Mt 5
5
Yeso nyaʼa gha ɨŋgam Ŋwiə̀ ɨkaŋ ɨwum
1Ənɨ Yeso nyaʼa zə mɨnɔ̂n bə̂d mbe, wɨ̀ nyaʼa kɔʼ ɨkaŋ ɨwum pè chub ə si. Mə̀mə̀ə̀nɨ̀-ɨnû ɨməd nyaʼa wò əsɨ məd, 2əne wɨ̀ nyaʼa kɔ chwi ɨnû əmbɨ mɨ̀mə̌d ghàə̀ ni:
Ənû ɨmbə̀ʼ əbɔrəbɔd
(Lk 6.20-23)
3“Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨ saŋ mbə ɨnû jìm ɨŋga tɨkyerɨ-ɨbɔ məd,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ mbɨ bɨrɨ jɨg ənû ɨfɔ̀n rɨkaŋ.
4Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨə dìə̀,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ məd ziə bɨrɨ nəərɨ mɨ̀mə̌d.
5Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨə bɔtɨ ɨnyod,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ mbɨ bɨrɨ jɨg ɨghɨ rɨ ɨgwɨ ə si.
6Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨ njì tɨə zaŋə mɨ̀mə̌d, ədɔʼ ə bə̀ neə mɨ̀mə̌d nɨ ghɨ ɨnû nɨ kuʼnɨ,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ məd ziə bɨrɨ naʼ ɨghɨ mbe nɨ mbɨ kəbɨ.
7Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨə dììrɨ̀ mbɨ cherə,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ məd ziə bɨrɨ dììrɨ̀ mɨ̀mə̌d.
8Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨ fîŋ tɨ mɨ̀mə̌d zeŋɨ,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ mbɨ bɨrɨ zə əməd.
9Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨə ghɨ̀ ni bə̂d chub ənɨ əbɔrəbɔd,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ wɨ̀ bɨrɨ tɔŋ mɨ̀mə̌d ənɨ mbi bɔn.
10Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgun ə bə̂d mbe nɨ bə̂d ə nwèndɨ̀ tɨkyerɨ-ɨwu mɨ̀mə̌d ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ mbɨə ghɨ̀ ɨnû nɨ kuʼnɨ,
ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ mbɨ bɨrɨ jɨg ənû ɨfɔ̀n rɨkaŋ.
11“Ŋwìə̀ zɨ əbɔrəbɔd ɨgwɨ nən əwù ze nɨ bə̂d ə chàb əwən, nwèndɨ̀ə̀ tə rɨkyerɨ-ɨwu bə̀ ghàə̀ tɨkwɨrɨ ɨnû rɨbɔ̀ŋ mɨghab jìm ɨgwɨ nən ɨmbə̀ʼ əmɨ. 12Mbə̀ ghaʼrɨ bə̀ gyendɨ əwən, ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ Ŋwìə̀ bɨrɨ naʼ ɨneʼe kyeŋ ɨ nən ɨkaŋ. À yɨə bə̀ ɨchî nɨ bə̂d nyaʼə nwèndɨ̀ rɨkyerɨ-ɨwu bə̂d ɨ̀kə̀n Ŋwiə̀ mbe nɨ nyaʼa ɨmbì ɨ nən.
Mə̀mə̀ə̀nɨ̀-ɨnû Yeso yɨ ɨghabɨ fɨ̀ŋgwaŋ bə̀ fɔrɨ ɨghabɨ ɨzeŋɨ zeŋɨ
(Mk 9.50; Lk 14.34-35)
13“Mbə yɨ ɨghabɨ fɨ̀ŋgwaŋ əmbɨ ə bə̂d ɨgwɨ ə si. Àyɨə fɨ̀ŋgwaŋ mɨ fə tu i, mbɨ wɨrɨ ghɨ̀ ye mbɨ fɨwən ni fɨ wɨrɨ nə̀m ə? Chəi əghɨ nɨ tɨ̀ mbɨ wɨrɨ ghɨ̀ mbɨ fɨwən, kɨrɨ ənɨ mbɨ waʼ, bə̂d yèn ɨgun.
14“Mbə yɨ ɨghabɨ ɨzeŋɨ zeŋɨ əmbɨ ɨsɨg. Chəi ənɨ tɨ mbɨ nə̀m əkəm əsɨ ze nɨ yeʼ ɨkaŋ ɨwum. 15Chəi wə̀d mɔʼɔ əŋgu nɨ wɨ̀ mɨ che ənam wɨ̀ nùŋ yeʼ əton fɨkuʼù. Wɨ̀ mɨ che ənam, wɨ̀ bɨrɨ nuŋ yeʼ ɨgun əsɨ nɨ mbɨə te ənam, ɨmbə̀ʼ zɨə te əmbɨ wə̀d jìm we nɨ yeʼ ɨŋga nəb. 16À yɨə bə̀ ɨchî nɨ ə ɨzeŋɨ zeŋɨ berɨ te ɨfě bə̂d, ɨmbə̀ʼ mbɨ zə ɨnû chɔ̀m mbe nɨ mbə̀ə ghɨ̀ə̀, əne yiirɨ ə Mbǎʼ we nɨ yeʼ ɨkaŋ.”
Ɨnû ɨmbə̀ʼ rɨkə rɨ Mose
17“Tɨ mbə̀ kɔndɨ əwən ni mə fə yeʼe ɨmbə̀ʼ nimnɨ tɨkə rɨ Mose bə̀ nimnɨ ɨnû mbe nɨ bə̂d ɨ̀kə̀n Ŋwiə̀ nyaʼa ŋwàʼnɨ̀. Mɨ rɨka yeʼe əmɨ ɨ nimnɨ rɨwən. Mə yeʼe ɨ ghɨ ni ɨnû mbɔ̂ jìm jwɨ ənɨ rəsìʼ. 18Mə ghà rəsìʼ ɨ nən ni, pè ənɨ ɨkaŋ fɔrɨ si fə che, chəi əchəb kɨ̀ ɨghə ə̀ŋwàʼnɨ̀ mɔʼ tɨ ənɨ rɨkə te bɨrɨ nim, kɨrɨ ənɨ mbɨ fə ghɨ̀ ɨnû mbɔ̂ jìm. 19Mbɨ bɨrɨ tɔŋ wə̀d mɔʼɔ we nɨ gu ɨkə we nɨ yeʼ wɨ kwa rəbɔʼ rɨkə tɔ̂, bə̀ ghà ni bə̂d ghɨ əne ni məd yɨ wɨ kwa ɨŋga ənû ɨfɔ̀n rɨkaŋ. Àyɨə mbɨ bɨrɨ tɔŋ we nɨə nùŋ rɨ̀kə tɔ̂ bə̀ ghà ni bə̂d ghɨ̀ əne ni məd yɨ wɨ kyeŋ ɨŋga ənû ɨfɔ̀n rɨkaŋ. 20Mə ghà ɨ nən ni kɨrɨ ənɨ ɨnû chɔ̀m mbe nɨ mbə̀ə ghɨ̀ə̀ mbɨ che mbɨ məchwiə̀ rɨ̀kə̌ bə̀ chè mbɨ mɨ̀Farisiî, njɨ chəi mbə̀ bɨrɨ nɔ nyɨ ɨŋga ənû ɨfɔ̀n rɨkaŋ.
Ənû ɨmbə̀ʼ ɨsə ɨtəm
21“Mbə nyaʼa fə zu ni mbɨ nyaʼa ghà əmbɨ ə bə̂d mbɨ rəŋwe ni, 'Tɨrə̀ zwiirɨ e wə̀d', bə̀ zu ni 'wə̀d mɨ zwiirɨ wɨ cherə, mbɨ bɨrɨ saʼ əməd.' 22Àyɨə mə wɨə ghà ɨ nən ni: Wə̀d mɔʼɔ mɨ sə ɨtəm əbɔʼ wi aŋgɔb, mbɨ bɨrɨ saʼ əməd. Wə̀d mɔʼɔ mɨ zɔ̀m wi aŋgɔb, mbɨ bɨrɨ nɨŋ əməd wò ni mə̀saʼ əbeŋ saʼ əməd. Wə̀d mɨ ghà əmbɨ wi aŋgɔb ni, 'Àwɔ̀ yɨ əneŋ!' mbɨ bɨrɨ maʼ əməd ɨŋga əsɨ ɨchə nɨ chəi ɨwid ə nɔ nìmə. 23Əne à mɨ wò mbɨ əghɨ ə̀fà ɨkwi ɨjə̀ŋ Ŋwiə̀, əne kɔndɨ ni we aŋgɔb ə berɨ ənû ə mɔʼɔ mbɨ ne, 24nùŋ əghɨ ze ɨfě ɨkwi ɨjə̀ŋ we, bè wò màànɨ̀ tàŋ mbɨ we aŋgɔb, bɔŋ sɨ wò nàʼ.
25“Zambɨ màànɨ̀ tàŋ mbɨ wə̀d we nɨ zɨ ɨsaʼi ɨgwɨ ne ənɨ mbə̀ə kɨrɨ wo ə nəb ɨsaʼi, njɨ wɨ̀ bɨrɨ naʼ əwe əmbɨ əsaʼ mɨ̀sàʼi, əsaʼ mɨ̀sàʼi we nàʼ əwe əmbɨ purɨsɨ̀, purɨsɨ̀ we sɨ wò zɨ̀ əwe ə ndəŋ. 26Mə ghà rəsìʼ ɨ ne ni, chəi à bɨrɨ jwɨ̀ rɨ ə ndəŋ pè ənɨ à fə wǐ ɨkab məd jìm.
Ənû nɨ ni əyi cherə kɨ̀ mbaŋə̀ cherə
27“Mbə nyaʼa fə zu ni mbɨ nyaʼa ghà ni, 'Tɨrə̀ ni e əyi cherə kɨ̀ mbaŋə̀ cherə.' 28Àyɨə mə wɨə ghà ɨ nən ni, wə̀d we nɨ neŋ əyi kɨ̀ mbaŋə̀ feenɨ, fə ni əməd ɨŋga i fîŋ. 29E ɨghə jɨgɨ mɨ ghɨ̀ ni à gù ənû, chɔʼ waʼ. Zɨə bɔ̀ŋ ni à nimnɨ əsɨ ɨnyod ə mɔʼ, chè ɨchî nɨ Ŋwìə̀ bɨrɨ maʼ e ɨnyod jìm ɨŋga əsɨ ɨchə. 30E əbɔ ə jɨgɨ ə mɨ ghɨ̀ ni à gù ənû, sob waʼ. Zɨə bɔ̀ŋ ni à nimnɨ əsɨ ɨnyod ə mɔʼ, chè ɨchî nɨ Ŋwìə̀ bɨrɨ cha e ɨnyod jìm ɨŋga əsɨ ɨchə.
Ənû nɨ saanɨ ɨnamɨ
(Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lk 16.18)
31“Mbɨ nyaʼa bə̀ ghà ni, 'Mbaŋə̀ ze nɨ saanɨ ɨnamɨ mbɨ i ɨwi berɨ naʼ ə̀ŋwàʼnɨ̀ ɨ bɔ nɨ chwiə ni mbɨ fə saanɨ ɨnamɨ.' 32Àyɨə mə wɨə ghà ɨ nən ni, mbaŋə̀ mɔʼɔ mɨ saanɨ ɨnamɨ mbɨ i ɨwi, kɨrɨ ənɨ ɨwi məd we ni mbaŋə̀ cherə, njɨ wɨ̀ fə ghɨ̀ ɨwi məd we ənɨ əyi nɨə niirɨə mbaŋə̀. Mbaŋə̀ ze nɨ nam əyi we nɨ saanɨ ɨnamɨ fə ni əyi cherə.
Ənû nɨ kàn
33“Mbə nyaʼa fə bə̀ zu ni mbɨ nyaʼa ghà əmbɨ ə bə̂d mbɨ rəŋwe ni, 'Tɨrə̀ kàn e ənû ə mɔʼɔ bɔŋ wɨrɨ ton, àyɨə à berɨ ghɨ ənû ze nɨ à kàn əmbɨ Ə̀nùŋɨ̀sɨg ni tə bɨrɨ ghɨ̀.' 34Àyɨə mə ghà ɨ nən ni, tɨ wə̀d tɔ kàn i ənû ə mɔʼɔ. Tɨ wə̀d tɔ kàn i ənû ə mɔʼɔ tɔŋ ɨkaŋ, ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ ɨkaŋ yɨ ətən ɨfɔ̀n ə Ŋwiə̀. 35Tɨ wə̀d tɔ kàn i ənû ə mɔʼɔ tɔŋ si, ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ si yɨ əsɨ ze nɨ Ŋwìə̀ ə teerɨ mbi ɨwu ɨgun. Tɨ wə̀d tɔ kàn i ənû ə mɔʼɔ tɔŋ ə Jèrusalèm, ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ Jèrusalèm yɨ əsɨ ɨfɔ̂n kyeŋ. 36Tɨ wə̀d kàn i ənû ə mɔʼɔ tɔŋ e ətu, ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ chəi wə̀d mɔʼɔ əŋgu nɨ tɨ̀ wɨ̀ ghɨ ni nyôŋ ətu mɔʼ fin kɨ̀ ni zɨ fu. 37Mbə̀ gha àmei ni, 'Ee' kɨ̀ ni 'Chə̂'. Ənû ə cherə ze nɨ wə̀d wɨrɨ ghà yɨ rɨ əmbɨ wə̀d rɨ̀bɔ̀ŋ.
Ənû nɨ wi pə̀n
(Lk 6.29-30)
38“Mbə nyaʼa fə zu ni mbɨ nyaʼa ghà ni, 'Wə̀d mɨ toʼ ɨghə wə̀d cherə, mbɨ bə̀ toʼ wɨ məd, bə̀ zu ni wə̀d mɨ chɔʼ ɨsɔŋ wə̀d cherə, mbɨ bə̀ chɔʼ wɨ məd.' 39Àyɨə mə wɨə ghà ɨ nən ni, tɨ mbə̀ nod əwən tɨ ənɨ ə wə̀d nɨə ghɨ̀ ɨnû rɨbɔ̀ŋ. Wə̀d mɔʼɔ mɨ nìb e ɨnwa jɨgɨ, à bèŋ wɨ tweŋ chwi ɨ bɔ. 40Wə̀d mɔʼɔ mɨ wò putɨ əwe ɨmbə̀ʼ nɨŋ e ngywɨ̌ maʼi, saŋ wɨ̀ nɨŋ fɔrɨ e ngywɨ̌ bòm. 41Wə̀d mɔʼɔ mɨ nyèŋ e ni à beʼ mbi ɨghɨ yèn ə kilometà fìbɨ̀, beʼ ɨghɨ mbe yèn mɨ̀kilometà mɨ̀be. 42Wə̀d mɔʼɔ mɨ nɔn əghɨ rɨ ne, naʼ ɨ bɔ. Wə̀d mɔʼɔ mɨ kə̀b chɔʼ əghɨ rɨ ne, tɨrə̀ ton e.
Ənû nɨ ghaʼ bə̂d pə̀n
(Lk 6.27-28, 32-36)
43“Mbə nyaʼa fə zu ni mbɨ nyaʼa ghà ni, 'Ghaʼ we aŋgɔb, bàn e wə̀d pə̀n.' 44Àyɨə mə ghà ɨ nən ni, mbə̀ ghaʼ mbə bə̂d pə̀n bə̀ kɔŋgɨ ə Ŋwiə̀ ɨgun ə bə̂d mbe nɨə nwèndɨ̀ tə rɨkyerɨ-ɨwu, 45ɨmbə̀ʼ mbə̀ yeʼ bɔn ə Mbǎʼ we nɨ yeʼ ɨkaŋ. Mbə̀ ghɨ əne ɨmbə̀ʼ ɨghəm nɨ məd wɨə ghɨ̀ə̀ ni nyùmə̀ te ɨgwɨ ə bə̂d rɨbɔ̀ŋ bə̀ fɔrɨ ɨgwɨ ə bə̂d chɔ̀m. Ɨ wɨə ghɨ̀ə̀ ni mbə̀ŋ nɔ ɨgwɨ ə bə̂d mbe nɨə ghɨ̀ ɨnû nɨ kuʼnɨ bə̀ fɔrɨ ɨgwɨ mbe nɨ chəi mbɨə ghɨ̀ ɨnû nɨ kuʼnɨ. 46Mbə mɨ yeʼə ghaʼə àmei bə̂d mbe nɨə ghaʼ əwən, njɨ Ŋwìə̀ kɨə wo chɔʼ ə ə̀fàʼì rɨ ye ə? Ɨmbə̀ʼ əzɔ̂ yɨ ənû nɨ məfetɨ tagsɨ̀ ə bə̀ ghɨ̀ə̀ ə? 47Mbə mɨ yeʼə chàʼrɨ̀ àmei mbə bɔŋgɔb, njɨ ənû ze nɨ mbə̀ə ghɨ̀ə̀ nɨ che əzɨ ə bə̂d cherə kɨ əzi ə? Ɨmbə̀ʼ əzɔ̂ yɨ ənû nɨ bə̂d mbe nɨ kaʼi mɨ̀Jû ə ghɨ̀ə̀ ə? 48Əne mbə berɨ bɔŋ màànɨ̀ ɨchî nɨ ə Mbǎʼ rɨkaŋ bə̀ bɔ̀ŋ màànɨ̀.
© 2013, Cameroon Association for Bible Translation and Literacy