Génesis 19
19
Ñim Lo'onatac 'Enauacna ilaxachigui ye Sodoma qataq Gomorra
1Qaq co'ollaq mashe napaltapiguiñi nache soua dos namaxa'she piguem lashe' ivildeua'a so huaqta'a't nỹecpi ye Sodoma. Qaq so Lot nso'ootañi co'ollaxa, netaña so ñegueuo se'eso huaqta'a't nỹecpi, som laponqa' naxa 'enauac na shiỹaxauapi. Qaq co'ollaq ila'agueta soomaye, nache ñesheguem da nqo'onegueta. Qaq co'ollaq iviregueta, nache ỹa'alyiñi naua l-llecte, nache iviraxata'aguet na latap na 'alhua, 2nache 'enapegalo, 'eeta':
«Qami' Ỹataxala'ate, aỹem qarqouaquic qome da qoviỹa'a ne'ena pe, ye lma' ne'ena qarlataqui. Qaq yaqto' huaña yemaye da qauỹoi' naua qarapia'achilli', qaq qonte' nte'etom, nache qaltaq qoqui qome.»
Qalaxaye soomaye 'ena'apo':
«'A'i, qana'achec. Ne'ena pe nache souaqta'a na nqa'aic.»
3Qalaxaye so Lot ye ỹataqta ỹe'eguelaqto'oto soomaye, nache ivira'a da ỹañoxo't soomaye da lỹatrac so Lot da nqo'ooreua'a so lma' somaye. Qaq co'ollaq ivildeuo, nache so Lot ỹo'ot so nallec, qataq aso nauole maye sa qaỹauo'o ca lalegue, nache se'esoua maxasoxoiqa deque'e'.
4Qaq co'ollaq saxanaxa da nnaayiñi soomaye, nache 'enauac so shiỹaxauapi maye lma' so huaqta'a't nỹecpi ye Sodoma, som nsoxoppiolec qataq ivira'a so ỹa'axaiquipi, coleesop so nỹec 5nache ỹa'alaqtaua'a so Lot, 'eeta':
«¿Hua'ague ca huetra'ague que'ecaua shiỹaxau' maye ne'ena pe natreua'a na 'arma'? ¡Ña 'anqatrec! ¡Cha'aye sauoqtaique da qarauañeto caamaye!»
6Qaq huaña nache so Lot tauga somayepi da detaxaỹapegue'. Qalaxaye co'ollaq pa'auec, nache ỹapogui so lasom so lma'. 7Nache 'enapega somayepi 'eeta':
«Aỹem qarqouaquic qome, qami' ỹaqaỹarolqa, saisheto' qome da qauo'oche ca ỹapacauec da qaica ca lyac. 8Aỹem huo'oi ñeua dos ỹalel maye saxanaxa da lauañeto ca ỹale. Ñeqatrec qome, yaqto' qami' maicheye ca qoñiita'aque, qalaxaye saishet qome da huo'o ca qoñiỹa'aque ñi'iñiua shiỹaxau', cha'aye ñiimaye ñamaxasoxoiqa.»
9Qalaxaye somayepi 'enapeco':
«¡Ñaq qoca'ai ne'ena! Maye isheto' peta'a da ca chegaqauec maye 'eeta'am 'am, da qomi' ỹama'q. Qaq nagui qalaq ỹactec da saishet da 'am seyacnaqapec, nache saishet da qoneta'ama ñeqa'ena'q caamaye.»
Nache somayepi saỹaỹaloxon da sa icherapec so Lot, nache nquigueua'a so lasom da yaqto' ỹamaxañi, 10qalaxaye soua namaxasoxoiqa so Lot, ỹauotra'ai naua lhua'q da ỹacooreuga somaye nache ipa'axaaroigui so nỹec. Ime, nache ỹapoyigui so lasom, 11qaq huaña, nache sanauaañi naqa'en som shiỹaxauapi maye pa'atauec. 'Enauac so nsoxoppiolec qataq so ỹa'axaiquipi da sa nauaañi, nache ipottapecra', da nmittaique so lasom, choche ivitta'a da nasamñi. 12Qaq huaña nache soua maxasoxoiqa 'enapega so Lot, 'eeta':
«¿Huo'o peta'a ca laỹepi 'arhuo' le'ecpi ne'ena? 'Auaconeua'alo qome caua 'aỹa'alqa, 'aỹa'alel, 'araronaxanaqa, qataq 'enauac cam huo'o 'aralamaxat maye hueta'a ne'ena huaqta'a't nỹecpi. 'Anqatec qome, ime, qaq 'auauega cam qaỹoqta, 13cha'aye qomi' selaxataxagui qome ne'ena nma'. Cha'aye ỹataqta qalota na ntaxaỹaxacpi souaxat ne'ena shiỹaxauapi maye hueta'a ne'ena huaqta'a't nỹecpi, nache iviro'ot Ñim Nataxala'. Qaq ỹoqo'oye Ñimaye qomi' nama'q da selaxataxagui namaye.»
14Nache so Lot, nqo'onalo soua laronaxanaqa som huotaique da huaronegueta soua llalel, nache 'enapegalo, 'eeta':
«¡Qoñiishiguem qome, nache qoquiỹa'ai ne'ena, cha'aye Ñim Nataxala' ilaxachigui qome ne'ena huaqta'a't nỹecpi!»
Qalaxaye soua laronaxanaqa, saishet co'ollaxa da 'eesa naqa'en so la'aqtac so Lot. 15Qalaxaye co'ollaq mashe yaqta'a da yo'oxoñi, nache soua namaxa'she piguem lashe' 'enapegalo' so Lot, 'eeta':
«¡'Auỹalapigui' qome! Qoñisheguem, nache qoca'ai ne'ena, nache 'arỹatec añi 'arhua, qataq ñeua dos 'aỹa'alel, yaqto' saishet da 'aleu, qom selaxataxagui ne'ena huaqta'a't nỹecpi.»
16Qalaxaye souaxat da so Lot ỹataqta saqaỹaloqtelec da jec, nache soua namaxa'she piguem lashe' ỹacoora na lhuaq somaye, cha'aye Ñim Nataxala' ỹataqta huo'o da lchoxonnataxanaxa somaye. Qaq nataqa'en qaỹaconeua'a aso lhua, qataq soua llalel, nache qanqateeguesopa se'eso huaqta'a't nỹecpi da yaqto' qanca'alaxatrec soomaye. 17Qalaxaye co'ollaq mashe quera'ai se'eso huaqta'a't nỹecpi, nache so 'oonolec se'esoua namaxa'she, 'enapeco':
«¡'Auachegaqañi qome, 'ananeltaxan! Saishet da 'anamata'ague na 'al-laq, qataq saishet da 'avi'iiguet qom huaña yi'iye ca'amegue. 'Anqo'ona aye qasoxonaxapi, qom 'anshetaique da 'anca'alec.»
18Qalaxaye so Lot, 'enapeco':
«¡'A'i, qami' ỹataxala'ate, aỹem qarqouaquic! 19Qami' mashe lta'araic da qarqouagaxanaqtaiqui aỹem, qataq ỹataqta sa qalota da qarsoxoyiqui da aỹem qarca'alaxachiiuec, qalaxaye aỹem saishet da ñeqo'ona aye qasoxonaxapi. Cha'aye de'era nlaqtaxanaxac, ishet qome da aỹem iviralec da huangui na nqa'aic nache seleu. 20Qaq ne'ena, huo'o ye saqaỹapeque huaqta'a't nỹecpi maye saq 'amaqtaq, yem ishet da she'eguena. ¡Ña aỹem qauasheñeetem da ñeqo'ona yemaye yaqto' ñeca'alec, qaq 'eesa da ỹataqta saq 'amaqtaq yi'iye huaqta'a't nỹecpi!»
21Qaq huaña nache so 'oonolec soomaye, 'enapeco':
«Aja', aỹem sasateguet da so'ot de'era 'auỹaxaneua'a. Saishet qome da selaxachigui yi'iye huaqta'a't nỹecpi maye aỹem 'aua'axatteguem, 22qalaxaye ¡qojec! 'anqo'ona yemaye, cha'aye qaica ca so'ot, qom saxanaxa da 'avita yemaye.»
Qaq ỹoqo'oye, yi'iye huaqta'a't nỹecpi qoỹanagui da le'enaxat Soar.
23Qaq co'ollaq mashe yi'oxoñi, nache so Lot mashe ivita ye Soar, 24nache Ñim Nataxala', anac naqa'en so norec, chegoqtot na piguem, qataq so 'eco' quiquiaxaraic da 'eeta'am na auot, da talec ye Sodoma qataq Gomorra, 25nache ilaxachigui somaye, cañe' naqa'en 'enauac som netaña yemaye, qataq 'enauac nam ñaxattalec so ca'amegue. 26Qalaxaye aso lhua so Lot maye nca'ataxaatauo, ỹamata'ague co'ollaxa da chegaqa'ague, nache nque'elaxatta da nañigui toue, qataq 'eeta'am ca ne'enaqtac.
27Qaq so nte'etom so lỹa na'a'q, nache so Abraham, tauga som huaña co'ollaxa da detaqtague' Ñim Nataxala'. 28Nache ỹamata'ague da pa'aigue ye Sodoma qataq ye Gomorra, qataq 'enauac so ca'amegue, nache ila'a da 'enauac se'eso 'alhua nchetapiguisheguem na lmala'q, 'eeta'am aca nqatelaxanaxaqui. 29Qaq 'era da 'eetec, Ñim Lo'onatac 'Enauacna, co'ollaq ilaxachigui som huaqta'a't nỹecpi maye nangui so ca'amegue, som netaña co'ollaxa so Lot. Qalaxaye tachigui lauel co'ollaxa so Abraham, nache nqateeguesop so Lot, yem 'alhua maye taỹa'a da qanlaxaañi.
Ye chegoqchiguiña na moabiitapi qataq na amoniitapi
30Qaq co'ollaq qaỹata'ague de'era, nache so Lot, huo'o co'ollaxa da lcolanaxa da nache netaña ye Soar, ỹoqo'oye ca'ai yemaye, nache ỹaue'c soua dos llalel, da taỹa ye 'alhua maye huo'o ana qasoxonaxapi, qaq nache neraña yemaye netraigui so auac. 31Qaq huo'o so na'a'q, nache aso llale ỹe, 'enapego' aso lqaỹa na'asa, 'eeta':
«Ñi qarta'a mashe ỹa'axaiqui, qaq ne'ena 'alhua, qaica ca 'oonolec ỹale da qomi' huaronegueta, da yaqto' ipacchigui da maiche lataxac naxa 'enauac na shiỹaxauapi, 32qaq ỹoqo'oye, no'on da setaqchetaq ñi qarta'a, nache qarauañi' qome, yaqto' huo'o ca qochalaqpi chegoqchigui ñimaye.»
33Qaq nacheso se'eso pe, da nỹomaxa'n so lta'a', nache aso ỹe lauañi' somaye. Qalaxaye so lta'a saishet co'ollaxa da nomeguet asomaye co'ollaq nnaañi, qataq saishet da nomegue co'ollaq ñisheguem. 34Qaq so lỹa na'a'q, nache aso ỹe, qaltaq 'enapega aso na'asa, 'eeta':
«So pe aỹem ỹauatañi' ñi qarta'a. Qaq ỹoqo'oye ne'ena pe, qaltaq setaqchetaq qome, yaqto' 'arauañi' ñimaye, yaqto' 'enauaque qomi' da huo'oi caua qochalqa chegoqchiguilo ñimaye.»
35Qaq nacheso se'eso pe, da qaltaq nỹomaxa'n so lta'a', nache aso na'asa lauañi' somaye, qalaxaye so Lot nataqa'en sa nanoma asomaye co'ollaq nnaañi, qataq co'ollaq ñisheguem asomaye. 36Qaq 'era da 'eetec soua dos llalel so Lot, da hualaxail co'ollaxa, deualaxaigueta so lta'a'. 37Qaq asom ỹe, huo'o co'ollaxa so llalec, nache ỹanagui da le'enaxat Moab. Qaq nacheso so lta'a nam ñaq huo'o nagui moabiitapi. 38Qaq nataqa'en aso na'asa huo'o co'ollaxa so llalec, nache ỹanagui da le'enaxat Ben Amí. Qaq nacheso so lta'a nam ñaq huo'o nagui amoniitapi.
Biblia Toba Qom, La'aqtaqa Ñim Lo'onatac 'Enauacna © Sociedad Bíblica Argentina, 2013.
Génesis 19
19
Ñim Lo'onatac 'Enauacna ilaxachigui ye Sodoma qataq Gomorra
1Qaq co'ollaq mashe napaltapiguiñi nache soua dos namaxa'she piguem lashe' ivildeua'a so huaqta'a't nỹecpi ye Sodoma. Qaq so Lot nso'ootañi co'ollaxa, netaña so ñegueuo se'eso huaqta'a't nỹecpi, som laponqa' naxa 'enauac na shiỹaxauapi. Qaq co'ollaq ila'agueta soomaye, nache ñesheguem da nqo'onegueta. Qaq co'ollaq iviregueta, nache ỹa'alyiñi naua l-llecte, nache iviraxata'aguet na latap na 'alhua, 2nache 'enapegalo, 'eeta':
«Qami' Ỹataxala'ate, aỹem qarqouaquic qome da qoviỹa'a ne'ena pe, ye lma' ne'ena qarlataqui. Qaq yaqto' huaña yemaye da qauỹoi' naua qarapia'achilli', qaq qonte' nte'etom, nache qaltaq qoqui qome.»
Qalaxaye soomaye 'ena'apo':
«'A'i, qana'achec. Ne'ena pe nache souaqta'a na nqa'aic.»
3Qalaxaye so Lot ye ỹataqta ỹe'eguelaqto'oto soomaye, nache ivira'a da ỹañoxo't soomaye da lỹatrac so Lot da nqo'ooreua'a so lma' somaye. Qaq co'ollaq ivildeuo, nache so Lot ỹo'ot so nallec, qataq aso nauole maye sa qaỹauo'o ca lalegue, nache se'esoua maxasoxoiqa deque'e'.
4Qaq co'ollaq saxanaxa da nnaayiñi soomaye, nache 'enauac so shiỹaxauapi maye lma' so huaqta'a't nỹecpi ye Sodoma, som nsoxoppiolec qataq ivira'a so ỹa'axaiquipi, coleesop so nỹec 5nache ỹa'alaqtaua'a so Lot, 'eeta':
«¿Hua'ague ca huetra'ague que'ecaua shiỹaxau' maye ne'ena pe natreua'a na 'arma'? ¡Ña 'anqatrec! ¡Cha'aye sauoqtaique da qarauañeto caamaye!»
6Qaq huaña nache so Lot tauga somayepi da detaxaỹapegue'. Qalaxaye co'ollaq pa'auec, nache ỹapogui so lasom so lma'. 7Nache 'enapega somayepi 'eeta':
«Aỹem qarqouaquic qome, qami' ỹaqaỹarolqa, saisheto' qome da qauo'oche ca ỹapacauec da qaica ca lyac. 8Aỹem huo'oi ñeua dos ỹalel maye saxanaxa da lauañeto ca ỹale. Ñeqatrec qome, yaqto' qami' maicheye ca qoñiita'aque, qalaxaye saishet qome da huo'o ca qoñiỹa'aque ñi'iñiua shiỹaxau', cha'aye ñiimaye ñamaxasoxoiqa.»
9Qalaxaye somayepi 'enapeco':
«¡Ñaq qoca'ai ne'ena! Maye isheto' peta'a da ca chegaqauec maye 'eeta'am 'am, da qomi' ỹama'q. Qaq nagui qalaq ỹactec da saishet da 'am seyacnaqapec, nache saishet da qoneta'ama ñeqa'ena'q caamaye.»
Nache somayepi saỹaỹaloxon da sa icherapec so Lot, nache nquigueua'a so lasom da yaqto' ỹamaxañi, 10qalaxaye soua namaxasoxoiqa so Lot, ỹauotra'ai naua lhua'q da ỹacooreuga somaye nache ipa'axaaroigui so nỹec. Ime, nache ỹapoyigui so lasom, 11qaq huaña, nache sanauaañi naqa'en som shiỹaxauapi maye pa'atauec. 'Enauac so nsoxoppiolec qataq so ỹa'axaiquipi da sa nauaañi, nache ipottapecra', da nmittaique so lasom, choche ivitta'a da nasamñi. 12Qaq huaña nache soua maxasoxoiqa 'enapega so Lot, 'eeta':
«¿Huo'o peta'a ca laỹepi 'arhuo' le'ecpi ne'ena? 'Auaconeua'alo qome caua 'aỹa'alqa, 'aỹa'alel, 'araronaxanaqa, qataq 'enauac cam huo'o 'aralamaxat maye hueta'a ne'ena huaqta'a't nỹecpi. 'Anqatec qome, ime, qaq 'auauega cam qaỹoqta, 13cha'aye qomi' selaxataxagui qome ne'ena nma'. Cha'aye ỹataqta qalota na ntaxaỹaxacpi souaxat ne'ena shiỹaxauapi maye hueta'a ne'ena huaqta'a't nỹecpi, nache iviro'ot Ñim Nataxala'. Qaq ỹoqo'oye Ñimaye qomi' nama'q da selaxataxagui namaye.»
14Nache so Lot, nqo'onalo soua laronaxanaqa som huotaique da huaronegueta soua llalel, nache 'enapegalo, 'eeta':
«¡Qoñiishiguem qome, nache qoquiỹa'ai ne'ena, cha'aye Ñim Nataxala' ilaxachigui qome ne'ena huaqta'a't nỹecpi!»
Qalaxaye soua laronaxanaqa, saishet co'ollaxa da 'eesa naqa'en so la'aqtac so Lot. 15Qalaxaye co'ollaq mashe yaqta'a da yo'oxoñi, nache soua namaxa'she piguem lashe' 'enapegalo' so Lot, 'eeta':
«¡'Auỹalapigui' qome! Qoñisheguem, nache qoca'ai ne'ena, nache 'arỹatec añi 'arhua, qataq ñeua dos 'aỹa'alel, yaqto' saishet da 'aleu, qom selaxataxagui ne'ena huaqta'a't nỹecpi.»
16Qalaxaye souaxat da so Lot ỹataqta saqaỹaloqtelec da jec, nache soua namaxa'she piguem lashe' ỹacoora na lhuaq somaye, cha'aye Ñim Nataxala' ỹataqta huo'o da lchoxonnataxanaxa somaye. Qaq nataqa'en qaỹaconeua'a aso lhua, qataq soua llalel, nache qanqateeguesopa se'eso huaqta'a't nỹecpi da yaqto' qanca'alaxatrec soomaye. 17Qalaxaye co'ollaq mashe quera'ai se'eso huaqta'a't nỹecpi, nache so 'oonolec se'esoua namaxa'she, 'enapeco':
«¡'Auachegaqañi qome, 'ananeltaxan! Saishet da 'anamata'ague na 'al-laq, qataq saishet da 'avi'iiguet qom huaña yi'iye ca'amegue. 'Anqo'ona aye qasoxonaxapi, qom 'anshetaique da 'anca'alec.»
18Qalaxaye so Lot, 'enapeco':
«¡'A'i, qami' ỹataxala'ate, aỹem qarqouaquic! 19Qami' mashe lta'araic da qarqouagaxanaqtaiqui aỹem, qataq ỹataqta sa qalota da qarsoxoyiqui da aỹem qarca'alaxachiiuec, qalaxaye aỹem saishet da ñeqo'ona aye qasoxonaxapi. Cha'aye de'era nlaqtaxanaxac, ishet qome da aỹem iviralec da huangui na nqa'aic nache seleu. 20Qaq ne'ena, huo'o ye saqaỹapeque huaqta'a't nỹecpi maye saq 'amaqtaq, yem ishet da she'eguena. ¡Ña aỹem qauasheñeetem da ñeqo'ona yemaye yaqto' ñeca'alec, qaq 'eesa da ỹataqta saq 'amaqtaq yi'iye huaqta'a't nỹecpi!»
21Qaq huaña nache so 'oonolec soomaye, 'enapeco':
«Aja', aỹem sasateguet da so'ot de'era 'auỹaxaneua'a. Saishet qome da selaxachigui yi'iye huaqta'a't nỹecpi maye aỹem 'aua'axatteguem, 22qalaxaye ¡qojec! 'anqo'ona yemaye, cha'aye qaica ca so'ot, qom saxanaxa da 'avita yemaye.»
Qaq ỹoqo'oye, yi'iye huaqta'a't nỹecpi qoỹanagui da le'enaxat Soar.
23Qaq co'ollaq mashe yi'oxoñi, nache so Lot mashe ivita ye Soar, 24nache Ñim Nataxala', anac naqa'en so norec, chegoqtot na piguem, qataq so 'eco' quiquiaxaraic da 'eeta'am na auot, da talec ye Sodoma qataq Gomorra, 25nache ilaxachigui somaye, cañe' naqa'en 'enauac som netaña yemaye, qataq 'enauac nam ñaxattalec so ca'amegue. 26Qalaxaye aso lhua so Lot maye nca'ataxaatauo, ỹamata'ague co'ollaxa da chegaqa'ague, nache nque'elaxatta da nañigui toue, qataq 'eeta'am ca ne'enaqtac.
27Qaq so nte'etom so lỹa na'a'q, nache so Abraham, tauga som huaña co'ollaxa da detaqtague' Ñim Nataxala'. 28Nache ỹamata'ague da pa'aigue ye Sodoma qataq ye Gomorra, qataq 'enauac so ca'amegue, nache ila'a da 'enauac se'eso 'alhua nchetapiguisheguem na lmala'q, 'eeta'am aca nqatelaxanaxaqui. 29Qaq 'era da 'eetec, Ñim Lo'onatac 'Enauacna, co'ollaq ilaxachigui som huaqta'a't nỹecpi maye nangui so ca'amegue, som netaña co'ollaxa so Lot. Qalaxaye tachigui lauel co'ollaxa so Abraham, nache nqateeguesop so Lot, yem 'alhua maye taỹa'a da qanlaxaañi.
Ye chegoqchiguiña na moabiitapi qataq na amoniitapi
30Qaq co'ollaq qaỹata'ague de'era, nache so Lot, huo'o co'ollaxa da lcolanaxa da nache netaña ye Soar, ỹoqo'oye ca'ai yemaye, nache ỹaue'c soua dos llalel, da taỹa ye 'alhua maye huo'o ana qasoxonaxapi, qaq nache neraña yemaye netraigui so auac. 31Qaq huo'o so na'a'q, nache aso llale ỹe, 'enapego' aso lqaỹa na'asa, 'eeta':
«Ñi qarta'a mashe ỹa'axaiqui, qaq ne'ena 'alhua, qaica ca 'oonolec ỹale da qomi' huaronegueta, da yaqto' ipacchigui da maiche lataxac naxa 'enauac na shiỹaxauapi, 32qaq ỹoqo'oye, no'on da setaqchetaq ñi qarta'a, nache qarauañi' qome, yaqto' huo'o ca qochalaqpi chegoqchigui ñimaye.»
33Qaq nacheso se'eso pe, da nỹomaxa'n so lta'a', nache aso ỹe lauañi' somaye. Qalaxaye so lta'a saishet co'ollaxa da nomeguet asomaye co'ollaq nnaañi, qataq saishet da nomegue co'ollaq ñisheguem. 34Qaq so lỹa na'a'q, nache aso ỹe, qaltaq 'enapega aso na'asa, 'eeta':
«So pe aỹem ỹauatañi' ñi qarta'a. Qaq ỹoqo'oye ne'ena pe, qaltaq setaqchetaq qome, yaqto' 'arauañi' ñimaye, yaqto' 'enauaque qomi' da huo'oi caua qochalqa chegoqchiguilo ñimaye.»
35Qaq nacheso se'eso pe, da qaltaq nỹomaxa'n so lta'a', nache aso na'asa lauañi' somaye, qalaxaye so Lot nataqa'en sa nanoma asomaye co'ollaq nnaañi, qataq co'ollaq ñisheguem asomaye. 36Qaq 'era da 'eetec soua dos llalel so Lot, da hualaxail co'ollaxa, deualaxaigueta so lta'a'. 37Qaq asom ỹe, huo'o co'ollaxa so llalec, nache ỹanagui da le'enaxat Moab. Qaq nacheso so lta'a nam ñaq huo'o nagui moabiitapi. 38Qaq nataqa'en aso na'asa huo'o co'ollaxa so llalec, nache ỹanagui da le'enaxat Ben Amí. Qaq nacheso so lta'a nam ñaq huo'o nagui amoniitapi.
Biblia Toba Qom, La'aqtaqa Ñim Lo'onatac 'Enauacna © Sociedad Bíblica Argentina, 2013.