If you have would like a copy of this version please contact info@davarpartners.org

Kiembu Old Testament

Vîndî îo Iburahimu nîwatûûrîte mîaka mîîngî na agatuîka mûthuuri mûkûrû mûno na Ngai-Mûnene nîwamûrathimaga maûndûrî monthe marîa eekaga. Iburahimu nîwetire ndungata yake îrîa yamenyagîrîra indo ciake cionthe na akîmîra atîrî, “Iga njara ciaku gatagatî ga ciaû ciakwa. Nîrenda wîvîte na rîîtwa rîa Ngai-Mûnene, Ngai wa îgûrû na nthî uuge, atî ndûgaacarîria mûvîcîwa mûndûmûka kuuma kûrî aarî a Kanaani arîa ndûûranagia nao. Nwanginya ûcoke vûrûrirî ûrîa nie naaciarîrwe nîguo ûgacarîrie mûvîcîwa Isaka mûviki kuuma kûrî andû etû.”
Nwatî ndungata îo nîyamûririe atîrî, “Narîo ethîrwa mwîrîtu ûcio akarega kûnûmîrîra tûke nake gûkû, nîkwa ngaacokia mûvîcîguo vûrûri ûcio waumire?”
Nake Iburahimu nîwamûcokerie atîrî, “Menyerera ndûgacokie mûvîcîwa kûu! Ngai-Mûnene, Ngai wa îgûrû nîwandutire mûciî kwa vava kûrîa naciarîrwe na nîwevîtire na akîmbîra atî nîakaava njiarwa ciakwa vûrûri ûyû. Ngai ûcio nîagaatûma mûraika wake athiî mbere yaku, nîguo wonere mûvîcîwa mûndûmûka kuuma kuo. Nwatî mwîrîtu angîrega gûkûrûmîrîra mwîvîtwa ûyû ndûgaakûgwata nwatî ndûgacokie mûvîcîwa kûu.” Kwoguo ndungata îo nîyatonyirie njara ciayo gatagatîrî ga ciaû cia mwathi wayo Iburahimu, na îkîîvîta atî nîîgwîka ûguo Iburahimu aamîrîte.
Ndungata îo yamenyagîrîra indo cia Iburahimu nîyocire ngamîîra îkûmi kuuma kûrî ngamîîra cia mwathi wayo na indo irîa mbaro mûno, îkîthiî kûrîa Nahoru aatûûraga mwena wa rûgûrû wa Mesopotamia. Rîrîa aakinyire, nîwatûmire ngamîîra ciake imame rûtere rwa kîthima kîrîa Kîamrî nja ya îtûûra rîu. Vîndî îo kwarî thaa cia kîvwaî rîrîa aka mathiîcaga gûtava manjî. Ndungata îo nîyavoire atîrî, “Ngai-Mûnene, Ngai wa Mwathi wakwa Iburahimu, onania ûvootani waku ûmûnthî na wonanie wendo ûtathiraga kûrî Mwathi wakwa Iburahimu. Rîu nie nûngamîte ava rûtere rwa kîthima, na erîtu a îtûûra rîîrî nîmaûkîte gûtava manjî. Mwîrîtu ûrîa ngeera, ‘Ta înamîrîria kînya gîaku nîguo ngunde manjî’, nake auge, ‘Kunda, na nîngûkundia ngamîîra ciaku manjî wana cio’; tûma ethîrwe nîke ûthuurîrîte ndungata yaku Isaka. Ûndû ûcio wekîka, ûgaatûma menye atî we nîwonanîtie wendo ûtathiraga kûrî mwathi wakwa.”
Wana atarîkîtie kûvoya, Rebeka nîwakinyire akuîte gîturu gîake Kîam manjî na gîturo. Rebeka aarî mwarî wa Bethueli ûrîa warî mûvîcî wa Milika. Milika aarî mûka wa Nahoru, mûrwang'ina na Iburahimu. Mwîrîtu ûcio aarî mûthaka mûno akîoneka, na ndamenyanîte kîîmwîrî na mûndû na aarî nthingi. Rebeka nîwanyûrûrûkire kîthimarî, agîtava manjî na akiumîra.
Nayo ndungata ya Iburahimu nîyavinyûrire na îkîra Rebeka atîrî, “Nakûthaitha ûngundie manjî na gîturu kîu gîaku nyue.” Nake Rebeka nîwamwîrire atîrî, “Mûthuuri ûyû, nyua.” Rebeka nîwenamîrîrie gîturu gîake narua kuuma gîturo gîake na agîkînyitîrîra nîguo mûthuuri ûcio anyue manjî. Rîrîa aarîkirie kûnyua, Rebeka nîwamwîrire atîrî, “Nîngûtavîra ngamîîra ciaku manjî wanacio nginya rîrîa îkegania.” Rebeka nîwekîrire manjî mau aarî namo mûvaratîrî ûrîa ngamîîra cianyunyagîra na akîvinyûra kîthimarî gûtava manjî mengî ma kûva ngamîîra. Rebeka aaveere ngamîîra cionthe manjî nginya ikîgania. Mûndû ûcio eekarire akirîte kivi na aroretie Rebeka nîguo amenye kana Ngai-Mûnene nîmûrathimu rûgendo rwake kana tîguo.
Na rîrîa ngamîîra ciarîkirie kûnyua manjî, mûndû ûcio nîwarutire gîcûvî Kîam thaavu Kîam ûrito wa ngiramu ithathatû agîkîra îniûrûrî rîa Rebeka, na agîcoka akîmwîkîra mvang'iri igîrî cia thaavu njara. Wa îmwe ya ûrito wa ngiramu îkûmi. Mûndû ûcio nîwacokire akîûria Rebeka atîrî, “Tambîra aguo nû? Kwa aguo nwa mone vandû nîngîrarîrîra, vamwe na andû akwa?”
Nake Rebeka nîwamûcokerie atîrî, “Vava nî Bethueli mûvîcî wa Nahoru na Milika.” Nîwacokire akîmwîra atîrî, “Gwetû mûciî kûrî na nyaki na irio cia kûrîwa nî ngamîîra, wana vandû mûngîrara.”
Mûndû ûcio nîwenamîrîre, akîgooca Ngai-Mûnene, na akiuga atîrî, “Ngai-Mûnene, Ngai wa Mwathi wakwa Iburahimu arokumua. Ke arî wendo ûtathiraga na nî mwîvokeku ûvororî wîgiî kîîranîro gîake na mwathi wakwa. Ngai-Mûnene nîandongoretie nginya ngakinya kwa andû a mwathi wakwa.”
Mwîrîtu ûcio nîwavinyûrire akîthiî mûciî, na akîvecana ûvoro ûcio wonthe kûrî andû ao. Rebeka aarî na mûrwang'ina wetagwa Labani. Labani nîwaumire na nja avinyûrîte na akîthiî nginya kîthimarî varîa ndungata îo ya Iburahimu yarî. Labani aarî mwonu mbete na mvang'iri irîa ciarî njararî cia mwarwang'ina, na nîeguîte mwarwang'ina akiuga ûrîa ndungata îo yamwîrîte. Labani nîwathiîre varîa ndungata îo ya Iburahimu yarûngamîte, kîthimarî vakuvî na ngamîîra. Labani nîwerire ndungata îo atîrî, “Ûka tûthiî mûciî. We wî mûndû mûrathime nî Ngai-Mûnene. Ûrûgamîte ava nja nîkî? Nîrî mûvarîriu nyomba yaku ya kûraara wana vandû va kûraarwa nî ngamîîra ciaku.”
Kwoguo mûndû ûcio nîwatonyire nyomba, nake Labani nîwaûrire ngamîîra mîrigo, akîiva nyaki na irio ciacio. Nîwacokire akîvirîra ndungata ya Iburahimu vamwe na andû arîa maarî nao manjî ma kwîthamba magûrû. Rîrîa maavirîrwe irio, mûndû ûcio nîwaugire atîrî, “Nie ndingîrîa irio ndambîte kuga vata ûrîa ûndetire.”
Labani nîwamwîrire atîrî, “Uga.”
Nake mûndû ûcio nîwaugire atîrî, “Nie nîrî ndungata ya Iburahimu. Ngai-Mûnene nîarathimîte mwathi wakwa mûno na akamûtongia. Nîamûvete ndîthia ya mbûri na ng'ondu na ng'ombe, sîlûva, thaavu, ndungata cia arûme na cia aka, ngamîîra na mvunda. Sara, mûka wa mwathi wakwa arî mûkûrû nîwamûciarîre kaana ga kavîcî nake mwathi wakwa nîavete mûvîcî indo ciake cionthe. Mwathi wakwa nîwanîvîtithirie akîmbîra atîrî, ‘Ndûgacarîrie mûvîcîwa mûndûmûka kuuma kûrî erîtu a Kanaani arîa ndûûranagia nao. Thiî kûrî andû etû na nîo andû a nyomba ya vava ûgacarîrie mûvîcîwa mûndûmûka kuo.’ Nînaûririe mwathi wakwa atîrî, ‘Narîo mwîrîtu ûcio angîrega tûke nake?’ Nake nîwanjokerie atîrî, ‘Ngai-Mûnene ûrîa ndûûraga mbathîkagîra nîagûtûma mûraika wake athiîcanie nawe na atûme rûgendo rwaku rwîthîrwe rûrî na umithio; wonere mûvîcîwa mûndûmûka kuuma kûrî andû etû, na nîo andû a nyomba ya vava. Wakinya kûrî andû etû na marege gûkûva mwîrîtu, we ndûkagwatwa nî mwîvîto ûcio.’
“Rîrîa mbûkire kîthimarî ûmûnthî, nî mvoire atîrî, ‘Ngai-Mûnene, Ngai wa mwathi wakwa Iburahimu, nakûthaitha ûmvotithie nthatûkwe nî ûrîa nîreka. Nûngamîte ava rûtere rwa kîthima, tûma gûtuîke atî mwîrîtu ûrîa ûgaûka gûtava manjî na nîmwîre; nakûthaitha ûngundie manjî na gîturu kîu gîaku nyue.’ Nake ambîre atîrî, ‘Nyua, wana ngamîîra ciaku nîngûitavîra manjî, ûcio nîke ûkethîrwa arî mûka ûrîa Ngai-Mûnene athuurîrîte mûvîcî wa mwathi wakwa.’ Mbere ya ndîkie kûvoya na ngoro yakwa, Rebeka nîwaûkire akuuîte gîturu gîa gûtava manjî na gîturo, na agîkuamîrîria kîthimarî nîguo atave manjî. Nanie nînaamwîrire atîrî, ‘Nakûthaitha ûngundie manjî.’ Rebeka nîwenamirie gîturu kuuma gîturorî gîake narua na akiuga atîrî, ‘Nyua, wana ngamîîra ciaku nîngûiva manjî.’ Kwoguo nînaanyuire, na agîcoka agîkundia ngamîîra ciakwa manjî. Nînaamûririe atîrî, ‘Aguo nû?’ Nake nîwambîrire atîrî, ‘Vava nî Bethueli mûvîcî wa Nahoru na Milika.’ Nînacokire ngîmwîkîra gîcûvî îniûrû na mvang'iri njara. Nînaacokire ngînamia ûthiû ngîgooca na ngîkumia Ngai-Mûnene, Ngai wa Mwathi wakwa Iburahimu, ûcio wandongoririe ngîthiî kwa mûndû ûkonenie na mwathi wakwa. Kûu nîkuo noonire mwîrîtu wa gûtuîka mûka wa mûvîcî wa mwathi wakwa. Rîu-î, mbîrani kana nîmûkwathîkîra mwathi wakwa na mûmwîke ûrîa kwagîrîrîte. Ethîrwa tî guo mbîrani, na nîngûmenya ûrîa ngwîka.”
Labani na Bethueli nîmaamûcokerie atîrî, “Ûvoro ûcio umîte kûrî Ngai-Mûnene, tue gûtirî ûndû tûngîtua. Ûyû Rebeka; mwoce mûthiî nake agatuîke mûka wa mûvîcî wa mwathi waku wata ûrîa Ngai-Mûnene augîte.” Rîrîa ndungata îo ya Iburahimu yegwire ûguo, nîyenamirie ûthiû îkîgooca Ngai-Mûnene. Nîyacokire îkîruta mathaga ma sîlûva, thaavu na nguo îkîva Rebeka. Ng'ina wa Rebeka na mûrwang'ina na Rebeka wanao nîmaaveerwe iveo cia goro.
Nayo ndungata îo ya Iburahimu vamwe na andû arîa maarî nao nîmaarîre irio, makînyua na makîrara kûu. Rîrîa maaramûkire kîraûko ndungata îo nîyaugire atîrî, “Tigani njoke kûrî mwathi wakwa.”
Nwatî mûrwang'ina na Rebeka, wa vamwe na ng'ina nîmaaugire atîrî, “Tigani mwîrîtu ûyû ekarakare gwetû kavinda ka mîthenya ta îkûmi acoke athiî.”
Nayo ndungata îo nîyamerire atîrî, “Tîtwîkara namue kavinda karaca, nîûndû Ngai-Mûnene nîmûrathimu rûgendo rwakwa; tigani njoke kûrî mwathi wakwa.”
Labani na ng'ina wa Rebeka nîmaacokirie atîrî, “Tiga twîte mwîrîtu nîguo twîgue ûrîa akuga.” Nao nîmeetire Rebeka na makîmûûria atîrî, “Nîûkwenda mûthiî na mûndû ûyû?” Rebeka nîwacokirie atîrî,
“Îî, nîtûkûthiî nake.”
Kwoguo nîmeetîkîririe Rebeka athiî, vamwe na mwîrîtu ûrîa wamûtungataga, ndungata ya Iburahimu na andû arîa yathiîte nao. Rebeka nîwarathimirwe nî andû ao na ciugo ino:
“Mwarwaiya, ûrothegea nginya ûtuîke ng'ina wa andû ngiri makûmi meengî!
Njiarwa ciaku irovoota andû a matûûra ma nthû ciao!”
Rebeka vamwe na ndungata ciake cia erîtu nîmeevarîrie, na magîkarîra ngamîîra nîguo mathiî na ndungata ya Iburahimu. Nîmaacokire makîthiî.
Isaka nîwarîkîtie kûthama akauma îtûûrarî rîa Beeri-Lahai-roi, na agatûûra vûrûrirî wa Negebu. Mathaarî ma kîvwaî Isaka nîwaumagarûkire gûceranga mûgûndarî agîîciragia makîria. Nîwatiirire metho make na akîona ngamîîra ciûkîte. Rîrîa Rebeka oonire Isaka, nîwaumire îgûrû rîa ngamîîra na akîûria ndungata ya Iburahimu atîrî, “Mûndû ûûrîa wî mûgûndarî aûkîte gûtûtûnga nû?”
Ndungata îo nîyacokirie atîrî, “Nî mwathi wakwa.” Mwîrîtu ûcio nîwocire gîtambaa gîake agîkunîka ûthiû.
Ndungata îo nîyerire Isaka maûndû monthe marîa eekîte. Isaka nîwavirire Rebeka îgemarî rîrîa ng'ina Sara aatûûraga na agîtuîka mûka. Isaka nîwendire mûka Rebeka, na akîthirwa nî îvooru rîrîa aarî narîo vuva wa ng'ina gûkua.

ऐका Kîam 24