Matiyu 12
12
Yesu ɗa Asheku a kain ka Ashibi
(Marku 2:23-28; Luka 6:1-5)
1Kain ka te n kain ka Ashibi,† Yesu n atoni a ne a ka wala a mere ma ashina a ilya. Atoni a ne a ka pana kambulu, aku a gita̱i ukoɗuso aratu a ilya n a yuruwi n a takumi. 2An Afarishi a wenei nala, aku a tonukoi Yesu, “U gan atoni a vunu a yain nala wa! Mele ma kain ka Ashibi ma ɓishinka ta̱ uyan manyan n kain ka Ashibi.”
3Yesu wushuki, “Ma wundya i yan ka̱neshi u ili iꞌya Dawuda n aje a nwalu a ne a yain an a ka pana kambulu vi? 4U uwai a Kuwa ku Kashila̱ u takumai iburodi i uwulukpi, ko an u wokoi Mele ma ɓishinka ta̱ a takuma iꞌya. Aɗara̱kpi a ɗa koshi a wushunki a takuma u ɗa. #1 Sam. 21:1-6. 5Ma wundya i yan ka̱neshi u Mele ma Musa ma ma danai aɗara̱kpi a ɗa koshi a ka yan manyan a Kuwa ku Kashila̱ n kain ka Ashibi ki? Shegai ko uza wa̱ la u danai a nusuka mele ma Ashibi wa. 6N tonuko ɗa̱, uza ɗa u lai Kuwa ku Kashila̱ aya pini naha. 7A da baci i revei kalen ka Tagara̱da u Kashila̱ u na vi, ‘N la ta̱ uciga i woko aza a asuvayali a asu u atoku a ɗe, n u ɗa ya yanka mu uɗara̱kpa,’† #Hos. 6:6. iꞌa̱ri ya kiɗa̱ga ama a na yi aza ɗa bawu aꞌa̱ri n unyushi ugana wa. 8Adama a nala, mpa Maku ma Vuma Asheku a ɗa, hal n a kain ka Ashibi dem.”
Yesu ta̱na̱sa̱i vuma ɗa ili i soi kukere
(Marku 3:1-6; Luka 6:6-11)
9An Yesu a̱sa̱ka̱i a asu vi, aku u ba u uwai a kagata ka Kashila̱ ka ka̱ri evu. 10U cina ta̱ pini vuma ɗa ili i soi kukere. Afarishi a zuwuka yi aꞌeshi tsa̱ra̱ a tsa̱ra̱ ili iꞌya a ka sapula yi n iꞌya, aku a wece yi, “Wa̱ dere a ta̱na̱sa̱ vuma n kain ka Ashibi?”
11U wushunku le, “Iꞌa̱ baci n macon† aku ma rukpa̱i a ilyukoi n kain ka Ashibi, ya wutukpa̱ ma wa? Mayun tani ya wutukpa̱ ta̱ ma. 12Ama a la ta̱ ncon kalen, adama a nala, dere ɗa a yain ili i shinga n kain ka Ashibi.”
13Yesu tonukoi vuma vi, “Ba̱ra̱kpa̱ kukere ku vunu.” An u ba̱ra̱kpa̱i kukere ki, aku ku gonoi mai tyoku ku ire ki. 14Pini nala, Afarishi yi a wuta̱i a ka sheshe tyoku ɗa a ka wuna Yesu.
Kagbashi ka Kashila̱ ka ɗanga̱sai
15Yesu reve ta̱ ili iꞌya Afarishi a ka yawunsa, aku u a̱sa̱ka̱i asu vi. Ama ushani a tono yi, kpam u ta̱na̱sa̱ ta̱ gba̱ aza a mɓa̱la̱. 16Shegai u ronoi ama yi atsuvu kotsu a tonuko uza ko eyi yayi wa. 17U yan ta̱ ili i na yi tsa̱ra̱ a shaɗangu ili iꞌya Kashila̱ ka danai a una̱ u Ishaya matsumate:
18“Kagbashi ka va̱ ka na, uza ɗa n ɗanga̱sai.
Ma ciga yi ta̱, kpam u zuwa mu ta̱ n panai kayanyan cika.
Ma na̱ka̱ yi ta̱ Kulu ku va̱,
kpam wa tonuko ta̱ gba̱ iyamba an ukuna u va̱ wa̱ri dere.
19Wa nanamgbana ko tani u sala̱sa wa,
ko kpam u yain kuɓari n isali a ire wa.
20Wa koɗuso asomini a ɗa a ka̱ta̱la̱sa̱i wa,
wa cimbusa̱ tani macikalu ma ma ciga ucimba̱ wa.
Nala wa rongo uyansa hal she ukuna u ɗa wa̱ri dere u lya kaci ka ukuna u cingi.
21Iyamba gba̱ a ka zuwa ta̱ uma u le ara ne.” #Isha. 42:1-4.
Yesu n Baꞌalzabu
(Marku 3:20-30; Luka 11:14-23)
22Aku ama roku a tukoi Yesu karumba̱ kpam kabebe ka, adama a ityoni i cingi. Aku Yesu ta̱na̱sa̱i vuma vi, kute‑kute u gita̱i kadyanshi kpam u wenei asu. 23Gba̱ ama yi a yain majiyan, a danai, “Gaawan vuma u na vi Maku ma Dawuda ma, Kirisiti Kawauwi!”
24An Afarishi a panai nala, a wushunku le, “U wutukpa̱ ta̱ ityoni i cingi kpaci magono ma le Baꞌalzabu u na̱ka̱ yi ta̱ ucira u ɗa wa yan nala.”
25Yesu reve ta̱ ili iꞌya a ka yawunsa, aku u tonuko le, “Uyamba u ɗa baci u pecei kaci ka ne n u shila̱ka̱ni, u ɗa wa ɓa̱ra̱kpa̱ wa. Kpam ilyuci ko kuwa ka baci ku pecei n ku shila̱ka̱ni, ka rukpa̱ ta̱! 26Kanangasi ka wutukpa̱ baci Kanangasi,#12:26 Kanangasi; wata, “Shetan” kala ka dem ka Kala̱pa̱nsi. nala u wenike ta̱ tsugono tsu ne tsu pece ta̱ aɓon aɓon, kpam tsa ɓa̱ra̱kpa̱ wa aku tsu rukpa̱. 27I da n wutukpa̱ ta̱ ityoni i cingi adama a ɗa Baꞌalzabu na̱ka̱ mu ucira u ɗa ma yan nala. Nala baci, ya na̱ka̱i atoni a ɗe ucira u ɗa a ka wutukpa̱ le dem? Ili iꞌya atoni a ɗe a tsu yan i wenike ta̱ an kadyanshi ka i tsu yansa a kaci ka va̱ ka̱ dere wa. 28Shegai mpa ma wutukpusa̱ baci ityoni i cingi n Kulu Keri ku Kashila̱, tsugono tsu Kashila̱ tsa tsu tuwa̱ ɗe la vi a asuvu a ɗe.
29“Uza wa ciga baci u uwa a kuwa ku uza u ucira u yain uboki, she u ma̱tsa̱ u sira ve uza u ucira vi, aku u fuɗa u yain uboki a kuwa ki.
30“Uza ɗa baci bawu wa̱ri a asu u va̱, tsilala tsa wa yan na̱ mpa, uza ɗa kpam bawu wa ɓa̱nga̱ mu ucira̱ngusu, wacinsa ɗa wa wacinsa. 31N tonuko ɗa̱, Kashila̱ ka cimbusuka̱ ta̱ uza ɗa u nusukai aza roku, hal n uza ɗa wa yan kadyanshi ka cingi† a ukuna u Kashila̱. Shegai Kashila̱ ka cimbusuka̱ uza ɗa wa yanka Kulu Keri kadyanshi ka cingi wa. 32Kashila̱ ka cimbusuka̱ ta̱ uza ɗa baci dem u nusukai Mpa Maku ma Vuma n kadyanshi. Shegai Kashila̱ ka cimbusuka̱ uza ɗa wa yanka Kulu Keri kadyanshi ka cingi wa, ili iꞌya i bidyai gogo‑na hal ubana aꞌayin a ɗa a ka tuwa̱.”
Maɗanga n ilimaci i ne
(Luka 6:43-45)
33Yesu lyai kapala n kadyanshi, “I tsu reve ta̱ maɗanga a ilimaci i ne. Maɗanga ma shinga ma tsu matsa ta̱ ilimaci i shinga, maɗanga ma cingi kpam ma tsu matsa ta̱ ilimaci i cingi. 34Eɗa̱ aꞌeku! Eɗa̱ ama a cingi a ɗa, niɗa ya dana ili i shinga? Una̱ u tsu dana ta̱ ili iꞌya iꞌa̱ri a katakasuvu. 35Ama a maci aꞌa̱ ta̱ n ili i shinga a atakasuvu a le, kpam iꞌya a tsu dana. Ama a cingi kpam aꞌa̱ ta̱ n ili i cingi a atakasuvu a le, ele dem iꞌya a tsu dana. 36N tonuko ɗa̱, kain ka afada ya wenike ta̱ gba̱ kadyanshi ka gbani ka i dansai caupa vi. 37I shinga iꞌya baci i dansai, Kashila̱ ka dana ta̱ eɗa̱ aza a unyushi a ɗa wa. Shegai i cingi iꞌya baci i dansai, wa dana ta̱ eɗa̱ aza a unyushi a ɗa.”
Ama a wecikei iryoci
(Marku 8:11-12; Luka 11:29-32)
38Pini nala, awenishiki a Mele n Afarishi a tuwa̱i ara Yesu, a danai, “Kawenishiki, tsa ciga ta̱ tsu wene iryoci tsa̱ra̱ tsu reve an a asu u Kashila̱ ɗa vu wuta̱i.”
39U wushunku le, “I ciga ta̱ iryoci kpaci eɗa̱ aza a cingi a ɗa, kpam ya wushuku wa. Shegai iryoci i Inusa† matsumate iꞌya ya tsa̱ra̱ koshi. 40Inusa rongo ta̱ a asuvu a katsuma̱ ka kadan ka pige hal gba̱ aꞌayin a tatsu. Nala kpam wa woko, Mpa Maku ma Vuma ma rongo ta̱ a kasaun hal gba̱ aꞌayin a tatsu. 41Kain ka afada ama a Niniba† a ka ꞌya̱nga̱ ta̱ a wenike ama unyushi u ɗe. A kpatala ta̱ a asu u Kashila̱ an Inusa yanka le kuɓari. Gogo‑na uza ɗa u lai Inusa aya pini na. 42Magono ma Sheba uka, wa ꞌya̱nga̱ ta̱ u wenike ama unyushi u ɗe. U yan ta̱ nwalu ma mɓa̱ri tsa̱ra̱ u tuwa̱ u pana ukuna u ugboji u Solomo n kaci ka ne. Gogo‑na uza ɗa u lai Solomo aya pini na.”
Ugono u ityoni i cingi
(Luka 11:24-26)
43Yesu lyai kapala n kadyanshi, “Aꞌayin a ɗa baci ityoni i cingi i te i wuta̱i a asuvu a vuma, i tsu bana ta̱ a asu u ekpi ubolo asu u ɗa wa wunvuga, shegai wa tsa̱ra̱ wa. 44Aku u dana, ‘Ma gono ta̱ a kuwa ka n a̱sa̱ka̱i vi!’ An u gonoi, aku u cinai uza wa̱ pini a kuwa ki wa. A wujuma̱ ka ɗe sarara a kalai ka. 45Aku ityoni yi i lazai i ba i tukoi ityoni i cingi i shindere i roku aza ɗa a la yi tsicingi, aku a rongo pini. Vuma u nala vi wa kotso ta̱ ndishi n ne n upana u ikyamba u ɗa u lai u caupa vi. Ili iꞌya ya gita̱ n ama a cingi a gogo‑na ɗa la vi.”
Mma n aꞌangu a Yesu
(Marku 3:31-35; Luka 8:19-21)
46Yesu pini a kadyanshi n ama, aku mma u ne n aꞌangu a ne a rawai. A shamgbai a uwotsu a da a tonuko yi a ka ciga a wene yi. 47Aku uza roku u tonuko yi, “Mma u vunu n aꞌangu a vunu alya pini a uwotsu a ka ciga a wene vu.”
48U wushunku yi, “Ya mma u va̱? An ya aꞌangu a va̱?” 49Aku u sapunki atoni a ne kukere, u danai, “Mma n aꞌangu a va̱ a ɗa na. 50Uza ɗa baci wa pana̱ka Tata u va̱ u zuba, aya mma u va̱, n vangu u va̱, n utaku u va̱.”
© 2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.