Łukasza 6
6
Nauczanie na temat szabatu
(Mt 12,1‐14; Mk 2,23‐3,6)
1 # Pwt 23,25 Wędrując przez Galileę, Jezus szedł pewnego dnia wzdłuż pól pełnych dojrzewającego zboża. A właśnie był szabat#Już samo podróżowanie Jezusa podczas szabatu mocno prowokowało faryzeuszy.. Uczniowie, którzy Mu towarzyszyli, zrywali kłosy, rozcierali je w rękach i jedli wyłuskane z nich ziarna. 2#J 5,10Faryzeusze, którzy śledzili Jezusa, natychmiast podeszli do nich z pytaniem:
— Dlaczego czynicie w szabat to, co jest zabronione#Z uwagi na to, że Prawo Mojżeszowe pozwalało na zbieranie kłosów z pól innych ludzi (Pwt 23,26), zarzut faryzeuszy nie był związany z sięganiem po cudze mienie. W tym wypadku chodziło o czynności, których wykonywanie było zabronione w szabat. Zakaz obejmował: (1) podróżowanie, a nawet chodzenie zbyt daleko. Miszna (część Talmudu będąca komentarzem do Tory) mówi, że dopuszczona przez rabinów odległość do pokonania w szabat („droga szabatowa”) wynosiła 2000 łokci (890 m); (2) pracę na roli, a więc również prowadzenie żniw, do których faryzeusze zaliczali zrywanie kłosów; (3) pracę w gospodarstwie, w tym młócenie zbiorów. Czynność łuskania zerwanych ziaren (rozcierania ich w rękach) faryzeusze traktowali jako młócenie zboża. Jezus w ogóle nie przestrzegał reguł, które rabini nakładali na lud, a bardzo często wręcz przeciwstawiał się im (por. Mt 23,4 i Łk 11,46).?
3 # 1 Sm 21,1‐6 Jezus usłyszał to pytanie i postanowił sam na nie odpowiedzieć:
— Czyżbyście nigdy nie czytali o tym, co zrobił Dawid wraz ze swymi towarzyszami? 4#Wj 25,23; Kpł 24,5‐9; 1 Sm 21,1‐6; Mt 12,4Gdy był głodny, bez wahania wszedł do Bożego przybytku, wziął chleby pokładne, których nie wolno było jeść nikomu, tylko kapłanom#Por. Kpł 24,5‐9., a następnie posilił się nimi i dał je także swoim towarzyszom!#Zob. 1 Sm 21,4‐7..
5Na koniec powiedział:
— Szabat ma służyć człowiekowi, a nie na odwrót # Można też to przełożyć „syn człowieczy (czyli człowiek) jest panem szabatu” lub „Syn człowieczy jest PANEM szabatu”, choć to ostatnie, biorąc pod uwagę kontekst, wydaje się najmniej uzasadnione. .
6 # Łk 13,10‐17; Łk 14,1‐6 W inny szabat Jezus, jak zwykle, udał się do synagogi, by nauczać. Pojawił się tam również mężczyzna z całkowicie sztywną#Dosł. „uschniętą”. Medycyna nie zna jednostki chorobowej „uschnięta ręka”. Mamy więc tu formę opisową nawiązującą do świata roślin. Gdy płyny organiczne przestają cyrkulować w gałęziach i łodygach, tracą one elastyczność, a następnie stają się sztywne. Analogiczną sztywność ręki miał człowiek w synagodze. Mógł to być jej paraliż lub bezwład spowodowany przykurczami, problemami z krążeniem lub układem neurologicznym. prawą ręką. 7#Łk 14,1Uczeni w Piśmie i faryzeusze pilnie zaś przypatrywali się, czy Jezus uzdrowi go mimo trwającego szabatu. Chcieli bowiem zdobyć przeciwko Niemu jakiś dowód, by móc Go oskarżyć. 8#Łk 5,22; Łk 9,47; J 1,48On jednak przejrzał ich myśli i tak odezwał się do człowieka ze sztywną ręką:
— Wstań i przyjdź tu na środek!
Wywołany człowiek podniósł się i wyszedł do przodu. 9Jezus zaś zwrócił się do uczonych w Piśmie i faryzeuszy z pytaniem:
— Powiedzcie mi, co należy czynić w dniu szabatu: dobro czy zło; czy należy ratować, czy pozwalać na czyjeś zatracenie?
10Uważnie powiódł po nich wzrokiem, a następnie powiedział do stojącego na środku człowieka:
— Wyciągnij rękę!
Ten zaś posłusznie uczynił, co Jezus mu nakazał, a ręka natychmiast stała się w pełni sprawna. 11#Łk 11,53Gdy uczeni w Piśmie i faryzeusze to zobaczyli, ogarnęła ich ślepa wściekłość i natychmiast zaczęli naradzać się, jak pozbyć się Jezusa.
Wybór Dwunastu Apostołów
(Mt 10,1‐4; Mk 3,13‐19)
12 # Łk 3,21 Jakiś czas później Jezus wspiął się na górę, aby modlić się w samotności. Całą noc spędził na modlitwie#Gr. proseuchomai – słowo to składa się z przyimka pros‐, który mówi o kierunku zbliżania się do czegoś lub kogoś, oraz czasownika euchomai, który definiuje głośne wyrażanie prośby lub głośną przysięgę. do Boga. 13#J 6,70; Dz 1,13Gdy nastał dzień, przywołał uczniów i wybrał spośród nich Dwunastu. Tych ustanowił swymi osobistymi Wysłannikami, czyli Apostołami#Gr. apostolos (wysłannicy).. 14#Dz 1,13Byli to: Szymon, którego wcześniej nazwał Piotrem, i jego brat Andrzej. Następnie: Jakub#Zwany także Jakubem Starym (ewentualnie Starszym lub Większym). i Jan, Filip i Bartłomiej, 15Mateusz, Tomasz i Jakub#Zwany także Jakubem Młodym (ewentualnie Młodszym lub Mniejszym). Czasami jest on mylony z jeszcze jednym Jakubem – autorem Listu Jakuba – synem Kleofasa, przez którego był skoligacony z Jezusem. Ten Jakub zwany jest przez historyków Jakubem Sprawiedliwym. – syn Alfeusza, Szymon – zwany zelotą, 16a także Juda#Juda to skrócona wersja imienia Judasz. Tak więc w gronie Dwunastu było dwóch Judaszów. O tym drugim mówi dalsza część zdania. Nie należy mylić wspomnianego tutaj Judy z autorem Listu Judy, który był synem Kleofasa i bratem Jakuba Sprawiedliwego. – syn Jakuba – oraz Judasz zwany Iskariotą, który stał się zdrajcą.
17Później zeszli razem na równinę#Komentatorzy często porównują relację Łukasza („kazanie na równinie”) z relacją Mateusza („kazanie na wzgórzu”). Z uwagi na różnice w zakresie wypowiedzi Jezusa krytycy wysnuwają różne teorie. Wielu uważa, że są to dwie różne relacje tego samego wydarzenia i od razu poddają krytyce wiarygodność zapisów. Sprawa jednak wydaje się znacznie prostsza. Jezus, obchodząc Galileę, głosił w wielu miejscach to samo albo podobne przesłanie. Z pewnością nigdy nie wypowiadał go identycznie. Biblia poświadcza, że Mateusz i Łukasz opisali dwa różne wystąpienia Jezusa (jedno na wzgórzu, drugie na równinie). Obydwa wspomniane opisy znakomicie oddają główny sens Jezusowego przekazu, który kierował On do ludzi deklarujących chęć stania się Jego uczniami, a więc do tych, którzy postanowili iść za Nim i naśladować Go we wszystkim. W tym czasie była to w Izraelu już ogromna rzesza ludzi, znacznie większa niż tylko siedemdziesięciu dwóch uczniów ciągle Mu towarzyszących., gdzie na Jezusa czekał już wielki tłum pozostałych uczniów, a także niezliczona mnogość przybyszów z Judei, Jerozolimy, nadmorskiego Tyru i Sydonu. 18Wszyscy oni zgromadzili się, by Go posłuchać i prosić o uleczenie z chorób, na które cierpieli. Także ludzie dręczeni przez duchy nieczyste doznawali uwolnienia. 19#Mt 9,20; Mk 5,30; Łk 5,17; Łk 8,46Tłum napierał na Niego ze wszystkich stron. Każdy chciał Go dotknąć, gdyż emanowała z Niego niezwykła moc, która wszystkich uzdrawiała.
KAZANIE NA RÓWNINIE
(nauczanie uczniów zasad służenia Królestwu Bożemu)
(Mt 5,1‐12; Mt 5,38‐48; Mt 7,1‐5; Mt 7,15‐27)
20 # Mt 5,1‐12 On zaś spojrzał na swych uczniów i powiedział:
— Prawdziwego szczęścia i błogosławieństwa dostępujecie wszyscy # Całe określenie od początku zdania jest ekwiwalentem dynamicznym słowa makarioi, które inni tłumaczą jako „szczęśliwi” lub „błogosławieni”. W swoim nauczaniu Jezus bardzo często redefiniował pojęcia, jakimi posługiwali się Żydzi w swojej teologii. Dla nich wyrazem szczęścia i Bożego błogosławieństwa było powodzenie materialne (osobiste bogactwo) i powodzenie cielesne (zdrowie i duża liczba potomstwa). Nie można się temu zbytnio dziwić, ponieważ na tym właśnie polegało Stare Przymierze. Było ono zmaterializowanym cieniem prawdziwej rzeczywistości Bożego Królestwa (por. Hbr 10,1). Jezus jednak wyjaśnił, iż zewnętrzny dobrobyt i materialne powodzenie wcale nie są znakami Bożego błogosławieństwa i potwierdzeniem posiadania „biletu do nieba”. Boże działanie kieruje się bowiem ku wnętrzu człowieka, na oczyszczenie jego serca z grzechu i przemianę charakteru na taki, jaki jest widoczny w Chrystusie. To świat uważa, że błogosławieństwem dla człowieka jest powodzenie materialne, tymczasem w rzeczywistości duchowej dobrobyt materialny bardzo często staje się źródłem duchowej klęski człowieka, niezależnie od tego, jak usilnie będzie starał się on przedstawiać to jako Boże błogosławieństwo (por. Mt 19,24; Mk 10,25; Łk 18,25). , którzy rozumiecie bezmiar swej duchowej nędzy # Dosł. „ubodzy (skruszeni) w duchu” (por. Ps 25,9). i całą nadzieję składacie tylko w Bogu. Do was bowiem będzie należeć Boże Królestwo!
21 # Iz 55,1; Iz 61,3; Jr 31,25; Mt 5,6; Ap 7,16‐17 Jeśli łakniecie Bożej sprawiedliwości, wiedzcie, że jesteście na drodze do prawdziwego szczęścia i błogosławieństwa, gdyż w Bożym Królestwie zostaniecie nią nasyceni!
Jeśli teraz płaczecie z powodu grzechu – tak swojego, jak i innych – to wiedzcie, że doświadczacie prawdziwego szczęścia i błogosławieństwa, gdyż w Bożym Królestwie zostaniecie napełnieni radością!
22 # Mt 5,11‐12; J 15,19; J 16,2; 1 P 4,14 Jeśli teraz ludzie pogardzają wami z mojego powodu # Dosł. „z powodu Syna człowieczego”. , odsuwają się od was i was znieważają, a także z mojego powodu mówią o was wiele złych rzeczy, to wiedzcie, że doświadczacie prawdziwego szczęścia i błogosławieństwa, 23#2 Krn 36,16; Mt 23,30‐31; Łk 11,47; Dz 7,52; Jk 1,2ponieważ gdy nadejdzie Dzień Sądu, będziecie skakać z radości, bowiem wasza zapłata#Gr. misthos – słowo to opisuje obiecaną należność (zapłatę) za wykonaną pracę (por. Mt 20,8 oraz Łk 10,7). Inni tłumaczą je jako „nagroda”, co jednak nie jest przekładem adekwatnym.w Niebiosach będzie wielka! Sami zobaczcie: w podobny sposób przodkowie waszych prześladowców traktowali Bożych proroków.
24 # Iz 5,8‐25; Ha 2,6; Jk 5,1 Jeśli zaś radość i spełnienie znajdujecie w bogactwach tego świata, przygotujcie się na straszliwą karę # Gr. ouai. Tu i w kolejnych wersetach słowo ouai jest przełożone w podobny sposób (por. komentarz do ouai w Mt 23,13). . Wszystko bowiem, do czego obecnie lgnie wasza dusza, jest już teraz waszą nagrodą # Obserwacja, że Jezus kolejne słowa, jak i całe „kazanie na równinie”, wypowiada nie do świata, ale do swych uczniów, jest absolutnie fundamentalna w kwestii zrozumienia tego nauczania. Prawdopodobnie w wielu miejscach Jezus powtarzał takie nauczanie, jakie mamy zarówno tutaj, jak i w Mt 5,1‐7,27 („kazanie na wzgórzu”). !
25 # Iz 5,22 Straszliwa kara czeka tych z was, którzy sycicie się tym światem, ponieważ w wieczności będziecie cierpieć niewyobrażalny głód!
Straszliwa kara czeka tych z was, którzy obecnie jesteście prześmiewcami, ponieważ w wieczności będziecie się smucić i płakać!
26 # Mi 2,11; Jk 4,4 Straszliwa kara czeka tych z was, o których świat będzie się wyrażał z podziwem i uznaniem, ponieważ takiego samego traktowania doznawali przez wieki fałszywi prorocy!
27 # Prz 25,21; Mt 5,44; Rz 12,20 Dlatego wszystkim, którzy mnie słuchacie, mówię: okazujcie swym wrogom taki rodzaj ofiarnej miłości # Z wypowiedzi Jezusa wyraźnie wynika, że postawa ofiarnej Bożej miłości (gr. agape) nie ma nic wspólnego z emocjami, a nawet przyjaźnią. Jej charakter jest ściśle wolicjonalny (decyzyjny) i polega na wzorowanym na Bogu sposobie odnoszenia się do innych. Jest więc wyborem świadczenia innym dobra „pomimo że”. Agape oznacza czynienie dobra także w stosunku do ludzi, którzy na nie wcale nie zasługują. Tak właśnie opisywane jest postępowanie Świętego Boga wobec grzesznych ludzi. Bliżej wyjaśniają to wersety 35‐36. , jaki ma Bóg, wyświadczajcie dobro także tym, którzy was nienawidzą; 28#Rz 12,14błogosławcie tym, którzy wam złorzeczą, i módlcie się za tych, którzy was krzywdzą.
29 # Mt 5,39‐40; J 18,22‐23; Dz 23,3 Gdyby zaś ktoś znieważył jednego z was i splamił jego honor, nie mścijcie się, lecz bądźcie gotowi znieść to upokorzenie # Dosł. „Jeśli ktoś uderzy cię w prawy policzek, nadstaw mu i drugi”. Uderzenie w prawy policzek przez praworęczną osobę można wykonać tylko wierzchem dłoni. W kulturze żydowskiej uderzenie wierzchem dłoni traktowano jako szczególnie obraźliwe, wręcz hańbiące, i zwykle prowadziło ono do konfliktu honorowego. W związku z tym jest jasne, że wypowiedź Jezusa absolutnie nie dotyczyła postawy człowieka wobec fizycznego ataku ze strony jakiegoś łobuza czy bandyty. Nie odnosiła się też do zwykłego napadu rabunkowego, przed którym każdy człowiek ma prawo się bronić, ale do postawy człowieczego serca. Jezus nauczał, jak unikać pychy i kierowania się dumą, co szczególnie jaskrawie uwidaczniało się w sytuacjach „splamienia honoru”. ! A gdyby wam coś zabierał, nie zabraniajcie, lecz na odchodne dodajcie mu jeszcze jakąś inną rzecz!
30 # Pwt 15,7‐8.10; Mt 5,42; Łk 12,33 Każdemu proszącemu pomagajcie bez upominania się o zwrot rzeczy, którą od was otrzymał. 31#Mt 7,12Jak bowiem chcecie, by ludzie postępowali wobec was, tak i wy postępujcie.
32 # Mt 5,46 Zrozumcie, że okazywanie ofiarnej miłości tylko tym, którzy podobnie postępują wobec was, nie ma nic wspólnego z prawdziwą łaskawością # Gr. charis. O postawie ofiarnej miłości i łaskawości czytaj więcej w Rz 5,8 oraz Ef 2,8‐9. . Przecież nawet grzesznicy w taki sam sposób jedni drugich „miłują”! 33#Kpł 25,35‐36; Łk 14,12‐14Jeśli więc wyświadczacie dobro jedynie tym, którzy rewanżują się wam wzajemnością, co ma to wspólnego z łaską i miłosierdziem? Niczym nie będzie się to różnić od postępowania grzeszników! 34#Kpł 25,35.36Gdybyście więc pożyczali tylko tym, od których spodziewacie się zwrotu, wasz gest nie miałby nic z łaskawości. Czyż nie tak właśnie postępują grzesznicy, pożyczając innym grzesznikom – licząc na pełny zwrot pożyczki? 35#Kpł 25,35‐36; Mt 5,45Wy jednak, postępując według Bożego wzorca ofiarnej miłości, wyświadczajcie dobro także swoim wrogom. Pożyczajcie, nie spodziewając się zwrotu, a zapłata#Gr. misthos.wasza będzie wielka! W ten sposób bowiem pokażecie, iż jesteście dziedzicami#Gr. hyios. Określenie dojrzałego potomka, który został przez ojca uznany za zdolnego do dziedziczenia. W antycznej kulturze nie każde dziecko (gr. teknon lub paidion) stawało się formalnym dziedzicem.Najwyższego, który jest dobry dla złych i niewdzięcznych. 36#Wj 34,6‐7; Mt 5,48Uczcie się bycia miłosiernymi, gdyż wasz Ojciec w Niebiosach jest miłosierny#Por. wypowiedź Jezusa z „kazania na wzgórzu” (zob. Mt 5,43‐48), w której widzimy dodatkowy kontekst wyjaśniający cytowane tu słowa PANA..
37 # Mt 6,14; Mt 7,1 Nikogo nie potępiajcie # Gr. katadikadzo – „ogłaszać kogoś winnym”, „potępiać”. , abyście sami nie zostali potępieni # Zasada ta działa nie tylko w relacji duchowej w sensie eschatologicznym. Sprawdza się także w doczesnych relacjach międzyludzkich. . Przebaczajcie ludziom i uwalniajcie ich # Cała ta fraza jest ekwiwalentem dynamicznym słowa gr. apolyo, którego sens zawiera się w „uwalnianiu” innych, „przebaczaniu” im, „zwalnianiu” ich z długów. , abyście i wy doświadczyli przebaczenia i uwolnienia. 38#Mt 7,2; Mk 4,24Obdarowujcie innych chętnie i szczodrze, abyście i wy zostali podobnie potraktowani. Dając coś, odmierzajcie to miarą pełną i solidną, dobrze utrzęsioną, wręcz ubitą, taką, która wprost się przelewa#Do kwestii obfitości Jezus powraca w wersecie 45, który jest ważnym kontekstem tego nauczania PANA.. Pamiętajcie bowiem, iż taka sama miara, jaką wy stosujecie, będzie użyta wobec was.
39 # Mt 15,14; Mt 23,16.24 I, aby lepiej to zrozumieli, dodał:
— Jak bowiem ślepy może być przewodnikiem ślepego? Przecież w takiej sytuacji obaj szybko w dół wpadną. 40#Mt 10,24‐25; J 13,16; J 15,20Tak samo ma się sprawa z uczniami. Żaden z nich w chwili, gdy kończy terminowanie, nie jest ponad swego mistrza. Co najwyżej zbliża się do jego poziomu. 41Niestety, wielu z was chętniej zajmuje się drobnymi przywarami braci i sióstr w wierze, nie zwracając uwagi na to, że sami tkwią w problemach po uszy#Dosł. „widzi paproch w oku brata, a belki w swoim nie dostrzega”.. 42Jak zatem ktoś taki, ignorując własne grzechy, ośmiela się mówić bratu lub siostrze w wierze: „Pozwól, że dam ci radę, jak się poprawić!”? Obłudniku, najpierw uporządkuj własne życie, a dopiero gdy to zrobisz, będziesz miał prawo udzielić bratu lub siostrze w wierze jakiejś rady!
43 # Mt 12,33‐35 Pamiętajcie, że żadne szlachetne drzewo nie rodzi złych owoców ani złe dobrych. 44#Mt 7,16‐18; Mt 12,33Każde drzewo poznaje się po owocu, jaki wydaje. Przecież nie zbiera się fig z cierni ani winogron z krzaków jeżyny. 45#Mt 12,34.35Podobnie ma się rzecz z ludźmi. Dobry człowiek – to znaczy ten, który ma dobre serce – z niego właśnie wydobywa dobro. Natomiast zły człowiek ze złego serca wydobywa zło. Z obfitości serca bowiem mówią usta.
46 # Ml 1,6; Mt 7,21 Przemyślcie wszystko, co usłyszeliście, abyście nie zwodzili sami siebie i abyście nie zwracali się do mnie słowami: „PANIE!... PANIE!”, jednocześnie lekceważąc moje Słowo! 47#Mt 7,24‐27Pamiętajcie, że każda osoba przychodząca do mnie i posłusznie stosująca moje Słowo 48jest podobna do człowieka, który – budując dom – osadził go na głębokim fundamencie sięgającym skały. A kiedy przyszła ulewa, rzeka wezbrała, wystąpiła z koryta i uderzyła w jego dom, nie zdołała go naruszyć, gdyż był dobrze ugruntowany. 49Każdy zaś, kto przysłuchuje się mojemu Słowu, lecz nie wprowadza go w życie, podobny jest do człowieka, który bez zakładania fundamentu postawił swój dom na piasku. Gdy wezbrana rzeka uderzyła w jego dom, szybko się zawalił, pozostawiając po sobie wielką ruinę#Jezus lubił kończyć swe nauczania przypowieścią o dwóch domach (por. Mt 7,21‐27). Domostwa z tych przypowieści były wzniesione na takim samym gruncie. Być może nawet stały obok siebie w jednej osadzie. Różnica między nimi tkwiła w fundamencie. Jeden go nie miał, drugi zaś miał dobry, głęboki, sięgający skały. Dlatego podczas nawałnicy ten z fundamentem przetrwał bez zniszczenia. Jezus, jak zawsze, stosował przypowieść, by w prosty sposób przekazać niezwykle ważną prawdę dotyczącą ludzi i ich serc. Wskazywał, iż dwie osoby – być może nawet żyjące obok siebie, w jednej społeczności wiary – na zewnątrz wyglądają, jakby miały podobny status duchowy. Dopiero przejście przez cierpienie, doświadczenie prześladowania, głębokiego niepokoju czy innych nieprzyjaznych okoliczności obnaża prawdę o ich duchowej kondycji. Ten, którego życie jest mocno osadzone na fundamencie Bożego Słowa, zdoła przetrwać przeciwności, ten zaś, który zadowalał się wyłącznie powierzchownym przysłuchiwaniem się Bożemu Słowu, nie przetrwa – zostanie zniszczony, duchowo zrujnowany (por. także Jk 1,22‐35)..
Obecnie wybrane:
Łukasza 6: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.