LÚU 22
22
Júdɔ luw̃áni ngáá í Jísu lokolevé
(Máfiyu 26:1-5,14-16; Máa 14:1-2,10-11; Njɔú 11:45-53)
1Naa hɔwɔ́ bɛ́ɛ́ngɔ i ɣɛi náa la mba ngáá tí kuí sí wúya taa tolí ngáá Kuí Maa Bíle Ɛ́i Lɛ́ Nga, lɛí taa tolí mɔ́ɔ ngáá Ngumaawó Kúi. 2Ngala sááɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii pa táa kaamɔítiini Ngala sávai hááw̃a ti ɣɛ́i taá pelé wɔlí mba ngáá ti Jísu vaa ndɔɔwu h̃ú sífaa ti ɣɛ́i taa lúwa nungáitii mba. 3Kɛ Setána i vungá Júdɔ lií h̃u lɛ́i ndaahéi pékai í ɣɛ́i ngáá Ɛsikɛ́liyɔ aáva i ɣɛi ngáá Jísu volú yélaa púúngɔ maah̃úú félengɔitii ti tá yílaa. 4Kɛ Júdɔ i liingá Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔaitii ngéle ɛ́ɣɛ Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛ́lɛi w̃ááh̃u belé mbélaitii, í yɛ́pɛ ti yelé ngáá kɛ kíya aa va Jísu lokolevéma tí w̃a. 5Ti góóh̃unɛɛngɔ i ɣɛi lá, aáva tí luw̃áni ma ngáá kɛ taa Júdɔ pava ngáá naholó. 6Júdɔ va i luw̃áni náa ma, i ɣɛi náa áá pele wɔlí mba ngáá kɛ kíya áá kɛ áá Jísu lokolevé faŋa ɛ́i ɣɛ́ na.
Jísu i ɣɛ́ kíli batɛní ngáá í Ngumaawó Kúi w̃áá lááỹɛ mbo
(Máfiyu 26:17-25; Máa 14:12-21; Njɔú 13:21-30)
7Kɛ folói i folónga ma tɔ́ɔ́ kuí sí wúya taá tolí ngáá Kuí Maa Bíle Ɛ́i Lɛ́ Nga. Maa gúi w̃aa va tɔ tɔ́ɔ Ngumaawó Kúi w̃aa wáálaitii paá ma. 8Faalɔ, Jísu i Pítɛni ngaa Njɔú lɔ́veni i ɣɛ ti w̃a, “A lí wú Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́ni ɣɛ kíli batɛ́ mɛ fááw̃a a mu mɛ.”
9Kɛ Jísu volú yélaitii ti mɔɔningá, ti ɣɛ ma, “Míl̃inda lɔ i lóngɔ ni lí ní kɛ́ kíli batɛ́ na?”
10I ti woo yápoteni, i ɣɛ ti w̃a, “Ná nɔ́ɔ léi wáa lɛ Jɛlúsɛl̃ɛ taa h̃u, wa lɔ́ɔ vá siỹɛndópo yiláá máálema njɛí i ngeyá fɛí h̃u íwaa líi la. A to mba, wú lí pɛlɛ́i sí wu áa lɛ́ mbu. 11Wú ɣɛ pɛlɛ́ w̃ɔ́i w̃a, ‘Kaamɔ́ɔ́ í ɣɛ ni í w̃ɔ́ɔ́ni, ngáá lómui bɛɛ́ lɔ íwaa ɣɛ́ ngáá sotá lómui laá fááw̃a áá Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́ni ỹɛ na taá polú yélaitii?’ 12Aa lómu wala h̃uuɣɛ ngáá wú ye kɔlɔ́ɔ veleí ngeleya pɛ́lɛi h̃u, naa ɣɛ kíli batɛngɔ́ kílii. A mɛɛníi ɣɛ kíli batɛ́ na.”
13Kɛ Jísu volú yélaa félengɔi nátii tí liingá. Aáva kíya nɔ́ɔ jɔ́ Jísu í ndéni ti w̃a, ngimɔ́ɔ́ kpɛ́lɛɛ í hítɛi nga. Faalɔ, tí Ngumaawó Kuí w̃aa ỹɛ́ɛ́nii ɣɛ kíli batɛní na.
Ngakɛ́ɛlɛ mɛ́ɛ́nii Jísuni ngaa polú yélaitii ti mɛ́ni
(Máfiyu 26:26-30; Máa 14:22-26; 1 Kɔ́l̃e 11:23-25)
14Ná naa hɔwɔ́ í folóni ma ngáá ti mɛɛníi ỹɛ, Jísuni ngáá polú yélai sítiini i ti laahéini ngáá Ngalángi géélaitii, taá tiyéni tí liiní ndaaỹɛ́ mbómai. 15Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Naa w̃ɔl̃í í ɣɛ́ngɔ má ngwála ngáá a mú Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́nii sí ỹɛ maa wúyeni p̃ɛ́ɛ́ máá ɔ́ɔ́ ɣɛ́a nɔw̃ɔ́. 16Sífaa ngi ndé wú w̃a, ngɛ́i mɔ́ɔ Ngumaawó Kuí sí w̃aa ỹɛ́ɛ́ni veka fíli mɛ́ í ló su kpóloo polú hái kái kái í hítɛ nga Ngalángi wásandai h̃u.”
17Kɛ Jísu i kɔ́pungi yeɣengá í sɛ́ɣɛɛ gula Ngalá ma. I ɣɛ volú yélaitii ma, “A ndɔɔ gɔ́pungi sí hóu, wú kɔ́lɛ wɔ́lɛ wa. 18Ngí nde wú w̃a, ndɔí sí í kɔ́pungi sí h̃u, ngɛ́i mɔ́ɔ ngi híí bɔle í ló su kpóloo Ngalángi w̃ásandai í vá.”
19Kɛ Jísu i mɔɔ biléi yeɣénga, í sɛ́ɣɛɛ gula Ngalá ma í ngalé ngále su, í fe ti yaá, i ɣɛ ti w̃a, “Ndúwui lɔ ngáá sí [íwaa hé wú hááw̃a. A waayaa sí ỹɛ wú gíndo fááw̃a sú.” 20Ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ í kɔ́pungi bɛ́lɛ ngéɣeni ná ti vílai laaỹɛ́ma, i ɣɛ ta, “Ndɔí í kɔ́pungi sí h̃u aa lɔ í ngáá kɛ́lɛ niinaí Ngalá ngí ngeɣéngɔ ti lówah̃u taá ngi vóngaitii ní ỹááw̃ɔi w̃aa véle w̃a íwaa vá vúma wú hááw̃a.]
21Kɛ́ nuí sí íwaa va tókolevema, aá lɔ héini mbéinda ndaaỹɛ́ mbomái sí. 22Nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí áa lɔ́ɔ vá haamá kíya nɔ́ɔ Ngalá ngí kpátɛngɔ ndaaw̃á. Kɛ́ suu lɔɔ vá ɣɛ́ma ỹɔ́u siỹɛ́ngi sí w̃a íwaa tokolevé!”
23Kɛ Jísu volú yélaitii tí pɛ́lɛnga ỹɔw̃ɔ́ ỹɔ́w̃ɔ w̃ɔɔnimá ngáá ti ɣɛ́ kɔlɔ nuí áá va faí sí ɣɛma.
Nuu wála láa w̃aaɣaalií
24Ná volú múl̃ɔ, kɛ ndaahasá i hitɛngá Jísu volú yélaitii ndówah̃u ngáá nuí gíte áá vá ɣɛ́ma ngáá nuu wálai ti h̃u. 25Jísu í mɔ́ɔ ɣɛ ti w̃a, “Sítii ti ngáá masa ngwálaitiini ti sítii mááh̃u taa ngáá Júsua, taá ti yákpangi yaah̃ú ɣɛ́ ngáá sítii taa ɣɛ́ tí wu. Maa w̃ásangai pa taá bɔ́wɔ gúla ngáá mbala lopo vandaa nungáitii fááw̃a. 26Kɛ́ kule áá ma wú ndái ɔ́ɔ́ ɣɛ́ h̃íí na. Kɛ́ laá ɣéle, nuí i ngáá ngakpa mɔ́ɔ walaí wú h̃u kɛ í bɔwɔ́ gula ngáá ndopo gúlo ɣɛ́ kíli. Nuí va i ngáá ngutuwɔ́ w̃ɔ́i, kɛ í bɔwɔ́ gúla ngáá mɔl̃ɛ́ w̃ɔ́i.” 27Kɛ Jísu i mɔɔ ɣɛa ta, “Ele lɔ í ngáá nuu wálai? Nuí áá ló héini téévei gákala tí va ngáá mɛɛníi ngelé baa nuí áá vá ngáá mɛɛníi? Kɛmbɛ nuí áá lo héini téévei gákala taa vá ngáá mɛɛníi ngele nuu wálai aa ɣɛ ngáá ná, kɛ́lɛi? Kɛ́ nyá láa nyá lɔ wú lííwaa mbéi ngáá mɔl̃ɛ́ w̃ɔ́ɔ.”
28Jísu í mɔ́ɔ ɣɛ ti w̃a, “Wá lɔ wú lónga pólu kpóloo sí kínɛi í ngáá faa báma a mú ngeɣé. 29Ní Kɛ́ɛ́ɣɛ Ngalá i masandái hengɔ́ ngéya. Aáva nyá bɛ́lɛ nɔ́ masandái náa híí lɔ nɔ́ɔ jɔ́ ngáá fe wú yáá 30kɛinɔɔ́ a maa wúyeni a mú laaỹɛ́ ỹanda yílaa tééve yiláá má ní w̃ásandai h̃u. Ná vólu, wú ɣɛ́ masandáá h̃u wúwaa nde kpambi púúngɔ maah̃úú félengɔitii kɔsɔ́ ti ngáá Ísulɔ yeláitii.”
Jísu i yɛpɛí kɔwɔ́ato Pítɛ híɣesɔngai wa
(Máfiyu 26:31-35; Máa 14:27-31; Njɔú 13:36-38)
31Kɛ Jísu i ɣɛa mɔ́ɔ Pítɛ w̃a, “Sáimɔ! Setána i wú h̃úúhɛlinga Ngalá ma ngáá í wú h̃úúgɔvɔ. Aá lɔ va wú h̃úúyafɛma kíya nɔ́ɔ taa wíítii yafɛ. 32Kɛ́ ngí Ngala fɛ́linga í hááw̃a, Sáimɔ, ngáá í lángi í í h̃u ɛi baah̃á. Ná aáva yáá ɣɛ yangáimani má, í mbálangaitii suuba ti lángi h̃ú.”
33Kɛ́ Pítɛ i Jísu woo yápoteni, i ɣɛ ma, “Kɛɛɣɛ́, nduwá áá sú kpáha haáw̃a í wa pili pɛlɛ́ wu hááw̃a ɔɔ sáá haáw̃a.”
34Kɛ Jísu i Pítɛ wóó yápotenga, i ɣɛ ma, “Ngí nde í w̃a Pítɛ, tɛɛhínai ɔ́ɔ́ ɣɛ p̃ɛ́ɛ́ í wókole hááwɔ, yáá hiɣendáá ɣɛ nga sáwa ngáá yáá kɔ́lɔ.”
Jísu i volú yélaitii ndaahíni
35Kɛ Jísu i volú yélaitii mɔɔningá, i ɣɛ ti w̃a, “Ná h̃u ngí wú lɔ́veni nahólo yándɔɔlɔ nyááka áá ɣɛ́i wú yáa, bɛ́bɛ ngáá ɣɛi wú yáa kɛlaa kɔɔva veka ɔ́ɔ́ ɣɛ́ ɣɛ́i wú yáa. Ndeé lɔ́ ngi wála ngí wú hóuni?”
Nátii ti ngoo yápoteni, ti ɣɛ ma, “Ŋani fíli ngi wála ngáá ni hóuni.”
36Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Kɛ́ sí h̃úu laá, nuí fíli nahólo yándɔɔlɔ nyááka áá ɣɛ́ ngeyá í ngéɣe taa bɛ́bɛni. Kɛ́ ná mbowá hɔ́kpɔ ɛ́i ɣɛ í yáa, í lóma koohaí w̃ááɣɛ yí ngílaa ngíya. 37Pɔnɛngɔ́ɔ́ lé Ngala Kɔ́lɔi h̃u ngáá sí, ‘Tí ngeɣéi ngáá nyaama yélaitii ti ta.’ Aáva tɔɔỹáá lé kɛ faí sí í hítɛ nga ngáá ngé. Sí pɔnɛngɔ́i kɔwɔ́ato mbá aá tɔɔ vá hítɛma nga.”
38Kɛ polú yélaitii ti ɣɛa ma, “Kɛɛɣɛ́, tɔ lɛ́ɛ, mbowá hɔ́kpɔ félengɔ lɔ í ní yaá.”
Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Ná í kulaɣɛá.”
Jísu i Ngala fɛ́lini Ɔ́levi Wuluí Yíhei wa
(Máfiyu 26:36-46; Máa 14:32-42)
39Kɛ Jísu i gulangá taí wa í lí ngihéi sí wa taá tóli ngáá Ɔ́levi Wuluí Yíhei kíya ɔ́ɔ́ kɛ hɔ́wɔ fíli. Polú yélaitii pa ti toí mba. 40Ná tí fóloni na, kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “A Ngala fɛ́li ngáá suugɔvɔ́ fáa álaa wú w̃áále wɔ́ɔ́ kɛ.”
41Kɛ i ti longá na í li kulo kpɛ́ɛ́ ngáá nuu lóko h̃u wɔ́tu gele tɔ ɔ́ɔ́ foló nɔ́ɔ mbéi í volú yélaitii ndoí na. Kɛ i hitɛngá wúmbu ya, i Ngala fɛ́li, i ɣɛ ta, 42“Kɛɛɣɛ́, ná wɔ́lii áá ɣɛ́ ngáá í lúw̃ama h̃u haá, maanɔw̃ɔ́ gɔ́pungi sí gula kái ngéya. Kɛ́ ngáá ɣɛi sí ndóngɔ la i ɣɛ, kɛ́ sí i lóngɔ la i ɣɛ.” [ 43Kɛ malékai i gulangá ngelegóóh̃u, í vá, í jíji vú Jísu h̃u. 44Ndiiỹaaní wálai í ɣɛ́i Jísu w̃a, i kɛní ngáá háwu í Ngala fɛ́li ngáá hɛmbɛ́i kpɛ́lɛɛ. Fɔndɔ́i va í gúlani ma í ɣɛ́i áá hítɛ ndɔwɔlɔ́i wa, i ɣɛi nɔ́ɔ ngáá ŋaaw̃ɔ ɣɛ kíli.]
45Ná Jísu í yóóɣeni Ngala fɛ́limai, i yangáimani volú yélaitii ngelé, i ti w̃ááleni nyii h̃u bɔw̃álale ti bɔlɔ́ngɔ i ɣɛi lá ngwála ngáá maaw̃aanúi. 46Kɛ i ti w̃ɔ́ɔ́ninga, i ɣɛ ti w̃a, “Ndeénii le wúwaa ỹíi? A yooɣé, wú Ngala fɛ́li ngáá suugɔvɔ́ faa álaa wú w̃áále wɔ́ɔ́ kɛ.”
Jísu houndái
(Máfiyu 26:47-56; Máa 14:43-50; Njɔú 18:3-11)
47Jísu i loí nɔ́ɔ njɛpɛí vúma, kɛ faŋa walá i wu kúlanga. Jísu volú yélaa púúngɔ maah̃úú félengɔitii ti tá yílaa sí tɔ́ɔ́ ɣɛ́ ma Júdɔ, aá lɔ́ í ɣɛ́i faŋaí ná wutúwɔ. Kɛ i liingá Jísu yelé ngáá i nɛɛnɛ́. 48Kɛ Jísu i mɔɔningá, i ɣɛ ma, “Júdɔ, nɛɛnɛ́ tɔ yáá nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí lokolevé la?”
49Ná Jísu volú yélaitii tí tɔ́ni sí í ɣɛ́i áá vá ɣɛ́ma, kɛ ti ɣɛ́a Jísu w̃a, “Kɛɛɣɛ́, ni lápi ngáá ti ye ngáá ni wówa hɔkpɔítii?” 50Kɛ ti tá yílaa i ngi wówa hɔkpɔí gúlanga, i Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔɔ w̃ɔ́ɔ́ walaí yénge mɔ́i yísa h̃uu véle wolíi levé mba lá.
51Kɛ Jísu i ɣɛa ta, “Í gɛ́ɛ́lɛ sí wa!” Kɛ i loko vɛ́lɛnga siỹɛndópoi wolí lévengɔi ŋál̃a, í mbaló.
52Ná sí í gúlani su, Ngala sááɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii taa Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛ́lɛi w̃ááh̃u béle mbélaitii ti nuu wala walaítii, ɛ́ɣɛ kele ɣelé mbélaitii, tiyɛ́i ti ɣɛ́i vaaní Jísu houmá, Jísu i ɣɛi ti w̃a, “Nyá lɔ ngáá faa ỹaani mɔ́ɔ ngáá kɛ wáá vá ngáá mbowa hɔ́kpɔitii ɛ́ɣɛ ngulú lúkpu ỹíí mííngaitii sóu fááw̃a? 53Ngí ɣɛ́a wú lííwaa hɔ́wɔ fíli Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛlɛí góvii h̃u, wáá loko liyáni ngáá ngé sóu fááw̃a. Kɛ́ laa vá wúndai ŋál̃aa hɔwɔ́ lɔ́ í fólonga ma ngáá kpindí h̃u yákpangi í yénge.”
Pítɛ hiɣesɔngái
(Máfiyu 26:57-58,69-75; Máa 14:53-54,66-72; Njɔú 18:12-18,25-27)
54Kɛ ti Jísu houngá, tí lii la Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔɔ w̃ɔ́ɔ walaí vɛ́lɛi la. Kɛ Pítɛ i tongá ti wa, kɛ́ ti lówah̃u i ɣɛi gooh̃á kulo. 55Kɛ́ ná tí ngɔmbuí laní kovíí h̃uu lííwai ti héi kpelaá, Pítɛ bɛ́lɛ i liiní i báha ti wa. 56Nyah̃alóu yiláá i ɣɛi ngáá kpɔmba w̃ɔ́i ta, kɛ i Pítɛ lɔ́a héini ngɔmbu hóngi bélaa, i kpelé tííŋ i ɣɛ ta, “Siỹɛndópoi sí i ɣɛngɔ Jísu wa.”
57Kɛ́ Pítɛ i híɣeni nga, i ɣɛ ma, “Nyah̃alói, ngáá Jísui ná wɔlɔ́.”
58Ná naa guló í ɣɛ́i kpɛ́ɛ́, nuu tá i mɔɔ Pítɛ lɔ́ni, kɛ i ɣɛa ma, “Jísu volú w̃ɔ́i ta yiláá mbáá ngáá í ye.”
Kɛ Pítɛ í ngoo yápotenga, i ɣɛ ma, “Siỹɛndói, ti tá laá ngáá ngé!”
59Kɛ́ ná mɔ́ɔ naa í ɣɛ́i kpɛ́ɛ́, siỹɛndópo yiláá i ndení i láa bákpa mba, i ɣɛ ta, “Tɔɔỹaá kái kái té, siỹɛndópoi sí i ɣɛngɔ Jísu wa, sífaa aa lɔ ngáá Galéli w̃ɔ́ɔ.”
60Kɛ Pítɛ i ngoo yápotenga, i ɣɛ ma, “Siỹɛndói, ngáá kɔlɔ sí yáa yɛ́pɛ kɔwɔ́ato mba!”
Pítɛ i lóni nɔ́ɔ njɛpɛí vúma, ngamá nɔ́ɔ, kɛ tɛɛhínai í wokoléa. 61Kɛ Ndemɔí Jísu i votengá, í Pítɛ béle tííŋ. Kɛ Pítɛ gí ngi hitɛngá ngoí sí wa Ndemɔí Jísu í ndéni ma ngáá sí í ɣɛ́i ma, “Tɛɛhínai ɔ́ɔ́ ɣɛ́ p̃ɛ́ɛ́ í wókole hááwɔ, yáá híɣendaa ɣɛ nga sáwa ngáá yáá kɔ́lɔ.” 62Faalɔ, Pítɛ i gúlani naa wa, í lí, í wɔlɔ́ ngáá ngaw̃ál̃angɔ.
Tí ngɛlɛ́ gúlani Jísu h̃u, tí ndéve
(Máfiyu 26:67-68; Máa 14:65)
63Siỹɛngái sítiini ti ɣɛ́i taa Jísu waah̃ú béle, tí ngɛlɛ́ ngúlani su, tí ndéve. 64Ti ngaah̃ú yílini, ti ɣɛ́ ma, “Nde ná ni w̃a ele lɔ í í lévengɔ.” 65Tí ngɛɛli ngóó vekaa bih̃íw̃aa léni ma.
Ti liiní ngáá Jísu Faa H̃úú Haa Lé Mbélaitii ngéle
(Máfiyu 26:59-66; Máa 14:55-64; Njɔú 18:19-24)
66Ná ngele í wóni, kele ɣelé mbélaitii nungáitii faaw̃a taa Ngala saaɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii ɛ́ɣɛ kaamɔítiini Ngala sávai hááw̃a, ti yatɛ́ni mba ỹanda yílaa nungáitii tí lí ngáá Jísu ti gakála. 67Kɛ ti ɣɛ́a ma, “Ná yá lɔ yáá ɣɛ ngáá Ngalángi Lókolo Mba W̃ɔ́i, nde ni w̃a.”
Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Ngí bɔ́ɔ́ nde wú w̃a, wɔ́i la ngáá ngé. 68Aáva ná ngáá wu w̃ɔ́ɔ́ni, wɔ́i ngapóte. 69Kɛ́ í síɣe náa hááwɔ w̃a í lí naa lúwɔ, nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí aa lɔɔ vá héima nguféma ỹándai Ngakpa Ngalá Ngwalaí bélaa masandáá h̃u.”
70Kɛ nungáitii kpɛ́lɛɛ ti mɔ́ɔ́ninga, ti ɣɛ́ ma, “Kɛ yá lɔ hɔ́ɔ́ yí ngáá Ngalángi H̃íỹɛndou Loí?”
Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Ndeé lɔ mɔ́ɔ́ wú lóngɔ ngí ndé?”
71Kɛ ti ɣɛ́a ta, “Ndee hééle lɔ mɔ́ɔ a mu bɛ́ndɛngɔ ma, aáva a mú mɛningá laá bútei la.”
Currently Selected:
LÚU 22: KNNT
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Bandi New Testament © Bible Society in Liberia, 2000
LÚU 22
22
Júdɔ luw̃áni ngáá í Jísu lokolevé
(Máfiyu 26:1-5,14-16; Máa 14:1-2,10-11; Njɔú 11:45-53)
1Naa hɔwɔ́ bɛ́ɛ́ngɔ i ɣɛi náa la mba ngáá tí kuí sí wúya taa tolí ngáá Kuí Maa Bíle Ɛ́i Lɛ́ Nga, lɛí taa tolí mɔ́ɔ ngáá Ngumaawó Kúi. 2Ngala sááɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii pa táa kaamɔítiini Ngala sávai hááw̃a ti ɣɛ́i taá pelé wɔlí mba ngáá ti Jísu vaa ndɔɔwu h̃ú sífaa ti ɣɛ́i taa lúwa nungáitii mba. 3Kɛ Setána i vungá Júdɔ lií h̃u lɛ́i ndaahéi pékai í ɣɛ́i ngáá Ɛsikɛ́liyɔ aáva i ɣɛi ngáá Jísu volú yélaa púúngɔ maah̃úú félengɔitii ti tá yílaa. 4Kɛ Júdɔ i liingá Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔaitii ngéle ɛ́ɣɛ Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛ́lɛi w̃ááh̃u belé mbélaitii, í yɛ́pɛ ti yelé ngáá kɛ kíya aa va Jísu lokolevéma tí w̃a. 5Ti góóh̃unɛɛngɔ i ɣɛi lá, aáva tí luw̃áni ma ngáá kɛ taa Júdɔ pava ngáá naholó. 6Júdɔ va i luw̃áni náa ma, i ɣɛi náa áá pele wɔlí mba ngáá kɛ kíya áá kɛ áá Jísu lokolevé faŋa ɛ́i ɣɛ́ na.
Jísu i ɣɛ́ kíli batɛní ngáá í Ngumaawó Kúi w̃áá lááỹɛ mbo
(Máfiyu 26:17-25; Máa 14:12-21; Njɔú 13:21-30)
7Kɛ folói i folónga ma tɔ́ɔ́ kuí sí wúya taá tolí ngáá Kuí Maa Bíle Ɛ́i Lɛ́ Nga. Maa gúi w̃aa va tɔ tɔ́ɔ Ngumaawó Kúi w̃aa wáálaitii paá ma. 8Faalɔ, Jísu i Pítɛni ngaa Njɔú lɔ́veni i ɣɛ ti w̃a, “A lí wú Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́ni ɣɛ kíli batɛ́ mɛ fááw̃a a mu mɛ.”
9Kɛ Jísu volú yélaitii ti mɔɔningá, ti ɣɛ ma, “Míl̃inda lɔ i lóngɔ ni lí ní kɛ́ kíli batɛ́ na?”
10I ti woo yápoteni, i ɣɛ ti w̃a, “Ná nɔ́ɔ léi wáa lɛ Jɛlúsɛl̃ɛ taa h̃u, wa lɔ́ɔ vá siỹɛndópo yiláá máálema njɛí i ngeyá fɛí h̃u íwaa líi la. A to mba, wú lí pɛlɛ́i sí wu áa lɛ́ mbu. 11Wú ɣɛ pɛlɛ́ w̃ɔ́i w̃a, ‘Kaamɔ́ɔ́ í ɣɛ ni í w̃ɔ́ɔ́ni, ngáá lómui bɛɛ́ lɔ íwaa ɣɛ́ ngáá sotá lómui laá fááw̃a áá Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́ni ỹɛ na taá polú yélaitii?’ 12Aa lómu wala h̃uuɣɛ ngáá wú ye kɔlɔ́ɔ veleí ngeleya pɛ́lɛi h̃u, naa ɣɛ kíli batɛngɔ́ kílii. A mɛɛníi ɣɛ kíli batɛ́ na.”
13Kɛ Jísu volú yélaa félengɔi nátii tí liingá. Aáva kíya nɔ́ɔ jɔ́ Jísu í ndéni ti w̃a, ngimɔ́ɔ́ kpɛ́lɛɛ í hítɛi nga. Faalɔ, tí Ngumaawó Kuí w̃aa ỹɛ́ɛ́nii ɣɛ kíli batɛní na.
Ngakɛ́ɛlɛ mɛ́ɛ́nii Jísuni ngaa polú yélaitii ti mɛ́ni
(Máfiyu 26:26-30; Máa 14:22-26; 1 Kɔ́l̃e 11:23-25)
14Ná naa hɔwɔ́ í folóni ma ngáá ti mɛɛníi ỹɛ, Jísuni ngáá polú yélai sítiini i ti laahéini ngáá Ngalángi géélaitii, taá tiyéni tí liiní ndaaỹɛ́ mbómai. 15Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Naa w̃ɔl̃í í ɣɛ́ngɔ má ngwála ngáá a mú Ngumaawó Kúi w̃aa ỹɛ́ɛ́nii sí ỹɛ maa wúyeni p̃ɛ́ɛ́ máá ɔ́ɔ́ ɣɛ́a nɔw̃ɔ́. 16Sífaa ngi ndé wú w̃a, ngɛ́i mɔ́ɔ Ngumaawó Kuí sí w̃aa ỹɛ́ɛ́ni veka fíli mɛ́ í ló su kpóloo polú hái kái kái í hítɛ nga Ngalángi wásandai h̃u.”
17Kɛ Jísu i kɔ́pungi yeɣengá í sɛ́ɣɛɛ gula Ngalá ma. I ɣɛ volú yélaitii ma, “A ndɔɔ gɔ́pungi sí hóu, wú kɔ́lɛ wɔ́lɛ wa. 18Ngí nde wú w̃a, ndɔí sí í kɔ́pungi sí h̃u, ngɛ́i mɔ́ɔ ngi híí bɔle í ló su kpóloo Ngalángi w̃ásandai í vá.”
19Kɛ Jísu i mɔɔ biléi yeɣénga, í sɛ́ɣɛɛ gula Ngalá ma í ngalé ngále su, í fe ti yaá, i ɣɛ ti w̃a, “Ndúwui lɔ ngáá sí [íwaa hé wú hááw̃a. A waayaa sí ỹɛ wú gíndo fááw̃a sú.” 20Ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ í kɔ́pungi bɛ́lɛ ngéɣeni ná ti vílai laaỹɛ́ma, i ɣɛ ta, “Ndɔí í kɔ́pungi sí h̃u aa lɔ í ngáá kɛ́lɛ niinaí Ngalá ngí ngeɣéngɔ ti lówah̃u taá ngi vóngaitii ní ỹááw̃ɔi w̃aa véle w̃a íwaa vá vúma wú hááw̃a.]
21Kɛ́ nuí sí íwaa va tókolevema, aá lɔ héini mbéinda ndaaỹɛ́ mbomái sí. 22Nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí áa lɔ́ɔ vá haamá kíya nɔ́ɔ Ngalá ngí kpátɛngɔ ndaaw̃á. Kɛ́ suu lɔɔ vá ɣɛ́ma ỹɔ́u siỹɛ́ngi sí w̃a íwaa tokolevé!”
23Kɛ Jísu volú yélaitii tí pɛ́lɛnga ỹɔw̃ɔ́ ỹɔ́w̃ɔ w̃ɔɔnimá ngáá ti ɣɛ́ kɔlɔ nuí áá va faí sí ɣɛma.
Nuu wála láa w̃aaɣaalií
24Ná volú múl̃ɔ, kɛ ndaahasá i hitɛngá Jísu volú yélaitii ndówah̃u ngáá nuí gíte áá vá ɣɛ́ma ngáá nuu wálai ti h̃u. 25Jísu í mɔ́ɔ ɣɛ ti w̃a, “Sítii ti ngáá masa ngwálaitiini ti sítii mááh̃u taa ngáá Júsua, taá ti yákpangi yaah̃ú ɣɛ́ ngáá sítii taa ɣɛ́ tí wu. Maa w̃ásangai pa taá bɔ́wɔ gúla ngáá mbala lopo vandaa nungáitii fááw̃a. 26Kɛ́ kule áá ma wú ndái ɔ́ɔ́ ɣɛ́ h̃íí na. Kɛ́ laá ɣéle, nuí i ngáá ngakpa mɔ́ɔ walaí wú h̃u kɛ í bɔwɔ́ gula ngáá ndopo gúlo ɣɛ́ kíli. Nuí va i ngáá ngutuwɔ́ w̃ɔ́i, kɛ í bɔwɔ́ gúla ngáá mɔl̃ɛ́ w̃ɔ́i.” 27Kɛ Jísu i mɔɔ ɣɛa ta, “Ele lɔ í ngáá nuu wálai? Nuí áá ló héini téévei gákala tí va ngáá mɛɛníi ngelé baa nuí áá vá ngáá mɛɛníi? Kɛmbɛ nuí áá lo héini téévei gákala taa vá ngáá mɛɛníi ngele nuu wálai aa ɣɛ ngáá ná, kɛ́lɛi? Kɛ́ nyá láa nyá lɔ wú lííwaa mbéi ngáá mɔl̃ɛ́ w̃ɔ́ɔ.”
28Jísu í mɔ́ɔ ɣɛ ti w̃a, “Wá lɔ wú lónga pólu kpóloo sí kínɛi í ngáá faa báma a mú ngeɣé. 29Ní Kɛ́ɛ́ɣɛ Ngalá i masandái hengɔ́ ngéya. Aáva nyá bɛ́lɛ nɔ́ masandái náa híí lɔ nɔ́ɔ jɔ́ ngáá fe wú yáá 30kɛinɔɔ́ a maa wúyeni a mú laaỹɛ́ ỹanda yílaa tééve yiláá má ní w̃ásandai h̃u. Ná vólu, wú ɣɛ́ masandáá h̃u wúwaa nde kpambi púúngɔ maah̃úú félengɔitii kɔsɔ́ ti ngáá Ísulɔ yeláitii.”
Jísu i yɛpɛí kɔwɔ́ato Pítɛ híɣesɔngai wa
(Máfiyu 26:31-35; Máa 14:27-31; Njɔú 13:36-38)
31Kɛ Jísu i ɣɛa mɔ́ɔ Pítɛ w̃a, “Sáimɔ! Setána i wú h̃úúhɛlinga Ngalá ma ngáá í wú h̃úúgɔvɔ. Aá lɔ va wú h̃úúyafɛma kíya nɔ́ɔ taa wíítii yafɛ. 32Kɛ́ ngí Ngala fɛ́linga í hááw̃a, Sáimɔ, ngáá í lángi í í h̃u ɛi baah̃á. Ná aáva yáá ɣɛ yangáimani má, í mbálangaitii suuba ti lángi h̃ú.”
33Kɛ́ Pítɛ i Jísu woo yápoteni, i ɣɛ ma, “Kɛɛɣɛ́, nduwá áá sú kpáha haáw̃a í wa pili pɛlɛ́ wu hááw̃a ɔɔ sáá haáw̃a.”
34Kɛ Jísu i Pítɛ wóó yápotenga, i ɣɛ ma, “Ngí nde í w̃a Pítɛ, tɛɛhínai ɔ́ɔ́ ɣɛ p̃ɛ́ɛ́ í wókole hááwɔ, yáá hiɣendáá ɣɛ nga sáwa ngáá yáá kɔ́lɔ.”
Jísu i volú yélaitii ndaahíni
35Kɛ Jísu i volú yélaitii mɔɔningá, i ɣɛ ti w̃a, “Ná h̃u ngí wú lɔ́veni nahólo yándɔɔlɔ nyááka áá ɣɛ́i wú yáa, bɛ́bɛ ngáá ɣɛi wú yáa kɛlaa kɔɔva veka ɔ́ɔ́ ɣɛ́ ɣɛ́i wú yáa. Ndeé lɔ́ ngi wála ngí wú hóuni?”
Nátii ti ngoo yápoteni, ti ɣɛ ma, “Ŋani fíli ngi wála ngáá ni hóuni.”
36Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Kɛ́ sí h̃úu laá, nuí fíli nahólo yándɔɔlɔ nyááka áá ɣɛ́ ngeyá í ngéɣe taa bɛ́bɛni. Kɛ́ ná mbowá hɔ́kpɔ ɛ́i ɣɛ í yáa, í lóma koohaí w̃ááɣɛ yí ngílaa ngíya. 37Pɔnɛngɔ́ɔ́ lé Ngala Kɔ́lɔi h̃u ngáá sí, ‘Tí ngeɣéi ngáá nyaama yélaitii ti ta.’ Aáva tɔɔỹáá lé kɛ faí sí í hítɛ nga ngáá ngé. Sí pɔnɛngɔ́i kɔwɔ́ato mbá aá tɔɔ vá hítɛma nga.”
38Kɛ polú yélaitii ti ɣɛa ma, “Kɛɛɣɛ́, tɔ lɛ́ɛ, mbowá hɔ́kpɔ félengɔ lɔ í ní yaá.”
Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “Ná í kulaɣɛá.”
Jísu i Ngala fɛ́lini Ɔ́levi Wuluí Yíhei wa
(Máfiyu 26:36-46; Máa 14:32-42)
39Kɛ Jísu i gulangá taí wa í lí ngihéi sí wa taá tóli ngáá Ɔ́levi Wuluí Yíhei kíya ɔ́ɔ́ kɛ hɔ́wɔ fíli. Polú yélaitii pa ti toí mba. 40Ná tí fóloni na, kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “A Ngala fɛ́li ngáá suugɔvɔ́ fáa álaa wú w̃áále wɔ́ɔ́ kɛ.”
41Kɛ i ti longá na í li kulo kpɛ́ɛ́ ngáá nuu lóko h̃u wɔ́tu gele tɔ ɔ́ɔ́ foló nɔ́ɔ mbéi í volú yélaitii ndoí na. Kɛ i hitɛngá wúmbu ya, i Ngala fɛ́li, i ɣɛ ta, 42“Kɛɛɣɛ́, ná wɔ́lii áá ɣɛ́ ngáá í lúw̃ama h̃u haá, maanɔw̃ɔ́ gɔ́pungi sí gula kái ngéya. Kɛ́ ngáá ɣɛi sí ndóngɔ la i ɣɛ, kɛ́ sí i lóngɔ la i ɣɛ.” [ 43Kɛ malékai i gulangá ngelegóóh̃u, í vá, í jíji vú Jísu h̃u. 44Ndiiỹaaní wálai í ɣɛ́i Jísu w̃a, i kɛní ngáá háwu í Ngala fɛ́li ngáá hɛmbɛ́i kpɛ́lɛɛ. Fɔndɔ́i va í gúlani ma í ɣɛ́i áá hítɛ ndɔwɔlɔ́i wa, i ɣɛi nɔ́ɔ ngáá ŋaaw̃ɔ ɣɛ kíli.]
45Ná Jísu í yóóɣeni Ngala fɛ́limai, i yangáimani volú yélaitii ngelé, i ti w̃ááleni nyii h̃u bɔw̃álale ti bɔlɔ́ngɔ i ɣɛi lá ngwála ngáá maaw̃aanúi. 46Kɛ i ti w̃ɔ́ɔ́ninga, i ɣɛ ti w̃a, “Ndeénii le wúwaa ỹíi? A yooɣé, wú Ngala fɛ́li ngáá suugɔvɔ́ faa álaa wú w̃áále wɔ́ɔ́ kɛ.”
Jísu houndái
(Máfiyu 26:47-56; Máa 14:43-50; Njɔú 18:3-11)
47Jísu i loí nɔ́ɔ njɛpɛí vúma, kɛ faŋa walá i wu kúlanga. Jísu volú yélaa púúngɔ maah̃úú félengɔitii ti tá yílaa sí tɔ́ɔ́ ɣɛ́ ma Júdɔ, aá lɔ́ í ɣɛ́i faŋaí ná wutúwɔ. Kɛ i liingá Jísu yelé ngáá i nɛɛnɛ́. 48Kɛ Jísu i mɔɔningá, i ɣɛ ma, “Júdɔ, nɛɛnɛ́ tɔ yáá nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí lokolevé la?”
49Ná Jísu volú yélaitii tí tɔ́ni sí í ɣɛ́i áá vá ɣɛ́ma, kɛ ti ɣɛ́a Jísu w̃a, “Kɛɛɣɛ́, ni lápi ngáá ti ye ngáá ni wówa hɔkpɔítii?” 50Kɛ ti tá yílaa i ngi wówa hɔkpɔí gúlanga, i Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔɔ w̃ɔ́ɔ́ walaí yénge mɔ́i yísa h̃uu véle wolíi levé mba lá.
51Kɛ Jísu i ɣɛa ta, “Í gɛ́ɛ́lɛ sí wa!” Kɛ i loko vɛ́lɛnga siỹɛndópoi wolí lévengɔi ŋál̃a, í mbaló.
52Ná sí í gúlani su, Ngala sááɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii taa Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛ́lɛi w̃ááh̃u béle mbélaitii ti nuu wala walaítii, ɛ́ɣɛ kele ɣelé mbélaitii, tiyɛ́i ti ɣɛ́i vaaní Jísu houmá, Jísu i ɣɛi ti w̃a, “Nyá lɔ ngáá faa ỹaani mɔ́ɔ ngáá kɛ wáá vá ngáá mbowa hɔ́kpɔitii ɛ́ɣɛ ngulú lúkpu ỹíí mííngaitii sóu fááw̃a? 53Ngí ɣɛ́a wú lííwaa hɔ́wɔ fíli Hɛ́ɛ́ma Yála Pɛlɛí góvii h̃u, wáá loko liyáni ngáá ngé sóu fááw̃a. Kɛ́ laa vá wúndai ŋál̃aa hɔwɔ́ lɔ́ í fólonga ma ngáá kpindí h̃u yákpangi í yénge.”
Pítɛ hiɣesɔngái
(Máfiyu 26:57-58,69-75; Máa 14:53-54,66-72; Njɔú 18:12-18,25-27)
54Kɛ ti Jísu houngá, tí lii la Ngala sááɣa gula mbélai ti wutúwɔɔ w̃ɔ́ɔ walaí vɛ́lɛi la. Kɛ Pítɛ i tongá ti wa, kɛ́ ti lówah̃u i ɣɛi gooh̃á kulo. 55Kɛ́ ná tí ngɔmbuí laní kovíí h̃uu lííwai ti héi kpelaá, Pítɛ bɛ́lɛ i liiní i báha ti wa. 56Nyah̃alóu yiláá i ɣɛi ngáá kpɔmba w̃ɔ́i ta, kɛ i Pítɛ lɔ́a héini ngɔmbu hóngi bélaa, i kpelé tííŋ i ɣɛ ta, “Siỹɛndópoi sí i ɣɛngɔ Jísu wa.”
57Kɛ́ Pítɛ i híɣeni nga, i ɣɛ ma, “Nyah̃alói, ngáá Jísui ná wɔlɔ́.”
58Ná naa guló í ɣɛ́i kpɛ́ɛ́, nuu tá i mɔɔ Pítɛ lɔ́ni, kɛ i ɣɛa ma, “Jísu volú w̃ɔ́i ta yiláá mbáá ngáá í ye.”
Kɛ Pítɛ í ngoo yápotenga, i ɣɛ ma, “Siỹɛndói, ti tá laá ngáá ngé!”
59Kɛ́ ná mɔ́ɔ naa í ɣɛ́i kpɛ́ɛ́, siỹɛndópo yiláá i ndení i láa bákpa mba, i ɣɛ ta, “Tɔɔỹaá kái kái té, siỹɛndópoi sí i ɣɛngɔ Jísu wa, sífaa aa lɔ ngáá Galéli w̃ɔ́ɔ.”
60Kɛ Pítɛ i ngoo yápotenga, i ɣɛ ma, “Siỹɛndói, ngáá kɔlɔ sí yáa yɛ́pɛ kɔwɔ́ato mba!”
Pítɛ i lóni nɔ́ɔ njɛpɛí vúma, ngamá nɔ́ɔ, kɛ tɛɛhínai í wokoléa. 61Kɛ Ndemɔí Jísu i votengá, í Pítɛ béle tííŋ. Kɛ Pítɛ gí ngi hitɛngá ngoí sí wa Ndemɔí Jísu í ndéni ma ngáá sí í ɣɛ́i ma, “Tɛɛhínai ɔ́ɔ́ ɣɛ́ p̃ɛ́ɛ́ í wókole hááwɔ, yáá híɣendaa ɣɛ nga sáwa ngáá yáá kɔ́lɔ.” 62Faalɔ, Pítɛ i gúlani naa wa, í lí, í wɔlɔ́ ngáá ngaw̃ál̃angɔ.
Tí ngɛlɛ́ gúlani Jísu h̃u, tí ndéve
(Máfiyu 26:67-68; Máa 14:65)
63Siỹɛngái sítiini ti ɣɛ́i taa Jísu waah̃ú béle, tí ngɛlɛ́ ngúlani su, tí ndéve. 64Ti ngaah̃ú yílini, ti ɣɛ́ ma, “Nde ná ni w̃a ele lɔ í í lévengɔ.” 65Tí ngɛɛli ngóó vekaa bih̃íw̃aa léni ma.
Ti liiní ngáá Jísu Faa H̃úú Haa Lé Mbélaitii ngéle
(Máfiyu 26:59-66; Máa 14:55-64; Njɔú 18:19-24)
66Ná ngele í wóni, kele ɣelé mbélaitii nungáitii faaw̃a taa Ngala saaɣa gula mbélai ti wútuwɔaitii ɛ́ɣɛ kaamɔítiini Ngala sávai hááw̃a, ti yatɛ́ni mba ỹanda yílaa nungáitii tí lí ngáá Jísu ti gakála. 67Kɛ ti ɣɛ́a ma, “Ná yá lɔ yáá ɣɛ ngáá Ngalángi Lókolo Mba W̃ɔ́i, nde ni w̃a.”
Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Ngí bɔ́ɔ́ nde wú w̃a, wɔ́i la ngáá ngé. 68Aáva ná ngáá wu w̃ɔ́ɔ́ni, wɔ́i ngapóte. 69Kɛ́ í síɣe náa hááwɔ w̃a í lí naa lúwɔ, nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí aa lɔɔ vá héima nguféma ỹándai Ngakpa Ngalá Ngwalaí bélaa masandáá h̃u.”
70Kɛ nungáitii kpɛ́lɛɛ ti mɔ́ɔ́ninga, ti ɣɛ́ ma, “Kɛ yá lɔ hɔ́ɔ́ yí ngáá Ngalángi H̃íỹɛndou Loí?”
Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Ndeé lɔ mɔ́ɔ́ wú lóngɔ ngí ndé?”
71Kɛ ti ɣɛ́a ta, “Ndee hééle lɔ mɔ́ɔ a mu bɛ́ndɛngɔ ma, aáva a mú mɛningá laá bútei la.”
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Bandi New Testament © Bible Society in Liberia, 2000