Welsh - Beibl Cymraeg Newydd (NT) Non-Drama

Beibl Cymraeg Newydd Testament Newydd Audio 2010

Y Llais - Y Beibl Cymraeg Newydd Testament Newydd 2010

<div class="version vid4114 iso6393cym" data-vid="4114" data-iso6393="cym">
   <div class="book bkLUK">
      <div class="chapter ch6" data-usfm="LUK.6">
         <div class="label">6</div><div class="s"><span class="heading">Tynnu Tywysennau ar y Saboth</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 12:1&#8211;8</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Mc. 2:23&#8211;28</span></div><div class="m"><span class="content">  </span><span class="verse v1" data-usfm="LUK.6.1"><span class="label">1</span><span class="content">Un Saboth yr oedd yn mynd trwy gaeau &#375;d, ac yr oedd ei ddisgyblion yn tynnu tywysennau ac yn eu bwyta, gan eu rhwbio yn eu dwylo. </span></span><span class="verse v2" data-usfm="LUK.6.2"><span class="label">2</span><span class="content">Ond dywedodd rhai o'r Phariseaid, &#8220;Pam yr ydych yn gwneud peth sy'n groes i'r Gyfraith ar y Saboth?&#8221; </span></span><span class="verse v3" data-usfm="LUK.6.3"><span class="label">3</span><span class="content">Atebodd Iesu hwy, &#8220;Onid ydych wedi darllen am y peth hwnnw a wnaeth Dafydd pan oedd eisiau bwyd arno ef a'r rhai oedd gydag ef? </span></span><span class="verse v4" data-usfm="LUK.6.4"><span class="label">4</span><span class="content">Sut yr aeth i mewn i d&#375; Dduw a chymryd y torthau cysegredig a'u bwyta a'u rhoi i'r rhai oedd gydag ef, torthau nad yw'n gyfreithlon i neb eu bwyta ond yr offeiriaid yn unig?&#8221; </span></span><span class="verse v5" data-usfm="LUK.6.5"><span class="label">5</span><span class="content">Ac meddai wrthynt, &#8220;Y mae Mab y Dyn yn arglwydd ar y Saboth.&#8221;</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Y Dyn &#226;'r Llaw Ddiffrwyth</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 12:9&#8211;14</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Mc. 3:1&#8211;6</span></div><div class="m"><span class="verse v5" data-usfm="LUK.6.5"><span class="content">  </span></span><span class="verse v6" data-usfm="LUK.6.6"><span class="label">6</span><span class="content">Ar Saboth arall aeth i mewn i'r synagog a dysgu. Yr oedd yno ddyn &#226;'i law dde yn ddiffrwyth. </span></span><span class="verse v7" data-usfm="LUK.6.7"><span class="label">7</span><span class="content">Yr oedd yr ysgrifenyddion a'r Phariseaid &#226;'u llygaid arno i weld a fyddai'n iach&#225;u ar y Saboth, er mwyn cael hyd i gyhuddiad yn ei erbyn. </span></span><span class="verse v8" data-usfm="LUK.6.8"><span class="label">8</span><span class="content">Ond yr oedd ef yn deall eu meddyliau, ac meddai wrth y dyn &#226;'r llaw ddiffrwyth, &#8220;Cod a saf yn y canol&#8221;; a chododd yntau ar ei draed. </span></span><span class="verse v9" data-usfm="LUK.6.9"><span class="label">9</span><span class="content">Meddai Iesu wrthynt, &#8220;Yr wyf yn gofyn i chwi, a yw'n gyfreithlon gwneud da ar y Saboth, ynteu gwneud drwg, achub bywyd, ynteu ei ddifetha?&#8221; </span></span><span class="verse v10" data-usfm="LUK.6.10"><span class="label">10</span><span class="content">Yna edrychodd o gwmpas arnynt oll a dweud wrth y dyn, &#8220;Estyn dy law.&#8221; Estynnodd yntau hi, a gwnaed ei law yn iach. </span></span><span class="verse v11" data-usfm="LUK.6.11"><span class="label">11</span><span class="content">Ond llanwyd hwy &#226; gorffwylledd, a dechreusant drafod &#226;'i gilydd beth i'w wneud i Iesu.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Dewis y Deuddeg</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 10:1&#8211;4</span><span class="heading">; </span><span class="heading">Mc. 3:13&#8211;19</span></div><div class="m"><span class="verse v11" data-usfm="LUK.6.11"><span class="content">  </span></span><span class="verse v12" data-usfm="LUK.6.12"><span class="label">12</span><span class="content">Un o'r dyddiau hynny aeth allan i'r mynydd i wedd&#239;o, a bu ar hyd y nos yn gwedd&#239;o ar Dduw. </span></span><span class="verse v13" data-usfm="LUK.6.13"><span class="label">13</span><span class="content">Pan ddaeth hi'n ddydd galwodd ei ddisgyblion ato. Dewisodd o'u plith ddeuddeg, a rhoi'r enw apostolion iddynt: </span></span><span class="verse v14" data-usfm="LUK.6.14"><span class="label">14</span><span class="content">Simon, a enwodd hefyd yn Pedr; Andreas ei frawd; Iago, Ioan, Philip a Bartholomeus; </span></span><span class="verse v15" data-usfm="LUK.6.15"><span class="label">15</span><span class="content">Mathew, Thomas, Iago fab Alffeus, a Simon, a elwid y Selot; </span></span><span class="verse v16" data-usfm="LUK.6.16"><span class="label">16</span><span class="content">Jwdas fab Iago, a Jwdas Iscariot, a droes yn fradwr.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Gweinidogaethu i Dyrfa Fawr</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 4:23&#8211;25</span></div><div class="m"><span class="verse v16" data-usfm="LUK.6.16"><span class="content">  </span></span><span class="verse v17" data-usfm="LUK.6.17"><span class="label">17</span><span class="content">Aeth i lawr gyda hwy a sefyll ar dir gwastad, gyda thyrfa fawr o'i ddisgyblion, a llu niferus o bobl o Jwdea gyfan a Jerwsalem ac o arfordir Tyrus a Sidon, a oedd wedi dod i wrando arno ac i'w hiach&#225;u o'u clefydau; </span></span><span class="verse v18" data-usfm="LUK.6.18"><span class="label">18</span><span class="content">yr oedd y rhai a flinid gan ysbrydion aflan hefyd yn cael eu gwella. </span></span><span class="verse v19" data-usfm="LUK.6.19"><span class="label">19</span><span class="content">Ac yr oedd yr holl dyrfa'n ceisio cyffwrdd ag ef, oherwydd yr oedd nerth yn mynd allan ohono ac yn iach&#225;u pawb.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Gwynfydau a Gwaeau</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 5:1&#8211;12</span></div><div class="m"><span class="verse v19" data-usfm="LUK.6.19"><span class="content">  </span></span><span class="verse v20" data-usfm="LUK.6.20"><span class="label">20</span><span class="content">Yna cododd ef ei lygaid ar ei ddisgyblion a dweud:</span></span></div><div class="b"></div><div class="q"><span class="verse v20" data-usfm="LUK.6.20"><span class="content">&#8220;Gwyn eich byd chwi'r tlodion,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v20" data-usfm="LUK.6.20"><span class="content">oherwydd eiddoch chwi yw teyrnas Dduw.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v20" data-usfm="LUK.6.20"><span class="content">  </span></span><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="label">21</span><span class="content">Gwyn eich byd chwi sydd yn awr yn newynog,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="content">oherwydd cewch eich digoni.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="content">Gwyn eich byd chwi sydd yn awr yn wylo,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="content">oherwydd cewch chwerthin.</span></span></div><div class="b"></div><div class="m"><span class="verse v21" data-usfm="LUK.6.21"><span class="content">  </span></span><span class="verse v22" data-usfm="LUK.6.22"><span class="label">22</span><span class="content">&#8220;Gwyn eich byd pan fydd pobl yn eich cas&#225;u, yn eich ysgymuno a'ch gwaradwyddo, ac yn dirmygu eich enw fel peth drwg, o achos Mab y Dyn. </span></span><span class="verse v23" data-usfm="LUK.6.23"><span class="label">23</span><span class="content">Byddwch lawen y dydd hwnnw a llamwch o orfoledd, oherwydd, ystyriwch, y mae eich gwobr yn fawr yn y nef. Oherwydd felly'n union y gwnaeth eu hynafiaid i'r proffwydi.</span></span></div><div class="b"></div><div class="q"><span class="verse v23" data-usfm="LUK.6.23"><span class="content">  </span></span><span class="verse v24" data-usfm="LUK.6.24"><span class="label">24</span><span class="content">&#8220;Ond gwae chwi'r cyfoethogion,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v24" data-usfm="LUK.6.24"><span class="content">oherwydd yr ydych wedi cael eich diddanwch.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v24" data-usfm="LUK.6.24"><span class="content">  </span></span><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="label">25</span><span class="content">Gwae chwi sydd yn awr wedi eich llenwi,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="content">oherwydd daw arnoch newyn.</span></span></div><div class="q"><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="content">Gwae chwi sydd yn awr yn chwerthin,</span></span></div><div class="q"><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="content">oherwydd cewch ofid a dagrau.</span></span></div><div class="b"></div><div class="m"><span class="verse v25" data-usfm="LUK.6.25"><span class="content">  </span></span><span class="verse v26" data-usfm="LUK.6.26"><span class="label">26</span><span class="content">&#8220;Gwae chwi pan fydd pawb yn eich canmol, oherwydd felly'n union y gwnaeth eu hynafiaid i'r gau broffwydi.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Caru Gelynion</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 5:38&#8211;48</span><span class="heading">; </span><span class="heading">7:12a</span></div><div class="m"><span class="verse v26" data-usfm="LUK.6.26"><span class="content">  </span></span><span class="verse v27" data-usfm="LUK.6.27"><span class="label">27</span><span class="content">&#8220;Ond wrthych chwi sy'n gwrando rwy'n dweud: carwch eich gelynion, gwnewch ddaioni i'r rhai sy'n eich cas&#225;u, </span></span><span class="verse v28" data-usfm="LUK.6.28"><span class="label">28</span><span class="content">bendithiwch y rhai sy'n eich melltithio, gwedd&#239;wch dros y rhai sy'n eich cam-drin. </span></span><span class="verse v29" data-usfm="LUK.6.29"><span class="label">29</span><span class="content">Pan fydd rhywun yn dy daro di ar dy foch, cynigia'r llall iddo hefyd; pan fydd un yn cymryd dy fantell, paid &#226;'i rwystro rhag cymryd dy grys hefyd. </span></span><span class="verse v30" data-usfm="LUK.6.30"><span class="label">30</span><span class="content">Rho i bawb sy'n gofyn gennyt, ac os bydd rhywun yn cymryd dy eiddo, paid &#226; gofyn amdano'n &#244;l. </span></span><span class="verse v31" data-usfm="LUK.6.31"><span class="label">31</span><span class="content">Fel y dymunwch i eraill wneud i chwi, gwnewch chwithau yr un fath iddynt hwy. </span></span><span class="verse v32" data-usfm="LUK.6.32"><span class="label">32</span><span class="content">Os ydych yn caru'r rhai sy'n eich caru chwi, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed y pechaduriaid yn caru'r rhai sy'n eu caru hwy. </span></span><span class="verse v33" data-usfm="LUK.6.33"><span class="label">33</span><span class="content">Ac os gwnewch ddaioni i'r rhai sy'n gwneud daioni i chwi, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed y pechaduriaid yn gwneud cymaint &#226; hynny. </span></span><span class="verse v34" data-usfm="LUK.6.34"><span class="label">34</span><span class="content">Os rhowch fenthyg i'r rhai yr ydych yn disgwyl derbyn ganddynt, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed bechaduriaid yn rhoi benthyg i bechaduriaid dim ond iddynt gael yr un faint yn &#244;l. </span></span><span class="verse v35" data-usfm="LUK.6.35"><span class="label">35</span><span class="content">Nage, carwch eich gelynion a gwnewch ddaioni a rhowch fenthyg heb ddisgwyl dim yn &#244;l</span><span class="note f"><span class="label">#</span><span class=" body"><span class="fr">6:35 </span><span class="ft">Yn &#244;l darlleniad arall, </span><span class="fqa">heb anobeithio am neb.</span></span></span><span class="content">. Bydd eich gwobr yn fawr a byddwch yn blant y Goruchaf, oherwydd y mae ef yn garedig wrth yr anniolchgar a'r drygionus. </span></span><span class="verse v36" data-usfm="LUK.6.36"><span class="label">36</span><span class="content">Byddwch yn drugarog fel y mae eich Tad yn drugarog.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Barnu Eraill</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 7:1&#8211;5</span></div><div class="m"><span class="verse v36" data-usfm="LUK.6.36"><span class="content">  </span></span><span class="verse v37" data-usfm="LUK.6.37"><span class="label">37</span><span class="content">&#8220;Peidiwch &#226; barnu, ac ni chewch eich barnu. Peidiwch &#226; chondemnio, ac ni chewch eich condemnio. Maddeuwch, ac fe faddeuir i chwi. </span></span><span class="verse v38" data-usfm="LUK.6.38"><span class="label">38</span><span class="content">Rhowch, ac fe roir i chwi; rhoir yn eich c&#244;l fesur da, wedi ei wasgu i lawr a'i ysgwyd ynghyd nes gorlifo; oherwydd &#226;'r mesur y rhowch y rhoir i chwi yn &#244;l.&#8221; </span></span><span class="verse v39" data-usfm="LUK.6.39"><span class="label">39</span><span class="content">Adroddodd hefyd ddameg wrthynt: &#8220;A fedr y dall arwain y dall? Onid syrthio i bydew a wna'r ddau? </span></span><span class="verse v40" data-usfm="LUK.6.40"><span class="label">40</span><span class="content">Nid yw disgybl yn well na'i athro; ond wedi ei lwyr gymhwyso bydd pob un fel ei athro. </span></span><span class="verse v41" data-usfm="LUK.6.41"><span class="label">41</span><span class="content">Pam yr wyt yn edrych ar y brycheuyn sydd yn llygad dy gyfaill, a thithau heb sylwi ar y trawst sydd yn dy lygad dy hun? </span></span><span class="verse v42" data-usfm="LUK.6.42"><span class="label">42</span><span class="content">Sut y gelli ddweud wrth dy gyfaill, &#8216;Gyfaill, gad imi dynnu allan y brycheuyn sydd yn dy lygad di&#8217;, a thi dy hun heb weld y trawst sydd yn dy lygad di? Ragrithiwr, yn gyntaf tyn y trawst allan o'th lygad dy hun, ac yna fe weli yn ddigon eglur i dynnu'r brycheuyn sydd yn llygad dy gyfaill.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Adnabod Coeden wrth ei Ffrwyth</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 7:17&#8211;20</span><span class="heading">; </span><span class="heading">12:34b&#8211;35</span></div><div class="m"><span class="verse v42" data-usfm="LUK.6.42"><span class="content">  </span></span><span class="verse v43" data-usfm="LUK.6.43"><span class="label">43</span><span class="content">&#8220;Oherwydd nid yw coeden dda yn dwyn ffrwyth gwael, ac nid yw coeden wael chwaith yn dwyn ffrwyth da. </span></span><span class="verse v44" data-usfm="LUK.6.44"><span class="label">44</span><span class="content">Wrth ei ffrwyth ei hun y mae pob coeden yn cael ei hadnabod; nid oddi ar ddrain y mae casglu ffigys, ac nid oddi ar lwyni mieri y mae tynnu grawnwin. </span></span><span class="verse v45" data-usfm="LUK.6.45"><span class="label">45</span><span class="content">Y mae'r dyn da yn dwyn daioni o drysor daionus ei galon, a'r dyn drwg yn dwyn drygioni o'i ddrygioni; oherwydd yn &#244;l yr hyn sy'n llenwi ei galon y mae ei enau yn llefaru.</span></span></div><div class="s"><span class="heading">Y Ddwy Sylfaen</span></div><div class="r"><span class="heading">  </span><span class="heading">Mth. 7:24&#8211;27</span></div><div class="m"><span class="verse v45" data-usfm="LUK.6.45"><span class="content">  </span></span><span class="verse v46" data-usfm="LUK.6.46"><span class="label">46</span><span class="content">&#8220;Pam yr ydych yn galw &#8216;Arglwydd, Arglwydd&#8217; arnaf, a heb wneud yr hyn yr wyf yn ei ofyn? </span></span><span class="verse v47" data-usfm="LUK.6.47"><span class="label">47</span><span class="content">Pob un sy'n dod ataf ac yn gwrando ar fy ngeiriau ac yn eu gwneud, dangosaf i chwi i bwy y mae'n debyg: </span></span><span class="verse v48" data-usfm="LUK.6.48"><span class="label">48</span><span class="content">y mae'n debyg i ddyn a adeiladodd d&#375; a chloddio'n ddwfn a gosod sylfaen ar y graig; a phan ddaeth llifogydd, ffrwydrodd yr afon yn erbyn y t&#375; hwnnw, ond ni allodd ei syflyd, gan iddo gael ei adeiladu yn gadarn. </span></span><span class="verse v49" data-usfm="LUK.6.49"><span class="label">49</span><span class="content">Ond y mae'r sawl sy'n clywed, ond heb wneud, yn debyg i rywun a adeiladodd d&#375; ar bridd, heb sylfaen; ffrwydrodd yr afon yn ei erbyn a chwalodd y t&#375; hwnnw ar unwaith, a dirfawr fu ei gwymp.&#8221;</span></span></div>
      </div>
   </div>
</div>

Un Saboth yr oedd yn mynd trwy gaeau ŷd, ac yr oedd ei ddisgyblion yn tynnu tywysennau ac yn eu bwyta, gan eu rhwbio yn eu dwylo. Ond dywedodd rhai o'r Phariseaid, “Pam yr ydych yn gwneud peth sy'n groes i'r Gyfraith ar y Saboth?” Atebodd Iesu hwy, “Onid ydych wedi darllen am y peth hwnnw a wnaeth Dafydd pan oedd eisiau bwyd arno ef a'r rhai oedd gydag ef? Sut yr aeth i mewn i dŷ Dduw a chymryd y torthau cysegredig a'u bwyta a'u rhoi i'r rhai oedd gydag ef, torthau nad yw'n gyfreithlon i neb eu bwyta ond yr offeiriaid yn unig?” Ac meddai wrthynt, “Y mae Mab y Dyn yn arglwydd ar y Saboth.”


Ar Saboth arall aeth i mewn i'r synagog a dysgu. Yr oedd yno ddyn â'i law dde yn ddiffrwyth. Yr oedd yr ysgrifenyddion a'r Phariseaid â'u llygaid arno i weld a fyddai'n iacháu ar y Saboth, er mwyn cael hyd i gyhuddiad yn ei erbyn. Ond yr oedd ef yn deall eu meddyliau, ac meddai wrth y dyn â'r llaw ddiffrwyth, “Cod a saf yn y canol”; a chododd yntau ar ei draed. Meddai Iesu wrthynt, “Yr wyf yn gofyn i chwi, a yw'n gyfreithlon gwneud da ar y Saboth, ynteu gwneud drwg, achub bywyd, ynteu ei ddifetha?” Yna edrychodd o gwmpas arnynt oll a dweud wrth y dyn, “Estyn dy law.” Estynnodd yntau hi, a gwnaed ei law yn iach. Ond llanwyd hwy â gorffwylledd, a dechreusant drafod â'i gilydd beth i'w wneud i Iesu.


Un o'r dyddiau hynny aeth allan i'r mynydd i weddïo, a bu ar hyd y nos yn gweddïo ar Dduw. Pan ddaeth hi'n ddydd galwodd ei ddisgyblion ato. Dewisodd o'u plith ddeuddeg, a rhoi'r enw apostolion iddynt: Simon, a enwodd hefyd yn Pedr; Andreas ei frawd; Iago, Ioan, Philip a Bartholomeus; Mathew, Thomas, Iago fab Alffeus, a Simon, a elwid y Selot; Jwdas fab Iago, a Jwdas Iscariot, a droes yn fradwr.


Aeth i lawr gyda hwy a sefyll ar dir gwastad, gyda thyrfa fawr o'i ddisgyblion, a llu niferus o bobl o Jwdea gyfan a Jerwsalem ac o arfordir Tyrus a Sidon, a oedd wedi dod i wrando arno ac i'w hiacháu o'u clefydau; yr oedd y rhai a flinid gan ysbrydion aflan hefyd yn cael eu gwella. Ac yr oedd yr holl dyrfa'n ceisio cyffwrdd ag ef, oherwydd yr oedd nerth yn mynd allan ohono ac yn iacháu pawb.


Yna cododd ef ei lygaid ar ei ddisgyblion a dweud:

“Gwyn eich byd chwi'r tlodion,
oherwydd eiddoch chwi yw teyrnas Dduw.
Gwyn eich byd chwi sydd yn awr yn newynog,
oherwydd cewch eich digoni.
Gwyn eich byd chwi sydd yn awr yn wylo,
oherwydd cewch chwerthin.

“Gwyn eich byd pan fydd pobl yn eich casáu, yn eich ysgymuno a'ch gwaradwyddo, ac yn dirmygu eich enw fel peth drwg, o achos Mab y Dyn. Byddwch lawen y dydd hwnnw a llamwch o orfoledd, oherwydd, ystyriwch, y mae eich gwobr yn fawr yn y nef. Oherwydd felly'n union y gwnaeth eu hynafiaid i'r proffwydi.

“Ond gwae chwi'r cyfoethogion,
oherwydd yr ydych wedi cael eich diddanwch.
Gwae chwi sydd yn awr wedi eich llenwi,
oherwydd daw arnoch newyn.
Gwae chwi sydd yn awr yn chwerthin,
oherwydd cewch ofid a dagrau.

“Gwae chwi pan fydd pawb yn eich canmol, oherwydd felly'n union y gwnaeth eu hynafiaid i'r gau broffwydi.


“Ond wrthych chwi sy'n gwrando rwy'n dweud: carwch eich gelynion, gwnewch ddaioni i'r rhai sy'n eich casáu, bendithiwch y rhai sy'n eich melltithio, gweddïwch dros y rhai sy'n eich cam-drin. Pan fydd rhywun yn dy daro di ar dy foch, cynigia'r llall iddo hefyd; pan fydd un yn cymryd dy fantell, paid â'i rwystro rhag cymryd dy grys hefyd. Rho i bawb sy'n gofyn gennyt, ac os bydd rhywun yn cymryd dy eiddo, paid â gofyn amdano'n ôl. Fel y dymunwch i eraill wneud i chwi, gwnewch chwithau yr un fath iddynt hwy. Os ydych yn caru'r rhai sy'n eich caru chwi, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed y pechaduriaid yn caru'r rhai sy'n eu caru hwy. Ac os gwnewch ddaioni i'r rhai sy'n gwneud daioni i chwi, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed y pechaduriaid yn gwneud cymaint â hynny. Os rhowch fenthyg i'r rhai yr ydych yn disgwyl derbyn ganddynt, pa ddiolch fydd i chwi? Y mae hyd yn oed bechaduriaid yn rhoi benthyg i bechaduriaid dim ond iddynt gael yr un faint yn ôl. Nage, carwch eich gelynion a gwnewch ddaioni a rhowch fenthyg heb ddisgwyl dim yn ôl. Bydd eich gwobr yn fawr a byddwch yn blant y Goruchaf, oherwydd y mae ef yn garedig wrth yr anniolchgar a'r drygionus. Byddwch yn drugarog fel y mae eich Tad yn drugarog.


“Peidiwch â barnu, ac ni chewch eich barnu. Peidiwch â chondemnio, ac ni chewch eich condemnio. Maddeuwch, ac fe faddeuir i chwi. Rhowch, ac fe roir i chwi; rhoir yn eich côl fesur da, wedi ei wasgu i lawr a'i ysgwyd ynghyd nes gorlifo; oherwydd â'r mesur y rhowch y rhoir i chwi yn ôl.” Adroddodd hefyd ddameg wrthynt: “A fedr y dall arwain y dall? Onid syrthio i bydew a wna'r ddau? Nid yw disgybl yn well na'i athro; ond wedi ei lwyr gymhwyso bydd pob un fel ei athro. Pam yr wyt yn edrych ar y brycheuyn sydd yn llygad dy gyfaill, a thithau heb sylwi ar y trawst sydd yn dy lygad dy hun? Sut y gelli ddweud wrth dy gyfaill, ‘Gyfaill, gad imi dynnu allan y brycheuyn sydd yn dy lygad di’, a thi dy hun heb weld y trawst sydd yn dy lygad di? Ragrithiwr, yn gyntaf tyn y trawst allan o'th lygad dy hun, ac yna fe weli yn ddigon eglur i dynnu'r brycheuyn sydd yn llygad dy gyfaill.


“Oherwydd nid yw coeden dda yn dwyn ffrwyth gwael, ac nid yw coeden wael chwaith yn dwyn ffrwyth da. Wrth ei ffrwyth ei hun y mae pob coeden yn cael ei hadnabod; nid oddi ar ddrain y mae casglu ffigys, ac nid oddi ar lwyni mieri y mae tynnu grawnwin. Y mae'r dyn da yn dwyn daioni o drysor daionus ei galon, a'r dyn drwg yn dwyn drygioni o'i ddrygioni; oherwydd yn ôl yr hyn sy'n llenwi ei galon y mae ei enau yn llefaru.


“Pam yr ydych yn galw ‘Arglwydd, Arglwydd’ arnaf, a heb wneud yr hyn yr wyf yn ei ofyn? Pob un sy'n dod ataf ac yn gwrando ar fy ngeiriau ac yn eu gwneud, dangosaf i chwi i bwy y mae'n debyg: y mae'n debyg i ddyn a adeiladodd dŷ a chloddio'n ddwfn a gosod sylfaen ar y graig; a phan ddaeth llifogydd, ffrwydrodd yr afon yn erbyn y tŷ hwnnw, ond ni allodd ei syflyd, gan iddo gael ei adeiladu yn gadarn. Ond y mae'r sawl sy'n clywed, ond heb wneud, yn debyg i rywun a adeiladodd dŷ ar bridd, heb sylfaen; ffrwydrodd yr afon yn ei erbyn a chwalodd y tŷ hwnnw ar unwaith, a dirfawr fu ei gwymp.”

နားထောင်ပါ။ Luc 6