The New Testament in the Baeguu language of the Solomon Islands

Baeguu

'Ana tii fa dani sabat nai, sa Disas fai nia toa kwairooi nia ki kera lea daka liu lao tii ola nai 'ana wiiti. Ma 'i seeri, na toa kwairooi nia ki kera daka fiolo 'asia naa ma daka falia fungidoe ki, ma daka dau 'ana 'ani lana kau. Ma 'i seeri tai wane 'ana Faarisii ki daka suada. Ma daka ngatafia sa Disas daka bae 'urii, “'Oe nao 'osi suai gwamu nee? Si doo ne toa kwairooi 'oe ki da ilia nee nia 'oia si baea nia taki bae nia luia nao dasi rao 'ana fa dani Sabat!”
Sa Disas 'e luu kera ka 'urii, “Kamolu alamia nao molu si teemainia gu Buka Abu sulia si doo bae sa Defet fai nia ruana nia ki da ilia kada 'i nao 'ana si kada bae kera da fiolo mae 'asia naa bae 'oto? 'Ana si kada bae, sa Defet nia ruu lao raa'ai nia God ma na waa foa ni gwau ka ngalia mai beret bae da kai alu 'e'ete ki ai talea God ma ka fale fua sa Defet. Ma 'i seeri sa Defet nia ngalia beret bae ka tolingia fua nia fai nia ruana nia ki daka 'ania. Ma sui na beret nai, taifilia guu waa foa ki bae nia walude fuada uri 'ani lana. Sa Defet kera da ade 'uri nai, sui boroi 'ana kera nao dasi garo 'i naofana God.”
Sa Disas ka bae lau gu 'urii fuana Faarisii nai ki, “Ma alamia kamolu nao molu si teemainia gu lao Buka Abu sulia na waa ni foa ki ne kera da kai rao lao beukaua nia God 'afa dani Sabat ki sui gu 'oto? Kera waa ni foa ki da ade 'uri nai, sui boroi 'ana kera nao dasi garo gu 'i naofana God. Aia ni nau ku sae mamana ai fuamolu, tii doo ne baita ka talua fatai na Beukaua nai God ne nii na 'i seki siamolu. Na bae lana God nia bae 'urii, ‘Nau ku dooria 'asia naa uri molu ka faatainia kwai'ofeie fuana wane ki. Nao lau na afuafue ki ne nau ku dooria.’ Si baea nai lea sae kamolu molu saitoma diana 'ana si doo nai nia saea nai, kamolu 'afitai molu ka sae garo lana guu toa kwairooi nau neki ne kera nao dasi ilia guu tasi doo ne garo 'i naofana God nee. Aia, ni nau 'Alakwa nia Wane, nau naa ne ku 'inito fua dani sabat.”


Ma si kada sa Disas nia lea na kau faasia 'i seeri, nia lea kau ka ruu lao beu ni ofu laa kera. Ma tii waa nai 'abana mae nia nii lau gu lao beu ni ofu laa nai. Ma 'i seeri, tai wane ki daka ledia sa Disas daka 'urii, “Nee wala, ma nia mola gwana uri daka guraa ta wane ne nia matai 'ana fa dani Sabat?” Kera da ledi nia 'uri nai, uri sae nia ka saea tasi doo ne 'oia bae lana taki sulia sabat uri kera daka keto nia faafia. 'I seeri, sa Disas nia luu kera lau guu ka 'urii, “Molu faarongo nau fasi. Lea sa 'oe ta wane, na sifsif 'oe nia 'asia lao kilu 'afa dani Sabat, 'oe 'oko ekwatainia ka tio gwana lao kilu nai? Nia 'afitai 'asia naa uri sae 'oko ade gwamu 'uri nai 'ana sifsif 'oe. Ma sui, na wane ne God nia suana ka 'initoa tasa talua na sifsif. Doo ne adea guu, nia nao si garo guu fuana ili lana si doo ne diana uri 'adomi lana wane 'afa dani Sabat.”
'I seeri guu sa Disas ka bae na 'urii fuana wane 'abana mae nai, “'O tagaa kau 'abamu.” Na waa nai ka tagaa na 'abana. Ma 'ana si kada nai 'ua guu bali 'aba mae nai ka mauri lau gwana mala 'ana ruana bali 'aba nia nai 'e diana nai. Na Faarisii ki da suai gu si doo nai, kera daka ruu na 'ada 'i maa fasi lao beu ni ofu laa nai. Ma kera lea daka bae ofu naa uri alu tii manataa lae uria saumaeli lana sa Disas.
Si kada sa Disas nia rongoa ne kera da alaofu sui naa uri saungi lana, nia ka lea na faasia si kula nai. Na toaa 'oro nai ki daka lea naa burina sa Disas, ma nia ka guraa toaa 'oro ne da matai ki 'ani kera ma kera daka 'akwaa tiifau. Sa Disas nia ka bae kwailuii fuada uri kera nao dasi faarongoa lau ta wane 'ani nia sa tii nai. Si kada si doo nai nia fuli 'uri nai, nia ka faamamanea naa si baea nia God ne brofet 'Aesaea nia saea 'uana mai kada 'i nao ka 'urii:
“Suana fasi na wane rao nau nee. Nau ne ku filia uri ili lana raoa nau.
Nau ku liosau 'ani nia ma ku ele suli nia ka tasa.
Ma ni nau kwai falea Anoedoo Abu nau faafi nia,
ma ni nia kai bae folaa sulia 'o'oloe fuana toaa nao lau Diu ki.
Nia tara nao si firufiru ma si akwa rakesasu fua wane ki, ma ka 'afitai uri daka rongo bae baita lana matangana toae ki.
Nia nao si lukatainia toaa neana ma toaa makeso ki.
Nia kai ade 'uri nai lelea ka dao gu 'ana si kada nia kai faatainia 'o'oloa ne kai 'etengaa fere ki sui guu.
Sa wala nai ne toaa nao lau Diu ki kera da kai alua manata ngado laa kera 'ani nia.”


Sui lau guu, tai wane kera daka ngalia mai tii wane nai siana sa Disas uri gura lana lau guu. Wane nai, anoedoo ta'ae nii 'ani nia 'e adea maana ka rodo ma fakana ka 'ato lau guu. Sa Disas guraa sa wala nai, ma nia ka lilio ma ka bae lau gwana. Na konia nai da suai 'uri nai daka kwele 'asia naa ma daka ledi kera kwailiu 'urii, “Alamia sa wala nee nia na waa fifilia nia bae God gwana ne? Bae da saea mai totoo nia kai futa lao kwalafaa sa Defet?”
Si kada tai toa 'ana Faarisii ki da rongoa si doo nai, kera daka bae 'urii, “Sa wala nee nia taria na anoedoo ta'ae ki 'ana rigitaa nia sa Belsibul na akalo gwaungai kera bae akalo ki ne!”
Sa Disas nia saitomana gwana manata lada ki, nia ka bae 'urii fuada, “Lea na toaa 'ana tii fera guu, ma nao 'ana tii maefera baita guu, ma nao 'ana tii bara wela guu da toli ma daka firu 'i matangada tiidoe gwana, na tooa nai nia 'asia. Na 'initoaa nia sa Saetan nia 'uri nai lau guu. Lea sa Saetan nia firu fai nia toaa nia lau gwana 'i tala'ana, tara na 'initoaa nia ka 'asia naa.
“Aia, ma lea sae nau ku taria gwaku anoedoo ta'aa ki 'ana rigitaa nia sa Saetan, sui 'uri nai sa tii 'ana ne falea rigita lae fuana toaa kamolu ki ne daka taria anoedoo ta'aa ki? Sa Saetan ma nao sa tii? Doo ne faatainia guu ni kamolu molu garo nai!
“Na rigitaa nia Anoedoo Abu God 'ana ne nau ku taria anoedoo ta'ae ki ai nee. 'I seeri nia faatainia naa ne 'initoaa nia God nia safali rao naa 'i matangamolu 'i tari'ina.
“'Afitai ta wane lea ka ruufia gwana luma nia ta ramo uri ngali lana doo diana nia ki faasi nia lea nao si kania guu 'abana ramo nai. Aia ma lea ta ramo na tetede lana ka talua lau tetedea nia ramo nai, nia saitomana ka kania gwana 'abana ramo nai lea sui nia lea ka ngalia gwana doo nia nai ki faasi nia. 'I seeri na wane ne nia taria anoedoo ta'aa nee 'urii, na tetedea nia 'e talua sa Saetan.
“Tii ne nao si lea kwaimani fai nau, nia malimae 'ani nau. Ma tii ne nao si rao kwai'adomi fai nau, nia waa fua rao kwaisuusi lae fuaku. Doo ne adea guu, nau ku saea fuamolu, abulo ta'aa lae ki sui guu ma si doo ta'aa neki sui guu wane kai saea ki, God saitomana kai manata lukea gwana. Tii ne nia saea tasi doo ta'aa fuaku nau 'Alakwa nia Wane, God saitomana kai manata lukea gwana. Ma sui ta, tii ne nia saea si baea ta'ae talea Anoedoo Abu, tara 'afitai God ka manata luke nia 'i lao molaagali ai nee, ma nao lao molaagali ai ne nii 'ua mai boroi.”


Sa Disas ka bae lau 'urii, “Na diana lana 'ai ne kera dao toi 'ana fufuaedoo ne nia fungu ai. Na 'ai diane ne nia ka fungu 'ana fufuaedoo diane ki. Ma na 'ai ta'ae, nia ka fungu lau guu 'ana fufuaedoo ta'ae ki. Na wane boroi nia 'uri nai lau guu. Sulia na doo diane ki lea mai faasia na wane diane ki, ma doo ta'aa ki ka lea lau gu mai faasia na wane ta'aa. Ma kamolu mala guu 'amolu kalena na baekwe 'i tolo ki! Ma 'afitai tasa kamolu ka saea ta doo ka diana, sulia na manata laa kamolu ki nia ta'ae. Tee ne nia too mai lao manata lana wane, nia ne 'e sakatafa mai nia ka saea. Na wane ne diana, na bae lana boroi 'e diana lau guu. Ma na wane ne ta'aa, na bae lana boroi 'e ta'aa lau guu.
“Nau ku saea fuamolu, 'afa sato ne God nia kai falea kwakwaea fua molaagali, wane ki tiifau naa kera da kai bae suli kera 'i maana God sulia na bae ata laa ne kera da ilia ki sui guu. 'I seeri na bae lamu wane nia kai talai 'oe fua lao dianae, ma na bae lamu lau guu nia kai talai 'oe fua lao kwakwaee.”


Sui tai wane toolangaidoo ki 'ana taki ma tai Faarisii, kera lea mai siana sa Disas, kera ka bae 'urii fuana, “Waa toolangaidoo 'ae, kameli dooria 'asia naa 'oe 'o ilia fasi tasi doo kwaibalatana, uri ka faatainia mamanaa God ne fale 'oe mai.”
Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Kamolu toaa nee 'i tari'ina kamolu na toaa ta'ae ma na toaa abu faamamane. Kamolu molu dooria gwamolu sua lana doo kwaibalatana ki faatai lana mamanaa God, ma sui boroi nia kai 'afitai fuamolu uria sua lana. Kamolu kai suai guu 'amolu na doo kwaibalatana bae nia fuli 'ana sa Dionaa brofet kada 'i nao. Sa Dionaa bae too lao rakena gwaasasu sulia olu maedani ma olu fa rodo ki. Aia, ma nau, na 'Alakwa nia Wane, nau kwai 'uri nai lau guu. Nau kwai too lao saegano sulia olu maedani ma olu fa rodo ki lau guu. Ma 'ana kada God kwaea toaa ki sui, na toaa 'i Ninifaa, kera kai tatae uri kera ka bae sulia na garoa kamolu ki. Kera ili 'uri nai, sulia kera da bulasi manataa faasia garoa kera ki kada sa Dionaa bae fuada. Ma tii waa talingai ka talua sa Dionaa nia nii na fai kamolu. Ma sui ka 'uri nai boroi, nao kamolu si bulasi manataa guu faasia na abulo ta'aa laa kamolu ki. Ma kada nai God kai kwaea toaa ki, na ai 'inito bae 'i Siba, nia kai tatae lau guu uri bae lae sulia na garoa kamolu. Na wela keni nee nia ilia 'uri nai, sulia nia lea mai faasia toaa nia ne tau 'asia naa uri rongo lana liotooa sa Solomon na waa 'inito. Ma tii wane talingai ka talua sa Solomon nia too gwana fai kamolu. Sui ka 'uri nai boroi 'ana, nao kamolu si dooria guu rongo lana.”


Sa Disas ka bae 'urii lau, “Kada kera taria anoedoo ta'aa nia ka lea faasia ta wane, nia ka kali lao fera kwasi, ma ka nani uria ta kula uri nia kai too lau ai. Ma lea nia nani ma ka nao naa, nia kai manata 'urii, ‘Nau ku oli 'aku uria na wane bae nau ku too mai 'ani nia 'i nao sui ku lea mai faasia.’ 'Ana kada nia oli mai ka dao, nia ka liotoi wane bae nia tagisia ma ka 'olosia naa mauri lana tiifau. Kada nia liotoi ne nia 'uri nai, nia ka oli ma ka talaia lau mai ta fiu anoedoo ne ta'aa ka tasa talu nia, kera ka lea mai, ma kera ka too lau 'ana wane bae. 'Ana kada nai, na toolana wane bae 'e ta'aa kafi talua lau 'i nao. Ma nia ka 'uri nai lau guu fuamolu toaa abu faamamane neki 'i tari'ina.”


'Ana kada sa Disas nia bae 'ua fuana toae ki, gaa nia fai nia toolana ki kera ka dao daka uu gwada 'i maa. Ma kera ka bae mai uri nia uri kera ka bae fai nia. Ma tii wane 'ana wane nai ki ka bae 'urii fuana sa Disas, “Gaa 'oe fai nia toolamu ki, kera dao daka uu gwada mai 'i maa, ma daka doori bae fai 'oe.”
Sa Disas luuda ka 'urii, “Nau ku saea fasi sa tii fai kera ne gaa nau ma na toolaku ki.” 'Ana kada nai, sa Disas 'e susuia toa kwairooi nia ki, ma ka bae 'urii, “Molu liotoi fasi. Kera ne kera mala naa gaa nau ki ma toolaku ki ne. Sulia sa tii ne ilia kwaidooria nia Maa nau 'i salo, nia ne toolaku ki, fai nia waiwane nau ki, ma gaa nau ki.”

Escolta Matiu 12