Matvei 5
5
IISUS OPENDAB MÄGEL 5-7
Midä om oza?
(Luk. 6:20-23)
1Konz Iisus nägišti suren rahvazkogon, hän libui mägele. Hän ištuihe i openikad tuliba hänennoks. 2Hän zavodi pagišta i openzi heid muga:
3«Ozavad oma gol՚l՚ad hengel:
hö eläškandeba taivhan valdkundas.
4Ozavad oma voikajad:
Jumal tüništoitab heid.
5Ozavad oma tirpajad:
heiden linneb kaik ma.
6Ozavad oma tozioiktusen näl՚gäs olijad:
heid sötaškatas külläks.
7Ozavad oma armahtajad:
heid-ki armahtadas.
8Ozavad oma puhtazsüdäimeližed:
hö nägištaba Jumalan.
9Ozavad oma kožmusensauvojad:
heid kucuškatas Jumalan lapsikš.
10Ozavad oma ned, keda kükstas tozioiktan elon tagut:
hö eläškandeba taivhan valdkundas.
11Ozavad olet tö, konz teid minun tagut lajidas, kükstas i konz teiden polhe kelhil sanoil pagištas kaiked pahad. 12Ihastugat, ilostugat, sikš ku pauk, kudamban tö sat taivhas, om sur՚. Mugažo kükstihe Jumalan sanankandajid, kudambad eliba edel teid.»
Sol i lämoi
(Mark. 9:50; Luk. 14:34-35; 11:33)
13«Tö olet man sol. No ku sol kadotab magun, ka mi tegeb sen solakahaks? Se ei kožu nikuna: se tactas, i mehed polgetaba sen jaugoil.
14Tö olet mirun lämoi. Lidn, kudamb seižub mägen ocal, ei voi peittas. 15Ei pangoi viritadud lampad astijan alle, a pandas lampanpidimehe. Siloi lämoi palab kaikile pertiš olijoile. 16Muga palagaha teiden-ki lämoi mehile, miše hö nägižiba teiden hüväd tegod i ülenzoitaižiba teiden Tatad, kudamb om taivhas.»
Käskišton polhe
17«Algat lugekoi, miše minä olen tulnu käskištod i Jumalan sanankandajiden kirjutusid murendamha. En minä ole tulnu murendamha, vaiše täutmaha. 18Todeks sanun teile: kuni oma taivaz i ma, käskištospäi ei kado ni üks՚ kirjam, ni üks՚ čokim edel, ku kaik muga linneb. 19Ken murendab miččen-ni käskön, eskai kaikid penemban-ki, i ninga opendab, händast kucuškatas kaikid penembaks taivhan valdkundas. No se, kudamb eläb käskišton mödhe i ninga opendab, kucuškatas taivhan valdkundas kaikid surembaks. 20Minä sanun teile: ku tö et eläškakoi Jumalan tahton mödhe paremba mi käskištonopendajad i farisejad, ka et päzugoi taivhan valdkundaha.»
Vihan i ridan polhe
(Luk. 12:57-59)
21«Tö tedat, miše jo ezitatoile oli sanutud: ‘Ala riko.’ Ken rikob, maksab sudad. 22No minä sanun teile: kaikutte, ken uhtei käregandeb vellen päle, maksab sudad. Mugažo kaikutte, ken sanub ičeze vellele: ‘Voi sinä hagopä’, maksab Nevondkundan sudad, i ken sanub: ‘Voi sinä urad’, maksab adun lämoid.
23Ku sinä ved altarile lahjad, i sigä johtutad, miše vellel om midä-se sindai vasthapäi, 24ka jäta lahj altarin edehe i mäne edel latte vellenke. Sen jäl՚ghe mäne vemha lahj altarile.
25Ku ken-ni sudiše sinunke, latte teramba, konz hänenke völ oled astmas sudha. Muite hän andab sindai sudjan käzihe, i sudj andab sindai varjoičijale, i muga sindai tactas türmha. 26Todeks sanun sinei: sigäpäi sinä ed lähte, kuni ed maksa kaiked jäl՚gmäižehe kodrantahasai.»
Huiktoiden azjoiden polhe
(Matv. 18:8-9; 19:9; Mark. 10:11-12; Luk. 16:18)
27«Tö tedat, miše ezitatoile oli sanutud: ‘Ala magada verhan akanke.’ 28No minä sanun teile: kaikutte, kudamb kacub naižehe himonke, om südäimes jo magadanu hänenke.
29Ku sinun oiged sil՚m veb sindai grähkähä, ratkaida se i taci laptaha. Ved՚ sinei linneb paremb, miše sinä kadotad vaiše ühten palan hibjaspäi, mi kaik sinun hibj tactas adhu. 30Ku sinun oiged käzi veb sindai grähkähä, čapa se i taci laptaha. Ved՚ sinei linneb paremb, miše sinä kadotad vaiše ühten palan hibjaspäi, mi kaik sinun hibj tactas adhu.
31Om mugažo sanutud: ‘Ku mužik tahtoib erigata ičeze akaspäi, hänele tarbiž antta akale erigoituzbumag.’ 32No minä sanun teile: kaikutte kudamb tacib ičeze akan, a ak ei olend vedelusen, hän ajab händast verhan mužikannoks. I ken naib mužikan tactud akal, hän magadab toižen mužikan akanke.»
Pidägat ičetoi sana vahvas
33«Tö völ tedat, miše jo ezitatoile oli sanutud: ‘Ala kelasta, ku andad vahvan sanan’ i ‘Pidä vahvas sana, kudamban oled Ižandale andnu.’ 34No minä sanun teile: Algat nikonz vahvištoitkoi ičetoi sanoid – ei taivhan kal՚t, sikš ku se om Jumalan valdsija, 35ei man kal՚t, sikš ku nece om hänen jaugoiden alanduz, ei Jerusaliman kal՚t, sikš ku nece om suren kunigahan lidn. 36Ala vahvištoita sanoid ičeiž pän kal՚t, sikš ku sinä iče ed voi tehta üht-ki hibust mustaks vai vauktaks. 37Konz pidab vahvištoitta sanad, sanugat vaiše: ‘Ka’ vai ‘Ei.’ Enamb om jo pahaspäi.»
Armastagat ičetoi vihanikoid
(Luk. 6:27-36)
38«Teile om sanutud: ‘Sil՚m sil՚mäs, hambaz hambhas.’ 39No minä sanun teile: algat vastustagoi pahad. A ku ken-se löb sindai oiktaha modpoliškoho, kända hänele hur-ki. 40Ku ken-se tahtoib sudan kal՚t otta sinai alembaižen soban, anda hänele pälembaine-ki. 41Ku ken-se käskeb astta hänenke virstan, mäne kaks՚. 42Anda sille, ken sinai pakičeb, ala käraute sel՚gäl sille, ken tahtoib otta sinai velgha.
43Teile om sanutud: ‘Armasta ičeiž lähembašt i ala navedi ičeiž vihanikad.’ 44No minä sanun teile: Armastagat ičetoi vihanikoid, blahoslovigat nenid, ked pakičeba teiden päle Jumalan vihad, tehkat hüväd teiden vihanikoile i loičkat neniden polhe, ked mokičeba i kükseba teid. 45Siloi tö olet teiden taivhaližen Tatan lapsed. Hän andab päiväižele nousta kut hüvile, muga pahoile-ki i oigendab vihman kut tozioiktoile, muga jumalatomile-ki. 46Ku tö armastat nenid, ked armastaba teid, miččen paukan völ varastat? Ei-ik muga tehkoi pahad maksunkeradajad-ki? 47Ku tö sanut tervhensanoid vaiše teiden läheližile, midä sid՚ om mugošt? Ei-ik muga tehkoi ned-ki, ked ei tuntkoi Jumalad? 48Olgat tö-ki hüväd kaikes, muga kut om hüvä teiden taivhaline Tat.»
(c) Biblijan kändmižen institut, Helsinki 2006