Yowani 18
18
Tindaꞌba Yësu
(MT 26:47-56; MK 14:43-50; LK 22:47-53)
1Di pötö mo na Yësu ni kënyï ŋgï ti bɔ kösö gɔ bo ga kudö kebe mï gbögbö ꞌba Kidirona kari mï nyaka mɔtɔ. 2Yuda bɔ kususu Yësu zi turu tönë, bo ikali gɔ bi nima ꞌdeni mɔlo römöyï Yësu ni oloma nduwënduwë rɔ totɔtɔ dönnï yayi ti bɔ kösö gɔ bo ga. 3Kina Yuda kënyï ŋgï ti bɔ kanya ꞌba Romo gbï ti bɔ kanya ame ga löbu ꞌba bɔ akumu ni ti Parosi ni koja ne, lïjë kari yayi. Lïjë ɔlɔ ti mee ꞌbënnï ga ti lamba gbï ti paꞌdo dɔ kali. 4Yësu ikali wa ame ga pili këdï koꞌdɔkɔ toꞌdɔ rönï zi bo ne ꞌdeni mɔlo, kina bo kari ŋgï zïnnï, bo kiya te, “Yë na këddïke rɔ toma mo?”
5Lïjë iya te, “Yësu ꞌba Nazareta na dëdï doma.”
Bo iya te, “Ma mo na me.”
Yuda bɔ susu mo tönë, bo ëdï gbï yayi ti bɔ kanya naga nima. 6Kina ɔdɔ lïjë kuwö Yësu ꞌdeni kiya te, “Ma mo na me,” tine lïjë ënyï kïlïpëtë ŋgï kileki ti gönnï yïꞌböwu. 7Kina Yësu kënyï kileki kiya zïnnï, iya te, “Yë mo na këddïke rɔ toma mo?”
Lïjë iya te, “Yësu ꞌba Nazareta na dëdï rɔ toma mo.”
8Bo iya te, “Kina me miya ziye ma mo na ŋgï nime. Ɔdɔ kiya te ma mo na ŋgï këddïke rɔ toma mo, olake bɔ kösö gɔma naga nime kari ëꞌbënnï.”
9Bo iya lende nima ꞌdeni tara ꞌdɔ koꞌdɔ rönï kɔzɔ lende ma tönë bo kiya ꞌdeni mɔlo bo kiya te, “ꞌBu ma, bilaka naga nime kiꞌdi zö ne, mola ma kɔtɔ dë du te kölu di mï löŋgö lïjë.”
10Simona Pïtörö ëdï yayi ti kulu abo, kina bo kotɔ ŋgï yaga di mï poka mo kina bo koga bɔ laja ꞌba bɔ ame rɔ löbu ꞌba dɔ bɔ akumu ne ŋgï timo. Möyï bɔ laja mo nima rɔ Maluku. Kina kulu koke mbili Maluku ma kapa dörï ŋgï yaga. 11Yësu iya te, “Pïtörö, usu kulu ꞌbï kileki mï poka mo. Omeri ꞌbëyï iya te gomɔ nime ꞌbu ma kiꞌdi zö ne ti milagi di rɔmo?”
12Kina bɔ kanya ꞌba Romo naga nima ti bɔ dönnï mo ti bɔ kanya ma ꞌba Yudayi ni kindaꞌba Yësu ŋgï, lïjë kudödu közïmo ŋgï teyi. 13Kina lïjë koto bo ŋgï titi dɔgba kari liŋɔ ꞌba turu ma löbu mɔtɔ kïdëkï möyï mo rɔ Ana, bɔ lanzo ꞌba Kayapa bɔ dɔ bɔ akumu ma mï kɔmɔ kɔɔ nima. 14Kayapa nime na tönë kiya zi löbu ꞌba Yudayi mɔtɔ ga, kiya te, ma laka na ꞌdɔ bilaka kɔtɔ na ŋge ꞌdɔ kölë di dɔ ame ꞌdɔ bilaka pili kote dönnï ne.
Kpa Koga ꞌBa Pïtörö
(MT 26:69-70; MK 14:66-68; LK 22:55-57)
15Kina ɔdɔ lïjë koto Yësu ꞌdeni kari liŋɔ ꞌba turu löbu nima tine, Simona Pïtörö ni ti bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ ozi ŋgï kari yayi. Bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ mo nima, lïjë ikali rönnï ꞌdeni mɔlo ti turu löbu nima koto Yësu kari liŋɔ mo ne. Kina bo kɔdɔ ꞌba bo ŋgï kari liŋɔ gɔ Yësu yayi. 16Tine Pïtörö ɔrɔ ꞌba bo kileke kpa reki yaga. Bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ mo nima ari kiya zi nyiti bɔ koda kpa reki nima, kina koꞌde Pïtörö ŋgï. 17Tine na nyiti mo tönë kititi Pïtörö, iya te, “Oꞌja, nï bɔ kösö gɔ Yësu na gbï ꞌdi?”
Pïtörö iya te, “Ee, ma bɔ kösö gɔ bo na dë.”
18Bɔ laja ꞌba turu löbu nima ti bɔ kanya mo ga ulöꞌjö paꞌdo ꞌdeni mï kïrïkëlï yayi, lïjë këdï rɔ tubï rönnï kɔmɔ mo di zi bi këyï. Kina Pïtörö kari ŋgï kɔrɔ ŋgila lïjë yayi tubï rɔ bo.
Tititi Kpa Yësu
(MT 26:59-66; MK 14:55-64; LK 22:66-71)
19Turu löbu nima oloma rɔ tititi kpa Yësu, iya te, “Bɔ kösö göyï ga ëdï ndö? Kina lende ma këddï kiyandi mo ga tëgë tondo?”
20Yësu iya te, “Miya lende ꞌdeni nduwë rɔ kɔmɔ kada bi kɔpɔ zi bilaka. Miyandi bilaka ꞌdeni di mï rö ꞌba mötu kina gbï di mï reki ꞌba rö löbu ꞌba Bɔkoꞌba, bi ame ga bilaka këdï kotɔtɔ dönnï teyi ne. Miya lende mɔtɔ dë rɔ kusu, 21ne gɔ waꞌdi na këddï kititi ma gɔ lende ꞌba akiyandi ame ga moloma rɔ tiyandi mo ne? Ititi bilaka ame ga koloma rɔ tuwö mo ne. Lïjë na kikali lende ma miyandi.”
22Kina bɔ kanya mɔtɔ kënyï ŋgï kokɔsɔ Yësu, iya te, “Ëddï kilende zi turu löbu nime tara gɔ waꞌdi ꞌbï tɔ ne?”
23Yësu iya te, “Ɔdɔ miya lende mɔtɔ rɔ ma kënyë iya yaga, ne ɔdɔ kiya te lende ma këdï rɔ ma laka kinza komba ma dë.”
24Kina Ana koja Yësu ŋgï ꞌbato kari zi Kayapa bɔ dɔ bɔ akumu. Közï Yësu gba rɔ ma kudödu teyi.
25Pïtörö ëdï yayi bi tubï rɔ bo kɔmɔ paꞌdo. Kina ya mɔtɔ ga kako kititi bo, iya te, “Oꞌja nï bɔ kösö gɔ Yësu na gbï ꞌdi?”
Pïtörö andi gɔmo, iya te, “Ee, ma bɔ kösö gɔ bo na dë.”
26Bɔ mɔtɔ ëdï gbï yayi rɔ bɔ laja ꞌba bɔ dɔ bɔ akumu nima. Bɔ nima löndö bo na tönë Pïtörö koke mbili mo ne. Kina bo kako gbï kititi Pïtörö, iya te, “Oꞌja kɔzɔ moꞌja yi gbï di mï nyaka ꞌdë yayi ti Yësu ꞌdi?”
27Pïtörö ënyï gbï kandi gɔmo, kina mbowa te yɔ na gɔŋgɔ kidapa ŋgï.
Yësu Ɔrɔ Kɔmɔ Pilato
(MT 27:1-2; MK 15:1-5; LK 23:1-5)
28Kina ɔdɔ kömö ꞌdeni mï kano bi tine, lïjë ogba Yësu ŋgï di liŋɔ ꞌba Kayapa koto kari liŋɔ ꞌba turu ma löbu ꞌba Romo ame rɔ bɔ dönnï mo ne. Tine lïjë ari dë ŋbö kɔdɔ mï liŋɔ mo yayi römöyï dölëtï ꞌbënnï ꞌba Yudayi oꞌjɔŋɔ ya ame ga kɔdɔ mï liŋɔ ꞌba bɔ löwö ne ꞌdeni di bi tari mï karama mï kada mo nima. 29Kina turu ꞌba dönnï mo nima kïdëkï möyï mo rɔ Pilato ne kɔdɔ ŋgï kako zïnnï yaga, bo kiya te, “Lende kënyë waꞌdi na kiyake te bo oꞌdɔ?”
30Lïjë iya te, “Ma kiya te bo kinza rɔ bɔ koꞌdɔ lende kënyë dëne dinza doꞌde bo kako zïyï bine.”
31Pilato iya te, “Ne ɔdɔ këdï tara ari koꞌdɔke eꞌbe burë abo gɔ dölëtï ꞌbe ꞌba Yudayi.”
Lïjë iya te, “Kpe Romo oꞌjɔŋɔke gɔ tupö bilaka ame ga doꞌja koꞌdɔ lende kënyë ne ꞌdeni di zize.”
32Lende nime oꞌdɔ rönï ꞌdeni te ꞌdɔ kiꞌdi kɔri ꞌba tölë ꞌba Yësu këdï kɔzɔ lende ꞌba tölë abo ame bo kïyëtï kɔri mo ꞌdeni mɔlo ne tara.
33Kina Pilato kileki ŋgï kari liŋɔ kina bo kïdëkï Yësu ŋgï kari zi bo yayi. Kina bo kititi Yësu, iya te, “Nï na rɔ ŋere bɔ dɔliŋɔ ꞌba Yudayi?”
34Yësu iya te, “Lende ꞌbï nima kititi ma timo ne, nï na komeri ëꞌbï ti döyï, ala bilaka mɔtɔ ga na kiya lende ma zïyï?”
35Pilato iya te, “Ma Yudayi na dë. Bilaka ꞌbï ga ti löbu ꞌbï mɔtɔ ga na me koꞌde yi kako zö. Waꞌdi ga na koꞌdɔ?”
36Yësu iya te, “Ŋere ꞌbama inza kɔzɔ ŋere ꞌbeye ꞌba bilaka ꞌba dɔliŋɔ bine. Ma ŋere ꞌbama këdï ra kɔzɔ ŋere ꞌbeye ꞌba bilaka ꞌba dɔliŋɔ nime dëne bɔ kösö gɔma ga oꞌdɔ ya ꞌdeni mɔlo ti bɔ kanya ꞌba löbu ꞌba bɔ akumu naga nima dëne lïjë inza kindaꞌba ma. Ne ŋere ꞌbama inza rɔ ŋere ꞌba dɔliŋɔ nime.”
37Pilato iya te, “Dëmba nï ŋere na ya?”
Yësu iya te, “Nï na kiya ëꞌbï tara. ꞌBama, öyö ma dɔliŋɔ bine ŋge gɔ lende kɔtɔ kpökï. Lende ma mako dömöyï mo na rɔ tiya lende laka zi bilaka. Kina ya ame ga koꞌdɔkɔ lende laka ne lïjë uwö dɔma ꞌdeni.”
38Pilato iya te, “Waꞌdi mo ga na rɔ lende laka?”
Di pötö mo na Pilato kënyï kɔdɔ ŋgï gbï kileki kari yaga zi bilaka konzi naga nima. Bo iya te, “Moꞌja lende ɔtɔ dë di rɔ bɔ nime ame ꞌdɔ modɔ karama dɔ bo gɔmo. 39Ne kɔzɔ mï kada ꞌba karama nime mɔlo nduwë rɔ kɔmɔ kɔɔ ëdï koja bilaka kɔtɔ yaga ziye di mï maboso. Tine ma tɔne ŋere ꞌba Yudayi nime na ꞌdɔ kiꞌdike moja ziye ya?”
40Lïjë pili ënyï kulörï kiya rɔ ma kembe tëgë, “Doꞌdɔkɔ bɔ nima dë, doꞌdɔkɔ eze rɔ Baraba.”
Baraba mo nima rɔ bɔ akolɔ.
Currently Selected:
Yowani 18: BEK
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1998, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Yowani 18
18
Tindaꞌba Yësu
(MT 26:47-56; MK 14:43-50; LK 22:47-53)
1Di pötö mo na Yësu ni kënyï ŋgï ti bɔ kösö gɔ bo ga kudö kebe mï gbögbö ꞌba Kidirona kari mï nyaka mɔtɔ. 2Yuda bɔ kususu Yësu zi turu tönë, bo ikali gɔ bi nima ꞌdeni mɔlo römöyï Yësu ni oloma nduwënduwë rɔ totɔtɔ dönnï yayi ti bɔ kösö gɔ bo ga. 3Kina Yuda kënyï ŋgï ti bɔ kanya ꞌba Romo gbï ti bɔ kanya ame ga löbu ꞌba bɔ akumu ni ti Parosi ni koja ne, lïjë kari yayi. Lïjë ɔlɔ ti mee ꞌbënnï ga ti lamba gbï ti paꞌdo dɔ kali. 4Yësu ikali wa ame ga pili këdï koꞌdɔkɔ toꞌdɔ rönï zi bo ne ꞌdeni mɔlo, kina bo kari ŋgï zïnnï, bo kiya te, “Yë na këddïke rɔ toma mo?”
5Lïjë iya te, “Yësu ꞌba Nazareta na dëdï doma.”
Bo iya te, “Ma mo na me.”
Yuda bɔ susu mo tönë, bo ëdï gbï yayi ti bɔ kanya naga nima. 6Kina ɔdɔ lïjë kuwö Yësu ꞌdeni kiya te, “Ma mo na me,” tine lïjë ënyï kïlïpëtë ŋgï kileki ti gönnï yïꞌböwu. 7Kina Yësu kënyï kileki kiya zïnnï, iya te, “Yë mo na këddïke rɔ toma mo?”
Lïjë iya te, “Yësu ꞌba Nazareta na dëdï rɔ toma mo.”
8Bo iya te, “Kina me miya ziye ma mo na ŋgï nime. Ɔdɔ kiya te ma mo na ŋgï këddïke rɔ toma mo, olake bɔ kösö gɔma naga nime kari ëꞌbënnï.”
9Bo iya lende nima ꞌdeni tara ꞌdɔ koꞌdɔ rönï kɔzɔ lende ma tönë bo kiya ꞌdeni mɔlo bo kiya te, “ꞌBu ma, bilaka naga nime kiꞌdi zö ne, mola ma kɔtɔ dë du te kölu di mï löŋgö lïjë.”
10Simona Pïtörö ëdï yayi ti kulu abo, kina bo kotɔ ŋgï yaga di mï poka mo kina bo koga bɔ laja ꞌba bɔ ame rɔ löbu ꞌba dɔ bɔ akumu ne ŋgï timo. Möyï bɔ laja mo nima rɔ Maluku. Kina kulu koke mbili Maluku ma kapa dörï ŋgï yaga. 11Yësu iya te, “Pïtörö, usu kulu ꞌbï kileki mï poka mo. Omeri ꞌbëyï iya te gomɔ nime ꞌbu ma kiꞌdi zö ne ti milagi di rɔmo?”
12Kina bɔ kanya ꞌba Romo naga nima ti bɔ dönnï mo ti bɔ kanya ma ꞌba Yudayi ni kindaꞌba Yësu ŋgï, lïjë kudödu közïmo ŋgï teyi. 13Kina lïjë koto bo ŋgï titi dɔgba kari liŋɔ ꞌba turu ma löbu mɔtɔ kïdëkï möyï mo rɔ Ana, bɔ lanzo ꞌba Kayapa bɔ dɔ bɔ akumu ma mï kɔmɔ kɔɔ nima. 14Kayapa nime na tönë kiya zi löbu ꞌba Yudayi mɔtɔ ga, kiya te, ma laka na ꞌdɔ bilaka kɔtɔ na ŋge ꞌdɔ kölë di dɔ ame ꞌdɔ bilaka pili kote dönnï ne.
Kpa Koga ꞌBa Pïtörö
(MT 26:69-70; MK 14:66-68; LK 22:55-57)
15Kina ɔdɔ lïjë koto Yësu ꞌdeni kari liŋɔ ꞌba turu löbu nima tine, Simona Pïtörö ni ti bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ ozi ŋgï kari yayi. Bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ mo nima, lïjë ikali rönnï ꞌdeni mɔlo ti turu löbu nima koto Yësu kari liŋɔ mo ne. Kina bo kɔdɔ ꞌba bo ŋgï kari liŋɔ gɔ Yësu yayi. 16Tine Pïtörö ɔrɔ ꞌba bo kileke kpa reki yaga. Bɔ kösö gɔ Yësu mɔtɔ mo nima ari kiya zi nyiti bɔ koda kpa reki nima, kina koꞌde Pïtörö ŋgï. 17Tine na nyiti mo tönë kititi Pïtörö, iya te, “Oꞌja, nï bɔ kösö gɔ Yësu na gbï ꞌdi?”
Pïtörö iya te, “Ee, ma bɔ kösö gɔ bo na dë.”
18Bɔ laja ꞌba turu löbu nima ti bɔ kanya mo ga ulöꞌjö paꞌdo ꞌdeni mï kïrïkëlï yayi, lïjë këdï rɔ tubï rönnï kɔmɔ mo di zi bi këyï. Kina Pïtörö kari ŋgï kɔrɔ ŋgila lïjë yayi tubï rɔ bo.
Tititi Kpa Yësu
(MT 26:59-66; MK 14:55-64; LK 22:66-71)
19Turu löbu nima oloma rɔ tititi kpa Yësu, iya te, “Bɔ kösö göyï ga ëdï ndö? Kina lende ma këddï kiyandi mo ga tëgë tondo?”
20Yësu iya te, “Miya lende ꞌdeni nduwë rɔ kɔmɔ kada bi kɔpɔ zi bilaka. Miyandi bilaka ꞌdeni di mï rö ꞌba mötu kina gbï di mï reki ꞌba rö löbu ꞌba Bɔkoꞌba, bi ame ga bilaka këdï kotɔtɔ dönnï teyi ne. Miya lende mɔtɔ dë rɔ kusu, 21ne gɔ waꞌdi na këddï kititi ma gɔ lende ꞌba akiyandi ame ga moloma rɔ tiyandi mo ne? Ititi bilaka ame ga koloma rɔ tuwö mo ne. Lïjë na kikali lende ma miyandi.”
22Kina bɔ kanya mɔtɔ kënyï ŋgï kokɔsɔ Yësu, iya te, “Ëddï kilende zi turu löbu nime tara gɔ waꞌdi ꞌbï tɔ ne?”
23Yësu iya te, “Ɔdɔ miya lende mɔtɔ rɔ ma kënyë iya yaga, ne ɔdɔ kiya te lende ma këdï rɔ ma laka kinza komba ma dë.”
24Kina Ana koja Yësu ŋgï ꞌbato kari zi Kayapa bɔ dɔ bɔ akumu. Közï Yësu gba rɔ ma kudödu teyi.
25Pïtörö ëdï yayi bi tubï rɔ bo kɔmɔ paꞌdo. Kina ya mɔtɔ ga kako kititi bo, iya te, “Oꞌja nï bɔ kösö gɔ Yësu na gbï ꞌdi?”
Pïtörö andi gɔmo, iya te, “Ee, ma bɔ kösö gɔ bo na dë.”
26Bɔ mɔtɔ ëdï gbï yayi rɔ bɔ laja ꞌba bɔ dɔ bɔ akumu nima. Bɔ nima löndö bo na tönë Pïtörö koke mbili mo ne. Kina bo kako gbï kititi Pïtörö, iya te, “Oꞌja kɔzɔ moꞌja yi gbï di mï nyaka ꞌdë yayi ti Yësu ꞌdi?”
27Pïtörö ënyï gbï kandi gɔmo, kina mbowa te yɔ na gɔŋgɔ kidapa ŋgï.
Yësu Ɔrɔ Kɔmɔ Pilato
(MT 27:1-2; MK 15:1-5; LK 23:1-5)
28Kina ɔdɔ kömö ꞌdeni mï kano bi tine, lïjë ogba Yësu ŋgï di liŋɔ ꞌba Kayapa koto kari liŋɔ ꞌba turu ma löbu ꞌba Romo ame rɔ bɔ dönnï mo ne. Tine lïjë ari dë ŋbö kɔdɔ mï liŋɔ mo yayi römöyï dölëtï ꞌbënnï ꞌba Yudayi oꞌjɔŋɔ ya ame ga kɔdɔ mï liŋɔ ꞌba bɔ löwö ne ꞌdeni di bi tari mï karama mï kada mo nima. 29Kina turu ꞌba dönnï mo nima kïdëkï möyï mo rɔ Pilato ne kɔdɔ ŋgï kako zïnnï yaga, bo kiya te, “Lende kënyë waꞌdi na kiyake te bo oꞌdɔ?”
30Lïjë iya te, “Ma kiya te bo kinza rɔ bɔ koꞌdɔ lende kënyë dëne dinza doꞌde bo kako zïyï bine.”
31Pilato iya te, “Ne ɔdɔ këdï tara ari koꞌdɔke eꞌbe burë abo gɔ dölëtï ꞌbe ꞌba Yudayi.”
Lïjë iya te, “Kpe Romo oꞌjɔŋɔke gɔ tupö bilaka ame ga doꞌja koꞌdɔ lende kënyë ne ꞌdeni di zize.”
32Lende nime oꞌdɔ rönï ꞌdeni te ꞌdɔ kiꞌdi kɔri ꞌba tölë ꞌba Yësu këdï kɔzɔ lende ꞌba tölë abo ame bo kïyëtï kɔri mo ꞌdeni mɔlo ne tara.
33Kina Pilato kileki ŋgï kari liŋɔ kina bo kïdëkï Yësu ŋgï kari zi bo yayi. Kina bo kititi Yësu, iya te, “Nï na rɔ ŋere bɔ dɔliŋɔ ꞌba Yudayi?”
34Yësu iya te, “Lende ꞌbï nima kititi ma timo ne, nï na komeri ëꞌbï ti döyï, ala bilaka mɔtɔ ga na kiya lende ma zïyï?”
35Pilato iya te, “Ma Yudayi na dë. Bilaka ꞌbï ga ti löbu ꞌbï mɔtɔ ga na me koꞌde yi kako zö. Waꞌdi ga na koꞌdɔ?”
36Yësu iya te, “Ŋere ꞌbama inza kɔzɔ ŋere ꞌbeye ꞌba bilaka ꞌba dɔliŋɔ bine. Ma ŋere ꞌbama këdï ra kɔzɔ ŋere ꞌbeye ꞌba bilaka ꞌba dɔliŋɔ nime dëne bɔ kösö gɔma ga oꞌdɔ ya ꞌdeni mɔlo ti bɔ kanya ꞌba löbu ꞌba bɔ akumu naga nima dëne lïjë inza kindaꞌba ma. Ne ŋere ꞌbama inza rɔ ŋere ꞌba dɔliŋɔ nime.”
37Pilato iya te, “Dëmba nï ŋere na ya?”
Yësu iya te, “Nï na kiya ëꞌbï tara. ꞌBama, öyö ma dɔliŋɔ bine ŋge gɔ lende kɔtɔ kpökï. Lende ma mako dömöyï mo na rɔ tiya lende laka zi bilaka. Kina ya ame ga koꞌdɔkɔ lende laka ne lïjë uwö dɔma ꞌdeni.”
38Pilato iya te, “Waꞌdi mo ga na rɔ lende laka?”
Di pötö mo na Pilato kënyï kɔdɔ ŋgï gbï kileki kari yaga zi bilaka konzi naga nima. Bo iya te, “Moꞌja lende ɔtɔ dë di rɔ bɔ nime ame ꞌdɔ modɔ karama dɔ bo gɔmo. 39Ne kɔzɔ mï kada ꞌba karama nime mɔlo nduwë rɔ kɔmɔ kɔɔ ëdï koja bilaka kɔtɔ yaga ziye di mï maboso. Tine ma tɔne ŋere ꞌba Yudayi nime na ꞌdɔ kiꞌdike moja ziye ya?”
40Lïjë pili ënyï kulörï kiya rɔ ma kembe tëgë, “Doꞌdɔkɔ bɔ nima dë, doꞌdɔkɔ eze rɔ Baraba.”
Baraba mo nima rɔ bɔ akolɔ.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1998, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.