Łukasza 11
11
1 # Łk 3,21; Łk 5,33 Pewnego razu, gdy przebywali na osobności, Jezus – swoim zwyczajem – modlił się. Gdy skończył, podszedł do Niego jeden z uczniów#Tekst sugeruje, że Jezusa otaczała wówczas nie tylko grupa Dwunastu, ale większa liczba uczniów. Być może było to 72 albo więcej Jego naśladowców. i poprosił:
— PANIE, naucz nas, proszę, jak powinniśmy się modlić, podobnie jak Jan#Tzn. Jan Chrzciciel. nauczył swoich uczniów.
2 # Mt 6,9‐13 Wtedy Jezus powiedział:
— Gdy chcecie się modlić, kierujcie swe słowa i myśli wyłącznie do Boga # Fraza „kierujcie swe słowa i myśli wyłącznie do Boga” jest kontekstowo‐dynamicznym ekwiwalentem słowa gr. lego, które w koine znaczy „mówić” (składnie i z rozmysłem). W NT spotykamy również inny czasownik tłumaczony jako „mówić”. Jest to laleo. Czasownik lego odróżnia się od laleo tym, że opisuje pełne zaangażowanie intelektualne, podczas gdy laleo to nieprzemyślane paplanie, a nawet bezsensowny dla słuchaczy bełkot, o jakim czytamy w Iz 28,7‐13. Fragment tekstu Izajasza Apostoł Paweł zacytował w 1 Kor 14,6‐25, obnażając problem laleo w społeczności wierzących. , czyniąc to w taki sposób:
Abba # W oryginale słowo Abba nie występuje w relacji Łukasza. Wiemy jednak z innych relacji ewangelicznych (np. Mk 14,36), że Jezus sam w taki właśnie sposób rozpoczynał modlitwy. Grecki tekst niestety nie oddaje w pełni dynamiki języka aramejskiego. Jednak w Rz 8,15 oraz Ga 4,6 zachowały się inne ślady użycia słowa Abba. , nasz Ojcze, tylko Ty jesteś Święty!
Niech Twoje Królestwo szybko już nastanie # Por. Łk 17,20‐21. .
3 Prosimy, abyś obdarzył nas dzisiaj pokarmem,
którego codziennie tak bardzo nam potrzeba.
4 # Mt 18,35; Mk 11,25 I uwolnij nas od naszych przewinień,
ponieważ # Gr. gar – spójnik, partykuła podstawowa wyrażająca związek przyczynowy („bowiem”, „ponieważ”, „gdyż”). Uczeń Chrystusa ma w Zbawicielu przywilej proszenia o Boże przebaczenie i otrzymania go jedynie wtedy, gdy sam z serca wybacza swoim winowajcom. Brzmienie tego wzoru modlitwy podane przez Łukasza jest nieco inne niż podane przez Mateusza w Mt 6,9‐13. i my tak czynimy wobec naszych winowajców # Jezus użył tu słowa ofeiletes, które oznacza dłużników, przede wszystkim finansowych. Dopiero w wersetach 14‐15 zastosował inne słowo (gr. paraptoma), które oznacza winy lub występki innego typu. !
Prosimy też, abyś nie poddawał nas zbyt wielu testom czy próbom # Gr. peirasmos. Ten rzeczownik pochodzi od czasownika peiradzo, który można tłumaczyć jako „test” lub „próba”, ale także jako „pokusa”, w zależności od tego, kto jest inicjatorem tego działania. Najlepszym obrazem tej sytuacji jest tzw. kuszenie Jezusa na pustyni opisane w Mk 1,12. Dowiadujemy się tam, że Jezus został wyprowadzony na pustynię przez Bożego Ducha, ale kuszony był przez szatana. Gdy Bóg poddaje wiarę człowieka próbie, często zjawia się szatan, aby w tym samym czasie go kusić. Przypomina to nieco egzamin maturalny (tzw. egzamin dojrzałości), który młodzi ludzie składają, by udokumentować dojrzałość wiedzy, ale w czasie jego trwania są też kuszeni, by ściągać, co jest przeciwne podstawowej idei każdego egzaminu. Ważne jest jednak, by w takich sytuacjach zawsze pamiętać, jak Jezus zachowywał się w chwilach pokusy (por. Mt 4,4; Mt 4,7; Mt 4,10), oraz o tym, co pisał Paweł w 1 Kor 10,13. .
5I dalej, wyjaśniając im wagę wytrwałości w modlitwie, powiedział:
— Wyobraźcie sobie, że ktoś ma prawdziwego przyjaciela. Czy gdyby człowiek ów udał się do swego przyjaciela w środku nocy z prośbą, tamten odmówiłby mu? Czy gdyby powiedział: „Przyjacielu, pożycz mi, proszę, trzy chleby, 6ponieważ przybyli do mnie niespodziewani goście, a nie mam czym ich przyjąć”, 7#Łk 18,5to jego przyjaciel, nie wstając z łóżka, odkrzyknąłby tylko: „Daj mi spokój! Czy nie widzisz, że drzwi są zaryglowane i całą rodziną śpimy już od dawna? Nie wstanę teraz i nie zrobię tego!”? 8#Łk 18,1‐6Zapewniam was, że człowiek ten – choćby nie wstał z uwagi na łączącą ich przyjaźń – to z pewnością podniesie się z powodu jego natręctwa i da to, co jest mu potrzebne. 9Dlatego mówię wam: proście, a będzie wam dane, szukajcie, a znajdziecie, pukajcie, a zostanie wam otworzone#Wszystkie określenia podane przez Jezusa opisują nie tylko wytrwałość, ale i pokorę w staraniach modlitewnych.! 10Każdy bowiem, kto prosi – otrzymuje, kto szuka – znajduje, a pukającemu – zostanie otworzone!
11 Pomyślcie tylko, czy któryś z was, będąc ojcem, dałby dziecku węża, gdyby ono poprosiło o rybę, 12lub dałby skorpiona, gdyby prosiło o jajko? 13#J 14,13‐16; Jk 1,17Jeśli zatem wy – choć macie zepsutą naturę#Więcej o zepsutej ludzkiej naturze (gr. sarks) w Komentarzu NPD → Stara i nowa natura człowieka; → Soma i sarks.– potraficie dawać swoim dzieciom dobre dary, o ile bardziej Ojciec z Niebios obdarzy duchem uświęcenia#W tym miejscu fraza PNEUMA HAGION występuje bez żadnych rodzajników – inaczej zatem niż w określeniu TO PNEUMA TO HAGION („Duch Tego Jedynego, Który Jest Święty” czyli „Duch Świętego Boga”), gdyż zawiera dwa rzeczowniki z dwoma rodzajnikami określonymi. Język polski nie oddaje dobrze sensu takich rodzajników, ale w ang. byłoby to „the”, a w niem. „der” czy „das”. Kontekst wskazuje, że prawdopodobne jest, iż chodzi tu o prośbę o zdolność i moc do przylgnięcia do postawy świętości (uświęcenie). Jezus zaleca zanoszenie w modlitwie do Boga próśb o taką przemianę serca, by zostało ono wypełnione pragnieniem dążenia do świętości na wzór Jego świętości (por. 1 P 1,15‐16) – por. Mt 7,11.tych, którzy będą o to wytrwale u Niego zabiegać.
Nauczanie o mocy Boga i Jego Słowa
(Mt 12,22‐30; Mt 12,43‐45; Mk 3,22‐27)
14Pewnego razu Jezus użył swej mocy, by z głuchoniemego człowieka wyrzucić demona. Gdy demon odstąpił, niemy przemówił. Tłumy były tym faktem niezwykle poruszone. 15#Mt 9,34; Mt 10,25Jednak niektórzy z nich tak to komentowali:
— On usuwa demony mocą Belzebuba#Imię Belzebub jest zwykłą transliteracją hebrajskiego Baal‐Zebub („Władca Much” – a w zasadzie „Władca tego, co lata”. Inni tłumaczą to jako „Władca Powietrza” lub „Władca Mocarstwa Powietrza” – por. Ef 2,2). – ich przywódcy.
16 # Mt 12,38; Mt 16,1; Mk 8,11; Łk 11,29; 1 Kor 1,22 Inni, chcąc Go sprawdzić, domagali się, by na ich oczach dokonał jakiegoś znaku z Niebios#Najwyraźniej musieli to być ludzie religijni, którzy nie rozumieli, że „znak z Niebios” nie jest właściwym testem, który mógłby potwierdzić tożsamość Jezusa. Taki „znak” czy „objawienie” może być bowiem zwodniczym działaniem sił ciemności, o czym pisze Apostoł Paweł w Ef 6,12, a także prorok Jeremiasz w Jr 7,16‐20.. 17#Mt 9,4Jezus zaś – znając myśli jednych i drugich#W dalszym nauczaniu Jezus odnosi się do tych dwóch postaw. Zarzut działania mocą Belzebuba odpiera w wersetach 17‐28, a w wersetach 29‐36 odnosi się do żądania znaku z Niebios. – tak powiedział:
— Zastanówcie się przez chwilę. Jeśli w jakimś królestwie następuje rozłam i mają miejsce walki wewnętrzne, to bez wątpienia zmierza ono do upadku, gdyż jedna frakcja # Dosł. „dom”, „rodzina”, „gospodarstwo” (gr. oikia). z drugą będą się wzajemnie ścierać i atakować. 18Gdyby więc było tak, jak twierdzicie, iż ja mocą Belzebuba usuwam demony, czyż nie znaczyłoby to, że królestwo szatana już się rozpada i jego koniec jest bliski? 19Gdybym ja – według tego, co mówicie – usuwał demony mocą Belzebuba, to czyją mocą dokonują tego wasi synowie? Sami zobaczycie, iż na Sądzie Ostatecznym oni będą świadczyć przeciwko wam! 20#Mt 4,17; Mt 8,29; Mt 12,28; Łk 17,21Jeśli jednak ja wyrzucam demony mocą Bożą#Dosł. „palcem Bożym”., to znaczy, że Królestwo Niebios już nadeszło! 21Szatan, niczym potężny, uzbrojony po zęby wojownik, stojąc na dziedzińcu swojej warowni, strzeże wszystkiego, co zamknął w lochach i komorach. 22#Iz 49,24‐25; Iz 53,12; Kol 2,15Gdy jednak nadchodzi ktoś mocniejszy, zwycięża go i zabiera mu nie tylko uzbrojenie, którym tamten się posługiwał, lecz także odbiera mu łupy, by je rozdać swoim sługom#Por. Kol 2,13‐15.. 23#Mt 12,30; Mk 9,40; Łk 9,50Zapamiętajcie więc sobie, że każdy, kto nie idzie w bój ramię w ramię ze mną, jest przeciwko mnie, a kto w czasie żniw nie zbiera ze mną, podobny jest do niszczyciela marnującego mój plon!#Ta niezwykle ostra ocena sytuacji dokonana przez Chrystusa była ostrzeżeniem nie tylko dla ówczesnych uczonych w Piśmie, którzy odrzucali Jezusa, ale również dla wszystkich współczesnych głosicieli religii, w której kościół czy jakakolwiek inna organizacja religijna albo głoszony system religijny nie realizują rzetelnie celów Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie. Coraz częściej można zaobserwować, że w wielu organizacjach religijnych Bogiem staje się sama organizacja, a jej interesy są stawiane wyżej niż przekaz Dobrej Wiadomości o ratunku, który jest TYLKO W CHRYSTUSIE. Następne wersety podkreślają doniosłość tego stwierdzenia.. 24#Mt 12,43‐45Wszystko bowiem ma swoje duchowe tło. Kiedy duch nieczysty opuszcza człowieka, zaczyna krążyć w pustce, szukając, w kim innym mógłby osiąść. Jeśli jednak nikogo nie znajdzie, mówi do siebie: „Zobaczę, czy da się wrócić do mieszkania, które opuściłem”. 25I wraca do niego. A jeśli znajdzie je puste – choćby nawet najpiękniej wysprzątane, czyste i przystrojone#Metafora religijno‐obrzędowej postawy człowieka, który po ludzku czyni wszystko, by być „czystym”. Taką właśnie postawę mieli faryzeusze, którzy z niezwykłą skrupulatnością dbali o zewnętrzne przejawy religijności.– 26#J 5,14wówczas dobiera sobie siedem innych demonów, jeszcze gorszych niż on sam, i razem zamieszkują w tym człowieku, a wtedy jego sytuacja staje się znacznie gorsza od poprzedniej#Wsłuchiwanie się w nauczanie Jezusa niewątpliwie może prowadzić do oczyszczania życia, serca i myśli człowieka. Bożemu Słowu, które przenika myśli oraz duszę człowieka, demony nie mogą się przeciwstawić i muszą opuścić daną osobę. Jeśli jednak człowiek nie uczyni kolejnego kroku i nie okaże posłuszeństwa Bożemu Słowu (co jest koniecznym warunkiem tego, by Duch Świętego Boga zamieszkał w sercu człowieka – por. Dz 5,32), to łatwo naraża się na powrót do poprzedniego, a nawet gorszego stanu (por. 2 P 2,22)..
27 # Łk 1,28.42.48; Łk 4,15 Gdy Jezus to mówił, z tłumu powstała jakaś kobieta, głośno wołając:
— O, jakże szczęśliwa i błogosławiona jest ta, która nosiła Cię w swoim łonie i wykarmiła swoimi piersiami!
28 # Łk 6,46‐49; Łk 8,15.21; J 13,17; J 14,23; Jk 1,21‐25 Lecz On tak odpowiedział:
— Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są raczej # Gr. menounge. Niektórzy tłumacze przekładają tę partykułę błędnie jako twierdzące „zaiste”, podczas gdy jej sensem jest zaprzeczenie poprzedzającej myśli (tu wyrażonej przez kobietę w wersecie 27). Dlatego właściwym są przekłady: „nie, lecz z pewnością” albo „raczej”, jak przyjęła Redakcja NPD. ci, którzy wsłuchują się w Boże Słowo i żyją według niego! # Próba zakłócenia nauczania prowadzonego przez Jezusa, podjęta przez jakąś kobietę z tłumu, nie powiodła się. Jezus ponownie zwraca uwagę na to, co ma zasadniczą wartość – życie wg Bożego Słowa (por. także Łk 8,21). Warto zwrócić uwagę, iż odniesienie do posłuszeństwa Bożemu Słowu pada w środku dyskusji Jezusa z elitą religijną, która zarzucała Mu działanie mocą szatana. .
Potępienie religijnej postawy koncentrowania się na cudach i znakach z Niebios
(Mt 12,38‐42; Mk 8,11‐13)
29 # Mt 12,38‐42; Mt 16,4; J 6,30‐31; 1 Kor 1,22 Tymczasem tłum gromadzący się wokół Jezusa coraz bardziej narastał. On zaś dalej nauczał:
— Tylko ludzie zdeprawowani i pozbawieni wiary # Dosł. „cudzołożni” (gr. moichalis). Czasownik moichao opisuje odbycie bezprawnego (pozamałżeńskiego) stosunku seksualnego, a pokrewny mu rzeczownik moicheia oznacza cudzołóstwo. W taki sam sposób w Biblii Hebrajskiej Bóg określał także duchowe odstępstwo człowieka od relacji z Nim samym. Oddawanie czci bożkom (posągom, obrazom i innym przedstawieniom ludzi czy zwierząt) zawsze było, jest i będzie duchowym cudzołóstwem (por. Ps 106,39). Patrz też przypis do Mt 12,39 oraz por. 1 Kor 10,20; Ap 9,20. Duchowe cudzołóstwo, czyli odstępstwo od Boga Żywego, polegające na oddawaniu czci komukolwiek lub czemukolwiek innemu, jest obok duchowej pychy i hipokryzji największym grzechem. Występuje ono przeciwko pierwszemu przykazaniu Dekalogu. Niestety wszystkie te trzy grzechy można spotkać na porządku dziennym we wszystkich systemach religijnych, także tych, które same siebie zowią chrześcijańskimi. szukają cudów i znaków z Niebios. Jednak żaden znak – poza znakiem proroka Jonasza – nie będzie takim dany! # To niezwykle mocne stwierdzenie jest ciągle prawdziwe. Cała służba Jezusa była jednym wielkim wezwaniem ludzi do okazania zaufania Bożemu Słowu (taka bowiem jest biblijna definicja wiary) i wytrwania w nim niezależnie od okoliczności. Jezus prawdziwie martwił się tym, czy w czasie gdy ponownie przyjdzie na Ziemię (by tym razem dokonać Sądu), znajdzie wiarę (por. Łk 18,8), to znaczy, czy wówczas ludzie będą kierowali się w życiu postawą zaufania Mu i polegania na Jego Słowie. Wiarą, w rozumieniu biblijnym, nie można bowiem nazwać przekonań religijnych bazujących na ludzkim nauczaniu lub na nadzwyczajnych objawieniach. Takie przekonania mogą co najwyżej pretendować do określeń „ślepa wiara”, „wiara naiwna”, „wiara emocjonalna”, „wiara religijno‐obrzędowa” lub „fałszywa wiara”. Bóg jednak ustanowił jeden fundamentalny znak, który dla wszystkich ludzi ma być podstawowym i wystarczającym drogowskazem prowadzącym do złożenia w Nim zaufania. Znakiem tym jest śmierć i zmartwychwstanie Jezusa (por. 1 Kor 15,17). PAN nazwał go „znakiem Jonasza”, gdyż po ukrzyżowaniu przebywał we wnętrzu grobowca – jak Jonasz we wnętrzu potwora morskiego – zanim trzeciego dnia zmartwychwstał, ogłaszając swoje zwycięstwo nad śmiercią (por. Mt 12,39‐41). Jezus w różny sposób powtarzał to wielokrotnie. Przestrzegał przed fałszywymi objawieniami i fałszywymi nauczycielami (por. Mt 24,4‐5; Mt 24,23‐28). Apostoł Paweł również zwracał uwagę wierzących na takie niebezpieczeństwo (por. 2 Kor 11,14; Ga 1,6‐9), podobnie ostrzegali starotestamentowi prorocy (por. Jr 7,18; Jr 44,15‐30). Przekaz Jezusa jest jednoznaczny: Jego wcielenie było ostatnim objawieniem Boga w historii ludzkości (por. Łk 21,1‐18; Dz 4,8‐12; Hbr 1,1‐2; 2 Tm 2,5). Jego Słowo jest ostatecznym przekazem Prawdy Bożej (por. J 17,17), gdyż to On sam jest wcielonym Bożym Słowem (por. J 1,1‐4 oraz J 1,14). . 30#Jon 1,17; Jon 2,10Jak bowiem Jonasz był znakiem dla mieszkańców Niniwy#Zob. Księga Jonasza.
, takim znakiem od teraz jestem ja, Syn człowieczy. 31#1 Krl 10,1‐10; 2 Krn 9,1‐12; J 6,35Królowa z Południa#Określenie opisujące królową Saby (zob. 1 Krl 10,1–13). Starożytna Saba (hebr. Szeba) była krainą leżącą na południe od Izraela, zlokalizowaną po obu stronach Morza Czerwonego, ze stolicą w Aksum. Prawdopodobnie obejmowała obecne tereny Etiopii i Jemenu, będąc jednym z największych królestw leżących wówczas w południowo–zachodniej części Półwyspu Arabskiego.stanie na Sądzie Ostatecznym jako świadek przeciwko takim ludziom, ku ich potępieniu, gdyż ona przybyła z odległej krainy, aby wsłuchać się w mądrość Salomona, a przecież oni mają do czynienia z kimś większym niż Salomon. 32#Jon 3,5.8.10; J 3,5Ludzie z Niniwy na Sądzie staną jako świadkowie przeciwko nim ku ich potępieniu! Tamci bowiem opamiętali się, słysząc wołanie Jonasza, a przecież ci mają do czynienia z kimś większym niż Jonasz#Zob. Jon 3,4‐10.
.
Pochwała hojności oraz potępienie zdzierstwa i chciwości
(Mt 5,15; Mt 6,22‐23; Mt 23,1‐36; Mk 12,38‐40; Łk 20,45‐47)
33 # Mt 5,15; Mk 4,21; Łk 8,16 Nie po to przecież zapala się lampę # Z jednej strony Jezus mówi tu o sobie (por. Łk 8,16 z przypisem oraz J 8,12; J 9,5), z drugiej zaś daje wskazówki swym uczniom, by rozumieli, że będąc Jego światłością w świecie (por. Mt 5,14‐16; Dz 13,47), mają być widoczni dla tego świata (por. Ef 5,8). , by miała zostać ukryta lub czymś zasłonięta # Dosł. „korcem”. Tak nazywano naczynie o pojemności jednego korca (blisko 9 litrów) służące zwykle do przechowywania ziarna. . Stawia się ją na postumencie, by idący z daleka widzieli jej światło. 34#Mt 6,22‐23Ma to również zastosowanie w sprawach duchowych. Prawdziwą Światłość można bowiem ujrzeć dopiero wówczas, gdy oczy serca są zdrowe, a nie zaślepione chorobliwą zachłannością. Hojność serca jest bowiem niczym zdrowe oczy#Tekst ten odnosi się do pojęcia bardzo głęboko osadzonego w kulturze i idiomatyce semickiej. Chodzi o „dobre (zdrowe) oko” (tu: dające światło ciału/wnętrzu człowieka) i „złe (chore) oko” (tu: powodujące pogrążenie się ciała/wnętrza człowieka w ciemnościach). Określenie „dobre oko” jest nadal obecne w kulturze bliskowschodniej i jest symbolem hojności i dobroci, a „złe oko” symbolem zła, sknerstwa, przekleństwa, a nawet rzucenia uroku. Redakcja NPD stanęła tu przed poważnym wyzwaniem wyboru odpowiedniego dynamicznego ekwiwalentu znaczeniowego, który pozwoliłby współczesnemu polskiemu czytelnikowi na uchwycenie sensu wypowiedzi Jezusa tak, jak w tamtej kulturze rozumieli je współcześni Mu ludzie. Przesłanie Jezusa jest bardzo silne i wypowiedziane w kontekście ludzi domagających się znaku z Niebios. Oni oczekiwali znaku, lecz byli ślepi na największy Boży znak dany przez Najwyższego: na wcieloną Światłość, która właśnie stanęła przed nimi (por. J 1,9 i J 8,12). Byli ślepi, gdyż, deklarując wiarę w Boga, w istocie służyli Mamonowi (aram. Mamon – bożek zysku i bogactwa – por. Mt 6,24 i Łk 16,13) i jemu oddawali cześć. To ilustruje prawdę, że serc zaciemnionych chciwością żaden znak z Niebios nie zmieni. Jedynym ratunkiem dla takich ludzi jest zanurzenie się w Słowo Chrystusa (por. Kol 3,16). Wtedy dopiero mogą mieć w sobie Światłość Życia (por. J 8,12), a wówczas już żaden „znak z Niebios” nie będzie takim ludziom potrzebny.
, które dają człowiekowi światło. Jeśli twoje serce będzie hojne, to całe twoje wnętrze będzie otwarte na Światłość. Jeśli jednak pogrążysz się w chciwości, będzie to tak, jakbyś miał chore oczy. Z tego powodu całe twoje wnętrze będzie pogrążone w mroku! 35Uważaj zatem, do czego skłania się twoje serce: czy do Światłości – przez pielęgnowanie w sobie hojności, czy do ciemności – przez pogrążanie się w chciwości. 36Jeśli będziesz pielęgnował w sobie hojność serca, to całe twoje wnętrze zostanie opromienione Światłością i żadna ciemność nie zakorzeni się w tobie, gdyż dzięki takiej postawie serca będziesz wypełniony Światłością.
37 # Łk 7,36; Łk 14,1 Gdy skończył nauczać, jakiś faryzeusz zaprosił Go do siebie na posiłek. Jezus udał się do jego domu i od razu spoczął przy stole. 38#Mt 15,2; Mk 7,2‐5Faryzeusz był głęboko poruszony tym, że Jezus nie dokonał rytualnego obmycia rąk#Faryzeuszowi nie chodziło o higienę, ale o rytualny obrzęd tradycji rabinicznej (por. Mk 7,1‐5). Tekst grecki mówi tu dosłownie: „nie dokonał zanurzenia (gr. baptidzo) przed posiłkiem”. Znamienne jest to, że tłumacze, którzy w innych miejscach zawsze tłumaczą słowo baptidzo jako „chrzest”, w tym miejscu odstępują od swych religijnych przyzwyczajeń, wybierając właściwe rozwiązanie semantyczne. Przyznają tym samym, że słowo baptidzo w tamtych czasach nie miało tak ogromnego bagażu teologicznego jak dzisiaj. przed posiłkiem. 39#Mt 23,25‐26; Mk 7,20‐23Wówczas PAN powiedział do niego:
— Wy, faryzeusze, dbacie tylko o to, co widać na zewnątrz # Dosł. „czyścicie naczynia (talerze i kielichy) tylko z zewnątrz”. , natomiast wasze wnętrza przepełnione są zdzierstwem i zepsuciem
40 O jakże bezmyślni jesteście! Czyż Stwórca tego, co jest zewnętrzne, nie stworzył także wnętrza? 41#Łk 12,33Zacznijcie od wewnętrznej pokuty i żalu#Gr. eleemosyne – „akt miłosierdzia”, „akt dobrodziejstwa”. W judaizmie interpretowano to zewnętrznie jako jałmużnę (akt zewnętrzny, często wykonywany na pokaz)., a wtedy dostąpicie prawdziwego oczyszczenia.
42 # Kpł 27,30; Mt 23,23 Straszliwa kara # Gr. ouai. Tu i w następnych wersetach tłumaczone jest dynamicznym ekwiwalentem „straszliwa kara” (por. komentarz do ouai w Mt 23,13). czeka was, faryzeuszy, gdyż koncentrujecie się na dawaniu dziesięciny # Dziesięciny były swoistym podatkiem składanym przez wszystkie plemiona żydowskie na utrzymanie rodu Lewitów, który nie otrzymał przydziału ziemi w Kanaanie. Dlatego jedynie plony, które przynosiła ziemia, podlegały dziesięcinie. Był to więc szczególny podatek agrarny z zasiewów, sadów, winnic oraz mnożącej się trzody hodowanej na posiadanej ziemi. Faryzeusze nie musieli mieć pochodzenia lewickiego, dlatego wielu z nich było zobowiązanych Prawem Mojżeszowym do składania dziesięcin. Handlarze i rzemieślnicy (jak Jezus, który był cieślą) nie byli obowiązani do składania dziesięcin. Więcej w Komentarzu NPD → Dziesięciny i ofiary. nawet z mięty, ruty # Ruta – roślina uprawna o silnym zapachu i gorzkim smaku. Często używana w kuchni śródziemnomorskiej. i z każdego warzywa, lecz z dala # Gr. parerchomai – „obchodzić coś naokoło”, „mijać coś z daleka”. omijacie Boże wezwanie do sprawiedliwości i ofiarnej miłości # Główną treścią Prawa Mojżeszowego było ukazanie Izraelitom Bożej świętości i uzmysłowienie im, że nie mają szansy na zbawienie samych siebie. Bóg, przez symbolikę tego Prawa, zapowiadał jednak, iż objawi im swą miłość i obdarzy ich swoją sprawiedliwością w Mesjaszu (gr. Chrystusie), którego do nich pośle. Jednak faryzeusze koncentrowali się wyłącznie na zewnętrznym przejawie Prawa, tzn. na jego literze – a nie prawdziwym znaczeniu i celu – pomijając w ten sposób to, co było w Prawie najważniejsze. . A przecież to właśnie o nie powinniście się starać ze wszystkich sił # Por. Mt 22,37; Mk 12,30; Łk 10,27. , a jedynie przy okazji dbać o spełnianie innych poleceń!
43 # Mt 23,6‐7; Mk 12,38‐39; Łk 20,46 Straszliwa kara czeka was, faryzeuszy, którzy lubujecie się w zajmowaniu eksponowanych miejsc w czasie publicznych zgromadzeń # Gr. synagoge – słowo to jest jednym z wariantów przekładu słowa hebrajskiego qahal, które ogólnie oznaczało zgromadzenie grupy ludzi. Zarówno qahal, jak i synagoge były w użyciu w pismach starożytnych do opisywania wszelkich zgromadzeń – nie tylko żydowskich, ale także greckich i rzymskich. W NT spotykamy się jeszcze z innym słowem o podobnym znaczeniu – gr. ekklesia. Rzeczownik synagoge z czasem nabrał charakteru religijnego i stosowano go do opisywania żydowskich zgromadzeń sakralnych, definiowania struktur organizacyjnych, a także nazywania budynków (synagogi). Podobną ewolucję znaczenia przeszło słowo ekklesia. W czasach NT opisywało ono jednoznacznie społeczność ludu, który odpowiedział na wołanie Boga. W wiekach późniejszych (gdy chrześcijaństwo w Cesarstwie Rzymskim stało się religią panującą i ukształtowały się struktury organizacyjne nominalnego chrześcijaństwa) zaczęto je tłumaczyć jako „kościół” – zarówno w sensie organizacyjnym, jak i budynku. Charakter wspólnotowy tego słowa systematycznie zanikał w powszechnym odbiorze. , przyjmowaniu wyróżnień oraz pozdrowień! 44#Mt 23,27‐28Czeka was kara, gdyż jesteście niczym nieoznakowane mogiły#Dosł. „niewidoczne groby”. Według Prawa Mojżeszowego dotknięcie grobu (nawet nieumyślne) powodowało rytualne zanieczyszczenie (por. Lb 19,16)., po kontakcie z którymi – według waszego nauczania – ludzie stają się zbrukani!
45Wtedy jeden ze znawców Prawa Mojżeszowego nie wytrzymał i tak zareagował:
— Nauczycielu, obrażasz nas, mówiąc w ten sposób!
46 # Mt 11,28; Mt 23,4 Jezus, niczym niezrażony, odpowiedział mu:
— Straszliwa kara czeka również i was, znawcy Bożego Prawa. Obarczacie bowiem ludzi ciężarami nie do uniesienia, których sami nawet nie myślicie dźwigać!
47 # Mt 23,29‐32 Straszliwa kara czeka was, którzy stawiacie pomniki pomordowanym prorokom, poświadczając w ten sposób zbrodnie, które popełniali wasi nauczyciele! # Dosł. „ojcowie”. . 48#Dz 7,51‐53; Dz 8,1Czyniąc to, potwierdzacie bezbożność swych nauczycieli, gdyż chwałą otaczacie czyny, których oni się dopuszczali. Oni przecież mordowali Bożych proroków, a wy to skrupulatnie upamiętniacie!#W Bożym zamyśle prorocy nigdy nie mieli być obiektami kultu. Byli jedynie sługami posłanymi do wykonania powierzonego im zadania. Cała chwała miała zawsze należeć do Boga. Budowanie pomników chwały prorokom (nawet w przenośnym rozumieniu) wg Jezusa wskazywało na bezbożną postawę uczonych w Piśmie, jaką przejęli od swych nauczycieli (tzw. ojców), którzy mordowali tych proroków. Koncentracja na ludziach, a nie na samym Bogu, zawsze uchybia Bożej chwale i Bożemu planowi.. 49#Mt 23,34‐36; 1 Kor 1,24.30Dlatego słusznie Bóg w swojej mądrości zachowanie ludzi takich jak wy podsumowuje zdaniem: „Wysyłałem do nich proroków oraz innych wysłanników, lecz oni jednych mordowali, a innych przepędzali”#Nie jest to cytat z Pisma, lecz objawienie, które Jezus daje z głębi swej Boskiej mądrości. Podobny przekaz zawrze później w przypowieści o dzierżawcach rolnych (por. Łk 20,9‐19). Te słowa Jezusa są również najbardziej syntetyczną historią relacji Boga z Izraelem.. 50Dlatego was oraz podobnych wam spotka kara za śmierć tych proroków – za ich krew przelewaną od początku świata: 51#Rdz 4,8; 2 Krn 24,20‐21poczynając od krwi Abla#Por. Rdz 4,8‐10., przez krew Zachariasza#Por. 2 Krn 24,20‐22., który został zgładzony przed ołtarzem w Bożym przybytku. Bądźcie tego pewni: Bóg rozliczy się z wami za to wszystko!
52 # Mt 23,13 Straszliwa kara czeka was, znawcy Bożego Prawa dysponujący Pismem # Chodzi o Pismo św. (Biblię). , które przecież jest kluczem do osobistego poznania Boga. Sami bowiem z niego nie korzystacie, a na dodatek przeszkadzacie innym, którzy pragną z niego korzystać!
53Po tych słowach Jezus opuścił przyjęcie, na które był zaproszony, pozostawiając uczonych w Piśmie i faryzeuszy z wielką urazą w sercu. Od tej chwili, kiedykolwiek z Nim rozmawiali, 54#Łk 20,20za każdym razem zastawiali na Niego pułapki, by pochwycić Go na jakiejś wypowiedzi, której mogliby użyć przeciwko Niemu.
Currently Selected:
Łukasza 11: NT NPD
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
Łukasza 11
11
1 # Łk 3,21; Łk 5,33 Pewnego razu, gdy przebywali na osobności, Jezus – swoim zwyczajem – modlił się. Gdy skończył, podszedł do Niego jeden z uczniów#Tekst sugeruje, że Jezusa otaczała wówczas nie tylko grupa Dwunastu, ale większa liczba uczniów. Być może było to 72 albo więcej Jego naśladowców. i poprosił:
— PANIE, naucz nas, proszę, jak powinniśmy się modlić, podobnie jak Jan#Tzn. Jan Chrzciciel. nauczył swoich uczniów.
2 # Mt 6,9‐13 Wtedy Jezus powiedział:
— Gdy chcecie się modlić, kierujcie swe słowa i myśli wyłącznie do Boga # Fraza „kierujcie swe słowa i myśli wyłącznie do Boga” jest kontekstowo‐dynamicznym ekwiwalentem słowa gr. lego, które w koine znaczy „mówić” (składnie i z rozmysłem). W NT spotykamy również inny czasownik tłumaczony jako „mówić”. Jest to laleo. Czasownik lego odróżnia się od laleo tym, że opisuje pełne zaangażowanie intelektualne, podczas gdy laleo to nieprzemyślane paplanie, a nawet bezsensowny dla słuchaczy bełkot, o jakim czytamy w Iz 28,7‐13. Fragment tekstu Izajasza Apostoł Paweł zacytował w 1 Kor 14,6‐25, obnażając problem laleo w społeczności wierzących. , czyniąc to w taki sposób:
Abba # W oryginale słowo Abba nie występuje w relacji Łukasza. Wiemy jednak z innych relacji ewangelicznych (np. Mk 14,36), że Jezus sam w taki właśnie sposób rozpoczynał modlitwy. Grecki tekst niestety nie oddaje w pełni dynamiki języka aramejskiego. Jednak w Rz 8,15 oraz Ga 4,6 zachowały się inne ślady użycia słowa Abba. , nasz Ojcze, tylko Ty jesteś Święty!
Niech Twoje Królestwo szybko już nastanie # Por. Łk 17,20‐21. .
3 Prosimy, abyś obdarzył nas dzisiaj pokarmem,
którego codziennie tak bardzo nam potrzeba.
4 # Mt 18,35; Mk 11,25 I uwolnij nas od naszych przewinień,
ponieważ # Gr. gar – spójnik, partykuła podstawowa wyrażająca związek przyczynowy („bowiem”, „ponieważ”, „gdyż”). Uczeń Chrystusa ma w Zbawicielu przywilej proszenia o Boże przebaczenie i otrzymania go jedynie wtedy, gdy sam z serca wybacza swoim winowajcom. Brzmienie tego wzoru modlitwy podane przez Łukasza jest nieco inne niż podane przez Mateusza w Mt 6,9‐13. i my tak czynimy wobec naszych winowajców # Jezus użył tu słowa ofeiletes, które oznacza dłużników, przede wszystkim finansowych. Dopiero w wersetach 14‐15 zastosował inne słowo (gr. paraptoma), które oznacza winy lub występki innego typu. !
Prosimy też, abyś nie poddawał nas zbyt wielu testom czy próbom # Gr. peirasmos. Ten rzeczownik pochodzi od czasownika peiradzo, który można tłumaczyć jako „test” lub „próba”, ale także jako „pokusa”, w zależności od tego, kto jest inicjatorem tego działania. Najlepszym obrazem tej sytuacji jest tzw. kuszenie Jezusa na pustyni opisane w Mk 1,12. Dowiadujemy się tam, że Jezus został wyprowadzony na pustynię przez Bożego Ducha, ale kuszony był przez szatana. Gdy Bóg poddaje wiarę człowieka próbie, często zjawia się szatan, aby w tym samym czasie go kusić. Przypomina to nieco egzamin maturalny (tzw. egzamin dojrzałości), który młodzi ludzie składają, by udokumentować dojrzałość wiedzy, ale w czasie jego trwania są też kuszeni, by ściągać, co jest przeciwne podstawowej idei każdego egzaminu. Ważne jest jednak, by w takich sytuacjach zawsze pamiętać, jak Jezus zachowywał się w chwilach pokusy (por. Mt 4,4; Mt 4,7; Mt 4,10), oraz o tym, co pisał Paweł w 1 Kor 10,13. .
5I dalej, wyjaśniając im wagę wytrwałości w modlitwie, powiedział:
— Wyobraźcie sobie, że ktoś ma prawdziwego przyjaciela. Czy gdyby człowiek ów udał się do swego przyjaciela w środku nocy z prośbą, tamten odmówiłby mu? Czy gdyby powiedział: „Przyjacielu, pożycz mi, proszę, trzy chleby, 6ponieważ przybyli do mnie niespodziewani goście, a nie mam czym ich przyjąć”, 7#Łk 18,5to jego przyjaciel, nie wstając z łóżka, odkrzyknąłby tylko: „Daj mi spokój! Czy nie widzisz, że drzwi są zaryglowane i całą rodziną śpimy już od dawna? Nie wstanę teraz i nie zrobię tego!”? 8#Łk 18,1‐6Zapewniam was, że człowiek ten – choćby nie wstał z uwagi na łączącą ich przyjaźń – to z pewnością podniesie się z powodu jego natręctwa i da to, co jest mu potrzebne. 9Dlatego mówię wam: proście, a będzie wam dane, szukajcie, a znajdziecie, pukajcie, a zostanie wam otworzone#Wszystkie określenia podane przez Jezusa opisują nie tylko wytrwałość, ale i pokorę w staraniach modlitewnych.! 10Każdy bowiem, kto prosi – otrzymuje, kto szuka – znajduje, a pukającemu – zostanie otworzone!
11 Pomyślcie tylko, czy któryś z was, będąc ojcem, dałby dziecku węża, gdyby ono poprosiło o rybę, 12lub dałby skorpiona, gdyby prosiło o jajko? 13#J 14,13‐16; Jk 1,17Jeśli zatem wy – choć macie zepsutą naturę#Więcej o zepsutej ludzkiej naturze (gr. sarks) w Komentarzu NPD → Stara i nowa natura człowieka; → Soma i sarks.– potraficie dawać swoim dzieciom dobre dary, o ile bardziej Ojciec z Niebios obdarzy duchem uświęcenia#W tym miejscu fraza PNEUMA HAGION występuje bez żadnych rodzajników – inaczej zatem niż w określeniu TO PNEUMA TO HAGION („Duch Tego Jedynego, Który Jest Święty” czyli „Duch Świętego Boga”), gdyż zawiera dwa rzeczowniki z dwoma rodzajnikami określonymi. Język polski nie oddaje dobrze sensu takich rodzajników, ale w ang. byłoby to „the”, a w niem. „der” czy „das”. Kontekst wskazuje, że prawdopodobne jest, iż chodzi tu o prośbę o zdolność i moc do przylgnięcia do postawy świętości (uświęcenie). Jezus zaleca zanoszenie w modlitwie do Boga próśb o taką przemianę serca, by zostało ono wypełnione pragnieniem dążenia do świętości na wzór Jego świętości (por. 1 P 1,15‐16) – por. Mt 7,11.tych, którzy będą o to wytrwale u Niego zabiegać.
Nauczanie o mocy Boga i Jego Słowa
(Mt 12,22‐30; Mt 12,43‐45; Mk 3,22‐27)
14Pewnego razu Jezus użył swej mocy, by z głuchoniemego człowieka wyrzucić demona. Gdy demon odstąpił, niemy przemówił. Tłumy były tym faktem niezwykle poruszone. 15#Mt 9,34; Mt 10,25Jednak niektórzy z nich tak to komentowali:
— On usuwa demony mocą Belzebuba#Imię Belzebub jest zwykłą transliteracją hebrajskiego Baal‐Zebub („Władca Much” – a w zasadzie „Władca tego, co lata”. Inni tłumaczą to jako „Władca Powietrza” lub „Władca Mocarstwa Powietrza” – por. Ef 2,2). – ich przywódcy.
16 # Mt 12,38; Mt 16,1; Mk 8,11; Łk 11,29; 1 Kor 1,22 Inni, chcąc Go sprawdzić, domagali się, by na ich oczach dokonał jakiegoś znaku z Niebios#Najwyraźniej musieli to być ludzie religijni, którzy nie rozumieli, że „znak z Niebios” nie jest właściwym testem, który mógłby potwierdzić tożsamość Jezusa. Taki „znak” czy „objawienie” może być bowiem zwodniczym działaniem sił ciemności, o czym pisze Apostoł Paweł w Ef 6,12, a także prorok Jeremiasz w Jr 7,16‐20.. 17#Mt 9,4Jezus zaś – znając myśli jednych i drugich#W dalszym nauczaniu Jezus odnosi się do tych dwóch postaw. Zarzut działania mocą Belzebuba odpiera w wersetach 17‐28, a w wersetach 29‐36 odnosi się do żądania znaku z Niebios. – tak powiedział:
— Zastanówcie się przez chwilę. Jeśli w jakimś królestwie następuje rozłam i mają miejsce walki wewnętrzne, to bez wątpienia zmierza ono do upadku, gdyż jedna frakcja # Dosł. „dom”, „rodzina”, „gospodarstwo” (gr. oikia). z drugą będą się wzajemnie ścierać i atakować. 18Gdyby więc było tak, jak twierdzicie, iż ja mocą Belzebuba usuwam demony, czyż nie znaczyłoby to, że królestwo szatana już się rozpada i jego koniec jest bliski? 19Gdybym ja – według tego, co mówicie – usuwał demony mocą Belzebuba, to czyją mocą dokonują tego wasi synowie? Sami zobaczycie, iż na Sądzie Ostatecznym oni będą świadczyć przeciwko wam! 20#Mt 4,17; Mt 8,29; Mt 12,28; Łk 17,21Jeśli jednak ja wyrzucam demony mocą Bożą#Dosł. „palcem Bożym”., to znaczy, że Królestwo Niebios już nadeszło! 21Szatan, niczym potężny, uzbrojony po zęby wojownik, stojąc na dziedzińcu swojej warowni, strzeże wszystkiego, co zamknął w lochach i komorach. 22#Iz 49,24‐25; Iz 53,12; Kol 2,15Gdy jednak nadchodzi ktoś mocniejszy, zwycięża go i zabiera mu nie tylko uzbrojenie, którym tamten się posługiwał, lecz także odbiera mu łupy, by je rozdać swoim sługom#Por. Kol 2,13‐15.. 23#Mt 12,30; Mk 9,40; Łk 9,50Zapamiętajcie więc sobie, że każdy, kto nie idzie w bój ramię w ramię ze mną, jest przeciwko mnie, a kto w czasie żniw nie zbiera ze mną, podobny jest do niszczyciela marnującego mój plon!#Ta niezwykle ostra ocena sytuacji dokonana przez Chrystusa była ostrzeżeniem nie tylko dla ówczesnych uczonych w Piśmie, którzy odrzucali Jezusa, ale również dla wszystkich współczesnych głosicieli religii, w której kościół czy jakakolwiek inna organizacja religijna albo głoszony system religijny nie realizują rzetelnie celów Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie. Coraz częściej można zaobserwować, że w wielu organizacjach religijnych Bogiem staje się sama organizacja, a jej interesy są stawiane wyżej niż przekaz Dobrej Wiadomości o ratunku, który jest TYLKO W CHRYSTUSIE. Następne wersety podkreślają doniosłość tego stwierdzenia.. 24#Mt 12,43‐45Wszystko bowiem ma swoje duchowe tło. Kiedy duch nieczysty opuszcza człowieka, zaczyna krążyć w pustce, szukając, w kim innym mógłby osiąść. Jeśli jednak nikogo nie znajdzie, mówi do siebie: „Zobaczę, czy da się wrócić do mieszkania, które opuściłem”. 25I wraca do niego. A jeśli znajdzie je puste – choćby nawet najpiękniej wysprzątane, czyste i przystrojone#Metafora religijno‐obrzędowej postawy człowieka, który po ludzku czyni wszystko, by być „czystym”. Taką właśnie postawę mieli faryzeusze, którzy z niezwykłą skrupulatnością dbali o zewnętrzne przejawy religijności.– 26#J 5,14wówczas dobiera sobie siedem innych demonów, jeszcze gorszych niż on sam, i razem zamieszkują w tym człowieku, a wtedy jego sytuacja staje się znacznie gorsza od poprzedniej#Wsłuchiwanie się w nauczanie Jezusa niewątpliwie może prowadzić do oczyszczania życia, serca i myśli człowieka. Bożemu Słowu, które przenika myśli oraz duszę człowieka, demony nie mogą się przeciwstawić i muszą opuścić daną osobę. Jeśli jednak człowiek nie uczyni kolejnego kroku i nie okaże posłuszeństwa Bożemu Słowu (co jest koniecznym warunkiem tego, by Duch Świętego Boga zamieszkał w sercu człowieka – por. Dz 5,32), to łatwo naraża się na powrót do poprzedniego, a nawet gorszego stanu (por. 2 P 2,22)..
27 # Łk 1,28.42.48; Łk 4,15 Gdy Jezus to mówił, z tłumu powstała jakaś kobieta, głośno wołając:
— O, jakże szczęśliwa i błogosławiona jest ta, która nosiła Cię w swoim łonie i wykarmiła swoimi piersiami!
28 # Łk 6,46‐49; Łk 8,15.21; J 13,17; J 14,23; Jk 1,21‐25 Lecz On tak odpowiedział:
— Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są raczej # Gr. menounge. Niektórzy tłumacze przekładają tę partykułę błędnie jako twierdzące „zaiste”, podczas gdy jej sensem jest zaprzeczenie poprzedzającej myśli (tu wyrażonej przez kobietę w wersecie 27). Dlatego właściwym są przekłady: „nie, lecz z pewnością” albo „raczej”, jak przyjęła Redakcja NPD. ci, którzy wsłuchują się w Boże Słowo i żyją według niego! # Próba zakłócenia nauczania prowadzonego przez Jezusa, podjęta przez jakąś kobietę z tłumu, nie powiodła się. Jezus ponownie zwraca uwagę na to, co ma zasadniczą wartość – życie wg Bożego Słowa (por. także Łk 8,21). Warto zwrócić uwagę, iż odniesienie do posłuszeństwa Bożemu Słowu pada w środku dyskusji Jezusa z elitą religijną, która zarzucała Mu działanie mocą szatana. .
Potępienie religijnej postawy koncentrowania się na cudach i znakach z Niebios
(Mt 12,38‐42; Mk 8,11‐13)
29 # Mt 12,38‐42; Mt 16,4; J 6,30‐31; 1 Kor 1,22 Tymczasem tłum gromadzący się wokół Jezusa coraz bardziej narastał. On zaś dalej nauczał:
— Tylko ludzie zdeprawowani i pozbawieni wiary # Dosł. „cudzołożni” (gr. moichalis). Czasownik moichao opisuje odbycie bezprawnego (pozamałżeńskiego) stosunku seksualnego, a pokrewny mu rzeczownik moicheia oznacza cudzołóstwo. W taki sam sposób w Biblii Hebrajskiej Bóg określał także duchowe odstępstwo człowieka od relacji z Nim samym. Oddawanie czci bożkom (posągom, obrazom i innym przedstawieniom ludzi czy zwierząt) zawsze było, jest i będzie duchowym cudzołóstwem (por. Ps 106,39). Patrz też przypis do Mt 12,39 oraz por. 1 Kor 10,20; Ap 9,20. Duchowe cudzołóstwo, czyli odstępstwo od Boga Żywego, polegające na oddawaniu czci komukolwiek lub czemukolwiek innemu, jest obok duchowej pychy i hipokryzji największym grzechem. Występuje ono przeciwko pierwszemu przykazaniu Dekalogu. Niestety wszystkie te trzy grzechy można spotkać na porządku dziennym we wszystkich systemach religijnych, także tych, które same siebie zowią chrześcijańskimi. szukają cudów i znaków z Niebios. Jednak żaden znak – poza znakiem proroka Jonasza – nie będzie takim dany! # To niezwykle mocne stwierdzenie jest ciągle prawdziwe. Cała służba Jezusa była jednym wielkim wezwaniem ludzi do okazania zaufania Bożemu Słowu (taka bowiem jest biblijna definicja wiary) i wytrwania w nim niezależnie od okoliczności. Jezus prawdziwie martwił się tym, czy w czasie gdy ponownie przyjdzie na Ziemię (by tym razem dokonać Sądu), znajdzie wiarę (por. Łk 18,8), to znaczy, czy wówczas ludzie będą kierowali się w życiu postawą zaufania Mu i polegania na Jego Słowie. Wiarą, w rozumieniu biblijnym, nie można bowiem nazwać przekonań religijnych bazujących na ludzkim nauczaniu lub na nadzwyczajnych objawieniach. Takie przekonania mogą co najwyżej pretendować do określeń „ślepa wiara”, „wiara naiwna”, „wiara emocjonalna”, „wiara religijno‐obrzędowa” lub „fałszywa wiara”. Bóg jednak ustanowił jeden fundamentalny znak, który dla wszystkich ludzi ma być podstawowym i wystarczającym drogowskazem prowadzącym do złożenia w Nim zaufania. Znakiem tym jest śmierć i zmartwychwstanie Jezusa (por. 1 Kor 15,17). PAN nazwał go „znakiem Jonasza”, gdyż po ukrzyżowaniu przebywał we wnętrzu grobowca – jak Jonasz we wnętrzu potwora morskiego – zanim trzeciego dnia zmartwychwstał, ogłaszając swoje zwycięstwo nad śmiercią (por. Mt 12,39‐41). Jezus w różny sposób powtarzał to wielokrotnie. Przestrzegał przed fałszywymi objawieniami i fałszywymi nauczycielami (por. Mt 24,4‐5; Mt 24,23‐28). Apostoł Paweł również zwracał uwagę wierzących na takie niebezpieczeństwo (por. 2 Kor 11,14; Ga 1,6‐9), podobnie ostrzegali starotestamentowi prorocy (por. Jr 7,18; Jr 44,15‐30). Przekaz Jezusa jest jednoznaczny: Jego wcielenie było ostatnim objawieniem Boga w historii ludzkości (por. Łk 21,1‐18; Dz 4,8‐12; Hbr 1,1‐2; 2 Tm 2,5). Jego Słowo jest ostatecznym przekazem Prawdy Bożej (por. J 17,17), gdyż to On sam jest wcielonym Bożym Słowem (por. J 1,1‐4 oraz J 1,14). . 30#Jon 1,17; Jon 2,10Jak bowiem Jonasz był znakiem dla mieszkańców Niniwy#Zob. Księga Jonasza.
, takim znakiem od teraz jestem ja, Syn człowieczy. 31#1 Krl 10,1‐10; 2 Krn 9,1‐12; J 6,35Królowa z Południa#Określenie opisujące królową Saby (zob. 1 Krl 10,1–13). Starożytna Saba (hebr. Szeba) była krainą leżącą na południe od Izraela, zlokalizowaną po obu stronach Morza Czerwonego, ze stolicą w Aksum. Prawdopodobnie obejmowała obecne tereny Etiopii i Jemenu, będąc jednym z największych królestw leżących wówczas w południowo–zachodniej części Półwyspu Arabskiego.stanie na Sądzie Ostatecznym jako świadek przeciwko takim ludziom, ku ich potępieniu, gdyż ona przybyła z odległej krainy, aby wsłuchać się w mądrość Salomona, a przecież oni mają do czynienia z kimś większym niż Salomon. 32#Jon 3,5.8.10; J 3,5Ludzie z Niniwy na Sądzie staną jako świadkowie przeciwko nim ku ich potępieniu! Tamci bowiem opamiętali się, słysząc wołanie Jonasza, a przecież ci mają do czynienia z kimś większym niż Jonasz#Zob. Jon 3,4‐10.
.
Pochwała hojności oraz potępienie zdzierstwa i chciwości
(Mt 5,15; Mt 6,22‐23; Mt 23,1‐36; Mk 12,38‐40; Łk 20,45‐47)
33 # Mt 5,15; Mk 4,21; Łk 8,16 Nie po to przecież zapala się lampę # Z jednej strony Jezus mówi tu o sobie (por. Łk 8,16 z przypisem oraz J 8,12; J 9,5), z drugiej zaś daje wskazówki swym uczniom, by rozumieli, że będąc Jego światłością w świecie (por. Mt 5,14‐16; Dz 13,47), mają być widoczni dla tego świata (por. Ef 5,8). , by miała zostać ukryta lub czymś zasłonięta # Dosł. „korcem”. Tak nazywano naczynie o pojemności jednego korca (blisko 9 litrów) służące zwykle do przechowywania ziarna. . Stawia się ją na postumencie, by idący z daleka widzieli jej światło. 34#Mt 6,22‐23Ma to również zastosowanie w sprawach duchowych. Prawdziwą Światłość można bowiem ujrzeć dopiero wówczas, gdy oczy serca są zdrowe, a nie zaślepione chorobliwą zachłannością. Hojność serca jest bowiem niczym zdrowe oczy#Tekst ten odnosi się do pojęcia bardzo głęboko osadzonego w kulturze i idiomatyce semickiej. Chodzi o „dobre (zdrowe) oko” (tu: dające światło ciału/wnętrzu człowieka) i „złe (chore) oko” (tu: powodujące pogrążenie się ciała/wnętrza człowieka w ciemnościach). Określenie „dobre oko” jest nadal obecne w kulturze bliskowschodniej i jest symbolem hojności i dobroci, a „złe oko” symbolem zła, sknerstwa, przekleństwa, a nawet rzucenia uroku. Redakcja NPD stanęła tu przed poważnym wyzwaniem wyboru odpowiedniego dynamicznego ekwiwalentu znaczeniowego, który pozwoliłby współczesnemu polskiemu czytelnikowi na uchwycenie sensu wypowiedzi Jezusa tak, jak w tamtej kulturze rozumieli je współcześni Mu ludzie. Przesłanie Jezusa jest bardzo silne i wypowiedziane w kontekście ludzi domagających się znaku z Niebios. Oni oczekiwali znaku, lecz byli ślepi na największy Boży znak dany przez Najwyższego: na wcieloną Światłość, która właśnie stanęła przed nimi (por. J 1,9 i J 8,12). Byli ślepi, gdyż, deklarując wiarę w Boga, w istocie służyli Mamonowi (aram. Mamon – bożek zysku i bogactwa – por. Mt 6,24 i Łk 16,13) i jemu oddawali cześć. To ilustruje prawdę, że serc zaciemnionych chciwością żaden znak z Niebios nie zmieni. Jedynym ratunkiem dla takich ludzi jest zanurzenie się w Słowo Chrystusa (por. Kol 3,16). Wtedy dopiero mogą mieć w sobie Światłość Życia (por. J 8,12), a wówczas już żaden „znak z Niebios” nie będzie takim ludziom potrzebny.
, które dają człowiekowi światło. Jeśli twoje serce będzie hojne, to całe twoje wnętrze będzie otwarte na Światłość. Jeśli jednak pogrążysz się w chciwości, będzie to tak, jakbyś miał chore oczy. Z tego powodu całe twoje wnętrze będzie pogrążone w mroku! 35Uważaj zatem, do czego skłania się twoje serce: czy do Światłości – przez pielęgnowanie w sobie hojności, czy do ciemności – przez pogrążanie się w chciwości. 36Jeśli będziesz pielęgnował w sobie hojność serca, to całe twoje wnętrze zostanie opromienione Światłością i żadna ciemność nie zakorzeni się w tobie, gdyż dzięki takiej postawie serca będziesz wypełniony Światłością.
37 # Łk 7,36; Łk 14,1 Gdy skończył nauczać, jakiś faryzeusz zaprosił Go do siebie na posiłek. Jezus udał się do jego domu i od razu spoczął przy stole. 38#Mt 15,2; Mk 7,2‐5Faryzeusz był głęboko poruszony tym, że Jezus nie dokonał rytualnego obmycia rąk#Faryzeuszowi nie chodziło o higienę, ale o rytualny obrzęd tradycji rabinicznej (por. Mk 7,1‐5). Tekst grecki mówi tu dosłownie: „nie dokonał zanurzenia (gr. baptidzo) przed posiłkiem”. Znamienne jest to, że tłumacze, którzy w innych miejscach zawsze tłumaczą słowo baptidzo jako „chrzest”, w tym miejscu odstępują od swych religijnych przyzwyczajeń, wybierając właściwe rozwiązanie semantyczne. Przyznają tym samym, że słowo baptidzo w tamtych czasach nie miało tak ogromnego bagażu teologicznego jak dzisiaj. przed posiłkiem. 39#Mt 23,25‐26; Mk 7,20‐23Wówczas PAN powiedział do niego:
— Wy, faryzeusze, dbacie tylko o to, co widać na zewnątrz # Dosł. „czyścicie naczynia (talerze i kielichy) tylko z zewnątrz”. , natomiast wasze wnętrza przepełnione są zdzierstwem i zepsuciem
40 O jakże bezmyślni jesteście! Czyż Stwórca tego, co jest zewnętrzne, nie stworzył także wnętrza? 41#Łk 12,33Zacznijcie od wewnętrznej pokuty i żalu#Gr. eleemosyne – „akt miłosierdzia”, „akt dobrodziejstwa”. W judaizmie interpretowano to zewnętrznie jako jałmużnę (akt zewnętrzny, często wykonywany na pokaz)., a wtedy dostąpicie prawdziwego oczyszczenia.
42 # Kpł 27,30; Mt 23,23 Straszliwa kara # Gr. ouai. Tu i w następnych wersetach tłumaczone jest dynamicznym ekwiwalentem „straszliwa kara” (por. komentarz do ouai w Mt 23,13). czeka was, faryzeuszy, gdyż koncentrujecie się na dawaniu dziesięciny # Dziesięciny były swoistym podatkiem składanym przez wszystkie plemiona żydowskie na utrzymanie rodu Lewitów, który nie otrzymał przydziału ziemi w Kanaanie. Dlatego jedynie plony, które przynosiła ziemia, podlegały dziesięcinie. Był to więc szczególny podatek agrarny z zasiewów, sadów, winnic oraz mnożącej się trzody hodowanej na posiadanej ziemi. Faryzeusze nie musieli mieć pochodzenia lewickiego, dlatego wielu z nich było zobowiązanych Prawem Mojżeszowym do składania dziesięcin. Handlarze i rzemieślnicy (jak Jezus, który był cieślą) nie byli obowiązani do składania dziesięcin. Więcej w Komentarzu NPD → Dziesięciny i ofiary. nawet z mięty, ruty # Ruta – roślina uprawna o silnym zapachu i gorzkim smaku. Często używana w kuchni śródziemnomorskiej. i z każdego warzywa, lecz z dala # Gr. parerchomai – „obchodzić coś naokoło”, „mijać coś z daleka”. omijacie Boże wezwanie do sprawiedliwości i ofiarnej miłości # Główną treścią Prawa Mojżeszowego było ukazanie Izraelitom Bożej świętości i uzmysłowienie im, że nie mają szansy na zbawienie samych siebie. Bóg, przez symbolikę tego Prawa, zapowiadał jednak, iż objawi im swą miłość i obdarzy ich swoją sprawiedliwością w Mesjaszu (gr. Chrystusie), którego do nich pośle. Jednak faryzeusze koncentrowali się wyłącznie na zewnętrznym przejawie Prawa, tzn. na jego literze – a nie prawdziwym znaczeniu i celu – pomijając w ten sposób to, co było w Prawie najważniejsze. . A przecież to właśnie o nie powinniście się starać ze wszystkich sił # Por. Mt 22,37; Mk 12,30; Łk 10,27. , a jedynie przy okazji dbać o spełnianie innych poleceń!
43 # Mt 23,6‐7; Mk 12,38‐39; Łk 20,46 Straszliwa kara czeka was, faryzeuszy, którzy lubujecie się w zajmowaniu eksponowanych miejsc w czasie publicznych zgromadzeń # Gr. synagoge – słowo to jest jednym z wariantów przekładu słowa hebrajskiego qahal, które ogólnie oznaczało zgromadzenie grupy ludzi. Zarówno qahal, jak i synagoge były w użyciu w pismach starożytnych do opisywania wszelkich zgromadzeń – nie tylko żydowskich, ale także greckich i rzymskich. W NT spotykamy się jeszcze z innym słowem o podobnym znaczeniu – gr. ekklesia. Rzeczownik synagoge z czasem nabrał charakteru religijnego i stosowano go do opisywania żydowskich zgromadzeń sakralnych, definiowania struktur organizacyjnych, a także nazywania budynków (synagogi). Podobną ewolucję znaczenia przeszło słowo ekklesia. W czasach NT opisywało ono jednoznacznie społeczność ludu, który odpowiedział na wołanie Boga. W wiekach późniejszych (gdy chrześcijaństwo w Cesarstwie Rzymskim stało się religią panującą i ukształtowały się struktury organizacyjne nominalnego chrześcijaństwa) zaczęto je tłumaczyć jako „kościół” – zarówno w sensie organizacyjnym, jak i budynku. Charakter wspólnotowy tego słowa systematycznie zanikał w powszechnym odbiorze. , przyjmowaniu wyróżnień oraz pozdrowień! 44#Mt 23,27‐28Czeka was kara, gdyż jesteście niczym nieoznakowane mogiły#Dosł. „niewidoczne groby”. Według Prawa Mojżeszowego dotknięcie grobu (nawet nieumyślne) powodowało rytualne zanieczyszczenie (por. Lb 19,16)., po kontakcie z którymi – według waszego nauczania – ludzie stają się zbrukani!
45Wtedy jeden ze znawców Prawa Mojżeszowego nie wytrzymał i tak zareagował:
— Nauczycielu, obrażasz nas, mówiąc w ten sposób!
46 # Mt 11,28; Mt 23,4 Jezus, niczym niezrażony, odpowiedział mu:
— Straszliwa kara czeka również i was, znawcy Bożego Prawa. Obarczacie bowiem ludzi ciężarami nie do uniesienia, których sami nawet nie myślicie dźwigać!
47 # Mt 23,29‐32 Straszliwa kara czeka was, którzy stawiacie pomniki pomordowanym prorokom, poświadczając w ten sposób zbrodnie, które popełniali wasi nauczyciele! # Dosł. „ojcowie”. . 48#Dz 7,51‐53; Dz 8,1Czyniąc to, potwierdzacie bezbożność swych nauczycieli, gdyż chwałą otaczacie czyny, których oni się dopuszczali. Oni przecież mordowali Bożych proroków, a wy to skrupulatnie upamiętniacie!#W Bożym zamyśle prorocy nigdy nie mieli być obiektami kultu. Byli jedynie sługami posłanymi do wykonania powierzonego im zadania. Cała chwała miała zawsze należeć do Boga. Budowanie pomników chwały prorokom (nawet w przenośnym rozumieniu) wg Jezusa wskazywało na bezbożną postawę uczonych w Piśmie, jaką przejęli od swych nauczycieli (tzw. ojców), którzy mordowali tych proroków. Koncentracja na ludziach, a nie na samym Bogu, zawsze uchybia Bożej chwale i Bożemu planowi.. 49#Mt 23,34‐36; 1 Kor 1,24.30Dlatego słusznie Bóg w swojej mądrości zachowanie ludzi takich jak wy podsumowuje zdaniem: „Wysyłałem do nich proroków oraz innych wysłanników, lecz oni jednych mordowali, a innych przepędzali”#Nie jest to cytat z Pisma, lecz objawienie, które Jezus daje z głębi swej Boskiej mądrości. Podobny przekaz zawrze później w przypowieści o dzierżawcach rolnych (por. Łk 20,9‐19). Te słowa Jezusa są również najbardziej syntetyczną historią relacji Boga z Izraelem.. 50Dlatego was oraz podobnych wam spotka kara za śmierć tych proroków – za ich krew przelewaną od początku świata: 51#Rdz 4,8; 2 Krn 24,20‐21poczynając od krwi Abla#Por. Rdz 4,8‐10., przez krew Zachariasza#Por. 2 Krn 24,20‐22., który został zgładzony przed ołtarzem w Bożym przybytku. Bądźcie tego pewni: Bóg rozliczy się z wami za to wszystko!
52 # Mt 23,13 Straszliwa kara czeka was, znawcy Bożego Prawa dysponujący Pismem # Chodzi o Pismo św. (Biblię). , które przecież jest kluczem do osobistego poznania Boga. Sami bowiem z niego nie korzystacie, a na dodatek przeszkadzacie innym, którzy pragną z niego korzystać!
53Po tych słowach Jezus opuścił przyjęcie, na które był zaproszony, pozostawiając uczonych w Piśmie i faryzeuszy z wielką urazą w sercu. Od tej chwili, kiedykolwiek z Nim rozmawiali, 54#Łk 20,20za każdym razem zastawiali na Niego pułapki, by pochwycić Go na jakiejś wypowiedzi, której mogliby użyć przeciwko Niemu.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.