Mâk 12
12
Kwə̀ən kə ushwāʼ aŋ ghì à tsoʼō niī a sum gho
(Mat 21:33-46; Lûk 20:9-19)
1 #
Èzy 5:1, 2 Yɛso ŋ kàʼ ndùw ghee â ghəa à kəā gho aŋ kwə̀ən kə ushwaʼ enyəa, “Ghùw ù lì fə̀ tsʉ kɔʼ sum u twam wə ŋkàʼ, bɛ̀nlò è kɔʼ, tsəm tsughu etsugho, bəgha kɔʼ tughūu u chiīn wo, nì fùghu sə̀ ndùw â ghì à li gho enyəa ghee e zəa a te, kuuwn nùghù ndùw an nàʼ è nughù zò. 2A m bùghò nəgha è kuɛ̄ɛ e utwam e kpe tsughu, ù n tùm ndùw kɔ̀ɔ fə wə̄n fə̀ li fo a vʉ̀a ghì yia ghe zəā sum wo enyəa ghe tuū fughuu wô tuʼ e wə̄n an twam u te wo. 3Ghî yi ŋ kwu tsughu kɔ̂ɔ fì, gwùu alo ŋkwə̀n, dzùm nùghù wə̄n kûekue. 4Tûw vʉ n tum kpeʼe ndùw kɔ̀ɔ fə̀ li fo, ghe m bù dzʉ̀a tsùghù tuw kə wə̄n, làʼsòmàʼà kɔ̌ʼ wə̄n. 5Ghùw vʉ ŋ kòom tum kpeʼe ndùw kɔ̀ɔ fə̀ li fo, ghe m bù wì è tsughu. Ù n tsôo tǔu kô kɔ̀ɔ ŋ wən fughu, ghe m buu, winlo à li gho. 6Ǎ m bùghò dòʼòdòʼò kɔʼ ko ghùw u mɔ̀ʼ, wɛ̀ ù wə̄n ù tsùʼu ù nùu; ù n tùm mɛ̀ʼɛ̀ ndùw wə̄n a vʉ̀a ghee, mòʼò ko enyəa, ‘Ghe sô tsə̀ŋo tsughuu nǔ wɛ waŋā.’ 7Ghî yia ghe zəā sum vʉ wo ŋ kuuwn saan tsughu aŋ ghùe e ghee enyəa, ‘Wə̄n nyɔ̀ʼ lǒ zə̀abè ù wə̄n; bùghò to a wiī maʼà, a kelê sum u te wo.’ 8Ghe fi nî wì tsùghù sùghò nǔ wə̄n, bòʼò màʼà sə̀ ndùw gwən e wə̄n a beē kə usum u te wo.”
9Yɛso n daŋso nùghù bvʉ tsughu enyəa, “Mughu ù sùm u vʉ lo alebùghò dzə̀ ênzə̂n?” Ù n dzɛ̀ tsùghù sùghò enyəa, “Ù lo bùghò wǐi nù ghî yia ghe zəa sum u te wo, ù nìi fughu sum u te wo â ghì a nughù ghò. 10#Sms 118:22, 23 Ghɛ̀ kaām tɔɔŋ Mwàʼsò kə Kəzə̀ kən enyəa,
‘Tia è mɔʼɔ̄ zəla ghê bɔ̀ɔtə̀ndughu mò shîa maʼa
ŋ kòom bùghò dòʼò tuw kə etīa ko an tia ghə ebūw.
11Kən fə̀ lo fwàʼ kə Mughu ù te,
yìa à lò sugho ghəa è ne zo an sə kə sɛ̀ʼ à.’ ”
12A m bùghò ghe zuwkɛlɛ̄ tsughu enyəa kwə̀ən kə ushwāʼ chi mô kwǔu wò ghee, ghe mo enyəa ghe kwuu nǔ wə̄n; ghe ŋ kuuwn tsəŋo ghaʼâ nɔ̀e kə aghì, ghe n zə̀ghà màʼà wə̄n, è nughu.
Bûʼ kə̀ chuuw kə kəmwàʼsò kò
(Mat 22:15-22; Lûk 20:20-26)
13Ghe fi ndûw tùm wò nù ghî a Falàsîi à li gho ghèe ghê ghì a Hɛlɔ̀d à li gho enyəa ghe bughò zuw dzughu e wə̄n. 14Ghe m bùghò dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “Wàdè, a kwo nû enyəa ghù ghûw ù tsəghatsəgha, lɛɛn sùghò yò tûe kə ghûw kò; nu ghù kà ndòʼ nàŋà tuūŋ ko am fəgha kəla ghùw lǒ ghè kòʼ, ghù bɔ̌ɔm tèlè dèe ndùw ko dzì è Kə̀zə̀. Lâŋ kə̀ dê nù enyəa a e chuuw mwàʼsò kò â Də̀ŋ kə Lumà kò ŋkāa a ki yo alechuw à?
15A e chuuw ŋkāa a ka e chuuw a?” Ghəa Yɛso kəŋ kwū kɔʼ tɔ u ghee wo, ù n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ mugho mɔ̂ɔ kòʼò bòʼ kwò a? Kəŋ fùghù wò mugho a kua u fəŋgɔ̀ʼ wò u mɔ̀ʼ tò Ǹ lɛɛn tsughu.” 16Ghe ŋ kə̀ŋ fùghù wò ù mɔ̀ʼ, ù n daŋso dzɛ̀ â ghee enyəa, “Kən lò zəŋsō kə ndugho ko àsùghò zən e ndugho zo ghe nyâʼ naŋā a tè à?” Ghe mô â enyəa, “Zəŋso kə Də̀ŋ kə Lumà kò.” 17Yɛso n dzɛ̀ â ghee enyəa, “E fughuu nduw fʉgha u Kaesà wò â Kaesà, fughuu ndùw u Kəzə̀ wò â Zə̀ kò.” Dzughu zə n zum ghee.
Ghî a Sadùwsîi àsùghò bûʼ kə̀ kɔʼɔsəa ko alo evʉ̄
(Mat 22:23-33; Lûk 20:27-40)
18 #
Kfw 23:8
Ghî a Sadùwsîi ghə̀ n daŋso ndùw è bugho, ghî ghəla ghe dzɛ̂ enyəa ghùw yò alekɔʼɔ̄sə̄ alo evʉ̄; ghe m bvʉ â Yɛso enyəa, 19#Lwa 25:5 “Mughùbè, Musî fə̀ tɔm naŋa â ghàʼ enyəa, abugho ghùw kpuw naŋā taʼà tsughu wi mò ù kà wɛ̀ a te dzə̄, wàazə̀ n nyə̀ŋsò tsùghu wìzən ù te, dzə fughu kɔʼ wàazə̀ a te â wɛ gho. 20Ghî à li a fə̀ lo sə̀ghàmbəgha mò à lò waazə̂; ù sûesʉ n nì tsùghu wī, ù m bùghò kpùw è tsughu mò ù kà wɛ̀ a te dzə̄. 21Wəla ù mə̀ghà wo n nyə̀ŋsò tsùghù nughò vʉ̀, kpùw tsùghù sùghò mò ù kà wɛ̀ a te dzə. Ù kə̀təgha wən m bɔ̄ɔm bùghò ghə̌əŋ sùghò ghəa è mɔʼɔ̄ zo. 22Ghee a te gho sə̀ghàmbəgha ŋ kè ŋgəmso dzəā ŋāŋā wɛ e bàm. Alegùŋsò tsughu, wìzən vʉ m bùghò kpùw mɛ̀ʼɛ̀ tsùghù è sugho. 23Abugho ghî à kê kɔʼɔsəā wô alo evʉ̄, ù kè kǔuwn lǒ wì ndùghò a tè à? Nu ghee a dzə̀m mò ni ŋgəa wo wə̄n aŋ wī.”
24Yɛso n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ m bvʉ̀ bòʼ ghɛ̀ kwo yo shwaʼ u Kəzə̀ wò, kwo sugho yo daʼa kə Kəzə̀ kò. 25Tɔŋlo enyəa abugho ghî à kê kɔʼɔ̄səā alo evʉ̄, ghe kê nìi dzə̀ yò yi gho ŋkāa anum, ghe kê lò ko tò tsə̀təndə̄ghā tə Kəzə̀ alo kəwālā. 26#Ksm 3:6 A m bùʼ kə kpuuw kɔʼɔsia kən alo evʉ, ghɛ̀ kaān tɔɔŋ dəŋò kəla kâʼ fə fə̀ bəghanlō a te kò am mwàʼsò kə Musî à, ghəa Zə̀ kə fə̀ dzɛ à wən enyəa, ‘Ǹ lo Zə̀ kə Abə̀làhâm, Zə̀ kə Aezìk àsùghò Zə̀ kə Yàkɔ̂bʼ à?’ 27Ù yò dzə Zə̀ kə ghìikpuwn ko, ù lǒ Zə̀ kə ghì a sə̀ à tughu ko; ghɛ̀ m biso bvʉ̀.”
Lâŋ kəla kə tughu būʼ
(Mat 22:34-40; Lûk 10:25-28)
28Dèekə̀làŋ u mɔ̀ʼ n zuw ghəa ghe baaŋ fom to, a m bùghò ù kòʼ tsughu enyəa Yɛso ŋ ghee bɛ̀lɛ̀ dzɔ̀, ù m bvʉ â wə̄n enyəa, “À lò lâŋ kə̀ ghɛ ko kə tughu tsəghà lwâŋ wə̀n ù dzə̀m a?”
29 #
Lwa 6:4, 5 Yɛso m bɛ̀lɛ̀ tsùghù enyəa, “Kə sûesʉ kə lo enyəa, ‘Ghî ghə Ezə̀lɛ̂ ghò zuw nlò ghɛ à; Mughu ù te, Zə̀ kə sɛ̀, à lò ko wə̄n Mughu ù te, 30ghɛ̀ ki aleləgha Tsə̂tə̀mbî, Zə̀ kɛʼɛ, am fə̂ŋ zɛʼɛ e dzə̀m, ghɛ̀ fughu mɛʼɛ nduw ghue zo â wə̄n, ghɛ̀ naŋa mɛʼɛ̄ nduw tuw ko aŋ ghəa e wə̄n, à sə̀ŋ zɛʼɛ zo e dzə̀m.’ 31#Lɛv 19:18 Lâŋ kəla kə ghəə̄ŋ tsughuu lwâŋ wò u bʉ̀ghà lô enyəa, ‘Ghù kì alelə̄ghāa wàazùghùu aŋ ghəa ghù ləghaa ghue wʉ̀a wò a te.’ Lâŋ kə̀ li kə kôom yò, à gɔ̀ʼɔ̀ ko kən.” 32#Lwa 4:35Dèekə̀làŋ vʉ n daŋso dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “Ghù lò tsəghatsəgha a Wàdè; ghù kùm dzɛ̀ nù enyəa Zə̀ kə̀ lo ko kə mɔ̀ʼ, enyəa Kə̀ li kə kôom yò, a gɔ̀ʼɔ̀ ko Wə̄n; 33#Hos 6:6 alelə̄ghāa sughò wə̄n am fə̂ŋ e dzə̀m, alo utɔ̄ u dzə̀m, à sə̀ŋ zò e dzə̀m, àsùghò â ghùw alelə̄ghāa wàazə tò ghəa ù ləghaa ghue u wə̄n wo, e ŋge tsə̀ghàtàʼà nù fʉgha ù kpɛɛ̄n fughuu wən à ù saā fughuu â Zə̀ kò.”
34 #
Lûk 10:25-28
A m bùghò Yɛso kòʼ tsughu enyəa ù bɛ̀lɛ̀ ghee an dziī è ùtɔ̀, ù n dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “Ghǔ m fɔ̀e ù Kəzə̀ ù kuʼso.” Alenìi nughù wô an tsuʼ fə te fo, ndùw â sə ko, ghǔw ŋ kè kôom luʼū kôʼ alebvʉ̄ wə̄n â ghəa zo.
Ghe bvʉnlô àghəa kùu ndùw Mɛ̀sayà
(Mat 22:41-46; Lûk 20:41-44)
35Ghəa Yɛso tsʉ̀a sughò ghî ghò am bênekō, ù m bùghò dzɛ̀ tsùghù enyəa, “Ghê dèekə̀làŋ lò ênzə̂n aledzaā enyəa Mɛ̀sayà lǒ wɛ̀ u Dɛvìd lo a? 36#Sms 110:1 Zûʼ tə̀ zɔlɔ tə mò mɔ̀m tsùghù ghuūghùe u Dɛvìd, ù n dzɛ̀ sə̀ wò enyəa,
‘Mughubè ù te fə dzɛ â Mughubè waŋā enyəa;
Dòʼo tsughu aŋ kwe waŋā ù təma wo,
tò Ǹ nîi naŋā wô dzə̂ ghîikətuw ghə̂a a tsəla e fwēe zəghà.’
37Ghuūghùe u Dɛvìd ù tɔɔŋ wə̄n enyəa à lò Mughubè; ù sò kòom lò sugho ênzə̂n wɛ̀ ù wə̀n#12:37 Dɛvìd à?” Ghue zə n nyûum nɛ̀ kə aghì chia kə mò zəə̄n shwaʼ u wə̄n wo.
38Aŋ ghəa Yɛso zoʼnlō, ù m bùghò dzɛ̀ tsùghù enyəa, “Ghǒom tsughu nlò a zəŋò ghê dèekə̀làŋ ghəla ghe tughūu bwîi ko à dàla to a zəŋo eghùe, ləghaa sùghò ètɔŋlo an lùʼù tə gbe wə ewə̄n, 39shìaa kô ndàŋ tə ezə̄n an Ndūghènè, ləghaa sùghò bwala ù ne wo an lùʼu tə zɔʼɔ̄ tə aghì tò. 40Ghe nɔɔm zə̂a yiikpūw, gɔ̀ɔŋ dàan ndùw ghèe ghee alefɔɔ sə a aghì ghò. Zə̀ kə̀ lô mbə̀ghà è ghee dzəlà an də̀làdə̀n kə kàaŋ kə etīa.”
Fughu kə wîkpùw
(Lûk 21:14)
41Ù n daŋso tsùghù dòʼò è tsughu lɛɛn tsə̀ghàa ndùw kə̌a kə ukʉ̄a an Ndùghèkə̀zə̀ è nē. Ù ŋ koʼò ghəa ghî à kɔʼɔ dzəlà kua wo a te aŋ kə̀a kə te ko. Ndə̀m è ghì à kuu ghə n dzəlà nyə̌a tsughuu kô tsaʼ kə eghəa enyə. 42Làalɛ̀ kə wîkpuw kə̀ li kə n ndùw sə̀ kɔ̀ʼ è wo, kɔ̀ʼ dzə̀n nyə tsughu sɔ̀ʼɔ̀ mə̀ ŋgɔ̀ʼ ŋ kua m bə̀ghà. 43Yɛso n tɔŋɔ zùuŋ wò tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n a vʉ̀a wə̄n, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Kùmkùm, M̀ fɛ dzàa wò nù â ghɛ̀ enyəa làalɛ̀ kə wìkpuw kən n dzə̀n tsə̀ghàsə ghî ghə̀n à dzə̀m ghe kɔʼɔ̄ dzəlā kua wo alo kəkə̌a. 44Nu ghe dzəlā mo ghe ŋam sə kɔʼ an tsaʼ kə eghəa kəla ghe ki; ù fɛ̀ kuuwn lǒ, bùʼ kì yo kə wə̄n kə̀ zəa ko, vʉ̀a ù bùghò dzə̂n mɛʼɛ̀ wô fəghà fə̀n fə̀ dzə̀m ù mò ki.”
