Luka 6
6
Yeso ɔsugo yaka akʉʉ ɓisi ɓɔ nuhomuo
(Mat 12:1-14; Mlk 2:23; 3:6)
1Akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo mʉngana ngʉɓɔ Ɓayuda, atɨ Yeso ɨhɔ nɔ ɓakpata ngʉɓangɔ, ɓa꞉ɓio achana ɨngbaa aɓakʉbaa ɓɔ nganɔ. Kʉdɔ, ɓakpata ɓɔ꞉pʉnga tɨa tinyoko lɨkaja lɔngɔ nɔ vɔɔkiso lɨpapɨ lɔngɔ, nɔ nɨdya. 2Nganangana ɔ Ɓafalisayɔ, ɓɔ꞉ɓuɓokuo ɓɔ: «Ná-sɨ akɨa yaka ngɨyɛ mapanʉ kagbɛmɨa akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo ta kɨa ɓanɨ, dɔtanɨ?»
3Yeso ɔ꞉ɓutosio ɓɔ: «Inu, ná꞉ngɔpopoko ndɨ sina, yaka ngɨyɛ Dawidi a꞉kɨa, angbinga ngɨa ɓa꞉ɓio-ɔɔ anʉkana taa, ɨhɔ nɔ ɓafandɔngɔ? 4Ɨyɔ, Dawidi a꞉kumonio aɨkáá yɔ Asɔɓɨɨ, ɔ꞉sɨka mɨkatɨ ngɨyɛ ɓa꞉ɨnapɨa akɔ Asɔɓɨɨ, nɔ, ɔ꞉ɨdya, nɔ, e꞉njekio kʉ nɔ ɓombi ngʉɓa ɓa꞉ɓio ɨhɔ nayɔ. Ɨnadɔ, mɨkatɨ ngɨyɛnɛnɨ, ta ɓakumukumu nangana akɛ, ɓa꞉ɓiɨdya jɛnɛ.»
5Yeso ɔ꞉tɔɓusigio ɓata kʉ ɓɔ: «Ɨmɨ, Mwana ngɨyɔ Mombi akɛ, na makwɔ ɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo.»
Yeso ɔheiso mombi akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo
6Ɓata akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo nga ɓɔmɔ, Yeso ɔ꞉kumonio akɔpanɨa amati ɔ ɨkáá yɔ nɨta ngɨyɛ Ɓayuda. Tɨa inani amati ɔngɔ, ya꞉ɓio nɔ mombi mʉngana ngɨa ɨkɔndɔ yɔ guɔngɔ ya꞉muwo. 7Ɓapananakɨa ɓɔ mapanʉ nɔ Ɓafalisayɔ, ɓa꞉ɓio ahata ɓɔ ɓachɔngɨa dɔ Yeso nɔ ingbaa nga yeno tanɨ. Kʉɓanɨ, ɓɔ꞉pʉnga nayɔ yengio ɓɔ adiga aheiso-gɔ pɔ mombi akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo ngʉɓɔ Ɓayuda. 8Yakamɛngana, ndʉ ɨyɔ Yeso, a꞉ɓio kʉ anɨmbɨa itungwiyo ngɨyeɓo, kʉdɔ, a꞉sigio mombi ngɨa ɨkɔndɔ ya꞉muwo ɓɔ: «Ha gue, ʉngwa ɨkʉʉ nɔ ɨmaa ɓɔ gba ananɨ ati ɔ ɓombi ɓaɓomu!» Ɔ꞉ngwa ɨkʉʉ ta ɓanɨ, nɔ, ɛ꞉maa ati eɓo ga gba. 9Yeso ɔ꞉tɔɓuɓokuo tɨa ɓɔ: «Mapanʉ ngʉkeso, kabaya ndɨ bayanɨ akɨa iɗo, ga pɔ ɓʉɓɨɓɨ akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo? Ga pɔ akɔheiso uɓei ngʉwɔ mombi, pɔ nawɔ akɔyangiso?» 10Kʉdɔ, Yeso ɔ꞉ɓʉkanga ɨɓɔ ɓaɓomu nɔ ajwa ata ɓɨɓɨ, ga ɨyɔ nɔ mombi ngɨananɨ ɓɔ: «Ha gue, yomo ɨkɔndɔ!» Kʉdɔ a꞉yomo ɨkɔndɔ ga gɔ, nɔ, yɔ꞉mʉhɛa ta hɛa.
11Ɓapananakɨa ɓɔ mapanʉ nɔ Ɓafalisayɔ, ɓɔ꞉huo nɔ ʉnganga, nɔ, ɓɔ꞉pʉnga yakanaka ati eɓo ɓɔ, yanɨtanɨa akɨa Yeso tanɨ.
Yeso ɔchwɔ ɓatitima tɛkɛɓɛ nɔ ɓapɨnɨ
(Mat 10:2-4; Mlk 3:16-19)
12Akɔ angbinga ngɨananɨ, Yeso a꞉ɗeto akʉʉ ɔ ɨkpangba akɔnɨta, kʉdɔ a꞉kwaa anɨta Asɔɓɨɨ ɓɔ pi pi pi. 13Ɨyɛ ndʉ ɓisi ɓɔ꞉ya, e꞉soko ɓakpata ngʉɓangɔ, kʉdɔ, ɔ꞉chwa ati eɓo ɓombi tɛkɛɓɛ nɔ ɓapɨnɨ, nɔ, ɔ꞉ɓʉsʉa ino ɓɔ ɓatitima. 14Simoni ngɨa a꞉mʉsʉa ino kʉ ɓɔ Pɛtɛlɔ, nɔ manye Andɛlɛa, Yakɔɓɔ, Yɔanɨ, Filipo, Balatɨmayɔ, 15Matayɔ, Tɔma, Yakɔɓɔ mwana ɔ Alʉfayɔ, Simoni ngɨa a꞉tɨhata ɨpandasɨ akɔ ihoi ngɨangɔ, 16Yuda, mwana ɔ Yakɔɓɔ nɔ Yuda Ɨsɨkalɨɔta, ɨya a꞉ɓio anɨsa agaba Yeso.
Yeso ɔheiso ɓakaɓu nɔ chweiso mɨtɨma yɔ madu
(Mat 5:3-12)
17Ndʉ Yeso a꞉ɓio tɨa anujo ɨkpangba ɨhɔ nɔ ɓatitima, ɛ꞉maa akɔ ʉmʉa mʉngana wɔta gbatagbata ɓɔ. Ananɨ, ya꞉ɓio nɔ ambaja ɔ ɓakpata ngʉɓangɔ, ɨhɔ nɔ ndiba ata mʉja ɔ ɓombi ngʉɓa ɓɔ ihoi yɔ Yudɛa, Yelusalɛma nɔ ɓagʉlʉ ɓɔ mutii wɔ ipuu, kʉ nɔ ʉɓɔ, Tilo nɔ Sɨdɔna. 18Ɓɛ꞉ka anʉka mapanʉ ngʉkɔ Yeso, nɔ, hata ɓɔ ɨɓuheiso ɓakaɓu ngʉɓeɓo. Ɓombi ngʉɓa mɨtɨma yɔ madu ya꞉ɓʉjɛnganakiso, ɓa꞉hɛa kʉ hɛanɨ. 19Mombi nɔ mombi amati ɔ ndiba ngɨananɨ, ɔ꞉ɓio ahata nayɔ aɓɔto gʉtʉ ta ɓoto, dɔ, angu a꞉ɓichwɛa amati ɔ Yeso, nɔ, ɔ꞉ɓuheiso ta ɓaɓomu.
Yeso enjo mapanʉ di di di
20Ɨyɛ ndʉ Yeso a꞉kanga ajwa aki ɓakpata ngʉɓangɔ ɓa꞉bio-ɛɛ, ɔ꞉tɔɓusigio tɨa ɓɔ:
«Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa ná ɓajanga,
dɔ, Ɓʉngama ngʉɓɔ Asɔɓɨɨ ɓeno.
21Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa nánɔ taa ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo nɔ ihute!
Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa ná amati ɔ ndɨa ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊nɔa suo nɔanɨ!
22Ɨgyagya akɔ inu, angbinga ngɨa ɓombi ɓanɨyaa-ɔɔ, nɔ, ɓɔnigiso, nɔ, ɓɔnɨyapakiso, nɔ, ɓɔnɨna ɓʉtʉʉ ndʉ ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ, dɔ, ná ɓakpata ngʉɓɔsɛmɨ, Mwana ɔ Mombi. 23Kweni ɨgyagya angbinga ngɨa yaka ngɨyɛnɛnɨ yanɨgbʉka-ɔɔ, nɔ nɔ́bumbuoko nɔ ɨgyagya, dɔ, apɛpɛ ata mʉja, anenu akɔɓɛtaka akʉʉ ɔ ɓisi. Ɓɛsɛngʉʉ ɓeɓo ɓa꞉kyananaka jɛnɛ magbɛ kɔ Asɔɓɨɨ kʉ ɓanɨ.
24Yakamɛngana, ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná ɓombi ɓɔ lɨkyɛmʉ,
dɔ, majɨɔ nga keno tɨta ʉkɔnanɨ nánakɔ.
25Ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná ɓamɔtɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo amati ɔ taa!
Ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná amati ɔ nononoko ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo amati ɔ ikoko nɔ ndɨa!
26Ikoko akɔ inu, ɓombi ɓaɓomu ɓɔɓieni nenu akɔbɨba, dɔ, ɓɛsɛngʉʉ ɓeɓo ɓa꞉ɓibɨba magbɛ kɔ pɛtanaka kʉɓanɨ!»
Kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno
(Mat 5:39-42)
27Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata ɓɔ: «Yakamɛngana, nanenu asigio inu, ngʉɓa nánɛmɨ anʉka ɓɔ: ‹Kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno, nɔ ɓombi ngʉɓa ɓanenu ayaa, ɓʉkɨeni iɗo. 28Ukiokieni ɓombi ngʉɓa ɓanenu agboso inu, nɔ, ɨtɨeni ɓombi ngʉɓa ɓanenu akyananaka ɨtɨanɨ. 29Mombi ɔnaɓɛndeni akɔ ɨngʉngʉ, mʉnatanisio ɓata ɨyɛmɔ kʉɓanɨ. Mombi ɔnasɨkɨeni ɨpʉkʉ ngɨyɛsɔɔ yɔ ɨkʉʉ, mʉsɨa ɨsɨka kʉ nɔ ɨyɔ mati. 30Mombi ɔnɛteni ɨkyɛmʉ, minjo, nɔ mombi ɔsɨkeni ɨkyɛmʉ yɛsɔɔ, watɨmʉsigiomʉ ɓɔ ɨnatosio. 31Yaka ngɨyɛ nákʉnda ɓɔ ɓangɛ ɓɨnɨkɨa, inu, kɨeni ɓangɛ kʉɓanɨ.
32Ndʉ nákʉnda ta ɓombi ngʉɓa ɓakyɔnɨkʉnda inu, nɛ́꞊nɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ, ɓakyɔkʉnda ɨɓɔ kʉ ɓombi ngʉɓa ɓakyɔɓʉkʉnda ɨɓɔ. 33Nɔ, ndʉ nákɨa iɗo ta ɓombi ngʉɓa ɓakyɔnɨkɨa inu iɗo, nɛ́꞊nɨa tɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ ɓakyɔkɨa ɨɓɔ kʉɓanɨ. 34Nɔ ɓata, ndʉ nénjo uɓu ta akɔ ɓombi ngʉɓa, ɓa adaa ngɨa ɓa꞊nitosio, nɛ́꞊nɨa tɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ ɓakyɔnjono uɓu kʉ ati eɓo, dɔ, mangɛ ɨmʉtosio kʉ tosioni. 35Yakamɛngana, kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno, ɓʉkɨeni iɗo, nɔ, injeni uɓu, sɔkɔmʉ nɔ itungwio ɓɔ ɓanitosio tosioni. Kʉdɔ, nɛ́꞊nɨa sungo nɔ ɨjangɨa yɛta ɨja, nɔ, ná꞊ɓio sungo ɓana ɓɔ Asɔɓɨɨ ngɨa Akʉʉ Nɔgbɛ. Dɔ, iɗo iɗo ngɨa Asɔɓɨɨ, ya akʉʉ ɔ ɓombi ngʉɓa ɓangɔminjomʉ ɨyɔ ʉbɨba nɔ ɓombi ɓɔta ɓʉkaɓʉkaɨ.›»
36Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata ɓɔ: «Ɓieni nɔ ikoko, kʉndʉ Atɔ eno, Asɔɓɨɨ a nɔ ikoko.
Watɨkiomʉ mʉkɔmbʉ wɔ mangɛ
(Mat 7:1-5)
37Nɔ, nátɨkiomʉ mʉkɔmbʉ wɔ ɓombi ngaɓɔmɔ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ angɔkiomʉ ʉweno kʉɓanɨ. Nátɨnapɨamʉ ɓangɛ nɔ mʉkɔmbʉ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ angɔnɨnapɨamʉ inu nɔ mʉkɔmbʉ kʉɓanɨ. Ɨpaakɨeni ɓangɛ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ anɨpaakɨa inu kʉɓanɨ. 38Injeni ɓangɛ injoni, ambɔ Asɔɓɨɨ ɨ꞊ninjo inu kʉ injoni: ɓa꞊nitio amati ɔ kakpa ngɨa eno, nɔ, ipima ngɨyɛ yɛta iɗo ihue nɔ mʉkaa, nɔ ɨdʉɛ iɗo, nɔ, yɔkwa ɓɔ gbɨa gbɨa. Dɔ, yaka ngɨyɛ inu, nákɔkɨa ɓangɛ, Asɔɓɨɨ a꞊nɨkɨa sina inu, kʉɓanɨ.»
39Yeso ɔ꞉ɓinjo ɓata isisenio ngɨyɛ: «Mombi ɔ mamɔmɔ akwanana ndɨ kʉɔ akyɛndakiso mombi ɔ mamɔmɔ ngakɔmɔ? Pɔ bele! Dɔ, ɨɓɔ ɓapɨnɨ ɓaɓomu ɓá꞊bikwa amati ɔ ʉpɨa mʉngana. 40Mʉkpata pɔ mʉngana, angɔnagaakamʉ mʉpananakɨa ngʉwangɔ nɔ nɨmbɨmbɨanaka, yakamɛngana, mʉkpata muɓomu ngɨa ɛ꞉nɨanɨa nɔ mapanʉ kɔta maɗo, a꞊ɓio tɨa kʉndʉ mʉpananakɨa ngʉwangɔ.
41Akɔ yaka yɔ ɨmanɨ ɨyɛ, wakɔkanga akuku ɔ unjele ngɨa amati ɔ isó yɔ mwana ɔ anʉ, sɔkɔmʉ pɛpɛ-sɨ ʉwɛ akɔnɨna mʉkakaʉ ngʉwa amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ? 42Nɔ ɨngbaa nga ya ino tanɨ, wakwanana sigio mwana ɔ anʉ ɓɔ: ‹Ayaa, kɨa-sɨ nɨnachweiso akuku ɔ unjele ngɨa wa nayɔ akɔ isó ngɨyɛsɔɔ,› sɔkɔmʉ pɛpɛ-sɨ ʉwɛ anɨna mʉkakaʉ ngʉwa wanawɔ amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ? Mombi ɔ pɛtanaka! Chwɛiso-sɨ mʉkakaʉ ngʉwa wa amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ, ambɔ mesu kɨnangangaa iɗo ɓɔ ngwa, ambɔ chwɛiso akuku nɔ unjele ngɨa amati ɔ isó ngɨyɔ mwana ɔ anʉ tɨa iɗo.»
Ɓʉtɨ ɓɛmbɨanɨa ta akɔ lipumo lɔngɔ
(Mat 7:16; 18:20)
43Yeso a꞉sugo ɓɔ: «Ɓʉtɨ ɓʉta ɓuɗo, ɓangɔmomʉ lipumo lɛta ɓɨɓɨ, kʉndʉ ɓʉtɨ ɓɔta ɓɨɓɨ ɓangɔmomʉ lipumo lɛta tɨpɨ. 44Ɓɛmbɨa ɓʉtɨ ta akɔ lipumo lɔngɔ. Ɓangɔɗʉkʉamʉ lipumo lɨta manjanja, akʉʉ ɔ ɓʉtɨ ɓɔ maɓʉ, kʉndʉ ɓangɔɗʉkʉamʉ lipumo lɛta tɨpɨ akʉʉ ɔ ɓʉtɨ ɓɔ maɓʉ. 45Mombi ata iɗo apananiso kʉ mʉkyananakɨa wɔta uɗo, dɔ, mʉtɨma ngʉwangɔ wa kʉ uɗo. Yakamɛngana, mombi ata ɓɨɓɨ apananiso ɨyɔ kʉ mʉkyananakɨa wɔta ɓɨɓɨ, dɔ, mʉtɨma waɓio kʉ ɓɨɓɨ. Yaɓanɨ dɔ, monu kachweiso kʉ yaka ngɨyɛ yakɨa ihue amʉtɨma.»
Nʉka nɔ kyananakɨa ʉpanʉ
(Mat 7:24-27)
46Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata kʉ ɓɔ: «Ná-sɨ nɛmɨ anɨsoko ɓɔ Makwɔɓɨɨ, Makwɔɓɨɨ, dɔtanɨ? Inu, sɔkɔmʉ akɔkɨa yaka ngɨyɛ nanenu anʉngɨa! 47Na-sɨ akʉnda nenu apananiso ɓɔ mombi muɓomu ngɨa anɨka andamɨ, nɔ, nʉka mapanʉ ngʉkɔsɛmɨ, ɓɔ a ngbanga ndʉ anɨ. 48A ngbanga ngbanga ndʉ mombi ngɨa a꞉tuɓoko ɨkáá, nɔ, ɔmba ʉpɨa wɔta ɗu, nɔ, ɔ꞉napɨa muɓumba wɔngɔ akʉʉ ɔ ikopi. Angbinga ngɨa ɓalisini ɓa꞉huoko-ɔɔ, nɔ, mipo kɔ꞉ɓɛnda ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ, yakamɛngana, sɔkɔmʉ yɔɗukwono, dɔ, ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ ya꞉tuɓonokio ɓʉmʉ. 49Yakamɛngana, tɨa akɔ mombi ngɨa anʉka mapanʉ ngʉkɔsɛmɨ, sɔkɔmʉ ɔkʉkyananakɨa, a ngbanga nɔ mombi ngɨa a꞉tuɓoko ɨkáá ngɨangɔ akʉʉ ɔ sasaɨ. Angbinga ngɨa mipo ka꞉ɓɛnda-ɔɔ ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ, ta gagaa yɛ꞉teyo ga gbala.»
Currently Selected:
Luka 6: buuN
Highlight
Share
Copy
![None](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fimageproxy.youversionapistaging.com%2F58%2Fhttps%3A%2F%2Fweb-assets.youversion.com%2Fapp-icons%2Fen.png&w=128&q=75)
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.
Luka 6
6
Yeso ɔsugo yaka akʉʉ ɓisi ɓɔ nuhomuo
(Mat 12:1-14; Mlk 2:23; 3:6)
1Akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo mʉngana ngʉɓɔ Ɓayuda, atɨ Yeso ɨhɔ nɔ ɓakpata ngʉɓangɔ, ɓa꞉ɓio achana ɨngbaa aɓakʉbaa ɓɔ nganɔ. Kʉdɔ, ɓakpata ɓɔ꞉pʉnga tɨa tinyoko lɨkaja lɔngɔ nɔ vɔɔkiso lɨpapɨ lɔngɔ, nɔ nɨdya. 2Nganangana ɔ Ɓafalisayɔ, ɓɔ꞉ɓuɓokuo ɓɔ: «Ná-sɨ akɨa yaka ngɨyɛ mapanʉ kagbɛmɨa akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo ta kɨa ɓanɨ, dɔtanɨ?»
3Yeso ɔ꞉ɓutosio ɓɔ: «Inu, ná꞉ngɔpopoko ndɨ sina, yaka ngɨyɛ Dawidi a꞉kɨa, angbinga ngɨa ɓa꞉ɓio-ɔɔ anʉkana taa, ɨhɔ nɔ ɓafandɔngɔ? 4Ɨyɔ, Dawidi a꞉kumonio aɨkáá yɔ Asɔɓɨɨ, ɔ꞉sɨka mɨkatɨ ngɨyɛ ɓa꞉ɨnapɨa akɔ Asɔɓɨɨ, nɔ, ɔ꞉ɨdya, nɔ, e꞉njekio kʉ nɔ ɓombi ngʉɓa ɓa꞉ɓio ɨhɔ nayɔ. Ɨnadɔ, mɨkatɨ ngɨyɛnɛnɨ, ta ɓakumukumu nangana akɛ, ɓa꞉ɓiɨdya jɛnɛ.»
5Yeso ɔ꞉tɔɓusigio ɓata kʉ ɓɔ: «Ɨmɨ, Mwana ngɨyɔ Mombi akɛ, na makwɔ ɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo.»
Yeso ɔheiso mombi akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo
6Ɓata akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo nga ɓɔmɔ, Yeso ɔ꞉kumonio akɔpanɨa amati ɔ ɨkáá yɔ nɨta ngɨyɛ Ɓayuda. Tɨa inani amati ɔngɔ, ya꞉ɓio nɔ mombi mʉngana ngɨa ɨkɔndɔ yɔ guɔngɔ ya꞉muwo. 7Ɓapananakɨa ɓɔ mapanʉ nɔ Ɓafalisayɔ, ɓa꞉ɓio ahata ɓɔ ɓachɔngɨa dɔ Yeso nɔ ingbaa nga yeno tanɨ. Kʉɓanɨ, ɓɔ꞉pʉnga nayɔ yengio ɓɔ adiga aheiso-gɔ pɔ mombi akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo ngʉɓɔ Ɓayuda. 8Yakamɛngana, ndʉ ɨyɔ Yeso, a꞉ɓio kʉ anɨmbɨa itungwiyo ngɨyeɓo, kʉdɔ, a꞉sigio mombi ngɨa ɨkɔndɔ ya꞉muwo ɓɔ: «Ha gue, ʉngwa ɨkʉʉ nɔ ɨmaa ɓɔ gba ananɨ ati ɔ ɓombi ɓaɓomu!» Ɔ꞉ngwa ɨkʉʉ ta ɓanɨ, nɔ, ɛ꞉maa ati eɓo ga gba. 9Yeso ɔ꞉tɔɓuɓokuo tɨa ɓɔ: «Mapanʉ ngʉkeso, kabaya ndɨ bayanɨ akɨa iɗo, ga pɔ ɓʉɓɨɓɨ akɔ ɓisi ɓɔ nuhomuo? Ga pɔ akɔheiso uɓei ngʉwɔ mombi, pɔ nawɔ akɔyangiso?» 10Kʉdɔ, Yeso ɔ꞉ɓʉkanga ɨɓɔ ɓaɓomu nɔ ajwa ata ɓɨɓɨ, ga ɨyɔ nɔ mombi ngɨananɨ ɓɔ: «Ha gue, yomo ɨkɔndɔ!» Kʉdɔ a꞉yomo ɨkɔndɔ ga gɔ, nɔ, yɔ꞉mʉhɛa ta hɛa.
11Ɓapananakɨa ɓɔ mapanʉ nɔ Ɓafalisayɔ, ɓɔ꞉huo nɔ ʉnganga, nɔ, ɓɔ꞉pʉnga yakanaka ati eɓo ɓɔ, yanɨtanɨa akɨa Yeso tanɨ.
Yeso ɔchwɔ ɓatitima tɛkɛɓɛ nɔ ɓapɨnɨ
(Mat 10:2-4; Mlk 3:16-19)
12Akɔ angbinga ngɨananɨ, Yeso a꞉ɗeto akʉʉ ɔ ɨkpangba akɔnɨta, kʉdɔ a꞉kwaa anɨta Asɔɓɨɨ ɓɔ pi pi pi. 13Ɨyɛ ndʉ ɓisi ɓɔ꞉ya, e꞉soko ɓakpata ngʉɓangɔ, kʉdɔ, ɔ꞉chwa ati eɓo ɓombi tɛkɛɓɛ nɔ ɓapɨnɨ, nɔ, ɔ꞉ɓʉsʉa ino ɓɔ ɓatitima. 14Simoni ngɨa a꞉mʉsʉa ino kʉ ɓɔ Pɛtɛlɔ, nɔ manye Andɛlɛa, Yakɔɓɔ, Yɔanɨ, Filipo, Balatɨmayɔ, 15Matayɔ, Tɔma, Yakɔɓɔ mwana ɔ Alʉfayɔ, Simoni ngɨa a꞉tɨhata ɨpandasɨ akɔ ihoi ngɨangɔ, 16Yuda, mwana ɔ Yakɔɓɔ nɔ Yuda Ɨsɨkalɨɔta, ɨya a꞉ɓio anɨsa agaba Yeso.
Yeso ɔheiso ɓakaɓu nɔ chweiso mɨtɨma yɔ madu
(Mat 5:3-12)
17Ndʉ Yeso a꞉ɓio tɨa anujo ɨkpangba ɨhɔ nɔ ɓatitima, ɛ꞉maa akɔ ʉmʉa mʉngana wɔta gbatagbata ɓɔ. Ananɨ, ya꞉ɓio nɔ ambaja ɔ ɓakpata ngʉɓangɔ, ɨhɔ nɔ ndiba ata mʉja ɔ ɓombi ngʉɓa ɓɔ ihoi yɔ Yudɛa, Yelusalɛma nɔ ɓagʉlʉ ɓɔ mutii wɔ ipuu, kʉ nɔ ʉɓɔ, Tilo nɔ Sɨdɔna. 18Ɓɛ꞉ka anʉka mapanʉ ngʉkɔ Yeso, nɔ, hata ɓɔ ɨɓuheiso ɓakaɓu ngʉɓeɓo. Ɓombi ngʉɓa mɨtɨma yɔ madu ya꞉ɓʉjɛnganakiso, ɓa꞉hɛa kʉ hɛanɨ. 19Mombi nɔ mombi amati ɔ ndiba ngɨananɨ, ɔ꞉ɓio ahata nayɔ aɓɔto gʉtʉ ta ɓoto, dɔ, angu a꞉ɓichwɛa amati ɔ Yeso, nɔ, ɔ꞉ɓuheiso ta ɓaɓomu.
Yeso enjo mapanʉ di di di
20Ɨyɛ ndʉ Yeso a꞉kanga ajwa aki ɓakpata ngʉɓangɔ ɓa꞉bio-ɛɛ, ɔ꞉tɔɓusigio tɨa ɓɔ:
«Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa ná ɓajanga,
dɔ, Ɓʉngama ngʉɓɔ Asɔɓɨɨ ɓeno.
21Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa nánɔ taa ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo nɔ ihute!
Ɨgyagya akɔ inu, ngʉɓa ná amati ɔ ndɨa ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊nɔa suo nɔanɨ!
22Ɨgyagya akɔ inu, angbinga ngɨa ɓombi ɓanɨyaa-ɔɔ, nɔ, ɓɔnigiso, nɔ, ɓɔnɨyapakiso, nɔ, ɓɔnɨna ɓʉtʉʉ ndʉ ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ, dɔ, ná ɓakpata ngʉɓɔsɛmɨ, Mwana ɔ Mombi. 23Kweni ɨgyagya angbinga ngɨa yaka ngɨyɛnɛnɨ yanɨgbʉka-ɔɔ, nɔ nɔ́bumbuoko nɔ ɨgyagya, dɔ, apɛpɛ ata mʉja, anenu akɔɓɛtaka akʉʉ ɔ ɓisi. Ɓɛsɛngʉʉ ɓeɓo ɓa꞉kyananaka jɛnɛ magbɛ kɔ Asɔɓɨɨ kʉ ɓanɨ.
24Yakamɛngana, ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná ɓombi ɓɔ lɨkyɛmʉ,
dɔ, majɨɔ nga keno tɨta ʉkɔnanɨ nánakɔ.
25Ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná ɓamɔtɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo amati ɔ taa!
Ikoko akɔ inu, ngʉɓa ná amati ɔ nononoko ɨtakɨtakɨ ngɨyɛ,
dɔ, ná꞊ɓio suo amati ɔ ikoko nɔ ndɨa!
26Ikoko akɔ inu, ɓombi ɓaɓomu ɓɔɓieni nenu akɔbɨba, dɔ, ɓɛsɛngʉʉ ɓeɓo ɓa꞉ɓibɨba magbɛ kɔ pɛtanaka kʉɓanɨ!»
Kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno
(Mat 5:39-42)
27Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata ɓɔ: «Yakamɛngana, nanenu asigio inu, ngʉɓa nánɛmɨ anʉka ɓɔ: ‹Kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno, nɔ ɓombi ngʉɓa ɓanenu ayaa, ɓʉkɨeni iɗo. 28Ukiokieni ɓombi ngʉɓa ɓanenu agboso inu, nɔ, ɨtɨeni ɓombi ngʉɓa ɓanenu akyananaka ɨtɨanɨ. 29Mombi ɔnaɓɛndeni akɔ ɨngʉngʉ, mʉnatanisio ɓata ɨyɛmɔ kʉɓanɨ. Mombi ɔnasɨkɨeni ɨpʉkʉ ngɨyɛsɔɔ yɔ ɨkʉʉ, mʉsɨa ɨsɨka kʉ nɔ ɨyɔ mati. 30Mombi ɔnɛteni ɨkyɛmʉ, minjo, nɔ mombi ɔsɨkeni ɨkyɛmʉ yɛsɔɔ, watɨmʉsigiomʉ ɓɔ ɨnatosio. 31Yaka ngɨyɛ nákʉnda ɓɔ ɓangɛ ɓɨnɨkɨa, inu, kɨeni ɓangɛ kʉɓanɨ.
32Ndʉ nákʉnda ta ɓombi ngʉɓa ɓakyɔnɨkʉnda inu, nɛ́꞊nɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ, ɓakyɔkʉnda ɨɓɔ kʉ ɓombi ngʉɓa ɓakyɔɓʉkʉnda ɨɓɔ. 33Nɔ, ndʉ nákɨa iɗo ta ɓombi ngʉɓa ɓakyɔnɨkɨa inu iɗo, nɛ́꞊nɨa tɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ ɓakyɔkɨa ɨɓɔ kʉɓanɨ. 34Nɔ ɓata, ndʉ nénjo uɓu ta akɔ ɓombi ngʉɓa, ɓa adaa ngɨa ɓa꞊nitosio, nɛ́꞊nɨa tɨa nɔ ɨjangɨa nga ya ino tanɨ? Gʉtʉ ta ɓombi ɓɔta ɓɨɓɨ ɓakyɔnjono uɓu kʉ ati eɓo, dɔ, mangɛ ɨmʉtosio kʉ tosioni. 35Yakamɛngana, kʉndeni ɓanamasa ngʉɓeno, ɓʉkɨeni iɗo, nɔ, injeni uɓu, sɔkɔmʉ nɔ itungwio ɓɔ ɓanitosio tosioni. Kʉdɔ, nɛ́꞊nɨa sungo nɔ ɨjangɨa yɛta ɨja, nɔ, ná꞊ɓio sungo ɓana ɓɔ Asɔɓɨɨ ngɨa Akʉʉ Nɔgbɛ. Dɔ, iɗo iɗo ngɨa Asɔɓɨɨ, ya akʉʉ ɔ ɓombi ngʉɓa ɓangɔminjomʉ ɨyɔ ʉbɨba nɔ ɓombi ɓɔta ɓʉkaɓʉkaɨ.›»
36Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata ɓɔ: «Ɓieni nɔ ikoko, kʉndʉ Atɔ eno, Asɔɓɨɨ a nɔ ikoko.
Watɨkiomʉ mʉkɔmbʉ wɔ mangɛ
(Mat 7:1-5)
37Nɔ, nátɨkiomʉ mʉkɔmbʉ wɔ ɓombi ngaɓɔmɔ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ angɔkiomʉ ʉweno kʉɓanɨ. Nátɨnapɨamʉ ɓangɛ nɔ mʉkɔmbʉ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ angɔnɨnapɨamʉ inu nɔ mʉkɔmbʉ kʉɓanɨ. Ɨpaakɨeni ɓangɛ, kʉdɔ, Asɔɓɨɨ anɨpaakɨa inu kʉɓanɨ. 38Injeni ɓangɛ injoni, ambɔ Asɔɓɨɨ ɨ꞊ninjo inu kʉ injoni: ɓa꞊nitio amati ɔ kakpa ngɨa eno, nɔ, ipima ngɨyɛ yɛta iɗo ihue nɔ mʉkaa, nɔ ɨdʉɛ iɗo, nɔ, yɔkwa ɓɔ gbɨa gbɨa. Dɔ, yaka ngɨyɛ inu, nákɔkɨa ɓangɛ, Asɔɓɨɨ a꞊nɨkɨa sina inu, kʉɓanɨ.»
39Yeso ɔ꞉ɓinjo ɓata isisenio ngɨyɛ: «Mombi ɔ mamɔmɔ akwanana ndɨ kʉɔ akyɛndakiso mombi ɔ mamɔmɔ ngakɔmɔ? Pɔ bele! Dɔ, ɨɓɔ ɓapɨnɨ ɓaɓomu ɓá꞊bikwa amati ɔ ʉpɨa mʉngana. 40Mʉkpata pɔ mʉngana, angɔnagaakamʉ mʉpananakɨa ngʉwangɔ nɔ nɨmbɨmbɨanaka, yakamɛngana, mʉkpata muɓomu ngɨa ɛ꞉nɨanɨa nɔ mapanʉ kɔta maɗo, a꞊ɓio tɨa kʉndʉ mʉpananakɨa ngʉwangɔ.
41Akɔ yaka yɔ ɨmanɨ ɨyɛ, wakɔkanga akuku ɔ unjele ngɨa amati ɔ isó yɔ mwana ɔ anʉ, sɔkɔmʉ pɛpɛ-sɨ ʉwɛ akɔnɨna mʉkakaʉ ngʉwa amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ? 42Nɔ ɨngbaa nga ya ino tanɨ, wakwanana sigio mwana ɔ anʉ ɓɔ: ‹Ayaa, kɨa-sɨ nɨnachweiso akuku ɔ unjele ngɨa wa nayɔ akɔ isó ngɨyɛsɔɔ,› sɔkɔmʉ pɛpɛ-sɨ ʉwɛ anɨna mʉkakaʉ ngʉwa wanawɔ amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ? Mombi ɔ pɛtanaka! Chwɛiso-sɨ mʉkakaʉ ngʉwa wa amati ɔ isó ngɨyɛsɔɔ, ambɔ mesu kɨnangangaa iɗo ɓɔ ngwa, ambɔ chwɛiso akuku nɔ unjele ngɨa amati ɔ isó ngɨyɔ mwana ɔ anʉ tɨa iɗo.»
Ɓʉtɨ ɓɛmbɨanɨa ta akɔ lipumo lɔngɔ
(Mat 7:16; 18:20)
43Yeso a꞉sugo ɓɔ: «Ɓʉtɨ ɓʉta ɓuɗo, ɓangɔmomʉ lipumo lɛta ɓɨɓɨ, kʉndʉ ɓʉtɨ ɓɔta ɓɨɓɨ ɓangɔmomʉ lipumo lɛta tɨpɨ. 44Ɓɛmbɨa ɓʉtɨ ta akɔ lipumo lɔngɔ. Ɓangɔɗʉkʉamʉ lipumo lɨta manjanja, akʉʉ ɔ ɓʉtɨ ɓɔ maɓʉ, kʉndʉ ɓangɔɗʉkʉamʉ lipumo lɛta tɨpɨ akʉʉ ɔ ɓʉtɨ ɓɔ maɓʉ. 45Mombi ata iɗo apananiso kʉ mʉkyananakɨa wɔta uɗo, dɔ, mʉtɨma ngʉwangɔ wa kʉ uɗo. Yakamɛngana, mombi ata ɓɨɓɨ apananiso ɨyɔ kʉ mʉkyananakɨa wɔta ɓɨɓɨ, dɔ, mʉtɨma waɓio kʉ ɓɨɓɨ. Yaɓanɨ dɔ, monu kachweiso kʉ yaka ngɨyɛ yakɨa ihue amʉtɨma.»
Nʉka nɔ kyananakɨa ʉpanʉ
(Mat 7:24-27)
46Yeso ɔ꞉tɔsugo ɓata kʉ ɓɔ: «Ná-sɨ nɛmɨ anɨsoko ɓɔ Makwɔɓɨɨ, Makwɔɓɨɨ, dɔtanɨ? Inu, sɔkɔmʉ akɔkɨa yaka ngɨyɛ nanenu anʉngɨa! 47Na-sɨ akʉnda nenu apananiso ɓɔ mombi muɓomu ngɨa anɨka andamɨ, nɔ, nʉka mapanʉ ngʉkɔsɛmɨ, ɓɔ a ngbanga ndʉ anɨ. 48A ngbanga ngbanga ndʉ mombi ngɨa a꞉tuɓoko ɨkáá, nɔ, ɔmba ʉpɨa wɔta ɗu, nɔ, ɔ꞉napɨa muɓumba wɔngɔ akʉʉ ɔ ikopi. Angbinga ngɨa ɓalisini ɓa꞉huoko-ɔɔ, nɔ, mipo kɔ꞉ɓɛnda ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ, yakamɛngana, sɔkɔmʉ yɔɗukwono, dɔ, ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ ya꞉tuɓonokio ɓʉmʉ. 49Yakamɛngana, tɨa akɔ mombi ngɨa anʉka mapanʉ ngʉkɔsɛmɨ, sɔkɔmʉ ɔkʉkyananakɨa, a ngbanga nɔ mombi ngɨa a꞉tuɓoko ɨkáá ngɨangɔ akʉʉ ɔ sasaɨ. Angbinga ngɨa mipo ka꞉ɓɛnda-ɔɔ ɨkáá ngɨyɛnɛnɨ, ta gagaa yɛ꞉teyo ga gbala.»
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
![None](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fimageproxy.youversionapistaging.com%2F58%2Fhttps%3A%2F%2Fweb-assets.youversion.com%2Fapp-icons%2Fen.png&w=128&q=75)
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 2021, Wycliffe Bible Translators, Inc.