wandījo 24
24
Isaka kūkoobelwa nkīma
1A makanza genayo ū Abulahamu akasangwa wakūla, ī myaka ya būlamu bokwe yūsunang'hīla. Alīyo ū SEEBA walī wang'wīlūkīla mu būlī mhayo. 2Lūshikū lūmò ūng'wīla ū ntūmami wa ha ng'wakwe, ūyo walī ntaale wa shikolo shakwe shose; ūhaya gīkī, “Tūūlaga ū nkono gwako ha sīlīlī y'itango lyane aha. 3Natogilwe ūnilahīlīle mu lina lya ng'wa SEEBA, ū Mulungu w'igūlū na sī; gīkī ūtūgima kūnsolela nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane, kūfuma mu bashīke ba bana Kanaani, abo nakwikalaga hamò nabo ūmu. 4Alīyo ūkūja kū sī ya ng'wise, sī ya badūgū bane; kwenūko h'ūko ūkūjūnsolela nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane ū Isaka.” 5Ū ntūmami ūbūja, “Al'ū nkīma ng'wene ūlū ūlema ū kwiza hamò nane ū kū sī īyī, gūkūja kinehe? Nadūgije kūnshosha ū ng'witūnja wako ū kū sī ya fumo yako?” 6Ū Abulahamu ūshosha, “Yaya gete kūgima kūntwala kwenūko ū ng'witūnja wane. 7Ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wigūlū, ūyo akanīnja mu numba ya ng'wa baba na mu sī ya ng'wise, ūyo akayomba nane ūniisagīja mu kwilahīla alīhaya gīkī, ‘Ī sī yenīyī nalīyinha būbyīle wako;’ hū ng'wene akūtūma malaika wakwe atonge ko. Ū ng'wenūyo h'akūkwinha būdūla wa kūmpandīkīla nkīma ū ng'witūnja wane kūfuma ko ū kwenūko. 8Ū nkīma ng'wenūyo ūlū ūlema ū kwiza hamò nang'ho, ū bebe ūkūbiza weelaga, wīngaga ū mu būtungwa wa shilahīlo shako ū kūlī nene. Ū mhayo ntaale gūlī gīkī, yaya gete ū kūntwala kwenūko ū ng'witūnja wane.” 9Na lūūlū ū ntūmami ng'wenūyo, ūtūūla ū nkono gwakwe a ha sīlīlī y'itango lya ng'wa ise būgonzo ū Abulahamu, ūng'wilahīlīla ū mu mhayo gwenūyo.
10Hanuma ya henaho, ū munhū ng'wenūyo ūsolanhya ngamīla ikūmi kūfuma mu ngamīla ja ng'wa ise būgonzo, ūsola na shikolo shisoga kūfuma ū mu shikolo sha ng'wa ise būgonzo, hūna ūbūūka ajile kū sī ya Alamu-nahalaimu, ūūkashika kū nzengo ūmo wikalaga Naholi. 11Hanze ya nzengo gwenūyo lwalīho lwinzī; aho washika a ha lwinzī lwenūlo ūjihamīla ī ngamīla jakwe jūtuja mazwi. 12Ū wei ūnomba Mulungu alīhaya, “Ee SEEBA, Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, nīlūkīlage ī lelo yenīyī; ūnchīle shigongo ū baba būgonzo ū Abulahamu. 13Ūlībona gīkī ī haha nīmīīlaga a ha lwinzī lwenūlū, na baana ba banhū ba mu nzengo ūmu bandyaga kwiza kūdaha minzī. 14Na lūūlū nalīlomba ībize ū ng'wanikī ūyo nalang'wīle gīkī, ‘Mayū nikūlīlagwe ūtūūle ha sī ū lūzoga lwako ūnigunaane minzī nang'we;’ nang'hwe ahaye gīkī, ‘Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle.’ Nalīlomba abize hū ng'wene ūyo ūnsolelile ū ntūmami wako ū Isaka. Ū mu gīko hū nakūdeeba gīkī wanchīlaga shigongo ū baba būgonzo.”
Lebbeka kwiza ha lwinzī
15Aho ataalī ūhaya gīko, wiza ng'wanikī abūūkije Lūzoga lwakwe. Witanagwa Lebbeka, nshīke wa ng'wa Betueli, ūyo nina walī Milika nke wa ng'wa Naholi, ng'wana wa ng'wawe na Abulahamu. 16Ū ng'wanikī ng'wenūyo walī nsoga no, hangī walī ataalī kūsanja#24:16 Kūsanja na ngosha: Nūūlū kūlaala na ngosha. na ngosha nūūlū ūmò. Ū lwinzī lwalī lūshimu; na lūūlū wika kūdaha minzī, ookaja ū Lūzoga lwakwe ūfuma mo. 17Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamau wihuuta kūja ho ūkang'wīla, “Mayū nigunanhage minzī magehu ū mu Lūzoga lwakwo nang'we.” 18Ū ng'wanikī atakwīgije mihayo, ūlwicha ū Lūzoga lwakwe ūng'winha a minzī; kūnū alīng'wīla, “Ng'waga dūhū baba.” 19Aho wang'winha a minzī, ūng'wīla na gīkī, “Nī ngamīla jako najidahīle jing'we jimale noota.” 20Ng'hana ū ng'wanikī wandya kūtūmama kalakala, ūgītīla ng'wibbīīnhī#24:20 ng'wibbīīnhī: Ibbīnhī: Shikolo sha kūbiza gītī ilangahe itaale; shikatūmamīlagwa kūng'wisīja minzī mitugo, mu sī ja noota, nūūlū gītī lyato. a minzī, wika mo hangī ū mu lwinzī ūkadaha. Wiza ūgasaamīja ū ng'wibbīīnhī, ūjidahīla pyī ī ngamīla kūshisha jūng'wa jūmala ī noota. 21Ī likanza lyose lyenīlo, ū munhū ng'wenūyo walī wīmīīla sele sele, ankalalīlile ū ng'wanikī ng'wenūyo, akūnolaga abone ūlū gīkī hamo ū SEEBA walwīlūkīlaga ū lūgendo lwakwe, nūūlū yaya.
22Ī ngamīla aho jamala ū kūng'wa, ū munhū ng'wenūyo ūfunya sīīlī ya zahabu#24:22 Sīīlī ya zahabu: Sīīlī ndo ya kūtūūla kū nindo. ya būdito wa nusu ya shekeeli,#24:22 Nusu ya shekeeli: Būdito bo glamu gītī itanò na nusu (5.5). na migufu ībīlī ya zahabu ya būdito wa shekeeli ikūmi. 23Hūna ūmūja, “Ū bebe mayū ūlī nshīke wa ng'wa nani? A ha kaya ya ng'wing'we gūdūgije kwilonga ng'wanya gwa kūlaala ū nene na a bichane?” 24Ūnshokeja, “Nalī nshīke wa ng'wa Betueli, ūyo Milika akamyala kūfuma mulī Naholi.” 25Ongeja kūhaya, “Nīyo a ha kaya yise galīho na a maswa ga kūlya ī mitugo, na mashikolo gangī gangī galīho ayo gadūgije kūlyiwa mitugo; nū ng'wanya gwa kūlaala ū būjikū a bing'we gūlīho.” 26A henaho ū munhū ng'wenūyo winama kū būtongi bo ng'wa SEEBA ūlamya. 27Ūhaya gīkī, “Akūmīlījiwe ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, ūyo ataalī kūlekana nabo ū wiza bokwe, nū būsanyiwa bokwe ū kūlī baba būgonzo. Nū nene wanoolekeja wiza būtaale; nguno wanitonga ī nzīla, naashika kū kaya ya badūgū ba ntaale wane.”
28Ū ng'wanikī wīnga ho, ūpeela nhambo ajile kūlī nina ūkang'wīla pyī ī mihayo yenīyo. 29Ū Lebbeka walī na nsīzaye witanagwa Labani; ū nsūmba ng'wenūyo wimeema nhambo ajile ū kūlī munhū ng'wenūyo, ū kū lwinzī. 30Akaja ko nguno akībona ī sīīlī ya kū nindo īyo akinhwa ū ilūmbūye, nī migufu ya zahabu; wīyigwa nī mihayo īyo akīhaya ū ilūmbūye ū Lebbeka, īyo walī wawīlwa nū munhū ng'wenūyo. Na lūūlū ūja ū kūlī munhū ng'wenūyo, ūnsanga wīmīīlaga nī ngamīla jakwe haho bbihī nū lwinzī. 31Ūng'wīla, “Nzūgū kūūnū baba, nguno ū bebe ūlī na kūfuma kūlī SEEBA, nibūlī wīmīīlaga hanze? Naamalaga kūgolanya a ha kwikala, pyī nī numba ya ngamīla.” 32Na lūūlū ū munhū ng'wenūyo ūshikīīla a ha kaya, ī ngamīla jichiwa ī miligo, jinhwa na maswa ga kūlya, hamò na mashikolo gangī ayo jidūgije kūlya. Ū munhū ng'wenūyo wenhelwa minzī ga kooja mhambala, ī jakwe nī ja banhū abo walī nabo. 33Aho batengelwa shilīwa, ū wei ūlema ū kūlya; ūhaya, “Natūlyaga ī shilīwa, kūshisha namuwīle ūyo gwanenhaga kūūnū.” Ū Labani ūhaya, “Tūwīlage!”
Būsombooji bo ntūmami
34Hūna ūhaya gīkī, “Ū nene nalī ntūmami wa ng'wa Abulahamu. 35Ū SEEBA waang'wīlūkila ningī ū baba būgonzo, ī haha nsabi ntaale no. Wang'winha madaale ga ng'holo na ng'ombe ningī, nī hela nsabi, pye nī zahabu. Na batūmami bingī bagosha na bakīma alī nabo; būyaga na ngamīla, pyī nī nzobe alī najo. 36Ū nke wa ng'wa baba būgonzo witanagwa Saala; wamyalīla ng'witūnja kū būnamhala bokwe. Na lūūlū pye ū būsabi wenūbū wang'winhile we, nguno hū ng'wene ū ng'wingīji. 37Ali lūūlū, ū baba būgonzo wanikomelegije mhayo, nīyo ūniilahīja; ūniwīla gīkī, ‘Ū ng'witūnja wane ūtizūgima kūnsolela nkīma wa kūtoola kūfuma mu bashīke ba bana Kanaani, abo nakwikalaga hamò nabo ūmu. 38Alīyo jaga kū sī ya ng'wise, sī ya badūgū bane; kwenūko h'ūko ūkūja ūkansolele nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane.’” 39Aho namūja gīkī, “Al'ū nkīma ng'wene ūlū ūlema ū kwiza hamò nane ū kū sī īyī, gūkūja kinehe?” 40Akashosha gīkī, “Ū SEEBA ūyo akanitongeelaga ū mu kashimīzīle kane shikū jose, akūntūma malaika wakwe aje hamò nang'ho. Ū ng'wenūyo h'ūyo akūkwinha būdūla bo kūmpandīkīla nkīma ū ng'witūnja wane, kūfuma mu lūganda lwane na numba ya ng'wa baba. 41Ūlū ūshika ū kū banhū ba lūganda lwane, ūkweela wīnge ū mu būtungwa wa shilahīlo. A boi nūūlū būlema ū kūnzunīlīja kwiza hamò nang'ho, ū bebe ūkūbiza weelaga; ūkwīnga ū mu būtungwa wa shilahīlo shane.”
42Alīyo lūūlū ī lelo aho nashika a ha lwinzī, naalī nahaya gīkī, “Ee SEEBA, Mulungu wa ng'wa Abulahamu baba būgonzo, lwīlūkīlage ū lūgendo ūlo nashimīzaga kwiza kūūnū. 43Ūlībona gīkī ī haha nīmīīlaga a ha lwinzī lwenūlū; na lūūlū ūlū ng'wanikī alize kūdaha minzī, nane nang'wīle, Mayū nigunanhage minzī magehu ū mu Lūzoga lwakwo nang'we, 44hūna nang'hwe aniwīle gīkī, Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle. Nalīlomba abize hū ng'wene ūyo SEEBA ansolelile ū ng'witūnja wa ng'wa baba būgonzo.”
45Aho nataalī kūkalīcha ū kūlomba kwa mu ng'holò yane, wiza ū Lebbeka abūūkije Lūzoga lwakwe; wingīla ū mu lwinzī kūdaha. Hūna nūnomba gīkī, “Mayū nigunanhage minzī nang'we.” 46Atakwīgije mihayo, ūlwicha ū Lūzoga lwakwe ūninha a minzī; kūnū alīniwīla, “Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle.” Ng'hana nūng'wa nī ngamīla jane ūjing'wisha. 47Hanuma nūmūja, “Ū bebe mayū ūlī nshīke wa ng'wa nani?” Ūhaya, “Nalī ng'wana Betueli ng'witūnja wa ng'wa Milika kūfuma mulī Naholi.” Hūna nūntūūlīla lūūlū ī sīīlī ya kū nindo, nūnzwīka nī migufu ya mu makono. 48Hanuma ninama kū būtongi bo ng'wa SEEBA kūlamya. Nūnkumīlīja ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, ūyo wanitongeelaga mu nzīla ya kūnishisha kūlī ndūgūye wa ng'wa baba būgonzo, kwiza kūnsola ng'wizūkūlū wakwe akabize nke wa ng'witūnja wakwe. 49Na lūūlū ūlū mulīng'wanukūla ū baba būgonzo mu būyegi na ng'hana nūūlū yaya, niwīlagi nabone ipandī līngī ī lya kūgalūkīla. 50Ū Labani nū Betueli būhaya, “Ū mhayo gwenūyū angū gūfumile kūlī SEEBA, a bise tūtī na gwa kūkūwīla; tūtīko kūzunya nūūlū kūlema. 51Ū Lebbeka ng'wenīkīlī ūūyū aha; nsolage muje, akatoolwe nū ng'witūnja wa ng'wa so būgonzo, gīt'umo SEEBA ahelelile.”
52Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu aho wigwa ūmo bakahayīla, winama kū būtongi bo ng'wa SEEBA, kūshisha ha sī. 53Hūna ū ntūmami ng'wenūyo ūfunya shikolo shingī sha būlenji, sha zahabu na sha feza, na myenda mingī; ūng'winha ū Lebbeka. Ū nsīzaye wa ng'wa Lebbeka hamò nū nina, nabo ūbinha shikolo shingī sha mpango ntaale. 54Hanuma ya henaho būlya na kūng'wa; ū munhū ng'wenūyo na a biye būlaala ho ū būjikū wenūbo. Ī dilū aho weela ūhaya, “Nizunīlījagi lūūlū ū nene nabūūke ī haha, naje kūlī baba būgonzo.” 55Ū nsīzaye wa ng'wanikī nū nina būhaya gīkī, “Ni walenda lenda ho ū ng'wanikī, tūshikū nūūlū ikūmi gīkī, nūūlū alīja shi lūūlū.” 56Nang'hwe ūbashokeja, “Bing'we mutanidījagi ū nene, mulībona gīkī ū SEEBA wanigoloolelile ī nzīla. Nizunīlījagi nabūūke naje kūlī baba būgonzo.” 57Būhaya, “Tūng'witane ū ng'wanikī twize tūmūje.” 58Būng'witana ng'hana ū Lebbeka būmūja gīkī, “Ūkūja nū munhū ng'wenūyū?” Ūshosha, “Najile.” 59Hūna lūūlū a bang'wawe ū Lebbeka būnzunīlīja kwīnga na ngunanhi wakwe, ūbūūka ajile nū ntūmami wa ng'wa Abulahamu, hamò na a banhū abo walī nabo. 60Būmfuuha ū Lebbeka balīng'wīla gīkī,
“Ng'wanabo ng'wise jaga ūkabyale
baana bingī;
ūbize nina wa banhū mashihūmbī
na mashihūmbī.
Ū būbyīle wako būbapyene banishi,
na kūbataaja mizengo yabo.”
61Na lūūlū ū Lebbeka na a basese bakwe bigolanya, aho bamalīīla būdamhīla ngamīla, būbūūka bajile nū munhū ng'wenūyo. Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu ūbiza wansola ū Lebbeka, ūja nang'hwe. 62Ū Isaka wikalaga Negevu, ūsangwa wafuma hado ī Beeli-lahai-loi; 63Ūja kū malaale kūgoloola magūlū.#24:63 Kūgoloola magūlū: Nūūlū, kwideedeeng'hanya. Gaalī makanza ga līīmi lya mhīndī, wahayūponya a miso ūbona ngamīla jiliza. 64Ū Lebbeka nang'hwe aho waponya a miso ū kū būtongi ūnoleela ū Isaka, wika a ha ngamīla. 65Hūna ūmūja ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu gīkī, “Nani ū munhū ng'wenūyo alīshimīza ng'wilaale kwiza kūtūsūng'wanha?” Ū ntūmami ūhaya, “Baba būgonzo.” Ū ng'wanikī ūsola ng'wenda mbūūpu,#24:65 Ng'wenda mbūūpu: Nūūlū, ibuyībuyī. wifīkīja ū kū būshū. 66Hūna ū ntūmami ūnsomboolela ū Isaka pyī īyo walī wayīīta. 67Ū Isaka ūng'wenha ū Lebbeka ng'wiheema lya ng'wa nina Saala, ūbiza nke wakwe. Akantogwa no, nīyo hangī ūlūngūjiwa nū ng'wilundu lya kūchīlwa nina.
Currently Selected:
wandījo 24: SUKBI15
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Sukuma Bible © Bible Society of Tanzania, 2019.
wandījo 24
24
Isaka kūkoobelwa nkīma
1A makanza genayo ū Abulahamu akasangwa wakūla, ī myaka ya būlamu bokwe yūsunang'hīla. Alīyo ū SEEBA walī wang'wīlūkīla mu būlī mhayo. 2Lūshikū lūmò ūng'wīla ū ntūmami wa ha ng'wakwe, ūyo walī ntaale wa shikolo shakwe shose; ūhaya gīkī, “Tūūlaga ū nkono gwako ha sīlīlī y'itango lyane aha. 3Natogilwe ūnilahīlīle mu lina lya ng'wa SEEBA, ū Mulungu w'igūlū na sī; gīkī ūtūgima kūnsolela nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane, kūfuma mu bashīke ba bana Kanaani, abo nakwikalaga hamò nabo ūmu. 4Alīyo ūkūja kū sī ya ng'wise, sī ya badūgū bane; kwenūko h'ūko ūkūjūnsolela nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane ū Isaka.” 5Ū ntūmami ūbūja, “Al'ū nkīma ng'wene ūlū ūlema ū kwiza hamò nane ū kū sī īyī, gūkūja kinehe? Nadūgije kūnshosha ū ng'witūnja wako ū kū sī ya fumo yako?” 6Ū Abulahamu ūshosha, “Yaya gete kūgima kūntwala kwenūko ū ng'witūnja wane. 7Ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wigūlū, ūyo akanīnja mu numba ya ng'wa baba na mu sī ya ng'wise, ūyo akayomba nane ūniisagīja mu kwilahīla alīhaya gīkī, ‘Ī sī yenīyī nalīyinha būbyīle wako;’ hū ng'wene akūtūma malaika wakwe atonge ko. Ū ng'wenūyo h'akūkwinha būdūla wa kūmpandīkīla nkīma ū ng'witūnja wane kūfuma ko ū kwenūko. 8Ū nkīma ng'wenūyo ūlū ūlema ū kwiza hamò nang'ho, ū bebe ūkūbiza weelaga, wīngaga ū mu būtungwa wa shilahīlo shako ū kūlī nene. Ū mhayo ntaale gūlī gīkī, yaya gete ū kūntwala kwenūko ū ng'witūnja wane.” 9Na lūūlū ū ntūmami ng'wenūyo, ūtūūla ū nkono gwakwe a ha sīlīlī y'itango lya ng'wa ise būgonzo ū Abulahamu, ūng'wilahīlīla ū mu mhayo gwenūyo.
10Hanuma ya henaho, ū munhū ng'wenūyo ūsolanhya ngamīla ikūmi kūfuma mu ngamīla ja ng'wa ise būgonzo, ūsola na shikolo shisoga kūfuma ū mu shikolo sha ng'wa ise būgonzo, hūna ūbūūka ajile kū sī ya Alamu-nahalaimu, ūūkashika kū nzengo ūmo wikalaga Naholi. 11Hanze ya nzengo gwenūyo lwalīho lwinzī; aho washika a ha lwinzī lwenūlo ūjihamīla ī ngamīla jakwe jūtuja mazwi. 12Ū wei ūnomba Mulungu alīhaya, “Ee SEEBA, Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, nīlūkīlage ī lelo yenīyī; ūnchīle shigongo ū baba būgonzo ū Abulahamu. 13Ūlībona gīkī ī haha nīmīīlaga a ha lwinzī lwenūlū, na baana ba banhū ba mu nzengo ūmu bandyaga kwiza kūdaha minzī. 14Na lūūlū nalīlomba ībize ū ng'wanikī ūyo nalang'wīle gīkī, ‘Mayū nikūlīlagwe ūtūūle ha sī ū lūzoga lwako ūnigunaane minzī nang'we;’ nang'hwe ahaye gīkī, ‘Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle.’ Nalīlomba abize hū ng'wene ūyo ūnsolelile ū ntūmami wako ū Isaka. Ū mu gīko hū nakūdeeba gīkī wanchīlaga shigongo ū baba būgonzo.”
Lebbeka kwiza ha lwinzī
15Aho ataalī ūhaya gīko, wiza ng'wanikī abūūkije Lūzoga lwakwe. Witanagwa Lebbeka, nshīke wa ng'wa Betueli, ūyo nina walī Milika nke wa ng'wa Naholi, ng'wana wa ng'wawe na Abulahamu. 16Ū ng'wanikī ng'wenūyo walī nsoga no, hangī walī ataalī kūsanja#24:16 Kūsanja na ngosha: Nūūlū kūlaala na ngosha. na ngosha nūūlū ūmò. Ū lwinzī lwalī lūshimu; na lūūlū wika kūdaha minzī, ookaja ū Lūzoga lwakwe ūfuma mo. 17Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamau wihuuta kūja ho ūkang'wīla, “Mayū nigunanhage minzī magehu ū mu Lūzoga lwakwo nang'we.” 18Ū ng'wanikī atakwīgije mihayo, ūlwicha ū Lūzoga lwakwe ūng'winha a minzī; kūnū alīng'wīla, “Ng'waga dūhū baba.” 19Aho wang'winha a minzī, ūng'wīla na gīkī, “Nī ngamīla jako najidahīle jing'we jimale noota.” 20Ng'hana ū ng'wanikī wandya kūtūmama kalakala, ūgītīla ng'wibbīīnhī#24:20 ng'wibbīīnhī: Ibbīnhī: Shikolo sha kūbiza gītī ilangahe itaale; shikatūmamīlagwa kūng'wisīja minzī mitugo, mu sī ja noota, nūūlū gītī lyato. a minzī, wika mo hangī ū mu lwinzī ūkadaha. Wiza ūgasaamīja ū ng'wibbīīnhī, ūjidahīla pyī ī ngamīla kūshisha jūng'wa jūmala ī noota. 21Ī likanza lyose lyenīlo, ū munhū ng'wenūyo walī wīmīīla sele sele, ankalalīlile ū ng'wanikī ng'wenūyo, akūnolaga abone ūlū gīkī hamo ū SEEBA walwīlūkīlaga ū lūgendo lwakwe, nūūlū yaya.
22Ī ngamīla aho jamala ū kūng'wa, ū munhū ng'wenūyo ūfunya sīīlī ya zahabu#24:22 Sīīlī ya zahabu: Sīīlī ndo ya kūtūūla kū nindo. ya būdito wa nusu ya shekeeli,#24:22 Nusu ya shekeeli: Būdito bo glamu gītī itanò na nusu (5.5). na migufu ībīlī ya zahabu ya būdito wa shekeeli ikūmi. 23Hūna ūmūja, “Ū bebe mayū ūlī nshīke wa ng'wa nani? A ha kaya ya ng'wing'we gūdūgije kwilonga ng'wanya gwa kūlaala ū nene na a bichane?” 24Ūnshokeja, “Nalī nshīke wa ng'wa Betueli, ūyo Milika akamyala kūfuma mulī Naholi.” 25Ongeja kūhaya, “Nīyo a ha kaya yise galīho na a maswa ga kūlya ī mitugo, na mashikolo gangī gangī galīho ayo gadūgije kūlyiwa mitugo; nū ng'wanya gwa kūlaala ū būjikū a bing'we gūlīho.” 26A henaho ū munhū ng'wenūyo winama kū būtongi bo ng'wa SEEBA ūlamya. 27Ūhaya gīkī, “Akūmīlījiwe ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, ūyo ataalī kūlekana nabo ū wiza bokwe, nū būsanyiwa bokwe ū kūlī baba būgonzo. Nū nene wanoolekeja wiza būtaale; nguno wanitonga ī nzīla, naashika kū kaya ya badūgū ba ntaale wane.”
28Ū ng'wanikī wīnga ho, ūpeela nhambo ajile kūlī nina ūkang'wīla pyī ī mihayo yenīyo. 29Ū Lebbeka walī na nsīzaye witanagwa Labani; ū nsūmba ng'wenūyo wimeema nhambo ajile ū kūlī munhū ng'wenūyo, ū kū lwinzī. 30Akaja ko nguno akībona ī sīīlī ya kū nindo īyo akinhwa ū ilūmbūye, nī migufu ya zahabu; wīyigwa nī mihayo īyo akīhaya ū ilūmbūye ū Lebbeka, īyo walī wawīlwa nū munhū ng'wenūyo. Na lūūlū ūja ū kūlī munhū ng'wenūyo, ūnsanga wīmīīlaga nī ngamīla jakwe haho bbihī nū lwinzī. 31Ūng'wīla, “Nzūgū kūūnū baba, nguno ū bebe ūlī na kūfuma kūlī SEEBA, nibūlī wīmīīlaga hanze? Naamalaga kūgolanya a ha kwikala, pyī nī numba ya ngamīla.” 32Na lūūlū ū munhū ng'wenūyo ūshikīīla a ha kaya, ī ngamīla jichiwa ī miligo, jinhwa na maswa ga kūlya, hamò na mashikolo gangī ayo jidūgije kūlya. Ū munhū ng'wenūyo wenhelwa minzī ga kooja mhambala, ī jakwe nī ja banhū abo walī nabo. 33Aho batengelwa shilīwa, ū wei ūlema ū kūlya; ūhaya, “Natūlyaga ī shilīwa, kūshisha namuwīle ūyo gwanenhaga kūūnū.” Ū Labani ūhaya, “Tūwīlage!”
Būsombooji bo ntūmami
34Hūna ūhaya gīkī, “Ū nene nalī ntūmami wa ng'wa Abulahamu. 35Ū SEEBA waang'wīlūkila ningī ū baba būgonzo, ī haha nsabi ntaale no. Wang'winha madaale ga ng'holo na ng'ombe ningī, nī hela nsabi, pye nī zahabu. Na batūmami bingī bagosha na bakīma alī nabo; būyaga na ngamīla, pyī nī nzobe alī najo. 36Ū nke wa ng'wa baba būgonzo witanagwa Saala; wamyalīla ng'witūnja kū būnamhala bokwe. Na lūūlū pye ū būsabi wenūbū wang'winhile we, nguno hū ng'wene ū ng'wingīji. 37Ali lūūlū, ū baba būgonzo wanikomelegije mhayo, nīyo ūniilahīja; ūniwīla gīkī, ‘Ū ng'witūnja wane ūtizūgima kūnsolela nkīma wa kūtoola kūfuma mu bashīke ba bana Kanaani, abo nakwikalaga hamò nabo ūmu. 38Alīyo jaga kū sī ya ng'wise, sī ya badūgū bane; kwenūko h'ūko ūkūja ūkansolele nkīma wa kūtoola ū ng'witūnja wane.’” 39Aho namūja gīkī, “Al'ū nkīma ng'wene ūlū ūlema ū kwiza hamò nane ū kū sī īyī, gūkūja kinehe?” 40Akashosha gīkī, “Ū SEEBA ūyo akanitongeelaga ū mu kashimīzīle kane shikū jose, akūntūma malaika wakwe aje hamò nang'ho. Ū ng'wenūyo h'ūyo akūkwinha būdūla bo kūmpandīkīla nkīma ū ng'witūnja wane, kūfuma mu lūganda lwane na numba ya ng'wa baba. 41Ūlū ūshika ū kū banhū ba lūganda lwane, ūkweela wīnge ū mu būtungwa wa shilahīlo. A boi nūūlū būlema ū kūnzunīlīja kwiza hamò nang'ho, ū bebe ūkūbiza weelaga; ūkwīnga ū mu būtungwa wa shilahīlo shane.”
42Alīyo lūūlū ī lelo aho nashika a ha lwinzī, naalī nahaya gīkī, “Ee SEEBA, Mulungu wa ng'wa Abulahamu baba būgonzo, lwīlūkīlage ū lūgendo ūlo nashimīzaga kwiza kūūnū. 43Ūlībona gīkī ī haha nīmīīlaga a ha lwinzī lwenūlū; na lūūlū ūlū ng'wanikī alize kūdaha minzī, nane nang'wīle, Mayū nigunanhage minzī magehu ū mu Lūzoga lwakwo nang'we, 44hūna nang'hwe aniwīle gīkī, Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle. Nalīlomba abize hū ng'wene ūyo SEEBA ansolelile ū ng'witūnja wa ng'wa baba būgonzo.”
45Aho nataalī kūkalīcha ū kūlomba kwa mu ng'holò yane, wiza ū Lebbeka abūūkije Lūzoga lwakwe; wingīla ū mu lwinzī kūdaha. Hūna nūnomba gīkī, “Mayū nigunanhage minzī nang'we.” 46Atakwīgije mihayo, ūlwicha ū Lūzoga lwakwe ūninha a minzī; kūnū alīniwīla, “Ng'waga dūhū baba, nī ngamīla jako najidahīle.” Ng'hana nūng'wa nī ngamīla jane ūjing'wisha. 47Hanuma nūmūja, “Ū bebe mayū ūlī nshīke wa ng'wa nani?” Ūhaya, “Nalī ng'wana Betueli ng'witūnja wa ng'wa Milika kūfuma mulī Naholi.” Hūna nūntūūlīla lūūlū ī sīīlī ya kū nindo, nūnzwīka nī migufu ya mu makono. 48Hanuma ninama kū būtongi bo ng'wa SEEBA kūlamya. Nūnkumīlīja ū SEEBA, ū Mulungu wa ng'wa baba būgonzo Abulahamu, ūyo wanitongeelaga mu nzīla ya kūnishisha kūlī ndūgūye wa ng'wa baba būgonzo, kwiza kūnsola ng'wizūkūlū wakwe akabize nke wa ng'witūnja wakwe. 49Na lūūlū ūlū mulīng'wanukūla ū baba būgonzo mu būyegi na ng'hana nūūlū yaya, niwīlagi nabone ipandī līngī ī lya kūgalūkīla. 50Ū Labani nū Betueli būhaya, “Ū mhayo gwenūyū angū gūfumile kūlī SEEBA, a bise tūtī na gwa kūkūwīla; tūtīko kūzunya nūūlū kūlema. 51Ū Lebbeka ng'wenīkīlī ūūyū aha; nsolage muje, akatoolwe nū ng'witūnja wa ng'wa so būgonzo, gīt'umo SEEBA ahelelile.”
52Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu aho wigwa ūmo bakahayīla, winama kū būtongi bo ng'wa SEEBA, kūshisha ha sī. 53Hūna ū ntūmami ng'wenūyo ūfunya shikolo shingī sha būlenji, sha zahabu na sha feza, na myenda mingī; ūng'winha ū Lebbeka. Ū nsīzaye wa ng'wa Lebbeka hamò nū nina, nabo ūbinha shikolo shingī sha mpango ntaale. 54Hanuma ya henaho būlya na kūng'wa; ū munhū ng'wenūyo na a biye būlaala ho ū būjikū wenūbo. Ī dilū aho weela ūhaya, “Nizunīlījagi lūūlū ū nene nabūūke ī haha, naje kūlī baba būgonzo.” 55Ū nsīzaye wa ng'wanikī nū nina būhaya gīkī, “Ni walenda lenda ho ū ng'wanikī, tūshikū nūūlū ikūmi gīkī, nūūlū alīja shi lūūlū.” 56Nang'hwe ūbashokeja, “Bing'we mutanidījagi ū nene, mulībona gīkī ū SEEBA wanigoloolelile ī nzīla. Nizunīlījagi nabūūke naje kūlī baba būgonzo.” 57Būhaya, “Tūng'witane ū ng'wanikī twize tūmūje.” 58Būng'witana ng'hana ū Lebbeka būmūja gīkī, “Ūkūja nū munhū ng'wenūyū?” Ūshosha, “Najile.” 59Hūna lūūlū a bang'wawe ū Lebbeka būnzunīlīja kwīnga na ngunanhi wakwe, ūbūūka ajile nū ntūmami wa ng'wa Abulahamu, hamò na a banhū abo walī nabo. 60Būmfuuha ū Lebbeka balīng'wīla gīkī,
“Ng'wanabo ng'wise jaga ūkabyale
baana bingī;
ūbize nina wa banhū mashihūmbī
na mashihūmbī.
Ū būbyīle wako būbapyene banishi,
na kūbataaja mizengo yabo.”
61Na lūūlū ū Lebbeka na a basese bakwe bigolanya, aho bamalīīla būdamhīla ngamīla, būbūūka bajile nū munhū ng'wenūyo. Ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu ūbiza wansola ū Lebbeka, ūja nang'hwe. 62Ū Isaka wikalaga Negevu, ūsangwa wafuma hado ī Beeli-lahai-loi; 63Ūja kū malaale kūgoloola magūlū.#24:63 Kūgoloola magūlū: Nūūlū, kwideedeeng'hanya. Gaalī makanza ga līīmi lya mhīndī, wahayūponya a miso ūbona ngamīla jiliza. 64Ū Lebbeka nang'hwe aho waponya a miso ū kū būtongi ūnoleela ū Isaka, wika a ha ngamīla. 65Hūna ūmūja ū ntūmami wa ng'wa Abulahamu gīkī, “Nani ū munhū ng'wenūyo alīshimīza ng'wilaale kwiza kūtūsūng'wanha?” Ū ntūmami ūhaya, “Baba būgonzo.” Ū ng'wanikī ūsola ng'wenda mbūūpu,#24:65 Ng'wenda mbūūpu: Nūūlū, ibuyībuyī. wifīkīja ū kū būshū. 66Hūna ū ntūmami ūnsomboolela ū Isaka pyī īyo walī wayīīta. 67Ū Isaka ūng'wenha ū Lebbeka ng'wiheema lya ng'wa nina Saala, ūbiza nke wakwe. Akantogwa no, nīyo hangī ūlūngūjiwa nū ng'wilundu lya kūchīlwa nina.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Sukuma Bible © Bible Society of Tanzania, 2019.