Matìù 5
5
Èngǎ̧ Yesò a ègwet abȩ
1AfɨꞋa Yesò ye ènɔ̧̂ bɔbȩ yàa la, tà kɔꞋ ngà a ègwet abȩ kǒ ntsèke a si, bɔkatè tò e bu̧u̧te a ngèt tò, 2tà bùꞋ me nyɨꞋte awɔb mèngà̧ maa shua nê;
3“Ntsɔ̧̀ wu bòt bu bɔ ko nê,
bɔ wu bòt mbuŋ a mbì Mbɔ̧ɔ̧mà la.
Kèfɔ̧̀ Mbɔ̧ɔ̧mà wu abua yɔb.
4Ntsɔ̧̀ wu bòt bu bɔ̀ɔ ndɨ̀à la,
Mbɔ̧ɔ̧mà naa li bɔte awɔb.
5Ntsɔ̧̀ wu bèmbɔɔla bòt,
bɔɔ li bɔ àghɨa Mbɔ̧ɔ̧mà kàꞋ àwɔb la.
6Ntsɔ̧̀ wu bòt bu bɔ̀ɔ mbê ndâ nkɨ ghɨ̌
àghɨa Mbɔ̧ɔ̧mà nàa nkɨà la,
Mbɔ̧ɔ̧mà naa ghɨ̌ aa wu ale.
7Ntsɔ̧̀ wu bòt bu bɔ̀ɔ nkùa tèsȩte èbeko la,
Mbɔ̧ɔ̧mà naa li ku tɔb ne tèsȩ.
8Ntsɔ̧̀ wu bòt mèntɨ̧ɨ̧ kèfə e mbì Mbɔ̧ɔ̧mà,
bèŋût aa li ye a Mbɔ̧ɔ̧mà.
9Ntsɔ̧̀ wu bòt bɔ̀ɔ nkɨà àlàŋkè la,
Mbɔ̧ɔ̧mà naa li tɔ awɔb ane bɔ̧ bi.
10Ntsɔ̧̀ wu bòt bu bòt àa nkɨà àtsəa yɔb enɨ
ndɨ̀ wu bɔ̀ɔ nkɨ e ghɨ̀ àghɨa Mbɔ̧ɔ̧mà nàa nkɨà la,
kèfɔ̧̀ Mbɔ̧ɔ̧mà wu abua yɔb.
11“Ntsɔ̧̀ wu bɨ̀a wu bòt àa ntsɔ̧̀ɔ̧̀tà wɨ̧ mè nkɨà àtsəa yɨ̧ enɨ, mè ndàꞋà tèwuute mènəè kàbɔ̀ŋ fɨte ègème àtsəa yɨ̧, ambo yaã la. 12Bɨ̀ wùꞋtè àwɨ̧, ènyit yɨ̧ è bɔ, nkàà nê Mbɔ̧ɔ̧mà paŋe taꞋà àbȩ̀ abua yɨ̧ a ègwet. Eyaa wu ndɨ bɔ li ngùa nkɨ enɨ àtsəa bèndàꞋàtɔŋ Mbɔ̧ɔ̧mà bu be li ndɔ̀Ꞌ ngu a mbì lɨ̧ la.
Angwaŋ nè èkaꞋà
(Mk 9:50; Lk 14:34-35)
13“Bɨ wu mbɨ̀Ꞌɨ̀ angwaŋ ayɔɔ bòt sitsǎꞋ, ka angwaŋ bakà wua ntsia ndɨ̧̀à, ko bɔ̀ɔ ghɨ̀ na tè naa mě me lɨ̧̌ à? È tsiꞋ àghɨ aku, ntsiꞋi e kùꞋù wuê ndɨ bɔ̀ɔ maꞋa àbȩ bòt aa me tɔ̀Ꞌtè la.
14“Bɨ wu mbɨ̀Ꞌɨ̀ èkaꞋà ayɔɔ bòt sitsǎꞋ. BetsiꞋa bɔ ka və taꞋà àpfəè a ègwet èkɔŋ a lò̧ò̧tè. 15Wòt nàà kà tò̧ èkaꞋà nkàba nè èpfəêꞋ. Tàa ngɨ̀ tà tsia nè ègwet èkɔꞋ mbɨ̀Ꞌɨ̀ aa me beꞋe abua wòt ègème a lob. 16È wu ale, bɨ tsiꞋ èkaꞋà wɨ̧ e beꞋè a mbì bòt mbɨ̀Ꞌɨ̀ bɔɔ ye èfàꞋa ntsɔ̧̀ bɨ̧ e ŋa mèngùꞋte abua tǎt wɨ̧ a ègwet.
Èngà̧ adù̧ mbɨ̧te Musì
17“Bɨ̀ ka mɨ̀ɨ̀tè nê e nkɨ̀Ꞌa ghɨ̌ bɨa waꞋa mbɨ̧te Musì nè èghɨ bèndàꞋàtɔŋ Mbɔ̧ɔ̧mà e li shu la. È nka kɨꞋa ghɨ̌ bɨa waꞋa èghɨ mbɔŋ, e nkɨ̀Ꞌa ghɨ̌ aa wu nkûŋ. 18KwàꞋ ane nkûŋ, tsiꞋ è shu awɨ̧ nê ègwet bɔ̂ sitsǎꞋ e bakà lìà, àdziꞋ kǒ ane mbɨ̧ tàa, ka è màà nkòa wuê nà leꞋ, è kà nyɔ̂, tè àghɨ àgème a ntsè mbɨ̀Ꞌɨ̀ mbɨ̧tsə te shu la. 19È wu ale, wòt tà tu̧ nɔ̀ŋè ka wuê awa mbɨ̧ kǒ ane tu te lìa kwèn la, mbɔ̂ fɨte bòt ko nê bɔ̀ ghɨ mbɨ̀Ꞌɨ̀ zìa la, naa li wu tandiakwèn a kèfɔ̧̀ Mbɔ̧ɔ̧mà. Ka wòt tàa nɔ̀ŋà mbɨ̧te mbɔŋ mè nyɨ̀Ꞌta bòt nê bɔ̀ me ghɨ̀ wuê a èlɨ mbɔŋ la, naa li wu wòt ènɨ̧ a kèfɔ̧̀ Mbɔ̧ɔ̧mà. 20Ka e ngua shua wɨ̧ nê bɨ bakà ghɨ àghɨa Mbɔ̧ɔ̧mà nàa nkɨà la, te tse bènyɨꞋtà mbɨ̧te Musì nè Bèfalèsiì, ko bɨ̀ ka li nyi a kèfɔ̧̀ Mbɔ̧ɔ̧mà à.
Èngà̧ ane ntsǒtsə
(Lk 12:57-59)
21“Bɨ zə nê bɔ lè lɔ̂Ꞌ shu abua baliambì nê ‘Ko mbɨ̀Ꞌɨ̀ wòt li ndɔ̀Ꞌ mbùŋè wɔ̀bȩ̂, wòt tà bùŋè wɔ̀bȩ̂ la bɔɔ li saꞋa atò nê tà fâ̧’. 22Ka e ngua shu awɨ̧ nê wòt tsoa ane wanyɨ vi, ko bɔɔ li saꞋa atò wuê a èlɨ mbɔŋ, èwe tà tsɔ̧̀ wanyɨ vi la bɔ nɨ atò ngà a mbì sàꞋàmèkěm, èwu ewe tà tɔ wanyɨ vi ane àkèghɨ̧̀ la, tà ko nê yea li ghǎ a èwet Satàn.
23“È wu ale, wòt me kɨ eŋa àghɨ enɨ ekɔ̀ŋke a Mbɔ̧ɔ̧mà, ngà tè ngu àdziꞋa màŋa, nkù̧ù̧te nê, tà ghɨ̀ ànəa ko a me bɨɨ wanyɨ vi, 24tà tɔɔ àghɨa mbɔŋ abot mbɨ̀ ngà bɔ wanyɨ vi e làŋkè ka tà bɔ̂ nkɨ̀Ꞌɨ̂ ŋa.
25“Wòt fɨ̧̀ɨ̧̀nè àwê a èkɔ̂t, à ghà mbà̧à̧ àka tò àfɨꞋa tsa, na tà nɨa wê tè ngà ŋǎ abua wòt tàa sàꞋa èkɔ̂t la, ko taa zi àwê abua bɔkefen bɔɔ maꞋa àwê a lob tèfȩ la. 26KwàꞋ ane nkûŋ, tsiꞋ è shu awê nê à bakà tsə àtsɔb ayê te ghǎ lìa ane kapà à kà dzəê.
Èngà̧ ane mèdùùbè
27“Bɨ zə nê bɔ̀ le lɔꞋ nê, ‘Wòt ka njɨ̀ àbȩ.’ 28Ka e ngua shua wɨ̧ nê, wòt tà ye àvi mɨ̀ɨ̀tè nê ye wu paꞋte atò la, è jɨ̀ àbȩ bɔ̂ tò a èntɨ̧ɨ̧ vi tè ndɔ̀Ꞌ. 29Èghɨ àbâ àbualu̧ ayê e ghɨ̀ à fà̧ ànəê, à tsɔꞋ ngwaꞋ. A bɔ̂ŋ nê àdziꞋa ènyit ayê àko à buŋ tè ntsè ndɨ bɔ̀ɔ màꞋà wê nènkèm a èbem èwet Satàn la. 30Àbualu̧ ayê a ghɨ̀ à ghɨa kàbɔ̀ŋ à lo ngwaꞋ. A bɔ̂ŋ nê àdziꞋa ènyit ayê àko a buŋ tè ntsè ndɨ bɔ̀ɔ màꞋà wê nènkèm a èbem èwet Satàn la.”
Èngà̧ ane màntu̧a àvi kò mbâ̧ leꞋ
(Mat 19:9; Mk 10:11-12; Lk 16:18)
31“Bɔ̀ le lɔꞋ mè nê, wòt tu̧a vi vi, tà ŋa atò kèba àkatè nɨŋ nyɨ̀Ꞌte nê ye tu̧ atò. 32Ka e ngua shua wɨ̧ nê wòt tà tu̧ vi vi ane ànəa ko tsa kà wu laꞋ nê àvi wu nɔ̀ŋkè bɔ̂ wòt kǒ la, ŋut ko nê ye ghɨ atò tà tsìꞋi àvi tàa njɨ̀a àbȩ la, na tà ghà ale mè ndzɔꞋɔ wòt kǒ tsa la. Wòt tà mèe ndzɔ̀Ꞌɔ atò wu bɔ tu̧ atò la, tà ko nê ye wu àzi wòt yèa njɨ̀a àbȩ la.
Èngà̧ ane nkà̧tsə
33“Bɨ zə nê bɔ̀ le lɔꞋ mè shu abua Bàliambì nê, ‘Ko mbɨ̀Ꞌɨ̀ à li ndɔ̀Ꞌ ndzì nkà̧ àfɨte. Nê ghɨ̀ wu àghɨa à bɨ̧ɨ̧ne a mbì Mbɔ̧ɔ̧mà nê yea ghɨ̀ la.’ 34Ka e ngua shua wɨ̧ nê, ko mbɨ̀Ꞌɨ̀ wòt bê ndi ndɔ̀Ꞌ ndzì nkà̧. Wòt ka nkà̧ ègwet nkàà nê wu àdziꞋa atɨ̧ Mbɔ̧ɔ̧mà wù la, 35wòt ka nkà̧ sitsǎꞋ nkàà nê wu àdziꞋa Mbɔ̧ɔ̧mà tsite èka bi la. Wòt ka nkà̧ Jèlusalèm nkàà nê wu ntɔꞋ fɔ̧̀ ènɨ̧. 36Wòt ka ndem nkà̧ ka wuê àtsəa zi, nkàà nê betsiꞋa tà kà gheblè ka wuê nyèm yemɔ̀Ꞌ nàa me fəə kò e me fene leꞋ. 37TsiꞋ èngǎ̧ wòt è kùꞋu ane oò nè àwɔꞋ. Àghɨa ko tsa kà wu ayaa a dzəa abua wòt kàbɔ̀ŋ.
Èngà̧ ane màmvəa kàbɔ̀ŋ ane kàbɔ̀ŋ
(Lk 6:29-30)
38“Bɨ zə nê bɔ̀ le lɔ̀Ꞌ nê ‘Wòt chùꞋà èghɨ lê, à chùꞋù le tò, wòt tsɔꞋɔ èsɔŋ lê à tsɔ̀Ꞌɔ̀ le tò mɨ̧̂’, 39Ka e ngua shua wɨ̧ nê, wòt ka mvəè èsiꞋ ane wòt tà ghɨ atò a kàbɔ̀ŋ la. Wòt dèbè ngòꞋ àbâ àbualu̧ ayê à gheble ye kǒ tà dèb. 40Wòt wu fɨ̧̀ɨ̧̀nè àwê a èkɔ̂t enɨ ndǐ maꞋa yê, à tsiꞋ tà paa èmǎ̧ wê nɨŋ mɨ̧̂. 41Wòt baãaã a wê nê nɨ avi ntù̧ù̧ àgua èdzî yeamɔꞋ, à tsiꞋi nɨ atò ntù̧ù̧ èguŋ bebe. 42Wòt lò̧o̧ àghɨ abua yê à ŋa, wòt mě tà me kɨ fû àghɨ abua yê, à ka ntu̧.
Mànkɔŋka bɔmbù̧
43“Bɨ zə nê bɔ̀ lè lɔꞋ nê, ‘Wòt me kɔ̀ŋkè wanyɨ vi mpààbà wɔ̀mbù̧ vi.’ 44Ka e ngua shua wɨ̧ nê ‘Bɨ̀ me kɔ̀ŋkè bɔmbù̧ bɨ̧, mè tsaꞋta a Mbɔ̧ɔ̧mà ane bòt bu bɔ̀ɔ nkɨà ètsə bɨ̧ enɨ la.’ 45Bɨ̀ ghɨ̀ ale, mbɨ̀Ꞌɨ̀ ewu bɔ̧ tǎt wɨ̧ a ègwet. Tàà ngɨ̀à nyèm tea a ègwet bòt kàbɔ̀ŋ nè èbe ntsɔ̧̀, mè ntsàà mbɨ̀ŋ è lua a ègwet bòt mènəè ntsɔ̧̀ nè bòt mènəè kàbɔ̀ŋ. 46Bɨ me kɔ̀ŋkè wuê bòt bu bɔ̀ɔ nkɔ̀ŋkà àwɨ̧ la, ko àbȩ̀ yɨ̧ wu ghà à? Ka wuê bòt bu bɔ̀ɔ nɨ̀a èkab taksì la a ngɨ̀à wuê a èlɨ mbɔŋ à? 47Bɨ me tsàꞋte wuê ndàꞋà bɔnyɨ bɨ̧, bɨ ko nê bɨ ghɨ ghà tè ntsè bòt ko à? Ka bòt bu kà ko a Mbɔ̧ɔ̧mà la aà ngɨ̀à wuê a èlɨ mbɔŋ à? 48È wu ale, mènəè mɨ̧ bɔ ndɨ nàa nèète tɨ̧ɨ̧ ndɨŋndɨ̀ŋ mbɨ̀Ꞌɨ̀ tǎt wɨ̧ a ègwet nàa ndɨŋndɨ̀ŋ la.
© 2006, Cameroon Association for Bible Translation and Literacy