Lezgi - 2018 IBT (NT) Non Drama

Lezgi - 2018 IBT (NT) Drama

Йикъарикай са юкъуз Исади Аллагьдин КӀвале инсанрин вилик чирвилер гуз, абурал Шад Хабар агакьарзавайла, Адан патав агъсакъаларни чӀехи хахамар галаз тавратдарар атана.
– Вуна ийизвай и крар гьикӀ лагьана ийизва? – жузуна абуру. – Ваз а ихтияр ни гана?
– За квевайни са кардикай хабар кьада, – жаваб гана Исади, – куьнени Заз жаваб це: Ягьяди инсанрив чпиз кӀан хьана цик акахьун къачуз тазвайни, я тахьайтӀа, Аллагьдин къастуналди?
Абуру чпи чпихъ галаз веревирдер авуна:
– Чна «Аллагьдин къастуналди» лагьайтӀа, Ада хабар кьада: «Бес куьн Ягьядихъ вучиз агъунач?» «Инсанриз чпиз гьакӀ кӀан хьана» лагьайтӀа, вири жемятди къван гана чун рекьинни мумкин я, вучиз лагьайтӀа Ягья гьакъикъи пайгъамбар тирдан вири халкь чӀалахъ жезва.
Гьавиляй абуру жаваб гана:
– Ам гьикӀ ятӀа, чаз чидач.
– Зани квез а крар За ни ихтияр гана ийизватӀа лугьудач, – лагьана Исади.


Халкьдиз Исади ихьтин кьиса ахъайна:
– Са инсанди ципицӀбагъ кутуна, ам вичиз кӀвалахиз кьунвай ципицӀбанрив вугана, вич яргъал вахтаралди сиягьатдиз фена. Вахт атайла, ада ципицӀбанрин патав вичиз къвезвай майвайрин пай къахчуз вичин нуькер ракъурна, амма ципицӀбанри ам гатана ва затӀни гвачиз элкъуьрна рахкурна. Мад маса вач-хъша ракъурна; амма гьадазни бегьем гатунар кьуна, беябур авуна чукурна, затӀни гвачиз ам элкъуьрна кьулухъ рахкурна. Ахпа ада пуд лагьай вач-хъша ракъурна, гьамни абуру хер-кьацӀ авуна элкъуьрна рахкурна.
Инал ципицӀбагъдин иесиди лагьана: «За вуч авуртӀа хъсан я? За зи рикӀ алай хва ракъурда; ам акурла, абуруз, белки регъуь жен».
Амма ам акурла, ципицӀбанри чпи чпин арада веревирдер авуна: «Им варис я; ша, ирс чал гьалтун патал, чна ам рекьин». Абуру ам, ципицӀбагъдай акъудна, кьена гадарна.
Гила ципицӀбагъдин иесиди абуруз вуч ийида? Ада атана а ципицӀбанар рекьида ва ципицӀбагъни масадбурун гъиле вугуда.
И гафар ван хьайибуру лагьана:
– Аллагьди яргъазрай!
Амма Исади, абуруз килигна, лагьана:
– «УстӀарри кваз такьуна гадарай къванцикай хандакӀдин пипӀе твадай кьилин къван хьана» лагьана кхьенвай гафарин метлеб вуч я? Гьар вуж а къванцел алукьайтӀа, адан чин-гъил алатда, нел а къван аватайтӀа, ам а къванци шупӀда.
АлакьнайтӀа, чӀехи хахамрини тавратдарри Иса инал аламаз кьуна къазаматда твадай. И кьисани Ада абурун аксина ахъайнавайдан гъавурда абур гьатнавай, амма абуруз халкьдихъай кичӀезвай.


Абур, Исадилай вил алуд тийиз, Адан геле къекъвезвай. Ам гафунал кьуна Римдин сердердин гъиле тун патал, Адал чеб винелай гьахъ-михьи яз къалурдай, амма рикӀ чӀулав жасусар гьалдарнавай.
– Я Муаллим! – Исадивай хабар кьуна абуру. – Ви ихтилатар ва Вуна гузвай чирвилер гьахъбур тирди, Вуна чин чуьхуьдай гафар тийидайди чаз чизва. Вуна Аллагьдин рекьерни гьакъикъидаказ къалурзава. Римдин пачагьдиз харж гун дуьз кар жезвани, жезвачни?
Исади, абуруз чӀуру ният авайди чиз, лагьана:
– Зун килигун патал, са динар гъваш. Идал алай шикил ва кхьенвай тӀвар нинди я?
– Пачагьдинди я – жаваб гана абуру.
– ГьакӀ хьайила, – лагьана Исади, – пачагьдин пай пачагьдиз це, Аллагьдин пай – Аллагьдиз.
Абуруз халкьдин вилик Исадин гафарай Ам кьуна къазаматда твадай делилар жагъанач. Абур Адан жавабдал мягьтел хьана, кисна акъвазна.


Гьа вахтунда кьейидалай кьулухъ инсандал чан хкведач лугьудай сакъайрикай са бязибуру атана Исадивай жузуна:
– Я Муаллим! Мусади чаз кхьенай хьи, «паб аваз аялар авачирди кьейитӀа, къуй муькуь стхади адан паб къахчуна вичин стхадин тухум кухтурай». Ирид стха хьана: сад лагьай стхади паб гъана, амма ам аялар тахьана кьена. Адан паб кьвед лагьай стхади къахчуна, аялар тахьана гьамни кьена. Пуд лагьай стхани гьакӀ хьана. А паб ирид стхадини къахчунай, амма садахъни аялар хьанач. Абурулай кьулухъ пабни хкьена. Ам ирид стхадик гъуьлуьк хьуниз килигна, абурал чан хтайдалай кьулухъ а паб ирид стхадикай гьи стхадин паб жеда?
Исади жаваб яз лагьана:
– И чилел алай садбур гъуьлуьз физва, муькуьбуру папар гъизва. Амма кьейидалай кьулухъ чан хтайбурукай лайих авайбуру гележегда паб тагъана ва я гъуьлуьз тефена уьмуьр тухуда. Малаикар хьтинбур хьана, абур рехкьидач. Аллагьди абурал чан хкуниз килигна, абурукай Аллагьдин веледар жеда. Кьейибурал чан хтуникай рахайтӀа, Мусадин Тавратда цӀай кьуна кузвай къукъвадин валарикай кхьенвай цӀарара Реббидиз Ибрагьиман, Исакьан ва Якьубан Аллагь лугьузва. Аллагь кьейибурун ваъ, чан алайбурун Аллагь я, Аллагь патал вири чан алайбур я.
Инал тавратдаррикай са бязибуру лагьана:
– Вуна хъсан лагьана, Муаллим!
Мад Адавай са куьникайни хабар кьадай жуьрэт абуру хъувунач.


Исади Вичин вязер давамарна:
– Месигьдиз Давудан Хва вучиз лугьузвайди я? Забурда Давуда вичи лагьанва эхир: «Реббиди зи Агъадиз лагьанай: „Ви душманар За ви кӀвачерик вегьидалди атана Зи эрчӀи гъилихъай ацукь“».
Давуда Месигьдиз Агъа лугьуз хьайила, Ам Давудан Хва гьикӀ жезвайди я?
Вири халкьди яб гудайла, Ада Вичин тилмизриз лагьана:
– Тавратдарриз яргъи пекер алаз майданрал чеб къалуриз кӀанзава, абурун рикӀ халкьди чпиз гьуьрмет авун къалурунал ала. Синагуграни межлисра абур вилик чкаяр кьаз алахъда. Абурукай яргъаз хьухь! Абуру, кьве чин алайбуру хьиз, яргъалди дуьаярдай амалар ийиз, хендедайрин кӀвал-югъ тӀуьна куьтягьда. Амма Аллагьдин патай абурув лап кӀеви жаза агакьда.

Ακρόαση ЛукӀа 20