Matyu 12
12
Jisas nari ni Sabat kin puate
Mak 2:23-28; Luk 6:1-5
1Nginy iri Sabat kin tende puayine Jisas nikin wute ane wit wuny mingi tende nyinge mare mo. Jisas nikin wute mir kurem, di wit yi ninge map me. 2Muq Parisi ni te muqond, ni Jisas ningg mari, “Muq nginy nen te Sabat kin nginy, pudi nu wute ni wit yi map me. Lo ni beghi yembe bad kin te ningg segi puq wund.”
3Di Jisas oyi nindim nari, “Devit nikin wute ane mo mo mir kurem di pughe sin men kin te nungoqi buk pe wuqond segi bri? 4Ni God ningg baj pe nar no, bret God meng ningg mawo ris kin te nare nandi, nikin wute ane me. Bret ren pristne di me ye, wute aye me kin te lo segi puq wund. 5Nungoqi Moses ningg lo buk te wundoq segi bri? Ni nari prist ni God ningg baj pe yembe mand ye nginy Sabat te ningg ni segine yembe mand, pudi ni te kin ningg unje map segi. 6Nge nungoqi simbe guduq, God ningg baj ni yumbui, pudi wuti iri ni mune quan nganye yumbui kin muq nen yenu. 7God ningg buk wuri, ‘Nungoqi umo wambui riti nge wegh kin te nge yambu kari. Nungoqi wute yawo wutony kin te nge yawo kare righe.’
[Hos 6:6]
Nungoqi wand puate ven kin ei nei wamb, tedi wute aye unje rip segi kin te mai weny segi. 8Te pugri wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni Sabat kin puate.”
Jisas ni wuti iri si kuti kin te sabi nindig oghi
Mak 3:1-6; Luk 6:6-11
9Jisas ni sunyi te si nare di nyinge nare no, ni mingg God yumbui nyamb mirang kin baj pe nar no. 10Tende puayi wuti iri si kuti kin ni tende nas. Wute ninge ni Jisas kotim maind ningg ngim meri mand bu ni mandi pu tende mas, ni Jisas pengu mindig mari, “Moses ningg lo pughe puq wund, beghi wute num ye nginy Sabat kin tende puayi sabi bidiny ye o segi ye?”
11Jisas ni oyi nindim, “Pudi nungoqi kin iri sipsip ire yequ pu di nginy Sabat kin tende puayi sipsip te ngamo pe ir wughe, tedi ni pughe sin nen? Ni nitiq wuse qo nimbiq wuwi wundi segi bri? 12Pudi wutamu sipsip ane tuqui segi, wutamu quan nganye yumbui. Pugri bu beghi lo puq wund nginy Sabat kin te ningg wute ghav bidiny tuqui.” 13Muq ni wuti si kuti kin te simbe nindig, “Nu si tuqu kuso.” Di ni si nituqu kuso, muq ni si mune oghi, si yuwon kin opu gri kuse kin pugrine ire te mune oghi kuse. 14Pudi Parisi ni God yumbui nyamb mirang kin baj te si miraq mo aye pe mo mas, di Jisas mi nati ningg wand wand mare.
Jisas ni God ningg yembe ye wuti iri
15Tende puayine Jisas ni nei namb Parisi ni yumbo ur ninge yembe mindiny ningg, pugri bu ni tiqe te si niraq, di wute buagi ninde dobu ruru. Wute buagi num kureny kin te ni sabi nindiny oghi, 16di ni segi puq nindiny ei ni God ningg wo te kin ningg wute aye simbe rindiny segi. 17Ni yumbo ur puq nen kin te propet iri Aisaia puq mindig kin ninde mim pe God simbe nand kin ane tuquine. Ni pugri puq nand:
18“Wuti nen ni nge ningg yembe ye iri, nge ni si gubog, ni irine nge ni yawo girag righe, di nge umbo ni ningg quan nganye chumbuai gud. Nge ningg ququ ninde kowi nas, di ni nge wute tuquine puq keny ye te ningg Juda segi kin simbe nindiny. 19Ni ker nawo segi, di quan kumo nari segi, di ni ngimne no wand kumo nand kin te wute rutungu segi. 20Ni taqme nuqu te paqe nowi segi, di ni lam ire wel omo kin te awu nindiq segi. Ni pugrine yembe yembene yenu ruso ruso, otiwo nge wute tuquine puq keny kin wute buagi ruqond nei rimb. 21Di ninde nyamb pe Juda segi kin buagi ni te ruqond di ni ghimbi ruang, ni nandi di ni ghav nindiny.”
[Ais 42:1-4]
Ni mari Jisas ni Satan ningg gre pe yembe nand
Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10
22Tende puayi wute ninge ni wuti iri mitanyi Jisas nde mandi. Wuti nen ququ brequ ninde yenu, bu ni rar chukoq di wand nand segi. Jisas ni wuti te sabi nindig, pugri bu ni wand nand di rar bure nindiq, rar nat. 23Wute buagi ni Jisas yumbo ur yembe nindiny kin te ruqond, di ni nei kumo rimb. Ni kin kin pengu rind, “Wuti nen ne bri Devit ningg kuqo?”#12:23 Ni Devit ningg kuqo puq mand kin te ni Kraist ningg mari.
24Tende puayine Parisi ni wand ven mutungu, di ni oyi mand mari, “Wuti nen ni ququ brequ mingg yumbui, Belsebul puq bidig kin, ni gre neng bu ni ququ brequ puaq nand ye tuqui.” 25Jisas ni nei te nundom, di ni pugri puq nindim nari, “Kantri ire kin wute ni bir mawo kin kin mege, tedi kantri te oghine yembe wund tuqui segi, ir wughe ye. Di wuti iri ngam wo ane bir ruwo di priprine riri riri, tedi ane ruwo gudo tuqui segi, kin kin yeru. Muq tiqe ire o wute baj ire pe kin ni bir ruwo opu opu yeru rege, tedi tiqe o wute baj ire kin rikur segi, ni bir kin kin yeru. 26Te kin pugrine Satan ni nikin ququne ququ aye puaq mand mo, tedi ququ buagi ninde si nambu mas kin ni bir kin kin mo, di gre pu yemu kin tuqui segi. 27Nungoqi wari nge Belsebul nde gre pe bu ququ brequ puaq gad. Pugri bu nge puq gad, nge Belsebul nde gre pe ququ brequ puaq gad, tedi nungoqi non wute tughe nde gre pe ququ brequ puaq mand? Nungoqi non wute tene bei munduq nungoqi unje wap. 28Pudi nge God ningg Ququ nde gre pe ququ brequ puaq gad, tedi nungoqi nei wamb wute God nde si nambu ris ye ngeri te nungoqi nde rindi pre.
29“Wuti iri ni wuti aye iri gre quan rise kin ni baj bir nuang nar no yumbo nateri tuqui segi. Ni wuti gre quan rise kin te taq naimb pre, tedi ni baj bir nawo nar no yumbo sir nateri.
30Wuti iri ni nge wuti segi, tedi ni nge veri kin pugri. Wuti nge ghav nindigh di sipsip pirur segi kin wuti te ni oyi sipsip bub nare ruso ye. 31Yumbo ur pugri ye te ningg nge nungoqi simbe guduq, wute yumbo ur brequ mand di wand brequ mand kin wand te puaq ye tuqui. Pudi wuti iri Ququ Yuwon Ye wand brequ nindig ye ni wand te puaq segi ye. 32Wuti tughe ni wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin te wand brequ nindig, te kin wand God puaq nand ye tuqui. Pudi wuti tughe ni Ququ Yuwon Ye wand brequ nindig, te God ni te kin wand puaq nindig segi ye. Otiwo pudi mune tuqui segine.”
Nyumo yi oghi ye di nyumo yi brequ kin
Luk 6:43-45
33Jisas ni mune simbe nand nari, “Nyumo oghi kin te ni yi oghi ye rire. Di nyumo brequ kin te ni yi brequ ye rire, nyumo yi te wuqond di nungoqi nei wamb ni nyumo oghi o brequ. 34Parisi, nungoqi ghati sindiyu wo. Nungoqi wutaqu brequ, tedi pughe gri ei wand oghi ye wand? Wuti te ni nei isis umbo pe vise kin te bu mim wand vind. 35Wute yuwon kin ni nei isis yuwon kin rise, bu ni yumbo ur yuwon ye yembe rindiny. Pudi wute brequ kin ni nei isis brequ kin rise bu ni yumbo ur brequ ye te yembe rindiny. 36Pudi nge nungoqi simbe guduq, God ni wute ir nawo kin tende puayi wute buagi ni ruso God simbe rindig pughe kin ningg ni wand isis te kin rind. 37Nungoqi non wand tende pene ei God nungoqi ir nuaqu, nungoqi wutaqu tuquine was kin o nungoqi wutaqu brequ.”
Wute ninge yumbo ur gre ye muqond ningg mari
Mak 8:11-13; Luk 11:29-32
38Muq wute Moses ningg lo wute bei meny kin di Parisi ane Jisas pengu mindig mari, “Tisa, beghi pari nu yumbo ur gre ye ire yembe nduw, ei beghi budoq.”
39Di ni oyi nand nari, “Nungoqi wute muq ren nde puayi kin nungoqi wute brequ, di God nei wumbig segi. Nge yumbo gre ye yembe gidiny wuqond ningg wari bri? Nge segi puq gad. Yumbo gre ye propet iri Jona puq mindig kin ni bei nand pre. 40Jona yabe chuqo ni wuye umo yumbui umbo wabe nar nase nginy temi ire pu bur tengi ire pu. Te kin pugrine otiwo wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni qi gawo pe nase nginy temi ire pu di bur tengi ire pu. 41God ni wute ir nawo kin tende puayi Ninive kin wute ni res riwo di God nde rar pe simbe rind ye. Ni simbe rind kin te nungoqi wutaqu muq ren nde puayi yumbo ur brequ wand kin te simbe rind. Te pugri ni Jona wand bir nawo kin te rutungu di ni nei rire ritinde. Di nge nungoqi simbe guduq, wuti iri Jona nde quan nganye yumbui kin nen nas. Pudi nungoqi ni ningg wand te wutungu segi.
42“Otiwo God ni wute buagi ir nawo kin tende puayi di Kwin Siba opu kin ni wes wiyo di nungoqi yumbo ur brequ muq ven nde puayi yembe wundiny kin te simbe wund. Te pugri ni qi cheq pe pu wundi King Solomon ni nei oghi ye simbe nand kin te wutungu ningg. Pudi nge nungoqi simbe guduq, wuti iri Solomon nde ni quan nganye yumbui kin nen nas, di nungoqi ni ningg wand wutungu segi.”
Ququ brequ mune wuti nde nandi
Luk 11:24-26
43Jisas ni mune simbe nand nari, “Ququ brequ ni wuti iri si neri, ni no wuye di nyumo segi ye pe tende no nas yawotuan kin sunyi meri nat, pudi ni sunyi ire nuqond segi, 44tedi ni nari, ‘Nge mune baj asi kas kin pe tende ko.’ Di ni mune nandi nuqond baj pe te wute mas segi, baj bureng maip, di yumbo sabi mindiny. 45Muq ququ brequ asi nas yumbo ur brequ musoqne nand kin te ni mune no, ququ brequ aye 7-pela pu mune nitami nandi, ni quan nganye yumbo ur brequ mand ye, di ni nitami nar no tende mas. Wuti nen asi brequ nase, pudi muq ni quan nganye brequ nase. Te kin pugrine muq ven nde puayi wute ni yumbo ur brequ rind kin ane tuquine.”
Jisas kumo di kiqam ninde rindi
Mak 3:31-35; Luk 8:19-21
46Jisas ni wute buagi te wand simbe nindiny nindinyne yenu, ni kumo di kiqam ane rindi pu dabo yeru, ni ghimbi ruang nandi ei ane wand ningg. 47Wuti iri ni simbe nindig nari, “Nu numo niqam ane rindi pu dabo te yeru, ni nu ane wand ningg bu pengu rind.”
48Jisas oyi nand nari, “Wute tughe nge moyu di wute tughe nge qam?” 49Di nikin wute te si numbony muq nari, “Wute ren nge moyu di nge qam. 50Te pugri wute tughe nge wuyi wam nas kin nari kin pugri puq ren ye ni nge qam di nge nyumbu di nge moyu.”
Currently Selected:
Matyu 12: kms
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1998, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Matyu 12
12
Jisas nari ni Sabat kin puate
Mak 2:23-28; Luk 6:1-5
1Nginy iri Sabat kin tende puayine Jisas nikin wute ane wit wuny mingi tende nyinge mare mo. Jisas nikin wute mir kurem, di wit yi ninge map me. 2Muq Parisi ni te muqond, ni Jisas ningg mari, “Muq nginy nen te Sabat kin nginy, pudi nu wute ni wit yi map me. Lo ni beghi yembe bad kin te ningg segi puq wund.”
3Di Jisas oyi nindim nari, “Devit nikin wute ane mo mo mir kurem di pughe sin men kin te nungoqi buk pe wuqond segi bri? 4Ni God ningg baj pe nar no, bret God meng ningg mawo ris kin te nare nandi, nikin wute ane me. Bret ren pristne di me ye, wute aye me kin te lo segi puq wund. 5Nungoqi Moses ningg lo buk te wundoq segi bri? Ni nari prist ni God ningg baj pe yembe mand ye nginy Sabat te ningg ni segine yembe mand, pudi ni te kin ningg unje map segi. 6Nge nungoqi simbe guduq, God ningg baj ni yumbui, pudi wuti iri ni mune quan nganye yumbui kin muq nen yenu. 7God ningg buk wuri, ‘Nungoqi umo wambui riti nge wegh kin te nge yambu kari. Nungoqi wute yawo wutony kin te nge yawo kare righe.’
[Hos 6:6]
Nungoqi wand puate ven kin ei nei wamb, tedi wute aye unje rip segi kin te mai weny segi. 8Te pugri wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni Sabat kin puate.”
Jisas ni wuti iri si kuti kin te sabi nindig oghi
Mak 3:1-6; Luk 6:6-11
9Jisas ni sunyi te si nare di nyinge nare no, ni mingg God yumbui nyamb mirang kin baj pe nar no. 10Tende puayi wuti iri si kuti kin ni tende nas. Wute ninge ni Jisas kotim maind ningg ngim meri mand bu ni mandi pu tende mas, ni Jisas pengu mindig mari, “Moses ningg lo pughe puq wund, beghi wute num ye nginy Sabat kin tende puayi sabi bidiny ye o segi ye?”
11Jisas ni oyi nindim, “Pudi nungoqi kin iri sipsip ire yequ pu di nginy Sabat kin tende puayi sipsip te ngamo pe ir wughe, tedi ni pughe sin nen? Ni nitiq wuse qo nimbiq wuwi wundi segi bri? 12Pudi wutamu sipsip ane tuqui segi, wutamu quan nganye yumbui. Pugri bu beghi lo puq wund nginy Sabat kin te ningg wute ghav bidiny tuqui.” 13Muq ni wuti si kuti kin te simbe nindig, “Nu si tuqu kuso.” Di ni si nituqu kuso, muq ni si mune oghi, si yuwon kin opu gri kuse kin pugrine ire te mune oghi kuse. 14Pudi Parisi ni God yumbui nyamb mirang kin baj te si miraq mo aye pe mo mas, di Jisas mi nati ningg wand wand mare.
Jisas ni God ningg yembe ye wuti iri
15Tende puayine Jisas ni nei namb Parisi ni yumbo ur ninge yembe mindiny ningg, pugri bu ni tiqe te si niraq, di wute buagi ninde dobu ruru. Wute buagi num kureny kin te ni sabi nindiny oghi, 16di ni segi puq nindiny ei ni God ningg wo te kin ningg wute aye simbe rindiny segi. 17Ni yumbo ur puq nen kin te propet iri Aisaia puq mindig kin ninde mim pe God simbe nand kin ane tuquine. Ni pugri puq nand:
18“Wuti nen ni nge ningg yembe ye iri, nge ni si gubog, ni irine nge ni yawo girag righe, di nge umbo ni ningg quan nganye chumbuai gud. Nge ningg ququ ninde kowi nas, di ni nge wute tuquine puq keny ye te ningg Juda segi kin simbe nindiny. 19Ni ker nawo segi, di quan kumo nari segi, di ni ngimne no wand kumo nand kin te wute rutungu segi. 20Ni taqme nuqu te paqe nowi segi, di ni lam ire wel omo kin te awu nindiq segi. Ni pugrine yembe yembene yenu ruso ruso, otiwo nge wute tuquine puq keny kin wute buagi ruqond nei rimb. 21Di ninde nyamb pe Juda segi kin buagi ni te ruqond di ni ghimbi ruang, ni nandi di ni ghav nindiny.”
[Ais 42:1-4]
Ni mari Jisas ni Satan ningg gre pe yembe nand
Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10
22Tende puayi wute ninge ni wuti iri mitanyi Jisas nde mandi. Wuti nen ququ brequ ninde yenu, bu ni rar chukoq di wand nand segi. Jisas ni wuti te sabi nindig, pugri bu ni wand nand di rar bure nindiq, rar nat. 23Wute buagi ni Jisas yumbo ur yembe nindiny kin te ruqond, di ni nei kumo rimb. Ni kin kin pengu rind, “Wuti nen ne bri Devit ningg kuqo?”#12:23 Ni Devit ningg kuqo puq mand kin te ni Kraist ningg mari.
24Tende puayine Parisi ni wand ven mutungu, di ni oyi mand mari, “Wuti nen ni ququ brequ mingg yumbui, Belsebul puq bidig kin, ni gre neng bu ni ququ brequ puaq nand ye tuqui.” 25Jisas ni nei te nundom, di ni pugri puq nindim nari, “Kantri ire kin wute ni bir mawo kin kin mege, tedi kantri te oghine yembe wund tuqui segi, ir wughe ye. Di wuti iri ngam wo ane bir ruwo di priprine riri riri, tedi ane ruwo gudo tuqui segi, kin kin yeru. Muq tiqe ire o wute baj ire pe kin ni bir ruwo opu opu yeru rege, tedi tiqe o wute baj ire kin rikur segi, ni bir kin kin yeru. 26Te kin pugrine Satan ni nikin ququne ququ aye puaq mand mo, tedi ququ buagi ninde si nambu mas kin ni bir kin kin mo, di gre pu yemu kin tuqui segi. 27Nungoqi wari nge Belsebul nde gre pe bu ququ brequ puaq gad. Pugri bu nge puq gad, nge Belsebul nde gre pe ququ brequ puaq gad, tedi nungoqi non wute tughe nde gre pe ququ brequ puaq mand? Nungoqi non wute tene bei munduq nungoqi unje wap. 28Pudi nge God ningg Ququ nde gre pe ququ brequ puaq gad, tedi nungoqi nei wamb wute God nde si nambu ris ye ngeri te nungoqi nde rindi pre.
29“Wuti iri ni wuti aye iri gre quan rise kin ni baj bir nuang nar no yumbo nateri tuqui segi. Ni wuti gre quan rise kin te taq naimb pre, tedi ni baj bir nawo nar no yumbo sir nateri.
30Wuti iri ni nge wuti segi, tedi ni nge veri kin pugri. Wuti nge ghav nindigh di sipsip pirur segi kin wuti te ni oyi sipsip bub nare ruso ye. 31Yumbo ur pugri ye te ningg nge nungoqi simbe guduq, wute yumbo ur brequ mand di wand brequ mand kin wand te puaq ye tuqui. Pudi wuti iri Ququ Yuwon Ye wand brequ nindig ye ni wand te puaq segi ye. 32Wuti tughe ni wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin te wand brequ nindig, te kin wand God puaq nand ye tuqui. Pudi wuti tughe ni Ququ Yuwon Ye wand brequ nindig, te God ni te kin wand puaq nindig segi ye. Otiwo pudi mune tuqui segine.”
Nyumo yi oghi ye di nyumo yi brequ kin
Luk 6:43-45
33Jisas ni mune simbe nand nari, “Nyumo oghi kin te ni yi oghi ye rire. Di nyumo brequ kin te ni yi brequ ye rire, nyumo yi te wuqond di nungoqi nei wamb ni nyumo oghi o brequ. 34Parisi, nungoqi ghati sindiyu wo. Nungoqi wutaqu brequ, tedi pughe gri ei wand oghi ye wand? Wuti te ni nei isis umbo pe vise kin te bu mim wand vind. 35Wute yuwon kin ni nei isis yuwon kin rise, bu ni yumbo ur yuwon ye yembe rindiny. Pudi wute brequ kin ni nei isis brequ kin rise bu ni yumbo ur brequ ye te yembe rindiny. 36Pudi nge nungoqi simbe guduq, God ni wute ir nawo kin tende puayi wute buagi ni ruso God simbe rindig pughe kin ningg ni wand isis te kin rind. 37Nungoqi non wand tende pene ei God nungoqi ir nuaqu, nungoqi wutaqu tuquine was kin o nungoqi wutaqu brequ.”
Wute ninge yumbo ur gre ye muqond ningg mari
Mak 8:11-13; Luk 11:29-32
38Muq wute Moses ningg lo wute bei meny kin di Parisi ane Jisas pengu mindig mari, “Tisa, beghi pari nu yumbo ur gre ye ire yembe nduw, ei beghi budoq.”
39Di ni oyi nand nari, “Nungoqi wute muq ren nde puayi kin nungoqi wute brequ, di God nei wumbig segi. Nge yumbo gre ye yembe gidiny wuqond ningg wari bri? Nge segi puq gad. Yumbo gre ye propet iri Jona puq mindig kin ni bei nand pre. 40Jona yabe chuqo ni wuye umo yumbui umbo wabe nar nase nginy temi ire pu bur tengi ire pu. Te kin pugrine otiwo wuti God nde pu nandi wuti nganye nas kin ni qi gawo pe nase nginy temi ire pu di bur tengi ire pu. 41God ni wute ir nawo kin tende puayi Ninive kin wute ni res riwo di God nde rar pe simbe rind ye. Ni simbe rind kin te nungoqi wutaqu muq ren nde puayi yumbo ur brequ wand kin te simbe rind. Te pugri ni Jona wand bir nawo kin te rutungu di ni nei rire ritinde. Di nge nungoqi simbe guduq, wuti iri Jona nde quan nganye yumbui kin nen nas. Pudi nungoqi ni ningg wand te wutungu segi.
42“Otiwo God ni wute buagi ir nawo kin tende puayi di Kwin Siba opu kin ni wes wiyo di nungoqi yumbo ur brequ muq ven nde puayi yembe wundiny kin te simbe wund. Te pugri ni qi cheq pe pu wundi King Solomon ni nei oghi ye simbe nand kin te wutungu ningg. Pudi nge nungoqi simbe guduq, wuti iri Solomon nde ni quan nganye yumbui kin nen nas, di nungoqi ni ningg wand wutungu segi.”
Ququ brequ mune wuti nde nandi
Luk 11:24-26
43Jisas ni mune simbe nand nari, “Ququ brequ ni wuti iri si neri, ni no wuye di nyumo segi ye pe tende no nas yawotuan kin sunyi meri nat, pudi ni sunyi ire nuqond segi, 44tedi ni nari, ‘Nge mune baj asi kas kin pe tende ko.’ Di ni mune nandi nuqond baj pe te wute mas segi, baj bureng maip, di yumbo sabi mindiny. 45Muq ququ brequ asi nas yumbo ur brequ musoqne nand kin te ni mune no, ququ brequ aye 7-pela pu mune nitami nandi, ni quan nganye yumbo ur brequ mand ye, di ni nitami nar no tende mas. Wuti nen asi brequ nase, pudi muq ni quan nganye brequ nase. Te kin pugrine muq ven nde puayi wute ni yumbo ur brequ rind kin ane tuquine.”
Jisas kumo di kiqam ninde rindi
Mak 3:31-35; Luk 8:19-21
46Jisas ni wute buagi te wand simbe nindiny nindinyne yenu, ni kumo di kiqam ane rindi pu dabo yeru, ni ghimbi ruang nandi ei ane wand ningg. 47Wuti iri ni simbe nindig nari, “Nu numo niqam ane rindi pu dabo te yeru, ni nu ane wand ningg bu pengu rind.”
48Jisas oyi nand nari, “Wute tughe nge moyu di wute tughe nge qam?” 49Di nikin wute te si numbony muq nari, “Wute ren nge moyu di nge qam. 50Te pugri wute tughe nge wuyi wam nas kin nari kin pugri puq ren ye ni nge qam di nge nyumbu di nge moyu.”
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© 1998, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.