Mateo 5
5
1Ja cꞌa Jesús tok xutzꞌat chi congana e qꞌuiy ja winak arjaꞌ be, joteꞌ chwach jun jayuꞌ, xuwil jun lugar in triꞌ tzꞌabeꞌ wiꞌ. Ja cꞌa rdiscípulo ejeꞌeꞌ xeꞌekaj ruqꞌuin. 2Xumaj cꞌa quitijoxic, quewaꞌ xbij chique riꞌ:
3—Congana quiꞌil chique ja winak ja chꞌobtajnak cumal chi ni ncꞌatzin wiꞌ ja rEspíritu Santo chique chi nqꞌuejeꞌ pa tak canma, congana quiꞌil chique como quixin cꞌariꞌ ja gobierno xin chilaꞌ chicaj.
4Congana quiꞌil chique ja winak ja netajini neꞌokꞌi in nebisoni, congana quiꞌil chique como nyukbax cꞌa quecꞌuꞌx ariꞌ.
5Congana quiꞌil chique ja winak tok cꞌoli nquewil chipan ja quicꞌaslemal in ejeꞌeꞌ ni pa rukꞌaꞌ Dios wiꞌ nquejach wiꞌ, congana quiꞌil chique como chique nyataj wiꞌ jun herencia. Ja herencia ja nyataj chique jariꞌ ja rwachꞌulew.
6Congana quiꞌil chique ja winak ja congana nquiyarij nquetzuk ja canma tre ja rutzil xin Dios, congana quiꞌil chique como ja rutzil nquiyarij jariꞌ xtinoj na pa tak canma.
7Congana quiꞌil chique ja winak ja nepokonan quewach cach tak winak, congana quiꞌil chique como ejeꞌeꞌ npokonax cꞌa quewach ariꞌ chakajaꞌ.
8Congana quiꞌil chique ja winak ja chꞌajchꞌoj canma, congana quiꞌil chique como ejeꞌeꞌ nequitzꞌataꞌ na cꞌa rwach ariꞌ ja Dios.
9Congana quiꞌil chique ja winak ja nechomin quixin winak, nquechup rwach sícꞌ chꞌaꞌoj, congana quiꞌil chique como ejeꞌeꞌ xqueꞌotakixi chi e ralcꞌwal Dios.
10Congana quiꞌil chique ja winak ja nba̱n itzel chique rumac ja rutzil xin Dios nqueban, congana quiꞌil chique como quixin cꞌariꞌ ja gobierno xin chilaꞌ chicaj.
11Congana quiꞌil chewe ja tok nixtzꞌuji nixyokꞌi in tok nba̱n itzel chewe in tok nojel rwach ja ritzelal nbix chewe ja ma katzij ta pro mwal anin tok nba̱n queriꞌ chewe. 12Ja tok queriꞌ nqueban chewe quixquicoti pro congana quixquicoti como jariꞌ cꞌo jun nimlaj rtojbalil ja nyataj na chewe chilaꞌ chicaj. Quixquicoti como queriꞌ ban chique ja rojer tak profeta chakajaꞌ ban itzel chique.
* * * * * * * * * *
13Ja rixix ix caniꞌ atzꞌam, neban quiꞌ tre ja quicꞌaslemal ja winak caniꞌ nuban ja ratzꞌam ja nbano quiꞌ tre ja nkatiꞌ. Pro ja ratzꞌam wi xtiyojtaji wi mchita rtzayil ¿nak cꞌa nchomarsbex chic rxin ariꞌ? Ja wi queriꞌ nuban jariꞌ mchita noc wiꞌ, xa nchꞌakixel in npa̱kꞌ chakan cumal winak.
14Ja rixix ix caniꞌ luz, nesakirsaj quebey ja winak chiquewach waweꞌ chwachꞌulew. Caniꞌ tre jun tinamit parwiꞌ jayuꞌ cꞌo wiꞌ mta moda ja maquita ntzꞌattaji. 15In caniꞌ chique winak mta jutij xtiquetzij ta jun candil xtiquijupbaꞌ ta cꞌa jun caxon trij. Ja nqueban, nquetzij ja candil in nquijecbaꞌ utzcꞌa ja winak ja recꞌo pa jay pa sak neqꞌuejeꞌ wiꞌ canojelal. 16In quirtacꞌariꞌ nuban ja luz ja cꞌo pa tak ewanma ixix chakajaꞌ, tisakirsaj quebey ja winak chiquewach utzcꞌa ja winak tok nquetzꞌat ja rutzil neban, ejeꞌeꞌ xtiqueyaꞌ ta rukꞌij ja Tatixel ewxin ja cꞌo chilaꞌ chicaj.
* * * * * * * * * *
17Maxta techꞌob chwij chi anin inpenak chi nunyojoꞌ ja ley xin Dios ja tzꞌibtal can rmal ja Moisés nixtacꞌa ja ta chakajaꞌ ja bin can jeꞌe cumal ja profeta. Ma queriꞌ ta, ma inpenak ta chi nunyojoꞌ, anin inpenak chi nunbanaꞌ cumplir. 18Queriꞌ nbij chewe como jariꞌ ley ni nbantaj wiꞌ cumplir nojelal, nixtacꞌa cꞌo ta jutzꞌit tre ja maquita nbantaj cumplir. Ni katzij wiꞌ ja xtinbij chewe riꞌ, ma cꞌayew ta nqꞌuisi caj nqꞌuisi rwachꞌulew chwach ja cꞌo jun ti punto tre ja ley ja maquita nbantaj cumplir. 19Ja winak xa nak ta chi winakil wi cꞌo jun mandamiento rxin ja ley wi nqueban tre ni mta, masqui jariꞌ mandamiento ma kas ta rjawaxic chi nnimaxi necheꞌ tre, in wi queriꞌ ja nquecꞌut chiquewach winak, chakajaꞌ ejeꞌeꞌ ma nimak ta quekꞌij chipan ja gobierno xin chilaꞌ chicaj. Pro ja winak ja nquinimaj ja mandamiento in wi queriꞌ ja nquecꞌut chiquewach winak chakajaꞌ, ejeꞌeꞌ nimak quekꞌij chipan ja gobierno xin chilaꞌ chicaj. 20Anin nbij chewe, ja rewutzil wi xa junan ja caniꞌ cutzil ja maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios, wi xa junan ja caniꞌ cutzil ja fariseo jariꞌ ni maquixoc wiꞌ chipan ja gobierno xin chilaꞌ chicaj, ni rjawaxic wiꞌ chi nechꞌuclaꞌaj ja rewutzil.
21Ixix ecꞌwaxan ja bitajnak can ojer chique ja winak chi: —Ma teban ta camíc, ja cꞌa wi cꞌo jun xtuban camíc jariꞌ nkꞌe̱t na tzij trij. Queriꞌ ja bitajnak can. 22Pro ja ranin nbij chewe, wi cꞌo jun nuban ryewal tre jun rchꞌalal jariꞌ nkꞌe̱t na tzij trij. In wi cꞌo jun nbij tre jun rchꞌalal: —Xat nacnic, kꞌekuꞌm awiꞌ, wi neꞌ tre jariꞌ ncꞌamarel chiquewach ja nimak tak kꞌetol tak tzij chi nkꞌe̱t tzij trij. In wi cꞌo jun nbij tre: —Xat itzel winak, majun Dios awqꞌuin, wi neꞌ tre jariꞌ ncajeꞌ can jun nimlaj rpokonal chwach pa kꞌakꞌ. 23Rmalcꞌariꞌ nbij chewe, ja tok cꞌoli ja rofrenda necꞌamto wi echꞌobon chi neyaꞌ chwach altar in netzujuj chwach ja Dios pro wi nurkaj chewe chi cꞌo jun ewachꞌalal ebanon ofender 24mejor, ma tetzujuj ta na ja rofrenda, teyaꞌaꞌ can triꞌ ja bar cꞌo wiꞌ ja raltar, jix jechomij na ewiꞌ nabey ruqꞌuin ja rewachꞌalal. Ja tok xquixchomtaj ruqꞌuin quixmelojto, cꞌa tokoriꞌ cꞌa utz chic netzujuj ja rofrenda. 25Caniꞌ tre cꞌo ta jun nyoꞌ parte chewij, mejor ja neban, tok emajon bey ixbenak pa kꞌetbaltzij techomij ewiꞌ ruqꞌuin, nowi ma queriꞌ ta neban, ja nyoꞌ parte chewij arjaꞌ nixrujach pa rukꞌaꞌ ja ralcalta, ja cꞌa ralcalta nixrujach chic pa rukꞌaꞌ comisario in nixrucoj pa cheꞌ. 26Ni katzij wiꞌ ja xtinbij chewe riꞌ chi ni maquixelto wiꞌ ja pa cheꞌ, nixelto cꞌa pro netoj can na nojel ja recꞌas, nixtacꞌa cꞌo ta jun ti centavo ja maquita xtetoj can.
27In jun chic ecꞌwaxan ja bitajnak can ojer chi: —Maxta teban rij tak quewiꞌ ja rewixjayilal owi ewachajilal. Queriꞌ ja bitajnak can. 28Pro ja ranin nbij chewe, wi cꞌo jun masqui xa xutzꞌat jun ixok in xyarij kaj pa ranma jariꞌ xuban rij rwiꞌ ja rxjayil pa ranma. 29Ja cꞌa panewach ja cꞌo pan ewiquikꞌaꞌ wi xa rmal tok nixkaj chipan il mac mejor, tecꞌotoꞌel in techꞌakijel. Queriꞌ nbij chewe como más na utz netzꞌilaꞌ jun panewach chwach ja nbe ja recuerpo chi jun pa kꞌakꞌ. 30In ja rekꞌaꞌ ja rewiquikꞌaꞌ wi xa rmal tok nixkaj chipan il mac mejor, tekupijel in techꞌakijel chakajaꞌ como más na utz netzꞌilaꞌ jun ekꞌaꞌ chwach ja nbe ja recuerpo chi jun pa kꞌakꞌ.
31In jun chic ja bitajnak can ojer quewariꞌ: —Ja wi cꞌo jun xajutij xujach can ja rxjayil rjawaxic chi nuban jun wuj in ntzꞌibaj chipan chi xajutij nuyaꞌ can, ja cꞌa wuj tok ntzuri nujach can tre ja rixok. Queriꞌ ja bitajnak can. 32Pro ja ranin nbij chewe, wi cꞌo jun xajutij xujach can ja rxjayil in ja rxjayil wi ma macunnak ta ruqꞌuin jun chic achi, arjaꞌ kas kꞌalawachili numin ja rxjayil chipan ja radulterio. In wi cꞌo jun achi nucꞌam jun ixok jachon can jariꞌ achi adulterio ja nuban.
33In jun chic ecꞌwaxan ja bitajnak can chique ja winak ojer chi: —Maxta ma katzij ta teban ja tok neban jurar pro jariꞌ tebanaꞌ cumplir ja netzujuj tre ja kajaw Dios tok neban jurar. Queriꞌ ja bitajnak can. 34Pro ja ranin nbij chewe, majutij teban jurar. Ma tenataj ta ja caj chi rbanic jurar como ja caj jariꞌ ocnak rtzꞌulibal ja Dios ja nimlaj Rey 35in nixtacꞌa nenataj ta rwachꞌulew chakajaꞌ chi rbanic jurar como ja rwachꞌulew jariꞌ ocnak rcꞌolbal rkan ja Dios in nixtacꞌa tinamit ta Jerusalén nenataj chakajaꞌ como ja Jerusalén jariꞌ ocnak ja rtinamit ja Dios ja nimlaj Rey 36in nixtacꞌa nenataj ta ewíꞌ chakajaꞌ chi rbanic jurar como ja rixix maquixcowini xteqꞌuex ta rcoloril jun ti chirwach rsamal ewíꞌ xteban ta sak tre owi kꞌek. 37Ja tok wi cꞌo jeꞌe nebij ni tebij rubiꞌ, wi can, can quixcheꞌe, nowi ma can ta, ma can ta quixcheꞌe. Ja cꞌa wi cꞌo juleꞌ chic tzij nebij ja wi ma ja tariꞌ ja can owi ma can ta jariꞌ juleꞌ tzij xa ruqꞌuin diablo penak wiꞌ.
38In jun chic ecꞌwaxan ja bitajnak can ojer chi: —Ja wi cꞌo jun xayoj jun rwach queriꞌ nba̱n chawe atat chakajaꞌ, nba̱n rcꞌaxel chawe, nyo̱j jun awach owi cꞌo jun xawasaj jun rey queriꞌ nba̱n chawe atat chakajaꞌ, nba̱n rcꞌaxel chawe, nwasax jun awey. Queriꞌ ja bitajnak can. 39Pro ja ranin nbij chewe, ma teyaꞌ ta rjil rcꞌaxel chique ja nebanowi ja ritzelal chewe. Ja neban, wi cꞌo jun xuyaꞌ jun kꞌaꞌ xewey teyaꞌaꞌ lugar tre chi nuyaꞌ chic jun chajuparaj. 40In wi cꞌo chic jun xixrucꞌamel pa kꞌetbaltzij chi nrajoꞌ numaj chewe ja recamisa ja neban, teyaꞌaꞌ tre in teyaꞌaꞌ echaqueta tre chakajaꞌ. 41Ja wi cꞌo jun xixruban mandar chi nixoc chuxeꞌ jun ijkaꞌm in nixtreꞌel trij in nbij chewe chi pa jun kilómetro neyaꞌaꞌ wiꞌ, ja cꞌa neban ixix, tetzujuj tre chi pa caꞌiꞌ kilómetro neyaꞌaꞌ wiꞌ. 42Ja wi cꞌo jun cꞌoli xcꞌutuj chewe teyaꞌaꞌ tre in wi cꞌo jun nrajoꞌ nukaj pwok chewe maxta ma teyaꞌ ta tre chakajaꞌ.
43In jun chic ecꞌwaxan ja bitajnak can ojer chi: —Queꞌewajoꞌ ja reprójimo, ja cꞌa recꞌulel itzel queꞌetzꞌataꞌ. Queriꞌ ja bitajnak can. 44Pro ja ranin nbij chewe, queꞌewajoꞌ ja recꞌulel, ja tok ecꞌoli nebin itzel tak tzij chewe ja cꞌa rixix solo utzlaj tak tzij tebij chique, ja tok ecꞌoli ja xa itzel nixquetzꞌat ja cꞌa rixix solo utzil tebanaꞌ chique, ja tok ecꞌoli nixtzꞌujuwi nixyokꞌowi owi nqueban pokon chewe ja cꞌa rixix tebanaꞌ orar pa quicuenta. 45Quirtariꞌ neban utzcꞌa chi ixix nij ix kꞌalaj wiꞌ chi ix ralcꞌwal Dios ja Tatixel ewxin ja cꞌo chilaꞌ chicaj, caniꞌ nuban arjaꞌ nlasajto kꞌij pa quewiꞌ xa nak ta chi winakil chi e itzel tak winak chi e utzlaj tak winak in chakajaꞌ nkajsaj jab pa quewiꞌ canojelal chi nimanel rxin chi ma nimanel ta. 46Queriꞌ nbij chewe como ixix ja wi xa queyon lokꞌ neꞌenaꞌ ja lokꞌ ixquinaꞌon ixix ¿la cꞌo ta cꞌa jun rtojbalil ariꞌ nyataj chewe nechꞌob ixix? Ja wi xa queriꞌ neban xcꞌa ix junan ariꞌ cuqꞌuin ja molol tak impuesto como ejeꞌeꞌ lokꞌ nquenaꞌ quiꞌ chibil tak quiꞌ. 47In wi xa queyon ja rewachꞌalal neꞌekꞌijlaꞌ ja queriꞌ xcꞌa ix junan ariꞌ cuqꞌuin ja winak ja xa nak ta chi winakil. Queriꞌ nbij chewe como ja winak masqui ma cotak ta rwach ja Dios pro ejeꞌeꞌ nequikꞌijlaꞌ ja cachꞌalal chakajaꞌ. 48Rmalcꞌariꞌ nbij chewe, caniꞌ rbanon ja Tatixel ewxin ja cꞌo chilaꞌ chicaj ni majun falta tre ja rajoben riꞌil cꞌo tre queriꞌ cꞌa chewe ixix chakajaꞌ rjawaxic chi ni majun falta tre ja rajoben riꞌil cꞌo chewe.
© 2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.