ମାତିସ୍ 10
10
ଯୀଶୁସ୍କି ବାର ଲୋକ୍ ଖାସ୍ଚେଲା
(ମାର୍କୁସ୍ ୩:୧୩-୧୯; ଲୁକାସ୍ ୬:୧୨-୧୬)
1ଆନ୍ତିନ୍ ଯୀଶୁସ୍ ତାଙ୍ଘା ବାର ଲୋକ୍ ଖାସ୍ଚେଲାରିନ୍ ଚାହାଗେ ମେହିଁକିରି, ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଗେ ଭୁତ୍ତୁଗୁଠିନ୍ ଅଥ୍ରାଗେ ହକ୍ ଚିଚ୍ଚାସ୍, ଆରୁ ଜାମା ଲେଖା ବେମାର୍ଗୁଠିନ୍ ଆରୁ ଜାମା ଲେଖା କମ୍ଜୋରିଗୁଠିନ୍ ବାନେ କାମାଗେ ହକ୍ ଚିଚ୍ଚାସ୍।
2ଆରୁ ଇ ବାର ଖାସ୍ଚେଲାର୍ଘି ନାମେ ଏନ୍ନେ: ପହେଲା ଶିମୋନ୍, ଏକାସିନ୍ କା ପାତ୍ରାସ୍ ବାନାଏ, ଆରୁ ଆସ୍କି ଭାଇ ଆନ୍ଧ୍ରିୟାସ୍; ଆରୁ ଜେବେଦୀସ୍କି ହାଦ୍ଦୁ ୟାକୁବ୍ ଆରୁ ତାଙ୍ଘା ଭାଇ ଯୋହାନ୍ସ୍; 3ଫିଲିପ୍ପସ୍, ଆରୁ ବାର୍ଥଲମୀ, ଥୋମାସ୍ ଆରୁ ମାଲ୍ଗୁଜାରୀ ଉକ୍ରୁ ମାତି, ଆଲ୍ଫିସ୍କି ହାଦ୍ଦୁ ୟାକୁବ୍ସ୍ ଆରୁ ଥାଦେଉସ୍, 4ଶିମୋନ୍ କାନାନୀ, ଆରୁ ଯୁଦାସ୍ ଇସ୍କାରିୟୋତିୟ ଏକାସ୍ କା ଯୀଶୁସିନ୍ ବିରୋଧିର୍ଘି ହେଖ୍ଖାନୁ ଧାର୍ତାଚାସ୍।
ବାର ଲୋକ୍ ଖାସ୍ଚେଲାରିନ୍ ତାଏନା
(ମାର୍କୁସ୍ ୬:୭-୧୩; ଲୁକାସ୍ ୯:୧-୬; ୧୦:୪-୧୨)
5ଯୀଶୁସ୍ ଇ ବାର ଲୋକ୍ ଖାସ୍ଚେଲାରିନ୍ ଏନ୍ନେ ହୁକୁମ୍ ଚିଇକିରି ତାଇୟାସ୍: “ଦୁସ୍ରା ଜାତିୟାର୍ ତାରା ଆମ୍କେକାଲା, ଆରୁ ସାମାରୀଆ ରାଜୀନ୍ତା ଏକା ସହର୍ନୁହି ଆମ୍କେକରା। 6ବରନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ବାଉଁଶାର୍ଘି ଏଫ୍ସ୍ର୍କା କେର୍କା ଭେଡ଼ିଜାମାର୍ ତାରା କାଲା। 7ଆରୁ ନିମ୍ କାଇକିରି ‘ସରଗ୍ ରାଜୀ ଚାହାଗେ ଆଣ୍ସିୟା କେର୍କିଚି’ ବୁଲି ପ୍ରଚାର୍ କାମ୍କେ; 8ବେହ୍ମରିୟାରିନ୍ ବାନେ କାମ୍କେ, କେଚ୍ଚକା ଆଲାରିନ୍ ଉଜ୍ଜତାକେ, କୋଢ଼୍ ବେହ୍ମରିୟାରିନ୍ ଶୁଦ୍ଧ୍ କାମ୍କେ, ଭୁତ୍ତୁଗୁଠିନ୍ ଅଥ୍ର୍କେ। ନିମ୍ ବିନାମୁଲ୍ୟନୁ ହାକ୍କାଦାର୍, ବିନାମୁଲ୍ୟନୁ ଦାନ୍ କାମ୍କେ। 9ନିହ୍ମା ମୁଁଣାନୁ ସୋନା, ରୂପା, ଆରୁ ତାମ୍ଵା ଆମ୍କେ ଉଇୟା; 10ପାବୁନୁ କାନାଘି ଲାଗାନ୍ ମୁଁଣା ଆମ୍କେ ଧାରା, ଆରୁ ଯୋଡ଼େ ମିର୍ଜୀ ଆମ୍କେ ହୁଆ ଆରୁ ଜୁତା, ଆରୁ ଠେଙ୍ଗା ଆମ୍କେ ହୁଆ, ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ନାଲ୍ଖୁ କାମୁର୍ଗେ ଅନାଗେ ହକ୍ ରାଇ।”
11“ଆରୁ ନିମ୍ ଏକିନ୍ ପାଡ଼ା ଚାହେ ସହର୍ଗେ କରର୍ ତା, ଆସାନ୍ ଏକା ଆଲାର୍ ଲାଇଗ୍ ରାନାଏ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଘି ପାତା ଲାଗାବା। ଆରୁ ଯେତ୍କବାକେନ୍ତକ୍ ଆସ୍ତି ମା ବୁଙ୍ଗର୍, ଆତ୍କତକ୍ ଆସାନିନ୍ ରା। 12ଆରୁ ଆଡ଼୍ପା କର୍ନା ବାକେନ୍ ଆଡ଼୍ପା ମାଲିକ୍ସ୍କେ ଆଶୀର୍ବାଦ୍ ଚିକେ। 13ଯଦି ଆ ଆଡ଼୍ପାନ୍ତା ଆଲାର୍ ଲାଇଗ୍ ରାନାଏ ତା ନିହ୍ମା ଶାନ୍ତିଘି ଆଶୀର୍ବାଦ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଘି ମିଆଁ ମାନ୍ନାଦ୍, ଲେକିନ୍ ଯଦି ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଲାଇଗ୍ ମାଲ୍ନାଏ ହାଲେ ନିହ୍ମାଏ ଶାନ୍ତିଘି ଆଶୀର୍ବାଦ୍ ନିହ୍ମାସାନ୍ କିର୍ର ବାରଦ୍। 14#୧୦:୧୪ୟାହୁଦୀ ଆଲାର୍ଘି ଅଣ୍ଟା ରୀତି ରାଚା। ହେଡ୍ଡୁନ୍ତା ଧୁଲିନ୍ ହେତ୍ତନାଘି ଦ୍ୱାର୍ନୁ ଦୁସ୍ରା ଜାତିୟାରିନ୍ ଚେତାବାନୀ ଚିୟାଲିୟାର୍ କା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ସ୍ ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ଦଣ୍ତ୍ ଚିୟସ୍ ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ତାଙ୍ଘା ସନ୍ଦେଶ୍ବନ୍ ଗ୍ରହନ୍ ମା କାମ୍ନାଏ ନେଦିନ୍ ନିମାନ୍ ଗ୍ରହନ୍ ମା କାମର୍ ଆରୁ ନିହ୍ମା କାତ୍ଥାନ୍ ମା ମେନର୍ ତା, ଆ ଆଡ଼୍ପା ଚାହେ ଆ ସହର୍ସ୍ତି ଉର୍ଖ୍ନା ବାକେନ୍ ନିହ୍ମା ହେଡ୍ଡୁନ୍ତା ଧୁଲିନ୍ ହେତ୍ତକେଚିକେ। 15ଏନ୍ ନିମାନ୍ ସତ୍ତୁନ୍ ତେଙ୍ଗାଲ୍ଦାନ୍ କା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ସ୍ ଯେତ୍କବାକେନ୍ ଆଲାର୍ଘି ନ୍ୟାୟ କାମସ୍ତା ଢେର୍ ବଛର୍ ଆଘ୍ଲି ସଦୋମ୍ ଆରୁ ଗମୋରା ସହର୍ନୁ ରାନାବାଲା ଆଲାର୍ଗେ ହାଖ୍ଖର୍କା ଦଣ୍ଡ୍ତି ବାଗ୍ଗେ ଦଣ୍ଡ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ଗେ ହାଖ୍ଖର।”
ବାର୍ନାବାଲା ଦୁଃଖୁ
(ମାର୍କୁସ୍ ୧୩:୯-୧୩; ଲୁକାସ୍ ୨୧:୧୨-୧୭)
16“ଏରା, ଏନ୍ ନିମାନ୍ ଭେଡ଼ି ଲେଖା ଡୁରୁଘି ମାଝାନୁ ତାଇୟାଲ୍ଦାନ୍, ଇଦ୍ଘିଲାଗାନ୍ ନିମ୍ ନେର୍ରୁ ଲେଖା ବୁଦ୍ଧିୟାର୍ ଆରୁ ପେର୍ୱାଁ ଲେଖା ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ୍ ମାନ୍କେ। 17ଲେକିନ୍ ଆଲାର୍ସ୍ତି ନିମ୍ ସାବ୍ଧାନ୍ ରା, ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ନିମାନ୍ କୋଟ୍ କାଚେରୀନୁ ସୋଁପର୍ ଚିଅର୍, ଆରୁ ତାହ୍ମା ସାଭା ଆଡ଼୍ପାନୁ କୋଡ୍ରାତି ଡେମର୍। 18ନିମ୍ ଏଙ୍ଘା ଅନୁସରଣ୍ କାମ୍ନାବାଲାର୍, ହୁଦ୍ଘିଲାଗାନ୍ ନିମାନ୍ ହାକିମ୍ ଆରୁ ରାଜାର୍ଘି ଆଘ୍ଲି ହୁଆକୋ ହତ୍କବାକେନ୍ ନିମାନ୍ ଏଙ୍ଘା ବାରେନୁ ହାକିମ୍ ଆରୁ ଦୁସ୍ରା ଜାତିୟାରିନ୍ ବାତାବାଗେ ମୋଉକା ହାଖ୍ଖର 19ଲେକିନ୍ ଯେତ୍କବାକେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ନିମାନ୍ ଧାର୍ତର୍ ଆରୁ ନ୍ୟାୟ କାମାଗେ ହୁଅର୍ ହତ୍କବାକେନ୍ ନିମ୍ ଏସ୍କେ ଆରୁ ଏନ୍ଦେନ୍ ତେଙ୍ଗମ୍ ବୁଲି ଚିନ୍ତା ଆମ୍କେ କାମା, ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ନିମାଗେ ଏନ୍ଦେନ୍ ତେଙ୍ଗ୍ନା ରାଇ, ଆବନ୍ ହୁଙ୍ଗେନିନ୍ ତେଙ୍ଗାକୋ। 20ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ତେଙ୍ଗ୍ନାବାଲା ନିମ୍ ମାଲ୍ଦାର୍, ଲେକିନ୍ ନିହ୍ମାଏ ବାଙ୍ଗ୍ସ୍କି ଆତ୍ମାଦ୍ ନିହ୍ମା ଦ୍ୱାର୍ନୁ ତେଙ୍ଗଦ୍।”
21“ଭାଇସ୍ ତାଙ୍ଘା ଭାଇସିନ୍, ଆରୁ ବୁଆସ୍ ହାଦ୍ଦୁସିନ୍, ପିଟାଗେ ସୋଁପର୍ ଚିଅର୍, ଆରୁ ହାଦ୍ଦୁବଚ୍ଚର୍ ଆୟାଙ୍ଗ୍-ବାଙ୍ଗ୍ର୍ଘି ବିରୁଦ୍ଧ୍ନୁ ଉସ୍କାରାଇକିରି ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ପିଟର୍ଚର୍। 22ଆରୁ ଏଙ୍ଘା ନାମେଘି ଲାଗାନ୍ ଜାମା ଆଲାର୍ ନିମାନ୍ ହାଁଣର୍ ତୁପ୍ଫର୍, ଲେକିନ୍ ନେଦ୍ ଆଖ୍ରୀତକ୍ ଧିରାଜ୍ ଧାରିକିରିରର୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ବାଛ୍ରର୍। 23ଲେକିନ୍ ଯେତ୍କବାକେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ନିମାନ୍ ଅଣ୍ଟା ସହର୍ନୁ ସାତାବର୍ତା, ନିମ୍ ଦୁସ୍ରା ସହର୍ଗେ ବୁଙ୍କେଚିକେ। ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ଏନ୍ ନିମାନ୍ ସତ୍ତୁନ୍ ତେଙ୍ଗାଲ୍ଦାନ୍ କା, ଇସ୍ରାଏଲ୍ତା ଜାମା ସହର୍ନୁ ନିମ୍ କୁଦ୍ଦାଗେ ମା ମୁଞ୍ଜକାରରିନ୍ କା ହତ୍କବାକେନ୍ତକ୍ ମୁନୁଷ୍ ହାଦ୍ଦୁସ୍ ବାରସ୍କସ୍।”
24“ଚେଲାର୍ ନିଜର୍ ଗୁରୁସ୍ତି ବାଡ଼୍କା ମା ମାନ୍ନାଏ; ଆରୁ ଗୁତ୍ତିୟାର୍ ତାଙ୍ଘା ମାଲିକ୍ସ୍ତି ବାଡ଼୍କା ମା ମାନ୍ନାଏ। 25ଚେଲାର୍ଗେ ଗୁରୁସ୍କି ବାରାବୁରି ମାନ୍ନାନୁ ଆରୁ ଗୁତ୍ତିୟାସ୍କେ ମାଲିକ୍ସ୍କି ବାରାବୁରି ମାନ୍ନାନୁ ଖୁସୀ ମାନ୍ନା କାତ୍ଥା। ଯେତ୍କବାକେନ୍ ଆବ୍ଡ଼ାର୍ ଆଡ଼୍ପାନ୍ତା ମାଲିକ୍ସ୍ସିନ୍ହି ବଦ୍ମାସ୍ ଜାମାର୍ଘି ମୁଖ୍ୟା ବେଲ୍ଜେବୁଲ୍ ବାନାଏତା ଆସ୍କି ଆଡ଼୍ପାନ୍ତା ଦୁସ୍ରା ଆଲାର୍ ଗାନେ ଆରୁହି ଖାରାପ୍ ବେଭାର୍ କାମର୍।”
ନେକାନ୍ ଏଲ୍ଚ୍ନା କାତ୍ଥା
(ଲୁକାସ୍ ୧୨:୨-୭)
26“ହୁଦ୍ଘିଲାଗାନ୍ ଆଲାରିନ୍ ଆମା ଏଲ୍ଚା; ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ଆକ୍କୁନ୍ ଜାମାଦ୍ ନୁହୁର୍କା ରାଇ ଲେକିନ୍ ପାଛ୍ଲି ଇବ୍ଡ଼ା ଜାମାନ୍ ଆଲାର୍ ଜରୁର୍ ଆହର୍। 27ଏନ୍ ନିମାନ୍ ଉହାନୁ ଏକାନ୍ ତେଙ୍ଗ୍ଦାନ୍, ଆବନ୍ ନିମ୍ ବିଲ୍ଲୀନୁ ତେଙ୍ଗା; ଆରୁ ନିମ୍ ଏକାନ୍ କାଡ଼େ-କାଡ଼େ ମେନ୍ଦାର୍, ଆବନ୍ ଛାତ୍ ମିଆଁ ପ୍ରଚାର୍ କାମା। 28ଆରୁ ନେଦ୍ ମେଦୁନ୍ ପିଟ୍ଟନାଏ, ଲେକିନ୍ ଆତ୍ମାବନ୍ ପିଟା ପଲ୍ଲନାଏ, ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ଆମା ଏଲ୍ଚା; ଲେକିନ୍ ନେଦ୍ ମେଦୁ ଆରୁ ଆତ୍ମା ଯୋଡ଼େନିନ୍ ନରକ୍ନୁ ନାଶ୍ କାମା ଅଙ୍ଗ୍ଦାସ୍ ଆସିନ୍ ଖାଲି ଏଲ୍ଚା। 29ଯୋଡ଼େ ଚରୋ ଓଡ଼ାନ୍ ଏକ୍ ପାଏସାନୁ ମା ବିଶ୍ନାଏ କାଁଏ? ଆରୁ ନିହ୍ମା ବାଙ୍ଗ୍ସ୍କି ଇଚ୍ଛାବିନା ଆନ୍ନୁନ୍ତିନ୍ ଅଣ୍ଟାହି କିୟାଁ ମା ଖାତ୍ରିଦ୍। 30ଲେକିନ୍ ନିହ୍ମା କୁକ୍କୁନ୍ ତା ଜାମା ଚୁଟ୍ଟିନ୍ହି ଗନ୍ତି କାମା କେର୍କିଚି। 31ହୁଦ୍ଘିଲାଗାନ୍ ଆମା ଏଲ୍ଚା; ଏନ୍ଦେର୍ଗେକା ନିମ୍ ଢେର୍ ଚରୋ ଓଡ଼ାନ୍ତିନ୍ ବାଡ଼୍କା ରାଦାର୍।”
32ଯୀଶୁସ୍ ଆରୁହି ତେଙ୍ଗିୟାସ୍, “ନେଦିନ୍ ଆଲାର୍ଘି ଆଘ୍ଲି ଏନ୍ ଯୀଶୁସ୍କି ଅନୁସରଣ୍ କାମ୍ନାବାଲାନ୍ ଏନ୍ନେ ପ୍ରକଟ୍ କାମସ୍ତା ଏନ୍ହି ସରଗ୍ତା ବାଙ୍ଗ୍ସ୍କି ଆଘ୍ଲି ତେଙ୍ଗନ୍ କା ଆସ୍ ଏଙ୍ଘା ଚେଲାସ୍ 33ଆରୁ ନେଦ୍ ଆଲାର୍ଘି ଆଘ୍ଲି ଏଙ୍ଗାନ୍ ଗ୍ରହନ୍ ମା କାମ୍ନାଏ, ଆବ୍ଡ଼ାରିନ୍ ଏନ୍ହି ଏଙ୍ଘା ସରଗ୍ତା ବାଙ୍ଗ୍ସ୍କି ଆଘ୍ଲି ଗ୍ରହନ୍ ମା କାମ୍ଦାନ୍।”
ଯୀଶୁସ୍କି ପାଛ୍ଲି କାନାନୁ କଷଟ୍ ବାରା ଅଙ୍ଗିଦ୍
(ଲୁକାସ୍ ୧୨:୫୧-୫୩; ୧୪:୨୬,୨୭)
34“ନିମ୍ ଏନ୍ନେ ଆମା ସୋଚା କା ଏନ୍ ଦୁନିଆଁନୁ ମେଲ୍ମିଲାପ୍ କାମାଗେ ବାର୍ଚ୍କାଦାନ୍; ଏନ୍ ଶାନ୍ତି ମାଲ୍ଲା, ବରନ୍ ଖଣ୍ତା ଧାରିକିରି ବାର୍ଚ୍କାଦାନ୍।
35‘ଏଙ୍ଘାଲାଗାନ୍ ହାଦ୍ଦୁସ୍ ବୁଆସ୍କି ଆରୁ’
‘ହାଦ୍ଦୁଦ୍ ଆୟାଙ୍ଗ୍ଘି ଆରୁ ବହ ଶାଶ୍ଘି ବିରୁଦ୍ଧ ମାନର୍କର୍; ଆରୁ’
36‘ଆଲାର୍ଘି ବିରୋଧି ନିଜର୍ ଆଡ଼୍ପାନ୍ତାରିନ୍ ମାନର୍।’”
37“ଏକାସ୍ ଆୟାଙ୍ଗ୍ ଚାହେ ବାଙ୍ଗ୍ରିନ୍ ଏଙ୍ଘାସ୍ତି ବାଗ୍ଗେ ବାନେ ହାଖ୍ଖଦାସ୍ ଆସ୍ ଏଙ୍ଘା ଚେଲା ମାନ୍ନାଘି ଲାଇଗ୍ ମାଲ୍ଦାସ୍; ଆରୁ ଏକାସ୍ ନିଜର୍ ହାଦ୍ଦୁବଚ୍ଚରିନ୍ ଏଙ୍ଘାସ୍ତି ବାଗ୍ଗେ ବାନେ ହାଖ୍ଖଦାସ୍, ଆସ୍ହି ଏଙ୍ଘା ଲାଇଗ୍ ମାଲ୍ଦାସ୍; 38ଆରୁ ଏକାସ୍ ନିଜର୍ କ୍ରୁଶ୍ ହୋଇକିରି ଦୁଃଖୁ ତକ୍ଲିବ୍ ସାହିକିରି ଏଙ୍ଘା ପାଛ୍ଲି ବାରାଗେ ତିଆର୍ ମା ମାନସ୍ ତା ଆସ୍ ଏଙ୍ଘା ଲାଇଗ୍ ମାଲ୍ଦାସ୍। 39ଏକାସ୍ ନିଜର୍ ସାଂସାରିକ୍ ଜୀବନ୍ବନ୍ ବାଛାବାଦାସ୍ତା, ଆସ୍ ସବୁଦିନ୍ତା ଜୀବନ୍ବନ୍ ଏଫ୍ସଚସ୍; ଆରୁ ଏକାସ୍ ଏଙ୍ଘାଲାଗାନ୍ ନିଜର୍ ସାଂସାରିକ୍ ଜୀବନ୍ବନ୍ ଏଫ୍ସଚସ୍, ଆସ୍ ସବୁଦିନ୍ତା ଜୀବନ୍ ହାଖ୍ଖସ୍।”
ଯୀଶୁସ୍ ପୁରସ୍କାର୍ ହାଖ୍ଖନାଘି ବାରେନୁ ଉପ୍ଦେଶ୍ ଚିଆଲ୍ଦାସ୍
(ମାର୍କୁସ୍ ୯:୪୧)
40“ଯୀଶୁସ୍ ଆରୁହି ଚେଲାରିନ୍ ତେଙ୍ଗିୟାସ୍ ଏକାସ୍ ନିମାନ୍ ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍, ଆସ୍ ଏଙ୍ଗାନ୍ ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍; ଆରୁ ଏକାସ୍ ଏଙ୍ଗାନ୍ ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍, ଆସ୍ ଏଙ୍ଘାଏ ତାଇୟୁସିନ୍ ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍। 41ଏକାସ୍ ନାବୀରିନ୍ ନାବୀବୁଲି ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍, ଆସ୍ ନାବୀର୍ଘି ପୁରସ୍କାର୍ ହାଖ୍ଖସ୍; ଆରୁ ଏକାସ୍ ଧାର୍ମିକ୍ରିନ୍ ଧାର୍ମିକ୍ ବୁଲି ଗ୍ରହନ୍ କାମ୍ଦାସ୍, ଆସ୍ ଧାର୍ମିକ୍ର୍ଘି ପୁରସ୍କାର୍ ହାଖ୍ଖସ୍। 42ଆରୁ ଏକାସ୍ ଏଙ୍ଘା ଇ ଛୋଟେ ଚେଲାର୍ସ୍ତି ନେକିନ୍ ଅର୍ତୁସିନ୍ ଏଙ୍ଘା ଚେଲା ବୁଲି ସୋଚସ୍ ଆରୁ ଖାଲି ଏକ୍ଗିନା ଥାଣ୍ଡା ଆମ୍ମୁତକ୍ ହାପ୍ପାଗେ ଚିଅସ୍ ତା, ଏନ୍ ନିମାନ୍ ସତ୍ତୁନ୍ ତେଙ୍ଗାଲ୍ଦାନ୍, ଆସ୍ ଜରୁର୍ ତାଙ୍ଘା ପୁରସ୍କାର୍ ହାଖ୍ଖସ୍।”
Currently Selected:
ମାତିସ୍ 10: xis
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© (Active) Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
