Lucas 1
1
1Minahal he Teofilo:
Mezakel is migezam medsurat te g̵ug̵ud te langun he neulaula zini te kenami he inged mehitenged te menge vaal ni Jesus. 2Insurat dan is neg̵ug̵ud kenami te menge etew he iyan nekeahà kayi te menge vaal wey iyan midsangyew te Lalag te Megbevayà. 3Ne siak daan guntaan, geina te mibpurungan ku te ed-istudyu heini, puun pa te puunà kayi te nengeulaula, neisip ku he meupiya zaan ke ebpurungan ku kenikew te edsurat is kegug̵uza kayi te langun. 4Umba idsurat ku heini su wey nu mepurung mesavut is tutuu te langun he impenurù kenikew.
Is Kedtudtula te Ked-enaka ki Juan Megbebewtismu
5Ne heini is egug̵uzen ku kenikew, ebpuun pa zutun te timpu zengan hein iyan pa hadì si Hirudis diyà te prubinsya he Hudiya. Ne zuen dutun maama he egngezanan ki Zacarias. Ne heini si Zacarias, sevaha sikandin he memumuhat he kevuwazan te etew zengan he si Abyas. Ne is menge kevuwazan ni Abyas, menge memumuhat sikandan te Megbevayà. Ne si Zacarias, esawa zin is bahi he egngezanan ki Elisabet he kevuwazan te memumuhat dengan he si Arun. 6Si Zacarias wey haazà is esawa zin, metazeng sikandan he etew su wazà igkesawey zutun te kebpurungi zan te edtuman te langun he menge tulumanen wey menge sug̵ù te Megbevayà. 7Ne haazà is teleesawa, wazè dan anak su si Elisabet ne kenà ed-anak, ne zutun he timpu ne utew zan en menge meg̵urang.
8Ne neuma is timpu zutun he iyan en si Zacarias wey is menge zuma zin he kevuwazan ni Abyas ebpekepemuhat diyà te zekelà he simbahan he egngezanan te Valey te Megbevayà. 9Ne zutun sumalà is imbilinbilin he vetasan te menge mememuhat, nepilì si Zacarias pinaag̵i te ripa su wey iyan sikandin mekeseled dutun te simbahan he Valey te Megbevayà he ibpetutung te veyewà. 10Ne te kemulu zin pa ed-ul-ulaha haazà, ne mezakel is menge etew ziyà te g̵awas he ebpemen-ampù diyà te Megbevayà. 11Ne zutun mibpaahà kandin is belinsug̵uen te Megbevayà ne heini is belinsug̵uen, dutun edhithitindeg te egkekewanan te vangkù he tutungà te veyewà. 12Ne zutun te kegkeahaa ni Zacarias kayi netentanan sikandin su utew nahandek. 13Ne zutun migkag̵i kandin haazà is belinsug̵uen te, “Kenè ka mahandek, Zacarias, su nezineg te Megbevayà is ked-ampù nu ne edhimuwen din he meg̵ingey nu is esawa nu he si Elisabet ne ed-anak si Elisabet te maama ne iyan nu ingazan kandin si Juan. 14Utew nu igkelipey heini ne utew egkengeg̵alew is mezakel he menge etew emun id-anak en heini is batà, 15su utew zekelà is pid-etawan din sumalà is ked-isipa kandin te Nengazen. Kenà sikandin ed-inum te vinu wey minsan hengkey he ebpekelangut. Ne puun dà dutun te kenè pa sikandin id-anak egkepurung sikandin egkeulini te Wag̵as he Mulin-ulin. 16Ne pinaag̵i te kebpenurù din,” egkag̵i haazà is belinsug̵uen, “mezakel is menge kevuwazan ni Israyil he edlikù edtuu te Megbevayà he iyan ed-ezapen te menge g̵inikanan dan dengan. 17Heini is anak nu, edsug̵uen sikandin he ibpehuna te kebpekeuma te Nengazen ne ed-ulinan sikandin te Wag̵as he Mulin-ulin iring te ked-ulini zengan te Megbevayà te ebpeneuven he si Elias. Ne is gehem din, ne iyan ded sikan is gehem ni Elias dengan. Ne pinaag̵i te menge penurù kayi te anak nu egkehimu zutun he ebpeked-uuliey te meupiya he g̵ehinawa is menge amey wey te menge anak dan. Is menge etew he wazà mebpezumazuma te menge sug̵ù te Megbevayà, pinaag̵i te penurù kayi te anak nu ebpekedsendit dan ne zutun metazeng human is ed-isipen dan. Ne pinaag̵i kandin mezakel he menge etew is ed-endaman dan is kebpekeuma te Nengazen,” lalag te velinsug̵uen.
18Ne zutun midtavak si Zacarias te, “Hengkey is tuus wey ku metueni he tutuu he egketuman heini is migkag̵i nu? Su siak wey is esawa ku, utew key en meg̵urang.” 19Ne midtavak haazà is belinsug̵uen te Megbevayà te, “Iyan a si Gabriel, sikan is sulug̵uen te Megbevayà he layun diyà te etuvangan din. Midsug̵ù e zin dini te kenikew wey ku ikepesavut heini is tudtul te utew meupiya he egkeulaula. 20Ne egkeemew ka ne kenè ke en ebpekekag̵i taman te timpu he kenè pa heini egketuman su wazè nu tuuwi heini is migkag̵i ku kenikew he kenà duwazuwa he egketuman dutun te timpu he egkesuatan te Megbevayà,” ke sikandin.
21Ne is menge etew he edtag̵adtag̵ad diyà te g̵awas dutun te simbahan he Valey te Megbevayà, nengeinuinu zan su maan is utew neug̵et si Zacarias dutun te seled. 22Ne hein midlawang en sikandin dutun, ne kenè en ebpekekag̵i ziyà te kandan. Ne netuenan dan dutun he zuen impaahà kandin te Megbevayà dutun te seled te simbahan su kenè en ebpekekag̵i ne ebpenguyew-uyew zà sikandin diyà te menge etew. Ne puun dà dutun ne emew sikandin.
23Ne hein neuma is timpu he zutun egkeilisan si Zacarias te menge vaal zin dutun te simbahan, mid-ulì sikandin diyà te inged din. 24Ne wazà utew meug̵et dutun ne mibmeg̵ingey is esawa zin he si Elisabet. Ne taman te menge lelima he vulan dutun wazà si Elisabet megawasgawas diyà te valey. 25Ne ke sikandin te, “Human guntaan ingkehizu a te Megbevayà su ebpekeanak e zed, ne is wazè ku kebpekeanak dengan ne kenè ku en igkeeled.”
Is Kedtudtula te Ked-enaka ki Jesus
26Ne zutun hein menge heenem en he vulan is keg̵ingayan te esawa ni Zacarias, midsug̵ù en maan te Megbevayà is belinsug̵uen din he si Gabriel pehendiyà te inged he egngezanan te Neserit he ziyà te prubinsya he Geliliya. 27Iyan mibpeveyaan kandin dutun is rag̵a he egngezanan ki Maria. Ne heini si Maria, nekeg̵unan te kenakan he egngezanan ki Jose. Ne heini si Jose, ne kevuwazan te hadì dengan he si David. 28Ne nekeuma is belinsug̵uen diyà te ki Maria ne ke sikandin te, “He Bayi, ingkehizu ka te Megbevayà ne ed-ipaten ke zin!” 29Ne hein nezineg ni Maria heini, netentanan utew sikandin ne mid-isip-isip din ke hengkey vuwa haazà is kehulug̵an dutun te lalag te velinsug̵uen. 30Ne migkag̵i haazà is belinsug̵uen te, “Kenè ka, Maria, mahandek su utew zekelà is gag̵ew te Megbevayà kenikew. 31Ebmeg̵ingey ka ne ebpekeanak ka te maama ne ngezani nu sikandin ki Jesus. 32Utew zekelà is pid-etawan din ne egkengezanan sikandin he Anak te utew lavew he Megbevayà. Ne edhimuwen te Nengazen he Megbevayà he edhadì heini is id-anak nu iring te kedhadì dengan te kepuun din he si David. 33Ne heini is anak nu, wazà pidtemanan te kedhedii zin keniyu te menge kevuwazan ni Hakub. Wazè en ketepusan te kedhadì din!”
34Ne zutun migkag̵i si Maria ziyà te velinsug̵uen te, “Egkemenumenu ve heini? Su rag̵e e man ne wazè e pa meuvayi te maama.” 35Ne midtavak haazà is belinsug̵uen te, “Is Wag̵as he Mulin-ulin, iyan ebpengelintau kayi ziyan te kenikew ne edlig-enan ka te g̵ehem te Megbevayà. Ne tenged kayi, heini is id-anak nu, pudu metazeng is menge ulaula zin ne egkengezanan sikandin he Anak te Megbevayà. 36Ne kenà iyan dà heini tudtul ku kenikew su is ayè nu he si Elisabet, minsan te utew en sikandin meg̵urang ne mibmeg̵ingey en sikandin. Menge heenem en he vulan guntaan is keg̵ingayan din he zengan, iyan isip te menge etew he kenà sikandin ed-anak. 37Umba egkeulaula heini su egkehimu te Megbevayà is minsan hengkey.”
38Ne midtavak si Maria te, “Berakat he mehitavù kediey sumalà is migkag̵i nu su mepezumdumahan a te Nengazen.” Ne zutun mid-ewaan si Maria zutun te velinsug̵uen.
Is Kebpenumbaley ni Maria Ziyà te ki Elisabet
39Ne wazà utew zutun meug̵et mibpenines si Maria ne migaanggaan megenat su edhendiyà te sevaha he inged he vuvungan he sakup te prubinsya he Hudiya. 40Ne zutun te kebpekeuma zin diyà te engki Zacarias wey Elisabet, mibpenelehuzan sikandin. 41Ne hein nezineg ni Elisabet haazà is kebpenelehuzan ni Maria ne midredsà medleg̵uwat haazà is batà diyà te g̵etek ni Elisabet. Ne zutun nepurung si Elisabet meulini te Wag̵as he Mulin-ulin. 42Ne si Elisabet, tenged te utew nelipey, mibpekezag̵ing is egkag̵i te, “Wazà ebpekerepeng kenikew he vahi su utew ka mahal ziyà te g̵ehinawa te Megbevayà. Ne mahal zaan diyà te g̵ehinawa zin heeyan is id-anak nu. 43Maan buwa is utew a ingkeg̵ag̵ew te Megbevayà su maan is ebpenumbelayan a kenikew te iney te mibpilì he hadì? 44Umba netuenan ku heini su zutun te kegkezineg̵a ku zà kenikew, heini is dini te g̵etek ku, nekeleg̵uwat te kegkeg̵alew zin. 45Umba, Maria, edtuvazan ka te Megbevayà su midtuu ka he egketuman is impesavut kenikew te velinsug̵uen te Megbevayà!”
Is Kedalig ni Maria
46Ne zutun migkag̵i si Maria te,
“Utew a ebpekezalig
te Nengazen.
47Utew ku ingkelipey
is Megbevayà
he iyan menluluwas ku.
48Su siak is sulug̵uen din
he utew minus is pid-etawan,
wazè e zin ded melipati.
Ne puun guntaan
egkag̵i is tivuuk he menusiyà
he iyan a vahi he utew lavew
is tuvad kandin te Megbevayà.
49Egkekag̵i zan heini
tenged te menge egkein-inuwan
he mid-ulaula kediey te utew lavew
he mekeg̵eg̵ehem he Megbevayà.
Utew lavew is ngazan din.
50Puun pa te nengehuna he menge etew zengan
taman en guntaan,
dekelà is hizu zin diyà te minsan hentei
he edtahud kandin.
51Nehimu zin is menge egkein-inuwan he vaal.
Nemekepelag̵uy kandin is memepelevawen,
ne wazè dan meveeli is ed-isipen dan.
52Duen menge lavew he hadì he mibpekevavè din is pid-etawan
ne zuen daan menge etew he minus is pid-etawan
he mibpeketikang din is pid-etawan.
53Is menge etew he egkengeayuayu,
iyan ebeg̵ayan din te meupiya,
iyan, is menge sepian,
ibpehipanew zin he wazè dan uwiten.
54,55Is impenaad din dengan diyà te menge kepuun tew
he si Abraham wey is menge kevuwazan din, wazè din lipati.
Midtevangan kiw zin is menge sulug̵uen din he kevuwazan ni Israyil.
Ne egkehizuwan kiw zin daan te wazà pidtemanan
is menge nepilì din he etew he menge kevuwazan ni Abraham,” ke si Maria.
56Ne menge tetelu he vulan dutun is ked-ubpà ni Maria ziyà te engki Elisabet ne human med-ulì sikandin.
Is Ked-enaka ki Juan Megbebewtismu
57Ne hein neuma is andew, ne mid-anak si Elisabet ne maama haazà is anak din. 58Ne hein nezineg te menge kezumahan dan wey menge siringan dan heini is utew meupiya he mid-ulaula te Megbevayà ki Elisabet, nengelipey zan daan.
59Ne hein walu en he andew is ked-enaka zutun te vatà midtuman dan is betasan dan te menge Hudiyu su emun maama is id-anak, ne zutun te ikewalu he andew edsirkunsidaren dan. Ne is menge etew zutun, egngezanan dan pezem haazà is batà ki Zacarias su iyan ngazan dutun te amey zin. 60Iyan, si Elisabet, wazà mesuat dutun ne ke sikandin te, “Kenà egkehimu su Juan is igngazan kandin.” 61Ne migkeg̵iyan dan si Elisabet te, “Maan? Wazà minsan sevaha te menge kezuzumahi niw he ebpuunan te iring keniyan he ngazan!” 62Ne mid-uyawan dan is amey zutun te vatà su id-insè dan ke hentei is igngazan din dutun te anak din. 63Ne zutun mid-uyew si Zacarias he veg̵ayi zan sikandin te edsuratan din te igngazan din, ne iyan insurat din dutun is, “Si Juan is ngazan keniyan te vatà.” Ne zutun utew zan nengeinuinu. 64Ne segugunà nekekag̵i en maan si Zacarias ne nekezalig sikandin te Megbevayà. 65Ne is langun he menge siringan dan, hein nezineg dan heini, utew zan nengeinuinu. Ne is tudtul zutun te neulaula, segugunà nekeeneb diyà te langun he menge vuvungan he inged he sakup te prubinsya he Hudiya. 66Ne wazà heini melipati te langun he nemekezineg. Ne netag̵ù diyà te isip dan ke hengkey vuwa is ibpeulaula keuzemà te Megbevayà dutun te vatà ke edekelè en su utew keladu he ed-ulinan te Megbevayà haazà is batà.
Is Tagnà ni Zacarias
67Ne zutun nepurung meulini is amey zin he si Zacarias te Wag̵as he Mulin-ulin ne migkag̵i zin haazà is impinted kandin ne ke sikandin te,
68“Edelig̵en tew is Nengazen he Megbevayà tew
te menge kevuwazan ni Israyil
su sikitew is ed-azap kandin,
mibulusan kiw zin ne midlibri kiw zin
te menge kuntada tew.
69Edsug̵uen din dini te kenitew
is Menluluwas he kevuwazan
duen te sulug̵uen te Nengazen dengan
he si Hadì David.
70Is Megbevayà, pinaag̵i te menge ebpemeneuven din dengan,
71migkag̵i zin he edtevangan kiw zin
wey kiw kenà mezaag te menge kuntada tew,
ne wey kiw zaan kenà mahandek
te langun he egkepauk kenitew.
72Migkag̵i zin daan he ingkehizu zin
is menge kepuun tew ne kenè din egkelipatan
is penaad din kandan.
73Utew mezesen is penaad din dengan diyà te kepuun tew he si Abraham
74su impenaad din
he sikitew
is menge kevuwazan ni Abraham,
edlibriyen kiw zin wey kiw kenà mezaag
te menge kuntada tew ne zutun
kenè kiw egkengehandek is ed-ulaula
te egkesuatan din.
75Ne egkehimu
he metinumanen wey metazeng
is ked-ezapa tew kandin
andew-andew te kemulu kiw pa
zini te lumpad te kelibutan.”
76Ne zutun migkeg̵iyan ni Zacarias haazà is anak din te,
“Ne sikew, anak ku, iyan ka egeraran keuzemà
he ebpeneuven te utew lavew he Megbevayà.
Edsug̵uen ke zin he ibpehuna zuen te Nengazen tew
su wey nu mekeg̵iyi is menge etew
he endami zan is kebpekeuma zin.
77Ibpesavut nu kandan he egkeveg̵ayan sikandan
te untung he wazà pidtemanan
emun ebuyù dan te pesaylu
ziyà te Megbevayà.
78Su utew hihizuwen kenitew is Megbevayà.
Is kedlibriya zin kenitew te silut,
ne iring te kedsilà te andew emun egkepawà.
79Henduen be te ziyè kiw ed-ubpà
te utew merusirem su utew kiw egkengehandek te silut
he iyan is wazè din ketepusan he kemetayen;
iyan, emun ebpekeuma is Nengazen tew
edteyawan kiw zin te g̵ag̵ew zin.
Ne ibpeehè din kenitew is paag̵i
wey ebmelinawen is ked-ubpè tew,” ke si Zacarias.
80Ne haazà is anak ni Zacarias, midtulin ne mid-iseg daan is ketau zin te ked-isip. Ne hein nekeiseg-iseg en is kezekelè din ne midhendiyà sikandin te tanà he kenè ed-ubpaan te etew ne zutun med-ubpà taman te neuma haazà is timpu te kebpenurù din te menge kezuzumahi zin he kevuwazan ni Israyil mehitenged te Lalag te Megbevayà.
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc., All rights reserved.