7
Jesus Iłuaqsigaa Aŋuyaktit Atanauraŋata Kivgaŋa
(Matthew 8.5-13)
1Tavra Jesus uqaŋaiqami iluqaiññik uqalugiramiñik iñuŋnun, ilaa Capernaum-muŋaruk. 2Tavra aŋuyaktit atanauraŋata kivgaŋa piqpagikkaŋa naŋinŋaruq tuquyasivḷuni. 3Tavra aŋuyaktit atanauraŋata tusaakamiuŋ Jesus qaisilaaŋanik, tilisiŋaruq ilaanun umialiŋnaŋiñik Jew-guruat apiġitquvlugu qaiḷuni iłuaqsiyaqtuaquvlugu kivgani. 4Tavra tikiññamirruŋ Jesus, apiġiŋagaat kipiġnaqsivḷugu, uqaqłutiŋ, Ilaa nalliummatiruq ilivich ikayuġupku taavrumiŋa, 5qanuq ilaan nakuaġipiallakkai iñuvut, suli aŋaiyyuviḷiŋagaatigut. 6Tavra Jesus aullaqatigiŋagai. Tavra qallimman iglumun, aŋuyaktit atanauraŋata tiliŋagai avilaitqatit ilaanun, uqallautitquvlugu, Ataniiq, isumaalluksaaġnak iliŋnik, qanuq uvaŋa nalliummatiŋitchuŋa qaiguvich isiġlutin iglumnun. 7Uvva isummatigiŋił̣ł̣uŋa nalliummatiluŋa ullakkumiñaġlutin uqallaksiññaġiñ uqaluŋmik, aasii kivgaġa iłuaqsirauniaqtuq. 8Uvvaliuvaŋa ataniqaġmiuŋa atanauranik, aasii aŋuyaktiqaġmiuŋa aŋalatamnik. Uqallakama iḷaŋannun, Aullaġiñ, tavra aullaqtuq, suli allamun, Qaġġiiñ, qaimmiraqtuq, suli kivgamnun uqallakama, Una piuŋ, ilaan pisuummigaa. 9Tavra Jesus tusaakamiuŋ taamna, ilaan aliuġusuutigiŋagaa, aasii kiŋiaqłuni uqallautiŋagai iñusalaich maliktuat, Uqallautigivsi, Israel-guruaniunnii kasuiŋaitchuŋa iñuŋmik tainnatun ukpiġutiqaqtuamik. 10Tavra taapkua tilirauŋaruat utiqamiŋ iglumun, tautuŋagaat kivgaq iłuaqsiŋavlugu.
Jesus Aŋipkaġaa Uiḷgaŋaruam Iġñiŋa
11Uvlaakumman Jesus aullaŋaruq iniqpaŋmun atiqaqtuamun Nain-mik, aasii iḷitchitquraisa iñusalaiḷḷu maliŋagaat. 12Tavra qallimmiuġlu paaqpaŋanun iniqpaum, aatchiŋarut iñuich tuquruamik akigaqługu, iġñitualuaptauq aġnam uiḷgaŋaruam, aasii iñusalaich iniqpaŋmiñ piqasiġñikkaŋat. 13Tavra Atanġum tautukkamiuŋ uiḷgaŋaruaq, nagliksratchaŋaruq ilaanik aasii uqallautiŋagaa, Qianak. 14Tavra ullakługu aksiuŋagaa akigautaat, aasii akigaqtiŋi nutqaŋarut. Tavra Jesus uqallaŋaruq, Nukatpiaq, uqallautigikpiñ, makittin. 15Tavra tuquŋaruaq iñuk aquvinŋaruq, aasii uqarraqsivḷuni. Tavra Jesus qaiñŋagaa aakaŋanun. 16Kamatchapiaġataŋarut iluqaġmiŋ iñuich, aasii ilaisa nanġaŋagaat God uqaqłutiŋ, Kamanaqtuaq uqaqtaa God-im iñukpalliŋaruq akunnaptiŋni, uqaqłutiglu God-im annautiyaqtuġai iñuŋni. 17Tavra taamna Jesus piraŋa tusaaŋagaat iluqaġmiŋ Judea-mi, avataaniḷu iluqaiññi nunaaqqiñi.
John Paptaiqsim Tiligik Iḷitchitquraŋni Jesus-mun
(Matthew 11.2-19)
18Iḷitchitquraŋisa John quliaqtuaġutiŋagaat tamatkuniŋa iluqaiññik. 19Tavrali John, qaitquŋagik malġuk iḷitchitquraŋni, aasii tilivḷugik Ataniġmun, apiġiyaqtuquvlugu uumiŋa apiqqunmik, Iliviuvich taimña qaiyumaaqtuaguruaq, naagga allamik niġiuvsaaġniaqpisa? 20Tavra iññuk tikiññamitku Jesus, iliŋik uqallaŋaruk, John Paptaiqsim tiliŋagaatiguk iliŋnun, iḷisimasukłuni ilivich taimñaummagaan qaiyumaaqtuaq, naagga allamik niġiuvsaaġniaqpisa? 21Taavrumani ikarraġmi Jesus iłuaqsiŋagai iñugiaktuat naŋirrutiniñ, suaqłiuġutiniḷḷu, ilitqusiqł̣uŋniḷḷu, suli iñugiaktuat ayauŋaruat qiñillasipkaŋagai. 22#Is 35.5, 6; Is 61.1.Tavra ilaan uqallautiŋagik John iḷitchitqurak, Aullaġlutik quliaqtuaġutiyaqtuatku John sunik tautukkaptiŋnik tusaaŋaraptiŋniglu, ayauŋaruat qiñillasirut, tusiattuat pisuallasirut, kiḷḷiġruaqtuqtuat mamittut, suli tusaalaitchuat tusaallasirut, tuquruat aŋipkaqtaummiut, piqaqtuksrauruat tusaayugaaġiksuaq alġaqsruusiaġigaat. 23Quviasugli iñuk ukpiŋaiŋitchuaq uvamnun.
24Tavra John iḷitchitquraŋik aullaaniŋmaŋnik, Jesus uqautirraqsiŋagai iñugiaktuat iñuich sivuniġivlugu John. Sunaimña tautugiaqtaġuuvisiuŋ nunagluktuamun? Tautugiaqtaqpisiuŋ iñuk maliksuktaqsiññaqtuaq ivigruatun anuġim aulataġikkaŋatun? Naumi. 25Suna tautugiaqtaġuuvisiuŋ? Tautugiaqtaqpisiuŋ iñuk annuġaaġiksuaq akisuruanik? Iḷisimarusi tamatkua annuġaaġipiaqtuanik annuġaaqaqtuat suli iñuuruat sunik ayuqsraŋił̣ł̣utiŋ umialgich igluqpaŋiññiittut. 26Suna tavra tautugiaqtaġaġniqpisiuŋ? Tautugiaqtaġuuvisiuŋ God-im uqaqtiŋa? Aaŋ. Nalupqinaitchuq, kamanałhaaqtuq unnii uqaqtiŋiñiñ God-im. 27#Ml 3.1.John taimñauruq aglausimaruaq Bible-ni inna, “Uvva, tiligiga kivgaġa sivuŋni, itqanaiyaġniaġai iñuich akuqtuiyumiñaqsiḷugich iliŋnik.” 28Nalupqinaitchuamik uqallautigivsi, John kamanaġniqsrauruq iñuŋniñ aniŋaruaniñ nunami. Paŋmapaŋmiñaglaan iñuk kamanaiññiqsrauruaq tamatkunaŋŋa atanniqsimapkaqtuaniñ God-mun, kamanałhaaqtuq John-miñ, qanuq iḷitchuġiłhaaġniaqtuq sunik God-im salapqiġñiakkaŋiñik uvapkun.
29 #
Mt 21.32; Lk 3.12. John uqaġman iluqaġmiŋ iñuich, tax-iñiglu katitchirit naalaġniŋagaat. Iliŋich kamaksriŋarut God-im nalaunŋaruamik piraksriutaanik, paptaiqsiłłutiŋ John-mun. 30Aglaalli Pharisees-lu iḷisaurriḷḷu pitquranik paptaiquŋitchuat John-mun, pisuŋiñŋagaat sivuniġikkaŋa God-im inmiŋnun.
31Tavra Jesus uqallavsaaŋaruq. Sumun aasii arriḷiñiaqpik ukua iñuuruat paŋmapak? Suli sutun itpat? 32Miqłiqtutun ittut avutqautiruatun piuraaqłutiŋ kasimaraġaġviŋñi, katirrusiqiŋŋuaqłutiglu, tuquruaniglu aŋaiyyurriŋŋuaqtuatun. Piuraallaġmiŋ ququullativlutiŋ avanmun inna, Atuqtuurautigaluaġivsi uaminŋitchusi. Kiŋunġuŋŋuaqłuta qiaŋŋuaqapta, qiaŋitchusi. 33John Paptaiqsi qaiŋaruq. Qaikami niġiḷaitqataŋaruq imiġaluaġnaniḷu wine-mik, aasii uqautigigiksi ilaa ilitqusiqł̣uqaġnivḷugu. 34Iġñiŋa iñuum qaiŋaruq niġivḷuni imiqłuniḷu allatun iñuktitun, aasii uvyauġiksi, Marra niġġiqsuruaq wine-tuqtiqpaglu, avilaitqataat tax-iñik katitchirit, piḷuusiqirillu. 35Suliqutauŋitchuq qanuq uqaġaluaġuvsi, qanuq isumaturuat iñuich puttuqsriḷḷagaat God-im isumattutaa.
Jesus Aimaaġvianiittuq Simon Pharisee-guruam
36Iḷaŋata Pharisees aiyugaaŋagaa niġiqatigitquvluni. Jesus aiyugaaqtauŋaruq Pharisee-m igluanun, aasii aquvinŋaruq niġiñiaqłuni. 37#Mt 26.7; Mk 14.3; Jn 12.3.Tavra tavrani iniqpaŋmi, aġnaq piḷuusiqirauruaq iñuuŋaruq. Tusaakami Jesus niġiqataunivḷugu Pharisee-m igluani, qaġġirriŋaruq tivraġiksaunmik puuqaqtuamik uyaġagmik misuġuqtuunmik. 38Aasii makinŋaruq tunuani Jesus isigaŋiñi qiavluni, ilaan aiḷaqtirraqsiŋagai isigaŋi qulvimiñik, aasii tilaktuqługich nutchamiñik, suli kunikł̣ugich isigaŋi tivraġiksaŋagai. 39Tavra Pharisee-m aiyugaaqłiqsuam Jesus-mik taamna tautukkamiuŋ, isumallaŋaruq, Iñuk una iḷumutun uqaqtaugumi God-mun, iḷisimayumiñaŋagaluaqtuq qanusiutilaaŋanik una aġnaq aksiugniktuaq ilaanik, qanuq piḷuusiqirauruq. 40Tavra Jesus-gum uqallautiŋagaa, Simon, uqallautiksraqaqtuŋa iliŋnun. Aasiiḷi ilaan kiuŋagaa, Sumik Iḷisaurrii? 41Iñuk akiiḷaqtuqtitchiri malġugnik akiiḷaqtuqtiqaŋaruq, igḷuata akiiḷaŋagaa 500 taalamik, aasii igḷuata 50 taalamik. 42Akiḷiiyumiñaiñmaŋnik, ilaan suliqutigiŋaiŋagik akiiḷaŋik. Tavra nalliakta piviuttaġiłhaaġniaqpauŋ? 43Simon kiuŋagaa, Isumaruŋa, taavruma suliqutigiŋaiqsauruam iñugiałhaanik. Aasii Jesus uqallautiŋagaa, Kiggutin nalauttuq. 44Tavrani qiviaġutigillaan aġnaq Jesus uqallaŋaruq Simon-mun, Tautukpiuŋ una aġnaq? Isiqama igluŋnun, imiġmik aitchuŋitkiŋma isigaŋma iqaqqutiksraŋannik, aasii uuma iqaġiŋagai isigatka qulvimiñik suli saluaqtiqługich nutchamiñik. 45Paġlaŋaitkiŋma kunigḷuŋa isiqama, aasiiḷi uuma aġnam kunikkaluamiiŋagai isigatka. 46Ilivich uqsruġutiksriñŋaitkiŋma niaqqumnun piḷġusikaatun, aglaalli uuma aġnam tivraġiksaŋagai isigatka. 47Tavraasii uqallautigikpiñ, kamanaqtuaq piviuttaqqutaa iḷitchuqqutauruq iñugiaktuat piḷuutiŋi suliqutigiŋaiqsautilaaŋannik itqaumayumiñaiqł̣ugich. Iñuk isumaruaq piḷuutiqapiaŋiññasugaluni suliqutigiŋaigaksranik piviuttaqsripiaġniaŋitchuq. 48Tavraasii Jesus uqallautiŋagaa aġnaq, Piḷuutitin suliqutigiŋaiqsaurut itqaumayumiñaiqł̣ugich. 49Tavrani tavra tamatkua niġiñiaqatauruat piqatigivlugu Jesus uqarraqsiŋarut inmiŋnun, Uvvauna kiña suliqutigiŋaiqsiḷḷaniqpa piḷuutinik? 50Tavra ilaa uqallaŋaruq aġnamun, Ukpiġurvich annautigaatin. Aullaġiñ tutqiksiḷutin.