Mãtáyõ 5
5
Tã gólĩyî Yésũ drí îmbálé õjílã drí únı̣́ pá ꞌálâ rî
(Lúkạ̃ 6.20-23)
1Gõꞌdá Yésũ ndrê bê õjílã õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî rî, drílâ nĩzó rĩlí vũdrı̣́ únı̣́ pá ꞌálâ. Gõꞌdá tã ârí ꞌbá yî drí nĩzó kpá únı̣́ pá ꞌá tólâ õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yí bê, drílĩyî nĩzó rû êꞌbélé gbãâ Yésũ rú sĩ. 2Gõꞌdá Yésũ drí îtõzó õjílã ꞌdî ꞌbá yî îmbálé kĩ nĩ rî,
3“Õzõ nĩ ũnı̣̃ trá kĩꞌá nĩ rî, rĩꞌá Ôvârí ĩꞌdî gólâ îcá ꞌbá mbârâkã fẽlé ãnî drí tãlâ nĩ rî mbârâkã ãkó tã gólâkâ ꞌẽlé rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá gólâ rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô rĩꞌá Ôvârí bê ûrú ꞌálâ.
4Õzõ nĩ ãꞌdô ĩzã ró tã õnjí tãsĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ĩzã ãníkâ ndrẽꞌá, gõꞌdá gólâ drí ãnî pãzó ĩzã ãníkâ ꞌdĩ ꞌásĩ.
5Õzõ nĩ õrî cú ĩtí ãnî nyãányâ ꞌbã ãkó sı̣́sı̣́ ꞌálâ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ãnî ꞌbãꞌá âꞌdólé cú drı̣́-ãcê bê ãmbá.
6Õzõ nĩ õlẽ tákányĩ tã mbı̣̂ Ôvârí kâ ꞌẽlé rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô mbârâkã fẽꞌá ãmbá ãnî drí tã mbı̣̂ íyíkâ ꞌẽzó ndrĩ.
7Õzõ nĩ õrî õjílã ãzí âyélé tã õnjí drílĩyî ꞌẽlé trá ãnî rú rî ꞌásĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô kpá ãnî âyéꞌá tã õnjí ãníkâ ꞌásĩ.
8Õzõ nĩ õrî tã ı̣̂sũ tãndí bê ãnî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ꞌá rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô rĩꞌá võ ãlô ꞌá Ôvârí bê gólâ rî nı̣̃lı̣́ dódó.
9Õzõ nĩ õrî õjílã gólĩyî âꞌdó ꞌbá õmbã bê ĩyî lãfálé ꞌásĩ rî ꞌbá yî pãlé tã gólĩyî lãfálé ꞌásĩ rî ậꞌdı̣́lı̣́ tã tãndí sĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ãnî zı̣̃ꞌá íyî mvá yî ró.
10Õzõ nĩ õrî zãâ tã mbı̣̂ Ôvârí kâ ꞌẽlé kậyı̣̂ õjílã drí lâŋõ fẽzó ãnî drí tã lâ tãsĩ rî ꞌá rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, ngá gólĩyî Ôvârí drí tã lâ ꞌbãlé ꞌẽꞌá fẽlâ õjílã íyíkâ drí rî, nĩ âꞌdô kpá ûsúꞌá lâ.
11-12“Nĩ ndrê drẽ, õzõ õjílã õlôꞌdâ ĩyî ãnî ngãtá gólĩyî õfẽ ĩyî lâŋõ ãnî drí ngãtá ãâdô ĩyî õnjõ ꞌî ãnî rú, gólĩyî drí gõzó rĩlí tã õnjí ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé ãnî drí tãlâ ãnî rĩꞌá tã ârí ꞌbá ámákâ ĩꞌdî rî drí sĩ rî, nĩ ı̣̂sũ tã kó kô. ꞌDĩî rî kpá lâŋõ tã ậngũ ꞌbá Ôvârí kâ sı̣́sı̣́ rî ꞌbá yî drí ûsúlı̣́ rî ĩꞌdî. Õzõ nĩ ũnjû Ôvârí rî rú lûyı̣́lı̣́ fĩî ậtũ-ậtũ sĩ tã ꞌdî ꞌbá yî tãsĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô drı̣́-ꞌâ ạ́ngı̣́ ûsúꞌá ûrú ꞌálâ Ôvârí ngálâ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ꞌẽꞌẽ tã ârí ꞌbá íyíkâ rî kâ drí âꞌdólé
õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá kâtí gõꞌdá kpá õzõ ngá îꞌĩ kâtí rî
(Márãkõ 9.50; Lúkạ̃ 14.34-35)
13Gõꞌdá nĩngá sĩ rî, Yésũ drí îtõzó tã ârí ꞌbá dũû ꞌdĩ ꞌbá yî îmbálé úlı̣́ mãnĩgõ sĩ kĩ nĩ rî, “Ãnî nyãányâ, tã ꞌẽꞌẽ ãníkâ ãꞌdô nyé õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá drí âꞌdórẽ tãndí ró ngá nyãnyã drí rî kâtí. Gõꞌdá õzõ nĩ ãâyê tã tãndí ꞌẽꞌẽ trá rî, ãnî drí gõzó âꞌdólé nyé õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá gólâ âsó ꞌbá kô pẽtẽkẽ rî kâtí. Îcá kô ꞌbãlâ drílâ âsózó dódó óꞌdí, tãlâ îzã rû trá. Ĩtí rî, áâꞌdô dãꞌá lâ vũdrı̣́.
14“Ãnî rĩꞌá kpá nyé õzõ ngá îꞌĩ gólâ võ îwá ꞌbá õjílã drí ndrĩ rî kâtí, tãlâ gólĩyî õndrê ró bê tã gólĩyî Ôvârí drí lẽlé gólĩyî drí ꞌẽlé rî bê. Kpá ĩtí, ãnî rĩꞌá nyé õzõ jạ̃rı̣́bạ̃ gólâ ꞌdı̣̃lı̣́ lũtú drı̣̃ı̣̂ ndrẽlé tõ lậpı̣́lı̣́ kô rî kâtí. 15Nĩ ndrê drẽ, õjílã ãzâ îꞌĩí lámbã íyíkâ kô ꞌbãlé jó ꞌá drı̣̃ lâ âkólé límvó sĩ. Gólâ âꞌdô ꞌbãꞌá lâ ûrû tãrãbízã drı̣̃ı̣̂ ĩîꞌĩ ró võ bê õjílã drí võ ndrẽzó dódó. 16Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí, nĩ ꞌbã tã ꞌẽꞌẽ ãníkâ ãâꞌdô sũsũ ró õjílã ãzí lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá, tãlâ õzõ gólĩyî õndrê tã sũsũ ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ ꞌdĩ ꞌbá yî trá rî, gólĩyî âꞌdô âꞌdóꞌá ãyĩkõ ró, gõꞌdá gólĩyî âꞌdô ãnî átá ûrú ꞌálâ rî lûyı̣́ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ rî tãsĩ rî
17Gõꞌdá Yésũ drí kpá tã îmbázó tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ rî tãsĩ kĩ, “Nĩ ı̣̂sũ tã kô kĩ nĩ rî, má ânĩ tã ngĩî îmbálé tã ꞌbãꞌbã Ôvârí drí fẽlé Músạ̃ sĩ gõꞌdá tã îmbâ tã ậngũ ꞌbá íyíkâ rî kâ bê rî îzãlé. Má ânĩ, tãlâ tã pạ̃tı̣́ı̣̃ tã îmbâ gólĩyíkâ ꞌdĩ ꞌbá yí kâ âꞌdálé õjílã drí. 18Má âtâ ãnî drí tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró, tã gólĩyî ndrĩ îgĩlí trá búkũ Ôvârí kâ ꞌá rî, tã îgĩ rî ꞌdĩ ꞌbá yî íîcá kô jãlâ âꞌdólé tã îgĩ ngĩî ãzâ ró úlı̣́ Ôvârí kâ drı̣̃ı̣̂ sĩ. Âꞌdô rĩꞌá ĩtí cãlé bũúũ kậyı̣̂ ạ̃dũkũ ãngó nõ kâ ꞌá. Gõꞌdá tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî âꞌdô rû ꞌẽꞌá ĩtí, té õzõ Ôvârí drí ꞌbãlé trá rî kâtí. 19Gõꞌdá õjílã tíbê tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌbãlé ꞌẽlé rî gã ꞌbá trá dó ꞌẽzó lâ kô ngãtá drílâ õjílã ãzí îmbázó tã ꞌẽlé õzõ gólâ kâtí yã rî, Ôvârí âꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ gãꞌá dó, îcá kô gólâ rî lậgúlı̣́ õjílã íyíkâ ró kũmũ íyíkâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá. Gõꞌdá gólâ rĩ ꞌbá tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌẽlé ndrĩ gõꞌdá drílâ rĩzó õjílã ãzí îmbálé tã ꞌẽlé õzõ drílâ rĩrĩ tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé ꞌdĩ kâtí rî, Ôvârí âꞌdô gólâ rî lậgúꞌá õjílã íyíkâ ró kũmũ íyíkâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá. 20Nĩ ndrê drẽ, Pạ̃rúsı̣̃ yî lãꞌbí îmbá ꞌbá rî ꞌbá yí bê, gólĩyî rî trá tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌẽlé dódó. Gõꞌdá õzõ nĩ õrî kô tã gólĩyî âꞌdó ꞌbá mbı̣̂ rî ꞌẽlé lậvũlı̣́ gạ̃rạ̃ tã mbı̣̂ gólĩyî Pạ̃rúsı̣̃ yî gõꞌdá lãꞌbí îmbá ꞌbá yí bê drí rĩꞌá ꞌẽlé rî ꞌbá yî drı̣̃ı̣̂ sĩ rî, nĩ îcá kô cãlé kũmũ Ôvârí kâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ngãngã kâ ạ̃wạ̃ ró rî tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 12.57-59)
21Gõꞌdá nĩngá sĩ rî, Yésũ drí îtõzó tã îmbálé tã ngãngã kâ ạ̃wạ̃ ró rî tãsĩ. Gólâ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé trá ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí ạ̃kû ró Músạ̃ sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Ní fû õjílã ãzí kô’ rî trá. Gõꞌdá áâtâ kpá trá kĩ, ‘Õzõ õjílã ãzâ ũfû õjílã ãzí trá rî, áâꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú.’ 22Gõꞌdá má âtâ ãnî drí õzõ õjílã ãzâ õngâ trá ạ̃wạ̃ ró íyî ãzí-ãzí bê rî, áâꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãâtâ úlı̣́ õnjí trá íyî ãzí-ãzí rú rî, tã kĩ ꞌbá yî âꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ũzı̣̂ íyî ãzí-ãzí trá lîfõ-lîfõ ró rî, rĩꞌá mbı̣̂ õjílã rî ꞌdĩ vũzó lạ̃sı̣́ Ôvârí drí êdélé trá Sãtánã yî drí rî ꞌá.
23“Gõꞌdá ĩtí rî, nî ãzâ, õzõ ní ãânĩ trá ꞌẽꞌá ngá fẽfẽ áníkâ fẽlé Ôvârí drí võ rĩzó ngá fẽfẽ ꞌbãlé rî ꞌá rî, gõꞌdá õzõ ánî ãzí-ãzí ãꞌdô cú tã ãzâ bê ní rú rî, õzõ tã rî ꞌdĩ ãâgâ trá ní drı̣̃ı̣̂ rî, ní fẽ ngá fẽfẽ rî ꞌdĩ drẽ kô. 24Ní âyê ngá fẽfẽ rî ꞌdĩ ãkpã võ tã rî ꞌdĩ drí âgázó ní drı̣̃ı̣̂ ꞌdĩ ꞌá nĩngá. Mí nĩ ánî ãzí-ãzí ꞌdĩ ngálâ, nĩ êdê ró tã ãnî lãfálé ꞌásĩ ꞌdî zãlô sı̣́sı̣́, ní gõ ró bê âgõlé nĩꞌá ngá fẽfẽ áníkâ ꞌdĩ fẽlé Ôvârí drí.
25“Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãꞌdô cú tã bê ní rú rî, gõꞌdá õjílã rî ꞌdĩ õlẽ trá ánî âjílí kúmú ândrá tã áníkâ kĩlí rî, ní ngâ ꞌwãâ nĩlí gólâ ngálâ, nĩꞌá tã ãnî lãfálé ꞌá gólâ bê ꞌdĩ êdélé drẽ ãkpãkãꞌdã gólâ drí ánî âjí ãkó kúmú ândrá. Gõꞌdá õzõ ní ẽêdê tã rî ꞌdĩ kô rî, gólâ õtrõ nî trá nĩꞌá âjílâ kúmú ândrá rî, kúmú âꞌdô tã áníkâ kĩꞌá õnjí ró, gólâ âꞌdô ánî fẽꞌá drı̣̃-ꞌbá gạ̃nı̣́mạ̃ kâ drı̣́gạ́. Ĩtí rî, gólâ âꞌdô ánî trõꞌá ꞌbãlé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá. 26Má âtâ ní drí tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró, ní âꞌdô rĩꞌá gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá tólâ cãlé bũúũ ậdı̣̂ kúmú drí ꞌbãlé ní drí fẽlé rî fẽꞌá zãlô gõzó ánî lôfõlé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌásĩ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ậꞌdú kõ kâ ꞌdãzí rî õkó bê rî tãsĩ rî
27Nĩngá sĩ, Yésũ drí kpá tã âtázó kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ ꞌbãlé trá ạ̃kû ró ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí Músạ̃ sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Nĩ ꞌbã õkó gólĩyî âꞌdó ꞌbá kô ánî õkó ró ngãtá ãgô gólĩyî âꞌdó ꞌbá kô ãnî ágó ró rî kô ãnî ũgúlı̣́ ậyı̣́zó ĩꞌdí bê lâ’ rî trá. 28Gõꞌdá má âtâ tã ãnî drí, õzõ ãgô ãzâ õndrê õkó ãzâ trá lôvó sĩ ậꞌdú kõzó ĩꞌdí bê lâ rî, gólâ ꞌê ꞌdĩ tã õnjí ꞌî íyî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ꞌá õkó ꞌdĩ rú. ꞌDĩî kpá rĩꞌá nyé õzõ ãgô ꞌdî ꞌê tã rî ꞌdĩ trá rî kâtí. Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí õkó tãsĩ. 29Gõꞌdá âꞌdô bê trá ĩtí rî, nî ãzâ, õzõ ánî lı̣̃fı̣́ drı̣́-ágó lésĩ rî õꞌbã nî tã õnjí ꞌẽlé rî, ní ângî gólâ trúwạ́ vólé. Rĩꞌá tãndí ró ní drí cãzó võ ûrú ꞌálâ rî ꞌá cé lı̣̃fı̣́ ãlô bê, gõꞌdá ní drí cãzó lı̣̃fı̣́ bê rı̣̃ nĩꞌá vẽlé lạ̃sı̣́ gólâ Ôvârí drí êdélé Sãtánã yî drí rî ꞌá rî drı̣̃ı̣̂ sĩ. 30Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí, õzõ ánî drı̣́-ágó õꞌbã nî tã õnjí ꞌẽlé rî, ní gâ ánî drı̣́ rî ꞌdĩ njíyá vólé. Rĩꞌá tãndí ró ní drí cãzó võ ûrú ꞌálâ rî ꞌálâ cé drı̣́ ãlô bê, gõꞌdá ní drí cãzó drı̣́ bê rı̣̃ nĩꞌá vẽlé lạ̃sı̣́ gólâ Ôvârí drí êdélé Sãtánã yî drí rî ꞌá rî drı̣̃ı̣̂ sĩ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã õkó îngâ kâ tãsĩ rî
(Márãkõ 10.11-12; Lúkạ̃ 16.18)
31Gõꞌdá Yésũ îmbâ tã trá tã õkó îngâ kâ tãsĩ kĩ nĩ rî, “Nĩ ârî kpá tã gólâ âtálé trá Músạ̃ sĩ tã õkó îngâ kâ tãsĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Õzõ õjílã ãzâ õlẽ trá íyî õkó rî îngálé rî, gólâ õfẽ wárãgã õkó îngâ kâ õkó rî ꞌdĩ drí’ rî trá. 32Gõꞌdá mâ rî gógó, má âtâ ãnî drí, õzõ õjílã ãzâ ũûsû õkó lâ kô ậyı̣́rı̣̃ ꞌá ãgô ãzâ bê rî, gõꞌdá gólâ drí õkó lâ ꞌdĩ îngázó cú ĩtí tã õnjí ꞌdĩ ꞌẽ ãkó rî, gõꞌdá õzõ õkó ꞌdĩ õnĩ trá nĩꞌá ãgô ãzâ trõlé rî, gólâ ꞌbã õkó ꞌdĩ trá tã õnjí ꞌẽlé. Ĩtí rî, ãgô rî gógó õkó ꞌdĩ trõ ꞌbá ꞌdĩ, gólĩyî kpạ̃rạ̃tı̣́ õkó rî ꞌdĩ bê, gólĩyî ꞌê tã õnjí trá Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã õjílã drí ꞌbãlé ꞌẽlé Ôvârí ândrá rî tãsĩ rî
33Gõꞌdá Yésũ îmbâ tã kpá trá tã õjílã drí ꞌbãlé ꞌẽlé Ôvârí ândrá rî tãsĩ, gólâ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé trá ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí kĩꞌá nĩ rî, ‘Nî ãzâ, õzõ ní õꞌbã tã trá Ôvârí ândrá tã ãzâ ꞌẽzó rî, ní ꞌê tã rî ꞌdĩ té ĩtí. Õzõ ní õꞌê tã rî ꞌdĩ kô rî, rĩꞌá õnjí ró.’ 34Gõꞌdá mâ rî gógó, má âtâ ãnî drí, nĩ îtrî lãtrítrí kô tã gólĩyî ãnî drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ rî ꞌbá yî tãsĩ. Ĩtí rî, nĩ îtrî lãtrítrí kô ꞌbũû sĩ, tãlâ ꞌbũû ꞌdĩ rĩꞌá rĩ-võ Ôvârí kâ rĩzó rĩlí kúmú ạ́ngı̣́ ró ngá drı̣̃lı̣́ ndrĩ rî ĩꞌdî. 35Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô ı̣̃nyạ́kú drı̣̃ sĩ, tãlâ ı̣̃nyạ́kú drı̣̃ ꞌdî rĩꞌá pá tõ võ Ôvârí kâ rĩzó kúmú ạ́ngı̣́ ró ãngó nõ drı̣̃lı̣́ rî ĩꞌdî. Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô jạ̃rı̣́bạ̃ Yẽrõsãlémã kâ rú lâ sĩ, tãlâ ꞌdĩî kpá rĩꞌá jạ̃rı̣́bạ̃ gólâ Ôvârí drí rĩzó õjílã íyíkâ drı̣̃lı̣́ kúmú ạ́ngı̣́ ró rî ĩꞌdî. 36Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô ãnî drı̣̃ sĩ, tãlâ ãnî nyãányâ îcá kô drı̣̃-ꞌbí ãlô rî lârâkô lâ jãlé âꞌdólé mvẽêmvê ró ngãtá nı̣̃ı̣̂nı̣̂ ró. 37Ĩtí rî, nĩ âtâ tã cé kĩ, ‘Ãwô, pạ̃tı̣́ı̣̃ mã âꞌdô ꞌẽꞌá lâ’, õzõ nĩ õlẽ trá ꞌẽlâ rî. Õzõ nĩ õlẽ ꞌẽlâ kô rî, gõꞌdá nĩ âtâ kpá cé kĩ, ‘ꞌÉꞌẽ, mã îcá kô ꞌẽlâ’, tãlâ úlı̣́ õjílã ãzâ drí âtálé tã ꞌdî ꞌbá yî drı̣̃ı̣̂ sĩ rî, tã âꞌdálé kĩ, tã õjílã ꞌdî drí âtálé ꞌdĩ rĩꞌá tã Sãtánã kâ ĩꞌdî.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã tã-võ lôgõ kâ tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 6.29-30)
38Gõꞌdá Yésũ drí kpá tã îmbázó tã tã-võ lôgõ kâ tãsĩ kĩ, “Nĩ ârî úlı̣́ gólâ âtálé ạ̃kû ró nã sĩ rî trá kĩꞌá nĩ rî, ‘Õzõ õjílã ãzâ õcâ íyî ãzí-ãzí rî lı̣̃fı̣́ ãlô rî trá kpạ̃ạ́cũ rî, áâꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ lı̣̃fı̣́ lâ cãꞌá õzõ drílâ íyî ãzí-ãzí rî lı̣̃fı̣́ cãrẽ ꞌdî kâtí’ rî trá. Gõꞌdá ‘õzõ õjílã ãzâ õcâ íyî ãzí-ãzí rî sı̣́ trá ŋõlé kãálĩ rî, áâꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ sı̣́ lâ cãꞌá ŋõlé õzõ drílâ íyî ãzí-ãzí rî sı̣́ ŋõrẽ ꞌdî kâtí’#Âfõ-âfõ 21.24. rî kpá trá. 39Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, má âtâ ãnî drí, nĩ lôgõ tã õnjí kô tã õnjí ãzí sĩ õjílã gólâ tã õnjí ꞌẽ ꞌbá trá ãnî rú rî drí. Õzõ õjílã ãzâ õsâ ánî ạ́yạ́ꞌbú drı̣́-ágó lésĩ rî, gõꞌdá ní jâ kpá ánî ạ́yạ́ꞌbú drı̣́-lı̣̃jı̣́ lésĩ rî, gólâ õsâ ró bê. 40Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãâjî nî võ tã kĩ kâ ꞌálâ, ãꞌdô ró bê tã-vó áníkâ kĩzó ítá áníkâ ãlô rî trõzó rî, ní ôcî tı̣̂ kô tã rî ꞌdĩ ꞌá, gõꞌdá ní âyê gólâ õtrõ ró kpá ãzâ. 41Ĩtí rî, gõꞌdá õzõ ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá õꞌbã ĩyî nî mbârâkã sĩ ngá ĩyíkâ njı̣̃lı̣́ nĩzó ĩꞌdí bê lâ áyágá drı̣̃ mbãlé ãlô rî, ní mbã áyágá drı̣̃ zãlô rı̣̃ ngá gólĩyíkâ ꞌdĩ bê. 42Õzõ õjílã ãzâ ũzı̣̂ ngá trá ní tı̣́ sĩ rî, ní fẽ ngá rî ꞌdĩ drílâ. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ õlẽ ngá ậmúlı̣́ ní drı̣́gạ́ sĩ rî, ní fẽ ngá rî ꞌdĩ drílâ, ní lôgâ kô.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ngá lẽlẽ kâ ạ̃jú-ꞌbá-ãzí drí rî tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 6.27-28, 32-36)
43Gõꞌdá Yésũ drí tã âtázó tã ngá lẽlẽ kâ tãsĩ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé ạ̃kû ró nã sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Nĩ lẽ ãnî rû-lẽ-ãzí yî, gõꞌdá nĩ ꞌbã ãnî ạ̃jú-ꞌbá-ãzí yî lôvó kô’ rî trá. 44Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, má âtâ tã ãnî drí, nĩ lẽ ãnî ạ̃jú-ꞌbá-ãzí yî. Gõꞌdá nĩ ꞌê rãtáã õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá lâŋõ fẽlé ãnî drí rî ꞌbá yî tãsĩ, Ôvârí õpâ ró gólĩyî bê. 45Õzõ nĩ õꞌê trá ĩtí rî, ꞌdĩî ãâꞌdâ ró bê kĩ, pạ̃tı̣́ı̣̃ ãnî rĩꞌá ãnî átá Ôvârí ûrú ꞌálâ rî mvá lâ yî ĩꞌdî. Tãlâ Ôvârí rî rĩꞌá tã tãndí ꞌẽlé õjílã drí ndrĩ, gólâ rî nĩ ı̣̃tú ꞌbãlé rĩꞌá võ îꞌĩlí õjílã gólĩyî tãndí rî ꞌbá yî drí kpãkã ãlô õjílã gólĩyî õnjí rî ꞌbá yí bê. Gõꞌdá gólâ rî kpá nĩ ôzê ꞌbãlé ꞌdı̣̃lı̣́ õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã mbı̣̂ rî ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí, gõꞌdá kpá õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã õnjí ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí. 46Gõꞌdá õzõ nĩ õrî cé õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã tãndí ꞌẽlé ãnî drí rî lẽlé ĩꞌdî rî, Ôvârí âꞌdô drı̣́-ꞌâ fẽꞌá ãnî drí ãꞌdô tãsĩ yã? Tãlâ gbõ lé õjílã õnjí rĩ ꞌbá ĩyî ậdı̣̂ ômbê gĩ kâ ûꞌdúlı̣́ rî ꞌbá yî, gólĩyî rî kpá cé õjílã gólĩyî ĩyî lẽ ꞌbá rî lẽlé ĩꞌdî. 47Õzõ nĩ õrî cé nĩꞌá nî-bê-yã fẽ bê ãnî rû-lẽ-ãzí yî drí ĩꞌdî rî, nĩ ı̣̂sũ ãníkâ bê rî, nĩ ꞌê ꞌdĩ tã tãndí ꞌî Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá yã? Õjílã gólĩyî gbõ lé Ôvârí rî nı̣̃ ꞌbá kô rî ꞌbá yî rî ĩyî kpá ꞌẽlâ ĩtí. 48Ĩtí rî, ãnî nyãányâ, nĩ rî tã gólĩyî âꞌdó ꞌbá mbı̣̂ pạ̃tı̣́ı̣̃ rî ꞌẽlé ĩꞌdî kárá, õzõ ãnî átá ûrú ꞌálâ rî drí rĩrĩ tã mbı̣̂ ꞌẽlé rî kâtí.”
©Wycliffe Bible Translators 2002
Mãtáyõ 5
5
Tã gólĩyî Yésũ drí îmbálé õjílã drí únı̣́ pá ꞌálâ rî
(Lúkạ̃ 6.20-23)
1Gõꞌdá Yésũ ndrê bê õjílã õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî rî, drílâ nĩzó rĩlí vũdrı̣́ únı̣́ pá ꞌálâ. Gõꞌdá tã ârí ꞌbá yî drí nĩzó kpá únı̣́ pá ꞌá tólâ õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yí bê, drílĩyî nĩzó rû êꞌbélé gbãâ Yésũ rú sĩ. 2Gõꞌdá Yésũ drí îtõzó õjílã ꞌdî ꞌbá yî îmbálé kĩ nĩ rî,
3“Õzõ nĩ ũnı̣̃ trá kĩꞌá nĩ rî, rĩꞌá Ôvârí ĩꞌdî gólâ îcá ꞌbá mbârâkã fẽlé ãnî drí tãlâ nĩ rî mbârâkã ãkó tã gólâkâ ꞌẽlé rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá gólâ rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô rĩꞌá Ôvârí bê ûrú ꞌálâ.
4Õzõ nĩ ãꞌdô ĩzã ró tã õnjí tãsĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ĩzã ãníkâ ndrẽꞌá, gõꞌdá gólâ drí ãnî pãzó ĩzã ãníkâ ꞌdĩ ꞌásĩ.
5Õzõ nĩ õrî cú ĩtí ãnî nyãányâ ꞌbã ãkó sı̣́sı̣́ ꞌálâ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ãnî ꞌbãꞌá âꞌdólé cú drı̣́-ãcê bê ãmbá.
6Õzõ nĩ õlẽ tákányĩ tã mbı̣̂ Ôvârí kâ ꞌẽlé rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô mbârâkã fẽꞌá ãmbá ãnî drí tã mbı̣̂ íyíkâ ꞌẽzó ndrĩ.
7Õzõ nĩ õrî õjílã ãzí âyélé tã õnjí drílĩyî ꞌẽlé trá ãnî rú rî ꞌásĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô kpá ãnî âyéꞌá tã õnjí ãníkâ ꞌásĩ.
8Õzõ nĩ õrî tã ı̣̂sũ tãndí bê ãnî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ꞌá rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô rĩꞌá võ ãlô ꞌá Ôvârí bê gólâ rî nı̣̃lı̣́ dódó.
9Õzõ nĩ õrî õjílã gólĩyî âꞌdó ꞌbá õmbã bê ĩyî lãfálé ꞌásĩ rî ꞌbá yî pãlé tã gólĩyî lãfálé ꞌásĩ rî ậꞌdı̣́lı̣́ tã tãndí sĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, Ôvârí âꞌdô ãnî zı̣̃ꞌá íyî mvá yî ró.
10Õzõ nĩ õrî zãâ tã mbı̣̂ Ôvârí kâ ꞌẽlé kậyı̣̂ õjílã drí lâŋõ fẽzó ãnî drí tã lâ tãsĩ rî ꞌá rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, ngá gólĩyî Ôvârí drí tã lâ ꞌbãlé ꞌẽꞌá fẽlâ õjílã íyíkâ drí rî, nĩ âꞌdô kpá ûsúꞌá lâ.
11-12“Nĩ ndrê drẽ, õzõ õjílã õlôꞌdâ ĩyî ãnî ngãtá gólĩyî õfẽ ĩyî lâŋõ ãnî drí ngãtá ãâdô ĩyî õnjõ ꞌî ãnî rú, gólĩyî drí gõzó rĩlí tã õnjí ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé ãnî drí tãlâ ãnî rĩꞌá tã ârí ꞌbá ámákâ ĩꞌdî rî drí sĩ rî, nĩ ı̣̂sũ tã kó kô. ꞌDĩî rî kpá lâŋõ tã ậngũ ꞌbá Ôvârí kâ sı̣́sı̣́ rî ꞌbá yî drí ûsúlı̣́ rî ĩꞌdî. Õzõ nĩ ũnjû Ôvârí rî rú lûyı̣́lı̣́ fĩî ậtũ-ậtũ sĩ tã ꞌdî ꞌbá yî tãsĩ rî, tã ãníkâ âꞌdô sũꞌá Ôvârí rú. Ĩtí rî, nĩ âꞌdô drı̣́-ꞌâ ạ́ngı̣́ ûsúꞌá ûrú ꞌálâ Ôvârí ngálâ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ꞌẽꞌẽ tã ârí ꞌbá íyíkâ rî kâ drí âꞌdólé
õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá kâtí gõꞌdá kpá õzõ ngá îꞌĩ kâtí rî
(Márãkõ 9.50; Lúkạ̃ 14.34-35)
13Gõꞌdá nĩngá sĩ rî, Yésũ drí îtõzó tã ârí ꞌbá dũû ꞌdĩ ꞌbá yî îmbálé úlı̣́ mãnĩgõ sĩ kĩ nĩ rî, “Ãnî nyãányâ, tã ꞌẽꞌẽ ãníkâ ãꞌdô nyé õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá drí âꞌdórẽ tãndí ró ngá nyãnyã drí rî kâtí. Gõꞌdá õzõ nĩ ãâyê tã tãndí ꞌẽꞌẽ trá rî, ãnî drí gõzó âꞌdólé nyé õzõ ꞌạ̃ꞌı̣́-nyá gólâ âsó ꞌbá kô pẽtẽkẽ rî kâtí. Îcá kô ꞌbãlâ drílâ âsózó dódó óꞌdí, tãlâ îzã rû trá. Ĩtí rî, áâꞌdô dãꞌá lâ vũdrı̣́.
14“Ãnî rĩꞌá kpá nyé õzõ ngá îꞌĩ gólâ võ îwá ꞌbá õjílã drí ndrĩ rî kâtí, tãlâ gólĩyî õndrê ró bê tã gólĩyî Ôvârí drí lẽlé gólĩyî drí ꞌẽlé rî bê. Kpá ĩtí, ãnî rĩꞌá nyé õzõ jạ̃rı̣́bạ̃ gólâ ꞌdı̣̃lı̣́ lũtú drı̣̃ı̣̂ ndrẽlé tõ lậpı̣́lı̣́ kô rî kâtí. 15Nĩ ndrê drẽ, õjílã ãzâ îꞌĩí lámbã íyíkâ kô ꞌbãlé jó ꞌá drı̣̃ lâ âkólé límvó sĩ. Gólâ âꞌdô ꞌbãꞌá lâ ûrû tãrãbízã drı̣̃ı̣̂ ĩîꞌĩ ró võ bê õjílã drí võ ndrẽzó dódó. 16Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí, nĩ ꞌbã tã ꞌẽꞌẽ ãníkâ ãâꞌdô sũsũ ró õjílã ãzí lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá, tãlâ õzõ gólĩyî õndrê tã sũsũ ãnî drí rĩꞌá ꞌẽlâ ꞌdĩ ꞌbá yî trá rî, gólĩyî âꞌdô âꞌdóꞌá ãyĩkõ ró, gõꞌdá gólĩyî âꞌdô ãnî átá ûrú ꞌálâ rî lûyı̣́ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ rî tãsĩ rî
17Gõꞌdá Yésũ drí kpá tã îmbázó tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ rî tãsĩ kĩ, “Nĩ ı̣̂sũ tã kô kĩ nĩ rî, má ânĩ tã ngĩî îmbálé tã ꞌbãꞌbã Ôvârí drí fẽlé Músạ̃ sĩ gõꞌdá tã îmbâ tã ậngũ ꞌbá íyíkâ rî kâ bê rî îzãlé. Má ânĩ, tãlâ tã pạ̃tı̣́ı̣̃ tã îmbâ gólĩyíkâ ꞌdĩ ꞌbá yí kâ âꞌdálé õjílã drí. 18Má âtâ ãnî drí tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró, tã gólĩyî ndrĩ îgĩlí trá búkũ Ôvârí kâ ꞌá rî, tã îgĩ rî ꞌdĩ ꞌbá yî íîcá kô jãlâ âꞌdólé tã îgĩ ngĩî ãzâ ró úlı̣́ Ôvârí kâ drı̣̃ı̣̂ sĩ. Âꞌdô rĩꞌá ĩtí cãlé bũúũ kậyı̣̂ ạ̃dũkũ ãngó nõ kâ ꞌá. Gõꞌdá tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî âꞌdô rû ꞌẽꞌá ĩtí, té õzõ Ôvârí drí ꞌbãlé trá rî kâtí. 19Gõꞌdá õjílã tíbê tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌbãlé ꞌẽlé rî gã ꞌbá trá dó ꞌẽzó lâ kô ngãtá drílâ õjílã ãzí îmbázó tã ꞌẽlé õzõ gólâ kâtí yã rî, Ôvârí âꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ gãꞌá dó, îcá kô gólâ rî lậgúlı̣́ õjílã íyíkâ ró kũmũ íyíkâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá. Gõꞌdá gólâ rĩ ꞌbá tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌẽlé ndrĩ gõꞌdá drílâ rĩzó õjílã ãzí îmbálé tã ꞌẽlé õzõ drílâ rĩrĩ tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌẽlé ꞌdĩ kâtí rî, Ôvârí âꞌdô gólâ rî lậgúꞌá õjílã íyíkâ ró kũmũ íyíkâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá. 20Nĩ ndrê drẽ, Pạ̃rúsı̣̃ yî lãꞌbí îmbá ꞌbá rî ꞌbá yí bê, gólĩyî rî trá tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ ꞌẽlé dódó. Gõꞌdá õzõ nĩ õrî kô tã gólĩyî âꞌdó ꞌbá mbı̣̂ rî ꞌẽlé lậvũlı̣́ gạ̃rạ̃ tã mbı̣̂ gólĩyî Pạ̃rúsı̣̃ yî gõꞌdá lãꞌbí îmbá ꞌbá yí bê drí rĩꞌá ꞌẽlé rî ꞌbá yî drı̣̃ı̣̂ sĩ rî, nĩ îcá kô cãlé kũmũ Ôvârí kâ võ ûrú ꞌálâ rî kâ ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ngãngã kâ ạ̃wạ̃ ró rî tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 12.57-59)
21Gõꞌdá nĩngá sĩ rî, Yésũ drí îtõzó tã îmbálé tã ngãngã kâ ạ̃wạ̃ ró rî tãsĩ. Gólâ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé trá ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí ạ̃kû ró Músạ̃ sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Ní fû õjílã ãzí kô’ rî trá. Gõꞌdá áâtâ kpá trá kĩ, ‘Õzõ õjílã ãzâ ũfû õjílã ãzí trá rî, áâꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú.’ 22Gõꞌdá má âtâ ãnî drí õzõ õjílã ãzâ õngâ trá ạ̃wạ̃ ró íyî ãzí-ãzí bê rî, áâꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãâtâ úlı̣́ õnjí trá íyî ãzí-ãzí rú rî, tã kĩ ꞌbá yî âꞌdô tã kĩꞌá õjílã rî ꞌdĩ rú. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ũzı̣̂ íyî ãzí-ãzí trá lîfõ-lîfõ ró rî, rĩꞌá mbı̣̂ õjílã rî ꞌdĩ vũzó lạ̃sı̣́ Ôvârí drí êdélé trá Sãtánã yî drí rî ꞌá.
23“Gõꞌdá ĩtí rî, nî ãzâ, õzõ ní ãânĩ trá ꞌẽꞌá ngá fẽfẽ áníkâ fẽlé Ôvârí drí võ rĩzó ngá fẽfẽ ꞌbãlé rî ꞌá rî, gõꞌdá õzõ ánî ãzí-ãzí ãꞌdô cú tã ãzâ bê ní rú rî, õzõ tã rî ꞌdĩ ãâgâ trá ní drı̣̃ı̣̂ rî, ní fẽ ngá fẽfẽ rî ꞌdĩ drẽ kô. 24Ní âyê ngá fẽfẽ rî ꞌdĩ ãkpã võ tã rî ꞌdĩ drí âgázó ní drı̣̃ı̣̂ ꞌdĩ ꞌá nĩngá. Mí nĩ ánî ãzí-ãzí ꞌdĩ ngálâ, nĩ êdê ró tã ãnî lãfálé ꞌásĩ ꞌdî zãlô sı̣́sı̣́, ní gõ ró bê âgõlé nĩꞌá ngá fẽfẽ áníkâ ꞌdĩ fẽlé Ôvârí drí.
25“Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãꞌdô cú tã bê ní rú rî, gõꞌdá õjílã rî ꞌdĩ õlẽ trá ánî âjílí kúmú ândrá tã áníkâ kĩlí rî, ní ngâ ꞌwãâ nĩlí gólâ ngálâ, nĩꞌá tã ãnî lãfálé ꞌá gólâ bê ꞌdĩ êdélé drẽ ãkpãkãꞌdã gólâ drí ánî âjí ãkó kúmú ândrá. Gõꞌdá õzõ ní ẽêdê tã rî ꞌdĩ kô rî, gólâ õtrõ nî trá nĩꞌá âjílâ kúmú ândrá rî, kúmú âꞌdô tã áníkâ kĩꞌá õnjí ró, gólâ âꞌdô ánî fẽꞌá drı̣̃-ꞌbá gạ̃nı̣́mạ̃ kâ drı̣́gạ́. Ĩtí rî, gólâ âꞌdô ánî trõꞌá ꞌbãlé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá. 26Má âtâ ní drí tã pạ̃tı̣́ı̣̃ ró, ní âꞌdô rĩꞌá gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá tólâ cãlé bũúũ ậdı̣̂ kúmú drí ꞌbãlé ní drí fẽlé rî fẽꞌá zãlô gõzó ánî lôfõlé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌásĩ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ậꞌdú kõ kâ ꞌdãzí rî õkó bê rî tãsĩ rî
27Nĩngá sĩ, Yésũ drí kpá tã âtázó kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ ꞌbãlé trá ạ̃kû ró ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí Músạ̃ sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Nĩ ꞌbã õkó gólĩyî âꞌdó ꞌbá kô ánî õkó ró ngãtá ãgô gólĩyî âꞌdó ꞌbá kô ãnî ágó ró rî kô ãnî ũgúlı̣́ ậyı̣́zó ĩꞌdí bê lâ’ rî trá. 28Gõꞌdá má âtâ tã ãnî drí, õzõ ãgô ãzâ õndrê õkó ãzâ trá lôvó sĩ ậꞌdú kõzó ĩꞌdí bê lâ rî, gólâ ꞌê ꞌdĩ tã õnjí ꞌî íyî pı̣̃pı̣̂sı̣́lı̣́ ꞌá õkó ꞌdĩ rú. ꞌDĩî kpá rĩꞌá nyé õzõ ãgô ꞌdî ꞌê tã rî ꞌdĩ trá rî kâtí. Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí õkó tãsĩ. 29Gõꞌdá âꞌdô bê trá ĩtí rî, nî ãzâ, õzõ ánî lı̣̃fı̣́ drı̣́-ágó lésĩ rî õꞌbã nî tã õnjí ꞌẽlé rî, ní ângî gólâ trúwạ́ vólé. Rĩꞌá tãndí ró ní drí cãzó võ ûrú ꞌálâ rî ꞌá cé lı̣̃fı̣́ ãlô bê, gõꞌdá ní drí cãzó lı̣̃fı̣́ bê rı̣̃ nĩꞌá vẽlé lạ̃sı̣́ gólâ Ôvârí drí êdélé Sãtánã yî drí rî ꞌá rî drı̣̃ı̣̂ sĩ. 30Gõꞌdá kpá rĩꞌá ĩtí, õzõ ánî drı̣́-ágó õꞌbã nî tã õnjí ꞌẽlé rî, ní gâ ánî drı̣́ rî ꞌdĩ njíyá vólé. Rĩꞌá tãndí ró ní drí cãzó võ ûrú ꞌálâ rî ꞌálâ cé drı̣́ ãlô bê, gõꞌdá ní drí cãzó drı̣́ bê rı̣̃ nĩꞌá vẽlé lạ̃sı̣́ gólâ Ôvârí drí êdélé Sãtánã yî drí rî ꞌá rî drı̣̃ı̣̂ sĩ.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã õkó îngâ kâ tãsĩ rî
(Márãkõ 10.11-12; Lúkạ̃ 16.18)
31Gõꞌdá Yésũ îmbâ tã trá tã õkó îngâ kâ tãsĩ kĩ nĩ rî, “Nĩ ârî kpá tã gólâ âtálé trá Músạ̃ sĩ tã õkó îngâ kâ tãsĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Õzõ õjílã ãzâ õlẽ trá íyî õkó rî îngálé rî, gólâ õfẽ wárãgã õkó îngâ kâ õkó rî ꞌdĩ drí’ rî trá. 32Gõꞌdá mâ rî gógó, má âtâ ãnî drí, õzõ õjílã ãzâ ũûsû õkó lâ kô ậyı̣́rı̣̃ ꞌá ãgô ãzâ bê rî, gõꞌdá gólâ drí õkó lâ ꞌdĩ îngázó cú ĩtí tã õnjí ꞌdĩ ꞌẽ ãkó rî, gõꞌdá õzõ õkó ꞌdĩ õnĩ trá nĩꞌá ãgô ãzâ trõlé rî, gólâ ꞌbã õkó ꞌdĩ trá tã õnjí ꞌẽlé. Ĩtí rî, ãgô rî gógó õkó ꞌdĩ trõ ꞌbá ꞌdĩ, gólĩyî kpạ̃rạ̃tı̣́ õkó rî ꞌdĩ bê, gólĩyî ꞌê tã õnjí trá Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã õjílã drí ꞌbãlé ꞌẽlé Ôvârí ândrá rî tãsĩ rî
33Gõꞌdá Yésũ îmbâ tã kpá trá tã õjílã drí ꞌbãlé ꞌẽlé Ôvârí ândrá rî tãsĩ, gólâ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé trá ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí kĩꞌá nĩ rî, ‘Nî ãzâ, õzõ ní õꞌbã tã trá Ôvârí ândrá tã ãzâ ꞌẽzó rî, ní ꞌê tã rî ꞌdĩ té ĩtí. Õzõ ní õꞌê tã rî ꞌdĩ kô rî, rĩꞌá õnjí ró.’ 34Gõꞌdá mâ rî gógó, má âtâ ãnî drí, nĩ îtrî lãtrítrí kô tã gólĩyî ãnî drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ rî ꞌbá yî tãsĩ. Ĩtí rî, nĩ îtrî lãtrítrí kô ꞌbũû sĩ, tãlâ ꞌbũû ꞌdĩ rĩꞌá rĩ-võ Ôvârí kâ rĩzó rĩlí kúmú ạ́ngı̣́ ró ngá drı̣̃lı̣́ ndrĩ rî ĩꞌdî. 35Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô ı̣̃nyạ́kú drı̣̃ sĩ, tãlâ ı̣̃nyạ́kú drı̣̃ ꞌdî rĩꞌá pá tõ võ Ôvârí kâ rĩzó kúmú ạ́ngı̣́ ró ãngó nõ drı̣̃lı̣́ rî ĩꞌdî. Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô jạ̃rı̣́bạ̃ Yẽrõsãlémã kâ rú lâ sĩ, tãlâ ꞌdĩî kpá rĩꞌá jạ̃rı̣́bạ̃ gólâ Ôvârí drí rĩzó õjílã íyíkâ drı̣̃lı̣́ kúmú ạ́ngı̣́ ró rî ĩꞌdî. 36Gõꞌdá nĩ îtrî lãtrítrí kpá kô ãnî drı̣̃ sĩ, tãlâ ãnî nyãányâ îcá kô drı̣̃-ꞌbí ãlô rî lârâkô lâ jãlé âꞌdólé mvẽêmvê ró ngãtá nı̣̃ı̣̂nı̣̂ ró. 37Ĩtí rî, nĩ âtâ tã cé kĩ, ‘Ãwô, pạ̃tı̣́ı̣̃ mã âꞌdô ꞌẽꞌá lâ’, õzõ nĩ õlẽ trá ꞌẽlâ rî. Õzõ nĩ õlẽ ꞌẽlâ kô rî, gõꞌdá nĩ âtâ kpá cé kĩ, ‘ꞌÉꞌẽ, mã îcá kô ꞌẽlâ’, tãlâ úlı̣́ õjílã ãzâ drí âtálé tã ꞌdî ꞌbá yî drı̣̃ı̣̂ sĩ rî, tã âꞌdálé kĩ, tã õjílã ꞌdî drí âtálé ꞌdĩ rĩꞌá tã Sãtánã kâ ĩꞌdî.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã tã-võ lôgõ kâ tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 6.29-30)
38Gõꞌdá Yésũ drí kpá tã îmbázó tã tã-võ lôgõ kâ tãsĩ kĩ, “Nĩ ârî úlı̣́ gólâ âtálé ạ̃kû ró nã sĩ rî trá kĩꞌá nĩ rî, ‘Õzõ õjílã ãzâ õcâ íyî ãzí-ãzí rî lı̣̃fı̣́ ãlô rî trá kpạ̃ạ́cũ rî, áâꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ lı̣̃fı̣́ lâ cãꞌá õzõ drílâ íyî ãzí-ãzí rî lı̣̃fı̣́ cãrẽ ꞌdî kâtí’ rî trá. Gõꞌdá ‘õzõ õjílã ãzâ õcâ íyî ãzí-ãzí rî sı̣́ trá ŋõlé kãálĩ rî, áâꞌdô kpá õjílã rî ꞌdĩ sı̣́ lâ cãꞌá ŋõlé õzõ drílâ íyî ãzí-ãzí rî sı̣́ ŋõrẽ ꞌdî kâtí’#Âfõ-âfõ 21.24. rî kpá trá. 39Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, má âtâ ãnî drí, nĩ lôgõ tã õnjí kô tã õnjí ãzí sĩ õjílã gólâ tã õnjí ꞌẽ ꞌbá trá ãnî rú rî drí. Õzõ õjílã ãzâ õsâ ánî ạ́yạ́ꞌbú drı̣́-ágó lésĩ rî, gõꞌdá ní jâ kpá ánî ạ́yạ́ꞌbú drı̣́-lı̣̃jı̣́ lésĩ rî, gólâ õsâ ró bê. 40Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ ãâjî nî võ tã kĩ kâ ꞌálâ, ãꞌdô ró bê tã-vó áníkâ kĩzó ítá áníkâ ãlô rî trõzó rî, ní ôcî tı̣̂ kô tã rî ꞌdĩ ꞌá, gõꞌdá ní âyê gólâ õtrõ ró kpá ãzâ. 41Ĩtí rî, gõꞌdá õzõ ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá õꞌbã ĩyî nî mbârâkã sĩ ngá ĩyíkâ njı̣̃lı̣́ nĩzó ĩꞌdí bê lâ áyágá drı̣̃ mbãlé ãlô rî, ní mbã áyágá drı̣̃ zãlô rı̣̃ ngá gólĩyíkâ ꞌdĩ bê. 42Õzõ õjílã ãzâ ũzı̣̂ ngá trá ní tı̣́ sĩ rî, ní fẽ ngá rî ꞌdĩ drílâ. Gõꞌdá õzõ õjílã ãzâ õlẽ ngá ậmúlı̣́ ní drı̣́gạ́ sĩ rî, ní fẽ ngá rî ꞌdĩ drílâ, ní lôgâ kô.”
Tã Yésũ drí îmbálé tã ngá lẽlẽ kâ ạ̃jú-ꞌbá-ãzí drí rî tãsĩ rî
(Lúkạ̃ 6.27-28, 32-36)
43Gõꞌdá Yésũ drí tã âtázó tã ngá lẽlẽ kâ tãsĩ kĩ, “Nĩ ârî tã gólâ âtálé ạ̃kû ró nã sĩ kĩꞌá nĩ rî, ‘Nĩ lẽ ãnî rû-lẽ-ãzí yî, gõꞌdá nĩ ꞌbã ãnî ạ̃jú-ꞌbá-ãzí yî lôvó kô’ rî trá. 44Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, má âtâ tã ãnî drí, nĩ lẽ ãnî ạ̃jú-ꞌbá-ãzí yî. Gõꞌdá nĩ ꞌê rãtáã õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá lâŋõ fẽlé ãnî drí rî ꞌbá yî tãsĩ, Ôvârí õpâ ró gólĩyî bê. 45Õzõ nĩ õꞌê trá ĩtí rî, ꞌdĩî ãâꞌdâ ró bê kĩ, pạ̃tı̣́ı̣̃ ãnî rĩꞌá ãnî átá Ôvârí ûrú ꞌálâ rî mvá lâ yî ĩꞌdî. Tãlâ Ôvârí rî rĩꞌá tã tãndí ꞌẽlé õjílã drí ndrĩ, gólâ rî nĩ ı̣̃tú ꞌbãlé rĩꞌá võ îꞌĩlí õjílã gólĩyî tãndí rî ꞌbá yî drí kpãkã ãlô õjílã gólĩyî õnjí rî ꞌbá yí bê. Gõꞌdá gólâ rî kpá nĩ ôzê ꞌbãlé ꞌdı̣̃lı̣́ õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã mbı̣̂ rî ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí, gõꞌdá kpá õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã õnjí ꞌẽlé rî ꞌbá yî drí. 46Gõꞌdá õzõ nĩ õrî cé õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá tã tãndí ꞌẽlé ãnî drí rî lẽlé ĩꞌdî rî, Ôvârí âꞌdô drı̣́-ꞌâ fẽꞌá ãnî drí ãꞌdô tãsĩ yã? Tãlâ gbõ lé õjílã õnjí rĩ ꞌbá ĩyî ậdı̣̂ ômbê gĩ kâ ûꞌdúlı̣́ rî ꞌbá yî, gólĩyî rî kpá cé õjílã gólĩyî ĩyî lẽ ꞌbá rî lẽlé ĩꞌdî. 47Õzõ nĩ õrî cé nĩꞌá nî-bê-yã fẽ bê ãnî rû-lẽ-ãzí yî drí ĩꞌdî rî, nĩ ı̣̂sũ ãníkâ bê rî, nĩ ꞌê ꞌdĩ tã tãndí ꞌî Ôvârí rî lı̣̃fı̣́ drı̣̃ ꞌá yã? Õjílã gólĩyî gbõ lé Ôvârí rî nı̣̃ ꞌbá kô rî ꞌbá yî rî ĩyî kpá ꞌẽlâ ĩtí. 48Ĩtí rî, ãnî nyãányâ, nĩ rî tã gólĩyî âꞌdó ꞌbá mbı̣̂ pạ̃tı̣́ı̣̃ rî ꞌẽlé ĩꞌdî kárá, õzõ ãnî átá ûrú ꞌálâ rî drí rĩrĩ tã mbı̣̂ ꞌẽlé rî kâtí.”
©Wycliffe Bible Translators 2002