The New Testament in the Kwara'ae language of the Solomon Islands

Fau Alanga'inga Faolu Ana Ala'anga Kwara'ae

Ma ono asoa ki Ꞌi naꞋona FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa, sa Jesus faꞋinia na fafarongo nia ki kira oli laꞋu Ꞌuana Ꞌi Betani, na maꞋe fanoa sa Lasaros ba sa Jesus nia faꞋamauria faꞋasia na maeꞋa. Kira sasi akaꞋu ana fanga ki fuana sa Jesus. Sa Lasaros ta ngwae logo ana na ngwae neꞋe kira saea maꞋi Ꞌuana fanga fikuꞋa faꞋinia sa Jesus. Ma Ꞌi Mata ka ngali fanga maꞋi fuada. Ma Ꞌi Mary ka ngalia maꞋi taꞋi biꞋi nura ni kwainuraꞋa neꞋe kira saea Ꞌani “nad” neꞋe folilana ka doe liu. ꞋI Mary ka ngalia maꞋi ka kisitani Ꞌi fafona Ꞌaena sa Jesus fuana faꞋa ꞋinotoꞋalana. Sui Ꞌi Mary ka ongoa Ꞌaena sa Jesus Ꞌani ifuna. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na luma neꞋe ka fungu Ꞌani mokofana na ngwaingwai moko leꞋa neꞋe. Bore ma sa Judas Iskariot, na fafarongo ba ke baꞋa kwatea sa Jesus fuana malimae nia ki, nia ka fata kwau ka Ꞌuri, “FaꞋuta noaꞋa nia kasi Ꞌoifoli Ꞌani na ngwaingwai leꞋa neꞋe? Na ngwaingwai neꞋe diꞋia nia Ꞌoifoli Ꞌani, nia ke baꞋa ngalia mani neꞋe bolo faꞋinia na folifoliꞋa neꞋe taꞋi ngwae ka rao Ꞌuana sulia taꞋi faꞋi ngali. Ma mani neꞋeri fuila Ꞌoko ngalia Ꞌoko kwatea fuana na ngwae dalaꞋa ki.”
Sa Judas nia saea na ru neꞋe, noaꞋa laꞋu osiꞋana neꞋe nia manata Ꞌuana Ꞌafilana ngwae neꞋe kira dalaꞋa ki, bore ma duꞋungana lala neꞋe niaꞋa ta ngwae bili. Ma nia logo neꞋe na ngwae fuana liaꞋa sulia na ngwaꞋi mani kira. Ma kaidaꞋi ki taꞋifau, nia saiana ka faꞋalia goꞋo Ꞌana mani neꞋe fuana niaꞋa talana.
Ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Jesus ka fata Ꞌuri, “NoaꞋa Ꞌoe kosi fonea laꞋu na kini neꞋe! Ma nia ka gonia Ꞌana na ngwaingwai neꞋe fuana ongolana Ꞌani noniku ana kaidaꞋi ana kwaiatolaku. Ma ngwae neꞋe kira dalaꞋa ki, kira tua goꞋo Ꞌada faꞋi kamu sulia asoa ki. Bore ma noaꞋa nau kusi tua tau laꞋu faꞋi kamu.”

Ngwae Ꞌoro ki kira rongoa sa Jesus nia tua Ꞌi Betani, ma kira ka leka maꞋi siana. Kira Ꞌiri leka laꞋu osiꞋana sa Jesus goꞋo Ꞌana taꞋifilia neꞋe tua Ꞌi fanoa neꞋeri. Ma kira leka logo maꞋi fuana lisilana sa Lasaros ba sa Jesus nia faꞋamauri nia faꞋasia maeꞋa. Ma na Ꞌorolana ngwae Jiu ki, kira leka naꞋa faꞋasia na fata abu doe ki, ma kira ka faꞋamamana naꞋa Ꞌada ana sa Jesus osiꞋana nia faꞋamauria sa Lasaros faꞋasia na maeꞋa. Nia neꞋe, na fata abu doe ki kira ka lokoa logo na saungilana sa Lasaros diꞋia logo neꞋe kira naia saungilana sa Jesus.


Sui ana ruana asoa, ngwae Ꞌoro neꞋe kira leka maꞋi Ꞌana FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa, kira rongoa sa Jesus neꞋe leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Jerusalem. Kira leka, kira ka ngalia maꞋi uila niniu ki, ma kira ka leka maꞋi Ꞌiri kika saka toꞋona sa Jesus. Ma kira ka ri kira ka Ꞌuri,
“BaꞋatafea God!
God Ꞌoko ꞋoilakitaꞋinia na ngwae neꞋe nia leka maꞋi Ꞌani na ngasingasiꞋanga Ꞌoe!
God ke faꞋaleꞋa na ngwae tatalafaꞋa kia Ꞌi Israel.”

Ana kaidaꞋi neꞋeri, sa Jesus ka ngalia taꞋi dongki, ma ka raꞋe maꞋi Ꞌi fafona. Na ru neꞋe nia faꞋamamana goꞋo maꞋi na ru neꞋe KerekereꞋa Abu ba saea ka Ꞌuri, “Kamu ngwae Ꞌi Jerusalem ki, noaꞋa kamu kasi maꞋu! Mulu lisia na ngwae tatalafaꞋa kamu neꞋe nia leka maꞋi Ꞌi fafona kala dongki.”
Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na fafarongo ki noaꞋa kira kasi sai Ꞌua ana na ru neꞋe. Sui Ꞌi burina neꞋe sa Jesus nia mauri laꞋu ma ka oli Ꞌuana Ꞌi langi, kira fiꞋi manata toꞋona na KerekereꞋa Abu sulia, ma na ru neꞋe kira ka sasia ana.
Na ngwae neꞋe kira tua faꞋinia sa Jesus ana kaidaꞋi nia saea maꞋi sa Lasaros faꞋasia saena faodaꞋi ngwae mae ma ka kwatea nia ka mauri laꞋu, kira faꞋarongo Ꞌani ru neꞋeri fuana ngwae Ꞌoro ki. Nia neꞋe sasi ma na ngwae Ꞌoro ki kira ka leka maꞋi, Ꞌiri kike saka toꞋona sa Jesus. Kira leka sulia kira rongoa taꞋifau neꞋe sa Jesus fulia na ru faꞋanadaꞋa neꞋeri. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na Farasi ki kira ka fata Ꞌuri Ꞌada fuada kwailiu, “Kamu lisia! Sui bore Ꞌana kulu ka lokoꞋi ru Ꞌani liaꞋi ngwae Ꞌoro ki, nia ꞋafitaꞋi naꞋa. Sulia ngwae Ꞌoro ki kira leka naꞋa Ꞌada sulia na ngwae neꞋe!”

Ti ngwae faꞋasia Ꞌi Grik, kira tua logo safitada na ngwae neꞋe kira leka maꞋi Ꞌuana Ꞌi Jerusalem fuana na foꞋongaꞋa ana FangaꞋa ana DaofaꞋi LiuꞋa. Kira leka siana sa Filip, na ngwae faꞋasia Ꞌi Betsaeda saena na abaꞋi kula Ꞌi Galili, ma kira ka fata Ꞌuri fuana, “AraꞋi Ꞌae, kaimili oga mike lisia sa Jesus.”
Sui sa Filip ka leka, ma ka faꞋarongoa sa Andrew, ma kera ka leka, ma kera ka faꞋarongoa sa Jesus. Ma sa Jesus ka olisida ka Ꞌuri, “Na kaidaꞋi nau, na Ngela Ngwae, dao naꞋa fasi Ꞌiri God ka faꞋataꞋinia naꞋa na ꞋinotoꞋanga nau. Ru mamana nau ku saea fuamuꞋa. DiꞋia ta taꞋi maga witi noaꞋa kasi Ꞌasia saena na ano ma noaꞋa kasi mae, na maga witi neꞋeri ka teo taꞋifilia goꞋo Ꞌana. Ma diꞋia nia ka mae tari, nia fiꞋi kalea naꞋa maga witi Ꞌoro ki. Ma diꞋia ta ngwae ka lia doe ana na maurilana Ꞌana talana, nia ke baꞋa mae goꞋo Ꞌana. Bore ma diꞋia ta ngwae noaꞋa kasi lia doe ana maurilana saena na magalia neꞋe, nia ke baꞋa toꞋo ana mauri firi. Ma ta ngwae bore Ꞌana neꞋe nia oga ka rao fuaku, nia ke leka suli nau, fasi Ꞌiri niaꞋa ngwae rao mamana nau, ma ka tua ana na kula neꞋe nau ku tua ana. Ma na MaꞋa nau ka kwaiara na ngwae neꞋe nia rao fuaku.
“Ma na kaidaꞋi neꞋe, na liaku nia figwanu, ma ta tae neꞋe nai baꞋa saea? Nai baꞋa fata Ꞌuri, ‘MaꞋasi Ꞌae, Ꞌoe kosi alaꞋania kaidaꞋi neꞋe ka dao maꞋi fafi nau.’ NoaꞋa. Sulia nia naꞋa neꞋe na ru neꞋe nau ku leka maꞋi fuana, fasi Ꞌiri nau ku liu nama ana kaidaꞋi neꞋe ana na nonifiiꞋanga. MaꞋasi Ꞌae, Ꞌoko faꞋaꞋinotoꞋa na satamu.”
Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, taꞋi lingalingaꞋi ru ka fata maꞋi faꞋasia Ꞌi langi ka Ꞌuri, “Nau ku ngalia taꞋifau naꞋa maꞋi na ꞋinotoꞋanga fuana na sataku, ma nai baꞋa sasi laꞋu.”
Ma na fikuꞋa neꞋe kira uu Ꞌi neꞋeri, kira rongoa na lingalingaꞋi ru neꞋeri, ma ti ngwae ada kira ka saea fasi na kiri. Ma ti ngwae kira ka fata Ꞌuri, “Ta Ꞌainsel neꞋana fata maꞋi fuana!”
Sui sa Jesus ka fata Ꞌuri fuada, “Na lingalingaꞋi ru neꞋe nia fata maꞋi, noaꞋa laꞋu fuana na Ꞌafilaku, bore ma nia fata lala maꞋi fuana na Ꞌafi lamuꞋa. Ma na kaidaꞋi dao naꞋa fuana God ka matalangani na ngwae ki saena magalia neꞋe. Ma ana kaidaꞋi neꞋe, God ka lafua naꞋa sa Saetan, na ngwae gwaungaꞋi ana na magalia neꞋe. Ma ana kaidaꞋi kira ke baꞋa lafutaꞋi nau ana Ꞌai rara folo, nai baꞋa talaꞋia maꞋi na ngwae ki taꞋifau siaku.”
(Ma Ꞌani na alaꞋanga neꞋe ki, nia ka faꞋataꞋinia goꞋo Ꞌana na maeꞋa faꞋuta neꞋe nia ke baꞋa mae Ꞌani.)
Ma na ngwae ki kira ka fata Ꞌuri, “Na KerekereꞋa Abu kia nia saea neꞋe na Christ ke baꞋa mauri firi. ꞋIrai ma faꞋuta Ꞌoko saea kira ke baꞋa lafutaꞋinia na Ngela Ngwae ana Ꞌai rara folo? Ma sa tai naꞋa neꞋe na Ngela Ngwae neꞋe kwa?”
Sa Jesus ka olisida ka Ꞌuri, “Nau ku diꞋia na madakolaꞋa doe. Ana kaidaꞋi tiꞋitiꞋi neꞋe nau ku tua Ꞌua faꞋi kamu. Fuila kamu ke roꞋosulia naꞋa fatalaku ana kaidaꞋi neꞋe nau ku tua Ꞌua faꞋi kamu, fasi Ꞌiri muke lia saiana na tala leꞋa. Sulia sa tai neꞋe nia leka saena maꞋe rodo, nia ka kina Ꞌi faꞋi neꞋe nia leka Ꞌuana. KaidaꞋi neꞋe na madakolaꞋa nia tua Ꞌua faꞋi kamu, muke faꞋamamana ana, fasi Ꞌiri kamuꞋa na ngela ana madakolaꞋa ki.”
Sa Jesus ka saea na ru neꞋe ki, sui nia ka leka naꞋa Ꞌana faꞋasida, ma ka ago naꞋa Ꞌana faꞋasida.

Sui bore Ꞌana sa Jesus ka sasia ru faꞋanadaꞋa Ꞌoro ki ma kira ka lisia, noaꞋa kira kasi faꞋamamana goꞋo ana niaꞋa. Na ru neꞋe ki nia ꞋunaꞋeri, Ꞌiri ka faꞋamamana na alaꞋanga sa Aesea na profet ba nia saea naꞋa maꞋi Ꞌi naꞋo, ba nia fata Ꞌuri,
“Aofia, noaꞋa kira kasi faꞋamamana goꞋo ana alaꞋanga neꞋe kami faꞋatalo Ꞌani ki.
Ma noaꞋa kira kasi lia sai logo ana na ngasingasi Ꞌanga Ꞌoe neꞋe Ꞌoko faꞋataꞋinia fuada.”

Ma osiꞋana kaidaꞋi neꞋe noaꞋa kira kasi saiana faꞋamamanaꞋanga Ꞌana, na fatalana God neꞋe sa Aesea na profet neꞋe faꞋarongo Ꞌua naꞋa maꞋi Ꞌani Ꞌi naꞋo niniꞋa fiꞋi mamana. Saena KerekereꞋa Abu, God nia fata Ꞌuri,
“Nau ku bokota naꞋa na maada fasi Ꞌiri noaꞋa kira kasi lisia tae neꞋe nau ku sasi fuada.
Nau ku faꞋangasia naꞋa manatalada fasi Ꞌiri noaꞋa kira kasi saiana tae neꞋe nau ku sasi fuada.
Nau ku sasi ꞋunaꞋeri Ꞌada fasi Ꞌiri noaꞋa kira kasi saiana kakari alifaꞋi Ꞌanga laꞋu maꞋi Ꞌuaku Ꞌiri nau kui faꞋamauri kira.”
Sa Aesea ka saea ru ki osiꞋana nia lisia naꞋa na ꞋinotoꞋanga sa Jesus, ma nia ka fata sulia.
Sui bore Ꞌana ka ꞋunaꞋeri, ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌoro ana Jiu ki neꞋe kira faꞋamamana ana sa Jesus. Bore ma noaꞋa kira kasi fata goꞋo sulia fuana ngwae matamata ki, osiꞋana kira maꞋungia na Farasi ki, Ꞌasu Ꞌubani kira kata luida faꞋasia ruꞋungaꞋa saena na luma fuana foꞋongaꞋa kira ki. Kira manata Ꞌabera liu lala sulia sasilana ru fuana ngwae goꞋo Ꞌana neꞋe ka saeleꞋa fafia. Bore ma noaꞋa kira kasi manata Ꞌabera goꞋo sulia sasilana ru fuana God Ꞌiri nia saeleꞋa fafia.
Ma sa Jesus ka fata doe ma ka Ꞌuri, “DiꞋia ta ngwae bore Ꞌana nia faꞋamamana aku, nia faꞋamamana logo God neꞋe asungaꞋi nau maꞋi. Ma diꞋia ta ngwae nia lisi nau, nia lisia logo God neꞋe nia asungaꞋi nau maꞋi. Nau ku leka maꞋi saena magalia neꞋe diꞋia madakolaꞋanga fuana ngwae ki, fasi Ꞌiri sa tai neꞋe faꞋamamana nau, noaꞋa kira kasi tua saena maꞋerodo. Ma sa tai bore Ꞌana neꞋe ka rongoa fatalaku, ma noaꞋa kasi sasi sulia, noaꞋa nau kusi matalangaꞋinia, duꞋungana noaꞋa nau kusi leka laꞋu maꞋi saena magalia neꞋe fuana kwai matalangaꞋi Ꞌanga. Ma nau ku leka lala maꞋi fuana faꞋamaurilana ngwae ki. Ngwae noaꞋa kasi oga nau, ma noaꞋa kasi oga sasilana ru nau ku saeꞋe ki, na ru nia teo naꞋa fuana matalangaꞋi lana na ngwae neꞋeri. Na alaꞋanga nau ki neꞋe na ru neꞋe ke baꞋa matalangaꞋinia ana asoa Ꞌisi. Na ru neꞋe nia mamana, sulia kaidaꞋi nau ku fata Ꞌani, noaꞋa nau kusi fata sulia na ru sulia manataku talaku. Bore ma MaꞋa nau neꞋe nia asungaꞋi nau maꞋi, nia saea fuaku na fataꞋa totongaꞋi ki fuana nau ku saea, ma nau ku fata suliꞋi. Ma nau ku saiana, na fata totongaꞋi Ꞌanga MaꞋa nau ki neꞋe kwatea mauri firi fuana ngwae ki. Ma na tae neꞋe nau ku saea, nia naꞋa neꞋe ru neꞋe MaꞋa nau nia saea fuaku, fasi Ꞌiri nau ku faꞋatalo Ꞌania.”

Escolta John 12