Dzieje 10
10
1W tym czasie mieszkał w Cezarei#Chodzi o Cezareę Nadmorską, położoną ok. 50 km na północ od Jafy. Był to największy port regionu. Cezarea Nadmorska została rozbudowana przez Heroda Wielkiego, który nadał jej tę nazwę ku czci Cezara Oktawiana Augusta. Aby odróżnić ją od innych Cezarei, otrzymała przydomek „Nadmorska” (łac. Maritima). W opisywanych czasach miasto to liczyło ok. 50 000 mieszkańców i było główną siedzibą rzymskich władz okupacyjnych Judei, Samarii i Galilei. Stacjonował tam rzymski namiestnik (prokurator). Później, w czasach cesarza Wespazjana, miasto to urosło do rangi rzymskiej kolonii z tytułem Colonia Primo Flavia Augusta Caesariensis. pewien centurion#Centurion – dowódca rzymski stojący na czele centurii, czyli oddziału liczącego pierwotnie 100 żołnierzy. Z biegiem czasu liczba żołnierzy w centurii bywała znacznie mniejsza (często z powodu strat poniesionych w walkach). z rzymskiej kohorty#Kohorta w armii rzymskiej była dużym oddziałem wojskowym, zwykle dziesiątą częścią legionu. Składała się z sześciu centurii, czyli (przy zwykłej obsadzie) liczyła średnio ok. 500‐600 żołnierzy. W tym wypadku nie była to jednak część regularnych legionów rzymskich, gdyż te stacjonowały w pobliskiej Syrii i były w wyłącznej dyspozycji legata (łac. Legati Augusti Pro Praetore). Nigdy nie stawiano ich do dyspozycji prokuratorów Judei. Kohorta, o której tu czytamy, zwana była popularnie Speires Italikes i została sformowana z ochotniczego zaciągu ogłoszonego wśród rzymskich obywateli. Jej pełna nazwa brzmiała: Cohors II Italica Civium Romanorum Voluntariorum, a żołnierze pochodzili głównie z plebsu rzymskiego, w tym także z wyzwoleńców. zwanej Italską. Miał on na imię Korneliusz#Niektórzy komentatorzy przypuszczają, że Korneliusz był wyzwoleńcem z czasów dyktatora Lucjusza Korneliusza Sulli, który, aby zwiększyć zaciągi do wojsk auxiliares, obdarzył wolnością przeszło 10 tys. niewolników należących do wymordowanych obywateli rzymskich. Wraz z obywatelstwem rzymskim wszyscy oni otrzymali imię Korneliusz. Ślad po tym wydarzeniu zachował się w Historii Rzymskiej Appiana.. 2#Łk 12,33; Łk 18,1Był to niezwykle pobożny człowiek, który wraz z całą swą rodziną prowadził życie pełne Bożej bojaźni#Dosł. „byli bojącymi się Boga”. Takim określeniem Żydzi nazywali pogan uznających Boga JHWH, ale żyjących nie wg wszystkich nakazów Prawa Mojżeszowego.. Korneliusz wspierał lud licznymi darami oraz jałmużnami. Modlił się też nieustannie do Boga Najwyższego. 3#Mt 1,20; Dz 9,10Pewnego dnia, około godziny trzeciej po południu#Według żydowskiej rachuby była to godzina dziewiąta., otrzymał wizję, w której w wyraźny sposób zobaczył Bożego anioła#Gr. angelos – posłaniec.. Ten, podchodząc do niego, rzekł:
— Korneliuszu!
4 # Łk 1,12 Centurion, pełen lęku, odrzekł:
— Słucham, panie.
Wtedy anioł powiedział:
— Twoje modlitwy oraz postawa miłosierdzia sprawiły, że Bóg zwrócił na ciebie uwagę. 5#Mt 10,2; Mk 3,16; J 1,42; Dz 2,14; Dz 10,18Poślij więc zaraz swe sługi do Jafy z wezwaniem dla Szymona zwanego Piotrem, 6#Dz 9,43; Dz 10,32; Dz 11,13‐14który zatrzymał się w domu garbarza noszącego również imię Szymon. Dom ten znajduje się blisko morza#Nie jest to pełna wypowiedź. W Dz 11,14 Łukasz odnotował jej dalszą część: „On [tzn. Szymon Piotr] przekaże ci słowa, dzięki którym wstąpisz na drogę zbawienia – ty i cały twój dom”..
7Gdy Boży posłaniec zniknął, centurion przywołał dwóch służących oraz jednego ze swoich żołnierzy – człowieka jak i on pobożnego. Byli to jego najbardziej zaufani ludzie. 8Opowiedział im wszystko i wysłał z misją do Jafy.
9Następnego dnia, blisko południa#Wg rachuby żydowskiej była to godzina szósta., gdy posłańcy centuriona byli jeszcze w drodze, Piotr udał się na taras na dachu domu, aby się modlić. 10W pewnej chwili odczuł głód i zapragnął coś zjeść. W czasie gdy ktoś z domowników szykował dla niego posiłek, Piotr popadł w duchowe uniesienie 11#Ez 1,1‐3; Mt 3,16; Dz 7,56; Dz 11,5‐7i zobaczył otwarte Niebiosa, a także wielką płachtę opuszczającą się z nich na dół. Kiedy płachta czterema końcami osiadła już na ziemi, 12ujrzał w niej kłębiące się różnorakie zwierzęta. Były pośród nich czworonogi, płazy pełzające po ziemi oraz ptaki. 13Wtedy usłyszał Głos:
— Piotrze, zabijaj#Gr. thyo – „zabić”, ale także „złożyć w ofierze”. Jednak kontekst (podobnie jak w J 10,10) wskazuje, iż chodziło tu jedynie o proste zabicie tych zwierząt do spożycia, a nie na ofiarę. Od czasu śmierci Chrystusa na krzyżu nie ma już potrzeby składania Bogu jakichkolwiek ofiar, tym bardziej krwawych. Zatem Głos z Niebios nie mógł sugerować Piotrowi składania jakiejś ofiary. je i jedz!
14Lecz Piotr tak odparł:
— Wykluczone, PANIE! Nigdy przecież nie spożywałem rzeczy pospolitych#Gr. koinos – coś pospolitego, co w tradycji żydowskiej nie było uznawane za właściwe do spożywania. albo nieczystych#Gr. akatharton. Piotr najwyraźniej tkwi jeszcze głęboko w żydowskiej tradycji i myśleniu opartym na Prawie Mojżeszowym (zob. Pwt 14,3‐21), które rygorystycznie zabraniało spożywania pewnych pokarmów. Na tym przykładzie doskonale widać, jak wiele jeszcze Chrystus musiał zmienić w myśleniu Piotra. Przekonania, jakie ludzie wynoszą z wieloletniego praktykowania religijności obrzędowej, są czasami największą przeszkodą na drodze do zrozumienia woli Bożej i jej wypełniania..
15 # Mk 7,15.19; Rz 14,14.17.20; 1 Kor 10,25; 1 Tm 4,3‐4; Tt 1,15 Wtedy Głos po raz drugi powiedział, by nie uważał za skalane tego, co Bóg oczyścił#Niektórzy próbują odnosić tę wypowiedź do zmiany przepisów dotyczących spożywania pokarmów, powołując się na słowa Jezusa z Mk 7,14‐23. Jednak zupełnie nie o to tutaj chodzi. Wizja ta miała służyć wyłącznie uzmysłowieniu Piotrowi zasady nieodrzucania tego, co Bóg przygarnia. Klucz do zrozumienia tej wizji odnajdujemy dalej w wersetach 28 oraz 34‐35. Było to więc przygotowanie Piotra do realizacji zadania, jakie miał do wypełnienia pośród pogan, których Żydzi uważali za nieczystych.!
16Po trzecim powtórzeniu płachta została zabrana z powrotem do góry.
17Gdy Piotr – pełen wątpliwości – rozważał, co mogło znaczyć to widzenie, wysłannicy Korneliusza przybyli do Jafy i zaczęli dopytywać o dom Szymona. W końcu stanęli u bramy, 18przywołali odźwiernego i spytali, czy jest tu goszczony niejaki Szymon zwany Piotrem.
19 # Dz 1,8; Dz 11,12; Dz 15,28 Tymczasem Piotr dalej rozmyślał na temat otrzymanego widzenia, gdy Duch#Gr. TO PNEUMA. Rodzajnik określony wskazuje na Ducha PANA. PANA przemówił do niego:
— Oto szukają cię trzej mężowie. 20Wstań, zejdź na dół i idź z nimi bez wahania, gdyż to ja wysłałem ich do ciebie.
21Zszedł więc Piotr do przybyłych i powiedział:
— To mnie szukacie. Jaki jest powód waszego przybycia?
22 # Dz 10,2 Wtedy oni powiedzieli:
— Centurion Korneliusz, człowiek sprawiedliwy i bogobojny, cieszący się dobrą opinią wśród ludu żydowskiego, w objawieniu – przekazanym mu przez anioła Świętego Boga – otrzymał polecenie, by zaprosić cię do swego domu i wysłuchać, co masz mu do przekazania.
23 # Dz 10,45; Dz 11,12 Piotr zaprosił ich do środka i udzielił gościny. Następnego dnia rano udał się z nimi w drogę. Kilku braci w wierze pochodzących z Jafy przyłączyło się do nich. 24Gdy doszli do Cezarei, Korneliusz, który wcześniej zaprosił krewnych i bliskich przyjaciół, już ich oczekiwał. 25#Dz 14,13‐15; Ap 19,10; Ap 22,9Widząc z daleka nadchodzącego Piotra, wyszedł naprzeciw i, witając go, padł mu do stóp. 26#Dz 3,12; Dz 14,15; Ap 19,10Piotr podniósł go, mówiąc:
— Przestań i podnieś się! Przecież jestem tylko człowiekiem.
27I rozmawiając, poszli dalej. Wkrótce dotarli do domu Korneliusza, gdzie oczekiwali ich zebrani. 28#J 4,9; Dz 11,3; Dz 15,9; Ga 2,12.15‐16Wówczas Piotr powiedział:
— Ludzie, sami doskonale wiecie, jak niewłaściwe jest Żydowi zadawać się z osobami obcej narodowości. Nie powinniśmy nawet wchodzić do nieżydowskich domów#Chodziło o to, że Żydzi obsesyjnie wprost lękali się, iż przez jakikolwiek kontakt z nie‐Żydami staną się rytualnie nieczyści.. Tymczasem Bóg objawił mi, abym już nigdy więcej nie traktował jakiegokolwiek człowieka jako skalanego lub nieczystego#Pomimo tego Bożego pouczenia i pełnej świadomości woli Bożej Piotr – pod wpływem judaizujących braci z Jerozolimy – nie zachował się w Antiochii we właściwy sposób – por. Ga 2,11‐21.. 29Dlatego, wezwany, przybyłem tu bez sprzeciwu. Teraz pytam was, po co mnie wezwaliście?
30 # Dz 10,1‐8 Wtedy Korneliusz rzekł:
— Cztery dni temu modliłem się tutaj, w moim domu. Było to około trzeciej po południu#Według żydowskiej rachuby była to godzina dziewiąta.. Nagle stanął przede mną jakiś mąż w lśniącej szacie 31i rzekł: „Twoje modlitwy i twoja postawa miłosierdzia sprawiły, że Bóg zwrócił na ciebie uwagę. 32Poślij więc zaraz swe sługi do Jafy z wezwaniem dla Szymona zwanego Piotrem, który zatrzymał się w domu garbarza również noszącego imię Szymon. Dom ten znajduje się blisko morza”. 33Dlatego od razu posłałem po ciebie, a ty dobrze postąpiłeś, przybywając do nas. Zgromadzeni tutaj, stoimy teraz razem w obliczu Boga, by wysłuchać wszystkiego, co PAN nakazał ci głosić.
34 # Pwt 10,17; Rz 2,11; Ga 2,6; Kol 3,25; 1 P 1,17 Wówczas Piotr przemówił słowami:
— Niezwykłą prawdą, którą dopiero dziś w pełni zrozumiałem, jest to, iż Bóg nie przywiązuje wagi do etnicznego pochodzenia człowieka#Por. Iz 8,23; Oz 2,1., 35#J 9,31; J 10,16Dz 15,9lecz w każdym narodzie miły jest Mu ten, kto trwa w Jego bojaźni i ze szczerego serca pełni Jego wolę#Dynamiczny ekwiwalent określenia „czynić sprawiedliwość” (por. Mt 7,21 oraz J 7,17).. 36#Ps 107,20; Iz 52,7; Mt 28,18; Ef 2,17; Ap 19,16Z pewnością wiecie, że Najwyższy posłał swoje Słowo#Por. J 1,1‐14. najpierw do synów Izraela. Dokonał tego przez Jezusa Chrystusa, który ogłosił nam Dobrą Wiadomość o pokoju, jaki w Nim został ustanowiony. On również okazał się PANEM wszystkich i wszystkiego! 37#Mt 4,12‐17; Mk 1,14Myślę również, że słyszeliście o tym, co działo się w Galilei, a następnie w całej Judei od chwili, gdy Jan rozpoczął głoszenie pełnego zanurzenia w wodę jako znaku opamiętania#Wyjaśnienie dodane wg Łk 3,3. Jan kierował swą misję wyłącznie do Żydów – por. J 1,31.. 38#Iz 61,1‐2; Mt 3,16; Mt 4,1; Łk 4,18‐19; Dz 1,8; Dz 2,22Musieliście także słyszeć o Jezusie z Nazaretu, który – namaszczony Duchem Świętego Boga#Gr. HO THEOS PNEUMATI HAGIO. i Jego mocą – czynił dobro, uzdrawiając wszystkich ciemiężonych przez diabła. Wszystko to dokonywało się dlatego, iż Bóg objawił się w Nim w całej pełni#Por. Flp 2,6‐11 i Kol 1,15‐20.. 39#Łk 24,48; Dz 1,4.8.22; Dz 2,23My zaś jesteśmy świadkami tego, czego dokonał On w Judei, a szczególnie w Jerozolimie, gdzie został zgładzony okrutną śmiercią przez ukrzyżowanie#Dosł. „zawieszając na drzewie”. Patrz przypis do Dz 5,30.. 40#1 Kor 15,4‐7On jednak trzeciego dnia, Boską mocą, powstał z martwych. Następnie ukazał się 41#Łk 24,41‐43; J 15,27; J 21,12; Dz 1,3‐4; Dz 13,31już nie całemu ludowi, lecz jedynie nam, to znaczy tym, których sam wybrał wcześniej na swych świadków. Dzięki temu mogliśmy, po Jego zmartwychwstaniu, razem z Nim jeść i pić. 42#Dz 17,31; 2 Kor 5,10; 1 P 4,5Polecił nam również, byśmy wszystkim ogłosili i zaświadczyli, iż to On jest ustanowionym przez Boga Sędzią żywych i umarłych, 43#Iz 33,24; Iz 53,5‐6.11; Jr 31,34; Ez 34,16; Dn 9,24; Dz 2,38o którym mówili wszyscy prorocy, podkreślając, że każdy człowiek, który w Nim złoży swoje zaufanie, w Nim również otrzyma odpuszczenie grzechów!
44 # Dz 11,15; Dz 15,8 Zanim Piotr skończył mówić, Duch Świętego Boga#Gr. TO PNEUMA TO HAGION. spoczął#Dosł. „spadł na...”. Warto zwrócić uwagę, że zebrani nie wzywali Ducha Bożego ani o Niego nie prosili, jednak mieli właściwą postawę gotowości poddania się Bogu i bycia Mu posłusznym, co jest warunkiem otrzymania Ducha Świętego Boga (por. Dz 5,32). na wszystkich, którzy wsłuchiwali się w to nauczanie. 45#Dz 11,17‐18Żydzi przybyli z Piotrem zdumieli się niepomiernie, widząc, iż Najwyższy swoim Duchem obdarował również ludzi niemających hebrajskiego pochodzenia. 46#Mk 16,17; Dz 2,4.11.33; Dz 19,6Słyszeli bowiem, iż tamci zaczęli wielbić Boga obcymi językami#Gr. glossa – „język”, „dialekt” (por. Dz 2,4 z komentarzem). Piotr wyjaśnił później (por. Dz 11,17), że ta sytuacja była analogiczna do zesłania Ducha, które miało miejsce w Jerozolimie (por. Dz 2,6‐11). Poganie zebrani u Korneliusza głosili zatem Bożą chwałę w taki sam sposób jak Apostołowie w dzień Pięćdziesiątnicy w Jerozolimie. Zgodnie z proroctwem z Iz 28,11‐13 cytowanym w 1 Kor 14,21 mówienie obcymi językami pod wpływem Bożego Ducha było, według Bożego zamysłu, znakiem dla niewierzących Żydów wzywającym ich do opamiętania się.. Wówczas Piotr przemówił do braci:
— 47#Dz 8,36Czyżbyśmy mieli pożałować wody i nie zanurzyć#Gr. baptidzo. Piotr wyraźnie odnosi się tu do praktyki pokutnej zapoczątkowanej przez Jana zwanego Chrzcicielem, o której wspomina wcześniej w wersecie 37. Jest to nieco dziwna reakcja, lecz Piotr zawsze był dość zapalczywy i wychodzący przed szereg. Skoro Bóg już dokonał zanurzenia Korneliusza i ludzi mu towarzyszących w swoim Duchu, to pokutne zanurzenie typu „Janowego”, wzywające do nawrócenia (oczyszczenia serca), było w oczywisty sposób reakcją „po czasie”. Piotr jednak, jako Żyd mocno przywiązany do zwyczajów swego narodu, uważał, iż taki poganin jak Korneliusz musi zostać „oczyszczony w całości” – zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Do pierwszych wspólnot chrześcijańskich „chrzest” wszedł więc w naturalny sposób – jako tradycja pożydowska. Dość szybko, po rozstaniu z synagogą, „chrzest” stał się chrześcijańskim odpowiednikiem obrzezania. Historia pokazuje również, że obrzędowe traktowanie „chrztu” miało na przestrzeni dwóch tysiącleci niekiedy straszne konsekwencje, włącznie z przelewaniem krwi. Nie dziwi więc, że w 1 Kor 1,14 Apostoł Paweł wręcz dziękował Bogu, że nie „ochrzcił” zbyt wielu osób, i podkreślał, że został posłany przez Chrystusa nie po to, by „chrzcić”, lecz aby głosić Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie (por. 1 Kor 1,17), gdyż to ona (a nie chrzest) jest mocą Bożą niosącą zbawienie wszystkim, którzy jej zaufają (por. Rz 1,16). Warto pamiętać, że sam Chrystus nikogo nie „chrzcił” wodą (por. J 4,2). w niej tych, którzy, podobnie jak i my, otrzymali#Gr. lambano – „wziąć”, „przyjąć”, „skosztować”. Wyraz ten jest znaczeniowo zbliżony do słowa dechomai, które w Dz 11,1 zostało użyte w znaczeniu przyjęcia Bożego Słowa. Porównanie tych dwóch wersetów wskazuje, że dla Łukasza, który spisywał tę księgę, były to bliskie i wzajemnie się uzupełniające okoliczności. Ducha Świętego Boga#Gr. TO PNEUMA TO HAGION.?
48 # Dz 1,5; Dz 2,38; Dz 19,5 Zaraz też nakazał, aby zanurzono ich w wodę#Wydarzenie to jest doniosłą realizacją obietnicy, jaką Jezus dał Piotrowi w Mt 16,18. Było ono swoistym „formalnym otwarciem” nowego kręgu wpływu, oficjalnym włączeniem świata pogan w zbawcze dzieło Chrystusa. Duch Świętego Boga, który tak doskonale ujawnił się w Chrystusie i który w dniu Pięćdziesiątnicy został „wylany” na Żydów, teraz spoczął także na nie‐Żydach (zgodnie z obietnicą z Jl 3,1‐5 NPD). Od tego momentu cała ludzkość, niezależnie od swego etnicznego pochodzenia, jest równo traktowana w kwestii dostępu do Bożego Tronu (por. Ef 2,14). Prawdę tę podkreślają także inni Apostołowie. Paweł wskazuje w swoich listach (por. choćby Ga 3,28), że tylko ci, którzy trwają w Chrystusie, są prawdziwie Bożym ludem. I jest to niezależne od narodowego pochodzenia, bowiem tylko wiara w Chrystusa (zaufanie złożone w Chrystusie) jest podstawą tożsamości każdego człowieka w Chrystusie, a więc podstawą Bożego dziecięctwa. To samo podkreślał Apostoł Jan w swoich pismach, np. w J 1,12‐13; 1 J 3,1‐3. w imię Jezusa#Liturgiści podkreślają, że nie była to realizacja polecenia z Mt 28,19‐20, gdyż nie zawierała formuły „w imię Ojca, Syna i Ducha...”. Łukasz odnotował, iż było to zanurzenie jedynie „w imię Jezusa”. Inni komentatorzy wskazują, że pierwsi chrześcijanie pochodzenia żydowskiego, praktykując chrzest Janowy (pełne wodne zanurzenie), nie mieli wówczas ustalonej jednej formuły..
Na koniec Korneliusz i jego domownicy uprosili Piotra, by pozostał u nich jeszcze jakiś czas.
Obecnie wybrane:
Dzieje 10: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.