Liki 1
1
Likyi-á nɛ̂ yo ǹ sɛ́bɛ́y tyɩ́ yõ
1Ń dĩ́ Tewofil, tyi nónó-á pɩ á wrɔ́, névye náhnáh tyah mɛ sélɛ n wãrkɩ. 2Pè sè wãrkɩ, sɔ̃́-á tàrfyɔ̀nɔ́ yo sélɛ á tyɩ́, pépi nónó-á sõ̀ wɛ sélɛ sé tyah gbĩ́ dùkùlɛ, tɛ́ sõ̀ mɛ Liyel wɛy yópúlɛ. 3Képah ye, ńmɔ tɔ mɛ tyi nɔ́pi nɩ́y tɛ̃ pallɛ, nónó-á pɩ, à tɔkɔ ké tyah gbĩ́ tyɩ́. Tɛ́ mɛ ké tyɩ́ nɛ, ńmɔ tɔ sè wãrkɩ ǹ kɔ̃ sé wɛ̃̀kɩ̀ yõ, sǎh pɩ syɩ wɛ̃ tyɩ́ sɔ̃́, ń dĩ́ Tewofil. 4Képah sɔkɔ, á kɩ pɩ̃ nɛ, wáh kwɔ́nɔ́ nɛ̂ wɛ, gbɩ-á kélɛ.
Yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yɔ́ pɔ Wèlnwìlkì-ò Nsyɔ̃ dúbínɔ́ tyɩ́ yo sah
5Yerɔdɩ-á sõ̀ mɛ yõ̀tɛ̃̀nɛ Yude kwil yõ sɔkɔ gbĩ́ nɛ̂nɛ, sárká wìlkìpu yõ̀tɛ̃̀ yɔ́ sõ̀ mɛ, pè n ye Nsakarɩlɛ. Sárká wìlkìpu yõ̀tãm nónó-á sõ̀ Abya tĩ̀nkìlɛ, pépi sɔkɔ nɛy yɔ́ ye sõ̀ ǹnɛ. Ǹ kyɩ Yelisabɛtɩ tɔlɛ sõ̀, sárká wìlkìpu yõ̀tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Arõ náh nɛy ye ǹnɛ. 6Pé nímí sõ̀ mɛ nɛ́gblɔ́lɛ Liyel yah. Pè sõ̀ mɛ Liyel tyi kõ̀nsàhnɔ́ póllɛ n pɩ, tɛ́ mɛ ǹ tyíyónè pól tɛ̃ yĩ́ĩ́. 7Ǹtɛ, pé nímí sõ̀ dye tɛ, Yelisabɛtɩ náh sõ̀ fɛ̃ pi wɛ n pi, képah ye pi náh sõ̀ mɛ pé tyɩ́.
8Sṍ yɔ́lɛ, Nsakarɩpi tĩ̀nkì tõ̀ pɩ gbĩ́-á pɔ nɔ, à sõ̀ mɛ tõ̀lɛ n pɩ Liyel yah pélɛ. 9Pǎh dar tɛ́ sã́hntɔkɔnɔlɛ n pɩ sɔ̃́, kè sõ̀ pɔ yɩ̃nɛ ǹmɔlɛ. À sõ̀ yɩ̃nɛ à de Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ, à sèkukuri pãn pèpɛy sukɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel yah sɔkɔ. 10Légbĩ́nɛ, tɔ́wû pól sõ̀ mɛ Liyellɛ n ni kégbɔ́ sɔkɔ, wǎh wɔ̀kɔ̀lɛ n yɔ̃ gbĩ́ nɛ̂nɛ. 11Wǎh mɛ képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yɔ́ wil ǹ yah, tɛ́ mɛ yĩn tɛ̃ wɔ̀kɔ̀ yɔ̃ yɔ̃ kwâh gbõ̀yõ̀ sõ̀lɛ. 12Nsakarɩ-á à wɛ gbĩ́ nɛ̂nɛ, tíkí à tɛ̃, ǹ lékã́m fɛ̃kɩ. 13Ǹtɛ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ mɛ̀ yo ǹ tyɩ́: «Nsakarɩ, káh tíkí pɩ, á Liyel nínɔ́ ye tɛ̃. Á kyɩ Yelisabɛtɩ kɩ dĩ́npir dubi á tyɩ́, tɛ́ á kɩ ǹ yĩn sah Nsyɔ̃nɛ. 14Ǹ dúbínɔ́ kɩ pɩ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ ǹgbɛ̃nɛ áwɔ ànɛ̂ névye náhnáh tyɩ́, 15ǹ nɛ́-ǹgbɛ̃ pɔ́npɩnɔ yĩnnɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel yah. À náh dìvɛ̃ wɔ n pi, à náh tɔ̃ kònɔ́ yɔ́ ńtɛ̃ wɔ n pi, tɛ́ kɩ mɛ yúkúnɔ́lɛ Liyel Mírkí tǎhkɩ̀lɛ ǹ dúbí-ńkɛ̃̂ gbĩ́ dùkùlɛ. 16À kɩ pɔ Yisrayel névye náhnáh kɔ̃, pè kɩ pé syɩ pɔ pé Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel tyɩ́. 17À kɩ n kɔ Liyel yah Yeli pɩ dùkù ànɛ̂ ǹ tǎhkɩ̀lɛ ǹ sɔkɔ. À kɩ pɔ súbí ànɛ̂ pé wɛ̃́npì wrɔ́ tɔ̃ sah, tɛ́ kɩ nòhnɩ̀-ǹkɛ̃̂pú vi mɔ pɩ nòhnɩ̀pulɛ. À kɩ névye tɔ̃ sah vi mɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ kɔ̃.»
18Wǎh yo sɛ̃́, Nsakarɩ yo ǹ tyɩ́ nɛ, péwɔ ànɛ̂ pé kyɩlɛ, pé nímí-á dye tɛ. Kǎh pɩ sɛ̃́, sɔ̃́ se pé kɩ fɛ̃ pɩ̃ nɛ, gbɩ-á à yo nɩ? 19Képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yo ǹ tyɩ́: «Kabrɛlɩ ye ńmɔlɛ, nɛ̂-á n yĩn Liyel yah, à ǹ tõ̀lɛ n pɩ. À ń tɛkɩ mɔ nɛ, mé pɔ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ wɛy mɛ̀ yo á tyɩ́. 20Ǹtɛ yah, á náh sɛ̃ ń wɛlɔ yõ. Tɛ́, sè kɩ mó tɔ̃ pɔ n pɩ n tũ n pi sé gbĩ́ sɔkɔ. Képah ye, á vyãh kɩ gbɩ tɛ̃, á náh tɔ̃ fɛ̃ n wɛkɩ n pi fɔ́ɔ́, kɩ pɔ nɔ tyi nɔ́pi pɩ́ntũ sṍ tyɩ́.»
21Légbĩ́nɛ, tɔ́wû sõ̀ mɛ Nsakarɩlɛ n syɩkɩ. Tɛ́ ǹ kàhnmonɔlɛ Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ, képah sõ̀ mɛ pé gbã̀n du. 22Ǹtɛ, Nsakarɩ-á pópó n wil, à náh mɛ fɛ̃ n yo n mɔ pé tyɩ́. Kǎh pɩ sɛ̃́, no pɩ̃ nɛ, gbǐl tir yɔ́-á wil ǹ yah Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ. À sõ̀ mɛ ǹ gbã̀n ólɛ n pɩ n mɔ pé tyɩ́, tɛ́ mɛ wɛkɩ kwlɔ.
23Képah náh, ǹ tõ̀ pɩ́nɔ́ sèpĩ̀n-á pɔ tũ Liyel tyɩ́, à ǹ syɩ yuku ǹ gbô. 24Kénɛ sèpĩ̀n sɔ́kɔ́ntɛnɔ náh, ǹ kyɩ Yelisabɛtɩ kúrkì tɔkɔ, tɛ́ kè wɔ̃bɩ ńwɔ̃́lɔ́ kwlɔ́. À sõ̀ mɛ n sõ nɛ: 25«Yah, pèpɔrɩ nɛ̂-á Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel pɩ ń tyɩ́ yɔ̀. À ye ńtyɩ̃́nɔ yah dah mɔ ń tyɩ́ sɔkɔ núkúnúkú, à ń sen tɔkɔ to ń yõ névye yah.»
Yesu dúbínɔ́ tyɩ́ yónsàhnɔ́lɛ Mari tyɩ́
26Képah náh, ńwɔ̃́lɔ́ kénúkò sɔ́kɔ́ntɛnɔ náh, Liyel tɔ̃ ǹ yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ Kabrɛlɩ tõ kwil yɔ́ sɔkɔ, nɛ̂-á pè n ye Nasarɛtɩlɛ, Kalile sétáh yõ. 27À à tõ yɛ̃́ndyɩ́kɩ̀ yɔ́ tyɩ́, nɛ̂-á sõ̀ mɛ gbɩ̃́nɔ́lɛ Davidi náh nɛy Yosɛfu tyɩ́. Yɛ̃́ndyɩ́kɩ̀ mɛ̀ yĩn ye sõ̀ Marilɛ. 28Wǎh kyɩ, à de yuku Mari tnɔ̂, tɛ́ yo ǹ tyɩ́: «Mé wɛkɩ á tyɩ́ Mari. Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel mɛ pèpɔrɩ yɔ́ tɔ̃ sah pɩ á tyɩ́, à mɛ álɛ.»
29Mari-á kénɛ wɛlɔ noh sɛ̃́, ǹ gbã̀n du. À sõ̀ mɛ n sõ ǹ fɔkɔ nɛ, yõ nɛ̂ yõ se à pɔ wɛkɩ mɔ pé tyɩ́ sɛ̃́ nɩ? 30Képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yo ǹ tyɩ́: «Mari, pèpɔrɩ ye Liyel n pɩ á tyɩ́ ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ sɔkɔ. Káh n yɛ kè pɩ tíkí tirlɛ á tyɩ́. 31Yah, á kɩ kúrkì tɔkɔ, kɩ dĩ́npir yɔ́ dubi, tɛ́ kɩ ǹ yĩn sah Yesulɛ. 32À kɩ pɩ nɛ́-ǹgbɛ̃nɛ Liyel yah. À kɩ n ye yõ̀tah Liyel pilɛ. Tɛ́ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel kɩ à kɔ̃, à kɩ tɛ̃ kwil yõ ǹ náh nɛy Davidi sɔ̃́. 33À kɩ n wũ n pi Yisrayel kwil pól yõ gbĩ́mɛgbĩ́. Ǹ yõ̀tɔ̃rɩ́ náh tyɛ yah n pi póllɛ.» 34Wǎh yo sɛ̃́, Mari à piki yah nɛ, ǹtɛ, pé náh se dĩ́ tyɩ́ pɩ̃. Sɔ̃́ se kè kɩ pɩ, tɛ́ pé kɩ kúrkì tɔkɔ nɩ? 35Yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ mɛ tɔ̃ yo ǹ tyɩ́: «Liyel Mírkí kɩ tiki á yõ, tɛ́ yõ̀tah Liyel tǎhkɩ̀ kɩ fɔkɔ tũ á yõ fob sɔ̃́ mɔ. Képah ye, pi nɛ̂-á á kɩ n dubi n pi, à kɩ mɛ pèkè kɛ̃́nɛ ǹ sɔkɔ, tɛ́ kɩ n ye Liyel pilɛ. 36Yah, á wɔ̀kɔ̀ nɛy Yelisabɛtɩ, nɛ̂ tyɩ́-á no yo tũ nɛ, píkã́n sê-á ǹnɛ, à mɛ kúrkì tɔkɔ ǹ dyèntɛnɔ náh, ké ńwɔ̃́lɔ́ kénúkò-ò ye yɔ̀. À kɩ n dubi n pi dĩ́npirlɛ. 37Á náh wɛ di, Liyel tɛ̃ wɛ tyi pól tyɩ́.» 38Wǎh yo tɛ, Mari tɔ̃ ǹ syɩ yo ǹ tyɩ́: «Ńmɔ mɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel tyɩ́ yõ. Wáh yo sɔ̃́, Liyel kè pɩ sɛ̃́ ń tyɩ́.» Képah náh, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ ǹ syɩ sɔkɔ.
Mari kyɩ́nyahnɔlɛ Yelisabɛtɩ tyɩ́
39Kénɛ sèpĩ̀n sɔkɔ, Mari yuku sɔkɔ súú ymɔ yõ, Yude kwil yɔ́ sɔkɔ. 40À kyɩ de Nsakarɩ gbô, tɛ́ wɛkɩ mɔ Yelisabɛtɩ tyɩ́. 41Yelisabɛtɩ-á Mari wɛ́kɩ́nmɔnɔ noh, piri núkú kah werke ǹ fɔkɔ sɔkɔ. Képah sɔkɔ, Yelisabɛtɩ mɛ yuku Liyel Mírkí tǎhkɩ̀lɛ, 42tɛ́ yo ǹ tyɩ́ yĩ́npɔ̃́ ǹgbɛ̃nɛ nɛ: «Sãm mɛ mɔ́nɔ́lɛ á sɔkɔ, à kal syɔ́ póllɛ. Ànɛ̂ sãm mɛ mɔ́nɔ́lɛ á fɔkɔ táh piri tɔ sɔkɔ. 43Nɛ́dúkú nɛ̂ mɛ ńmɔ tɛ̃̀ tɔlɛ, tɛ́ ń Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ yṹ kɩ pɔ n yah ń tyɩ́? 44Á náh wɛ di, máh fyɔ̀ á wɛ́kɩ́nmɔnɔ noh ńyãh, nɩ̀vɩ̀nɩ̀ tɛ̃̀ tyɩ́, piri núkú kah werke ń fɔkɔ sɔkɔ. 45Nɩ̀vɩ̀nɩ̀ mɛ á tyɩ́, áwɔ nɛ̂-á sɛ̃ ké yõ nɛ, Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel-á nɛ̂ yo, kǎh kɩ pɩ tũ.»
Liyel yĩn gbílkínɔ́lɛ Mari tyɩ́ yɩ̀gbɩ̀nɩ̀ sɔkɔ
46Képah sɔkɔ, Mari nɛ:
«Ńmɔ mɛ ń nɩ dal mɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyellɛ n gbilki,
47-48Ń Pwáhnmɔ-ò Liyel fɛ̃ syi yah dah mɔ ń tyɩ́ sɔkɔ.
Képah ye, ń nɩ mɛ vɩ́nɔ́lɛ ǹ yĩnnɛ.
Ńmɔ nɛ̂-á mɛ ǹ tyɩ́ yõ, mɛ ń gblɔ̌ynɛ n tiki n mɔ ǹ yah sɔkɔ.
Gbɩ yõ, à tɔkɔ núkúnúkú tyɩ́, knɔ knɔ pól kɩ pɔ n yo n pi nɛ,
máh yèvɩnɩ wɛ.
49Tyi pól tyɩ́ tɛ̃́nwɛ-ò Liyel ye tyí-ǹgbnɔ pɩ ńmɔ tyɩ́,
ǹ yĩn ye Kètɔ̀kɛ̃́ Liyellɛ.
50Ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ kɩ mɛ tɔ̃̀nmɔnyukunɔlɛ knɔ knɔ pól yõ tyɛ́-ńkɛ̃̂nɛ, nónó-á ǹ yah tíkílɛ n pɩ.
51À ǹ gbõ̀ tǎhkɩ̀lɛ tõ̀ pɩ:
Gblɔ̌y gbílkínɔ́ sõnɔ-á mɛ nónó sɔkɔ,
à pè karkɩ.
52À yõ̀tãm tiki mɔ pé tɔ̃́rɩ́ klǒ yõ,
tɛ́ gblɔ̌y tíkínmɔpu dɔkɔ mɔ.
53À yõ yõ yîlɛ kwɛ́ndébé kɔ̃ yĩ́ĩ́,
tɛ́ tahbɩ fĩn mɔ pè sɔkɔ pé gbã̀n kúkɔ́lɛ.
54À Yisrayel névye yohnɩ mɔ,
pépi nónó-á mɛ ǹ tyɩ́ yõ.
Ǹ dyɔ náh fwɔ ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ pɩ́nɔ́lɛ,
55à yuku Abrahmɩ ànɛ̂ ǹ náh tãn tĩ̀nnɛ tyɛ́-ńkɛ̃̂nɛ, wǎh sõ̀ ǹ vyãh kɔ̃ sɔ̃́ á súbí ǹgbò tãn tyɩ́.»
56Képah sɔkɔ, Mari tɛ̃ Yelisabɛtɩlɛ, à ńwɔ̃́lɔ́ tɔ̃́nɔ́ kénkɔ̃ pɩ. Képah náh, à ǹ syɩ sɔkɔ ǹ tĩ̀nnɛ.
Wèlnwìlkì-ò Nsyɔ̃ dúbínɔ́lɛ
57Képah sɔkɔ, Yelisabɛtɩ dubi gbĩ́-á pɔ nɔ, à dubi dĩ́npirlɛ. 58Ǹ tnɔ̂ tɛ̃̀pu, ànɛ̂ ǹ wɔ̀kɔ̀ tãn-á noh nɛ, Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel-á pèpɔrɩ ǹgbɛ̃ pɩ ǹ tyɩ́, pè à tahlɩ pè ké nɩ̀vɩ̀nɩ̀ pɩ. 59Ǹ dúbínɔ́ sèpĩ̀n kwǎrtɔ̃́-ò sṍlɛ, pè pɔ piri kõ̀-ǹsah, tɛ́ mɛ n yah n kɔ̃ ǹ sú yĩn dyɩ́-ńsahlɛ ǹ tyɩ́, nɛ̂-á Nsakarɩlɛ. 60Ǹtɛ, ǹ yṹ mɛ yo pé tyɩ́ nɛ: «Ɔ̃́ɔ̃, à kɩ n ye Nsyɔ̃nɛ.» 61Pè mɛ yo ǹ tyɩ́ nɛ, ǹgbǒ ǹ wɔ̀kɔ̀ nɛy yɔ́ ńtɛ̃ yĩn náh mɛ sɛ̃́ dɛ́. 62Tɛ́ mɛ kwásɩ́ pɩ piri sú tyɩ́ nɛ, yĩn nɛ̂ se à kɩ sah à kɔ̃ nɩ? 63Képah sɔkɔ, à pè kɔ̃, pè sésár sɛ́nɔ́ yɔ́ tɔkɔ pɔ à kɔ̃, à wãrkɩ mɔ ké yõ nɛ: «Nsyɔ̃ ye ǹ yĩnnɛ.» Képah pé pól gbã̀n du. 64Nɛ́npɔ́ swɔ, Nsakarɩ nɛ́npɔ́rɩ́ dɛ mɔ, ǹ vyãh gbɩ́nɔ́ tyɛ, à tyah n wɛkɩ, à Liyel yĩnnɛ n gbilki. 65Kǎh pɩ sɛ̃́, tíkí de pé tnɔ̂ tɛ̃̀pu pól sɔkɔ, tɛ́ no sõ̀ mɛ tyi nɔ́pi póllɛ n yãh n kɔ̃ Yude ymɔ yõ kwlo pól sɔkɔ. 66Tɛ́ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel sõ̀ mɛ ǹnɛ. Képah ye, nónó pól-à sõ̀ tyi nɔ́pi noh, pě sè tɛ̃ n sah pé nnɔ sɔkɔ, ǹ tɛ́ nɛ mɛ wɛ̃nɛ n piki n yah nɛ ńkɛ̃́, piri mɛ̀ se kɩ pɔ n pɩ n pi nɛ́dúkú nɛ̂nɛ nɩ?
Liyel yĩn gbílkínɔ́lɛ Nsakarɩ tyɩ́ yɩ̀gbɩ̀nɩ̀ sɔkɔ
67Képah sɔkɔ, piri sú Nsakarɩ Liyel Mírkí tǎhkɩ̀ wɛ, tɛ́ mɛ Liyel tɛ̃ntõ̀ wɛlɔlɛ n syi n yo nɛ:
68«Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ nɛ̂-á Yisrayel Liyellɛ, ǹ yĩn nɛ n gbilki,
ǹmɔ nɛ̂-á pɔ ǹ no yohnɩ mɔ, à pè wilki yɔ̃rɩ sɔkɔ,
69tɛ́ mɛ Pwáhnmɔ-ò tǎh wilki mɔ á kɔ̃,
à wil ǹ tõ̀npɩ dĩ́ Davidi náh tãn sɔkɔ.
70Képah ye lésõ à ǹ tɛ̃ntõ̀ syínyopu kɔ̃, pè yo sah di mónɔ́lɛ nɛ,
71páh kɩ á syi pwah mɔ á pěltãn tyɩ́,
tɛ́ kɩ á wilki á dyɔ yɔ́pú gbõ̀.
72À á súbí ǹgbò tãn nɩ gbɛ yĩ́ĩ́.
Ǹ dyɔ náh fwɔ ǹ yégbékè kwrɔ́nmɔnsàhnɔ́ tyɩ́lɛ pélɛ.
73À sõ̀ ǹ wo á ǹgbò sú Abrahmɩ tyɩ́ nɛ,
74páh kɩ á tɛ̃ syi á pěltãn gbõ̀,
á kɔ̃ á fɛ̃ tõ̀lɛ n pɩ pé tyɩ́ tíkí kɛ̃́nɛ,
75á mó pɩ nɛ́gblɔ́lɛ yályál pé yah,
á min pól sɔkɔ.
76Tɛ́ áwɔ tɛ̃̀ wɔlɛ, ńmɔ pi, á kɩ pɔ n kɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ yah sɔkɔ,
kɩ ǹ wã̀l tɔ̃ n sah n pi.
Képah ye, pè kɩ álɛ n ye ‹Yõ̀tah Liyel tɛ̃ntõ̀ syínyo-òlɛ›.
77Tɛ́ kɩ ǹ no kɔ̃ pè kɩ pwáhnmɔnɔ dùkù pɩ̃,
pé tyípêl yɔ̃̀nmɔnɔ gbõ̀ yõ.
78Ápi Liyel nɩ̀gbɛ̀kɩ̀, ànɛ̂ ǹ tɔ̃́nsàhnpɩnɔ gbõ̀ yõ,
à kɩ kyòo mɔ á yõ kɩ wil yĩ̂nyõ gbĩ́ sɔ̃́ gbo,
79kɩ pɔ kyòolɛ névye kɔ̃, nónó-á mɛ kũ fɛ̃́ntũ̂ tíkí sɔkɔ,
tɛ́ kɩ á yey vi mɔ yèvɩnɩ wɛ̃̀kɩ̀ yõ.»
80Tɛ́ Nsyɔ̃ tɛ̃̀ wɔ sõ̀ mɛ n kyãh, ànɛ̂ ǹ lékã́m mɛ n yɩkɩ n mɔ n yuku. À sõ̀ mɛ tɛ̃ gbɛ̃́nnɩ sɔkɔ pópó, à pɔ syɩ ǹ gblɔ̌y wɛ̃́kɩ́nɔ́ gbĩ̀yĩ̀kì tyɩ́ Yisrayel névye yah.
Šiuo metu pasirinkta:
Liki 1: wibDBL
Paryškinti
Dalintis
Kopijuoti
Norite, kad paryškinimai būtų įrašyti visuose jūsų įrenginiuose? Prisijunkite arba registruokitės
© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. in cooperation with ANTBA
Liki 1
1
Likyi-á nɛ̂ yo ǹ sɛ́bɛ́y tyɩ́ yõ
1Ń dĩ́ Tewofil, tyi nónó-á pɩ á wrɔ́, névye náhnáh tyah mɛ sélɛ n wãrkɩ. 2Pè sè wãrkɩ, sɔ̃́-á tàrfyɔ̀nɔ́ yo sélɛ á tyɩ́, pépi nónó-á sõ̀ wɛ sélɛ sé tyah gbĩ́ dùkùlɛ, tɛ́ sõ̀ mɛ Liyel wɛy yópúlɛ. 3Képah ye, ńmɔ tɔ mɛ tyi nɔ́pi nɩ́y tɛ̃ pallɛ, nónó-á pɩ, à tɔkɔ ké tyah gbĩ́ tyɩ́. Tɛ́ mɛ ké tyɩ́ nɛ, ńmɔ tɔ sè wãrkɩ ǹ kɔ̃ sé wɛ̃̀kɩ̀ yõ, sǎh pɩ syɩ wɛ̃ tyɩ́ sɔ̃́, ń dĩ́ Tewofil. 4Képah sɔkɔ, á kɩ pɩ̃ nɛ, wáh kwɔ́nɔ́ nɛ̂ wɛ, gbɩ-á kélɛ.
Yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yɔ́ pɔ Wèlnwìlkì-ò Nsyɔ̃ dúbínɔ́ tyɩ́ yo sah
5Yerɔdɩ-á sõ̀ mɛ yõ̀tɛ̃̀nɛ Yude kwil yõ sɔkɔ gbĩ́ nɛ̂nɛ, sárká wìlkìpu yõ̀tɛ̃̀ yɔ́ sõ̀ mɛ, pè n ye Nsakarɩlɛ. Sárká wìlkìpu yõ̀tãm nónó-á sõ̀ Abya tĩ̀nkìlɛ, pépi sɔkɔ nɛy yɔ́ ye sõ̀ ǹnɛ. Ǹ kyɩ Yelisabɛtɩ tɔlɛ sõ̀, sárká wìlkìpu yõ̀tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Arõ náh nɛy ye ǹnɛ. 6Pé nímí sõ̀ mɛ nɛ́gblɔ́lɛ Liyel yah. Pè sõ̀ mɛ Liyel tyi kõ̀nsàhnɔ́ póllɛ n pɩ, tɛ́ mɛ ǹ tyíyónè pól tɛ̃ yĩ́ĩ́. 7Ǹtɛ, pé nímí sõ̀ dye tɛ, Yelisabɛtɩ náh sõ̀ fɛ̃ pi wɛ n pi, képah ye pi náh sõ̀ mɛ pé tyɩ́.
8Sṍ yɔ́lɛ, Nsakarɩpi tĩ̀nkì tõ̀ pɩ gbĩ́-á pɔ nɔ, à sõ̀ mɛ tõ̀lɛ n pɩ Liyel yah pélɛ. 9Pǎh dar tɛ́ sã́hntɔkɔnɔlɛ n pɩ sɔ̃́, kè sõ̀ pɔ yɩ̃nɛ ǹmɔlɛ. À sõ̀ yɩ̃nɛ à de Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ, à sèkukuri pãn pèpɛy sukɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel yah sɔkɔ. 10Légbĩ́nɛ, tɔ́wû pól sõ̀ mɛ Liyellɛ n ni kégbɔ́ sɔkɔ, wǎh wɔ̀kɔ̀lɛ n yɔ̃ gbĩ́ nɛ̂nɛ. 11Wǎh mɛ képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yɔ́ wil ǹ yah, tɛ́ mɛ yĩn tɛ̃ wɔ̀kɔ̀ yɔ̃ yɔ̃ kwâh gbõ̀yõ̀ sõ̀lɛ. 12Nsakarɩ-á à wɛ gbĩ́ nɛ̂nɛ, tíkí à tɛ̃, ǹ lékã́m fɛ̃kɩ. 13Ǹtɛ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ mɛ̀ yo ǹ tyɩ́: «Nsakarɩ, káh tíkí pɩ, á Liyel nínɔ́ ye tɛ̃. Á kyɩ Yelisabɛtɩ kɩ dĩ́npir dubi á tyɩ́, tɛ́ á kɩ ǹ yĩn sah Nsyɔ̃nɛ. 14Ǹ dúbínɔ́ kɩ pɩ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ ǹgbɛ̃nɛ áwɔ ànɛ̂ névye náhnáh tyɩ́, 15ǹ nɛ́-ǹgbɛ̃ pɔ́npɩnɔ yĩnnɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel yah. À náh dìvɛ̃ wɔ n pi, à náh tɔ̃ kònɔ́ yɔ́ ńtɛ̃ wɔ n pi, tɛ́ kɩ mɛ yúkúnɔ́lɛ Liyel Mírkí tǎhkɩ̀lɛ ǹ dúbí-ńkɛ̃̂ gbĩ́ dùkùlɛ. 16À kɩ pɔ Yisrayel névye náhnáh kɔ̃, pè kɩ pé syɩ pɔ pé Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel tyɩ́. 17À kɩ n kɔ Liyel yah Yeli pɩ dùkù ànɛ̂ ǹ tǎhkɩ̀lɛ ǹ sɔkɔ. À kɩ pɔ súbí ànɛ̂ pé wɛ̃́npì wrɔ́ tɔ̃ sah, tɛ́ kɩ nòhnɩ̀-ǹkɛ̃̂pú vi mɔ pɩ nòhnɩ̀pulɛ. À kɩ névye tɔ̃ sah vi mɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ kɔ̃.»
18Wǎh yo sɛ̃́, Nsakarɩ yo ǹ tyɩ́ nɛ, péwɔ ànɛ̂ pé kyɩlɛ, pé nímí-á dye tɛ. Kǎh pɩ sɛ̃́, sɔ̃́ se pé kɩ fɛ̃ pɩ̃ nɛ, gbɩ-á à yo nɩ? 19Képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yo ǹ tyɩ́: «Kabrɛlɩ ye ńmɔlɛ, nɛ̂-á n yĩn Liyel yah, à ǹ tõ̀lɛ n pɩ. À ń tɛkɩ mɔ nɛ, mé pɔ nɩ̀vɩ̀nɩ̀ wɛy mɛ̀ yo á tyɩ́. 20Ǹtɛ yah, á náh sɛ̃ ń wɛlɔ yõ. Tɛ́, sè kɩ mó tɔ̃ pɔ n pɩ n tũ n pi sé gbĩ́ sɔkɔ. Képah ye, á vyãh kɩ gbɩ tɛ̃, á náh tɔ̃ fɛ̃ n wɛkɩ n pi fɔ́ɔ́, kɩ pɔ nɔ tyi nɔ́pi pɩ́ntũ sṍ tyɩ́.»
21Légbĩ́nɛ, tɔ́wû sõ̀ mɛ Nsakarɩlɛ n syɩkɩ. Tɛ́ ǹ kàhnmonɔlɛ Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ, képah sõ̀ mɛ pé gbã̀n du. 22Ǹtɛ, Nsakarɩ-á pópó n wil, à náh mɛ fɛ̃ n yo n mɔ pé tyɩ́. Kǎh pɩ sɛ̃́, no pɩ̃ nɛ, gbǐl tir yɔ́-á wil ǹ yah Liyel wɔ̀kɔ̀ ǹgbɛ̃ sɔkɔ. À sõ̀ mɛ ǹ gbã̀n ólɛ n pɩ n mɔ pé tyɩ́, tɛ́ mɛ wɛkɩ kwlɔ.
23Képah náh, ǹ tõ̀ pɩ́nɔ́ sèpĩ̀n-á pɔ tũ Liyel tyɩ́, à ǹ syɩ yuku ǹ gbô. 24Kénɛ sèpĩ̀n sɔ́kɔ́ntɛnɔ náh, ǹ kyɩ Yelisabɛtɩ kúrkì tɔkɔ, tɛ́ kè wɔ̃bɩ ńwɔ̃́lɔ́ kwlɔ́. À sõ̀ mɛ n sõ nɛ: 25«Yah, pèpɔrɩ nɛ̂-á Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel pɩ ń tyɩ́ yɔ̀. À ye ńtyɩ̃́nɔ yah dah mɔ ń tyɩ́ sɔkɔ núkúnúkú, à ń sen tɔkɔ to ń yõ névye yah.»
Yesu dúbínɔ́ tyɩ́ yónsàhnɔ́lɛ Mari tyɩ́
26Képah náh, ńwɔ̃́lɔ́ kénúkò sɔ́kɔ́ntɛnɔ náh, Liyel tɔ̃ ǹ yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ Kabrɛlɩ tõ kwil yɔ́ sɔkɔ, nɛ̂-á pè n ye Nasarɛtɩlɛ, Kalile sétáh yõ. 27À à tõ yɛ̃́ndyɩ́kɩ̀ yɔ́ tyɩ́, nɛ̂-á sõ̀ mɛ gbɩ̃́nɔ́lɛ Davidi náh nɛy Yosɛfu tyɩ́. Yɛ̃́ndyɩ́kɩ̀ mɛ̀ yĩn ye sõ̀ Marilɛ. 28Wǎh kyɩ, à de yuku Mari tnɔ̂, tɛ́ yo ǹ tyɩ́: «Mé wɛkɩ á tyɩ́ Mari. Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel mɛ pèpɔrɩ yɔ́ tɔ̃ sah pɩ á tyɩ́, à mɛ álɛ.»
29Mari-á kénɛ wɛlɔ noh sɛ̃́, ǹ gbã̀n du. À sõ̀ mɛ n sõ ǹ fɔkɔ nɛ, yõ nɛ̂ yõ se à pɔ wɛkɩ mɔ pé tyɩ́ sɛ̃́ nɩ? 30Képah sɔkɔ, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ yo ǹ tyɩ́: «Mari, pèpɔrɩ ye Liyel n pɩ á tyɩ́ ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ sɔkɔ. Káh n yɛ kè pɩ tíkí tirlɛ á tyɩ́. 31Yah, á kɩ kúrkì tɔkɔ, kɩ dĩ́npir yɔ́ dubi, tɛ́ kɩ ǹ yĩn sah Yesulɛ. 32À kɩ pɩ nɛ́-ǹgbɛ̃nɛ Liyel yah. À kɩ n ye yõ̀tah Liyel pilɛ. Tɛ́ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel kɩ à kɔ̃, à kɩ tɛ̃ kwil yõ ǹ náh nɛy Davidi sɔ̃́. 33À kɩ n wũ n pi Yisrayel kwil pól yõ gbĩ́mɛgbĩ́. Ǹ yõ̀tɔ̃rɩ́ náh tyɛ yah n pi póllɛ.» 34Wǎh yo sɛ̃́, Mari à piki yah nɛ, ǹtɛ, pé náh se dĩ́ tyɩ́ pɩ̃. Sɔ̃́ se kè kɩ pɩ, tɛ́ pé kɩ kúrkì tɔkɔ nɩ? 35Yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ mɛ tɔ̃ yo ǹ tyɩ́: «Liyel Mírkí kɩ tiki á yõ, tɛ́ yõ̀tah Liyel tǎhkɩ̀ kɩ fɔkɔ tũ á yõ fob sɔ̃́ mɔ. Képah ye, pi nɛ̂-á á kɩ n dubi n pi, à kɩ mɛ pèkè kɛ̃́nɛ ǹ sɔkɔ, tɛ́ kɩ n ye Liyel pilɛ. 36Yah, á wɔ̀kɔ̀ nɛy Yelisabɛtɩ, nɛ̂ tyɩ́-á no yo tũ nɛ, píkã́n sê-á ǹnɛ, à mɛ kúrkì tɔkɔ ǹ dyèntɛnɔ náh, ké ńwɔ̃́lɔ́ kénúkò-ò ye yɔ̀. À kɩ n dubi n pi dĩ́npirlɛ. 37Á náh wɛ di, Liyel tɛ̃ wɛ tyi pól tyɩ́.» 38Wǎh yo tɛ, Mari tɔ̃ ǹ syɩ yo ǹ tyɩ́: «Ńmɔ mɛ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel tyɩ́ yõ. Wáh yo sɔ̃́, Liyel kè pɩ sɛ̃́ ń tyɩ́.» Képah náh, yĩ̂nyõ tɛ̃ntõ̀ ǹ syɩ sɔkɔ.
Mari kyɩ́nyahnɔlɛ Yelisabɛtɩ tyɩ́
39Kénɛ sèpĩ̀n sɔkɔ, Mari yuku sɔkɔ súú ymɔ yõ, Yude kwil yɔ́ sɔkɔ. 40À kyɩ de Nsakarɩ gbô, tɛ́ wɛkɩ mɔ Yelisabɛtɩ tyɩ́. 41Yelisabɛtɩ-á Mari wɛ́kɩ́nmɔnɔ noh, piri núkú kah werke ǹ fɔkɔ sɔkɔ. Képah sɔkɔ, Yelisabɛtɩ mɛ yuku Liyel Mírkí tǎhkɩ̀lɛ, 42tɛ́ yo ǹ tyɩ́ yĩ́npɔ̃́ ǹgbɛ̃nɛ nɛ: «Sãm mɛ mɔ́nɔ́lɛ á sɔkɔ, à kal syɔ́ póllɛ. Ànɛ̂ sãm mɛ mɔ́nɔ́lɛ á fɔkɔ táh piri tɔ sɔkɔ. 43Nɛ́dúkú nɛ̂ mɛ ńmɔ tɛ̃̀ tɔlɛ, tɛ́ ń Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ yṹ kɩ pɔ n yah ń tyɩ́? 44Á náh wɛ di, máh fyɔ̀ á wɛ́kɩ́nmɔnɔ noh ńyãh, nɩ̀vɩ̀nɩ̀ tɛ̃̀ tyɩ́, piri núkú kah werke ń fɔkɔ sɔkɔ. 45Nɩ̀vɩ̀nɩ̀ mɛ á tyɩ́, áwɔ nɛ̂-á sɛ̃ ké yõ nɛ, Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel-á nɛ̂ yo, kǎh kɩ pɩ tũ.»
Liyel yĩn gbílkínɔ́lɛ Mari tyɩ́ yɩ̀gbɩ̀nɩ̀ sɔkɔ
46Képah sɔkɔ, Mari nɛ:
«Ńmɔ mɛ ń nɩ dal mɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyellɛ n gbilki,
47-48Ń Pwáhnmɔ-ò Liyel fɛ̃ syi yah dah mɔ ń tyɩ́ sɔkɔ.
Képah ye, ń nɩ mɛ vɩ́nɔ́lɛ ǹ yĩnnɛ.
Ńmɔ nɛ̂-á mɛ ǹ tyɩ́ yõ, mɛ ń gblɔ̌ynɛ n tiki n mɔ ǹ yah sɔkɔ.
Gbɩ yõ, à tɔkɔ núkúnúkú tyɩ́, knɔ knɔ pól kɩ pɔ n yo n pi nɛ,
máh yèvɩnɩ wɛ.
49Tyi pól tyɩ́ tɛ̃́nwɛ-ò Liyel ye tyí-ǹgbnɔ pɩ ńmɔ tyɩ́,
ǹ yĩn ye Kètɔ̀kɛ̃́ Liyellɛ.
50Ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ kɩ mɛ tɔ̃̀nmɔnyukunɔlɛ knɔ knɔ pól yõ tyɛ́-ńkɛ̃̂nɛ, nónó-á ǹ yah tíkílɛ n pɩ.
51À ǹ gbõ̀ tǎhkɩ̀lɛ tõ̀ pɩ:
Gblɔ̌y gbílkínɔ́ sõnɔ-á mɛ nónó sɔkɔ,
à pè karkɩ.
52À yõ̀tãm tiki mɔ pé tɔ̃́rɩ́ klǒ yõ,
tɛ́ gblɔ̌y tíkínmɔpu dɔkɔ mɔ.
53À yõ yõ yîlɛ kwɛ́ndébé kɔ̃ yĩ́ĩ́,
tɛ́ tahbɩ fĩn mɔ pè sɔkɔ pé gbã̀n kúkɔ́lɛ.
54À Yisrayel névye yohnɩ mɔ,
pépi nónó-á mɛ ǹ tyɩ́ yõ.
Ǹ dyɔ náh fwɔ ǹ nɩ̀gbɛ̀kɩ̀ pɩ́nɔ́lɛ,
55à yuku Abrahmɩ ànɛ̂ ǹ náh tãn tĩ̀nnɛ tyɛ́-ńkɛ̃̂nɛ, wǎh sõ̀ ǹ vyãh kɔ̃ sɔ̃́ á súbí ǹgbò tãn tyɩ́.»
56Képah sɔkɔ, Mari tɛ̃ Yelisabɛtɩlɛ, à ńwɔ̃́lɔ́ tɔ̃́nɔ́ kénkɔ̃ pɩ. Képah náh, à ǹ syɩ sɔkɔ ǹ tĩ̀nnɛ.
Wèlnwìlkì-ò Nsyɔ̃ dúbínɔ́lɛ
57Képah sɔkɔ, Yelisabɛtɩ dubi gbĩ́-á pɔ nɔ, à dubi dĩ́npirlɛ. 58Ǹ tnɔ̂ tɛ̃̀pu, ànɛ̂ ǹ wɔ̀kɔ̀ tãn-á noh nɛ, Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel-á pèpɔrɩ ǹgbɛ̃ pɩ ǹ tyɩ́, pè à tahlɩ pè ké nɩ̀vɩ̀nɩ̀ pɩ. 59Ǹ dúbínɔ́ sèpĩ̀n kwǎrtɔ̃́-ò sṍlɛ, pè pɔ piri kõ̀-ǹsah, tɛ́ mɛ n yah n kɔ̃ ǹ sú yĩn dyɩ́-ńsahlɛ ǹ tyɩ́, nɛ̂-á Nsakarɩlɛ. 60Ǹtɛ, ǹ yṹ mɛ yo pé tyɩ́ nɛ: «Ɔ̃́ɔ̃, à kɩ n ye Nsyɔ̃nɛ.» 61Pè mɛ yo ǹ tyɩ́ nɛ, ǹgbǒ ǹ wɔ̀kɔ̀ nɛy yɔ́ ńtɛ̃ yĩn náh mɛ sɛ̃́ dɛ́. 62Tɛ́ mɛ kwásɩ́ pɩ piri sú tyɩ́ nɛ, yĩn nɛ̂ se à kɩ sah à kɔ̃ nɩ? 63Képah sɔkɔ, à pè kɔ̃, pè sésár sɛ́nɔ́ yɔ́ tɔkɔ pɔ à kɔ̃, à wãrkɩ mɔ ké yõ nɛ: «Nsyɔ̃ ye ǹ yĩnnɛ.» Képah pé pól gbã̀n du. 64Nɛ́npɔ́ swɔ, Nsakarɩ nɛ́npɔ́rɩ́ dɛ mɔ, ǹ vyãh gbɩ́nɔ́ tyɛ, à tyah n wɛkɩ, à Liyel yĩnnɛ n gbilki. 65Kǎh pɩ sɛ̃́, tíkí de pé tnɔ̂ tɛ̃̀pu pól sɔkɔ, tɛ́ no sõ̀ mɛ tyi nɔ́pi póllɛ n yãh n kɔ̃ Yude ymɔ yõ kwlo pól sɔkɔ. 66Tɛ́ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ Liyel sõ̀ mɛ ǹnɛ. Képah ye, nónó pól-à sõ̀ tyi nɔ́pi noh, pě sè tɛ̃ n sah pé nnɔ sɔkɔ, ǹ tɛ́ nɛ mɛ wɛ̃nɛ n piki n yah nɛ ńkɛ̃́, piri mɛ̀ se kɩ pɔ n pɩ n pi nɛ́dúkú nɛ̂nɛ nɩ?
Liyel yĩn gbílkínɔ́lɛ Nsakarɩ tyɩ́ yɩ̀gbɩ̀nɩ̀ sɔkɔ
67Képah sɔkɔ, piri sú Nsakarɩ Liyel Mírkí tǎhkɩ̀ wɛ, tɛ́ mɛ Liyel tɛ̃ntõ̀ wɛlɔlɛ n syi n yo nɛ:
68«Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ nɛ̂-á Yisrayel Liyellɛ, ǹ yĩn nɛ n gbilki,
ǹmɔ nɛ̂-á pɔ ǹ no yohnɩ mɔ, à pè wilki yɔ̃rɩ sɔkɔ,
69tɛ́ mɛ Pwáhnmɔ-ò tǎh wilki mɔ á kɔ̃,
à wil ǹ tõ̀npɩ dĩ́ Davidi náh tãn sɔkɔ.
70Képah ye lésõ à ǹ tɛ̃ntõ̀ syínyopu kɔ̃, pè yo sah di mónɔ́lɛ nɛ,
71páh kɩ á syi pwah mɔ á pěltãn tyɩ́,
tɛ́ kɩ á wilki á dyɔ yɔ́pú gbõ̀.
72À á súbí ǹgbò tãn nɩ gbɛ yĩ́ĩ́.
Ǹ dyɔ náh fwɔ ǹ yégbékè kwrɔ́nmɔnsàhnɔ́ tyɩ́lɛ pélɛ.
73À sõ̀ ǹ wo á ǹgbò sú Abrahmɩ tyɩ́ nɛ,
74páh kɩ á tɛ̃ syi á pěltãn gbõ̀,
á kɔ̃ á fɛ̃ tõ̀lɛ n pɩ pé tyɩ́ tíkí kɛ̃́nɛ,
75á mó pɩ nɛ́gblɔ́lɛ yályál pé yah,
á min pól sɔkɔ.
76Tɛ́ áwɔ tɛ̃̀ wɔlɛ, ńmɔ pi, á kɩ pɔ n kɔ Tɛ̃̀ ǹgbɛ̃ yah sɔkɔ,
kɩ ǹ wã̀l tɔ̃ n sah n pi.
Képah ye, pè kɩ álɛ n ye ‹Yõ̀tah Liyel tɛ̃ntõ̀ syínyo-òlɛ›.
77Tɛ́ kɩ ǹ no kɔ̃ pè kɩ pwáhnmɔnɔ dùkù pɩ̃,
pé tyípêl yɔ̃̀nmɔnɔ gbõ̀ yõ.
78Ápi Liyel nɩ̀gbɛ̀kɩ̀, ànɛ̂ ǹ tɔ̃́nsàhnpɩnɔ gbõ̀ yõ,
à kɩ kyòo mɔ á yõ kɩ wil yĩ̂nyõ gbĩ́ sɔ̃́ gbo,
79kɩ pɔ kyòolɛ névye kɔ̃, nónó-á mɛ kũ fɛ̃́ntũ̂ tíkí sɔkɔ,
tɛ́ kɩ á yey vi mɔ yèvɩnɩ wɛ̃̀kɩ̀ yõ.»
80Tɛ́ Nsyɔ̃ tɛ̃̀ wɔ sõ̀ mɛ n kyãh, ànɛ̂ ǹ lékã́m mɛ n yɩkɩ n mɔ n yuku. À sõ̀ mɛ tɛ̃ gbɛ̃́nnɩ sɔkɔ pópó, à pɔ syɩ ǹ gblɔ̌y wɛ̃́kɩ́nɔ́ gbĩ̀yĩ̀kì tyɩ́ Yisrayel névye yah.
Šiuo metu pasirinkta:
:
Paryškinti
Dalintis
Kopijuoti
Norite, kad paryškinimai būtų įrašyti visuose jūsų įrenginiuose? Prisijunkite arba registruokitės
© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. in cooperation with ANTBA