Łukasza 21

1Mówiąc to, patrzył w stronę świątynnej skarbony, gdzie zgromadziło się wielu bogaczy ostentacyjnie wrzucających swoje ofiary#Datki składane do skarbon świątynnych nie były oficjalnymi ofiarami w rozumieniu kultowych przepisów Prawa Mojżeszowego. Z inicjatywy kapłanów zbierano je na utrzymanie i funkcjonowanie świątyni, a także na ich osobiste potrzeby. Na terenie świątyni ustawiono trzynaście takich skarbon, z których każdą przeznaczono na inne potrzeby (np. zakup drewna, sprzątanie, pokrycia dachowe itd.). Gdy ktoś przynosił pieniądze na ofiarę, informował witającego go kapłana o wielkości datku i jego przeznaczeniu. Ten zaś wskazywał mu odpowiednią skarbonę. Skarbony te nazywane były trąbami i zlokalizowane były na dziedzińcu kobiet. Jedni komentatorzy twierdzą, że nazwa „trąby” wzięła się od kształtu skarbon, które miały formę lejka, a staczające się pieniądze generowały charakterystyczny dźwięk. Inni uważają, że była to nazwa przenośna, która przylgnęła do nich z uwagi na sposób, w jaki ofiarodawcy wrzucali tam swe datki, dbając o wywołanie odpowiedniego hałasu. Dyżurujący kapłan znał dobrze Prawo Mojżeszowe (był bowiem uczonym w Piśmie), powinien więc na podstawie Prawa nie tylko zabronić ubogiej kobiecie złożenia ofiary na utrzymanie świątyni, lecz wręcz ją wspomóc i zatroszczyć się o nią w jej biedzie. Jednak kapłani byli dalecy od takiej postawy. Na terenie świątyni i dookoła niej w ramach „biznesu świątynnego” kwitły wyzysk i lichwa. Pieniądze ściągano z ludu wszelkimi sposobami. Stragany poustawiane w świątyni i obok niej powszechnie zwano bazarem Annasza, ponieważ arcykapłan Annasz był ich bezpośrednim właścicielem albo dysponentem koncesji dla handlarzy. Dzięki tym praktykom kapłani, a w szczególności rodzina Annasza, należeli do najbogatszej kasty społecznej w Izraelu. Jednak im więcej gromadzili, tym większe były ich zachłanność i hipokryzja w bezwzględnym grabieniu najsłabszych. Wszystko to czynili w imię Boga. W zakresie wyciągania pieniędzy od ludu nie mieli żadnych hamulców ani nawet elementarnej przyzwoitości. Nie dziwi więc uwaga Apostoła Pawła, którą zapisał w Rz 2,24. na konserwację świątyni i utrzymanie kapłanów. 2Przyszła tam również jakaś uboga kobieta#Gr. chera., która wrzuciła do skarbony dwa miedziaki. 3#2 Kor 8,12Jezus zaś – ciągnąc dalej – powiedział:

— Zobaczcie! Od tej ubogiej kobiety # Gr. chera. udało się im wyłudzić więcej niż od innych! 4Tamci bowiem wrzucali z tego, co im zbywało, ona zaś dała ze swego niedostatku! Na utrzymanie świątyni i kapłanów dała wszystko, co miała na przeżycie#Tradycyjne przekłady dosłowne rzadko wiążą ten tekst z bezpośrednim jego kontekstem, jakim są dwa poprzednie wersety (Łk 20,46‐47) mówiące o chciwości uczonych w Piśmie, którzy wraz z kapłanami tworzyli trzon establishmentu religijnego. Zgodnie z Prawem Mojżesza biedne, samotne kobiety powinny być otaczane szczególną ochroną i pomocą. Jak wielkie znaczenie miała dla Boga troska o ubogie kobiety (zwłaszcza wdowy), które w starożytnym Izraelu były zdane całkowicie na pomoc innych, mogą świadczyć choćby wypowiedzi: Wj 22,21; Pwt 14,22‐29; Pwt 24,17; Pwt 24,19‐21; Pwt 26,12; Pwt 27,19; Hi 24,21; Ps 94,1‐6; Ps 146,9; Iz 1,17; Iz 10,2(!); Jr 7,4‐8(!); Jr 22,3(!); Ez 22,7; Ml 3,5. Jednak dla elit religijnych dbanie o własny interes oraz o budynek i kult świątynny miało większe znaczenie niż przestrzeganie Bożego Słowa. Dla korzyści systemu, któremu służyli, dla bogactwa świątyni, a także swych profitów, byli gotowi ograbiać nawet ubogie kobiety, wdowy i sieroty. Jezus absolutnie tego nie popierał, a wszelkie próby interpretacji Jego wypowiedzi o rzekomym „poświęceniu się ubogiej wdowy” z pominięciem kontekstu sytuacyjnego, w jakim PAN wypowiedział te słowa, są zwykłą manipulacją w zakresie interpretacji tekstu. Cały komentowany fragment jest ostrym wystąpieniem Jezusa przeciwko praktykom chciwych kapłanów, którzy, manipulując nauczaniem (J 7,49 pokazuje lepiej, co przywódcy religijni myśleli o ludzie, któremu przewodzili), zwyczajnie żerowali na biedzie ludu, który im ufał i uważał za swoich przewodników w wierze. Wcale więc nie dziwi uwaga Jezusa z Mt 9,36 (patrz także Mk 12,42‐44 z komentarzem)..

5Jednak uczniowie nie słuchali Go, przyglądali się bowiem świątyni, upojeni jej bogactwem i wystawnością – wspaniałymi murami i złotymi ozdobami, którymi była pokryta. W końcu Jezus zdecydowanie przerwał ich zachwyty, mówiąc:

— 6#Łk 19,44Całe to bogactwo, które tak bardzo podziwiacie, już wkrótce zostanie doszczętnie zniszczone! Kamień na kamieniu się tu nie ostanie!

Zapowiedź zburzenia świątyni jerozolimskiej i końca obecnego świata

(Mt 24,3‐35; Mk 13,3‐23)

7Wtedy zadali mu dwa pytania: „Nauczycielu, kiedy się to stanie?” oraz „Co będzie znakiem nadchodzącego kataklizmu?”.

8 # Łk 17,23; Flp 4,5 A On rzekł:

— Jeśli chodzi o koniec obecnego świata, to bądźcie ostrożni, by ktoś was nie zwiódł! Pojawi się bowiem wielu takich, którzy będą twierdzić, że są moimi sługami # Dosł. „przyjdą w moim imieniu”. , i głosić: JA JESTEM # Gr. EGO EIMI – jest to grecka forma hebrajskiego EHJE ASZER EHJE. Mamy tu do czynienia z grą słów. Mateusz w swojej relacji pisze wprost, że owi zwodziciele będą twierdzić, że są Mesjaszami (Chrystusami) – por. Mt 24,5. Natomiast Łukasz i Marek podają, że owi zwodziciele będą głosić IMIĘ „JA JESTEM”, który to grecki zwrot jest bezpośrednim odniesieniem do imienia, jakim Bóg przedstawił się po hebrajsku Mojżeszowi: EHJE ASZER EHJE (JESTEM, KIM JESTEM). Apostoł Jan w swojej Dobrej Wiadomości pokazał, że Jezus sam wielokrotnie używał tego zwrotu, wskazując Żydom na swoją Boskość. Szczepan w swej przemowie poprzedzającej jego kamienowanie (por. Dz 7,30‐38 w zestawieniu z 1 Kor 10,4) odkrył wielką tajemnicę, iż owym WYSŁANNIKIEM (gr. angelos) PANA, który objawił się Mojżeszowi w płonącym ciernistym krzewie i przedstawił się jako EHJE ASZER EHJE, był sam Chrystus. Potwierdzenie tego znajdujemy w pismach Apostoła Jana (por. J 6,20; J 6,35; J 8,12; J 10,7; J 10,9; J 10,11; J 10,14; J 11,25; J 14,6; J 14,11; J 15,1; Ap 1,8; Ap 1,17; Ap 2,23; Ap 21,6; Ap 22,13). . Będą zapowiadać, iż koniec świata jest bliski! Wy jednak nie idźcie za nimi! 9A kiedy usłyszycie o wojnach i przewrotach, nie wpadajcie w panikę, gdyż te sprawy muszą się wydarzyć, lecz koniec nie nastąpi wcale tak szybko.

10I dalej tak im wyjaśniał:

— Przyjdzie taki czas, że powstaną narody przeciwko narodom i królestwa przeciwko królestwom. 11Także trzęsienia ziemi się nasilą i sprawią, że wiele miejsc na świecie zostanie dotkniętych głodem i chorobami. Na nieboskłonie pojawią się zjawiska budzące grozę.

12 # Mt 10,17‐22; Łk 12,11; J 15,20; J 16,1‐2; Dz 12,4 Zanim jednak wszystko to nastąpi, świat zwróci przeciwko wam całą swoją moc. Będą was prześladować, ciągać po sądach i publicznych zgromadzeniach # Dosł. „w synagogach”. W tamtym czasie słowo gr. synagoge oznaczało nie tylko miejsce gromadzenia się Żydów na modlitwie i nauczaniu, ale wręcz publiczne zgromadzenie. . Będą was oskarżać i wtrącać do więzień. Z mojego powodu będziecie wzywani przed namiestników i królów! 13#Flp 1,12Jednak to będzie dla was znakomitą okazją do świadczenia o mnie. 14#Mt 10,18‐19; Łk 12,11‐12; Dz 6,10Dlatego nie zamartwiajcie się wcześniej, w jaki sposób się bronić. 15#Dz 6,10Ja bowiem, w stosownej chwili, dam wam#Niezwykle ważne jest, by zauważyć, że Jezus (w równoległej relacji Marka) mówi o tym jako o działaniu Bożego Ducha. Wniosek zatem jest jeden: Chrystus w swej duchowej postaci (Duch Chrystusa, Duch Świętego Boga) zadba o to, co wierzący powinni mówić w czasie prześladowań.właściwe słowa i potrzebną mądrość, której wasi przeciwnicy nie przezwyciężą ani nie będą w stanie jej zaprzeczyć. 16W tym czasie zdradzani będziecie nawet przez swych rodziców, braci i kuzynów#Gr. adelfoi – w kulturze Bliskiego Wschodu słowo to może znaczyć zarówno „rodzeństwo w pierwszej linii”, „przyrodnie rodzeństwo”, „bliskie kuzynostwo”, a także przynależność do jednej grupy etnicznej lub jednej grupy wierzących. Dlatego w przekładzie NPD użyto tu ekwiwalentu „bracia i kuzyni”, który swym zakresem obejmuje większość tych znaczeń., krewnych#Gr. syngenos – słowo to pochodzi ze złożenia syn („współ”, „razem”) i genos („ród”, „naród”, „potomstwo z jednego szczepu lub plemienia – współplemieniec”). Wydaje się, że syngenos jest dalszym pokrewieństwem niż adelfoi (kuzynka blisko spokrewniona lub osoba bliska, jak np. siostra w wierze)., a także przez przyjaciół. I wielu spośród was zginie śmiercią męczeńską. 17#Mt 10,21.22Z mojego powodu będziecie znienawidzeni przez wszystkich. 18#Mt 10,21‐22.30; Łk 12,7; Hbr 10,36.39Lecz również to wiedzcie, że bez mojej zgody nawet włos z głowy wam nie spadnie! 19#Hbr 10,36Waszym zadaniem będzie jedynie wytrwać. Tylko w ten sposób zdołacie ocalić swoje dusze#Wiele innych przekładów podaje tu słowo „życie”, jednak tekst oryginalny nie używa tu ani słowa bios, ani dzoe, tylko słowa psyche (dusza). Faktem jest, że może zaistnieć sytuacja, w której ktoś kosztem zbawienia duszy stara się ocalić doczesne życie..

20 Jeśli zaś chodzi o zniszczenie świątyni, to gdy zobaczycie Jerozolimę otoczoną wojskiem # Mateusz w swej relacji (Mt 24,15) używa w tym miejscu określenia „ohydne spustoszenie”. Zastosował tę frazę, gdyż swój zapis kierował do Żydów, którzy znali Księgę Daniela. Łukasz odchodzi od tego, gdyż swoją relację kieruje do nie‐Żydów. Dlatego używa ekwiwalentu znaczeniowego zrozumiałego dla tzw. pogan i oczywistego dla wszystkich Żydów, dla których wojsko rzymskie było ohydą czyniącą spustoszenie w ich ziemi. , wówczas będziecie wiedzieli, że zbliża się już jej spustoszenie # Zapowiadane tu wydarzenia spełniły się w roku 70 n.e. . 21Wtedy ci, którzy będą w Judei, niech uciekają w góry. Ludzie z miasta niech postarają się wydostać na zewnątrz, a przebywający w okolicznych wsiach niech do niego nie wchodzą. 22#Pwt 32,35; Jr 5,29; Dn 9,24‐27; Oz 9,7Dla Jerozolimy bowiem będzie to czas odpłaty – chwila, w której zrealizuje się wszystko, co w Piśmie zostało o niej zapisane. 23#Rz 1,181 Kor 7,26.28W tym okresie straszliwych cierpień doświadczą w szczególny sposób kobiety brzemienne i karmiące, ponieważ wielka przemoc nadciągnie na ziemię Izraela i wybuchnie gniewem przeciwko jej ludowi. 24#Iz 63,18; Dn 9,26; Za 12,3; Rz 11,25‐26; Ap 11,2Wielu padnie od miecza i wielu pójdzie do niewoli#Wg Józefa Flawiusza w czasie oblężenia Jerozolimy w roku 70 n.e. zginęło ok. 1 mln Żydów, a ok. 100 tys. zostało wziętych do niewoli. Wewnątrz miasta, z powodu głodu, działy się dantejskie sceny, z kanibalizmem włącznie.. Lud Izraela zostanie rozproszony pomiędzy narodami, a poganie będą deptać Jerozolimę, aż dobiegnie kres czasu#Zarówno Łukasz (tutaj), jak i Apostoł Paweł w Rz 11,26 piszą o „czasie pogan”, a więc czasie łaski, w którym wszystkie narody będą miały szansę nie tylko usłyszeć Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie, ale także podjąć decyzję, czy ją przyjąć, czy odrzucić. Koniec tego czasu będzie też końcem obecnego świata, o czym Jezus mówi w następnych wersetach..

25 # Iz 13,9‐13; Iz 24,19‐21.23; Ez 32,7; Jl 3,3‐4; Ap 6,12‐13 Wtedy znaki pojawią się na słońcu i księżycu, a także pomiędzy gwiazdami. Narody całej Ziemi będą cierpieć udrękę, bezradne wobec morskich nawałnic. 26#Iz 34,4; Ag 2,6.21; Mt 26,64Ludzie, gdy zobaczą, jak rygle nieboskłonu zostaną zwolnione#Por. Iz 34,4 oraz Iz 13,10, a także: Jl 2,10; Jl 3,4; Jl 4,15; Ez 32,7., będą mdleć ze strachu, oczekując tego, co ma spotkać Ziemię. 27#Dn 7,13‐14; Mt 26,64; Ap 1,7; Ap 14,14Wtedy dopiero ujrzą mnie, Syna człowieczego, przybywającego z Niebios w obłoku – z wielką mocą i w majestacie#Por. Dn 7,13‐14.. 28#Rz 13,11; Flp 4,4.5; Hbr 10,37Gdy zacznie się to dziać, wyprostujcie się i wznieście swe głowy, gdyż to będzie znakiem nadchodzącego finału waszego odkupienia.

29I, aby lepiej zrozumieli, o co Mu chodzi, uzupełnił swą wypowiedź taką przypowieścią:

— Gdy obserwujecie drzewa figowe 30i widzicie, że wypuszczają pąki, poznajecie zaraz, że lato jest blisko. 31Podobnie postępujcie również w sprawie końca świata: kiedy zobaczycie, że wszystko dzieje się tak, jak wam powiedziałem, wówczas bądźcie pewni, iż Królestwo Boże jest już blisko objawienia się w całej swojej pełni. 32#Jr 31,36‐37; Jr 31,40; Mt 16,28; Mk 9,1; Łk 9,27I jeszcze chcę was zapewnić, że lud Izraela nie wyginie#Inni tłumaczą: „to pokolenie nie przeminie”, jednak Redakcja NPD uważa to za literalizm nieoddający sensu wypowiedzi Jezusa. Słowo gr. genea oznacza bowiem nie tylko „generację” czy „pokolenie”, ale przede wszystkim „okres”, „przestrzeń czasową”, „epokę”, a nawet „generację ludzką”, i w eschatologicznym znaczeniu jest podobne do aion (eon, epoka). Sens tego wersetu leży więc w tym, że opisywany okres nie skończy się wcześniej, aż dopełnią się wszystkie kolejne zapowiedziane przez Jezusa wydarzenia, a nie w tym, że żyjący ludzie będą świadkami wszystkich zapowiedzianych wydarzeń. Historia to potwierdza. Jedynie w odniesieniu do zburzenia Jerozolimy i zakończenia epoki starożytnego Izraela (zburzenia świątyni) można przyjąć dosłowne znaczenie tych słów Jezusa. Dramat ten rozegrał się ok. 27 lat po tym, jak Jezus je wypowiedział, a więc w ramach jednego pokolenia., aż wszystko, co wam mówię, zrealizuje się do końca. 33#Iz 40,6‐8; Mt 5,18; Łk 16,17Obecne Niebiosa i doczesna Ziemia kiedyś przeminą, lecz moje słowa nigdy nie przeminą!

34 # Mk 4,4.18‐19; Łk 8,14; Łk 17,26‐30; Rz 13,11‐14; 1 Tes 5,3‐9 Pilnujcie samych siebie, by serca wasze nie stały się ociężałe przez opilstwo, obżarstwo czy codzienne troski związane z bieżącym funkcjonowaniem, gdyż wówczas Dzień Sądu zaskoczy was niespodziewanie 35#Koh 9,12; Iz 24,17; 1 Tes 5,3niczym potrzask. Gdy Dzień ten nastanie, w jednej chwili ogarnie wszystkich ludzi na całej Ziemi. 36#Mk 13,33; Ef 6,18; Ap 6,17Czuwajcie więc nieustannie, modląc się o to, byście okazali się wystarczająco silni, by przetrwać wszystkie doświadczenia, które mają nastąpić, i godnie stanąć przede mną – Synem człowieczym.

37 # Mt 21,17; Mk 11,11.19; Łk 19,47; Łk 22,39; J 8,1‐2 W taki sposób Jezus nauczał codziennie na terenie świątyni, noce zaś spędzał na górze zwanej Oliwną. 38Lud zaś każdego dnia – już o brzasku – zbierał się wokół Niego w świątyni, by słuchać Jego Słowa.

Currently Selected:

Łukasza 21: NT NPD

Highlight

Copy