Marka 13
13
Zapowiedź zburzenia Jerozolimy
(Mt 24,1‐2; Łk 21,5‐6)
1Nieco później, gdy już opuścili kompleks świątynny i wchodzili na Górę Oliwną#Określenie miejsca zostało tu dodane dynamicznie z uwagi na werset 3. Z Góry Oliwnej roztaczał się znakomity widok na zabudowania świątynne, co zapewne wywołało wielki podziw jednego z uczniów., jeden z uczniów, podchodząc do Jezusa, rzekł:
— Nauczycielu, spójrz tylko, jak monumentalna jest ta budowla#Po nauczaniu Jezusa, o którym czytamy w Mk 12,43–44, pytanie zadane przez ucznia wydaje się zupełnie nie na miejscu. Pokazuje ono, że uczniowie – nawet w ostatnich godzinach życia Jezusa – nie mając jeszcze w sobie Ducha Chrystusowego, niezbyt wiele rozumieli z tego, czego PAN ich uczył. Zmieniło się to dopiero po zesłaniu Ducha Świętego Boga (Dz 2). Wtedy dopiero oczy ich serc się otworzyły i zrozumieli, czego Jezus uczył ich przez 3 lata. !
2 # Łk 19,44 Na co Jezus odparł:
— Nie zachwycaj się jej wielkością. Już niedługo nie zostanie z niej kamień na kamieniu.
Ostrzeżenie uczniów przed nadchodzącymi prześladowaniami
(Mt 24,3‐28; Łk 21,7‐24)
3 # Mk 1,29; Mk 5,37 Gdy Piotr, Jakub, Jan i Andrzej usłyszeli, co rzekł Jezus, podeszli do Niego, gdy już spoczął na zboczu Góry Oliwnej, na wprost świątyni, i powiedzieli:
— 4Powiedz nam, kiedy się to stanie i co będzie znakiem wskazującym na czas spełnienia się tego wszystkiego?#Warto zwrócić uwagę, że uczniowie zadali Jezusowi dwa pytania: (1) kiedy nastąpi zniszczenie świątyni? [kiedy to się stanie?] oraz (2) jaki będzie znak zapowiadający to wydarzenie? Często tłumacze robią z tych dwóch pytań jedną zbitkę, sugerując, że cała odpowiedź Jezusa dotyczy Dnia Sądu Ostatecznego. W istocie jednak mamy tu dwa pytania dotyczące zburzenia Jerozolimy, a więc wydarzeń, które w historii zostały dokładnie opisane. Inaczej relacjonuje to Mateusz, który odnotował, że uczniowie zadali Jezusowi więcej pytań, i to nieco inaczej sformułowanych. Marek również zapisał wypowiedź Jezusa na temat czasów ostatecznych (wersety 24‐37), choć formalnie nie była to odpowiedź na pytanie uczniów..
5 # 2 Tes 2,3.10‐12; 1 Tm 4,1; 2 Tm 3,13; 1 J 4,6 Wtedy Jezus odparł:
— Przede wszystkim bądźcie ostrożni, by ktoś was nie zwiódł. 6#J 5,43Pojawi się bowiem wielu takich, którzy będą twierdzić, że są moimi sługami#Dosł. „przyjdą w moim imieniu”.i głosić: JA JESTEM#Gr. EGO EIMI – jest to greckie tłumaczenie hebrajskiego EHJE ASZER EHJE (JESTEM, KIM JESTEM). Mamy tu do czynienia z pewną grą słów. Mateusz w swojej relacji pisze wprost, że owi zwodziciele będą twierdzić, iż są Mesjaszami (Chrystusami) – por. Mt 24,5. Łukasz i Marek piszą jednak, że ludzie ci będą głosić imię „JA JESTEM”, co w greckiej formie jest bezpośrednim nawiązaniem do imienia, jakim Bóg po hebrajsku przedstawił się Mojżeszowi: EHJE ASZER EHJE. Apostoł Jan w swojej Dobrej Wiadomości pokazał, iż Jezus sam wielokrotnie używał tego zwrotu w stosunku do siebie. Szczepan w swej przemowie, tuż przed ukamienowaniem (por. Dz 7,30‐38 w zestawieniu z 1 Kor 10,4), odkrył wielką tajemnicę, iż owym WYSŁANNIKIEM (gr. angelos) PANA, który objawił się Mojżeszowi w płonącym ciernistym krzewie i który przedstawił się mu jako EHJE ASZER EHJE, był sam Chrystus. Potwierdzenie tego znajdujemy w pismach Apostoła Jana (por. J 6,20; J 6,35; J 8,12; J 10,7; J 10,9; J 10,11; J 10,14; J 11,25; J 14,6; J 14,11; J 15,1; Ap 1,8; Ap 1,17; Ap 2,23; Ap 21,6; Ap 22,13).. Ci zwiodą wielu! 7#Dn 2,28Kiedy więc usłyszycie o wojnach i zaczną docierać do was wieści z pól bitewnych, nie wpadajcie w panikę, gdyż te sprawy muszą się wydarzyć, lecz to jeszcze nie będzie koniec. 8Przyjdzie taki czas, że powstaną narody przeciwko narodom i królestwa przeciw królestwom. Także trzęsienia ziemi się nasilą i sprawią, że głód dotknie wiele miejsc na świecie. To będzie jednak dopiero początek końca – niczym pierwsze bóle porodowe.
9 # Mt 10,17‐22 Miejcie się wtedy na baczności, gdyż przyjdą czasy, że będą wydawać was sądom i publicznie # Dosł. „w synagogach”. Słowo gr. synagoge oznaczało wówczas nie tylko miejsce zgromadzeń żydowskich, ale także każde publiczne zgromadzenie. chłostać. Z mojego powodu będziecie ciągani przed namiestników i królów na świadectwo dla nich samych! 10#Mk 16,15; Rz 10,18Jednak najpierw Dobra Wiadomość musi dotrzeć do wszystkich narodów. 11#Mt 10,19‐20; Łk 12,11‐12A kiedy będą prowadzić was na przesłuchania, nie zamartwiajcie się wcześniej, co macie mówić. W stosownej bowiem chwili zostaną dane wam właściwe słowa, gdyż nie wy będziecie mówić, lecz Duch Świętego Boga#Gr. TO PNEUMA TO HAGION. Koniecznie należy zauważyć, iż w równoległej relacji Łukasza Jezus mówi o tym jako o swoim własnym działaniu. Wniosek zatem jest jeden: Chrystus w swej duchowej postaci (Duch Chrystusa, Duch Świętego Boga) zadba o to, co wierzący powinni mówić w czasie prześladowań.będzie przez was przemawiał. 12#Mi 7,6; Mt 10,36Będzie to czas, kiedy brat wyda brata na śmierć, a ojciec dziecko. Dzieci powstaną przeciw rodzicom i śmierć na nich sprowadzą#Por. Mi 7,6.. 13#Mt 10,22; J 15,18‐21Z mojego powodu będziecie znienawidzeni przez wszystkich. Kto jednak wytrwa do końca, będzie zbawiony#Por. przypis do Mt 10,22.!
14 # Dn 9,27; Dn 11,31; Dn 12,4.10‐11; Mt 24,15 Kiedy zobaczycie ohydne spustoszenia # Jezus odnosi się do Dn 9,27; Dn 11,31 oraz Dn 12,11. Więcej informacji historycznych o tle tamtych wydarzeń znajduje się w księgach deuterokanonicznych 1 Mch 1,54 oraz w 2 Mch 8,17. Jedno jest pewne: Jezus odniósł się do proroctwa Daniela, które wypełniło się w latach 176‐163 p.n.e., kiedy to król Syrii Antioch Epifanes wzniósł na miejscu ołtarza całopaleń ołtarz Zeusa Olimpijskiego, na którym składano ofiary ze świń, będących wg Prawa Mojżeszowego zwierzętami nieczystymi, a zabudowania świątynne przekształcono w dom publiczny. Było to oczywiste bluźnierstwo. Po zburzeniu świątyni jerozolimskiej przez Rzymian w roku 70 n.e. jej ruiny przez długi czas pozostawały zaniedbane i były nieustannie profanowane. W czasach wypraw krzyżowych miejsce to służyło żołnierzom za wychodek. Dopiero po przejęciu tego terenu przez muzułmanów wzniesiono tu (w roku 691 n.e.) budowlę, zwaną „Kopuła na Skale” (Meczet Omara), która wraz z później wybudowanym meczetem Al‐Aksa stanowi do dziś trzeci co do ważności w świecie islamskim kompleks świątynny. Biorąc pod uwagę relację Łukasza z Łk 21,20‐24, Redakcja NPD skłania się do interpretacji, że określenie „ohydne spustoszenia” (inni tłumaczą: „ohyda spustoszenia”) dotyczyło spustoszeń, jakich w Jerozolimie i Judei dopuściła się armia rzymska. mające miejsce tam, gdzie być nie powinny, to ci, którzy rozpoznają # Gr. anaginosko – słowo to często jest tłumaczone jako „czytać”, jednak nie chodzi tu o odczytywanie jakiegoś spisanego tekstu, ale o zrozumienie znaczenia znaków. Komentowane słowo jest złożone z przedrostka ana‐, który pełni tu funkcję nie tylko dystrybucyjną, ale i emfatyczną, oraz rdzenia ginosko („poznanie”), dlatego słowo „rozpoznanie” znacznie lepiej pasuje do kontekstu. te znaki, o ile będą w Judei, niech uciekają w góry! 15A jeśli ta sytuacja zaskoczy kogoś na tarasie domu, niech natychmiast ucieka, nie biorąc nic ze swego domu! 16Kto będzie znajdował się w polu, nawet niech nie myśli, by wracać do domu po płaszcz. 17#Łk 23,29Będzie to czas straszliwych cierpień, których w szczególny sposób doświadczą kobiety brzemienne i karmiące#Redakcja NPD skłania się ku takiej interpretacji, że cała wypowiedź Jezusa odnosi się do wojny żydowsko–rzymskiej zakończonej zdobyciem i całkowitym zniszczeniem Jerozolimy przez Rzymian w 70 r. n.e. Według historyka i uczestnika tej wojny, Józefa Flawiusza, zginęło wtedy 1 mln Żydów, a do niewoli trafiło blisko 100 tys. Są jednak interpretatorzy, którzy komentowane wypowiedzi Jezusa odnoszą do jakiejś innej sytuacji, która ma mieć miejsce dopiero przy końcu świata. Redakcja NPD zauważa jednak, że w roku 70 nastąpił pewien niezwykły koniec świata. Był to koniec starożytnego Izraela, koniec religii mojżeszowej wynikający ze zburzenia świątyni, co definitywnie przesądziło o zakończeniu okresu kultu świątynnego. Od tego momentu wypełnianie Prawa Mojżeszowego stało się po prostu niemożliwe z uwagi na brak świątyni. Boża Obecność (hebr. Szechina) opuściła świątynię jerozolimską już wcześniej, przed rokiem 587 p.n.e., kiedy budynki wzniesione przez Salomona zostały splądrowane i zburzone. Nie ma biblijnego świadectwa wskazującego, że Szechina wróciła do niej później. Żydzi jednak wciąż celebrowali świątynny system ofiarniczy. Dopiero zburzenie świątyni przez Rzymian wprowadziło judaizm w zupełnie nową epokę, zwaną judaizmem rabinicznym. Cechuje się on do dzisiaj wielkim rozbiciem teologicznym i masowym odstępstwem Żydów od wiary ojców. Ocenia się, że 95‐97% populacji Żydów na świecie to ateiści, a nieliczne praktyki religijne, które jeszcze zachowują, są jedynie wynikiem deklaracji kulturowej i wyrazem przynależności do żydowskiej społeczności..
18 Módlcie się, aby to wszystko nie nastąpiło zimą. 19#Dn 9,26; Dn 12,1; Jl 2,2; Ap 7,14Dni te będą bowiem okresem tak wielkiego ucisku, jakiego od początku Bożego stworzenia jeszcze nie było i jaki nigdy więcej się już nie powtórzy. 20Gdybym jednak ja, PAN, nie skrócił tych dni, nikt by nie ocalał. Jednak z uwagi na tych, którzy odpowiedzieli na moje wezwanie#Gr. eklektos – słowo to jest często tłumaczone jako „wybrany”, jednak jego etymologia wskazuje na to, iż może być tłumaczone również jako charakterystyka tego, „który odpowiedział na Boże wołanie (wezwanie)”. Eklektos to przymiotnik pochodzący od czasownika eklegomai. Czasownik ten natomiast jest stroną zwrotną złożenia przyimka ek („z”, „przez”, „od”, „wy‐”) oraz czasownika lego („mówić”, „wołać”, „wzywać”). Eklektos wiąże się semantycznie ze słowem ekklesia (lokalna społeczność tych, którzy odpowiedzieli na Boże wezwanie, czyli wspólnota wiary, kościół). Chodzi więc ostatecznie o tych, którzy całą swą nadzieję i zaufanie złożyli w Chrystusie., okres ten zostanie skrócony.
21 # Łk 17,23 Gdyby w tym czasie ktoś mówił wam, że tu czy tam pojawił się ktoś namaszczony # Inni tłumaczą: „Chrystus”. Trzeba jednak pamiętać, że gr. słowo christos można odczytać również jako „namaszczony”, co jest jego znaczeniem etymologicznym. Słowa tego używano w starożytności często w znaczeniu pospolitym. Cały kontekst wypowiedzi wskazuje, iż Jezus przestrzega swych uczniów przed zwodzicielami, którzy sami o sobie będą mówić, iż są namaszczeni przez Boga. , nie wierzcie! 22#Pwt 13,1‐3; 2 Tes 2,9‐10; Ap 13,13Powstaną bowiem oszuści podający się za ludzi namaszczonych przez Boga, a także fałszywi prorocy. Będą oni dokonywać zadziwiających znaków i cudów#Gr. semeia kai terata – dosł. „znaki i cuda”.tylko po to, by – o ile to będzie możliwe#Por. Pwt 13,2‐6.– zwieść#Znaki i cuda, których dokonywał Jezus, zawsze wiązały się z uwiarygodnieniem Jego nauczania. Najwyraźniej szatan u schyłku czasów ostatecznych będzie starał się, imitując Boże działanie, zdobywać uznanie dla swego fałszywego nauczania. Kluczem do wychwycenia kłamstwa może być jedynie dobra znajomość Słowa Chrystusa (por. J 10,27).nawet tych, których Bóg przygarnął do siebie. 23Dlatego bądźcie niezwykle ostrożni i pamiętajcie, że zawczasu was przed tym ostrzegałem!
Zapowiedź wydarzeń poprzedzających Sąd Ostateczny
(Mt 24,29‐44; Łk 21,25‐38)
24 # Iz 13,10; Ez 32,7‐8; Jl 2,10‐11; Ap 6,12‐14; Ap 8,12 Po tym # Gr. ekeinos – „ów”, „tamten”. Główną funkcją tego przysłówka jest odniesienie do czegoś dalszego, często w opozycji do jakiejś bliskiej rzeczywistości. Skoro bliższymi wydarzeniami zapowiadanymi przez Jezusa były zburzenie świątyni i prześladowania Żydów, to w ujęciu dynamicznym ekeinos przybrał formę odnoszącą narrację do czasów późniejszych, bardziej odległych. ucisku nadejdzie czas, w którym słońce oblecze się w ciemność, a księżyc nie będzie już odbijał jego blasku; 25#Iz 34,4gwiazdy znikną z firmamentu, a rygle nieboskłonu zostaną zwolnione#Por. Iz 34,4 oraz Iz 13,10, a także: Jl 2,10; Jl 3,4; Jl 4,15; Ez 32,7.. 26#Dn 7,13‐14; Mt 8,20; Mt 16,27; Mk 8,38; Ap 1,7Wtedy dopiero wszyscy ujrzą mnie, Syna człowieczego, jak przybędę z Niebios w obłoku#Por. Dn 7,13‐14.
– z wielką mocą i w majestacie # Por. tamże. . 27#Mt 13,41Ja zaś roześlę mych posłańców na cztery strony świata, by od jednego horyzontu aż po drugi zebrali wszystkich, którzy wcześniej odpowiedzieli na moje wezwanie#Gr. eklektos. Słowo to najczęściej jest tłumaczone jako „wybrani”, lecz odnosi się ono również – przez związek lego („mówić”, „rzecz”, „wypowiadać”, „deklarować”) i kaleo („wołać”, „wzywać”, „zapraszać”, „powoływać”) – do słowa ekklesia oznaczającego zgromadzenie ludzi, którzy odpowiedzieli na Boże wezwanie w Chrystusie („wspólnota wierzących”, „społeczność wiernych”, „lokalny kościół”). Mamy tu szczególny, eschatologiczny obraz zgromadzenia wierzących, którzy zejdą się jako Kościół Powszechny dopiero w czasach końca – jako zgromadzenie wszystkich wierzących wszystkich czasów. Dopiero w czasach Sądu Ostatecznego wszystkie lokalne kościoły zgromadzą się razem i utworzą jedną społeczność wierzących – Kościół Powszechny, który będzie Oblubienicą Chrystusa. Warto zwrócić uwagę, że w Biblii słowem ekklesia, co do zasady, opisywane są kościoły lokalne. W Piśmie św. nie ma mowy o jakichkolwiek globalnych organizacjach kościelnych..
28 Nauczcie się więc rozumieć znaki, jak potraficie to czynić z drzewem figowym. Gdy jego gałązki nabrzmiewają sokami i wypuszczają liście, dochodzicie do wniosku, że zbliża się lato. 29Podobnie i w tej sprawie: kiedy zobaczycie, że dzieje się to, co wam powiedziałem, wiedzcie, że Królestwo Boże jest już blisko, wprost stoi u drzwi. 30#Jr 31,36‐37; Jr 31,40I jeszcze chcę was zapewnić, że lud Izraela nie wyginie#Inni tłumaczą: „to pokolenie nie przeminie”, jednak Redakcja NPD uważa to za literalizm nieoddający sensu wypowiedzi Jezusa. Słowo gr. genea oznacza bowiem nie tylko „generację” lub „pokolenie”, ale przede wszystkim „okres”, „przestrzeń czasową”, „epokę”, a nawet „generację ludzką”, i w eschatologicznym znaczeniu pełni podobną funkcję jak aion (eon, „epoka”). Sens tego wersetu leży więc w tym, iż opisywany okres nie skończy się wcześniej, aż dopełnią się wszystkie kolejne zapowiedziane przez Jezusa wydarzenia, a nie w tym, że słuchający tego ludzie będą ich świadkami. Historia potwierdza to w oczywisty sposób. Jedynie w odniesieniu do zburzenia Jerozolimy i zakończenia epoki starożytnego Izraela (zburzenia świątyni) można przyjąć dosłowne znaczenie słów Jezusa. Ta katastrofa dokonała się ok. 27 lat po tym, jak Jezus wypowiedział te słowa, a więc w ramach jednego pokolenia., aż wszystko, co wam mówię, zrealizuje się do końca. 31#Mt 5,18; Łk 16,17Obecne Niebiosa i doczesna Ziemia kiedyś przeminą, lecz moje słowa nigdy nie przeminą! 32#Dz 1,7Jednak którego dnia lub o której godzinie konkretnie to nastąpi, tego nie wie nikt na Ziemi ani żaden posłaniec z Niebios, nawet Syn#Jezus bez wątpienia miał dwie natury: ludzką i Boską. Tu podkreśla ograniczoność poznania z punktu widzenia swego człowieczeństwa. Na tę ograniczoność sam się zdecydował i sam ją wybrał (por. Flp 2,6‐7), aby móc w pełni zrealizować plan odkupienia ludzkości z mocy i konsekwencji grzechu., lecz tylko Ojciec#Jezus odnosi się do zwyczaju żydowskiego, powszechnie znanego wszystkim Jego słuchaczom. Zwyczaj ten wiązał się z trzyetapową ceremonią zawierania małżeństw. Pierwszym etapem było formalne zawarcie małżeństwa, po którym oblubienica nadal pozostawała w domu swoich rodziców i, zachowując czystość, oczekiwała na przybycie swego oblubieńca. W tym czasie oblubieniec przygotowywał mieszkanie dla siebie i swej małżonki (drugi etap). Trzecim etapem było wesele, które urządzał ojciec oblubieńca. Po weselu pan młody zabierał swoją małżonkę do nowego domu i tam mieli prawo współżyć po raz pierwszy. Czas pomiędzy zawarciem małżeństwa a weselem nie był nigdzie określony. Decydował o nim tylko i wyłącznie ojciec oblubieńca.!
33 # Mt 25,13‐14; Łk 12,35‐40; Rz 13,11; Kol 4,2; 1 Tes 5,6 Uważajcie więc i czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy pora ta nadejdzie! 34#Ps 42,5‐6.11; Ps 43,5; J 12,27Z Dniem Sądu będzie bowiem jak z powrotem człowieka, który wyjechał na obczyznę, powierzając sługom zarząd nad swoimi dobrami. Każdemu przydzielił inne zadanie, a słudze mającemu klucze do wrót domu nakazał czuwanie. 35#Łk 12,36‐38Tak samo i wy bądźcie zawsze gotowi, bo nie wiecie, kiedy ja – wasz PAN – nadejdę. Nie wiecie, którego dnia ani o której godzinie spotkacie mnie twarzą w twarz! 36#Mt 20,22; J 5,30; J 6,38; J 18,11; Rz 8,15‐17Obym, przychodząc do was znienacka, nie zastał was gnuśnymi i śpiącymi#Przenośne określenie lenistwa i niestosowania się do poleceń PANA.! 37Dlatego to, co mówię do was teraz, nakazuję wszystkim: Czuwajcie!
Currently Selected:
Marka 13: NT NPD
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.
