Mātiu 5
5
1Pea 'i Tana sio ki te fu'u kakaí, ne'e 'alu ake Ia ki te ma'ungá, pea 'i Tana nofo ifó ne'e 'u'unu atu kiā Ia Tana kau akó; 2pea ko 'eni Tana 'ū akonaki ne'e fai kiā nātoú:
Ko te 'ū manū'iá
(Luke 6:20-23)
3“'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku ongo'i masiva 'i te notou laumālié, he 'oku 'o nātou 'ia te Pule'anga 'o Hēvaní.
4'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku mamahí, he 'e notou ma'u 'ia te fiamālié.#'Ais 61:2
5'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku anga-maluú, he 'e tō mo'o nātou 'ia te fanuá.
6'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fiakai mo fiainu ki te mā'oni'oní, he 'e fakamākona 'ia nātou.
7'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku manava'ofá, he 'e fai manava'ofa kiā nātou.
8'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku ma'a te notou lotó, he 'e notou mamata ki te 'Atuá.#Saame 24:3-4
9'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fakatupu melinó, he 'e ui 'ia nātou ko te fānau 'a te 'Atuá.
10'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kote'uhí ko te mā'oni'oní, he 'oku 'o nātou 'ia te Pule'anga 'o Hēvaní.
11'Oku manū'ia 'ia kōtou, 'o kā manukia, mo fakatanga'i, mo lohi'ekina 'i te kovi kehekehe, kote'uhí ko Au.#1 Pita 4:14 12Kotou fiafia mo hākailangitau, he 'e lahi te kotou totongí 'i hēvani; he ne'e pehē te notou fakatanga'i 'ia te kau palōfitá, 'a ē ne mu'amu'a 'iā kōtoú.#2 Kal 36:16; Ngā 7:52
Ko te māsimá mo te maamá
(Ma'ake 9:50; Luke 14:34-35)
13“Ko kōtoú ko te māsima 'o te fanuá; pea kā mole mei te māsimá tono koná, 'e toe fakakonakona te māsimá 'aki 'ia te ā? 'Oku kala kei 'aonga ia ki he me'a, kā ko te laku pē ki tu'a ke tāmalaki 'e te kakaí.
14Ko kōtoú ko te maama 'o māmani; ko te kolo 'oku tu'u 'i te funga ma'unga 'oku kailoa ina lava ke puli.#Sione 8:12; 9:5 15Pea 'oku kala tutu he maama 'o fa'o ki te puha, kā ki te tu'unga maamá pē, pea 'oku ulo atu ia kiā nātou fuli pē 'oku 'i te falé.#Ma'ake 4:21; Luke 8:16; 11:33 16Pehē foki, ke ulo atu te kotou maamá ke hā ki te kakaí, ke notou mamata ki te kotou 'ū ngāue leleí, pea fakamālō'ina te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní.#1 Pita 2:12
Ko te lao 'a Mōsesé
17“'Aua 'e kotou mahalo kua U ha'ú ke fakata'e'aonga'i 'ia te Laó, pe ko te Tohi Palōfitá; ne'e kala Kita ha'ú ke fakata'e'aonga'i, kā ke fakakakato. 18He 'Okou tala mo'oni atu kiā kōtou, lolotonga 'oku he'iki ai mole 'ia te langí mo māmani, 'e kala mole mei te Laó he fe'i mata'itohi pē he fe'i kohi 'e taha, kae'aua ke fakahoko kotoa pē.#Luke 16:17 19Ko ia ai, kā 'i ai he taha 'e tāmate'i he taha 'o te 'ū tu'utu'uni nei 'oku si'isi'í, mo ako'i pehē ki te kakaí, 'e lau ia ko te si'isi'i 'i te Pule'anga 'o Hēvaní; kā ko ia 'e fai ki ai mo ako 'akí, 'e lau ia ko te lahi 'i te Pule'anga 'o Hēvaní. 20He 'Okou tala'i atu kiā kōtou, kāpau 'e kala lahi ake te kotou mā'oni'oní 'i te mā'oni'oni 'a te kau sikalaipé mo te kau Fālesí, 'e kailoa 'aupito kotou hū ki te Pule'anga 'o Hēvaní.
Ko te 'itá
21“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki ki te mātu'á 'i mu'a, 'o pehē, ‘'Aua 'e ke fakapō; pea ko ia ko 'ē 'e fakapoó, 'e 'ave 'ona ki te fakamaaú.’#'Eki 20:13; Teu 5:17 22Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou 'e Au, ko ia ko 'ē 'e 'ita ki tono kāingá, 'e 'ave 'ona ki te fakamaaú; pea ko ia ko 'ē 'e pehē ki tono kāingá, ‘Siana vale,’ 'e fakamāu'i ia 'i te Sanetalimí; kā ko ia ko 'ē 'e pehē, ‘Siana fakasesele,’ 'e fakamāumatea ia pea tutu 'i te afi 'o helí. 23Ko ia, kā kua ke ha'u mo koe he feilaulau ki te 'ōlitá, 'o ke toki manatu'i ai kua 'i ai te me'a 'oku kovi'ina ai tou kāingá kiā koe, 24tuku pē hena tau feilaulaú 'i te 'āfaki 'ōlitá, kā ke 'alu 'ia koe 'o fakalelei mo tou kāingá, pea ke toki ha'u 'o 'avatu tau feilaulaú.
25Fakalelei leva ke vave mo tou filí, lolotonga te kulā fononga 'i te alá mo iá, na'a tukuange 'ou 'e tou filí ki te fakamaaú; pea 'avatu 'e te fakamaaú ki te 'ōfisá pea sī ai 'ou ki te pilīsoné. 26'Okou tala mo'oni atu kiā koe, 'e kala ke 'alu mei ai kae'aua ke 'osi tau totongí 'o a'u ki te toenga sēniti.
Ko te tono fafiné
27“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki, ‘'Aua 'e ke tono fafine.’#'Eki 20:14; Teu 5:18 28Kā 'Okou tala kiā kotou 'e Au, ko ia ko 'ē 'e fakasio he fafine ke tafunaki ta'aná holi kiā ia, kua ina tono'i ia 'i tono lotó. 29Ko ia kāpau ko tou mata to'omata'ú 'oku fakatūkia'i 'oú, kape'i ia 'o si'aki; he 'oku sai ange kiā koe ke mole tou kupu pē 'e tahá, 'i tono sī tou sinó kakato ki heli.#Māt 18:9; Ma'ake 9:47 30Pea neongo ko tou nima to'omata'ú 'oku fakatūkia'i 'oú, tu'usi ia 'o si'aki; he 'oku sai ange kiā koe ke mole hau kupu pē 'e taha, 'i te sī tou sinó kakato ki heli.#Māt 18:8; Ma'ake 9:43
Ko te vete malí
(Mātiu 19:9; Ma'ake 10:11-12; Luke 16:18)
31“Ne folafola 'aki foki 'o pehē, ‘Kā 'i ai he taha 'e si'aki tono malí, ke 'avange ia ki ai he tohi vete.’#Teu 24:1-4; Māt 19:7; Ma'ake 10:4 32Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou, ko ia ko 'ē kua si'aki tono malí, kae kailoa 'i tana faihala mo he taha, 'oku tukuange 'e ia 'ona ke tonoa; pea ko te tangata 'e mali mo ia kua si'akí, 'oku tono fafine ia.#Māt 19:9; Ma'ake 10:11-12; Luke 16:18; 1 Kol 7:10-11
Ko te fuakava lohí
33“Kua kotou fanongo foki, ne'e folafola 'aki ki te mātu'á 'i mu'a, ‘'Aua 'e ke fuakava lohi, kā ke fai ki te 'Alikí tau 'ū fuakavá.’#Lev 19:12; Nōm 30:2; Teu 23:21 34Kā 'Okou tala'i atu kiā kotou 'e Au, 'aua 'aupito 'e ke fuakava. 'Aua 'e lea ki te langí, he ko te taloni ia 'o te 'Atuá;#Sēm 5:12; 'Ais 66:1; Māt 23:22 35pe ki te fanuá, he ko Tono tu'unga va'e; pe ki Selusalema, he ko te kolo ia 'o te Tu'i Fakalevalevá.#'Ais 66:1; Saame 48:2 36'Aua 'e fuakava ki tou 'ulú, he 'oku kala ke mafai ki tono liliu 'o he lau'i'ulu 'e taha ke hinahina pe 'uli'uli. 37Kā 'i te kotou aleá, ke 'io pē te kotou 'ió; mo kailoa pē te kotou kailoá. He kā 'i ai leva ho'oná fakalahi, 'oku mei te Filí ia.
Ko te sāuní
(Luke 6:29-30)
38“Kua kotou fanongo ne'e folafola 'aki 'o pehē, ‘Ke totongi 'aki te fe'i mata he fe'i mata, mo te fe'i nifo 'aki he fe'i nifo.’#'Eki 21:24; Lev 24:20; Teu 19:21 39Kā 'Okou tala'i atu kiā kotou, 'aua 'e sāuni he kovi 'oku fai mai kiā koe; kae kāpau 'e sipi'i he taha tou kau'ahe mata'ú, hanga atu koe, 'o fulihi ki ai tou kau'ahe hemá. 40Pea kā loto he taha ke kulā hopo, pea ke ma'u 'e ia tou soté, 'avange kiā ia mo tou pulupulú. 41Pea kā fakafatongia'i 'ou he taha ke 'ave 'ona 'i te maile 'e taha, 'alu mo ia ke maile ua. 42Kā kole atu he taha kiā koe, pea tali; pea kā loto he taha ke nō meiā koe, 'aua 'e ke sītu'a mei ai.
Ko te 'ofá
(Luke 6:27-28, 32, 36)
43“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki 'o pehē, ‘'E ke 'ofa ki tou kaungā'apí, kae fihi'a ki tou filí.’#Lev 19:18 44Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou, kotou 'ofa'i te kotou 'ū filí, pea hūfia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kōtoú.#5:44 hūfia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kōtoú: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, tāpuaki'i nātou 'oku kape'i kōtoú, failelei kiā nātou 'oku fihi'a kiā kōtoú, pea hūfia 'ia nātou 'oku faikovi mo fakatanga'i kōtoú. 45Kote'uhí ke kotou taau mo te fānau 'a te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní; he 'oku fakaulo 'e Ia Tana la'aá ki te anga-koví mo te anga-leleí, pea 'oku faka'ua Ia ki te faitotonú mo te faihalá. 46He kāpau 'e kotou 'ofa'i 'ia natou pē 'oku 'ofa maí, ko te ā he totongi 'e kotou ma'u? 'Oku kala koā fai pehē mo te kau tānaki tukuhaú? 47Pea kāpau 'oku kotou fetapa ki te kotou kāingá pē, ko te ā he me'a 'oku kotou fai 'oku hulu atu? 'Oku kailoa koā fai 'e te Senitailé foki 'ia te me'a ko iá? 48Kae kotou haohaoa pē 'ia kōtou; 'o hangē foki ko te haohaoa 'ia te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní.#Lev 19:2; Teu 18:13
© 2023 Misiona Tonga 'a e Uikilifi (Wycliffe Tonga Missions)
Mātiu 5
5
1Pea 'i Tana sio ki te fu'u kakaí, ne'e 'alu ake Ia ki te ma'ungá, pea 'i Tana nofo ifó ne'e 'u'unu atu kiā Ia Tana kau akó; 2pea ko 'eni Tana 'ū akonaki ne'e fai kiā nātoú:
Ko te 'ū manū'iá
(Luke 6:20-23)
3“'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku ongo'i masiva 'i te notou laumālié, he 'oku 'o nātou 'ia te Pule'anga 'o Hēvaní.
4'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku mamahí, he 'e notou ma'u 'ia te fiamālié.#'Ais 61:2
5'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku anga-maluú, he 'e tō mo'o nātou 'ia te fanuá.
6'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fiakai mo fiainu ki te mā'oni'oní, he 'e fakamākona 'ia nātou.
7'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku manava'ofá, he 'e fai manava'ofa kiā nātou.
8'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku ma'a te notou lotó, he 'e notou mamata ki te 'Atuá.#Saame 24:3-4
9'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fakatupu melinó, he 'e ui 'ia nātou ko te fānau 'a te 'Atuá.
10'Oku manū'ia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kote'uhí ko te mā'oni'oní, he 'oku 'o nātou 'ia te Pule'anga 'o Hēvaní.
11'Oku manū'ia 'ia kōtou, 'o kā manukia, mo fakatanga'i, mo lohi'ekina 'i te kovi kehekehe, kote'uhí ko Au.#1 Pita 4:14 12Kotou fiafia mo hākailangitau, he 'e lahi te kotou totongí 'i hēvani; he ne'e pehē te notou fakatanga'i 'ia te kau palōfitá, 'a ē ne mu'amu'a 'iā kōtoú.#2 Kal 36:16; Ngā 7:52
Ko te māsimá mo te maamá
(Ma'ake 9:50; Luke 14:34-35)
13“Ko kōtoú ko te māsima 'o te fanuá; pea kā mole mei te māsimá tono koná, 'e toe fakakonakona te māsimá 'aki 'ia te ā? 'Oku kala kei 'aonga ia ki he me'a, kā ko te laku pē ki tu'a ke tāmalaki 'e te kakaí.
14Ko kōtoú ko te maama 'o māmani; ko te kolo 'oku tu'u 'i te funga ma'unga 'oku kailoa ina lava ke puli.#Sione 8:12; 9:5 15Pea 'oku kala tutu he maama 'o fa'o ki te puha, kā ki te tu'unga maamá pē, pea 'oku ulo atu ia kiā nātou fuli pē 'oku 'i te falé.#Ma'ake 4:21; Luke 8:16; 11:33 16Pehē foki, ke ulo atu te kotou maamá ke hā ki te kakaí, ke notou mamata ki te kotou 'ū ngāue leleí, pea fakamālō'ina te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní.#1 Pita 2:12
Ko te lao 'a Mōsesé
17“'Aua 'e kotou mahalo kua U ha'ú ke fakata'e'aonga'i 'ia te Laó, pe ko te Tohi Palōfitá; ne'e kala Kita ha'ú ke fakata'e'aonga'i, kā ke fakakakato. 18He 'Okou tala mo'oni atu kiā kōtou, lolotonga 'oku he'iki ai mole 'ia te langí mo māmani, 'e kala mole mei te Laó he fe'i mata'itohi pē he fe'i kohi 'e taha, kae'aua ke fakahoko kotoa pē.#Luke 16:17 19Ko ia ai, kā 'i ai he taha 'e tāmate'i he taha 'o te 'ū tu'utu'uni nei 'oku si'isi'í, mo ako'i pehē ki te kakaí, 'e lau ia ko te si'isi'i 'i te Pule'anga 'o Hēvaní; kā ko ia 'e fai ki ai mo ako 'akí, 'e lau ia ko te lahi 'i te Pule'anga 'o Hēvaní. 20He 'Okou tala'i atu kiā kōtou, kāpau 'e kala lahi ake te kotou mā'oni'oní 'i te mā'oni'oni 'a te kau sikalaipé mo te kau Fālesí, 'e kailoa 'aupito kotou hū ki te Pule'anga 'o Hēvaní.
Ko te 'itá
21“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki ki te mātu'á 'i mu'a, 'o pehē, ‘'Aua 'e ke fakapō; pea ko ia ko 'ē 'e fakapoó, 'e 'ave 'ona ki te fakamaaú.’#'Eki 20:13; Teu 5:17 22Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou 'e Au, ko ia ko 'ē 'e 'ita ki tono kāingá, 'e 'ave 'ona ki te fakamaaú; pea ko ia ko 'ē 'e pehē ki tono kāingá, ‘Siana vale,’ 'e fakamāu'i ia 'i te Sanetalimí; kā ko ia ko 'ē 'e pehē, ‘Siana fakasesele,’ 'e fakamāumatea ia pea tutu 'i te afi 'o helí. 23Ko ia, kā kua ke ha'u mo koe he feilaulau ki te 'ōlitá, 'o ke toki manatu'i ai kua 'i ai te me'a 'oku kovi'ina ai tou kāingá kiā koe, 24tuku pē hena tau feilaulaú 'i te 'āfaki 'ōlitá, kā ke 'alu 'ia koe 'o fakalelei mo tou kāingá, pea ke toki ha'u 'o 'avatu tau feilaulaú.
25Fakalelei leva ke vave mo tou filí, lolotonga te kulā fononga 'i te alá mo iá, na'a tukuange 'ou 'e tou filí ki te fakamaaú; pea 'avatu 'e te fakamaaú ki te 'ōfisá pea sī ai 'ou ki te pilīsoné. 26'Okou tala mo'oni atu kiā koe, 'e kala ke 'alu mei ai kae'aua ke 'osi tau totongí 'o a'u ki te toenga sēniti.
Ko te tono fafiné
27“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki, ‘'Aua 'e ke tono fafine.’#'Eki 20:14; Teu 5:18 28Kā 'Okou tala kiā kotou 'e Au, ko ia ko 'ē 'e fakasio he fafine ke tafunaki ta'aná holi kiā ia, kua ina tono'i ia 'i tono lotó. 29Ko ia kāpau ko tou mata to'omata'ú 'oku fakatūkia'i 'oú, kape'i ia 'o si'aki; he 'oku sai ange kiā koe ke mole tou kupu pē 'e tahá, 'i tono sī tou sinó kakato ki heli.#Māt 18:9; Ma'ake 9:47 30Pea neongo ko tou nima to'omata'ú 'oku fakatūkia'i 'oú, tu'usi ia 'o si'aki; he 'oku sai ange kiā koe ke mole hau kupu pē 'e taha, 'i te sī tou sinó kakato ki heli.#Māt 18:8; Ma'ake 9:43
Ko te vete malí
(Mātiu 19:9; Ma'ake 10:11-12; Luke 16:18)
31“Ne folafola 'aki foki 'o pehē, ‘Kā 'i ai he taha 'e si'aki tono malí, ke 'avange ia ki ai he tohi vete.’#Teu 24:1-4; Māt 19:7; Ma'ake 10:4 32Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou, ko ia ko 'ē kua si'aki tono malí, kae kailoa 'i tana faihala mo he taha, 'oku tukuange 'e ia 'ona ke tonoa; pea ko te tangata 'e mali mo ia kua si'akí, 'oku tono fafine ia.#Māt 19:9; Ma'ake 10:11-12; Luke 16:18; 1 Kol 7:10-11
Ko te fuakava lohí
33“Kua kotou fanongo foki, ne'e folafola 'aki ki te mātu'á 'i mu'a, ‘'Aua 'e ke fuakava lohi, kā ke fai ki te 'Alikí tau 'ū fuakavá.’#Lev 19:12; Nōm 30:2; Teu 23:21 34Kā 'Okou tala'i atu kiā kotou 'e Au, 'aua 'aupito 'e ke fuakava. 'Aua 'e lea ki te langí, he ko te taloni ia 'o te 'Atuá;#Sēm 5:12; 'Ais 66:1; Māt 23:22 35pe ki te fanuá, he ko Tono tu'unga va'e; pe ki Selusalema, he ko te kolo ia 'o te Tu'i Fakalevalevá.#'Ais 66:1; Saame 48:2 36'Aua 'e fuakava ki tou 'ulú, he 'oku kala ke mafai ki tono liliu 'o he lau'i'ulu 'e taha ke hinahina pe 'uli'uli. 37Kā 'i te kotou aleá, ke 'io pē te kotou 'ió; mo kailoa pē te kotou kailoá. He kā 'i ai leva ho'oná fakalahi, 'oku mei te Filí ia.
Ko te sāuní
(Luke 6:29-30)
38“Kua kotou fanongo ne'e folafola 'aki 'o pehē, ‘Ke totongi 'aki te fe'i mata he fe'i mata, mo te fe'i nifo 'aki he fe'i nifo.’#'Eki 21:24; Lev 24:20; Teu 19:21 39Kā 'Okou tala'i atu kiā kotou, 'aua 'e sāuni he kovi 'oku fai mai kiā koe; kae kāpau 'e sipi'i he taha tou kau'ahe mata'ú, hanga atu koe, 'o fulihi ki ai tou kau'ahe hemá. 40Pea kā loto he taha ke kulā hopo, pea ke ma'u 'e ia tou soté, 'avange kiā ia mo tou pulupulú. 41Pea kā fakafatongia'i 'ou he taha ke 'ave 'ona 'i te maile 'e taha, 'alu mo ia ke maile ua. 42Kā kole atu he taha kiā koe, pea tali; pea kā loto he taha ke nō meiā koe, 'aua 'e ke sītu'a mei ai.
Ko te 'ofá
(Luke 6:27-28, 32, 36)
43“Kua kotou fanongo ne folafola 'aki 'o pehē, ‘'E ke 'ofa ki tou kaungā'apí, kae fihi'a ki tou filí.’#Lev 19:18 44Kā 'Okou tala'i atu kiā kōtou, kotou 'ofa'i te kotou 'ū filí, pea hūfia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kōtoú.#5:44 hūfia 'ia nātou 'oku fakatanga'i kōtoú: 'oku pehē 'i tono 'ū hiki fualoa 'ihi, tāpuaki'i nātou 'oku kape'i kōtoú, failelei kiā nātou 'oku fihi'a kiā kōtoú, pea hūfia 'ia nātou 'oku faikovi mo fakatanga'i kōtoú. 45Kote'uhí ke kotou taau mo te fānau 'a te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní; he 'oku fakaulo 'e Ia Tana la'aá ki te anga-koví mo te anga-leleí, pea 'oku faka'ua Ia ki te faitotonú mo te faihalá. 46He kāpau 'e kotou 'ofa'i 'ia natou pē 'oku 'ofa maí, ko te ā he totongi 'e kotou ma'u? 'Oku kala koā fai pehē mo te kau tānaki tukuhaú? 47Pea kāpau 'oku kotou fetapa ki te kotou kāingá pē, ko te ā he me'a 'oku kotou fai 'oku hulu atu? 'Oku kailoa koā fai 'e te Senitailé foki 'ia te me'a ko iá? 48Kae kotou haohaoa pē 'ia kōtou; 'o hangē foki ko te haohaoa 'ia te kotou Tamai 'oku 'i hēvaní.#Lev 19:2; Teu 18:13
© 2023 Misiona Tonga 'a e Uikilifi (Wycliffe Tonga Missions)