ଲୁକାସ୍ 5
5
ପହିଲ୍ ଚେଲାରିନ୍ ଯୀଶୁସ୍ ମେହାଁଲ୍ଦାସ୍
(ମାତିସ୍ ୪:୧୮-୨୨; ମାର୍କୁସ୍ ୧:୧୬-୨୦)
1ଅନ୍ଦୁଲ୍ ଯୀଶୁସ୍ ଯେତ୍କବାକେନ୍ ଗେନ୍ନେସାରେତ୍ ହଁସ୍ରା ଖାଁଣିନୁ ଇଜ୍ଜକାଚାସ୍, ହତ୍କବାକେନ୍ ଆଲାର୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ସ୍କି ବଚନ୍ ମେନାଗେ ତାଙ୍ଘା ମିଆଁ ତିର୍ହାନେଖ୍ରାକାଲିୟାର୍, 2ଆରୁ ଯୀଶୁସ୍ ହଁସ୍ରା ଖାଁଣିନୁ ଯୋଡ଼େ ଡଙ୍ଗା ରାନାନ୍ ଏରିୟାସ୍, କେଉଁଟାର୍ ଡଙ୍ଗାନ୍ତିନ୍ ଏତ୍ତିୟାର୍ ଆରୁ ଜାଲ୍ଲି ନଣାଲିୟାର୍। 3ଆସାନ୍ ରୁ ଡଙ୍ଗା ଭିତର୍ନୁ, ଏକାଦ୍ କା ଶିମୋନ୍ସ୍କି ରାଚା, ଯୀଶୁସ୍ ଆନ୍ନୁ ଆର୍ଗିକିରି ହଁସ୍ରା ଖାଁଣିନ୍ନ୍ତି କାଟେ ଗେଚ୍ଛା ଆମ୍ମୁ ଉଲା ହୁଆଗେ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍। ଆନ୍ତିନ୍ ଆସ୍ ଡଙ୍ଗାନୁ ଅକ୍କିକିରି ଆଲାରିନ୍ ଉପ୍ଦେଶ୍ ଚିଆ ଲାଗ୍ଗିୟାସ୍। 4ଉପ୍ଦେଶ୍ ମୁଞ୍ଜର୍କା ପାଛ୍ଲି ଯୀଶୁସ୍ ଶିମୋନ୍ସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଡଙ୍ଗାନ୍ ଗାଡ୍ଡି ତାରା ହୁଆ, ଆରୁ ଇଞ୍ଜୋ ଧାରାଗେ ଜାଲ୍ଲିନ୍ ଆଚ୍ଛା।” 5ଆଙ୍ଗେନ୍ ଶିମୋନ୍ସ୍ ଯାବାବ୍ ଚିଚ୍ଚାସ୍, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଏମ୍ ମାଁହାବିସ୍ତା ଖାଟ୍କାମ୍ ହାଲେହି ଅଣ୍ଟାହି ଇଞ୍ଜୋ ଧାରା ପଲ୍ଲକାମିନ୍; ଲେକିନ୍ ନିହ୍ମା ତେଙ୍କାତି ଏନ୍ ଆରୁଅହନ୍ ଜାଲ୍ଲି ଆଚ୍ଛନ୍।” 6ଯୀଶୁସ୍କି କାତ୍ଥା ମେନିକିରି ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଆରୁଅହନ୍ ଜାଲ୍ଲି ଆଚ୍ଛିୟାର୍ ଆରୁ ଜାଲ୍ଲିନୁ ଏତ୍କ ଇଞ୍ଜୋ ଲାଗ୍ଗିୟା ଯେ, ଜାଲ୍ଲିଦ୍ ଏଟ୍ର୍ନା ଲେଖା ମାନ୍ଚାକେରା। 7ହୁଦ୍ଘିଲାଗାନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଦୁସ୍ରା ଡଙ୍ଗାନ୍ତା ତାହ୍ମା ସାଙ୍ଗେରିନ୍ ମଦେତ୍ କାମାଗେ ଠାରିଆଚାର୍ ଆରୁ ମେହିଁଆର୍, ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ବାର୍ଚାର୍ ଆରୁ ଯୋଡ଼େ ଡଙ୍ଗାନ୍ ଇଞ୍ଜୋତି ନିନ୍ଦେଇଚାର୍ ଆରୁ ଡଙ୍ଗାଦ୍ ମୁଲ୍ହ୍ନା ଲେଖା ମାନ୍ଚାକେରା। 8ଇବନ୍ ଏରିକିରି ଶିମୋନ୍ ପାତ୍ରାସ୍ ଯୀଶୁସ୍କି ହେଡ୍ଡମୁଲିନୁ ଖାତ୍ରିକିରି ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଏଙ୍ଘାସ୍ତି ବୁଙ୍ଗାକାଲା, ଏନ୍ତା ଅଣ୍ଟା ପାପୀ ଆଲାନ୍!” 9ଜାଲ୍ଲିନୁ ଏତ୍କ-ଏତ୍କ ଇଞ୍ଜୋ ଲାଗ୍ଗନାନ୍ ଏରିକିରି ଶିମୋନ୍ସ୍ ଆରୁ ତାଙ୍ଘା ସାଙ୍ଗେର୍ ମୁରୁକ୍ ଆଚ୍ମିତ୍ ମାନ୍ଚାର୍ କେରାର୍, 10ଆରୁ ଜେବେଦୀସ୍କି ଯୋଡ଼େ ହାଦ୍ଦୁର୍ ୟାକୁବ୍ ଆରୁ ଯୋହାନ୍, ଏକାର୍ କା ଶିମୋନ୍ସ୍ଗାନେ ନାଲ୍ଖୁ କାମାଲିୟାର୍, ଆବ୍ଡ଼ାର୍ହି ଇବନ୍ ଏରିକିରି ଆଚ୍ମିତ୍ ମାନ୍ଚାର୍ କେରାର୍। ଆଙ୍ଗେନ୍ ଯୀଶୁସ୍ ଶିମୋନ୍ସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଆମା ଏଲ୍ଚା; ଆକ୍କୁନ୍ନ୍ତି ନିନ୍ ଆଲାରିନ୍ ଏଙ୍ଘା ଚେଲା ବାନାବୟ।” 11ଆଙ୍ଗେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ହଁସ୍ରା ଖାଁଣିନୁ ଡଙ୍ଗାନ୍ ଅନ୍ଦରାର୍ ଆରୁ ଜାମାନ୍ ଆମ୍ଵିକିରି ଯୀଶୁସ୍କି ପାଛ୍ଲି-ପାଛ୍ଲି କେରାର୍।
ଯୀଶୁସ୍ କୋଢ଼୍ ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ବାନେ କାମାଲ୍ଦାସ୍
(ମାତିସ୍ ୮:୧-୪; ମାର୍କୁସ୍ ୧:୪୦-୪୫)
12ଯୀଶୁସ୍କି ଅଣ୍ଟା ସହର୍ନୁ ରାନାବାକେନ୍, ଅଣ୍ଟା କୋଢ଼୍ ବେହ୍ମରିୟାସ୍ ବାର୍ଚାସ୍ ଆସ୍କି ମେଦୁ ଗୋଟା ଜାମାତାରା ଖାଦି ନିନ୍ଦିଆ କେର୍କିଚା; ଆସ୍ ଯୀଶୁସିନ୍ ଏରିକିରି ତାଙ୍ଘା ହେଡ୍ଡମୁଲିନୁ ଖାତ୍ରାସ୍ ଆରୁ ଆର୍ଜୀବିନ୍ତି କାମିକିରି ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଯଦି ନିମ୍ ଚାହଁର୍ ହାଲେ ଏଙ୍ଗାନ୍ ଶୁଦ୍ଧ୍ କାମା ଅଙ୍ଗର୍।” 13ଆଙ୍ଗେନ୍ ଯୀଶୁସ୍ ହେଖ୍ଖା ଲାମ୍ବାବାଚାସ୍ ଆରୁ ଆସିନ୍ ଏସ୍ରିକିରି ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଏନ୍ ଚାହାଁଲ୍ଦାନ୍ କା ନିନ୍ ଶୁଦ୍ଧ୍ ମାନାକାଲା।” ଆଖାନେନ୍ ଆସ୍ କୋଢ଼୍ ବେମାର୍ତି ଶୁଦ୍ଧ୍ ମାନ୍ଚାସ୍କେରାସ୍। 14ଆରୁ ଯୀଶୁସ୍ ଆସିନ୍ ଚେତାବାନୀ ଚିଇକିରି ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଏନ୍ ଏକା ନାଲ୍ଖୁନ୍ କାମ୍ଚ୍କାଦାନ୍ ଆଦ୍ଘି ବାରେନୁ ନେକାନ୍ହି ଏନ୍ଦେର୍ହି ଆମ୍କେ ତେଙ୍ଗା, ଲେକିନ୍ କାଇକିରି ନିଜ୍କେ ପୁରୋହିତ୍ଜାମାରିନ୍ ଏଦା, ଆରୁ ଶୁଦ୍ଧ୍ ମାନ୍ନାଘି ବାରେନୁ ମୁଶା ନାବୀସ୍ ପାବିତାର୍ ଶାସ୍ତ୍ରନୁ ଏକା ବଲୀବନ୍ ଠାହ୍ରାଚ୍କାଦାସ୍ ଆବନ୍ ଚାଢ଼ାବା, ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ଆଦ୍ ଆଲାର୍ଘି ଆଘ୍ଲି ସାକ୍ଷୀ ମାନଦ୍ କା ନିନ୍ ବାନେ ମାନ୍ଚ୍କାଏ କେର୍କାଦାଏ।” 15ଯୀଶୁସ୍କି ନାମେଦ୍ ଫାଏଲାରାତେ କାଲିୟା, ଢେର୍ ଆଲାର୍ ତାଙ୍ଘା ଉପ୍ଦେଶ୍ ମେନାଗେ ଆରୁ ନିଜର୍-ନିଜର୍ ବେମାର୍ତି ବାନେ ମାନାଗେ ଠୁଡ଼ିୟାରାଗେ ଲାଗ୍ଗିୟାର୍। 16ଲେକିନ୍ ଯୀଶୁସ୍ ଶୁନ୍ଶାନ୍ ଆଡ୍ଡାଗେ ଅଥାସ୍ କାଇକିରି ବିନ୍ତି କାମାଲିୟାସ୍।
ଯୀଶୁସ୍ ଅଣ୍ଟା ଏକ୍ଆଙ୍ଗିୟା ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ବାନେ କାମାଲ୍ଦାସ୍
(ମାତିସ୍ ୯:୧-୮; ମାର୍କୁସ୍ ୨:୧-୧୨)
17ଅନ୍ଦୁଲ୍ ଯୀଶୁସ୍ ଉପ୍ଦେଶ୍ ଚିଆଲିୟାସ୍, ହତ୍କବାକେନ୍ ଗାଲିଲୀ ଆରୁ ୟାହୁଦୀଆନ୍ତା ଜାମା ପାଡ଼ାନ୍ତି ଆରୁ ଯେରୁଶାଲେମ୍ତିହି ବାର୍ଚ୍କା ଫାରିସୀ ଆରୁ ପଣ୍ତିତ୍ଜାମାର୍ ଆସାନ୍ ଅକ୍କାଚାର୍, ଆରୁ ବାନେ କାମାଗେ ପ୍ରାଭୁସ୍କି ଶକ୍ତି ଆସ୍କି ମିଆଁ ରାଚା। 18ହତ୍କବାକେନ୍ କେତ୍କ ଆଲାର୍ ଅଣ୍ଟା ଏକ୍ଆଙ୍ଗିୟା ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ନାଟ୍ରୁନୁ ଚେଡ଼ିକିରି ଅନ୍ଦରାର୍, ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଆସିନ୍ ଉଲା ହୁଆଗେ ଆରୁ ଯୀଶୁସ୍କି ଆଘ୍ଲି ଉଇୟାଗେ କୋଶିଷ୍ କାମାଲିଆର୍। 19ଲେକିନ୍ ଭିଡ଼୍ଘି ଲାଗାନ୍ ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ଯୀଶୁସ୍କି ଚାହାଗେ ହୁଆଗେ ପାବୁ ମା ହାଖ୍ଖୀୟାର୍ ଆଙ୍ଗେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଆଡ଼୍ପା ମିଆଁ କାଇକିରି ଖାପ୍ରା ଆରୁ ବାତ୍ତାବନ୍ ପାଖିଇକିରି, ମିଁତି ଏକ୍ଆଙ୍ଗିୟା ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ନାଟ୍ରୁଗାନେ ମାଝାନୁ ଯୀଶୁସ୍କି ଆଘ୍ଲି ଏତ୍ତାଚାର୍। 20ଯୀଶୁସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଘି ବିଶ୍ଵାସ୍ ଏରିକିରି ଆସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ହେ ଭାଇ ନିଙ୍ଘାଏ ପାପ୍ ଛେମା ମାନ୍ଚାକେର୍କିଚି।” 21ଇବନ୍ ଫାରିସୀ ଆରୁ ପଣ୍ତିତ୍ଜାମାର୍ ମେନ୍ଚାର୍ ଆରୁ ମନେ-ମନେ ସୋଚାଗେ ଲାଗ୍ଗିୟାର୍, “ପାର୍ମେଶ୍ଵାର୍ସ୍ସିନ୍ ନିନ୍ଦା କାମୁ ଇ ଆଲାସ୍ ନେଦ୍? ପାର୍ମେଶ୍ଵାର୍ସ୍ସିନ୍ ଆମ୍ବିକିରି ନେଦ୍ ପାପ୍ ଛେମା କାମା ଅଙ୍ଗର୍?” 22ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଘି ସୋଚ୍ବନ୍ ଆହିକିରି, ଯୀଶୁସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ନିମ୍ ମନେ-ମନେ ଏନ୍ଦେର୍ ସୋଚାଲ୍ଦାର୍? 23ଏକାଦ୍ ବାଗ୍ଗେ ସହଜ୍? ‘ନିଙ୍ଘା ପାପ୍ ଛେମା ମାନ୍ଚାକେରା ବୁଲି ତେଙ୍ଗ୍ନାଦ୍ କା ଉସ୍କାରା ଆରୁ ଏକାଏକି କାମା ବୁଲି ତେଙ୍ଗ୍ନାଦ୍!’ 24ଲେକିନ୍ ନିମ୍ ଏତ୍କ ଆହା ଯେ ମୁନୁଷ୍ ହାଦ୍ଦୁସ୍କେ ଦୁନିଆଁନୁ ପାପ୍ ଛେମା କାମାଗେ ହକ୍ ହାଖ୍ଖର୍କିଚି।” ଆନ୍ତିନ୍ ଆସ୍ ଏକ୍ଆଙ୍ଗିୟା ବେହ୍ମରିୟାସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଏନ୍ ନିଙ୍ଗାନ୍ ତେଙ୍ଗାଲ୍ଦାନ୍, ଉସ୍କାରା ଆରୁ ନିଙ୍ଘା ନାଟ୍ରୁ ଉଠାବା ଆରୁ ଆଡ଼୍ପା କାଲା।” 25ହୁଙ୍ଗେନିନ୍ ଆସ୍ ଜାମାର୍ଘି ଆଘ୍ଲି ଉସ୍କାରାଚାସ୍, ଆରୁ ତାଙ୍ଘା ନାଟ୍ରୁ ଚେଡ୍ଡାସ୍, ଆରୁ ପାର୍ମେଶ୍ଵାର୍ସ୍କି ସ୍ତୁତି ମାହିମା କାମ୍ତେ ତାଙ୍ଘା ଆଡ଼୍ପା ବୁଙ୍ଗିୟାସ୍। 26ଆସାନ୍ ରୁ ଜାମା ଆଲାର୍ ଇବନ୍ ଏରିୟାର୍ ଆରୁ ଆଚ୍ମିତ୍ ମାନ୍ଚାର୍ କେରାର୍ ଆରୁ ପାର୍ମେଶ୍ଵାର୍ସ୍କି ସ୍ତୁତି ମାହିମା କାମ୍ତେ ରାଚାର୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ମୁରୁକ୍ ଏଲ୍ଚିୟାର୍ କେରାର୍ ଆରୁ ତେଙ୍ଗାଲିୟାର୍, “ଏମ୍ ଇନ୍ନା ଅଣ୍ଟା ଅଦ୍ଭୁତ୍ ନାଲଖୁ ଏର୍କାମ୍!”
ଯୀଶୁସ୍ ଲେବୀସିନ୍ ମେହାଁଲ୍ଦାସ୍
(ମାତିସ୍ ୯:୯-୧୩; ମାର୍କୁସ୍ ୨:୧୩-୧୭)
27ଇଦ୍ଘି ପାଛ୍ଲି ଯୀଶୁସ୍ ଆଡ଼୍ପାନ୍ତି ବାହ୍ରି ଉର୍ଖିୟାସ୍ ଆରୁ ଅଣ୍ଟା ମାଲ୍ଗୁଜାରୀ ଉକ୍ରୁ ଲେବୀ ନାମେଘି ଆଲାସିନ୍ ମାଲ୍ଗୁଜାରୀ ଉକ୍ରୁ ଆଡ୍ଡାନୁ ଏରିୟାସ୍, ଆରୁ ଆସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଏଙ୍ଘା ପାଛ୍ଲି ବାରା।” 28ଆରୁ ଆସ୍ ଉସ୍କାରାଚାସ୍ ଆରୁ ତାଙ୍ଘା ଜାମାନ୍ ଆମ୍ବିକିରି ଯୀଶୁସ୍କି ପାଛ୍ଲି-ପାଛ୍ଲି କେରାସ୍। 29ଆରୁ ଲେବୀସ୍ ତାଙ୍ଘା ଆଡ଼୍ପାନୁ ଯୀଶୁସ୍କି ଲାଗାନ୍ ଅଣ୍ଟା ବାଡ଼୍କା ଭୋଜି ଚିଚ୍ଚାସ୍; ଲେକିନ୍ ଆସାନ୍ ମାଲ୍ଗୁଜାରୀ ଉକ୍ରୁ ଆରୁ ଢେର୍ ଆଲାର୍ଘି ଅଣ୍ଟା ବାଡ଼କା ଭିଡ଼୍ ଆ ଭୋଜିନୁ ଅକ୍କାଚାର୍। 30ଫାରିସୀ ଆରୁ ପଣ୍ତିତ୍ଜାମାର୍ ଯୀଶୁସ୍କି ଚେଲାଜାମାରିନ୍ କୁର୍ବୁର୍ରାଲିୟାର୍ ଆରୁ ଏନ୍ନେ ତେଙ୍ଗାଲିୟାର୍, “ନିମ୍ ମାଲ୍ଗୁଜାରୀ ଉକ୍ରୁ ଆରୁ ପାପୀର୍ଗାନେ ଏନ୍ଦେର୍ଗେ ଅନ୍ଦାର୍ ମହଁଦାର୍?” 31ଯୀଶୁସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ଯାବାବ୍ ଚିଚ୍ଚାସ୍, “ବାନେ ଆଲାର୍ଗେ ବଏଦ୍ସ୍କି ଦାର୍କାର୍ ମାଲ୍ଲା, ଲେକିନ୍ ବେହ୍ମରିୟାର୍ଗେ ବଏଦ୍ସ୍କି ଦାର୍କାର୍ ମାନିଦ୍। 32ଏନ୍ ଧାର୍ମିକ୍ ଆଲାର୍ଗେ ମାଲ୍ଲା, ଲେକିନ୍ ପାପୀ ଜାମାର୍ଘି ମନ୍ବନ୍ ବାଦ୍ଲାଗେ ବାର୍ଚ୍କାଦାନ୍।”
ଉପାସ୍ଘି ବାରେନୁ ଉପ୍ଦେଶ୍
(ମାତିସ୍ ୯:୧୪-୧୭; ମାର୍କୁସ୍ ୨:୧୮-୨୨)
33ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଯୀଶୁସିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାର୍, “ଯୋହାନ୍ସ୍କି ଚେଲାଜାମାର୍ ଧିୟାନ୍-ଧିୟାନ୍ ବିନ୍ତି ଆରୁ ଉପାସ୍ କାମ୍ନାଏ, ଆରୁ ଫାରିସୀ ଜାମାର୍ଘି ଚେଲାର୍ହି ଏନ୍ନେନିନ୍ କାମ୍ନାଏ, ଲେକିନ୍ ନିହ୍ମା ଚେଲାଜାମାର୍ ଅନ୍ନାଏ ମହ୍ଁନାଏ।” 34ଯୀଶୁସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ଯେତ୍କତକ୍ ବର୍କୁକ୍କସ୍ ବର୍ତିଆର୍ଗାନେ ରସ୍, ଆତ୍କତକ୍ ନିମ୍ ବର୍ତିଆର୍ରିନ୍ ଉପାସ୍ କାମ୍ତା ଅଙ୍ଗର୍ କାଁଏ? 35ଲେକିନ୍ ଆ ଉଲ୍ଲା ବାରଦ୍, ଏକ୍ଲା ବର୍କୁକ୍କସ୍ ବର୍ତିଆସ୍ତି ଭିନେ କାମା କସ୍, ହତ୍କବାକେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଉପାସ୍ କାମର୍।” 36ଯୀଶୁସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ଆରୁ ଅଣ୍ଟା ନମୁନା ତେଙ୍ଗିୟାସ୍: “ନେଦ୍ହି ପୁନା ଚିଢ଼ାନ୍ ଚାର୍ରିକିରି ପାଚ୍ଚା ଚିଢ଼ାନୁ ମା ସାଟ୍ନାଏ, ମାଲ୍ଲାହାଲେ ପାଚ୍ଚା ଚିଢ଼ାଦ୍ ପୁନା ଚିଢ଼ାନ୍ ଏଟଚଦ୍ ଆରୁ ପୁନା ଚିଢ଼ାଦ୍ ପାଚ୍ଚା ଚିଢ଼ାଗାନେ ମା ଜୁମ୍ରି। 37ନେଦ୍ହି ପୁନା ଦାଖ୍ରାସ୍ବନ୍ ପାଚ୍ଚା ଚାମ୍ଡ଼ାତି ତିୟାର୍ କାମ୍ଚ୍କା କୁପାନୁ ମା ଉଇନାଏ, ମାଲ୍ଲାହାଲେ ଦାଖ୍ରାସ୍ କୁପାବନ୍ ଭଙ୍କା କାମଦ୍, ଆରୁ ଦାଖ୍ରାସ୍ ଆରୁ କୁପାଦ୍ ବର୍ବାଦ୍ ମାନଦ୍କଦ୍। 38ଲେକିନ୍ ପୁନା ଦାଖ୍ରାସ୍ବନ୍ ପୁନା କୁପାନୁ ଉଇନା କାତ୍ଥା। 39ନେଦ୍ହି ପାଚ୍ଚା ଦାଖ୍ରାସ୍ବନ୍ ହାପ୍ପିକିରି ପୁନା ଦାଖ୍ରାସ୍ବନ୍ ହାପ୍ପାଗେ ପସନ୍ଦ୍ ମା କାମ୍ନାଏ ଆରୁ ତେଙ୍ଗ୍ନାଏ, ପାଚ୍ଚାଦିନ୍ ବାନେଦ୍।”
Currently Selected:
ଲୁକାସ୍ 5: xis
Highlight
Share
Copy

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© (Active) Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.