Mateo 21
21
Igalang rayan Tutawo nin Bilang sayay Adi' a Cristo
Marcos 11:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19
1Ket adani sarayna si Jesus sa syudad nin Jerusalem ta itaw sarayna sa bandan baryon Betfage nin adani sa Talugtog Olibo. Ket pinau'na nasaray rwa konran tumutumbok na, 2a wana konra, “Mako kamo sa baryo a man'adapen moyo. Ket karate' moyodtaw main nin tampor nin ma'kit moyon naipuged nin asno a kalamo' nayay uybon na. Usbagen moya sara sa nakaipugedan na tan i'ras moyo saradti kongko. 3No main nin manita komoyo sa man-gaw'en moyo, ibarita' moyo kona, ‘Matkap nasarayti nin Uunuren,’ ket tampor a umaburoy yan kalapen moyo sara.”
4Sain, nangyadi' ta pigaw nin matukid a nipaibarita' naynan na'teng nin Dios konan prupita a wana,
5“Ibarita' moyo konran taga Sion#21:5a Mabasa a maipa'ka' konan siti si ngaran nan lugar a Sion sa Glusaryo.,
‘Syayna e a adi' moyo!#Isaias 62:11.
Maayupa' a nakem na, ket sya manrumate' yan
rinmuran tamo' sa ayep nin ipammaguroy,
sayay uybon nin asno.’ ”#Zacarias 9:9.
6Ket nako saraynay nibaki' tan ginwa' ray nipagwa' na ni Jesus konra. 7Ni'ras raya konay asno tan si uybon na. Nisapin ray kapa ra konra ket rinmuran ya si Jesus. 8Abaw sara konran tutawodtaw a bana' sa alakin pangigalang ra kona ni Jesus ket, niyapra-aprak ray kukapa ra sa dalanan na, tan saray raruma ket nampi-nampi' saran susangan kukayo tan niyapra-aprak ra anamaet a lamang sa dalanan na. 9Pinasyan ka'bawan ran tutawo, saray raruma iti sara sa u'na na ni Jesus tan sakalako saray mantumumbok kona. Wanra nin nita'wa-ta'way,
“Marayo yay si puri na ni Adi' David!
Nabindisyunan nayan Dios a
nibaki' na nin manrumate' anadti sawanin kontamo!#21:9 Kanta 118:25-26.
Marayo yay Dios itaw sa langit!”
10Sin rinmate' yadtaw si Jesus sa Jerusalem, sabtan nipaka'ngap ra nga'min nin tutawodtaw. Pittepet ra, “Si'no ya in?”
11“Sya si Jesus a sayay prupita nin taga Nazaret itaw sa Galilea,” wanran ni'bat nin saray abaw nin tutawon nikialuyon kona ni Jesus.
Nipatunong nan Cristo a Kapapa'sar sa Timplo nan Dios
Marcos 11:15-19; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22
12Nako ya nin linmuob sa sakop nan Timplo nan Dios si Jesus bale' itaw narat'anan nasaray mampaglako'. Ket pinala-palakwan nasara tan saray mampanaliw itaw nin say bubagay a ida'ton konan Dios tan tinali-talimbwag nay lulamisawan ran maninilin kwarta tan say tutekrean ran maglalako' nin kalapati. 13Wana konra, “Kai para naisurat a wana nin Dios, ‘Si Bali ko, ket pangaranan raya nin lugar nin dadasalan.’#Isaias 56:7. Bale' si'kamo,” wana ni Jesus konra, “man-gaw'en moyan pididinepan ran mannakaw!”#Jeremias 7:11.
14Nako saradtaw kona ni Jesus sa sakop nan Timplo nan Dios a bulag tan saray pilay ket pinaanda' nasara. 15Saray Pupangulon Pupadi' tan saray Madudunong sa Gugan-gan, masager saran tuloy kona ni Jesus sin na'kit ray mumilagro nin ginwa' na tan sin narnge' ray wanran ua'nak itaw nin nita'wa-ta'way, “Raywen tamoya si puri na ni Adi' David!” 16Kanya' nin wanra kona, “Mangkarnge' mo in para say man'ita'wa-ta'way ran ua'nak?”
“O', mangkarnge' ko,” wanan ni'bat ni Jesus. “Kai moyo para nin nabasa-basayti nin wana sa Masanton Kasuratan? Wana, ‘Si Dios, niyakay nasaray ua'nak tan mataman nin saray uabing nin mangrayo nin tutuo kona.’#Kanta 8:2. ”
17Mi'sa linakwanan nasara ni Jesus. Nibwat ya sa syudad tan nako ya sa Betania tan itaw ya nin na'lek konan sitaw a yabi.
Pangipatukduan a Pagmamatalek sa say Gawa' sa Pag'adian
Marcos 11:12-14,20-24
18Kinabuklasan, sin mansumubli' yayna si Jesus sa Jerusalem, ginmitil ya. 19Sa rigrig nin dalan ket naka'kit yan kayon igos. Nako yadtaw sa kami'nan na bale' kasa gapo nin ma'kit nan bunga na no kai kal-la bulong tamo', kanya' nin wana konan kayo, “Anggan maka'numan kai kayna gapo nin gumunga.” Ambo' nin na'teng, nalanes yay kayo.
20Naka'ngap saray tumutumbok sin na'kit ra a nangyadi' konan kayo. Wanra, “Pa'non nangyadi' a nalanes yan bigra' ti si kayo?”
21Wanan ni'bat ni Jesus konra, “Ibarita' koyti komoyo a no magmatalek kamo konan Dios tan kai kamo gapo nin magdwadwa, magwa' moyo anamaet a ginwa' ko konan sitin kayo. Ambo' tamo' in. Magwa' moyo et nin ibarita' konan sitin talugtog, ‘Gumlat kadsen tan mako ka sa taaw,’ ket mangyadi' a wamoyo. 22Anaod, animan a dawaten moyo konan Dios, no magmatalek kamo nin ibi na, gaw'en na.”
Ipa'ka' ran Pupangulo a Kasan Biang na ni Jesus sa Nasakupan ra
Marcos 11:27-33; Lucas 20:1-8
23Nako ya anamanaet itaw sa sakop nan Timplo nan Dios si Jesus tan nangyakay ya konran tutawo. Sin kapresan nay mampangyakay, kinmadani sara kona a Pupangulon Pupadi' tan saray Mangatuntawo tan nitepet ra kona, “Ani a kanepegan mon mangwa' nin sain say man-gaw'en mo? Si'noy nami komo nin pakayadi' nin gaw'en mo in?”
24Ni'bat na ni Jesus, “Ibarita' ko komoyo no ani a pakayadi' ko nin gumwa' nin saytin bubagay no ubatan moyayti si tepet ko. 25Si'noy namin kanepegan nan mamawtismo ni Juan, si Dios para o say tawo?”
Nag'iirgo sara nin wanra, “Ani kadi' a i'bat tamo? No ibarita' tamon ‘si Dios’, ibarita' na kontamo, ‘Mayin edet a kai moya nin timper si Juan?’ 26Ket no ibarita' tamo anamaet, ‘Say tawo,’ makapali'mo ta bangli' no ani a gaw'en ran tutawo bana' ta tepren ran saya yan prupita si Juan.” 27Kanya' nin ni'bat ra kona ni Jesus, “Kai mi nin tanda'.”
Ket wana anamaet konra, “No wanin, kai koynamaet nin ibarita' komoyo no ani a kanepegan kon mangwa' nin man-gaw'en ko.”
Maipwira saray Nangipyawan nan Pag'adian nan Dios
28Wana ni Jesus konra, “Ani a maibarita' moyo konan siti e? Main nin sayay ama nin main nin rwa ray a'nak na. Nako ya konan saya tan wana kona, ‘Andoy, mako ka nin magtrabaho sa gagawa' konan sitin awro.’
29-30‘O', Tatay,’ wanan ni'bat nin anak, bale' kai yan lamang nin nako. Nako ya anamaet a ama konan ikarwa tan nibarita' naytaw nin lamang say nibarita' na konan saya.
‘Andyak,’ wanan ni'bat, bale' nainsanan nin buga', nakapanemtem ya ket nako yan lamang. 31Sawanin, si'no ey a tinmulok sa karabayan nan ama ra?” nitepet na ni Jesus.
Ni'bat ra kona, “Sitaw si nako nin lamang.”#21:29-31 Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket napisili saray rway anak, nibarita' nin si u'na imbis nin si ikarwa a andi' bale' nako yan lamang; wanin man, syan lamang a katarusan, si anak nin nako sa namakian nan ama ket sya a matulok.
Ket wana ni Jesus konra, “Ibarita' koyti komoyo a saray duka' a tutawo a bilang saray maniningir nin buis tan saray duka' a bubbayi, u'nawen nasaran pag'urayan nin Dios dyan si'kamo, 32ta nako yadti si Juan a Mammawtismo tan niyakay na komoyo a mapteg nin dalan nin pagkabyay ket kai moya nin timper. Sara bale' a maniningir nin buis tan saray duka' a bubbayi, timper raya. Si'kamo anamaet bale', mataman nin tanda' moyo nin nangyadi' in, kai kamo et nin nanguman tan namper kona.”
Marcos 12:1-12; Lucas 20:9-19
33“Reng'en moyayti et nin pangingiyarig. Main nin sayay tawon nangmula nin ubas sa luta' na. Dinarekdek naya, tan nangali yan ubot sa sayay alakin bato ta pigaw nin pamespesan yan ubas. Nama'deng yan ata'gay a kami'nan ran bantay. Mi'sa nipagamet nay pangangalila' sa mula na konran umno ray padalos tan nibwat yan nako sa sayay adayo' nin lugar. 34Sin narate' anay panaon nin pammutin bunga, nangibaki' yan tutawo na nin kalapen ray tao na. 35Bale' saray padalos, dinakep rasara, ket tinasu-taso rayay saya, pinati rayay saya tan kinudas-kudas raya nin bato a saya et. 36Nangibaki' ya anamanaet nin tutawo na a main ikon tan sawanin ket abaw sara dyan saray nu'na. Bale' saray padalos wantaw nin lamang a ginwa' ra konran saraytaw saray nu'na. 37Sin kalansuyutan, si anak nayna a nibaki' na. Wana sa nakem na, ‘Kai magwa' a kai raya nin kabilangan a anak ko.’
38Bale' saray padalos, sin na'kit rayay anak na, wanra, ‘Siti li' a manawir. Patyen tamoya ta pigaw nin maikon tamo a tawiren na li'!’ 39Ket dinakep raya, nirikor raya sa darekdek tan pinati raya.
40Sawanin, no rumate' yaynay main nin luta', ani kadi' a gaw'en na konran saraytin padalos?” tepet na ni Jesus.
41Wanra nin inumbat, “Kasan sapon patyen nasara in a duka' nin tutawo, tan si luta' na ipaga'getan naya sa sakalakon padalos nin mamin tao na tepe' nin pammutin bunga.”
42Wana ni Jesus, “Kai moyo para gapo nin nabasa-basa a wana sa Masanton Kasuratan? Wana,
‘Sitaw si bato a nibilang ran
kai mausar nin saray mammanday,
sitaw nin diri nin bato a nag'in nin
sangkaimpurtantiwan sa pamma'deng.
Say nipag'in nin wanin ket gawa' nan Catawan.
Ket sa pangingikit tamo peteg a makapaka'ngap!’#21:42 Kanta 118:22-23.
43Ket ibarita' ko komoyo a bana' ta wanin, ambo' anan si'kamon Judio a Pag'adian nan Dios no kai edet, saray tutawon sumunor sa karabayan na. 44Konan siin nin bato, si si'numan a manabo', mangababari' ya tan si si'numan a madag'anan nan siin a bato, marekrek ya.#21:44 Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket kasa yaytin birsikulo.”
45Narnge' ran Pupangulon Pupadi' tan Pariseo in nin pangingiyarig na ni Jesus ket nataros ran sara a mampada'gisan na. 46Kanya' nin dakpen rayayna kumon si Jesus bale' mali'mo sara konran tutawo ta tepren ran sarayti a saya yan prupita si Jesus.
Επιλέχθηκαν προς το παρόν:
Mateo 21: smk
Επισημάνσεις
Κοινοποίηση
Αντιγραφή
Θέλετε να αποθηκεύονται οι επισημάνσεις σας σε όλες τις συσκευές σας; Εγγραφείτε ή συνδεθείτε
© © 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Mateo 21
21
Igalang rayan Tutawo nin Bilang sayay Adi' a Cristo
Marcos 11:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19
1Ket adani sarayna si Jesus sa syudad nin Jerusalem ta itaw sarayna sa bandan baryon Betfage nin adani sa Talugtog Olibo. Ket pinau'na nasaray rwa konran tumutumbok na, 2a wana konra, “Mako kamo sa baryo a man'adapen moyo. Ket karate' moyodtaw main nin tampor nin ma'kit moyon naipuged nin asno a kalamo' nayay uybon na. Usbagen moya sara sa nakaipugedan na tan i'ras moyo saradti kongko. 3No main nin manita komoyo sa man-gaw'en moyo, ibarita' moyo kona, ‘Matkap nasarayti nin Uunuren,’ ket tampor a umaburoy yan kalapen moyo sara.”
4Sain, nangyadi' ta pigaw nin matukid a nipaibarita' naynan na'teng nin Dios konan prupita a wana,
5“Ibarita' moyo konran taga Sion#21:5a Mabasa a maipa'ka' konan siti si ngaran nan lugar a Sion sa Glusaryo.,
‘Syayna e a adi' moyo!#Isaias 62:11.
Maayupa' a nakem na, ket sya manrumate' yan
rinmuran tamo' sa ayep nin ipammaguroy,
sayay uybon nin asno.’ ”#Zacarias 9:9.
6Ket nako saraynay nibaki' tan ginwa' ray nipagwa' na ni Jesus konra. 7Ni'ras raya konay asno tan si uybon na. Nisapin ray kapa ra konra ket rinmuran ya si Jesus. 8Abaw sara konran tutawodtaw a bana' sa alakin pangigalang ra kona ni Jesus ket, niyapra-aprak ray kukapa ra sa dalanan na, tan saray raruma ket nampi-nampi' saran susangan kukayo tan niyapra-aprak ra anamaet a lamang sa dalanan na. 9Pinasyan ka'bawan ran tutawo, saray raruma iti sara sa u'na na ni Jesus tan sakalako saray mantumumbok kona. Wanra nin nita'wa-ta'way,
“Marayo yay si puri na ni Adi' David!
Nabindisyunan nayan Dios a
nibaki' na nin manrumate' anadti sawanin kontamo!#21:9 Kanta 118:25-26.
Marayo yay Dios itaw sa langit!”
10Sin rinmate' yadtaw si Jesus sa Jerusalem, sabtan nipaka'ngap ra nga'min nin tutawodtaw. Pittepet ra, “Si'no ya in?”
11“Sya si Jesus a sayay prupita nin taga Nazaret itaw sa Galilea,” wanran ni'bat nin saray abaw nin tutawon nikialuyon kona ni Jesus.
Nipatunong nan Cristo a Kapapa'sar sa Timplo nan Dios
Marcos 11:15-19; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22
12Nako ya nin linmuob sa sakop nan Timplo nan Dios si Jesus bale' itaw narat'anan nasaray mampaglako'. Ket pinala-palakwan nasara tan saray mampanaliw itaw nin say bubagay a ida'ton konan Dios tan tinali-talimbwag nay lulamisawan ran maninilin kwarta tan say tutekrean ran maglalako' nin kalapati. 13Wana konra, “Kai para naisurat a wana nin Dios, ‘Si Bali ko, ket pangaranan raya nin lugar nin dadasalan.’#Isaias 56:7. Bale' si'kamo,” wana ni Jesus konra, “man-gaw'en moyan pididinepan ran mannakaw!”#Jeremias 7:11.
14Nako saradtaw kona ni Jesus sa sakop nan Timplo nan Dios a bulag tan saray pilay ket pinaanda' nasara. 15Saray Pupangulon Pupadi' tan saray Madudunong sa Gugan-gan, masager saran tuloy kona ni Jesus sin na'kit ray mumilagro nin ginwa' na tan sin narnge' ray wanran ua'nak itaw nin nita'wa-ta'way, “Raywen tamoya si puri na ni Adi' David!” 16Kanya' nin wanra kona, “Mangkarnge' mo in para say man'ita'wa-ta'way ran ua'nak?”
“O', mangkarnge' ko,” wanan ni'bat ni Jesus. “Kai moyo para nin nabasa-basayti nin wana sa Masanton Kasuratan? Wana, ‘Si Dios, niyakay nasaray ua'nak tan mataman nin saray uabing nin mangrayo nin tutuo kona.’#Kanta 8:2. ”
17Mi'sa linakwanan nasara ni Jesus. Nibwat ya sa syudad tan nako ya sa Betania tan itaw ya nin na'lek konan sitaw a yabi.
Pangipatukduan a Pagmamatalek sa say Gawa' sa Pag'adian
Marcos 11:12-14,20-24
18Kinabuklasan, sin mansumubli' yayna si Jesus sa Jerusalem, ginmitil ya. 19Sa rigrig nin dalan ket naka'kit yan kayon igos. Nako yadtaw sa kami'nan na bale' kasa gapo nin ma'kit nan bunga na no kai kal-la bulong tamo', kanya' nin wana konan kayo, “Anggan maka'numan kai kayna gapo nin gumunga.” Ambo' nin na'teng, nalanes yay kayo.
20Naka'ngap saray tumutumbok sin na'kit ra a nangyadi' konan kayo. Wanra, “Pa'non nangyadi' a nalanes yan bigra' ti si kayo?”
21Wanan ni'bat ni Jesus konra, “Ibarita' koyti komoyo a no magmatalek kamo konan Dios tan kai kamo gapo nin magdwadwa, magwa' moyo anamaet a ginwa' ko konan sitin kayo. Ambo' tamo' in. Magwa' moyo et nin ibarita' konan sitin talugtog, ‘Gumlat kadsen tan mako ka sa taaw,’ ket mangyadi' a wamoyo. 22Anaod, animan a dawaten moyo konan Dios, no magmatalek kamo nin ibi na, gaw'en na.”
Ipa'ka' ran Pupangulo a Kasan Biang na ni Jesus sa Nasakupan ra
Marcos 11:27-33; Lucas 20:1-8
23Nako ya anamanaet itaw sa sakop nan Timplo nan Dios si Jesus tan nangyakay ya konran tutawo. Sin kapresan nay mampangyakay, kinmadani sara kona a Pupangulon Pupadi' tan saray Mangatuntawo tan nitepet ra kona, “Ani a kanepegan mon mangwa' nin sain say man-gaw'en mo? Si'noy nami komo nin pakayadi' nin gaw'en mo in?”
24Ni'bat na ni Jesus, “Ibarita' ko komoyo no ani a pakayadi' ko nin gumwa' nin saytin bubagay no ubatan moyayti si tepet ko. 25Si'noy namin kanepegan nan mamawtismo ni Juan, si Dios para o say tawo?”
Nag'iirgo sara nin wanra, “Ani kadi' a i'bat tamo? No ibarita' tamon ‘si Dios’, ibarita' na kontamo, ‘Mayin edet a kai moya nin timper si Juan?’ 26Ket no ibarita' tamo anamaet, ‘Say tawo,’ makapali'mo ta bangli' no ani a gaw'en ran tutawo bana' ta tepren ran saya yan prupita si Juan.” 27Kanya' nin ni'bat ra kona ni Jesus, “Kai mi nin tanda'.”
Ket wana anamaet konra, “No wanin, kai koynamaet nin ibarita' komoyo no ani a kanepegan kon mangwa' nin man-gaw'en ko.”
Maipwira saray Nangipyawan nan Pag'adian nan Dios
28Wana ni Jesus konra, “Ani a maibarita' moyo konan siti e? Main nin sayay ama nin main nin rwa ray a'nak na. Nako ya konan saya tan wana kona, ‘Andoy, mako ka nin magtrabaho sa gagawa' konan sitin awro.’
29-30‘O', Tatay,’ wanan ni'bat nin anak, bale' kai yan lamang nin nako. Nako ya anamaet a ama konan ikarwa tan nibarita' naytaw nin lamang say nibarita' na konan saya.
‘Andyak,’ wanan ni'bat, bale' nainsanan nin buga', nakapanemtem ya ket nako yan lamang. 31Sawanin, si'no ey a tinmulok sa karabayan nan ama ra?” nitepet na ni Jesus.
Ni'bat ra kona, “Sitaw si nako nin lamang.”#21:29-31 Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket napisili saray rway anak, nibarita' nin si u'na imbis nin si ikarwa a andi' bale' nako yan lamang; wanin man, syan lamang a katarusan, si anak nin nako sa namakian nan ama ket sya a matulok.
Ket wana ni Jesus konra, “Ibarita' koyti komoyo a saray duka' a tutawo a bilang saray maniningir nin buis tan saray duka' a bubbayi, u'nawen nasaran pag'urayan nin Dios dyan si'kamo, 32ta nako yadti si Juan a Mammawtismo tan niyakay na komoyo a mapteg nin dalan nin pagkabyay ket kai moya nin timper. Sara bale' a maniningir nin buis tan saray duka' a bubbayi, timper raya. Si'kamo anamaet bale', mataman nin tanda' moyo nin nangyadi' in, kai kamo et nin nanguman tan namper kona.”
Marcos 12:1-12; Lucas 20:9-19
33“Reng'en moyayti et nin pangingiyarig. Main nin sayay tawon nangmula nin ubas sa luta' na. Dinarekdek naya, tan nangali yan ubot sa sayay alakin bato ta pigaw nin pamespesan yan ubas. Nama'deng yan ata'gay a kami'nan ran bantay. Mi'sa nipagamet nay pangangalila' sa mula na konran umno ray padalos tan nibwat yan nako sa sayay adayo' nin lugar. 34Sin narate' anay panaon nin pammutin bunga, nangibaki' yan tutawo na nin kalapen ray tao na. 35Bale' saray padalos, dinakep rasara, ket tinasu-taso rayay saya, pinati rayay saya tan kinudas-kudas raya nin bato a saya et. 36Nangibaki' ya anamanaet nin tutawo na a main ikon tan sawanin ket abaw sara dyan saray nu'na. Bale' saray padalos wantaw nin lamang a ginwa' ra konran saraytaw saray nu'na. 37Sin kalansuyutan, si anak nayna a nibaki' na. Wana sa nakem na, ‘Kai magwa' a kai raya nin kabilangan a anak ko.’
38Bale' saray padalos, sin na'kit rayay anak na, wanra, ‘Siti li' a manawir. Patyen tamoya ta pigaw nin maikon tamo a tawiren na li'!’ 39Ket dinakep raya, nirikor raya sa darekdek tan pinati raya.
40Sawanin, no rumate' yaynay main nin luta', ani kadi' a gaw'en na konran saraytin padalos?” tepet na ni Jesus.
41Wanra nin inumbat, “Kasan sapon patyen nasara in a duka' nin tutawo, tan si luta' na ipaga'getan naya sa sakalakon padalos nin mamin tao na tepe' nin pammutin bunga.”
42Wana ni Jesus, “Kai moyo para gapo nin nabasa-basa a wana sa Masanton Kasuratan? Wana,
‘Sitaw si bato a nibilang ran
kai mausar nin saray mammanday,
sitaw nin diri nin bato a nag'in nin
sangkaimpurtantiwan sa pamma'deng.
Say nipag'in nin wanin ket gawa' nan Catawan.
Ket sa pangingikit tamo peteg a makapaka'ngap!’#21:42 Kanta 118:22-23.
43Ket ibarita' ko komoyo a bana' ta wanin, ambo' anan si'kamon Judio a Pag'adian nan Dios no kai edet, saray tutawon sumunor sa karabayan na. 44Konan siin nin bato, si si'numan a manabo', mangababari' ya tan si si'numan a madag'anan nan siin a bato, marekrek ya.#21:44 Sa raruman nikaisurat nan siti sa Griego ket kasa yaytin birsikulo.”
45Narnge' ran Pupangulon Pupadi' tan Pariseo in nin pangingiyarig na ni Jesus ket nataros ran sara a mampada'gisan na. 46Kanya' nin dakpen rayayna kumon si Jesus bale' mali'mo sara konran tutawo ta tepren ran sarayti a saya yan prupita si Jesus.
Επιλέχθηκαν προς το παρόν:
:
Επισημάνσεις
Κοινοποίηση
Αντιγραφή
Θέλετε να αποθηκεύονται οι επισημάνσεις σας σε όλες τις συσκευές σας; Εγγραφείτε ή συνδεθείτε
© © 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.