Lezgi - 2018 IBT (NT) Non Drama

Lezgi - 2018 IBT (NT) Drama

Иса Еригьан шегьердай яна физвай. Ингье, харж кӀватӀдайбурун кьилел алай Закхей тӀвар алай, девлет авай са кас, Иса вуж ятӀа чириз кӀанз, Ам акваз алахъзавай, амма вичин гъвечӀи буй себеб яз, халкьдин арадай адаз Иса аквазвачир. Иса акун патал, ам чукурна фена тутун тараз акьахна, Иса гьа и таран патавай фин лазим тир. Тарав агакьайла, Исади виниз килигна адаз лагьана:
– Закхей! Гьерекатна эвичӀ! Къе Зун ваз мугьман хьун лазим я.
Закхея, тадиз тарай эвичӀна, Исадиз хушвилелди кӀвализ ша лагьана. И кар акур вирибуру, Иса гунагькардин кӀвализ мугьманвилиз физва лугьуз, наразивал ийиз хьана. Закхеяни, къарагъна, Реббидиз лагьана:
– Я Агъа! За зи девлетдин са пай кесибриз гуда; за нивай артух харж къачунатӀа, гьадав кьудра артух вахгуда.
– Ви кӀвалел къе хиласвал атанва, – лагьана Исади, – вучиз лагьайтӀа вунни Ибрагьиман велед я. Инсандин Хва и дуьньядиз, квахьнавай ксар жагъурна, абур хиласун патал, атанвайди я.


И гафариз яб гайибуруз Исади са кьисани ахъай хъувуна. Ам Ярусалимдиз мукьва хьанвай, гьакӀ хьайила гзафбуру гила-мад Аллагьди пачагьвалдай вахт алукьда лугьуз фикирар ийиз хьанай. Исади лагьана:
– Са асул-несил авай инсан яргъал вилаятдиз, вичиз пачагьвал къачуна элкъвена хтун патал, физ кӀвачин хьанвай.
Ада вичин цӀуд къуллугъдардиз эверна, гьардав хуьн патал гимишдин са манат вугана лагьана: «Зун фена хкведалди и пул кардик кутур».
Амма адан жемятдиз ам такӀандай ва адан гуьгъуьнал алаз, «Ада пачагьвал авуна чаз кӀандач» лугьун патал, чархачияр ракъурна.
Пачагьвал къачуна элкъвена хтайла, ада вичин патав, ни вуч къачунатӀа чирун патал, пул вугай къуллугъдарриз эверун эмирна.
Сад лагьайда атана лагьана: «Агъа! Ви са гимишдин манатди цӀуд гимишдин манат гъана». «Баркалла, вун хъсан къуллугъдар я! – лагьана ада. – И гъвечӀи карда вуна вафа хуьниз килигна, вун за цӀуд шегьердин кьиле акъвазарзава».
Кьвед лагьайда атана лагьана: «Агъа! Ви са гимишдин манатди гимишдин вад манат гъана». «Вунни вад шегьердин кьиле акъвазарда», – лагьана ада идазни.
Пуд лагьайда атана лагьана: «Агъа, ингье ягълухдик кутуна хуьзвай ви гимишдин манат. Заз вахъай кичӀеда, вун атӀугъай, чин кӀеви инсан я: вуна эциг тавур шей вуна вахчуда, вуна цун тавур ник вуна гуьда». «Ви дуван за, кьеркьеш къуллугъдар, ви гафаралди ийида! – лагьана агъади. – Зун жува эциг тавурди къахчудай ва жува цун тавурди гуьдай, чин кӀеви инсан тирди ваз чизвай. Заз хийир жедайвал, вучиз вуна зи пул кирида вуганач? Хтайла, за ам кьил алаз къахчудайди тир».
Патав акъвазнавайбуруз ада лагьана: «Адавай пул къахчуна, ам гимишдин цӀуд манат кьил алаз гъилиз гъайидав гице». «Я агъа! – лагьана абуру. – Адахъ гимишдин цӀуд манат ава». «За квез лугьузва хьи, авайдаз гуда, авачирдавай авайдини къакъатда, – жаваб гана ада. – За чпин кьилел пачагьвал авуна такӀан зи душманар, лагьайтӀа, зи вилик гъана, рекьикь».


И кьиса ахъайна, Иса Ярусалимдиз рекье гьатна. Зейтун пелен патав гвай Бетфагдивни Бетандив агакьайла, Ада тилмизрикай кьвед ракъурна лагьана:
– Куь вилик квай хуьруьз алад; аниз финни кумаз квел кутӀуннавай хам шаркӀунтӀ гьалтда, адал садрани инсан акьахайди туш; ам ахъайна иниз гъваш. Квевай «Ам вучиз ахъайзава?» лагьана хабар кьадай кас хьайитӀа, куьне адаз икӀ лагь: «Ам Агъадиз герек я».
Ракъурайбур фена ва абуруз Ада лагьай чкадал шаркӀунтӀ жагъана. Абуру шаркӀунтӀ ахъайдайла, адан иесийри абуруз лагьана:
– Куьне ламрак вучиз кязава?
Абуруни жаваб гана:
– Ам Агъадиз герек я.
ШаркӀунтӀ абуру Исадин патав гъана; шаркӀунтӀдал чпин пекер-парталар вегьена, адал абуру Иса акьадарна. Иса ламрал алаз фидайла, инсанри Адан вилик рехъ тирвал чпин пекер вегьиз хьана. Ам Зейтун пелен кӀаниз мукьва хьайила, Адан гзаф кьадар тилмизри, чпиз икьван аламатар къалурай Аллагьдал шад яз, гьарай ацалтна шукурар ийиз хьана. Абуру гьарай кваз лугьуз хьана:
– Реббидин ТӀварцӀелай къвезвай Пачагьдиз шукур хьурай! Цавара ислягьвал хьурай, Аллагьдиз цавар ацӀай кьван шукур хьурай!
Халкьдин арада авай са бязи фарисейри Исадиз лагьана:
– Муаллим! Жуван тилмизар секинра.
– За квез лугьузва, абур кисайтӀа, къванерай гьараяр акъатда, – жаваб гана Ада.
Шегьер аквадай чкадив агакьайла, Иса адан гележегдихъ шел-хвал ийиз эгечӀна:
– Эй, Ярусалим, вазни ислягьвал куь гъидатӀа къемаз чир хьанайтӀа хъсан жедай! Амма Аллагьди ам вакай чуьнуьхнава. Ви кьилел ахьтин йикъар къведа хьи, душманри атана сенгерар яда ва кьуд патахъайни вун элкъуьрна кьада, вал абуру гьар патахъай басрухда, вун барбатӀда, ви къеневай веледарни тергда, ви къван къванцел тун тавуна вун руг-руг ийида. Ибур, ви патав куьмек гуз Аллагь атайла, ваз Ам чир тахьайвиляй жедай крар я.


Иса Аллагьдин КӀвалин гьаятдиз гьахьна, ана гуз-качузвайбур чукуриз эгечӀна. Ада абуруз лугьуз хьана:
– Каламра «Зи кӀвал дуьа ийидай кӀвал я» лагьана кхьенва, амма куьне ам гьинавачир гьарамзадайрин макандиз элкъуьрнава.
Ада Аллагьдин КӀвале гьар юкъуз чирвилер гузвай. ЧӀехи хахамар, тавратдарар, агъсакъалар ам рекьидай са мумкинвилихъ къекъвезвай, амма чпин фикир кьилиз акъуддай са рехъ абуруз жагъизвачир. Халкьди, лагьайтӀа, алтӀушна къанихдаказ Адан чирвилериз яб гузвай.

Kuuntele ЛукӀа 19