Ra̱ Mateo 5
5
Ra̱ Jesús bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱ p'ʉ ja n'na ra̱ nyu̱ni̱.
1Bi̱ nu̱ ra̱ Jesús ngue xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱ bi zøhø. Bi̱ map'ʉ bí ja n'na ra̱ nyu̱ni̱, bi hyoni̱ hapʉ da̱ mi̱. Nu̱'ʉ yø xädi p'ʉya bi̱ mäspʉ hu̱di̱. 2Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi dʉ'mi̱ bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱. Bi 'yɛ̱mbi̱:
3―Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya ɛ̱ntho hyoya, porque ti̱nyø mmʉi ngue di 'bɛhra̱ nho. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ zo rá̱ 'yɛ Oja̱ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ ya.
4Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ tu̱ yø mmʉi. Porque Oja̱ di hojpa̱bi̱ yø mmʉi ya yø ja̱'i̱ ya.
5Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ hi̱ndi 'yɛ̱xpʉ 'bʉhyø mmi̱c'ɛ̱i̱ui. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ gohmi̱ ra̱ häi ma̱ ya̱t'i̱ ya.
6Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya ho yø mmʉi ngue honi̱ ha di 'yøtra̱ nho, tengu̱tho 'mø di tu̱ma̱nthu̱hu̱ di ja ndu̱mmʉi ngue honi̱ ha di̱ nsi̱hmɛ̱. Porque da̱ mäx Oja̱ ngue da̱ zä da̱ 'yøt'e.
7Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya da̱ 'yøtra̱ ma̱te ngue da̱ mäxyø mmi̱c'ɛ̱i̱ui. Porque guehya yø ja̱'i̱ ya da̱ 'yørpa̱ ra̱ ma̱te Oja̱ ngue da̱ mäts'i.
8Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ ngue hi̱n tema̱ nts'o so yø mmʉi. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ nu̱ Oja̱ ya.
9Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nuya da̱ japi ngue di̱ nhojpa̱'ʉ di̱ nsʉi. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ gohi ngue yø ba̱si̱ Oja̱ ya.
10Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya da̱ zä ra̱ n'ʉ da̱ ts'ʉi ngue honi̱ ha di̱ n'yo xa̱nho. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ zo rá̱ 'yɛ Oja̱ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ ya.
11Ra̱ mmɛ̱nthi̱ gui̱ nthɛui 'mø bi ts'ʉ'i ngue guí tɛnnga̱hʉ. Da̱ ts'an'a̱hʉ, da̱ ts'än'na̱hʉ yø fɛhni̱. 12Da̱mi̱ johyahʉ 'mø ngue ngu̱'a̱ bi̱ nja, di̱ nja'a̱hʉ mpähä, porque xa̱ngu̱ ni̱ nzäbihʉ bí ja ma̱hɛ̱ts'i̱. Ya quí pa̱hmʉ ngue nu̱'ʉ yø pønga̱hya̱ Oja̱ xa̱ m'mʉ'a̱ m'mɛt'o xquet'a̱ bi ts'ʉi.
Bi̱ ma ma̱ hyɛqui ra̱ hya̱ te ja ngue da̱ n'yo yø xädi ra̱ Cristo.
13Nu̱ ra̱ u̱, i ja rá̱ 'bɛfi ngue nu̱ tema̱ japi ya hi̱ndi̱ nts'oni̱. Guí̱ njathʉ p'ʉ ua ja ra̱ xi̱mhäi ya, ngue guí 'bʉhmʉ ua, ya xøt'a̱tho ra̱ nts'o da̱ 'yøtyø ja̱'i̱. Pɛ nu̱'mø bi̱ m'mɛhrá̱ ts'ɛdi ra̱ u̱, ya hi̱nda̱ zä to da̱ japi ngue xta̱ n'u̱ ma̱høn'a̱. Ya hi̱nte di̱ mu̱ui ra̱ u̱, da̱ t'ɛi, da̱ nɛ̱p'ʉ yø ja̱'i̱.
14Nu̱'a̱ te gni̱ 'yohʉ ya, i̱ nnu̱dyø ja̱'i̱ 'bʉcua ja ra̱ xi̱mhäi. Gue'a̱hʉ, tengu̱tho n'na ra̱ nyot'i di yorbʉ ja ra̱ 'bɛxu̱i̱, i̱ nnu̱tho gätho yø ja̱'i̱. Gue'a̱hʉ, tengu̱tho n'na ra̱ hni̱ni̱ 'mø bi ja ma̱xøts'e ra̱ nyu̱ni̱, i̱ nnu̱tho gätho yø ja̱'i̱. 15Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ sa̱qui̱ n'na ra̱ lámpara, hi̱nda̱ thørbʉ ja ra̱ huada, sinoque da̱ thøxpʉ ja ra̱ nthøxa̱nyot'i n'namhma̱ ngue di yorpi gätho'ʉ 'bʉ'a̱mbo ra̱ ngu̱. 16Da̱mi̱ njathʉ p'ʉya, da̱mi̱ nehʉ ngue da̱ nu̱ yø ja̱'i̱'a̱ te ra̱ nho guí øthʉ. Nu̱'mø bi̱ nu̱ yø ja̱'i̱'a̱ ra̱ nho guí øthʉ p'ʉya, yø ja̱'i̱ da̱ 'yɛ̱spa̱bi̱ na̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱.
Ra̱ Jesús bi̱ ma̱ ngue xa̱nho rá̱ ley Oja̱.
17A nu̱yá, 'yo guí ɛ̱mhmʉ ngue dá̱ ɛ̱hɛ̱ ga̱ ha̱cä ra̱ ley bi 'yotra̱ Moisés, ogue ga̱ ha̱cä'ʉ yø hya̱ bi̱ nxännba̱te yø pønga̱hya̱ Oja̱. Nu̱'a̱, hi̱n'na̱'a̱. Sinoque dá̱ ɛ̱hɛ̱ ngue nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley, gä gue'a̱ ga̱ thogä'a̱. 18Nu̱gä ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ, mɛ̱nte ngue di siguetho ja ra̱ c'ama̱hɛ̱ts'i̱ 'nɛ̱hra̱ häi, nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ ley, ni̱ xi̱nga̱ n'na ra̱ letra, ni̱ xi̱nga̱ n'na ra̱ punto di sä ngue da̱ tha̱qui̱ asta̱ gue'mø bi̱ nja gätho'a̱ tema̱ hya̱ nt'ot'i. 19Ja̱na̱ngue nu̱yá, nu̱ to bi zä ngue fɛstho ra̱ hya̱ di̱ ma̱nda ra̱ ley, ma̱da̱gue'a̱ zits'ʉtho, 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ mɛstho ra̱ hya̱, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue hi̱nga̱ ɛda̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e te mma̱nna̱ ley 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱. 20Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø guí̱ nne di̱ ncʉ'a̱hʉ p'ʉ di̱ ma̱nda Oja̱, ma̱ da̱tho nne ngue xtá̱ ndønho te gdi̱ n'yohʉ, ngue'a̱ te ga̱ 'yo yø xännba̱te ngue ra̱ ley 'nɛ̱'a̱ te ga̱ 'yo yø fariseo.
Hi̱ngui̱ ho ngue to da̱ nu̱ ma̱n'ʉ rá̱ cu̱.
21Ya xcá̱ 'yøhmʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ndiua ma̱nja̱m'mø ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “'Yo grá̱ hyote. A nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue di̱ nhote, jatho da̱ tha̱spa̱ ra̱ güɛnda ngue da̱ ma ra̱ castigo”, bi t'ɛ̱mbi̱. 22Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nu̱ ma̱n'ʉ rá̱ cu̱, jatho da̱ tha̱spa̱bi̱ ra̱ güɛnda. A nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue xihyø ts'omhya̱ rá̱ cu̱ 'mø ya̱ui, jatho ngue di̱ mpɛti yø ts'ʉt'abi da̱ hya̱spa̱bi̱ ra̱ güɛnda. Nu̱ to ɛ̱mbi̱ ngue ra̱ ndonda rá̱ cu̱, da̱ ma ra̱ ni̱du̱ hapʉ di̱ nzø.
23A nu̱yá, xi'mø guí̱ mmap'ʉ ja ra̱ altar ngue guá̱ ørpa̱hʉ ra̱ 'bøt'e Oja̱, 'nɛ̱ ja da̱ sop'ʉ ni̱ mmʉi ngue hi̱ngui̱ ho te xcá̱ 'yørpa̱ ni̱ cu̱hʉ, ya hi̱nguá̱ øthʉ ra̱ 'bøt'e. 24Sinoque bá̱ sohni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉ ja ra̱ altar, guá̱ pengui̱ gui̱ nhojpa̱ui ni̱ cu̱. Ja guá̱ pengui̱ gui dä ni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉya.
25Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ ya̱pi̱'a̱hʉ, nu̱'a̱ di ya̱p'a̱hʉ da̱mi̱ nhojpa̱hʉ p'ʉ ja ra̱ 'yu̱, n'namhma̱ ngue hi̱ndi̱ dä'a̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi. Porque nu̱'mø ya bi̱ ndä'a̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi, ra̱ ts'ʉt'abi di dä'a̱hʉ ra̱ policía. Ra̱ policía p'ʉya da̱ zixa̱hʉ fädi. 26Ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ, ngue nu̱p'ʉ ja ra̱ fädi, ya hi̱nda̱ zä guá̱ pønthohʉ, guá̱ pømhmʉ asta̱ gue'mø guá̱ ju̱t'i̱ gätho ra̱ mɛ̱nyu̱ da̱ ts'än'na̱hʉ.
Hi̱ngui̱ ho di̱ n'yots'om'mäi ra̱ ja̱'i̱.
27Ya xcá̱ 'yøhmʉ ra̱ hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “'Yo grá̱ 'yots'om'mäi”. 28Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ to hɛ̱ta̱ n'na ra̱ xisu 'nɛ̱ so rá̱ mmʉi ngue di̱ n'yots'om'mäiui, ya sʉtho 'mø ma̱jua̱ni̱ bi̱ n'yots'om'mäui ra̱ xisu hɛ̱ti̱.
29A nu̱yá, nu̱'mø guí ɛ̱na̱ ngue rá̱ ts'oqui ni̱ dä ngue ni̱ n'yɛi p'ʉ guí øthʉ ra̱ ts'oqui, da̱mi̱ hya̱hni̱ dä, gui 'yɛi. Ma̱n'na xa̱nho ngue di̱ m'mɛ'a̱ n'na ni̱ dähʉ, hi̱nda̱ gue'a̱ ngue gä ni̱ do'yohʉ da̱ ma ra̱ ni̱du̱. 30Nu̱'mø guí ɛ̱na̱ ngue rá̱ ts'oqui ni̱ 'yɛ ngue ni̱ n'yɛi p'ʉ guí øthʉ ra̱ ts'oqui, da̱mi̱ hyɛjni̱ 'yɛ, gui 'yɛi yap'ʉtho. Ma̱n'na xa̱nho ngue di̱ m'mɛ'a̱ n'na ni̱ 'yɛhʉ, hi̱nda̱ gue'a̱ ngue gä ni̱ do'yohʉ da̱ ma ra̱ ni̱du̱.
Hi̱ngui̱ ho ngue da̱ 'yɛnyø xisu yø n'yohʉ.
31Ya xcá̱ 'yøhmʉ ya yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱ to da̱ ne da̱ 'yɛnná̱ xisu, i jatho da̱ nangra̱ sʉcua̱ ngue ra̱ nxu̱ni̱”. 32Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue n'na ra̱ xisu 'mø bi 'yɛnná̱ ndø, nu'mø bi̱ ntha̱tui ma̱n'na ra̱ n'yohʉ, ya ra̱ ts'oqui øt'ui na̱ da̱ mɛ. Pɛ go rá̱ ts'oqui na̱ ra̱ n'yohʉ bi 'yɛnná̱ xisu ngue te di̱ nja, porque høndra̱ xisu ngue ra̱ 'yots'om'mäi i sä ngue da̱ t'ɛi.
'Yo to di ɛ̱xa̱ ntestigo yø ja̱'i̱.
33Ya xcá̱ 'yøhmʉ ya yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ndiua 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱'mø guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ ngue ma̱jua̱ni̱ di̱ nja'a̱ ra̱ hya̱ guí̱ mma̱mhmʉ, ya ja ts'ɛditho ngue gui 'yøthʉ'a̱ te ra̱ hya̱ ga̱di ya̱rpa̱ ni̱ mmi̱c'ɛi̱hʉ ngue di̱ nja”. 34Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ p'ʉ guí ya̱hʉ ngue gdí̱ ha̱tra̱ ts'ɛdi ni̱ hya̱hʉ. Nu̱ te bi ja ma̱hɛ̱ts'i̱, 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo, porque ja bí 'bʉp'ʉ Oja̱, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 35'Yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo ra̱ häi, porque Oja̱ di̱ ma̱nda gä ra̱ xi̱mhäi, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 'Yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo ra̱ da̱ni̱hni̱ Jerusalén, porque ja ra̱ da̱st'abi p'ʉ Oja̱, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 36'Yo guí ɛ̱na̱ ngue da̱ zä da̱ t'øc'a̱ ni̱ ya̱ 'mø hi̱mma̱ jua̱ni̱ te guí̱ mma̱mhmʉ. Porque ni̱ ya̱hʉ, ni̱ xi̱nga̱ n'na ni̱ xta̱hʉ da̱ zä gui 'yøthʉ ngue xtá̱ nt'axi ogue xtá̱ mpothi. 37A nu̱'mø guí̱ nne gui̱ ma̱mhmʉ n'na ra̱ hya̱, njua̱ntho da̱mi̱ ma̱mhmʉ ngue'mø da̱ zä, ogue hi̱nda̱ zä. Porque ra̱ ja̱'i̱ ngue rá̱ n'youi ra̱ zi̱thu̱, hi̱ngui̱ t'ɛ̱c'ɛ̱i̱ te mma̱, ja̱na̱ngue ngue honi̱ te ɛ̱xa̱ ntestigo.
'Yo to da̱di cosra̱ nts'o t'ørpe.
38Ya xcá̱ 'yøhmʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ hya̱mba̱ rá̱ dä rá̱ mmi̱c'ɛ̱i̱ui, xquet'a̱ da̱ tha̱mba̱bi̱ rá̱ dä. Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ 'yøjpa̱ yø ts'i rá̱ mmi̱c'ɛ̱i̱ui, xquet'a̱ da̱ t'øjpa̱ yø ts'i”. 39Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ, ngue nu̱'a̱ te ra̱ nts'o øt'a̱hʉ n'na ra̱ ja̱'i̱, 'yo ga̱di cospa̱hʉ. Hante gue nu̱'mø to bi̱ mɛp'a̱ ni̱ hmi̱hʉ, da̱mi̱ u̱nma̱n'na nguadi ni̱ hmi̱ ngue da̱ mɛ'mi̱. 40A nu̱'mø to guí tu̱pi̱, 'nɛ̱ di ya̱p'a̱'i̱ ngue ä'i ni̱ pahni̱, co 'nɛ̱hni̱ tu̱hu̱ da̱mi̱ u̱nni̱. 41Nu̱'mø to da̱ 'yɛ̱n'i̱ gui fäxʉ n'na kilómetro ma̱de ngue gui tu̱spa̱ rá̱ 'bɛni̱, da̱mi̱ doblehʉ'a̱ te xi'i gui fäxhʉ. 42Nu̱'mø te'o da̱ 'yä'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ u̱nni̱. Nu̱'a̱ te'o da̱ mi̱p'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ hmi̱ti̱.
Nu̱ to 'bʉhyø nsʉiui jatho ngue di̱ ma̱di̱.
43Ya xcá̱ 'yøhmʉ'ʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Da̱mi̱ ma̱hni̱ amigohʉ. A nu̱'ʉ sʉ'a̱hʉ, 'yo ga̱di̱ ma̱hmʉ'ʉ”, bi t'ɛ̱mbi̱. 44Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue da̱mi̱ ma̱hni̱ nsʉihʉ. Da̱mi̱ 'yäphʉ Oja̱ ngue di ja̱pi̱ to san'a̱hʉ. Nu̱ te'o gä nnu̱ ma̱n'ʉ'a̱hʉ, da̱mi̱ 'yørpa̱hʉ ra̱ nho. Da̱mi̱ marpa̱hʉ Oja̱ te'o ya̱ ma̱nts'o 'mø guí ya̱hʉ. Marpa̱hʉ Oja̱'ʉ hi̱ngui̱ ho te øt'a̱hʉ. 45A nu̱'mø gui 'yøthʉ ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ya di̱ nɛ̱qui̱ ngue yø ba̱si̱'a̱hʉ'a̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ 'mø. Porque ra̱ hyadi bi hoc'a̱ Oja̱, hi̱nga̱ hønnbʉ 'bʉhyø hoja̱'i̱ øtra̱ nho, sinoque 'nɛ̱p'ʉ 'bʉhyø ts'oc'ɛ̱i̱ øtra̱ nho ra̱ hyadi. Ra̱ 'ye p'ʉya, hi̱nga̱ høndyø hoja̱'i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱, sinoque 'nɛ̱hyø ts'oc'ɛ̱i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱. 46A nu̱'mø ngue hønt'ʉ to di̱ ma̱'a̱hʉ ga̱di̱ ma̱hmʉ, ¿ndana̱ ra̱ nho di̱ nɛ̱qui̱ ngue guí øthʉ 'mø? Conque asta̱ yø ngʉthäi njap'ʉ. 47Xi'mø ngue hønt'ʉ ni̱ amigo ga̱di zɛnguahʉ, ¿ndana̱ ra̱ nho guí øthʉ 'mø? Porque xquet'a̱ njap'ʉ yø ja̱'i̱ hi̱ngui̱ pa̱ Oja̱. 48Nu̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, ma̱ da̱tho ngue xa̱ndønho te øt'e. Gui̱ njathʉ p'ʉya, da̱mi̱ nehʉ ngue ma̱ da̱tho xtá̱nho te gui 'yøthʉ.
© 1975, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Ra̱ Mateo 5
5
Ra̱ Jesús bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱ p'ʉ ja n'na ra̱ nyu̱ni̱.
1Bi̱ nu̱ ra̱ Jesús ngue xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱ bi zøhø. Bi̱ map'ʉ bí ja n'na ra̱ nyu̱ni̱, bi hyoni̱ hapʉ da̱ mi̱. Nu̱'ʉ yø xädi p'ʉya bi̱ mäspʉ hu̱di̱. 2Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi dʉ'mi̱ bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱. Bi 'yɛ̱mbi̱:
3―Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya ɛ̱ntho hyoya, porque ti̱nyø mmʉi ngue di 'bɛhra̱ nho. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ zo rá̱ 'yɛ Oja̱ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ ya.
4Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ tu̱ yø mmʉi. Porque Oja̱ di hojpa̱bi̱ yø mmʉi ya yø ja̱'i̱ ya.
5Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ hi̱ndi 'yɛ̱xpʉ 'bʉhyø mmi̱c'ɛ̱i̱ui. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ gohmi̱ ra̱ häi ma̱ ya̱t'i̱ ya.
6Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya ho yø mmʉi ngue honi̱ ha di 'yøtra̱ nho, tengu̱tho 'mø di tu̱ma̱nthu̱hu̱ di ja ndu̱mmʉi ngue honi̱ ha di̱ nsi̱hmɛ̱. Porque da̱ mäx Oja̱ ngue da̱ zä da̱ 'yøt'e.
7Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya da̱ 'yøtra̱ ma̱te ngue da̱ mäxyø mmi̱c'ɛ̱i̱ui. Porque guehya yø ja̱'i̱ ya da̱ 'yørpa̱ ra̱ ma̱te Oja̱ ngue da̱ mäts'i.
8Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ ngue hi̱n tema̱ nts'o so yø mmʉi. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ nu̱ Oja̱ ya.
9Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nuya da̱ japi ngue di̱ nhojpa̱'ʉ di̱ nsʉi. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ gohi ngue yø ba̱si̱ Oja̱ ya.
10Ra̱ mmɛ̱nthi̱ di̱ nthɛui yø ja̱'i̱ nu̱ya da̱ zä ra̱ n'ʉ da̱ ts'ʉi ngue honi̱ ha di̱ n'yo xa̱nho. Porque guehya yø ja̱'i̱ da̱ zo rá̱ 'yɛ Oja̱ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ ya.
11Ra̱ mmɛ̱nthi̱ gui̱ nthɛui 'mø bi ts'ʉ'i ngue guí tɛnnga̱hʉ. Da̱ ts'an'a̱hʉ, da̱ ts'än'na̱hʉ yø fɛhni̱. 12Da̱mi̱ johyahʉ 'mø ngue ngu̱'a̱ bi̱ nja, di̱ nja'a̱hʉ mpähä, porque xa̱ngu̱ ni̱ nzäbihʉ bí ja ma̱hɛ̱ts'i̱. Ya quí pa̱hmʉ ngue nu̱'ʉ yø pønga̱hya̱ Oja̱ xa̱ m'mʉ'a̱ m'mɛt'o xquet'a̱ bi ts'ʉi.
Bi̱ ma ma̱ hyɛqui ra̱ hya̱ te ja ngue da̱ n'yo yø xädi ra̱ Cristo.
13Nu̱ ra̱ u̱, i ja rá̱ 'bɛfi ngue nu̱ tema̱ japi ya hi̱ndi̱ nts'oni̱. Guí̱ njathʉ p'ʉ ua ja ra̱ xi̱mhäi ya, ngue guí 'bʉhmʉ ua, ya xøt'a̱tho ra̱ nts'o da̱ 'yøtyø ja̱'i̱. Pɛ nu̱'mø bi̱ m'mɛhrá̱ ts'ɛdi ra̱ u̱, ya hi̱nda̱ zä to da̱ japi ngue xta̱ n'u̱ ma̱høn'a̱. Ya hi̱nte di̱ mu̱ui ra̱ u̱, da̱ t'ɛi, da̱ nɛ̱p'ʉ yø ja̱'i̱.
14Nu̱'a̱ te gni̱ 'yohʉ ya, i̱ nnu̱dyø ja̱'i̱ 'bʉcua ja ra̱ xi̱mhäi. Gue'a̱hʉ, tengu̱tho n'na ra̱ nyot'i di yorbʉ ja ra̱ 'bɛxu̱i̱, i̱ nnu̱tho gätho yø ja̱'i̱. Gue'a̱hʉ, tengu̱tho n'na ra̱ hni̱ni̱ 'mø bi ja ma̱xøts'e ra̱ nyu̱ni̱, i̱ nnu̱tho gätho yø ja̱'i̱. 15Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ sa̱qui̱ n'na ra̱ lámpara, hi̱nda̱ thørbʉ ja ra̱ huada, sinoque da̱ thøxpʉ ja ra̱ nthøxa̱nyot'i n'namhma̱ ngue di yorpi gätho'ʉ 'bʉ'a̱mbo ra̱ ngu̱. 16Da̱mi̱ njathʉ p'ʉya, da̱mi̱ nehʉ ngue da̱ nu̱ yø ja̱'i̱'a̱ te ra̱ nho guí øthʉ. Nu̱'mø bi̱ nu̱ yø ja̱'i̱'a̱ ra̱ nho guí øthʉ p'ʉya, yø ja̱'i̱ da̱ 'yɛ̱spa̱bi̱ na̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱.
Ra̱ Jesús bi̱ ma̱ ngue xa̱nho rá̱ ley Oja̱.
17A nu̱yá, 'yo guí ɛ̱mhmʉ ngue dá̱ ɛ̱hɛ̱ ga̱ ha̱cä ra̱ ley bi 'yotra̱ Moisés, ogue ga̱ ha̱cä'ʉ yø hya̱ bi̱ nxännba̱te yø pønga̱hya̱ Oja̱. Nu̱'a̱, hi̱n'na̱'a̱. Sinoque dá̱ ɛ̱hɛ̱ ngue nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley, gä gue'a̱ ga̱ thogä'a̱. 18Nu̱gä ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ, mɛ̱nte ngue di siguetho ja ra̱ c'ama̱hɛ̱ts'i̱ 'nɛ̱hra̱ häi, nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ ley, ni̱ xi̱nga̱ n'na ra̱ letra, ni̱ xi̱nga̱ n'na ra̱ punto di sä ngue da̱ tha̱qui̱ asta̱ gue'mø bi̱ nja gätho'a̱ tema̱ hya̱ nt'ot'i. 19Ja̱na̱ngue nu̱yá, nu̱ to bi zä ngue fɛstho ra̱ hya̱ di̱ ma̱nda ra̱ ley, ma̱da̱gue'a̱ zits'ʉtho, 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ mɛstho ra̱ hya̱, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue hi̱nga̱ ɛda̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e te mma̱nna̱ ley 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱. 20Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø guí̱ nne di̱ ncʉ'a̱hʉ p'ʉ di̱ ma̱nda Oja̱, ma̱ da̱tho nne ngue xtá̱ ndønho te gdi̱ n'yohʉ, ngue'a̱ te ga̱ 'yo yø xännba̱te ngue ra̱ ley 'nɛ̱'a̱ te ga̱ 'yo yø fariseo.
Hi̱ngui̱ ho ngue to da̱ nu̱ ma̱n'ʉ rá̱ cu̱.
21Ya xcá̱ 'yøhmʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ndiua ma̱nja̱m'mø ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “'Yo grá̱ hyote. A nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue di̱ nhote, jatho da̱ tha̱spa̱ ra̱ güɛnda ngue da̱ ma ra̱ castigo”, bi t'ɛ̱mbi̱. 22Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nu̱ ma̱n'ʉ rá̱ cu̱, jatho da̱ tha̱spa̱bi̱ ra̱ güɛnda. A nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue xihyø ts'omhya̱ rá̱ cu̱ 'mø ya̱ui, jatho ngue di̱ mpɛti yø ts'ʉt'abi da̱ hya̱spa̱bi̱ ra̱ güɛnda. Nu̱ to ɛ̱mbi̱ ngue ra̱ ndonda rá̱ cu̱, da̱ ma ra̱ ni̱du̱ hapʉ di̱ nzø.
23A nu̱yá, xi'mø guí̱ mmap'ʉ ja ra̱ altar ngue guá̱ ørpa̱hʉ ra̱ 'bøt'e Oja̱, 'nɛ̱ ja da̱ sop'ʉ ni̱ mmʉi ngue hi̱ngui̱ ho te xcá̱ 'yørpa̱ ni̱ cu̱hʉ, ya hi̱nguá̱ øthʉ ra̱ 'bøt'e. 24Sinoque bá̱ sohni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉ ja ra̱ altar, guá̱ pengui̱ gui̱ nhojpa̱ui ni̱ cu̱. Ja guá̱ pengui̱ gui dä ni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉya.
25Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ ya̱pi̱'a̱hʉ, nu̱'a̱ di ya̱p'a̱hʉ da̱mi̱ nhojpa̱hʉ p'ʉ ja ra̱ 'yu̱, n'namhma̱ ngue hi̱ndi̱ dä'a̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi. Porque nu̱'mø ya bi̱ ndä'a̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi, ra̱ ts'ʉt'abi di dä'a̱hʉ ra̱ policía. Ra̱ policía p'ʉya da̱ zixa̱hʉ fädi. 26Ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ, ngue nu̱p'ʉ ja ra̱ fädi, ya hi̱nda̱ zä guá̱ pønthohʉ, guá̱ pømhmʉ asta̱ gue'mø guá̱ ju̱t'i̱ gätho ra̱ mɛ̱nyu̱ da̱ ts'än'na̱hʉ.
Hi̱ngui̱ ho di̱ n'yots'om'mäi ra̱ ja̱'i̱.
27Ya xcá̱ 'yøhmʉ ra̱ hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “'Yo grá̱ 'yots'om'mäi”. 28Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ to hɛ̱ta̱ n'na ra̱ xisu 'nɛ̱ so rá̱ mmʉi ngue di̱ n'yots'om'mäiui, ya sʉtho 'mø ma̱jua̱ni̱ bi̱ n'yots'om'mäui ra̱ xisu hɛ̱ti̱.
29A nu̱yá, nu̱'mø guí ɛ̱na̱ ngue rá̱ ts'oqui ni̱ dä ngue ni̱ n'yɛi p'ʉ guí øthʉ ra̱ ts'oqui, da̱mi̱ hya̱hni̱ dä, gui 'yɛi. Ma̱n'na xa̱nho ngue di̱ m'mɛ'a̱ n'na ni̱ dähʉ, hi̱nda̱ gue'a̱ ngue gä ni̱ do'yohʉ da̱ ma ra̱ ni̱du̱. 30Nu̱'mø guí ɛ̱na̱ ngue rá̱ ts'oqui ni̱ 'yɛ ngue ni̱ n'yɛi p'ʉ guí øthʉ ra̱ ts'oqui, da̱mi̱ hyɛjni̱ 'yɛ, gui 'yɛi yap'ʉtho. Ma̱n'na xa̱nho ngue di̱ m'mɛ'a̱ n'na ni̱ 'yɛhʉ, hi̱nda̱ gue'a̱ ngue gä ni̱ do'yohʉ da̱ ma ra̱ ni̱du̱.
Hi̱ngui̱ ho ngue da̱ 'yɛnyø xisu yø n'yohʉ.
31Ya xcá̱ 'yøhmʉ ya yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱ to da̱ ne da̱ 'yɛnná̱ xisu, i jatho da̱ nangra̱ sʉcua̱ ngue ra̱ nxu̱ni̱”. 32Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue n'na ra̱ xisu 'mø bi 'yɛnná̱ ndø, nu'mø bi̱ ntha̱tui ma̱n'na ra̱ n'yohʉ, ya ra̱ ts'oqui øt'ui na̱ da̱ mɛ. Pɛ go rá̱ ts'oqui na̱ ra̱ n'yohʉ bi 'yɛnná̱ xisu ngue te di̱ nja, porque høndra̱ xisu ngue ra̱ 'yots'om'mäi i sä ngue da̱ t'ɛi.
'Yo to di ɛ̱xa̱ ntestigo yø ja̱'i̱.
33Ya xcá̱ 'yøhmʉ ya yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ndiua 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱'mø guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ ngue ma̱jua̱ni̱ di̱ nja'a̱ ra̱ hya̱ guí̱ mma̱mhmʉ, ya ja ts'ɛditho ngue gui 'yøthʉ'a̱ te ra̱ hya̱ ga̱di ya̱rpa̱ ni̱ mmi̱c'ɛi̱hʉ ngue di̱ nja”. 34Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ p'ʉ guí ya̱hʉ ngue gdí̱ ha̱tra̱ ts'ɛdi ni̱ hya̱hʉ. Nu̱ te bi ja ma̱hɛ̱ts'i̱, 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo, porque ja bí 'bʉp'ʉ Oja̱, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 35'Yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo ra̱ häi, porque Oja̱ di̱ ma̱nda gä ra̱ xi̱mhäi, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 'Yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo ra̱ da̱ni̱hni̱ Jerusalén, porque ja ra̱ da̱st'abi p'ʉ Oja̱, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱. 36'Yo guí ɛ̱na̱ ngue da̱ zä da̱ t'øc'a̱ ni̱ ya̱ 'mø hi̱mma̱ jua̱ni̱ te guí̱ mma̱mhmʉ. Porque ni̱ ya̱hʉ, ni̱ xi̱nga̱ n'na ni̱ xta̱hʉ da̱ zä gui 'yøthʉ ngue xtá̱ nt'axi ogue xtá̱ mpothi. 37A nu̱'mø guí̱ nne gui̱ ma̱mhmʉ n'na ra̱ hya̱, njua̱ntho da̱mi̱ ma̱mhmʉ ngue'mø da̱ zä, ogue hi̱nda̱ zä. Porque ra̱ ja̱'i̱ ngue rá̱ n'youi ra̱ zi̱thu̱, hi̱ngui̱ t'ɛ̱c'ɛ̱i̱ te mma̱, ja̱na̱ngue ngue honi̱ te ɛ̱xa̱ ntestigo.
'Yo to da̱di cosra̱ nts'o t'ørpe.
38Ya xcá̱ 'yøhmʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ hya̱mba̱ rá̱ dä rá̱ mmi̱c'ɛ̱i̱ui, xquet'a̱ da̱ tha̱mba̱bi̱ rá̱ dä. Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ 'yøjpa̱ yø ts'i rá̱ mmi̱c'ɛ̱i̱ui, xquet'a̱ da̱ t'øjpa̱ yø ts'i”. 39Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ, ngue nu̱'a̱ te ra̱ nts'o øt'a̱hʉ n'na ra̱ ja̱'i̱, 'yo ga̱di cospa̱hʉ. Hante gue nu̱'mø to bi̱ mɛp'a̱ ni̱ hmi̱hʉ, da̱mi̱ u̱nma̱n'na nguadi ni̱ hmi̱ ngue da̱ mɛ'mi̱. 40A nu̱'mø to guí tu̱pi̱, 'nɛ̱ di ya̱p'a̱'i̱ ngue ä'i ni̱ pahni̱, co 'nɛ̱hni̱ tu̱hu̱ da̱mi̱ u̱nni̱. 41Nu̱'mø to da̱ 'yɛ̱n'i̱ gui fäxʉ n'na kilómetro ma̱de ngue gui tu̱spa̱ rá̱ 'bɛni̱, da̱mi̱ doblehʉ'a̱ te xi'i gui fäxhʉ. 42Nu̱'mø te'o da̱ 'yä'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ u̱nni̱. Nu̱'a̱ te'o da̱ mi̱p'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ hmi̱ti̱.
Nu̱ to 'bʉhyø nsʉiui jatho ngue di̱ ma̱di̱.
43Ya xcá̱ 'yøhmʉ'ʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Da̱mi̱ ma̱hni̱ amigohʉ. A nu̱'ʉ sʉ'a̱hʉ, 'yo ga̱di̱ ma̱hmʉ'ʉ”, bi t'ɛ̱mbi̱. 44Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue da̱mi̱ ma̱hni̱ nsʉihʉ. Da̱mi̱ 'yäphʉ Oja̱ ngue di ja̱pi̱ to san'a̱hʉ. Nu̱ te'o gä nnu̱ ma̱n'ʉ'a̱hʉ, da̱mi̱ 'yørpa̱hʉ ra̱ nho. Da̱mi̱ marpa̱hʉ Oja̱ te'o ya̱ ma̱nts'o 'mø guí ya̱hʉ. Marpa̱hʉ Oja̱'ʉ hi̱ngui̱ ho te øt'a̱hʉ. 45A nu̱'mø gui 'yøthʉ ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ya di̱ nɛ̱qui̱ ngue yø ba̱si̱'a̱hʉ'a̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ 'mø. Porque ra̱ hyadi bi hoc'a̱ Oja̱, hi̱nga̱ hønnbʉ 'bʉhyø hoja̱'i̱ øtra̱ nho, sinoque 'nɛ̱p'ʉ 'bʉhyø ts'oc'ɛ̱i̱ øtra̱ nho ra̱ hyadi. Ra̱ 'ye p'ʉya, hi̱nga̱ høndyø hoja̱'i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱, sinoque 'nɛ̱hyø ts'oc'ɛ̱i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱. 46A nu̱'mø ngue hønt'ʉ to di̱ ma̱'a̱hʉ ga̱di̱ ma̱hmʉ, ¿ndana̱ ra̱ nho di̱ nɛ̱qui̱ ngue guí øthʉ 'mø? Conque asta̱ yø ngʉthäi njap'ʉ. 47Xi'mø ngue hønt'ʉ ni̱ amigo ga̱di zɛnguahʉ, ¿ndana̱ ra̱ nho guí øthʉ 'mø? Porque xquet'a̱ njap'ʉ yø ja̱'i̱ hi̱ngui̱ pa̱ Oja̱. 48Nu̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, ma̱ da̱tho ngue xa̱ndønho te øt'e. Gui̱ njathʉ p'ʉya, da̱mi̱ nehʉ ngue ma̱ da̱tho xtá̱nho te gui 'yøthʉ.
© 1975, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.