Mateusza 21
21
Przybycie Jezusa do Jerozolimy
(Mk 11,1‐11; Łk 19,28‐40; J 12,12‐19)
1Idąc dalej w kierunku Jerozolimy, znaleźli się w okolicach Betfage – osady leżącej w pobliżu Góry Oliwnej. Tam Jezus zatrzymał się i wysłał przed sobą dwóch uczniów 2z poleceniem:
— Idźcie do wsi, którą widzicie przed sobą. Znajdziecie w niej oślicę, a z nią jej źrebię – małego osiołka. Odwiążcie je i przyprowadźcie do mnie. 3Gdyby zaś ktokolwiek pytał, dlaczego to robicie, powiedzcie: „PAN ich potrzebuje, lecz wkrótce odeśle je wam z powrotem”.
4W taki sposób miało zrealizować się to, co zapowiadało Boże Słowo wypowiedziane przez proroka:
5 # Rdz 49,10‐11; Iz 62,11; Za 9,9; Mt 11,29 Powiedzcie ludowi Izraela # Dosł. „córce Syjonu”. :
Oto nadchodzi twój Król i Zbawiciel # Manuskrypty greckie NT w tej kompilacji cytatu nawiązują do hebrajskiego tekstu Iz 62,11 i chociaż Izajasz użył tam słowa „Zbawiciel”, one posiłkują się słowem „Król” (łącząc to z Za 9,9). Z uwagi na to Redakcja NPD zdecydowała się na użycie obu tych tytułów. .
On stanie się waszą sprawiedliwością
i będzie dla was zbawieniem.
Przybędzie On na oślicy i na jej źrebięciu # Ta część kompilacji cytatu przywołana jest z Za 9,9. .
6Uczniowie uczynili, jak Jezus im nakazał. 7A gdy już przyprowadzili oślicę wraz z jej źrebięciem, narzucili na nie swoje płaszcze#Tekst grecki wyraźnie pokazuje, że Jezus nie jechał na oślątku, ale na oślicy, przy której boku szło jej źrebię. Małych osiołków nie używa się do jazdy wierzchem, gdyż są na to zbyt wątłe. Płaszcze, jakie zarzucono na oślicę, być może przykrywały również towarzyszące jej oślątko., a On, usiadłszy na nich, ruszył w kierunku Jerozolimy. 8Ludzie z tłumu, jaki zebrał się przy drodze, rzucali przed Nim swe płaszcze. Inni przynosili pościnane gałązki drzew i nimi mościli drogę przed Jezusem. 9#Ps 118,25‐26; Ps 148,1; Mt 9,27; Łk 13,35; Dz 2,32‐36Tłumy zewsząd Go otaczające wołały:
— Synu Dawida, ratuj nas!#Dosł. Hosanna! Etymologiczne znaczenie hebrajskiego Hosanna! to „Ratuj nas!” lub „Wybaw nas!”, a także „Wyzwól nas!”. Słowo to było użyte np. w Ps 118,25‐26. Żydzi, czekając na Mesjasza, mieli przekonanie, że przyjdzie On uwolnić ich spod panowania obcych zaborców. Ich oczekiwania były więc głównie polityczne. Nie rozumieli, iż Bóg, zgodnie ze swym zamysłem, zamierzał uwolnić ich z mocy, spod wpływu oraz z obecności i konsekwencji grzechu (co jest planem Boga wobec wszystkich ludzi). Gdy patrzyli na Jezusa zmierzającego do Jerozolimy w otoczeniu wielkiego tłumu, widzieli w Nim politycznego wyzwoliciela, krzyczeli więc „Wyzwól nas!”. Gdy kilka dni później Jezus został aresztowany, tłum podobnych, a być może nawet tych samych ludzi – kompletnie rozczarowany Jezusem – krzyczał: „Ukrzyżuj go! Ukrzyżuj go!”. Błogosławiony, który przychodzi w imię PAŃSKIE! Ratunek nadchodzi z wysokości!”#Dosł. „Hosanna na wysokości!” (por. Ps 118,26 wraz z przypisem, a także Ps 148,1). Nawiązanie do liturgii hebrajskiej. Tekst Błogosławiony, który przychodzi w imieniu PAŃSKIM był kapłańską odpowiedzią na pozdrowienie, jakie wypowiadali ludzie wchodzący do świątyni jerozolimskiej: „PANIE, błagamy, abyś nas ocalił (hebr. Hosanna), i błagamy, PANIE, daj nam powodzenie!” (por. Ps 118,25).
10Kiedy Jezus wjechał do Jerozolimy, poruszenie ogarnęło całe miasto. Wielu ludzi dopytywało wówczas:
— Kto to jest?
11 # Mt 21,46; Łk 7,16.39; J 6,14; J 7,40; J 9,17 A tłumy przekazywały sobie z ust do ust:
— To prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei!
Przybycie Jezusa do świątyni
(Mk 11,15‐19; Łk 19,45‐48; J 2,13‐22)
12Jezus tymczasem wszedł na teren świątyni i wyrzucił stamtąd tych, którzy tam kupczyli i handlowali#Gr. agoradzontas – słowo to pochodzi od rzeczownika agora (rynek) – plac, na którym zbierali się ludzie w celach handlowych albo na dyskusje filozoficzne, polityczne lub zwykłe plotki. Czasami odnosiło się do próżniaków wałęsających się po rynku.. Tym zaś, którzy wymieniali pieniądze na walutę świątynną#Każdy Izraelita powyżej 19. roku życia był obowiązany zapłacić pół sykla podatku świątynnego, aby zarówno świątynia, jak i system ofiarniczy mogły funkcjonować bez przeszkód. Owe pół sykla stanowiło równowartość dwóch dniówek pracy robotnika rolnego. Podatek ten należało zapłacić tylko w walucie żydowskiej, gdyż inna była uważana za nieczystą. Tak więc w rachubę wchodziły tylko sykle galilejskie lub sykle świątynne, czyli specjalny rodzaj waluty służącej do rozliczania podatku w świątyni jerozolimskiej. Oprócz lokalnych Żydów do świątyni przybywali także Żydzi z innych krajów, którzy dysponowali pieniędzmi tam używanymi. To sprawiło, że w świątyni otwarto specjalne kantory do wymiany waluty. Wymieniano pieniądze obce na prawnie uznane za godne złożenia na ofiarę. Sposób „opodatkowania” oraz bardzo płynne różnice kursowe i prowizje ustalane przez „bankierów” powodowały, że cały system był jednym wielkim zdzierstwem i wyzyskiem., powywracał stoły, a sprzedawcom gołębi#Jeśli kogoś nie było stać na złożenie w ofierze wołu lub baranka, mógł złożyć parę gołębi. Dlatego na terenie świątyni miało swe stragany wielu sprzedawców gołębi. – ich ławy. 13#Iz 56,7; Jr 7,11I zawołał:
— Czyż nie jest napisane, że mój dom będzie domem modlitwy? # Por. Iz 56,7. Wy zaś czynicie z niego miejsce rozboju # Por. Jr 7,11.
finansowego.
14 # Iz 35,5‐6 Tam również zaczęli schodzić się do Niego ślepi i kulawi, a On ich uzdrawiał. 15#Ps 118,25‐26; Mt 21,9; J 12,19Tymczasem arcykapłani i uczeni w Piśmie, choć byli świadkami cudów, jakich dokonał, zaczęli oburzać się na to, że Jezus nie skarcił chłopców biegających po dziedzińcu świątyni i głośno wołających „Ratuj nas#Dosł. „Hosanna!”., Synu Dawida!”. 16#Ps 8,2Podeszli więc do Niego i spytali:
— Słyszysz, co oni wołają?
A Jezus tak im odpowiedział:
— Owszem. A wy, czyżbyście nigdy nie czytali w Piśmie, że nawet usta najmłodszych głoszą Twą potęgę? # Por. Ps 8,3. .
17I zostawiając ich oniemiałych, wyszedł poza obręb miasta, by spędzić noc w Betanii.
Obnażenie bezowocności duchowego życia Izraela i braku wiary w sercach jego przywódców
(Mk 11,12‐14; Mk 11,20‐26)
18Kiedy o poranku Jezus wracał do miasta, poczuł głód. 19#Mt 8,3; Łk 13,6‐9Widząc stojące przy drodze drzewo figowe, zatrzymał się przy nim. Jednak nie znalazł na nim żadnych owoców ani nawet ich zawiązków. Miało tylko liście. Wtedy stwierdził:
— Z ciebie nie będzie żadnego pożytku! # Bez znajomości kontekstu botanicznego Judei nie jesteśmy w stanie zrozumieć sensu tego wydarzenia oraz jego przesłania. Musimy sobie uświadomić, że był to pierwszy tydzień kwietnia, a w tym czasie żadne drzewo figowe na Bliskim Wschodzie nie ma jeszcze dojrzałych, ukształtowanych owoców! Każdy mieszkaniec tego regionu rozumie więc, iż wypowiedź Jezusa ma charakter symboliczny, a nie jest odniesieniem do realiów przyrodniczych. Drzewa figowe w Izraelu owocują tylko dwa razy w roku (pierwszy raz w czerwcu, a drugi we wrześniu). Jednak zanim na drzewach pokażą się owoce, powinny być widoczne ich zawiązki, które pojawiają się na gałęziach wraz z liśćmi. To zawiązki wskazują, czy drzewo będzie użyteczne i przyniesie owoc, czy nie. W opisywanym czasie zawiązki na drzewie powinny być już wyraźnie widoczne. Ze sformułowania „nic tam nie znalazł oprócz liści” wynika jasno, że nie było nawet śladu zawiązków owoców. Było to więc chore drzewo, które nie podążało za naturalnym biologicznym rytmem natury. Tłumaczenia nieuwzględniające kontekstu często wprowadzają ludzi w błąd, sugerując, że Jezus przeklął drzewo. Tak jednak nie było. On jedynie stwierdził (postawił diagnozę) chorobę, która toczyła to drzewo pomimo zwodniczych liści na gałęziach. Brak zawiązków był oznaką patologii kwalifikującej drzewo do wycięcia (jak w Łk 13,6‐9). To zaś, że Słowo PANA, Króla Wszechświata, błyskawicznie stało się rzeczywistością, pokazuje nie tylko moc Jego Słowa, ale i ostrzega przed wydarzeniami związanymi z Jego Sądem. Pogląd o symbolicznym wymiarze tego wydarzenia wspierany jest następującymi obserwacjami: 1) rozdzielenie opisu zdarzenia z drzewem w relacji Marka (Mk 11,12‐14 oraz Mk 11,20‐26) pomiędzy dwie wizyty Jezusa w świątyni i dyskusje z przywódcami religijnymi; 2) zachowanie Jezusa w świątyni; 3) sformułowanie „uczniowie przysłuchiwali się temu nauczaniu” – Mk 11,14; 4) zakończenie wywodu konkluzją dotyczącą wiary (w. 21‐22); 5) przesłanie dwóch kolejnych przypowieści Jezusa zanotowanych w tym rozdziale. To wszystko razem dowodzi, że Jezus, korzystając z okazji napotkania drzewa, które nie rokowało wydania owocu, zdecydował się na porównanie go do Izraela, który również nie rokował przyniesienia duchowego owocu. W historii Bóg często używał symbolu drzewa (czasem jego gałęzi lub owoców) jako obrazu narodu żydowskiego (por. Jr 8,13; Oz 9,10; Jl 1,7), który (niczym to figowe drzewo) rozwijał w sobie patologiczną postawę niewiary (brak owocu, uschnięte gałęzie). Ta postawa ostatecznie doprowadziła Izraelitów do tak wielkiej duchowej ciemnoty, iż kiedy przybył do nich Mesjasz zapowiadany im od tysięcy lat, nie byli w stanie Go rozpoznać. W tym miejscu Jezus jednoznacznie, choć w symboliczny sposób, zapowiedział duchową ruinę Izraela. Nieużyteczność i brak owocu to zawsze w Bożej perspektywie przesłanka do wycięcia nieprzydatnego i nierokującego dobrze drzewa/krzewu (por. Rz 11,11‐24). Wzorem Izraela, który był pierwociną Bożego Ludu (por. Jr 2,3), obraz ten jest również i dzisiaj ostrzeżeniem dla całej społeczności Ludu Bożego (por. 1 Kor 10,11).
I drzewo zaraz uschło.
20Gdy uczniowie to ujrzeli, dziwili się pomiędzy sobą:
— Jak to możliwe, by drzewo uschło tak szybko?!
21 # Mt 8,10; Mt 17,20; Łk 17,6; 1 Kor 13,2; Jk 1,6‐7 Jezus zaś, słysząc to, rzekł:
— Posłuchajcie, gdyż to, co powiem, ma ogromne znaczenie. Musicie mieć w sobie prawdziwe zaufanie do Boga, a więc niezachwianą wiarę, która wie, jaki jest jej korzeń # Por. Rz 15,12 oraz Rz 11,11.18. oraz podstawa i nie stwarza fałszywych pozorów, jak to figowe drzewo. Mając taką wiarę, skutecznie będziecie pokonywać największe przeszkody piętrzące się przed wami # Dosł. „kazać tej górze, aby się uniosła i rzuciła w morze”. Była to typowa semicka figura frazeologiczna często używana w tamtych czasach. Mówienie o kimś, że „przenosi góry” oznaczało, że potrafi pokonać rozmaite piętrzące się trudności. Możliwa jest jednak również inna interpretacja. W języku Biblii wyżynami (górami) nazywano miejsca kultu bożków i demonów. Gdyby w ten sposób spojrzeć na ten tekst, oznaczałoby to, że wierzący, którzy polegają na Bogu, mają władzę nad mocami ciemności. . 22#Mt 7,7‐11; J 14,13‐14Pełni takiej ufności w stosunku do Boga otrzymacie wszystko, o co tylko byście zabiegali w modlitwach, starając się realizować wolę Ojca#Por. 1 J 5,14..
Dyskusje Jezusa z elitami religijnymi
(Mk 11,27‐12,12; Łk 20,1‐19)
23 # Mt 28,18; J 2,18; Dz 4,7 Gdy Jezus ponownie wszedł na teren świątyni i zaczął nauczać, podeszli do Niego arcykapłani wraz ze starszyzną ludu i nawiązując do wydarzeń dnia poprzedniego, spytali:
— Jakim prawem uczyniłeś to, co wczoraj zrobiłeś? I kto w ogóle upoważnił Cię do nauczania w świątyni?#Przywódcy religijni postawili to pytanie w kontekście nauczania, które Jezus prowadził na terenie świątyni. Najwyraźniej chcieli Go zdyskredytować przez ukazanie, iż nie ma On – jak to się dziś określa – „misji kanonicznej”, czyli upoważnienia danego Mu przez autorytety uznawane w ich systemie religijnym..
24Jezus zaś tak im odrzekł:
— I ja zapytam was o coś. Jeśli odpowiecie, to ujawnię wam, kto dał mi prawo do czynienia tego, co robię. 25#Mt 21,32; J 3,27Powiedzcie zatem, czy posłannictwo Jana, który zanurzał Żydów w wodę#Gr. baptidzo., było wezwaniem pochodzącym z Niebios, czy raczej jego ludzkim pomysłem?
Oni zaś, rozważając to między sobą, tak kalkulowali:
— Jeśli powiemy, że z Niebios, to pewnie spyta nas, dlaczego mu nie uwierzyliśmy. 26#Mt 11,9; Mt 14,5A jeśli powiemy, że była to jego ludzka inicjatywa, będziemy mieć kłopoty z tłumem, gdyż wszyscy uważają Jana za wielkiego proroka.
27Ostatecznie więc odpowiedzieli:
— Nie wiemy.
Wówczas Jezus oświadczył:
— To i ja wam nie powiem, jakim prawem czynię to, co robię.
28 # Łk 15,11 Powiedzcie mi jednak chociaż to, co sądzicie o następującej sytuacji. Pewien człowiek miał dwóch synów. Poszedł do pierwszego i powiedział: „Synu, idź dzisiaj pracować w winnicy”. 29#Mt 7,21Ten jednak mu odparł: „Nie mam na to ochoty”. Później jednak, odczuwszy skruchę, poszedł.
30 Ojciec zwrócił się także do drugiego syna i powiedział mu to samo. Ten odrzekł natychmiast: „Dobrze, ojcze # Dosł. „panie” – formuła grzecznościowa podkreślająca szacunek dla ojca. W języku staropolskim była znana jako „panie ojcze”. , zaraz pójdę” – lecz nie poszedł. 31#Łk 7,29‐30; Łk 18,9‐14Który z nich zrealizował wolę ojca?
Na to arcykapłani i starsi ludu odpowiedzieli:
— Pierwszy.
Wówczas Jezus oznajmił im:
— To prawda i w związku z tym uroczyście wam oświadczam, że w tej chwili nie tylko poborcy # Ludzie znani wówczas ze swej wielkiej nieuczciwości i zdzierstwa. , którzy zdzierają z was podatki, ale i prostytutki # Gr. pornai. wyprzedzają was w drodze do Bożego Królestwa! 32#Mt 3,1‐12; Mt 8,10; Łk 3,12‐13; Łk 7,29‐30.37‐50; Łk 19,1‐10Kiedy bowiem przyszedł Jan, by skierować lud na drogę Bożej sprawiedliwości#Misja Jana Chrzciciela była nastawiona na wskazywanie tego, że Boża sprawiedliwość będzie dostępna dla ludu jedynie przez Mesjasza (tzn. Chrystusa)., wy mu nie uwierzyliście#Przypowieść o właścicielu winnicy i jego synach jest przejściem od nauczania o sytuacji Izraela do nauczania o duchowej postawie religijnych przywódców tego narodu. W następnej przypowieści Jezus już całkowicie skupi się na przywódcach religijnych.. Jednak wielu poborców podatkowych i prostytutek go posłuchało. Ale nawet wtedy, gdy już widzieliście, co dzieje się pośród nich, w waszych sercach nie zrodził się nawet promyk żalu, by się opamiętać i zaufać mu.
33 # Iz 5,1‐2; Mt 25,14 Posłuchajcie jeszcze innej przypowieści: Pewien człowiek założył winnicę # Por. Iz 5,1‐7. Ta przypowieść Jezusa to mocno skondensowana historia Izraela, w której właściciel posiadłości reprezentuje samego Boga, winnicą jest naród żydowski, dzierżawcami – przywódcy religijni, a kolczastym żywopłotem – Prawo Mojżeszowe. Sługami właściciela są prorocy, a synem – Jezus Chrystus. . Dla bezpieczeństwa obsadził jej granice kolczastym żywopłotem. Następnie wzniósł w niej tłocznię oraz wieżę strażniczą, w której mogli nocować najemni robotnicy sezonowi. Potem wydzierżawił tę winnicę okolicznym rolnikom i wyjechał. 34#Mt 22,3Gdy przyszedł czas zbiorów, człowiek ten wysłał swe sługi do rolników, aby odebrali zapłatę za dzierżawę, którą miał być jego udział w zbiorach. 35#Mt 22,6; Mt 23,34.37Dzierżawcy jednak brutalnie potraktowali jego wysłanników. Jednego pobili, drugiego zarżnęli, a trzeciego ukamienowali. 36Poruszony właściciel winnicy po raz drugi wysłał do dzierżawców swoje sługi, lecz tym razem w większej liczbie niż pierwotnie. Ale oni i z tymi postąpili podobnie. 37#J 3,16‐17; 1 J 4,9Ostatecznie posłał do nich swego syna, gdyż był przekonany, że tego uszanują. 38#Mt 27,18; Ga 3,16; Ga 4,7; Hbr 1,2Jednak gdy dzierżawcy zobaczyli syna właściciela, powiedzieli sobie: „To dziedzic. Zorganizujmy się razem i zabijmy go, a posiądziemy jego dziedzictwo!”. 39#Hbr 13,12Pochwycili więc go, wywlekli poza winnicę i tam zamordowali. 40Jak myślicie, co uczyni właściciel tej winnicy z owymi dzierżawcami, gdy powróci?
41 # Mt 8,11‐12; Łk 21,24; Dz 13,46 Wtedy arcykapłani i starsi ludu tak Mu odpowiedzieli:
— Wygubi złych dzierżawców, a winnicę odda w użytkowanie innym rolnikom, którzy będą oddawać mu część zbiorów o właściwej porze.
42 # Ps 118,22‐23; Iz 28,16; Dz 4,11‐12; Ef 2,20; 1 P 2,4‐8 Wówczas Jezus powiedział:
— Dobrze powiedzieliście. Dlaczego więc nie rozumiecie, co znaczą te słowa Pisma:
Kamień, którym wzgardzili budowniczowie,
stał się głównym kamieniem spajającym.
Za sprawą PANA to się wydarzyło,
On na naszych oczach dokonał tego cudu! # Por. Ps 118,22 oraz przypis do Ef 2,20. Zgodnie z kontekstem tym kamieniem jest Jezus Chrystus. Na Nim zostanie wzniesiony Nowy Przybytek Boga – Lud, który w Chrystusie składa swoją ufność. ?
43 # Dz 13,5; Rz 11,11 Z uwagi na postawę waszych serc oświadczam wam, że Królestwo Boże zostanie wam odebrane i dane tym, którzy wydadzą jego owoce. 44#Iz 8,14‐15; Dn 2,34‐35.44‐45Potknęliście się bowiem o wspomniany głaz i rozbiliście się#Por. Iz 8,14.. Polegliście sromotnie, a on was zmiażdży#Nawiązanie do Dn 2,45 (por. także Rz 9,33 i 1 P 2,8)..
45Wtedy arcykapłani i faryzeusze zrozumieli, że ta przypowieść była o nich. 46#Mt 16,14; Mt 21,26Zawrzeli więc gniewem i zaczęli szukać sposobności, aby Go pochwycić. Chcieli jednak uczynić to po kryjomu, gdyż bali się tłumów, które uważały Go za proroka.
Obecnie wybrane:
Mateusza 21: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.