Luka 22
22
Gyuda Awura Abelɛnsɛ Mɛ Da Gɛdɛ Yela De Mɛꞌ Nyɛ Yesu Mɔɔ
1Gyuda awura Bodobodo Maadiisɛ gɛkɛ belɛ gɛbono mɛ kya terɛ yɛɛ Lɛwu Gi Seregɛ Aye So mɔ gɛ kya fuude. 2Ne Gyuda awura asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ de mɔmɔ-nbara aŋmarasɛbo mɔ mɛ kya laarɛ gɛnɔɔbono mɛ laa nyɛ Yesu mɔɔ mɔ, mɛ kii mɛ selɛ sakpii ɔbono ɔ yelɛ Yesu gɛmara mɔ.
3Nfono mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi suu de Gyudasɛ. Ɔ gyɛ Yesu isɔɔ gudu anyɔ mɔ dɔ ɔko. Mɔ-ginyen giko ne n gyɛ Isikaayɔtɛ. 4Ilaa nyɛnyɛn gɛmu mɔ gi suu de Gyudasɛ mɔ, o kpe kpaa wu gɛnen asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ mɔ de Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ adiibo abelɛnsɛ. Ne ɔ tɔgɛ mɔmɔ yɛɛ ɔ laa laarɛ ɔkpa ɔbono so ɔ laa nyɛ kyu Yesu wɔra mɔmɔ-abaa dɔ mɔ. 5Mɛ nu gɛnen mɔ, i wɔra mɔmɔ ɔkon ne mɛ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ ɔ taalɛ wɔra gɛnen mɔ, mɔmɔ, mɔ, mɛ laa sɔɔ mɔ ka gikɔ. 6O kyule ne ɔ san ɔ kya laarɛ owi ɔbono i laa sa de oꞌ kyu Yesu wɔra mɔmɔ-abaa dɔ ne asa sɛnsɛ mɔ mɛ maŋ bii mɔ.
Yesu Mɔ‑rɛ Mɔ-Adɛ Mɛ Gyi Gɛkɛ Belɛ
7Gɛkɛ gɛbono Bodobodo Maadiisɛ Agyiberɛ mɔ gɛ kya yii gɛsɛ mɔ, mɛ kya kyɔɔlɛ isandɛ de mɛꞌ kyu gyi mɔmɔ-Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ mɔ. 8Gɛnen gɛkɛ gɛbono dɔ mɔ, Yesu gi lɛɛ Piita mɔ‑rɛ Gyɔn sun yɛɛ, “Fɛꞌ kpe de fɛꞌ kpaa baala Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ mɔ agyudɔ sa aye de aꞌ baa gyi.” 9Ne mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Fonɛ ne fo kya laarɛ aꞌ kpaa baala agyudɔ mɔ yela?” 10Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ naa loo nten dɔ. Fɛ kya loo mɔ, fɛ laa wu ɔnyen ɔko, ɔ so nkyu de gɛlɔbi. Fɛꞌ buu mɔ kpaa loo gɛten gɛbono dɔ ɔ laa loo mɔ 11de fɛꞌ taasɛ gɛten wura mɔ yɛɛ, ‘Ɔbelɛnsɛ mɔ yɛɛ asafo obu ɔmɔ dɔ ne mɔ‑rɛ mɔ-akasɛbo mɔ mɛ laa kyena de mɛꞌ gyi Lɛwu Gi Seregɛ Aye So Gɛkɛ Belɛ agyudɔ mɔ?’ 12Gɛten wura mɔ laa nyiile fɛye soso-lɛɛ obu belɛ ɔko. Ikyenaten de ikamaasɛ i ti i bo nno. Fɛꞌ kerɛ agyudɔ mɔ yela sa aye nno.”
13Yesu akasɛbo mɔ mɛ kyon. Gɛsintin mɔ, mɛ kpaa wu ilaa kamaasɛ fɛɛ gɛnɔɔbono Yesu gi nyiile mɔmɔ mɔ. Ne mɛ kerɛ Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ agyudɔ mɔ yela nno.
Yesu Gi Nyiile Mɔ-Isɔɔ Mɔ Yɛɛ Ɔ Laa Wuꞌ Sa Mɔmɔ
14Owi gyisɛ mɔ gi fo mɔ, Yesu mɔ‑rɛ mɔ-isɔɔ mɔ mɛ kpe nno kpaa kyena mɛ kya gyi. 15Mɛ kya gyi mɔ, Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nɛ tansi laarɛ yɛɛ me‑rɛ fɛye aꞌ gyi gɛnen Lɛwu Gi Seregɛ Aye So agyudɔ adɛ dabɔlɛ pɛi de nꞌ lɔɔ wu ɔlaawusɛ ɔbono ɔ dɛ sa me mɔ. 16N kya tɔgɛ mi‑i sa fɛye yɛɛ meŋ baa kii gyi gɛnen gɛsi gɛdɛ. Pɛi de nꞌ kii gyi gɛmɔ mɔ, gɛnen mɔ, ilaa ibono so a kya gyi gɛmɔ gɛsi kamaasɛ mɔ i ba gɛsintin ne Wurubuaarɛ gi ti yɛgɛ asa mɛ nyɛ mɔ-gɛwuragyi dɔ gɛkyena.”
17Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, o puru konkon de nta, ne o kyu afaala kyu sa Wurubuaarɛ, ne o kyu sa mɔ-isɔɔ mɔ, ne ɔ tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ sɔɔ nta ndɛ de fɛꞌ nun kɔɔlɛ. 18Nꞌ tɔgɛ fɛye yɛɛ pɛi ne nan kii nun nta mɔ, gɛnen mɔ, asa mɛ nyɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ gɛkyena.”
19Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, o puru bodobodo keda, o kyu afaala sa Wurubuaarɛ, ne ɔ gbaa-gbaa mɔ dɔ kyu sa mɔ-akasɛbo mɔ yɛɛ, “Me-nyoro ne. N dɛ mi‑i sa fɛye. Fɛꞌ wɔra imɔ idɛ kyu nyingi me.” 20Gɛnen kee ne mɛ gyi ta mɔ, o puru konkon de nta keda, ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Nta nbono n dɛ mii sa fɛye faa, me-nkalan ne. Nan wuꞌ mɔ, me-nkalan gi laa kyɛɛgɛ fuɛ sa fɛye, de Wurubuaarɛ ɔꞌ yɛgɛ fɛye‑rɛ mɔ fɛꞌ nyɛ wɔra gɛnɔ pobɔrɔ.
21“Ɔbono ɔ laa yɛgɛ me-akyobo mɛꞌ nyɛ me mɔ bo me asɛ gɛnen ogyiten baarɛ. 22I bo no yɛɛ me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan wuꞌ lɛwu ɔbono ɔnan Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yela mɔ. Ɔbono ɔ laa kyu me wɔra me-akyobo mɔ abaa dɔ mɔ berɛ, kaasɛ laako!” 23Nfono mɔ mɔ-isɔɔ mɔ mɛ yii gɛsɛ mɛ kya taasɛ abara de mɛꞌ bii mɔmɔ dɔ ɔkolon ɔbono ɔ laa wɔra gɛnen mɔ.
24Nfono mɔ, Yesu isɔɔ mɔ mɛ kya sɔɔ abara akyɔɔlɛ yɛɛ mɔmɔ pɛwu dɔ mɔ anɛ ne n don mɔ-nanbo. 25Imɔso Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Asa abono mɛ mɛŋ nyi Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ, mɔmɔ-awura mɛ kya kyu abono mɛ bo mɔmɔ gɛsɛ mɔ wɔra fɛɛ mɔmɔ-nbide, ne abono mɛ kya gyi gɛbelɛnsɛ mɔmɔ so mɔ, mɛ kya yɛgɛ ɔmɔ mɛꞌ terɛ mɔmɔ yɛɛ, ‘Aye-sɛana.’ 26Fɛye-lɛɛ berɛ, iŋ kaaborɛ iꞌ wɔra fɛɛ asa abono. Ɔbono ɔ don mɔ-nanboana mɔ gi kaaborɛ ɔꞌ bara mɔ-nyoro gɛsɛ de oꞌ bingiri fɛɛ gɛbii pii gɛkpaa fɛye dɔ de ɔbono ɔ gyɛ fɛye-ɔgyangbarabo mɔ ɔꞌ wɔra mɔ-nyoro fɛɛ fɛye-dega. 27Ɔbono ɔ tɛ ne mɛ kya kyu agyudɔ baa yii mɔ de oꞌ gyi mɔ, de ɔbono ɔ laa kyu agyudɔ mɔ baa yii mɔ mɔ, ɔmɔ dɔ mɔ, anɛ ne n don mɔ-nanbo? Asa asɛ mɔ, ɔbono ɔ tɛ ne mɛ kya kyu agyudɔ baa yii mɔ mɔ ne n don. Me berɛ nɛ ba daa de nꞌ baa son fɛye.
28“Me-ɔlaawusɛ kamaasɛ dɔ mɔ, fɛye ne n gyɛ abono fɛ mili me. 29Fɛɛ gɛnɔɔbono me-sɛ Wurubuaarɛ gi sa me gɛwuragyi mɔ, me kee nɛ sa fɛye gɛwuragyi. 30Aberɛ abono n kya gyi gɛwura mɔ, me‑rɛ fɛye a laa wɔra abaa gyi de aꞌ nun dabɔlɛ. Fɛ laa gyi gɛwura Isirale nten gudu nnyɔ mɔ so de fɛꞌ gyi mɔmɔ-nbɛlɛ sa mɔmɔ.”
Yesu Gi Tɔgɛ Yɛɛ Piita Laa Kine Yɛɛ Ɔ Mɛŋ Nyi Mɔ
31Nfono mɔ Yesu gi tɔgɛ sa Simon yɛɛ, “Simon, Simon, kerɛ! Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi kolɛ ɔkpa de ɔꞌ nyɛ fo‑rɛ fo-nanboana adɛ de ɔꞌ daasɛ gisɔɔgyi gibono fɛ bo sa me mɔ kerɛ. 32Fo berɛ nɛ dalaa sa fo yɛɛ fo-gisɔɔgyi mɔ giŋ sa giꞌ koso me so. Nengyene fo-gisɔɔgyi gi kii wɔra ɔlon mɔ, kpaa fo-nanboana de mɔmɔ-lɛɛ giꞌ wɔra ɔlon kee.” 33Simon Piita, mɔ, gi lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Me-wura, mɛ laa tii fo de obu‑o, mɛ laa mɔɔ fo daa‑o, me‑rɛ fo ne.” 34Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Sɔɔ gibui yela, gɛnyɛ gɛdɛ pɛi de kyaasɛ gyangbarasɛ ɔꞌ lɔɔ folɛ mɔ, fo laa sorogɛ gikpadɔ gisaꞌ yɛɛ fo mɛŋ nyi me.”
35Nfono mɔ Yesu gi taasɛ mɔ-isɔɔ mɔ yɛɛ, “Owi ɔbono nɛ sun fɛye ne fɛ mɛŋ keda aterenbi, abɛɛ ilaa ɔwɔraten abɛɛ ayaawolɛ mɔ, fɛ kponderɛ ilaa iko?” Mɛ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Kuaa, aŋ kponderɛ sɛi sɛi.” 36Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nperɛ berɛ fɛye dɔ ɔbono ɔ bo aterenbi ɔwɔraten abɛɛ atɔ ɔwɔraten mɔ oꞌ puru keda. Ne ɔbono, mɔ, ɔŋ bo gɛki mɔ ɔꞌ fɛ mɔ-gɛgbɛ de oꞌ kyu sɔɔ gɛki. 37I bo Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ dɔ yɛɛ,
‘Mɛ kalɛ mɔ wɔra ilaa nyɛnyɛn awɔrabo dɔ.’
N kya buu mi‑i sa fɛye yɛɛ i laa ba me so gɛnen. Me-gɛsinkpan so gɛkyena gɛ kya ba laalaalogɛ fɛɛ gɛnɔɔbono mɛ wolaa ŋmarasɛ yela mɔ.” 38Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, mɔ-isɔɔ mɔ mɛ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Ɔbelɛnsɛ, kerɛ, a bo nki nnyɔ.” Ne Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “I kaabo gɛnen.”
Yesu Gi Kpaa Dalaa Nfɔ Iyii Gibii So
39Yesu gi lii kpe Nfɔ Iyii Gibii mɔ so, fɛɛ gɛnɔɔbono ɔ wolaa ɔ kya wɔra mɔ, ne mɔ-akasɛbo mɔ mɛ buu mɔ. 40Mɛ fo nno mɔ, ɔ tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ dalaa yɛɛ ilaa ibono i kya ba mɔ i mɛŋꞌ nyɛ fɛye penɛ de fɛꞌ wɔra ilaa nyɛnyɛn.” 41Ɔ naa taa mɔmɔ yɛgɛ tu kpe ansi dɔ ŋmaraa, ne o sii ŋmii ɔ kya dalaa. 42Ɔ dalaa yɛɛ, “Me-sɛ, nengyene fo laa kyule mɔ, nkana yɛgɛ awɔrɔfɔɔ abono a kya ba me so faa aꞌ kyon gibaafon. Nɛ dabɔlɛ kolɛ gɛnen faa, i mɛŋ gyɛ me-lɛɛ gɛlaarɛ ne gɛꞌ wɔra. Fo-lɛɛ gɛlaarɛ ne gɛꞌ wɔra.” [ 43Ɔ dalaa gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ ɔsɔɔ gi lii Wurubuaarɛ dɔ ba mɔ asɛ baa sa mɔ ɔlon. 44Imɔ gɛnen gbaa mɔ, mɔ-gisen dɔ i kya dɛɛ mɔ, ne o kii lɔrɔ pɛɛrɛ ansi dalaa. Gisisiri gibono gi kya lii mɔ-nyoro so gi kya tɔrɔ gɛsinkpan mɔ gi dɛ fɛɛ nkalan.] 45Yesu gi kyon ɔꞌ kpaa dalaa mɔ, mɔ-akasɛbo mɔ mɛ kya yiyɛɛ mɔ so, ne ginsi gidɛ gi baa yuuri mɔmɔ. Yesu gi dalaa ta ne ɔ baa tu mɔmɔ mɔ, mɛ dɛ ginsi gidɛ. 46O kyingi mɔmɔ, ne ɔ taasɛ mɔmɔ yɛɛ, “Fɛ dɛ daa? Fɛꞌ koso de fɛꞌ dalaa yɛɛ ilaa ibono i kya ba mɔ i mɛŋꞌ nyɛ fɛye penɛ de fɛꞌ wɔra ilaa nyɛnyɛn.”
Yesu Akyobo Abaa A Gyanꞌ Mɔ So
47Yesu san ɔ yelɛ ɔ kya tɔngɛ mɔ, sakpii belɛ ɔko gi dii lii mɔmɔ so. Gyudasɛ ɔbono ɔ gyɛ mɔ-isɔɔ gudu anyɔ mɔ dɔ ɔko gyangbara ɔ sa mɔmɔ. Gyudasɛ gi fo mɔ, ɔ naa kpe Yesu asɛ, ɔ kya laarɛ ɔꞌ faala mɔ da mɔ gya-gya. 48O kpe Yesu asɛ mɔ, Yesu gi taasɛ mɔ yɛɛ, “Gyudasɛ, me-afaala ne? Gɛnen ne fo laa kyu me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, wɔra me-akyobo abaa dɔ ne?” 49Yesu isɔɔ mɔ mɛ wu ilaa ibono i kya ba mɔ, mɛ taasɛ Yesu yɛɛ, “Aye-wura, aꞌ ŋɛ mɔmɔ nki?” 50Yesu mɛŋ ti lɛɛ gɛnɔ mɔ, mɔ-isɔɔ mɔ dɔ ɔko gi ŋɛɛlɛ dega ɔko gyisɛ giso fuɛ. Dega mɔ wura ne n gyɛ asunbi alɛɛbo gɛmu. 51Nfono mɔ Yesu gi tɔgɛ sa mɔ-isɔɔ mɔ yɛɛ, “Fɛꞌ taa yɛgɛ!” Ne ɔ tengɛ mɔ-gibaa yii dega mɔ giso, ne giso mɔ gi kii baa kyaga.
52Ne Yesu gi taasɛ asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ mɔ de Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ adiibo abelɛnsɛ de abelɛnsɛ sɛnsɛ abono mɛ ba de mɛꞌ baa keda mɔ mɔ yɛɛ, “N gyɛ oyu nyɛnyɛn daa, ne fɛ kyu nki de nkpotii baa keda me faa? 53Iŋ gyɛ me‑rɛ fɛye ne, Wurubuaarɛ ɔson obu gikpaara mɔ so adaa-adaa? I wonɛ ne fɛ mɛŋ keda me nno? Idɛ kon berɛ fɛye-owi mɔ ne n fo faa, ne ilaa nyɛnyɛn gɛmu ɔbono ɔ bo lon gibiri dɔ mɔ laa nyɛ mɔ-nyoro wɔra mɔ-gɛlaarɛ kon.”
Piita Gi Sorogɛ Gikpadɔ Gisaꞌ Yɛɛ Oŋ Nyi Yesu
54Imɔso mɛ keda Yesu, ne mɛ kparɛ mɔ kpe asunbi alɛɛbo gɛmu mɔ gɛten dɔ. Mɛ kya kpe gɛnen mɔ, Piita gi buu mɔmɔ giyaa-giyaa. 55Mɛ loo asunbi alɛɛbo gɛmu mɔ gɛten dɔ mɔ, mɛ wu yɛɛ asa mɛ baada ɔgya gikpaara mɔ so mɛ tɛ kyaabɔɔ ɔgya mɔ mɛ kya wolɛ, ne Piita gi naa kpaa kyena mɔmɔ asɛ. 56Obolonbu ɔko gi wu Piita tɛ ɔgya mɔ asɛ, ne ɔ kerɛ mɔ-ansi dɔ faa yiridididi, ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Gɛnen ɔnyen baarɛ kee mɔ‑rɛ Yesu ne n naa.” 57Piita gi sorogɛ kpalɛ-kpalɛ yɛɛ, “Ɔkyii, meŋ taa nyi mɔ!”
58I wɔra ŋmaraa mɔ, ɔnyen ɔko kee gi wu Piita ne ɔ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Fo kee fo gyɛ gɛnen asa abono dɔ.” Piita gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Ɔnyen, meŋ bo mɔmɔ dɔ!”
59I kii wɔra ŋmaraa too mɔ, ɔnyen ɔko kee gi tɔgɛ yɛɛ, “I gyɛ gɛsintin daa. Ɔnyen baarɛ kee mɔ‑rɛ Yesu ne n naa. I lii fɛɛ mɔ kee gyɛ Galelinyen.” 60Piita gi lɛɛ gɛnɔ sa ɔbono kee yɛɛ, “Ɔnyen, meŋ taa nyi ilaa ibono fo kya tɔgɛ faa.” Piita san ɔ kya tɔngɛ mɔ, ayaa abono so mɔ, kyaasɛ gyangbarasɛ gi folɛ. 61Nfono mɔ Wura Yesu gi kpɛɛlɛ kerɛ mɔ. Mɔmɔ-ansi a gyanꞌ mɔ, Piita gi nyingi gɛnɔɔbono Wura Yesu gi wolaa tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Ndɛ gɛnyɛ gɛdɛ pɛi de kyaasɛ gyangbarasɛ ɔꞌ lɔɔ folɛ mɔ, fo laa sorogɛ gikpadɔ gisaꞌ yɛɛ fo mɛŋ nyi me.” 62Piita gi nyingi gɛnen mɔ, ɔ lii gikpaara mɔ so kpaa su gɛnsipɛɛrɛ so.
Mɛ Daarɛ Yesu Ne Mɛ Tɔgɛ Gɛlaaloo Agyɛbi Sa Mɔ
63Nfono mɔ, ngbɛ awura abono mɛ kya dii Yesu mɔ mɛ gyaabii mɔ ikpa kpɛi-kpɛi so, ne mɛ daarɛ mɔ. 64Mɛ ŋminde mɔ-ansi yɛgɛ mɛ kya ŋɛ mɔ, ne mɛ kya taasɛ mɔ yɛɛ, “Anɛ ne n ŋɛ fo? Bii ɔbono ɔ ŋɛ fo mɔ de aꞌ kerɛ.” 65Mɛ tɔgɛ agyɛbi loosɛ kpɛi-kpɛi gikyɔ sa mɔ kee.
Mɛ Kyu Yesu Kpe Nbɛlɛ Agyibo Asɛ
66Gɛdɛ gɛ kpɛ gɛ kya kɛ mɔ, Gyuda awura asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ de mɔmɔ nbara aŋmarasɛbo de mɔmɔ abelɛnsɛ gbaaꞌgbaa ako mɛ baa gyanꞌ, ne mɛ yɛgɛ mɛ kpaa kyu Yesu bara mɔmɔ. 67Mɛ kyu mɔ ba mɔ, abelɛnsɛ mɔ mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Fo ne n gyɛ ɔbono Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yɛɛ ɔ laa sun de ɔꞌ baa gyi gɛwura mɔ-adɛ so mɔ? Tɔgɛ aye.” Ɔ lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Me ne n kine nꞌ tɔgɛ fɛye nnɛ mɔ, fɛ maŋ sɔɔ me gyi. 68Nengyene nɛ kii taasɛ fɛye ilaa iko kee mɔ, fɛ maŋ lɛɛ gɛnɔ sa me. 69Lii ndɛ kyu i kya kpe mɔ, me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan san kyena daa Wurubuaarɛ Ɔlolonbo mɔ gyisɛ gibaa so n kya gyi gɛwura.” 70Ɔ tɔgɛ mɔmɔ gɛnen mɔ, mɔmɔ pɛwu mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Gɛnen berɛ mɔ, fo ne n gyɛ Wurubuaarɛ mɔ-bi mɔ ne!” Ɔ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Fɛye gbaa-gbaa fɛ bii ne.” 71Mɛ nu gɛnen mɔ, mɛ taasɛ abara yɛɛ, “Ilaa imɔ ne a baa a kya laarɛ de aꞌ baa nu lii mɔ so? Aye gbaa-gbaa a nu de aye-aso lii mɔ-gɛnɔ dɔ kon.”
Tällä hetkellä valittuna:
Luka 22: acd
Korostus
Jaa
Kopioi
Haluatko, että korostuksesi tallennetaan kaikille laitteillesi? Rekisteröidy tai kirjaudu sisään
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Luka 22
22
Gyuda Awura Abelɛnsɛ Mɛ Da Gɛdɛ Yela De Mɛꞌ Nyɛ Yesu Mɔɔ
1Gyuda awura Bodobodo Maadiisɛ gɛkɛ belɛ gɛbono mɛ kya terɛ yɛɛ Lɛwu Gi Seregɛ Aye So mɔ gɛ kya fuude. 2Ne Gyuda awura asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ de mɔmɔ-nbara aŋmarasɛbo mɔ mɛ kya laarɛ gɛnɔɔbono mɛ laa nyɛ Yesu mɔɔ mɔ, mɛ kii mɛ selɛ sakpii ɔbono ɔ yelɛ Yesu gɛmara mɔ.
3Nfono mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi suu de Gyudasɛ. Ɔ gyɛ Yesu isɔɔ gudu anyɔ mɔ dɔ ɔko. Mɔ-ginyen giko ne n gyɛ Isikaayɔtɛ. 4Ilaa nyɛnyɛn gɛmu mɔ gi suu de Gyudasɛ mɔ, o kpe kpaa wu gɛnen asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ mɔ de Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ adiibo abelɛnsɛ. Ne ɔ tɔgɛ mɔmɔ yɛɛ ɔ laa laarɛ ɔkpa ɔbono so ɔ laa nyɛ kyu Yesu wɔra mɔmɔ-abaa dɔ mɔ. 5Mɛ nu gɛnen mɔ, i wɔra mɔmɔ ɔkon ne mɛ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ ɔ taalɛ wɔra gɛnen mɔ, mɔmɔ, mɔ, mɛ laa sɔɔ mɔ ka gikɔ. 6O kyule ne ɔ san ɔ kya laarɛ owi ɔbono i laa sa de oꞌ kyu Yesu wɔra mɔmɔ-abaa dɔ ne asa sɛnsɛ mɔ mɛ maŋ bii mɔ.
Yesu Mɔ‑rɛ Mɔ-Adɛ Mɛ Gyi Gɛkɛ Belɛ
7Gɛkɛ gɛbono Bodobodo Maadiisɛ Agyiberɛ mɔ gɛ kya yii gɛsɛ mɔ, mɛ kya kyɔɔlɛ isandɛ de mɛꞌ kyu gyi mɔmɔ-Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ mɔ. 8Gɛnen gɛkɛ gɛbono dɔ mɔ, Yesu gi lɛɛ Piita mɔ‑rɛ Gyɔn sun yɛɛ, “Fɛꞌ kpe de fɛꞌ kpaa baala Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ mɔ agyudɔ sa aye de aꞌ baa gyi.” 9Ne mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Fonɛ ne fo kya laarɛ aꞌ kpaa baala agyudɔ mɔ yela?” 10Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ naa loo nten dɔ. Fɛ kya loo mɔ, fɛ laa wu ɔnyen ɔko, ɔ so nkyu de gɛlɔbi. Fɛꞌ buu mɔ kpaa loo gɛten gɛbono dɔ ɔ laa loo mɔ 11de fɛꞌ taasɛ gɛten wura mɔ yɛɛ, ‘Ɔbelɛnsɛ mɔ yɛɛ asafo obu ɔmɔ dɔ ne mɔ‑rɛ mɔ-akasɛbo mɔ mɛ laa kyena de mɛꞌ gyi Lɛwu Gi Seregɛ Aye So Gɛkɛ Belɛ agyudɔ mɔ?’ 12Gɛten wura mɔ laa nyiile fɛye soso-lɛɛ obu belɛ ɔko. Ikyenaten de ikamaasɛ i ti i bo nno. Fɛꞌ kerɛ agyudɔ mɔ yela sa aye nno.”
13Yesu akasɛbo mɔ mɛ kyon. Gɛsintin mɔ, mɛ kpaa wu ilaa kamaasɛ fɛɛ gɛnɔɔbono Yesu gi nyiile mɔmɔ mɔ. Ne mɛ kerɛ Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ agyudɔ mɔ yela nno.
Yesu Gi Nyiile Mɔ-Isɔɔ Mɔ Yɛɛ Ɔ Laa Wuꞌ Sa Mɔmɔ
14Owi gyisɛ mɔ gi fo mɔ, Yesu mɔ‑rɛ mɔ-isɔɔ mɔ mɛ kpe nno kpaa kyena mɛ kya gyi. 15Mɛ kya gyi mɔ, Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nɛ tansi laarɛ yɛɛ me‑rɛ fɛye aꞌ gyi gɛnen Lɛwu Gi Seregɛ Aye So agyudɔ adɛ dabɔlɛ pɛi de nꞌ lɔɔ wu ɔlaawusɛ ɔbono ɔ dɛ sa me mɔ. 16N kya tɔgɛ mi‑i sa fɛye yɛɛ meŋ baa kii gyi gɛnen gɛsi gɛdɛ. Pɛi de nꞌ kii gyi gɛmɔ mɔ, gɛnen mɔ, ilaa ibono so a kya gyi gɛmɔ gɛsi kamaasɛ mɔ i ba gɛsintin ne Wurubuaarɛ gi ti yɛgɛ asa mɛ nyɛ mɔ-gɛwuragyi dɔ gɛkyena.”
17Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, o puru konkon de nta, ne o kyu afaala kyu sa Wurubuaarɛ, ne o kyu sa mɔ-isɔɔ mɔ, ne ɔ tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ sɔɔ nta ndɛ de fɛꞌ nun kɔɔlɛ. 18Nꞌ tɔgɛ fɛye yɛɛ pɛi ne nan kii nun nta mɔ, gɛnen mɔ, asa mɛ nyɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ gɛkyena.”
19Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, o puru bodobodo keda, o kyu afaala sa Wurubuaarɛ, ne ɔ gbaa-gbaa mɔ dɔ kyu sa mɔ-akasɛbo mɔ yɛɛ, “Me-nyoro ne. N dɛ mi‑i sa fɛye. Fɛꞌ wɔra imɔ idɛ kyu nyingi me.” 20Gɛnen kee ne mɛ gyi ta mɔ, o puru konkon de nta keda, ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Nta nbono n dɛ mii sa fɛye faa, me-nkalan ne. Nan wuꞌ mɔ, me-nkalan gi laa kyɛɛgɛ fuɛ sa fɛye, de Wurubuaarɛ ɔꞌ yɛgɛ fɛye‑rɛ mɔ fɛꞌ nyɛ wɔra gɛnɔ pobɔrɔ.
21“Ɔbono ɔ laa yɛgɛ me-akyobo mɛꞌ nyɛ me mɔ bo me asɛ gɛnen ogyiten baarɛ. 22I bo no yɛɛ me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan wuꞌ lɛwu ɔbono ɔnan Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yela mɔ. Ɔbono ɔ laa kyu me wɔra me-akyobo mɔ abaa dɔ mɔ berɛ, kaasɛ laako!” 23Nfono mɔ mɔ-isɔɔ mɔ mɛ yii gɛsɛ mɛ kya taasɛ abara de mɛꞌ bii mɔmɔ dɔ ɔkolon ɔbono ɔ laa wɔra gɛnen mɔ.
24Nfono mɔ, Yesu isɔɔ mɔ mɛ kya sɔɔ abara akyɔɔlɛ yɛɛ mɔmɔ pɛwu dɔ mɔ anɛ ne n don mɔ-nanbo. 25Imɔso Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Asa abono mɛ mɛŋ nyi Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ, mɔmɔ-awura mɛ kya kyu abono mɛ bo mɔmɔ gɛsɛ mɔ wɔra fɛɛ mɔmɔ-nbide, ne abono mɛ kya gyi gɛbelɛnsɛ mɔmɔ so mɔ, mɛ kya yɛgɛ ɔmɔ mɛꞌ terɛ mɔmɔ yɛɛ, ‘Aye-sɛana.’ 26Fɛye-lɛɛ berɛ, iŋ kaaborɛ iꞌ wɔra fɛɛ asa abono. Ɔbono ɔ don mɔ-nanboana mɔ gi kaaborɛ ɔꞌ bara mɔ-nyoro gɛsɛ de oꞌ bingiri fɛɛ gɛbii pii gɛkpaa fɛye dɔ de ɔbono ɔ gyɛ fɛye-ɔgyangbarabo mɔ ɔꞌ wɔra mɔ-nyoro fɛɛ fɛye-dega. 27Ɔbono ɔ tɛ ne mɛ kya kyu agyudɔ baa yii mɔ de oꞌ gyi mɔ, de ɔbono ɔ laa kyu agyudɔ mɔ baa yii mɔ mɔ, ɔmɔ dɔ mɔ, anɛ ne n don mɔ-nanbo? Asa asɛ mɔ, ɔbono ɔ tɛ ne mɛ kya kyu agyudɔ baa yii mɔ mɔ ne n don. Me berɛ nɛ ba daa de nꞌ baa son fɛye.
28“Me-ɔlaawusɛ kamaasɛ dɔ mɔ, fɛye ne n gyɛ abono fɛ mili me. 29Fɛɛ gɛnɔɔbono me-sɛ Wurubuaarɛ gi sa me gɛwuragyi mɔ, me kee nɛ sa fɛye gɛwuragyi. 30Aberɛ abono n kya gyi gɛwura mɔ, me‑rɛ fɛye a laa wɔra abaa gyi de aꞌ nun dabɔlɛ. Fɛ laa gyi gɛwura Isirale nten gudu nnyɔ mɔ so de fɛꞌ gyi mɔmɔ-nbɛlɛ sa mɔmɔ.”
Yesu Gi Tɔgɛ Yɛɛ Piita Laa Kine Yɛɛ Ɔ Mɛŋ Nyi Mɔ
31Nfono mɔ Yesu gi tɔgɛ sa Simon yɛɛ, “Simon, Simon, kerɛ! Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi kolɛ ɔkpa de ɔꞌ nyɛ fo‑rɛ fo-nanboana adɛ de ɔꞌ daasɛ gisɔɔgyi gibono fɛ bo sa me mɔ kerɛ. 32Fo berɛ nɛ dalaa sa fo yɛɛ fo-gisɔɔgyi mɔ giŋ sa giꞌ koso me so. Nengyene fo-gisɔɔgyi gi kii wɔra ɔlon mɔ, kpaa fo-nanboana de mɔmɔ-lɛɛ giꞌ wɔra ɔlon kee.” 33Simon Piita, mɔ, gi lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Me-wura, mɛ laa tii fo de obu‑o, mɛ laa mɔɔ fo daa‑o, me‑rɛ fo ne.” 34Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Sɔɔ gibui yela, gɛnyɛ gɛdɛ pɛi de kyaasɛ gyangbarasɛ ɔꞌ lɔɔ folɛ mɔ, fo laa sorogɛ gikpadɔ gisaꞌ yɛɛ fo mɛŋ nyi me.”
35Nfono mɔ Yesu gi taasɛ mɔ-isɔɔ mɔ yɛɛ, “Owi ɔbono nɛ sun fɛye ne fɛ mɛŋ keda aterenbi, abɛɛ ilaa ɔwɔraten abɛɛ ayaawolɛ mɔ, fɛ kponderɛ ilaa iko?” Mɛ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Kuaa, aŋ kponderɛ sɛi sɛi.” 36Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Nperɛ berɛ fɛye dɔ ɔbono ɔ bo aterenbi ɔwɔraten abɛɛ atɔ ɔwɔraten mɔ oꞌ puru keda. Ne ɔbono, mɔ, ɔŋ bo gɛki mɔ ɔꞌ fɛ mɔ-gɛgbɛ de oꞌ kyu sɔɔ gɛki. 37I bo Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ dɔ yɛɛ,
‘Mɛ kalɛ mɔ wɔra ilaa nyɛnyɛn awɔrabo dɔ.’
N kya buu mi‑i sa fɛye yɛɛ i laa ba me so gɛnen. Me-gɛsinkpan so gɛkyena gɛ kya ba laalaalogɛ fɛɛ gɛnɔɔbono mɛ wolaa ŋmarasɛ yela mɔ.” 38Ɔ tɔgɛ gɛnen ta mɔ, mɔ-isɔɔ mɔ mɛ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Ɔbelɛnsɛ, kerɛ, a bo nki nnyɔ.” Ne Yesu gi tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “I kaabo gɛnen.”
Yesu Gi Kpaa Dalaa Nfɔ Iyii Gibii So
39Yesu gi lii kpe Nfɔ Iyii Gibii mɔ so, fɛɛ gɛnɔɔbono ɔ wolaa ɔ kya wɔra mɔ, ne mɔ-akasɛbo mɔ mɛ buu mɔ. 40Mɛ fo nno mɔ, ɔ tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ dalaa yɛɛ ilaa ibono i kya ba mɔ i mɛŋꞌ nyɛ fɛye penɛ de fɛꞌ wɔra ilaa nyɛnyɛn.” 41Ɔ naa taa mɔmɔ yɛgɛ tu kpe ansi dɔ ŋmaraa, ne o sii ŋmii ɔ kya dalaa. 42Ɔ dalaa yɛɛ, “Me-sɛ, nengyene fo laa kyule mɔ, nkana yɛgɛ awɔrɔfɔɔ abono a kya ba me so faa aꞌ kyon gibaafon. Nɛ dabɔlɛ kolɛ gɛnen faa, i mɛŋ gyɛ me-lɛɛ gɛlaarɛ ne gɛꞌ wɔra. Fo-lɛɛ gɛlaarɛ ne gɛꞌ wɔra.” [ 43Ɔ dalaa gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ ɔsɔɔ gi lii Wurubuaarɛ dɔ ba mɔ asɛ baa sa mɔ ɔlon. 44Imɔ gɛnen gbaa mɔ, mɔ-gisen dɔ i kya dɛɛ mɔ, ne o kii lɔrɔ pɛɛrɛ ansi dalaa. Gisisiri gibono gi kya lii mɔ-nyoro so gi kya tɔrɔ gɛsinkpan mɔ gi dɛ fɛɛ nkalan.] 45Yesu gi kyon ɔꞌ kpaa dalaa mɔ, mɔ-akasɛbo mɔ mɛ kya yiyɛɛ mɔ so, ne ginsi gidɛ gi baa yuuri mɔmɔ. Yesu gi dalaa ta ne ɔ baa tu mɔmɔ mɔ, mɛ dɛ ginsi gidɛ. 46O kyingi mɔmɔ, ne ɔ taasɛ mɔmɔ yɛɛ, “Fɛ dɛ daa? Fɛꞌ koso de fɛꞌ dalaa yɛɛ ilaa ibono i kya ba mɔ i mɛŋꞌ nyɛ fɛye penɛ de fɛꞌ wɔra ilaa nyɛnyɛn.”
Yesu Akyobo Abaa A Gyanꞌ Mɔ So
47Yesu san ɔ yelɛ ɔ kya tɔngɛ mɔ, sakpii belɛ ɔko gi dii lii mɔmɔ so. Gyudasɛ ɔbono ɔ gyɛ mɔ-isɔɔ gudu anyɔ mɔ dɔ ɔko gyangbara ɔ sa mɔmɔ. Gyudasɛ gi fo mɔ, ɔ naa kpe Yesu asɛ, ɔ kya laarɛ ɔꞌ faala mɔ da mɔ gya-gya. 48O kpe Yesu asɛ mɔ, Yesu gi taasɛ mɔ yɛɛ, “Gyudasɛ, me-afaala ne? Gɛnen ne fo laa kyu me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, wɔra me-akyobo abaa dɔ ne?” 49Yesu isɔɔ mɔ mɛ wu ilaa ibono i kya ba mɔ, mɛ taasɛ Yesu yɛɛ, “Aye-wura, aꞌ ŋɛ mɔmɔ nki?” 50Yesu mɛŋ ti lɛɛ gɛnɔ mɔ, mɔ-isɔɔ mɔ dɔ ɔko gi ŋɛɛlɛ dega ɔko gyisɛ giso fuɛ. Dega mɔ wura ne n gyɛ asunbi alɛɛbo gɛmu. 51Nfono mɔ Yesu gi tɔgɛ sa mɔ-isɔɔ mɔ yɛɛ, “Fɛꞌ taa yɛgɛ!” Ne ɔ tengɛ mɔ-gibaa yii dega mɔ giso, ne giso mɔ gi kii baa kyaga.
52Ne Yesu gi taasɛ asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ mɔ de Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ adiibo abelɛnsɛ de abelɛnsɛ sɛnsɛ abono mɛ ba de mɛꞌ baa keda mɔ mɔ yɛɛ, “N gyɛ oyu nyɛnyɛn daa, ne fɛ kyu nki de nkpotii baa keda me faa? 53Iŋ gyɛ me‑rɛ fɛye ne, Wurubuaarɛ ɔson obu gikpaara mɔ so adaa-adaa? I wonɛ ne fɛ mɛŋ keda me nno? Idɛ kon berɛ fɛye-owi mɔ ne n fo faa, ne ilaa nyɛnyɛn gɛmu ɔbono ɔ bo lon gibiri dɔ mɔ laa nyɛ mɔ-nyoro wɔra mɔ-gɛlaarɛ kon.”
Piita Gi Sorogɛ Gikpadɔ Gisaꞌ Yɛɛ Oŋ Nyi Yesu
54Imɔso mɛ keda Yesu, ne mɛ kparɛ mɔ kpe asunbi alɛɛbo gɛmu mɔ gɛten dɔ. Mɛ kya kpe gɛnen mɔ, Piita gi buu mɔmɔ giyaa-giyaa. 55Mɛ loo asunbi alɛɛbo gɛmu mɔ gɛten dɔ mɔ, mɛ wu yɛɛ asa mɛ baada ɔgya gikpaara mɔ so mɛ tɛ kyaabɔɔ ɔgya mɔ mɛ kya wolɛ, ne Piita gi naa kpaa kyena mɔmɔ asɛ. 56Obolonbu ɔko gi wu Piita tɛ ɔgya mɔ asɛ, ne ɔ kerɛ mɔ-ansi dɔ faa yiridididi, ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Gɛnen ɔnyen baarɛ kee mɔ‑rɛ Yesu ne n naa.” 57Piita gi sorogɛ kpalɛ-kpalɛ yɛɛ, “Ɔkyii, meŋ taa nyi mɔ!”
58I wɔra ŋmaraa mɔ, ɔnyen ɔko kee gi wu Piita ne ɔ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Fo kee fo gyɛ gɛnen asa abono dɔ.” Piita gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔ yɛɛ, “Ɔnyen, meŋ bo mɔmɔ dɔ!”
59I kii wɔra ŋmaraa too mɔ, ɔnyen ɔko kee gi tɔgɛ yɛɛ, “I gyɛ gɛsintin daa. Ɔnyen baarɛ kee mɔ‑rɛ Yesu ne n naa. I lii fɛɛ mɔ kee gyɛ Galelinyen.” 60Piita gi lɛɛ gɛnɔ sa ɔbono kee yɛɛ, “Ɔnyen, meŋ taa nyi ilaa ibono fo kya tɔgɛ faa.” Piita san ɔ kya tɔngɛ mɔ, ayaa abono so mɔ, kyaasɛ gyangbarasɛ gi folɛ. 61Nfono mɔ Wura Yesu gi kpɛɛlɛ kerɛ mɔ. Mɔmɔ-ansi a gyanꞌ mɔ, Piita gi nyingi gɛnɔɔbono Wura Yesu gi wolaa tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Ndɛ gɛnyɛ gɛdɛ pɛi de kyaasɛ gyangbarasɛ ɔꞌ lɔɔ folɛ mɔ, fo laa sorogɛ gikpadɔ gisaꞌ yɛɛ fo mɛŋ nyi me.” 62Piita gi nyingi gɛnen mɔ, ɔ lii gikpaara mɔ so kpaa su gɛnsipɛɛrɛ so.
Mɛ Daarɛ Yesu Ne Mɛ Tɔgɛ Gɛlaaloo Agyɛbi Sa Mɔ
63Nfono mɔ, ngbɛ awura abono mɛ kya dii Yesu mɔ mɛ gyaabii mɔ ikpa kpɛi-kpɛi so, ne mɛ daarɛ mɔ. 64Mɛ ŋminde mɔ-ansi yɛgɛ mɛ kya ŋɛ mɔ, ne mɛ kya taasɛ mɔ yɛɛ, “Anɛ ne n ŋɛ fo? Bii ɔbono ɔ ŋɛ fo mɔ de aꞌ kerɛ.” 65Mɛ tɔgɛ agyɛbi loosɛ kpɛi-kpɛi gikyɔ sa mɔ kee.
Mɛ Kyu Yesu Kpe Nbɛlɛ Agyibo Asɛ
66Gɛdɛ gɛ kpɛ gɛ kya kɛ mɔ, Gyuda awura asunbi alɛɛbo abelɛnsɛ de mɔmɔ nbara aŋmarasɛbo de mɔmɔ abelɛnsɛ gbaaꞌgbaa ako mɛ baa gyanꞌ, ne mɛ yɛgɛ mɛ kpaa kyu Yesu bara mɔmɔ. 67Mɛ kyu mɔ ba mɔ, abelɛnsɛ mɔ mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Fo ne n gyɛ ɔbono Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yɛɛ ɔ laa sun de ɔꞌ baa gyi gɛwura mɔ-adɛ so mɔ? Tɔgɛ aye.” Ɔ lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Me ne n kine nꞌ tɔgɛ fɛye nnɛ mɔ, fɛ maŋ sɔɔ me gyi. 68Nengyene nɛ kii taasɛ fɛye ilaa iko kee mɔ, fɛ maŋ lɛɛ gɛnɔ sa me. 69Lii ndɛ kyu i kya kpe mɔ, me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan san kyena daa Wurubuaarɛ Ɔlolonbo mɔ gyisɛ gibaa so n kya gyi gɛwura.” 70Ɔ tɔgɛ mɔmɔ gɛnen mɔ, mɔmɔ pɛwu mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Gɛnen berɛ mɔ, fo ne n gyɛ Wurubuaarɛ mɔ-bi mɔ ne!” Ɔ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Fɛye gbaa-gbaa fɛ bii ne.” 71Mɛ nu gɛnen mɔ, mɛ taasɛ abara yɛɛ, “Ilaa imɔ ne a baa a kya laarɛ de aꞌ baa nu lii mɔ so? Aye gbaa-gbaa a nu de aye-aso lii mɔ-gɛnɔ dɔ kon.”
Tällä hetkellä valittuna:
:
Korostus
Jaa
Kopioi
Haluatko, että korostuksesi tallennetaan kaikille laitteillesi? Rekisteröidy tai kirjaudu sisään
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.