<div class="version vid1445 iso6393bjv" data-vid="1445" data-iso6393="bjv">
 <div class="book bkLAM">
 <div class="chapter ch1" data-usfm="LAM.1">
 <div class="label">1</div><div class="s">Ko&#816; k&#616; te&#816;e&#816; d&#596; &#595;e-bo Jor&#616;jal&#601;m t&#616;</div><div class="p"> 1E ri &#601; ra ne&#816; &#601;! &#385;e-bo k&#616; Jor&#616;jal&#601;m k&#616; k&#601;te d&#616;je rosi mee ka &#595;one k&#616;n t&#601;l nd&#616;b&#601; &#595;e k&#616;n a! Jor&#616;jal&#601;m e &#595;e k&#616; k&#601;te t&#596;e &#595;a ngay dan &#595;e je t&#616;, k&#601;te e &#595;e k&#616; &#616;s&#616; d&#596; ngan &#595;e je t&#616; ka &#595;one k&#616;n t&#601;l nje ra k&#616;l&#601; &#595;&#601;&#601; par k&#616;n! 2Jor&#616;jal&#601;m t&#601;l d&#601;ne k&#616; nje no&#816; ko&#816;nd&#596; ratata lo ti-e, man no&#816; t&#596; k&#601;me kam be. Dan nj&#233; sange t&#616;, d&#601;w k&#616; kad&#616; re s&#596;l mee goto; p&#601;t&#616;, t&#601;li nj&#233; kun d&#596;e, t&#601;li nj&#233; ba&#816; je lie. 3D&#616;je k&#616; Jude t&#616;, d&#616;je ul&#601;i r&#596;-s&#596;l d&#596;de t&#616;, rai-de &#595;&#601;&#601; t&#616; ra k&#616; &#601;t&#616; &#595;&#601;l. &#407;si dan d&#616;je t&#616; k&#616; rang&#616;, k&#616; kanj&#616; k&#616;ng&#601; lo k&#616;nd&#601; g&#616;n &#595;e l&#601;de. NJ&#233; k&#616;nd&#601; k&#601;mde ndoo tuw&#601;i gode awi uti-de g&#601;y&#601; t&#616;. 4R&#601;b&#616; je k&#616; kaw &#595;e-bo S&#616;yo&#816; t&#616; uw&#601; ngong&#616; m&#616;kiki, d&#616;je k&#616; kad&#616; uni awii lo ra nay je t&#616; gotoi. D&#601;w oo d&#601;w ta mbalo je t&#616; lie al, nj&#233; k&#616;j&#601; ne&#816; m&#601;s&#616; kad&#616; kare je lie t&#616;m&#601;i rus&#616; rus&#616;. NGan mand&#616; je k&#616; me t&#616; &#596;ri mede d&#596; r&#596;de t&#616;, ko&#816; taa me &#595;e. 5NJ&#233; ba&#816; je l&#601; &#595;e-bo S&#616;yo&#816; taai-e lo, n&#616;ng&#601; nj&#233; ta je lie rai r&#596;n&#601;l. &#385;a&#595;e &#601; ad&#616; ko&#816; k&#616;n re d&#596;e t&#616; be mbata kal d&#596; ta lie k&#616; e k&#616; d&#596;-naa t&#616; d&#596;-naa t&#616;. NJ&#233; ta je lie uw&#601;i ngane je awi s&#601;de &#595;&#601;&#601; t&#616;. 6T&#596; &#595;a l&#601; &#595;e-bo S&#616;yo&#816; goto ngata. NJ&#233; ko&#816; &#595;e je lie t&#601;li toi t&#601; da je k&#616; d&#601;w oo lo k&#616; kad&#616; awi t&#616; usoi ne&#816; al kam be. A&#816;yi&#816;-naa tole tole no&#816; nj&#233; ng&#596;d&#616;-de je t&#616;. 7Lok&#616; d&#616;je k&#616; Jor&#616;jal&#601;m &#616;l&#601;i mb&#616;r mb&#616;r, r&#596;s&#596;l os&#616; d&#596;de t&#616; k&#616;n ngata &#595;a mede ole d&#596; ne&#816; maj&#616; je t&#616; l&#601;de k&#616; awi d&#596;kag&#616;lo t&#616; k&#616; k&#601;te. Lok&#616; osi ji nj&#233; ba&#816; je t&#616; l&#601;de &#601; d&#601;w k&#616; kad&#616; re r&#596; l&#601;de goto k&#616;n &#595;a, nj&#233; ba&#816; je oi-de n&#616;ng&#601; kogi d&#596; ne&#816; k&#616;ng&#601; je t&#616; l&#601;de k&#616; t&#616;g&#601; jide t&#616;. 8Jor&#616;jal&#601;m ra majal k&#616; al d&#596; lo &#601; ad&#616; &#595;one k&#616;n t&#601;l si&#816; k&#616; k&#596;s&#616; k&#616;l&#601; k&#596;. D&#616;je p&#601;t&#616; k&#616; k&#601;te &#601;i nj&#233; k&#596;s&#616; g&#596;ne, lok&#616; oi g&#616;ne &#595;a, t&#601;li nj&#233; k&#616;-de je ngata. N&#616;ng&#601; e wa t&#616;m&#601; rus&#616; rus&#616;, &#601; t&#601;l g&#616;d&#616;ne ta t&#616;. 9K&#616;l&#601; rae k&#616; majal te&#816;e&#816; r&#596;e t&#616; taga t&#601; m&#601;s&#616; k&#616; g&#616;n d&#601;ne t&#616; k&#616; lat&#616; k&#616;b&#616; t&#616; k&#616; g&#616;ne t&#616; kam be. &#407;nd&#601; mene t&#616; kad&#616; ne&#816; k&#616;n a ra ne&#816; be al. Jor&#616;jal&#601;m os&#616; kos&#616; k&#616; &#601;t&#616; &#595;&#601;l, n&#601; d&#601;w k&#616; nje s&#596;l mee goto. Jor&#616;jal&#601;m &#601;l &#601; n&#601;: &#171;&#385;a&#595;e, &#616;go&#816; ne&#816; r&#596;s&#596;l k&#616; te&#816;e&#816; d&#596;m t&#616; k&#616;n o, nje ba&#816; l&#601;m t&#596;ge &#616;t&#601;-m.&#187; 10NJ&#233; ba&#816; je lie &#596;y ne&#816; maj&#616; je lie p&#601;t&#616; t&#616;g&#601;. G&#616;n d&#616;je k&#616; rang&#616; uri me lo t&#616; lie k&#616; ay njay ad&#616; oo-de k&#616; k&#601;mne. &#399;i k&#616; i&#816; wa un ndui kad&#616; uri dan d&#616;je t&#616; l&#601;i al. 11D&#616;je lie p&#601;t&#616; t&#616;m&#601;i rus&#616; rus&#616;, sangi ne&#816; kuso; k&#601;&#601;i ne&#816; maj&#616; je l&#601;de taai ne&#816; kuso k&#616; tade t&#616; mba kad&#616; ad&#616;-de t&#596;g&#616;. Jor&#616;jal&#601;m &#601; n&#601;: &#171;&#385;a&#595;e, &#616;go&#816; k&#616;d&#616; k&#616; d&#616;je k&#616;di-mi bore be k&#616;n o. 12S&#601;i p&#601;t&#616; k&#616; nj&#233; d&#601; d&#596; r&#601;b&#616; t&#616; ne, k&#601;m-to-ndoo k&#616;n &#596;d&#616; s&#601;si al a? &#407;go&#816;i ne&#816; k&#616; te&#816;e&#816; d&#596;m t&#616; k&#616;n oi. Ko&#816; l&#601;m e ko&#816; k&#616; d&#601;w oo ga&#816;e al, ko&#816; k&#616; &#385;a&#595;e ad&#616; &#616;ng&#601;-m nd&#596;e t&#616; k&#616; wong&#616; lie ndu-n sie. 13&#385;a&#595;e &#616;s&#616; taa nu ul&#601; k&#616; por ad&#616; o&#816;-m &#596;d&#616; s&#616;ng&#601;m nu, &#385;a&#595;e &#616;y&#601; gum t&#601;k&#616; nje ndo&#816; a &#616;y&#601;-n be ad&#616; m-os&#616; t&#616;, &#596;y njam bap&#616;, &#616;nd&#601;-m garanda. &#385;a&#595;e ra-m ad&#616; m-t&#601;l m-to t&#601; d&#601;ne k&#616; a d&#596;ne t&#616; ja t&#601; ja kam be. R&#596;m to-m k&#616; nd&#596; je p&#601;t&#616;. 14K&#601;m &#385;a&#595;e e go k&#616;l&#601; ra-m je t&#616; k&#616; majal. K&#616;l&#601; ra-m je k&#616; majal &#596;si-naa &#595;uk&#616; &#595;uk&#616; me jie t&#616;. D&#596;&#596;-de m&#616;nd&#616;-m t&#616; t&#601;k&#616; nje nd&#596;r a &#616;l&#601;-n jug&#616; m&#616;nd&#616; mang&#616; t&#616; be ad&#616; taa t&#596;g&#616;m; &#616;l&#601;-m ji nj&#233; ba&#816; je t&#616; k&#616; mi m-as&#616; kad&#616; m-ra s&#601;de ne&#816; mad&#616; al. 15&#385;a&#595;e tuw&#601; go&#816; r&#596; je l&#601;m p&#601;t&#616; &#595;uk&#616;-de k&#596;; &#385;a&#595;e &#596;r nd&#596; k&#616;ng&#601;-naa l&#601; kos&#616; d&#616;je d&#596;m t&#616; kad&#616; bud&#616;-n s&#616;ng&#601; nganm je mur mur. Mb&#616;s&#601;-m mi &#595;e-bo S&#616;yo&#816; k&#616; Jude mbarak&#616; mbarak&#616; t&#601;k&#616; d&#601;w a mb&#616;s&#601;-n kand&#616; nju kam be. 16Ko&#816; k&#616;n &#601; e g&#616;n no&#816; l&#601;m k&#616; m-&#616;s&#616; m-no&#816;, man no&#816; &#616;s&#616; t&#596;-n k&#601;m. Tad&#596; d&#601;w k&#616; nje s&#596;l mem, e k&#616; e nje kad&#616;-m t&#596;g&#616; gog&#616; e sa&#816;y s&#601;m. Ko nganm je t&#596; t&#616;g&#601;, tad&#596; t&#596;g&#616; nje ba&#816; al d&#596; lo.&#187; 17&#385;e-bo S&#616;yo&#816; &#616;l&#601; ndune k&#616; taa no&#816;, n&#601; d&#601;w k&#616; nje re s&#596;l mee goto. &#385;a&#595;e ad&#616; ndune nj&#233; ba&#816; je l&#601; Is&#616;ray&#601;l ad&#616; &#595;uki-naa g&#601;&#601;i g&#616;de. Jor&#616;jal&#601;m t&#601;l si&#816; k&#616; k&#596;s&#616; k&#616;l&#601; k&#596; ta k&#601;mde t&#616;. 18N&#616;ng&#601; e go r&#601;be t&#616; kad&#616; &#385;a&#595;e ra be, tad&#596; e mi wa &#601; m-al d&#596; ndue. S&#601;i d&#616;je p&#601;t&#616;, uri mbisi maj&#616; &#601; &#616;go&#816;i ko&#816; k&#616; &#616;ng&#601;-m k&#616;n oi. NGanm je k&#616; d&#601;ne k&#616; k&#616; d&#616;ng&#601;m awi &#595;&#601;&#601;. 19M-no&#816; m-&#595;ar d&#616;ng&#601;m je k&#616; nj&#233; sang&#616;-m, n&#601; d&#601;w k&#616; kad&#616; &#616;l&#601; r&#601;t&#616; go&#816; lo r&#596;m t&#616; goto. NJ&#233; k&#616;j&#601; ne&#816; m&#601;s&#616; kad&#616; kare je, k&#616; ngat&#596;g&#616; je l&#601;m, tade ti&#816; lo kaw sang&#616; ne&#816; kuso k&#616; tade t&#616; kad&#616; &#616;ng&#601;&#601;i t&#596;g&#616;. 20&#385;a&#595;e, &#616;go&#816; dang&#616; t&#616; k&#616; ra-m k&#616;n o, s&#616;ng&#601;m nd&#616;r nj&#616;k&#616; nj&#616;k&#616;, mem ur made. N&#616;ng&#601; e k&#616; go r&#601;b&#616; kal k&#616; m-al d&#596; ndui. Re m-&#601; n&#601; m-aw taga &#601; ne&#816; kat&#616; t&#596;l nganm je p&#601;t&#616; t&#616;g&#601;, a re m-&#601; n&#601; m-re me k&#601;y t&#616; &#601;, e &#595;e l&#601; &#601; m-ur t&#616;. 21D&#616;je oi d&#596; ndu t&#616;m&#601;m, n&#601; d&#601;w k&#616; nje re s&#596;l mem goto. NJ&#233; ba&#816; je l&#601;m k&#616; oi poy ko&#816; l&#601;m, rai r&#596;n&#601;l d&#596; ke t&#616; k&#616; e i&#816; &#601; ad&#616; ko&#816; k&#616;n te&#816;e&#816; d&#596;m t&#616;. I&#816; ad&#616; nd&#596; l&#601;i k&#616; &#596;j&#616; kad&#616; ne&#816; k&#616;n a ra ne&#816; re. N&#616;ng&#601; kad&#616; ne&#816; k&#616; te&#816;e&#816; d&#596;m t&#616; k&#616;n ra nj&#233; ba&#816; je l&#601;m t&#596;. 22&#385;a&#595;e, &#616;go&#816; me majal je l&#601;de maj&#616;, &#601; ad&#616; ne&#816; k&#616; &#616;ra s&#601;m k&#616; go r&#601;b&#616; kal d&#596; ta l&#601;m k&#616;n ra-de t&#596;. G&#616;n no&#816; l&#601;m gang&#616; al, mem to-m par par.</div>
 </div>
 </div>
</div>

E ri ə ra nḛ ə! Ɓe-bo kɨ Jorɨjaləm kɨ kəte dɨje rosi mee ka ɓone kɨn təl ndɨbə ɓe kɨn a! Jorɨjaləm e ɓe kɨ kəte tɔe ɓa ngay dan ɓe je tɨ, kəte e ɓe kɨ ɨsɨ dɔ ngan ɓe je tɨ ka ɓone kɨn təl nje ra kɨlə ɓəə par kɨn! Jorɨjaləm təl dəne kɨ nje no̰ ko̰ndɔ ratata lo ti-e, man no̰ tɔ kəme kam be. Dan njé sange tɨ, dəw kɨ kadɨ re sɔl mee goto; pətɨ, təli njé kun dɔe, təli njé ba̰ je lie. Dɨje kɨ Jude tɨ, dɨje uləi rɔ-sɔl dɔde tɨ, rai-de ɓəə tɨ ra kɨ ətɨ ɓəl. Ɨsi dan dɨje tɨ kɨ rangɨ, kɨ kanjɨ kɨngə lo kɨndə gɨn ɓe ləde. NJé kɨndə kəmde ndoo tuwəi gode awi uti-de gəyə tɨ. Rəbɨ je kɨ kaw ɓe-bo Sɨyo̰ tɨ uwə ngongɨ mɨkiki, dɨje kɨ kadɨ uni awii lo ra nay je tɨ gotoi. Dəw oo dəw ta mbalo je tɨ lie al, njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ kare je lie tɨməi rusɨ rusɨ. NGan mandɨ je kɨ me tɨ ɔri mede dɔ rɔde tɨ, ko̰ taa me ɓe. NJé ba̰ je lə ɓe-bo Sɨyo̰ taai-e lo, nɨngə njé ta je lie rai rɔnəl. Ɓaɓe ə adɨ ko̰ kɨn re dɔe tɨ be mbata kal dɔ ta lie kɨ e kɨ dɔ-naa tɨ dɔ-naa tɨ. NJé ta je lie uwəi ngane je awi səde ɓəə tɨ. Tɔ ɓa lə ɓe-bo Sɨyo̰ goto ngata. NJé ko̰ ɓe je lie təli toi tə da je kɨ dəw oo lo kɨ kadɨ awi tɨ usoi nḛ al kam be. A̰yḭ-naa tole tole no̰ njé ngɔdɨ-de je tɨ. Lokɨ dɨje kɨ Jorɨjaləm ɨləi mbɨr mbɨr, rɔsɔl osɨ dɔde tɨ kɨn ngata ɓa mede ole dɔ nḛ majɨ je tɨ ləde kɨ awi dɔkagɨlo tɨ kɨ kəte. Lokɨ osi ji njé ba̰ je tɨ ləde ə dəw kɨ kadɨ re rɔ ləde goto kɨn ɓa, njé ba̰ je oi-de nɨngə kogi dɔ nḛ kɨngə je tɨ ləde kɨ tɨgə jide tɨ. Jorɨjaləm ra majal kɨ al dɔ lo ə adɨ ɓone kɨn təl sḭ kɨ kɔsɨ kɨlə kɔ. Dɨje pətɨ kɨ kəte əi njé kɔsɨ gɔne, lokɨ oi gɨne ɓa, təli njé kɨ-de je ngata. Nɨngə e wa tɨmə rusɨ rusɨ, ə təl gɨdɨne ta tɨ. Kɨlə rae kɨ majal tḛḛ rɔe tɨ taga tə məsɨ kɨ gɨn dəne tɨ kɨ latɨ kɨbɨ tɨ kɨ gɨne tɨ kam be. Ɨndə mene tɨ kadɨ nḛ kɨn a ra nḛ be al. Jorɨjaləm osɨ kosɨ kɨ ətɨ ɓəl, nə dəw kɨ nje sɔl mee goto. Jorɨjaləm əl ə nə: «Ɓaɓe, ɨgo̰ nḛ rɔsɔl kɨ tḛḛ dɔm tɨ kɨn o, nje ba̰ ləm tɔge ɨtə-m.» NJé ba̰ je lie ɔy nḛ majɨ je lie pətɨ tɨgə. Gɨn dɨje kɨ rangɨ uri me lo tɨ lie kɨ ay njay adɨ oo-de kɨ kəmne. Əi kɨ ḭ wa un ndui kadɨ uri dan dɨje tɨ ləi al. Dɨje lie pətɨ tɨməi rusɨ rusɨ, sangi nḛ kuso; kəəi nḛ majɨ je ləde taai nḛ kuso kɨ tade tɨ mba kadɨ adɨ-de tɔgɨ. Jorɨjaləm ə nə: «Ɓaɓe, ɨgo̰ kɨdɨ kɨ dɨje kɨdi-mi bore be kɨn o. Səi pətɨ kɨ njé də dɔ rəbɨ tɨ ne, kəm-to-ndoo kɨn ɔdɨ səsi al a? Ɨgo̰i nḛ kɨ tḛḛ dɔm tɨ kɨn oi. Ko̰ ləm e ko̰ kɨ dəw oo ga̰e al, ko̰ kɨ Ɓaɓe adɨ ɨngə-m ndɔe tɨ kɨ wongɨ lie ndu-n sie. Ɓaɓe ɨsɨ taa nu ulə kɨ por adɨ o̰-m ɔdɨ sɨngəm nu, Ɓaɓe ɨyə gum təkɨ nje ndo̰ a ɨyə-n be adɨ m-osɨ tɨ, ɔy njam bapɨ, ɨndə-m garanda. Ɓaɓe ra-m adɨ m-təl m-to tə dəne kɨ a dɔne tɨ ja tə ja kam be. Rɔm to-m kɨ ndɔ je pətɨ. Kəm Ɓaɓe e go kɨlə ra-m je tɨ kɨ majal. Kɨlə ra-m je kɨ majal ɔsi-naa ɓukɨ ɓukɨ me jie tɨ. Dɔɔ-de mɨndɨ-m tɨ təkɨ nje ndɔr a ɨlə-n jugɨ mɨndɨ mangɨ tɨ be adɨ taa tɔgɨm; ɨlə-m ji njé ba̰ je tɨ kɨ mi m-asɨ kadɨ m-ra səde nḛ madɨ al. Ɓaɓe tuwə go̰ rɔ je ləm pətɨ ɓukɨ-de kɔ; Ɓaɓe ɔr ndɔ kɨngə-naa lə kosɨ dɨje dɔm tɨ kadɨ budɨ-n sɨngə nganm je mur mur. Mbɨsə-m mi ɓe-bo Sɨyo̰ kɨ Jude mbarakɨ mbarakɨ təkɨ dəw a mbɨsə-n kandɨ nju kam be. Ko̰ kɨn ə e gɨn no̰ ləm kɨ m-ɨsɨ m-no̰, man no̰ ɨsɨ tɔ-n kəm. Tadɔ dəw kɨ nje sɔl mem, e kɨ e nje kadɨ-m tɔgɨ gogɨ e sa̰y səm. Ko nganm je tɔ tɨgə, tadɔ tɔgɨ nje ba̰ al dɔ lo.» Ɓe-bo Sɨyo̰ ɨlə ndune kɨ taa no̰, nə dəw kɨ nje re sɔl mee goto. Ɓaɓe adɨ ndune njé ba̰ je lə Isɨrayəl adɨ ɓuki-naa gəəi gɨde. Jorɨjaləm təl sḭ kɨ kɔsɨ kɨlə kɔ ta kəmde tɨ. Nɨngə e go rəbe tɨ kadɨ Ɓaɓe ra be, tadɔ e mi wa ə m-al dɔ ndue. Səi dɨje pətɨ, uri mbisi majɨ ə ɨgo̰i ko̰ kɨ ɨngə-m kɨn oi. NGanm je kɨ dəne kɨ kɨ dɨngəm awi ɓəə. M-no̰ m-ɓar dɨngəm je kɨ njé sangɨ-m, nə dəw kɨ kadɨ ɨlə rətɨ go̰ lo rɔm tɨ goto. NJé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ kare je, kɨ ngatɔgɨ je ləm, tade tḭ lo kaw sangɨ nḛ kuso kɨ tade tɨ kadɨ ɨngəəi tɔgɨ. Ɓaɓe, ɨgo̰ dangɨ tɨ kɨ ra-m kɨn o, sɨngəm ndɨr njɨkɨ njɨkɨ, mem ur made. Nɨngə e kɨ go rəbɨ kal kɨ m-al dɔ ndui. Re m-ə nə m-aw taga ə nḛ katɨ tɔl nganm je pətɨ tɨgə, a re m-ə nə m-re me kəy tɨ ə, e ɓe lə ə m-ur tɨ. Dɨje oi dɔ ndu tɨməm, nə dəw kɨ nje re sɔl mem goto. NJé ba̰ je ləm kɨ oi poy ko̰ ləm, rai rɔnəl dɔ ke tɨ kɨ e ḭ ə adɨ ko̰ kɨn tḛḛ dɔm tɨ. Ḭ adɨ ndɔ ləi kɨ ɔjɨ kadɨ nḛ kɨn a ra nḛ re. Nɨngə kadɨ nḛ kɨ tḛḛ dɔm tɨ kɨn ra njé ba̰ je ləm tɔ. Ɓaɓe, ɨgo̰ me majal je ləde majɨ, ə adɨ nḛ kɨ ɨra səm kɨ go rəbɨ kal dɔ ta ləm kɨn ra-de tɔ. Gɨn no̰ ləm gangɨ al, mem to-m par par.

Słuchaj No̰ Kuwə Ndoo 1