5
डाँडाको उपदेश
1उहाँले जब भीडलाई देख्नुभयो, उहाँ डाँडामा उक्लनुभयो र बस्नुभयो। उहाँका चेलाहरू उहाँकहाँ आए। 2अनि उहाँले तिनीहरूलाई यसो भन्दै सिकाउनुभयो:
धन्य वचन
उहाँले भन्नुभयो:
3“धन्य आत्मामा दीन हुनेहरू,
किनकि स्वर्गको राज्य तिनीहरूकै हो।
4धन्य शोक गर्नेहरू,
किनकि तिनीहरूले सान्त्वना पाउनेछन्।
5धन्य नम्रहरू,
किनकि तिनीहरूले पृथ्वीको अधिकार पाउनेछन्।
6धन्य धार्मिकताको निम्ति भोकाउने र तिर्खाउनेहरू,
किनकि तिनीहरू तृप्त हुनेछन्।
7धन्य दयावान्हरू,
किनकि तिनीहरूले दया पाउनेछन्।
8धन्य हृदयमा शुद्ध हुनेहरू,
किनकि तिनीहरूले परमेश्वरलाई देख्नेछन्।
9धन्य मेलमिलाप गराउनेहरू,
किनकि तिनीहरू परमेश्वरका सन्तान कहलाइनेछन्।
10धन्य धार्मिकताको निम्ति सतावटमा पर्नेहरू,
किनकि स्वर्गको राज्य तिनीहरूकै हो।
11“तिमीहरू धन्यका हौ जब मानिसहरूले तिमीहरूलाई मेरो कारणले अपमान गर्छन्, खेदो गर्छन् अनि तिमीहरूको विरुद्धमा झूटो बोलेर सबै किसिमका दुष्ट कुराहरू गर्छन्। 12तब आनन्द मनाओ र खुशी होओ, किनकि स्वर्गमा तिमीहरूको लागि ठूलो प्रतिफल छ। तिमीहरूभन्दा अघिका अगमवक्ताहरूलाई यसरी नै तिनीहरूले सताएका थिए।
नुन र ज्योतिको विषयमा शिक्षा
13“तिमीहरू पृथ्वीका नुन हौ। तर यदि यसले आफ्नो नुनिलोपन हरायो भने यसलाई फेरि कसरी नुनिलो बनाउने? यो ता बाहिर फालिन र मानिसहरूद्वारा कुल्चन बाहेक अरू कुनै काम लाग्दैन।
14“तिमीहरू संसारका ज्योति हौ। डाँडामा बसेको शहर लुक्न सक्दैन। 15न ता मानिसहरूले बत्ती बालेर भाँडोमुनि राख्छन्। तर तिनीहरूले त्यसलाई सामदानमाथि राख्छन्, अनि त्यसले घरभित्र भएका सबैलाई उज्यालो दिन्छ। 16यस्तै किसिमले, तिमीहरूको ज्योति मानिसहरूको सामु चम्कोस्, ताकि तिनीहरूले तिमीहरूका असल कामहरू देखेर स्वर्गमा हुनुहुने तिमीहरूका पिताको महिमा गरून्।
व्यवस्था पूरा हुने बारेमा शिक्षा
17“म व्यवस्था र अगमवक्ताहरूलाई रद्द गर्न आएको हुँ भनी नसम्झ: म तिनीहरूलाई रद्द गर्न होइन, तर ती पूरा गर्न आएको हुँ। 18म तिमीहरूलाई यो साँच्चै भन्दछु, जबसम्म आकाश र पृथ्वी बितेर जाँदैनन्, तबसम्म व्यवस्थाबाट एउटा सानो अक्षर अथवा बिन्दुसम्म पनि सबै पूरा नभई कुनै रीतिले बित्नेछैन। 19कसैले यी आज्ञाहरूमध्ये एउटा सबैभन्दा सानोलाई उलङ्घन गर्छ अनि अरूलाई पनि त्यसै गर्न सिकाउँछ भने, ऊ स्वर्गको राज्यमा सबैभन्दा सानो हुनेछ, तर जसले यी आज्ञाहरू पालन गर्छ अनि अरूलाई सिकाउँछ, त्यो स्वर्गको राज्यमा महान् भनिनेछ। 20किनकि म तिमीहरूलाई भन्दछु, तिमीहरूको धार्मिकता फरिसी र व्यवस्थाका शिक्षकहरूको भन्दा बढी भएन भने तिमीहरू कदापि स्वर्गको राज्यमा पस्न पाउनेछैनौ।
हत्याको विषयमा शिक्षा
21“तिमीहरूले सुनेका छौ, मानिसहरूलाई धेरै अघि के भनिएको थियो, ‘हत्या नगर,#5:21 प्रस 20:13 अनि जसले हत्या गर्छ त्यसको न्याय गरिनेछ।’ 22तर म भन्दछु, जो आफ्नो भाइसित रिसाउँछ#5:22 दाजु, भाइ, दिदी वा बहिनीसित विनाकारण रिसाउनु त्यो न्यायमा पर्छ। अनि जसले आफ्नो भाइलाई ‘ए बेवकुफ’ भन्छ, त्यो महासभामा लगिने योग्यको हुन्छ। तर जसले ‘तँ मूर्ख!’ भन्छ, त्यो नरकको आगोमा पर्ने जोखिममा हुन्छ।
23“यसकारण तिमीले वेदीमा आफ्नो भेटी चढाउँदै गर्दा तिम्रो विरुद्धमा तिम्रो भाइको केही कुरा छ भन्ने सम्झना आयो भने, 24तिम्रो भेटी त्यही वेदीकै सामुन्ने छोड। पहिले जाऊ अनि तिम्रो भाइसित मिलाप गर: अनि आएर आफ्नो भेटी चढाऊ।
25“तिमीलाई अदालतमा लैजाने विरोधीसित झट्टै कुरा मिलाइहाल। यो काम तिमी ऊसित बाटोमा हुँदै गरिहाल। नत्र ता उसले तिमीलाई न्यायाधीशकहाँ सुम्पिदेलान्, अनि न्यायाधीशले तिमीलाई अधिकारीकहाँ सुम्पिदेलान्, अनि तिमी झ्यालखानामा परौला। 26म तिमीलाई यो साँच्चै भन्छु, तिमीले एक-एक पैसा नतिरून्जेल तिमी त्यहाँबाट बाहिर निस्कन पाउनेछैनौ।
व्यभिचारको विषयमा शिक्षा
27“तिमीहरूले ‘व्यभिचार नगर्नू’#5:27 प्रस 20:14 भनेको सुनेका छौ। 28तर म तिमीहरूलाई भन्दछु, जसले कुनै स्त्रीलाई कुदृष्टि लगाउँछ, उसले आफ्नो हृदयमा त्यससित व्यभिचार गरिसकेको हुनेछ। 29यदि तिमीहरूका दाहिने आँखाले तिमीलाई पाप गर्न लगाउँछ भने त्यसलाई निकालेर फ्याँकिदेओ। किनकि तिमीहरूको सम्पूर्ण शरीर नरकको आगोमा फालिनुभन्दा त तिम्रो शरीरको एउटा अङ्ग गुमाउनु तिमीहरूको लागि असल हुन्छ। 30अनि यदि तिमीहरूको दाहिने हातले तिमीहरूलाई पाप गर्न लगाउँछ भने त्यसलाई काटेर फालिदेओ। किनकि तिमीहरूको सम्पूर्ण शरीर नरकको आगोमा जानुभन्दा त तिम्रो शरीरको एउटा अङ्ग गुमाउनु तिमीहरूको लागि असल हुन्छ।
विवाह-विच्छेदको विषयमा शिक्षा
31“यसो भनिएको छ, ‘यदि कसैले आफ्नी पत्नीलाई त्याग्छ भने, त्यसले उसलाई त्यागपत्र देओस्।’#5:31 व्यव 24:1 32तर म तिमीहरूलाई भन्दछु, जसले आफ्नी पत्नीलाई वैवाहिक व्यभिचारको कारणबाहेक अरू कारणले विवाह-विच्छेद गर्छ, त्यसले उसलाई व्यभिचारिणी बनाउँछ, अनि जसले विवाह-विच्छेद गरिएकी कुनै स्त्रीलाई विवाह गर्छ, उसले पनि व्यभिचार गर्छ।
शपथको विषयमा शिक्षा
33“फेरि मानिसहरूलाई धेरै अघि यसो भनिएको तिमीहरूले सुनेका छौ, ‘तिमीहरूले शपथ भङ्ग नगर, तर तिमीहरूले प्रभुसित गरेको शपथ पूरा गर।’ 34तर म तिमीहरूलाई भन्दछु शपथ खाँदै नखाओ: न ता स्वर्गको नाउँमा, किनकि यो ता परमेश्वरको सिंहासन हो: 35न ता पृथ्वीको नाउँमा, किनकि यो उहाँको पाउदान हो: न ता यरूशलेमको नाउँमा, किनकि यो महान् राजाको शहर हो। 36अनि तिम्रो शिरको शपथ नखाओ, किनकि तिमीले एउटै केशलाई पनि सेतो वा कालो बनाउन सक्दैनौ। 37खाली तिम्रो ‘हो’ चाहिँ ‘हो’ होस्, अनि ‘होइन’ चाहिँ ‘होइन’ नै होस्: यसभन्दा बढ्ताचाहिँ सबै दुष्टबाट आउँछ।
बदला लिने विषयमा शिक्षा
38“तिमीहरूले यसो भनेको सुनेका छौ, ‘आँखाको बदला आँखा अनि दाँतको बदला दाँत।’#5:38 प्रस 21:24; लेवी 24:20; व्यव 19:21 39तर म तिमीहरूलाई भन्दछु, दुष्ट मानिसको प्रतिरोध नगर। यदि कसैले तिमीहरूको दाहिने गालामा हिर्कायो भने, उसलाई अर्को गाला पनि थापिदेओ। 40अनि यदि कसैले मुद्दा चलाएर तिमीहरूको दौरा लिन खोज्छ भने, त्यसलाई तिमीहरूको खास्टो पनि दिइहाल। 41यदि कसैले तिमीहरूलाई कर लगाएर एक किलोमिटर जाऔं भन्छ भने, ऊसित दुई किलोमिटर गइदेओ। 42तिमीहरूसँग माग्नेलाई देओ, अनि तिमीहरूसित ऋण माग्नेलाई नाइँ नभन।
शत्रुप्रति प्रेमको विषयमा शिक्षा
43“तिमीहरूले यसो भनेको सुनेका छौ, ‘तिम्रो छिमेकीलाई प्रेम गर अनि तिम्रो शत्रुलाई घृणा गर।’ 44तर म तिमीहरूलाई भन्दछु: आफ्ना शत्रुहरूलाई प्रेम गर अनि तिमीहरूलाई खेदो गर्नेहरूको निम्ति प्रार्थना गर, 45र तिमीहरू स्वर्गमा हुनुभएको तिमीहरूका पिताका सन्तान बन्नेछौ। उहाँले दुष्ट र असल दुवैको निम्ति सूर्य उदाइदिनुहुन्छ, अनि धार्मिक र अधार्मिक दुवैको निम्ति पानी पठाउनुहुन्छ। 46यदि तिमीहरूलाई प्रेम गर्नेहरूलाई मात्र तिमीहरू प्रेम गर्छौ भने, तिमीहरूले के प्रतिफल पाउनेछौ? त्यो त के कर उठाउनेहरूले पनि गरिरहेका छैनन् र? 47अनि यदि तिमीहरू आफ्ना मानिसहरूलाई मात्र अभिवादन गर्छौ भने, तिमीहरूले अरूले भन्दा के बढी गर्दैछौ? त्यो त गैरयहूदीहरूले पनि गर्दैनन् र? 48तिमीहरूका स्वर्गीय पिता जस्तो सर्वगुणी हुनुहुन्छ, तिमीहरू पनि त्यस्तै सर्वगुणी होओ।