LUKAS 1
1
1Nyaŋgwɛ mbam Teyofil, ɓuɗya ɓomɔ nya ɓɔ kɛ kɛtina mɛyasi mɛte yi kwaŋnama kɛ njoka wusu kɛ́. 2Ɓo kɛtima yo ɓeŋgwɛ yasi te yi ɓotu ɓete ɓe ɓɛŋma nɛ misi man wulɛ kɛ kandinate yekiɗya nyɛ wusɛ kɛ́. Ɓotu ɓete sendi nja̧ nje ɓɛ ɓotu ɓe lɛpina mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ. 3Kɛ mi ma si gɔsɔ to te ɓiye kimɔte wulɛ nda yi yo kandima nɔ kɛ́, ɛ mi sendi ɓɛŋɛ kimɔte nde, mi kɛ̂ti yo kɛtɔ nɛ nje te nyɛ wɛ, 4nɛ́ wɛ duwɛ nde, mɛyasi mɛte yi ɓo teɗya wɛ kɛ́ kɛ nje gbate.
Jaki Njambiyɛ kɛ nje lɛpɔ
kasi jariki Jaŋ
5Kɛ ŋgimɔ te yi Herod ɓa̧ kumande kɛ mɛnɛti mɛ Yuda kɛ́, yo ɓa̧ nɛ wɛtɛ mɔ nyɛna sadaka nyɛ Njambiyɛ, ɗinɔ ɗyenɛ nde Sakari. A ɓa̧ kɛ njɔŋ Abiya. Nyari wenɛ ɓa̧ kɛ kandɔ *Arɔn. Ɗinɔ ɗyenɛ ɓa̧ nde Elisabɛt. 6Ɓo hɛnɛ yiɓa ɓa̧ nɛ ŋgbeŋ kɛ misi mɛ Njambiyɛ. Ɓo joŋnama ɓakiɗye mɛmboŋga nɛ̀ mɛlɛpi mɛ Baba Mbokɔ hɛnɛ kinɛ mɔnɔ mɛjɔsɔ na. 7Ɓo tì ɓɛ nɛ mɔnɔsikɛ na, kɛto Elisabɛt ɓa̧ kundu, sendi, ɓo hɛnɛ sima jombɛ.
8Wɛtɛ yesɔ Sakari ɓa̧ kɛ tonjɛ mɛsay mɛnɛ kɛ mbɔmbu Njambiyɛ, kɛto yo ɓa̧ ŋgimɔ mɛsay mɛte yi njɔŋ te yenɛ. 9A kelma ɗete nda yi ɓotu ɓe nyɛna sadaka nyɛ Njambiyɛ ɗikima kelɔ nɛ mɛsay man kɛ́. Kɛ ŋgimɔ te yite, ɛ ɓo kelɛ tay kɛ mbɔmbu Njambiyɛ. Ɛ tay teɗye nde, Sakari nyîŋa mbanjɔ Baba Mbokɔ kɛ̀ loɗyɛ mɛyasi mɛte yi nɛ kimɔ mɛtul kɛ́. 10Nyaŋgwɛ ŋgil ɓomɔ ɓa̧ kɛ ŋgwɛta nɛ Njambiyɛ kɛ sɛ̧ kɛ ŋgimɔ loɗya mɛyasi mɛte yi ɓa̧ nɛ kimɔ mɛtul kɛ́. 11Ndana kɛ́, ɛ wɛtɛ jaki Baba Mbokɔ pundɛ kɛ mbɔmbu Sakari. A ɓa̧ kɛ tɛri kɛ pay mbam ɓɔ kɛ mbɛy te yi ɓo ɗiki loɗyɛ mɛyasi mɛte yi nɛ kimɔ mɛtul kɛ́. 12Kɛ Sakari ma ɓɛŋɛ jaki Njambiyɛ kɛ́, ɛ ɗyanɔ ɗyenɛ ɗimbiyɛ, ɛ nyɛ gwe wɔ̧ ɓuɗyate. 13Ɛ jaki Njambiyɛ lɛpɛ nyɛ nyɛ nde: «Sakari, wɛ tî gwaki wɔ̧ na, kɛto Njambiyɛ jayma mɛŋgwɛta mɔ. Nyari wɔ Elisabɛt ta ja mɔnɔ mbam. Wɛ ta lo nyɛ nde Jaŋ. 14Wɛ ta ɓɛ nɛ nyaŋgwɛ mɛsosa kɛto nɛ. Sendi, ɓuɗya ɓomɔ ta sosa komɛ nyɛ ta jaɗyɛ kɛ́, 15kɛto a ta ɓɛ nyaŋgwɛte kɛ misi mɛ Baba Mbokɔ. A tí ɗye mɛnjam ho nyanna mɛnjam na. A ta ɓɛ tondunate nɛ Kimɔ Sisiŋ kandɛ kɛ mɔy nyaŋgwɛ. 16A ta yɔkiɗye ɓotu ɓe kandɔ Isarayɛl ɓuɗyate njesɛ kɛ yasi Baba Mbokɔ te Njambiyɛ wan. 17A ta kwa̧ mbɔmbu nɛ Nyaŋgwɛ Kumande nda mɔ tomun Njambiyɛ nɛ sisiŋ nɛ̀ ɗeti nda Eli. A ta yeŋsa mɛtemɔ mɛ ɓesaŋgwɛ nɛ ɓɔnɔ nde, ɓo kwâɗyikwɛ ɓɔnɔ ɓan. A ta kelɔ nde, ɓotu ɓe mbandɔ ɓɛ̂ki nɛ ɗyanɔ nda ŋgbeŋ ɓomɔ yí kombile nɛ kimɔ kandɔ tikɛ Baba Mbokɔ.» 18Ɛ Sakari lɛpɛ nyɛ jaki Njambiyɛ nde: «Mi ta kelɔ nan yí duwɛ nɔ nde, mɛyasi ta kwaŋna ɗete? Kɛto mi sima jombɛ. Sendi, mɛsew mɛ nyari mbɛ sima ɓuyɔ.» 19Ɛ jaki Njambiyɛ yeŋsa nyɛ nyɛ nde: «Yo mi, Gabriyɛl. Mi ɗíy kɛ mbɔmbu Njambiyɛ. Njambiyɛ tomɛ mi nde, mi njâki lɛpina nyɛ wɛ, lɛpɔ kimɔ tom te yikɛ nyɛ wɛ. 20Ɓɛŋa, numbu yɔ ta ɓɛ ɗiɓinate. Wɛ tí tapita se na kumɔ kɛ ŋgimɔ te yi mɛyasi maka ta si kelna, kɛto wɛ tì jayɛ mɛlɛpi mɛmbɛ na, mɛlɛpi mɛte yi ta kelna tondɔ kɛ ŋgimɔ te yi yo yâkaŋgwɛ kelna kɛ́.»
21Ɓomɔ ɓa̧ ndi kɛ laɗye Sakari. Ɓo ɓa̧ kɛ ŋgbakima to te yi nyɛ kikɛ nɔ ɗete kɛ mɔy mbanjɔ Njambiyɛ kɛ́. 22Kɛ nyɛ ma nje pundɔ kɛ́, a tì ɓɛ nɛ ɗeti te yi lɛpina nyɛ ɓo na. Ɛ ɓo duwɛ nde, a ɓɛŋma yiŋa mɛyekambiyɛ kɛ mɔy mbanjɔ Njambiyɛ. A ɗikima pɛpiɗye mɛɓɔ numbu kɔɓɔ yí lɛpina nɔ nyɛ ɓo. 23Kɛ mɛtu mɛsay mɛte yenɛ ma siyɔ kɛ́, ɛ nyɛ tɛmɛ ɗuwɛ kɛ̀ ɗya ɗyenɛ.
24Mɔnɔ mɛtu kwaŋma kɛ kɔŋte, ɛ nyari wenɛ Elisabɛt ɓu̧ mɔy. Ɛ nyɛ sɔma nɔ ŋgwɛndɛ yitan. A ɗikima lɛpɔ nde: 25‹Baba Mbokɔ kelma nyaŋgwɛ ŋgikwa nɛ mi. A kaŋma misi ɓɛŋɛ nɛ mi yí soŋɛ nɛ wuŋgwa kɛ yotu mbɛ kɛ misi mɛ ɓomɔ.›
Njambiyɛ kɛ tomɔ jaki wenɛ
kɛnjɛ kɛ yi Mariya
26Kɛ mɔy Elisabɛt ma kumɔ ŋgwɛndɛ yitan jɔ wɛtɛ kɛ́, ɛ Njambiyɛ tomɛ jaki wenɛ Gabriyɛl kɛnjɛ kɛ Galile kɛ wɛtɛ ɗya nde Nasarɛt, 27kɛ yi wɛtɛ ɓindi ŋgɔndu nde Mariya. Yo ɓa̧ kponate nde, a ta kelɔ gwaki ɓenɛ wɛtɛ mbam nde Yosɛp kɛ kandɔ Davit. 28Jaki Njambiyɛ nyiŋma tu̧ Mariya dolɔ nyɛ lɛpɔ nyɛ nyɛ nde: «Mi kɛ nyɛnɔ wɛ, Baba Mbokɔ kɛ yɔ! A teɗya wɛ nyaŋgwɛ ŋgikwa nɛ.» 29Kɛ Mariya ma wokɔ ɗete kɛ́, ɛ ɗyanɔ ɗyenɛ ɗimbiyɛ, ɛ nyɛ gwe wɔ̧ ɓuɗyate. Ɛ nyɛ diyɛ kɛ mɔy temɔ nɛ nde: ‹To mɛnyɛn mɛte yikɛ lɛ́pi nɛ ŋge?› 30Ɛ jaki Njambiyɛ lɛpɛ nyɛ nyɛ nde: «Mariya, wɛ tî gwaki wɔ̧ na, kɛto Njambiyɛ teɗya nyaŋgwɛ ŋgikwa nɛ kɛ yɔ. 31Dukwɛ nde, wɛ ta ɓu̧ mɔy. Wɛ ta ja mɔnɔ mbam, wɛ ta lo nyɛ nde Yesus. 32A ta ɓɛ nyaŋgwɛte kɛ misi mɛ Njambiyɛ. Ɓo ta jeɓa nyɛ nde Mɔnɔ Njambiyɛ te ɛ kwaŋma mɛyasi hɛnɛ kɛ kwey kɔ. Njambiyɛ te Baba Mbokɔ ta nyɛ nyɛ ɗiyɔ kumande saŋmbambɔ wenɛ Davit. 33A ta namɔ kandɔ tu̧ Yakɔp kpo nɛ kpo. Namnate yenɛ tí ɓɛ nɛ njena na.»
34Ɛ Mariya lɛpɛ nyɛ jaki Njambiyɛ nde: «Yo yakama kelna nan, kɛto mi tì pa duwɛ mbɛ mbam na?» 35Ɛ jaki Njambiyɛ yeŋsa nyɛ nyɛ nde: «Kimɔ Sisiŋ ta nje pɛ yɔ. Ŋguŋguɗyɛ Njambiyɛ te ɛ kwaŋma mɛyasi hɛnɛ kɛ kwey kɔ ta ɓusɛ wɛ nda wukumɛ. Ɗete, mɔnɔ te yi wɛ ta ja kɔ ta ɓɛ kiyɔ. Ɓo ta jeɓa nyɛ nde Mɔnɔ Njambiyɛ. 36Dukwɛ nde, toru wɔ Elisabɛt mɛ nɛ mɔy. A ɓoŋma mɔy nɛ jombiɗyɛ. Yɔkɔ yi ɓo ɗikima jeɓa nde kundu kɔ mɛ nɛ mɔy ŋgwɛndɛ yitan jɔ wɛtɛ muka. A ta ja mɔnɔ mbam. 37Kɛto kinɛ yiŋa sulna yasi kɛ misi mɛ Njambiyɛ na.» 38Ɛ Mariya lɛpɛ nde: «Mi kɔ, mɔ mɛsay mɛ Baba Mbokɔ, yo kêlnaŋgwɛ kɛ yotu mbɛ nda yi wɛ lɛpima kɛ́!» Ɛ jaki Njambiyɛ pundɛ kwa̧ lɔndɔ kɛ kɛki nɛ.
Mariya ka̧ kɛ̀ ɓɛŋɛ Elisabɛt
39Ndi kɛ mɛtu te yite ɛ Mariya tɛmɛ ɓekɛ ɓekɛ kɛ̀ kɛ wɛtɛ ɗya kɛ mɛnɛti mɛ Yuda, kɛ mɛnɛti mɛte yi nɛ mɛkeki kɛ́. 40Ɛ nyɛ nyiŋɛ tu̧ Sakari nyɛnɔ Elisabɛt. 41Kɛ Elisabɛt ma wokɔ mɛnyɛn mɛ Mariya kɛ́, ɛ mɔnɔ watɛ ɓuɗyate kɛ mɔy nɛ, ɛ Kimɔ Sisiŋ tondɛ kɛ yotu Elisabɛt. 42Ɛ nyɛ kembiɗya lɛpɔ nde: «Wɛ nɛ mɛkombila kɛ njoka ɓɛsɔ ɓoma. Sendi, mɔnɔ te ɛ kɛ mɔy yɔ kɔ nɛ mɛkombila. 43Wuy, ŋge ɓa̧ kelɛ yi nyaŋgwɛ nɛ Nyaŋgwɛ Kumande wombɛ nja̧ ndana kɛ yasi mbɛ kɛ́? 44Kɛto, kɛ mi ma wokɔ mɛnyɛn mɔ kɛ́, ɛ mɔnɔsikɛ watɛ ɓuɗyate nɛ mɛsosa kɛ mɔy mbɛ. 45Wɛ nɛ mɛsosa, kɛto wɛ jayma nde, mɛyasi mɛte yi Baba Mbokɔ lɛpima nyɛ wɛ kɛ́ ta kelna.» 46Ɛ Mariya lɛpɛ nde:
«Mi kɛ kanɔ Baba Mbokɔ. 47Sendi, temɔ mbɛ nɛ mɛsosa kɛto Njambiyɛ, Mɔ te ɛ joŋgwɛ mi kɔ. 48A teɗya mi ŋgikwa nɛ, mi mɔ mɛsay wenɛ. Kandɛ ndana kumɔ kpo nɛ kpo mɛkandɔ hɛnɛ te yi ta jaɗyɛ kɛ to mɛnɛti maka kɛ́ ta lɛpɔ nde, mi nɛ mɛsosa. 49Kɛto Njambiyɛ te ɛ nɛ ŋguŋguɗyɛ kɔ kelma nyaŋgwɛ mɛyasi kɛ pay te yembɛ. Ɗinɔ ɗyenɛ kiyɔ. 50Sendi, ɓotu ɓete ɓe kambɛ nyɛ ɓaka, a gwáki ŋgwɛtɛ yan mɛŋgimɔ hɛnɛ. 51A teɗya ɓomɔ nde, a nɛ nyaŋgwɛ ɗeti. A wanjima ɓotu ɓete ɓe ɓa̧ nɛ mɛtakɛ mɛ ɓendiɗya yotu kɛ temɔ yan ɓaka. 52A soŋma ɓekumande kɛ mɛɗiyɔ man nje ɓendiɗye gbɛla ɓomɔ. 53A tonja kimɔ mɛyasi nyɛ ɓotu ɓete ɓe gwe nja ɓaka, nje tikɔ ɓotu ɓete ɓe nɛ mɛyasi ɓaka nɛ gboŋgo ɓɔ. 54A kamma kandɔ Isarayɛl, ɓotu ɓe mɛsay ɓenɛ yí takɛ gwena ŋgwɛtɛ nɛ 55suŋgwɛ nɛ Abaraham ɓenɛ ɓenday ɓenɛ kpo nɛ kpo. A kelma ɗete nda yi nyɛ lɛpima nyɛ ɓesaŋmbambɔ ɓusu kɛ́.»
56Mariya yama ɓenɛ Elisabɛt nda ŋgwɛndɛ yitati. Ɛ nyɛ nje ɗuwɛ kɛ̀ ɗya ɗyenɛ.
Kasi jariki Jaŋ
57Kɛ ŋgimɔ te yi Elisabɛt ta ja kɛte kɛ́ ma ɗya̧, ɛ nyɛ ja mɔnɔ mbam. 58Kɛ ɓenjɔŋ ɓenɛ nɛ̀ ɓemaŋ ma wokɔ nde, Baba Mbokɔ teɗya nyɛ nyaŋgwɛ ŋgikwa nɛ ɗete kɛ́, ɛ ɓo ɓɛ nɛ mɛsosa nda Elisabɛt. 59Kɛ mɔnɔsikɛ ma kumɔ mɛtu yitan jɔ yitati kɛ́, ɛ ɓomɔ nje kɛ pɛsina nɛ. Ɛ ɓo diy lo nyɛ nde Sakari nɛ ɗinɔ saŋgwɛ wenɛ. 60Yasi wɛtɛ, ɛ nyaŋgwɛ nɛ mɔnɔ lɛpɛ nde: «Ɓɛ, ɗinɔ ɗyenɛ ta ɓɛ nde Jaŋ!» 61Ɛ ɓo lɛpɛ nyɛ nyɛ nde: «Kinɛ mumɔ wɛtɛ nɛ wɛtɛ kɛ kandɔ ɗyɔ nɛ ɗinɔ te yite na.» 62Ndana, ɛ ɓo pɛpiɗye ɓɔ diyɛ nɛ saŋgwɛ nɛ mɔnɔ nde: «Wɛ kwáɗyikwɛ lo mɔnɔsikɛ nde ŋge?» 63Ɛ Sakari jɔmbɛ yiŋa yasi, na kɛtina kɛte. Ɛ nyɛ kɛtɛ kɛte nde: ‹Ɗinɔ mɔnɔsikɛ nde Jaŋ.› Ɛ ɓo hɛnɛ ŋgbakima ɗinɔ te yite. 64Ndana ndana, ɛ numbu nɛ ɓutuna. Ɛ nyɛ kandɛ ndapi nɛ kɔkɔ lukse Njambiyɛ. 65Ɛ ɓomɔ hɛnɛ ɓe ɓa̧ kɛ pɔku mɛnɛti mɛte yite ɓaka gwe wɔ̧. Ɓotu ɓete ɓe ɗikima ɗiyɔ kɛ Yuda, kɛ mɛnɛti mɛte yi nɛ mɛkeki kɛte kɛ́ ɗikima yekiɗye ndi mɛyasi mɛte. 66Ɓomɔ hɛnɛ ɓe wokuma kasi te ɓaka ɗikima takɛ yo kɛ mɔy temɔ. Ɛ ɓo ɗiki diyɛ nde: «Mɔnɔ te yɔkɔ ta duwɛ ɓɛ nan? Ɗeti Baba Mbokɔ ɓa̧ gbate kɛ yotu nɛ.»
67Saŋgwɛ wenɛ Sakari ɓa̧ tondunate nɛ Kimɔ Sisiŋ. Ɛ nyɛ punjɛ mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ lɛpɔ nde:
68«Mɛluksa nɛ Baba Mbokɔ, Njambiyɛ te ɛ kandɔ Isarayɛl, kɛto a takima ɓotu ɓenɛ kolɔ ɓo. 69A nya wusɛ ɗetina mɔ te ɛ ta joŋgwɛ wusɛ kɔ wulɛ kɛ tu̧ mɔ mɛsay wenɛ Davit. 70A kelma nda yi nyɛ lɛpima kɛ numbu pupuna ɓotu ɓe punja mɛlɛpi mɛnɛ ɓe mɛtu mɛ njimɛ. 71Mɔ te ɛ ta joŋgwɛ wusɛ komɛ ɓependɔ ɓusu ɗiyɛ kɛ́, soŋɛ wusɛ kɛ mɛɓɔ mɛ ɓotu ɓete ɓe ɓenɛ wusɛ ɓaka. 72Ɗete, Njambiyɛ gwa̧ ŋgwɛtɛ ɓesaŋmbambɔ ɓusu yí takɛ sendi nɛ nyaŋgwɛ mbon te yi nyɛ kelma kɛ́. 73A kél ɗete ɓeŋgwɛ mɛkinja mɛte yi nyɛ kinjama nyɛ saŋmbambɔ wusu Abaraham kɛ́. 74A kinjama nde, ŋgɛ nyɛ si soŋɛ wusɛ kɛ mɛɓɔ mɛ ɓependɔ ɓusu, wusɛ ta kelɔ mɛsay nyɛ nyɛ kinɛ wɔ̧ na. 75Wusɛ ta ɓɛ nɛ ŋgbeŋ, ɓakiɗye sendi mɛyotu musu pupunate kɛ mbɔmbu wenɛ kɛ mɛtu mɛ joŋgwɛ musu hɛnɛ. 76Mɔnɔsikɛ, ŋgɛ ɓɛ wɛ, ɓo ta jeɓa wɛ nde Mɔ punja mɛlɛpi mɛ Njambiyɛ te ɛ kwaŋma mɛyasi hɛnɛ kɛ kwey kɔ, kɛto wɛ ta kandɛ kwa̧ mbɔmbu nɛ Baba Mbokɔ yí kombile mɛnje mɛnɛ. 77Wɛ ta teɗye ɓomɔ ɓenɛ, nɛ́ ɓo duwɛ nje joŋgwɛ nɛ nje te nde, Njambiyɛ ta tikɔ mɛɓeyɔ man nɛ ŋgwɛtɛ. 78Njambiyɛ wusu nɛ ŋgikwa ɓuɗyate. Yo ɗete yi mɛjasi ta wulɛ ɗyoɓɔ nje pɛ yusu 79nje paniyɛ puyɛ nyɛ ɓotu ɓete ɓe ɗiyɛ kɛ mɔy yitil nɛ̀ kɛ ndiliŋ mbɛy te yi sɔŋ ɓaka, nɛ́ yo kɛndi nɛ wusɛ kɛ nje te ɛ nɛ tɛ.»
80Mɔnɔsikɛ ɓa̧ kɛ ɗɔkɔ. Sendi, ɗyanɔ ɓa̧ kɛ nje nyɛ ɓuɗyate. A joŋnama kɛ mɔy mɛkoŋgor kumɔ kɛ ŋgimɔ te yi nyɛ nja̧ nje punjɛ nɛ yotu nyɛ kandɔ Isarayɛl kɛ̀.
Currently Selected:
LUKAS 1: kkj
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1999, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.