Marka 11
11
Triumfalny wjazd do Jerozolimy
(Mt 21,1‐11; Łk 19,28‐40; J 12,12‐19)
1Gdy już znaleźli się w bezpośrednim sąsiedztwie Jerozolimy, w okolicach Betfage i Betanii – wiosek leżących u stóp Góry Oliwnej#Góra Oliwna to niewysoki grzbiet o długości 3,5 km ciągnący się z północy na południe w bliskiej odległości od wschodniej granicy Jerozolimy. Wioski Betfage i Betania leżały na stokach tej góry przy drodze wiodącej do Jerozolimy. Z Betanii do Jerozolimy było zaledwie około 3 km. – Jezus wysłał dwóch ze swoich uczniów, 2#1 Sm 6,7; Za 9,9polecając im:
— Idźcie do wsi, którą widzicie przed sobą. Zaraz po wejściu do niej zobaczycie uwiązanego małego osiołka # Gr. polos – „źrebię” (zarówno konia, jak i osła). Mt 21,2 doprecyzowuje, że chodzi tu o osiołka – źrebię oślicy. Mateusz wyjaśnia (por. Mt 21,7) również, w jaki sposób Jezus „jechał na osiołku”, gdyż nikt nie dosiada źrebiąt. Są one zbyt słabe, dlatego nie nadają się do jazdy wierzchem. Z uwagi na to proroctwo z Za 9,9 mogło wydawać się dość dziwaczne. Jego spełnienie okazało się jednak dość proste. Uczniowie zarzucili swe płaszcze zarówno na oślicę, jak i na osiołka, który szedł przy niej, i w taki sposób Jezus „jechał na osiołku”. , którego nikt z ludzi jeszcze nie dosiadał. Odwiążcie go i przyprowadźcie do mnie. 3#Mk 14,14A gdyby ktokolwiek spytał: „Co robicie?”, odpowiedzcie: „PAN go potrzebuje, lecz wkrótce odeśle go z powrotem”.
4Uczniowie poszli i rzeczywiście znaleźli osiołka uwiązanego przy jakiejś bramie od strony ulicy. Odwiązali więc go. 5Ludzie stojący w pobliżu zapytali:
— Co robicie? Dlaczego odwiązujecie tego osiołka?
6Wtedy uczniowie odpowiedzieli tak, jak polecił im Jezus. Ci zaś pozwolili im zabrać go. 7Gdy już dotarli z nim do Jezusa, narzucili na osiołka#Marek w swej relacji dokonał skrótu. Więcej na ten temat pisze Mateusz w Mt 21,1‐2 i w wersecie 7. Wyjaśnia on, że Jezus usiadł na oślicy, przy której szło jej oślę. swoje płaszcze, a On usiadł na nich i wyruszył do Jerozolimy. 8Po drodze wiele osób zdejmowało swe wierzchnie okrycia i razem z innymi, którzy przynieśli gałązki pościnane na polach#Drzewami, które rosły na polach, były przeważnie wierzby. Często towarzyszyły im krzewy mirtowe. Chociaż Jan pisze w swojej relacji o gałęziach palmowych, to dzięki opisowi Marka wiemy, iż drogę przed Jezusem wyścielono nie tylko gałęziami palmowymi, ale także wierzbowymi i mirtowymi. Gałęzi tych drzew używano powszechnie do budowania namiotów na święto Sukkot (Święto Namiotów) – por. Ne 8,15., mościli nimi drogę przed Jezusem. 9#Ps 118,25‐26; Ps 148,1; Mt 21,15; Mt 23,39Ci zaś, którzy Go otaczali, wołali:
— Ratuj nas#Hebr. Hosanna! Ten wyraz hebrajski etymologicznie znaczy „ratuj nas” lub „wybaw nas” czy też „wyzwól nas”. Często używano go podczas święta Sukkot, które miało charakter szczególnego wyczekiwania na Mesjasza. Słowo to znajdujemy również w Ps 118,25‐26. Oczekując Mesjasza, Żydzi mieli przekonanie, że On przyjdzie, by uwolnić ich spod panowania obcych zaborców. Oczekiwania Żydów miały więc charakter polityczny. Nie rozumieli, iż Boży plan dotyczył uwolnienia ich z grzechu – z jego mocy, wpływu oraz obecności i konsekwencji (co jest planem Boga dla wszystkich ludzi). Gdy patrzyli na Jezusa zmierzającego do Jerozolimy, widzieli w Nim politycznego wyzwoliciela, dlatego krzyczeli: „Wyzwól nas!”. Gdy kilka dni później Jezus został aresztowany, ten sam tłum – kompletnie rozczarowany Jezusem – wołał: „Ukrzyżuj go! Ukrzyżuj go!”.! Błogosławiony, który przychodzi w imię PAŃSKIE#Por. Ps 118,26 wraz z przypisem, a także Ps 148,1. Ten okrzyk nawiązywał do liturgii hebrajskiej. Tekst Błogosławiony, który przychodzi w imieniu PAŃSKIM był kapłańską odpowiedzią na pozdrowienie, jakie wypowiadali ludzie wchodzący do świątyni jerozolimskiej: „PANIE, błagamy, abyś nas ocalił (hebr. Hosanna), i błagamy, PANIE, daj nam powodzenie!” (Ps 118,25). W Mt 21,9 słowa te (Hosanna! – „Ocal nas!” lub „Ratuj nas!”) padają z ust ludu pod adresem Jezusa wjeżdżającego na osiołku do Jerozolimy.!
10 # 2 Sm 7,16; Łk 1,32‐33; Dz 2,29 Niech będzie błogosławione powracające królestwo naszego ojca Dawida! Ratunek nadchodzi z wysokości!
11 # Mt 21,10.17 W takich to okolicznościach Jezus wjechał do Jerozolimy. Następnie wszedł na teren świątyni. Jednak, z uwagi na późną porę#Na noc świątynia była zamykana. Pielgrzymi musieli wtedy opuścić jej teren., zdążył jedynie przejść przez krużganki i zaraz potem, wraz z Dwunastoma, udał się do Betanii.
Oczyszczenie świątyni
(Mt 21,12‐17; Łk 19,45‐48; J 2,13‐22)
12Następnego dnia, wczesnym rankiem, wyruszyli z Betanii bez śniadania. W pewnej chwili Jezus mocno odczuł głód. 13#Łk 3,9; Łk 13,6‐9Gdy więc w oddali zobaczył drzewo figowe obsypane liśćmi, skręcił w jego kierunku. Chociaż nie była to pora owocowania#Bez zrozumienia kontekstu nie jesteśmy w stanie wychwycić sensu tego wydarzenia ani jego przesłania. Po pierwsze, musimy uświadomić sobie, że był to pierwszy tydzień kwietnia, a w tym czasie żadne drzewo figowe na Bliskim Wschodzie nie ma jeszcze owocu dobrego do spożycia! Drzewa figowe w Izraelu owocują bowiem dwa razy w roku (pierwszy raz w czerwcu, a drugi we wrześniu). Jednak zanim pojawią się na drzewach owoce, najpierw powinny być widoczne ich zawiązki, które zarysowują się na gałęziach razem z pojawiającymi się liśćmi. To te zawiązki wskazują, że drzewo będzie produktywne, a więc przyniesie owoc. W opisywanym czasie na drzewie powinny być już zawiązki owoców. Ze sformułowania „poza liśćmi nic na nim nie było” wynika jasno, że na drzewie figowym nie było nawet śladu zawiązków owocowych. Było to chore drzewo, które nie podążało za biologicznym rytmem natury. Zatem wypowiedź Jezusa zanotowana w następnym wersecie powinna być interpretowana jako postawienie diagnozy toczącej je choroby. Brak zawiązków był oznaką patologii kwalifikującej drzewo do wycięcia (jak w Łk 13,6‐9). Błyskawiczne zrealizowanie się Słowa PANA i Króla Wszechświata pokazuje, kto w istocie ma moc dawania i odbierania życia. Większość komentatorów zwraca uwagę, że żaden Żyd, z uwagi na kontekst biologicznego cyklu owocowania, nie miał wątpliwości, że chodzi tu o nauczanie symboliczne. Pogląd ten wspierają następujące obserwacje: (1) rozdzielenie opisu zdarzenia z drzewem w relacji Marka (Mk 11,12‐14 oraz Mk 11,20‐26) pomiędzy dwie wizyty Jezusa w świątyni; (2) Jego zachowanie w świątyni; (3) sformułowanie „uczniowie przysłuchiwali się temu nauczaniu” (Mk 11,14) oraz (4) zakończenie wywodu konkluzją dotyczącą wiary (w. 21‐22). Wszystkie one razem dowodzą symbolizmu tego zapisu, który odnosi się do Izraela. Zresztą Bóg często używał symbolu drzewa (czasem jego gałęzi lub owoców) jako obrazu narodu żydowskiego (por. Jr 8,13; Oz 9,10; Jl 1,7), który (niczym opisane tu figowe drzewo) rozwinął w sobie patologiczną postawę niewiary (brak owocu). Taka postawa doprowadziła ostatecznie do sytuacji, w której Izrael nie rozpoznał zapowiadanego mu od tysięcy lat Mesjasza w chwili, gdy On przybył. Korzystając więc z nadarzającej się okazji, Jezus symbolicznie zapowiedział duchową śmierć Izraela. Każda nieużyteczność w Bożej perspektywie kwalifikuje do wycięcia to, co jest nieprzydatne i nie rokuje wydania owocu (por. Rz 11,11‐24). Jezus zapowiedział to nieużytecznemu narodowi. Boże zasady są jednak ponadczasowe, odnoszą się więc nie tylko do Izraela. Zgodnie z 1 Kor 10,11 to samo ostrzeżenie jest aktualne dziś dla całego Nowego Ludu Bożego, którego historyczną pierwociną był Izrael (por. Jr 2,3). Niektórzy tłumacze uważają, iż Jezus zgromił, a nawet przeklął drzewo figowe. Takie przekłady nie wydają się jednak trafne z uwagi na sprzeczność tego z charakterem Jezusa, o którym prorok Izajasz mówił w Iz 42,3: „Trzciny przygiętej na pewno nie złamie, nie stłumi też knota tlącego się z ledwością”., postanowił sprawdzić, co na nim się znajduje. Gdy się przybliżył, zobaczył, iż poza liśćmi nic na nim nie było. 14#Mk 11,20Wtedy stwierdził:
— Ty przenigdy nie wydasz żadnego owocu.
Wszyscy uczniowie słyszeli to Jego stwierdzenie. 15#J 2,14‐16Kiedy wrócili do Jerozolimy, weszli na teren świątyni i Jezus zaczął stamtąd wyrzucać tych, którzy tam kupczyli i handlowali#Gr. agoradzontas – słowo to pochodzi od rzeczownika agora (rynek) – plac, na którym zbierali się ludzie w celach handlowych albo na dyskusje filozoficzne, polityczne lub zwykłe plotki. Słowo to mogło odnosić się również do próżniaków wałęsających się po rynku.. Powywracał stoły ludzi wymieniających pieniądze na walutę świątynną#Każdy Izraelita powyżej 19. roku życia był obowiązany zapłacić pół sykla podatku świątynnego, aby zarówno świątynia, jak i system ofiarniczy mogły funkcjonować bez przeszkód. Owe pół sykla było równowartością dwóch dniówek pracy robotnika rolnego. Podatek należało zapłacić w walucie żydowskiej, gdyż inną uważano za nieczystą. Tak więc w rachubę wchodziły tylko sykle galilejskie lub sykle świątynne, czyli specjalny rodzaj waluty służącej do uiszczania podatku religijnego w świątyni jerozolimskiej. Oprócz lokalnych Żydów do świątyni przybywali także Żydzi z innych stron świata, którzy dysponowali pieniędzmi swoich krajów. Z tego powodu działały w niej specjalne kantory wymiany waluty. Biorąc pod uwagę sposób opodatkowania oraz to, że „bankierzy” ustalali różnice kursowe i prowizje według własnego widzimisię, cały system był wielkim zdzierstwem i oszustwem. Przy jednej wymianie ludzie zwykle tracili około jednej czwartej sykla, a więc równowartość jednej dniówki. Nic dziwnego, że nie podobało się to Jezusowi. Zwykle komentatorzy twierdzą, że Jezus wpadł tam w gniew, jednak tekst oryginalny o tym nie wspomina., a także ławy sprzedawców gołębi#Jeśli kogoś nie było stać na złożenie ofiary z wołu lub baranka, mógł ją złożyć z pary gołębi. Dlatego na terenie świątyni znajdowały się również stragany sprzedawców gołębi.. 16Nikomu nie pozwolił zabrać jakiegokolwiek sprzętu ani przenieść czegokolwiek dalej. 17#Iz 56,7; Jr 7,11Czyniąc to, wołał:
— Czyż nie jest napisane, że mój dom będzie domem modlitwy dla wszystkich narodów # Por. Iz 56,7. ? Wy zaś czynicie z niego miejsce rozboju # Por. Jr 7,11. finansowego.
Zgromienie kapłanów za bezowocność w służbie
(Mt 21,18‐46; Łk 20,1‐19)
18 # Mt 21,46; Mk 12,12; Mk 14,1; Łk 20,19; Łk 22,2 Gdy arcykapłani i uczeni w Piśmie dowiedzieli się o tym zajściu, zaczęli myśleć, jak pozbyć się Jezusa. Wzbudzał bowiem lęk w ich sercach, ponieważ swym nauczaniem pozyskiwał coraz większe tłumy. 19Tymczasem Jezus, gdy tylko nastał wieczór, wraz ze swymi uczniami opuścił miasto. 20#Mk 11,14Następnego dnia rano, gdy przechodzili obok tego samego figowca, zauważyli, że usechł on od korzenia. 21Wtedy Piotr, przypominając sobie słowa Jezusa wypowiedziane poprzedniego dnia, powiedział:
— Rabbi, spójrz, drzewo figowe, o którym wczoraj wypowiedziałeś się surowo#Gr. kateraso (od gr. kataraomai). Niektórzy tłumaczą to słowo „przekląłeś”, „rzuciłeś przekleństwo”. Jednak taki przekład nie wydaje się słuszny, gdyż Jezus nigdy nikogo ani niczego nie przeklinał, choć niewątpliwie zdarzało się, iż ostrymi słowami napominał – głównie religijnych hipokrytów., uschło całkowicie!
22 # Mt 8,10; Mt 17,20; Łk 17,6; J 14,1 Wtedy Jezus rzekł#O jeszcze innym znaczeniu (symbolicznym) niż tu podane mówi relacja Mateusza (por. przypis do Mt 21,19).:
— Trwajcie w ufności do Boga, 23#Mt 17,20; Łk 17,6; J 11,22; 1 Kor 13,2a uroczyście was zapewniam, że każdy, kto wydaje owoc wiary, a nie – jak to drzewo figowe – jedynie łudzi oczy pozorami, będzie zdolny do pokonania największych przeszkód, które się przed nim spiętrzą#Dosł. „kazać tej górze, aby się uniosła i rzuciła w morze”. Była to typowa semicka frazeologia, często używana w czasach starożytnych. Mówienie o kimś, że „przenosi góry”, oznaczało wówczas, że potrafi pokonać rozmaite piętrzące się trudności. Takiego określenia używano szczególnie chętnie wobec nauczycieli Tory, którzy wyjaśniali zawiłe pytania jej dotyczące.. Tylko ci, którzy w swych sercach prawdziwie ufają Bogu, a nie są targani ciągłymi wahaniami, otrzymują wszystko, o co proszą zgodnie z Bożą wolą#Tekst „zgodnie z Bożą wolą” jest dynamiczną kontekstualizacją wg 1 J 5,14‐15 oraz J 9,31; Rz 8,27; Flp 2,13. W następnym wersecie podobnie. Najważniejszym przekazem woli Bożej objawionym przez Jezusa jest poniechanie zemsty i wybaczenie innym ludziom grzechów, które oni wobec nas popełnili. To buduje kontekst dla kolejnych słów Jezusa przytaczanych przez Marka w wersetach 24‐25.. 24#Mt 5,23‐24; Mt 7,7; J 14,13; J 16,23Mówię wam o tym, abyście byli pewni, że każda wasza modlitwa i każda wasza prośba, zgodne z Bożą wolą, będą wysłuchane. 25#Mt 5,23; Mt 6,14‐15; Ap 2,4.14.20Dlatego, przystępując do modlitwy, pamiętajcie, by najpierw z serca przebaczyć, jeśli cokolwiek mielibyście przeciw komuś, aby wasz Ojciec, który jest w Niebiosach, również przebaczył wam wasze przewinienia.
26 # Mt 6,14.15 Gdybyście bowiem nie wybaczyli innym ich win, to i Niebiański Ojciec nie wybaczy wam waszych # Część starożytnych rękopisów nie zawiera tego wersetu, dlatego nie występuje on w niektórych wydaniach Biblii. .
27 # Mt 16,21; Mt 27,41; Mk 8,31; Łk 9,22; Łk 22,66 Tak rozmawiając, dotarli do Jerozolimy. Gdy tylko pojawili się na terenie świątyni, do Jezusa podeszli arcykapłani i uczeni w Piśmie wraz z żydowską starszyzną 28#J 2,18i, odnosząc się do wydarzeń z poprzedniego dnia, spytali:
— Jakim prawem#Gr. eksousia – w najściślejszym sensie słowo to oznacza władzę wykonawczą. uczyniłeś to, co wczoraj zrobiłeś? I kto w ogóle upoważnił Cię do nauczania w świątyni?
29Wtedy Jezus powiedział:
— I ja zapytam was o coś. Jeśli odpowiecie, to ujawnię wam, kto dał mi prawo do czynienia tego, co robię. 30#J 1,33Powiedzcie zatem, czy posłannictwo Jana, który zanurzał Żydów w wodę#Gr. baptidzo., było wezwaniem pochodzącym z Niebios, czy raczej jego ludzkim pomysłem?
31 # Mt 21,32; Łk 7,30 Oni zaś, rozważając odpowiedź, tak ją między sobą kalkulowali:
— Jeśli powiemy, że z Niebios, to pewnie spyta nas: Dlaczego zatem nie uwierzyliście mu?
32 # Mt 14,5; Mt 16,14; Mt 21,46 A jeżeli powiemy, że to była jedynie ludzka inicjatywa Jana, to lepiej nie myśleć, co się stanie.
Bali się bowiem reakcji tłumu, który uważał Jana za wielkiego proroka. 33Ostatecznie więc rzekli:
— Nie wiemy.
Wówczas Jezus oświadczył:
— To i ja wam nie powiem, jakim prawem czynię to, co robię.
Currently Selected:
Marka 11: NT NPD
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
