na hi Apo Jesus.
Hi Apo Jesus ya impamwang ni Propeta Isaias
15Hên namwangan ni Apo Jesus ya pamulong kana, ay nag-alíh ya bayro. Kal-atan ya nakihonol kana, haka namaalíh yan kaganawan hakit lan nipaghakit. 16Binawal na hila hên ipamwang ya tungkol kana. 17Habaytoy nalyari ta êmên matupad ya impamwang ni Propeta Isaias, ya wana,
18“Atsi di ya pinili kon tagahuyo ko, ya anlugurên ko, ya ikahigla ko.
Ipahapat ko kana ya Espiritu ko, ta êmên na ipamwang ha tawo ha balang bansa, no ay-êmên hila mag-in ayn kapintasan ha hêlêk ko.
19A ya makihubakan, haka makiangawan.
Naamêy yan mag-habi ha dann.
20Hawpan na hilay alwan makhaw ya lawini, haka hilay alwan nakataniêh ha paniwala.
Daygên nay habayto angga ha mabalayan la ya kaligtasan ya an-idin na.
21Habaytoy kaligtasan ya an-êngganan lan tawo ha balang bansa kana.”#12:21 Isaias 42:1-4.
Ya kapangyarihan ni Apo Jesus ay ubat kan Apo Namalyari, alwan ubat kan Satanas
(Marcos 3:20-30; Lucas 11:14-23)
22Bayo main gintan kan Apo Jesus ya mihay lalaki ya buwag haka pipi ya hinapatan hên narawak ya a angkahêlêk. Namipaplag hi Apo Jesus hên habaytoy narawak ya a angkahêlêk, kabay nakahabi, haka nakahêlêk yay nay lalaki. 23Naubuh hilan nag-êpapah ya kal-atan ya atsi bayro, ya wanla, “Habaytsi ya lawêh ya kaapo-apoan ni Arin David ya impangako kantamo ni Apo Namalyari!” 24Noa, pahabtan lan Pariseo, ya pamaalíh ni Apo Jesus hên nangarawak ya hinumapat ha tawo, ay ha kapangyarihan ni Satanas,#12:24 Beelzebul ha habin Griego. ya poon lan nangarawak ya a angkahêlêk. 25Muwang ni Apo Jesus ya laman ihip la, ya êndat la no ubat kan Satanas ya kapangyarihan na. Kabay hinabi na, “No alimbawa ta mipapatsi ya angkalokopan hên mihay bansa, o balayan ay mahira ya habayto. Êmbayro êt ya malyari ha mipapamilya ya mipapatsi. 26No mamipaplag hi Satanas hên sarili na, ay mahira bayto ya pamanlokop na. 27No ampamipaplag akon nangarawak ya a angkahêlêk ha kapangyarihan ni Satanas, hino bayto ya nam-i hên kapangyarihan kanlan tagahonol yo, ya ampamipaplag hên nangarawak ya a angkahêlêk? Hila tana êt ya mamaptêg ya mali kaw. 28Ha kapangyarihan nan Espiritu ni Apo Namalyari ya pamaalíh ko hên nangarawak ya a angkahêlêk. Ya labay habiên hên habayto, ay atsi kamoyu ya pamanlokop ni Apo Namalyari.
29“Hi Satanas ay nanad ha mihay makhaw, ya mal-at ya almas, ya ampamantay ha bali na. A makwa, ya hinon atsi kana, no a ya pon hambutên, haka gapohên. Noa, no gapohên ko ya, ay makwa ya kaganawan ya atsi kana.
30“Hilay ayn pon ha lokop ko, ay kapatsi ko. Haka hilay a ampanawop hên manipon hên tawo, ta êmên hila makilamo kangko, ay ampamidayo hên tawo kangko. 31Pakagilamên yoy habaytsi. Mapatawad hilay mipaghêhê ha nadyag lay kasalanan, haka ha hinabi lan pamaniran kapareho lan tawo, noa, ayn hinoman ya mapatawad ha hinabi lan pamaniran Espiritu ni Apo Namalyari. 32Hilay maghabi hên halanghang kangko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay mapatawad. Noa, hilay maghabi hên halanghang ha Espiritu ni Apo Namalyari, ay a mapatawad. Ta habaytoy kasalanan, ay taganán ayn kapatawaran.”
Ya balang miha ay mabalayan ha dyag la
(Lucas 6:43-45)
33“No habiên tamoy mangêd ya mihay kayo, ay mangêd etaman ya tagêy na. No habiên tamon alwan mangêd ya mihay kayo, ay alwa etaman mangêd ya tagêy na. Ta hilay kayo ay angkabalayan ha tagêy la. 34Nanad kaw utan ya makamatsi! A yon mahabi ya hinoman ya mangêd, gawan ha karawakan yo! Ta ya laman nakêm ay an-umawah ha bêbêy. 35Hilay mangangêd ay mapanyag hên kangêran, gawan mangêd ya nakêm la. Hilay nangarawak ay mapanyag hên karawakan, gawan narawak ya nakêm la.
36“Pakagilamên yo, ha Allon Pamanukom, ay dapat yon ipamulah kan Apo Namalyari no awta hinabi yo ya balang hinabi yo ya ayn kapukatan. 37Parusaan na kaw no alwan mangêd ya hinabi yo, haka a na kaw parusaan no mangêd ya hinabi yo.”
Pinanapolan hi Apo Jesus hên kapapaêpapah ya palatandaan ya ubat ha langit
(Marcos 8:11-12; Lucas 11:29-32)
38Main Pariseo haka mánoron Kautuhan ni apo Moises ya labay manubuk kan Apo Jesus, ya mamipahlêk yan palatandaan ya ubat ha langit, ta êmên la mamwangan no pêtêg hên atsi kana ya kapangyarihan ni Apo Namalyari. 39Noa, wani Apo Jesus kanla, “Bapan dawak hilay tawo amêhên. Ampanapol hilan kapapaêpapah ya palatandaan ya ubat ha langit. Noa, ayn ipahlêk kanla, no alwan nanad ha kapapaêpapah ya nalyari kan Propeta Jonas hên haton lagi. 40No ay-êmên hi Propeta Jonas ha tatloy allo haka tatloy yabi, ha bitokan kahlayan pating, ay êmên bayro êt, ay hiko, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay tatloy allo haka tatloy yabi ko ha pinay-ilbêngan kangko. 41Ha Allon Pamanukom ni Apo Namalyari, ay mirêng hilay biniyay oman, ya taga-Ninive, ya nipaghêhên pamanyag kasalanan la, hên nagilam lay toro ni Propeta Jonas, ta habyanan la kaw, gawan main di ya matag-ay ya tungkulan kan Propeta Jonas, yan a kaw naghêhên nanalibokot ha pamanyag yon kasalanan. 42Ha Allon Pamanukom ni Apo Namalyari, ay habyanan na kaw hên Reyna ha Sheba hên haton lagi. Mipakarêng-êy kaw, ta agyan bapan dayo na, ay nilako na hi Arin Solomon, ta labay nan gilamên ya toro na. Amêhên, ay main di, ya mas matag-ay ya tungkulan kan Arin Solomon, noa, a kaw ampanggilam.
Ya pamag-orong nan narawak ya a angkahêlêk
(Lucas 11:24-26)
43“No umalih ha mihay tawo ya narawak ya a angkahêlêk, ya hinumapat kana, ay tawak-tawakên nay namala ya luta, ta manapol yan mapagpatêkbêkan na. Noa, ayn yan matapol. 44Kabay wana ha nakêm na, ‘Mag-orong ko ha tawo ya ubatan ko.’ Pag-orong na, ay malatêng nay ubatan na, ya ayn êt napahili kana, haka habaytoy tawo ay nanad yan bali ya malinis, haka nakakumpini, ya nakal-an hên togêlan. 45Kabay managyat yan pitoy a angkahêlêk ya narawak êt kana, ta paglamo na bayro. Haka humwên hila, kabay lalo yay nan kaingalo ya hatoy tawoy inorongan na. Êmbayro êt ya malyari kamoyu ya nakagilam hên Mangêd ya Habi, noa, a kaw naghêhên nanalibokot kasalanan yo.”
Hilay ampanggilam habi ni Apo Jesus, ay anlugurên na hên nanad ha pamanlugud na ha indo na, haka hilay patêl na
(Marcos 3:31-35; Lucas 8:19-21)
46Kaban ampaghabi ya pon hi Apo Jesus ha kal-atan, ay nilumatêng ya indo na, haka hilay patêl na, ta labay la yan makahabi. 47Main naghabi kana, ya wana, “Atsi di ha ilwangan ya indo mo haka hilay patêl mo. Labay la kan makahabi.” 48Wani Apo Jesus kana, “Hino ya indo ko, haka hino hilay patêl ko?” 49Intoro nay tagahonol na, ta wana, “Hilay habaytsi ya anlugurên ko hên nanad ha pamanlugud ko ha indo ko, haka hilay patêl ko. 50Hilay manyag kalabayan ni Apo Namalyari, ya Tatang ko ha langit, ay yabay ya anlugurên ko hên nanad ha pamanlugud ko ha indo ko, haka hilay patêl ko.”
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2006, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.