<div class="version vid1445 iso6393bjv" data-vid="1445" data-iso6393="bjv">
 <div class="book bkRUT">
 <div class="chapter ch1" data-usfm="RUT.1">
 <div class="label">1</div><div class="s">Ne&#816; k&#601;m-to-ndoo k&#616; te&#816;e&#816; d&#596; g&#616;n koj&#616; t&#616; l&#601; El&#616;m&#601;l&#601;k&#616;</div><div class="p"> 1D&#596; kag&#616; lo ko&#816; &#595;e t&#616; l&#601; nj&#233; gang&#616; ta je k&#616; o&#816;i d&#596; ngan Is&#616;ray&#601;l je t&#616;, &#595;o k&#616; bo ngay o&#816; d&#616;je me &#595;e t&#616;. &#399; d&#616;ng&#601;m kare k&#616; B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m t&#616;, d&#596;nang&#616; t&#616; k&#616; Jude, un nene k&#616; ngane je k&#616; d&#616;ng&#601;m k&#616; joo, &#601; awi uw&#601;i lo k&#616;s&#616; me &#595;e t&#616; k&#616; Mowab&#616; t&#616;. 2T&#596; d&#616;ng&#601;m ka k&#616;n n&#601; El&#616;m&#601;l&#601;k&#616;, t&#596; ne n&#601; Nawomi, n&#616;ng&#601; t&#596; ngane je k&#616; d&#616;ng&#601;m k&#616; joo ka k&#616;n n&#601; Mak&#616;lo&#816; t&#596; K&#616;lijo&#816; t&#596;. &#399;i d&#616;je k&#616; g&#616;n koj&#616; t&#616; k&#616; Ep&#616;rata, me &#595;e t&#616; k&#616; B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m, d&#596;nang&#616; t&#616; k&#616; Jude. Lok&#616; awi te&#816;e&#816;i d&#596;nang&#616; t&#616; k&#616; Mowab&#616; t&#616; n&#616;ng&#601;, uw&#601;i lo k&#616;s&#616; t&#616; t&#601; &#595;e. 3Go t&#616; &#595;a, El&#616;m&#601;l&#601;k&#616; oy &#601; &#616;y&#601;&#816; Nawomi k&#616; ngane je k&#616; d&#616;ng&#601;m k&#616; joo jie t&#616;. 4NGan je l&#601; Nawomi k&#616; joo ka k&#616;n taai d&#601;ne je k&#616; me &#595;e t&#616; k&#616; Mowab&#616;. T&#596; e k&#616; kare n&#601; &#390;rpa &#601; t&#596; e k&#616; nung&#616; n&#601; Rut&#616; t&#596;. &#407;si Mowab&#616; t&#616; rai &#595;al k&#616; as&#616; d&#596;g&#616;. 5N&#616;ng&#601; Mak&#616;lo&#816; &#601;i k&#616; K&#616;lijo&#816; r&#601;i oyi joo pu go bawde t&#616; &#595;&#601;y, ad&#616; Nawomi uw&#601; ndoo ngawne n&#616;m ngane je n&#616;m.</div><div class="s">Nawomi t&#601;l k&#616; B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m t&#616; gog&#616;</div><div class="p"> 6Go ne&#816; je t&#616; k&#616;n, Nawomi oo poy maj&#616; k&#616; Luw&#601; ra k&#616; d&#616;je l&#601;ne, ad&#616;-de ne&#816; kuso, ad&#616; &#601;i k&#616; m&#601;mne je k&#616; joo, i&#816;i&#816; d&#596;nang&#616; k&#616; Mowab&#616; t&#616; kad&#616; t&#601;li awi gog&#616;. 7Nawomi &#601;i k&#616; m&#601;mne je &#616;y&#601;&#816;i lok&#616; &#616;si t&#616;, &#601; osi d&#596; r&#601;b&#616; t&#616; kad&#616; awi d&#596;nang&#616; Jude t&#616; gog&#616;. 8N&#601; lok&#616; &#601;i d&#596; r&#601;b&#616; t&#616;, Nawomi &#601;l m&#601;mne je &#601; n&#601;: &#171;&#407;t&#601;li awi r&#596; nje&#769; koj&#616;si je t&#616; gog&#616;. N&#616;ng&#601; kad&#616; &#385;a&#595;e ra s&#601;si maj&#616; t&#601;k&#616; &#616;rai maj&#616; k&#616; nj&#233; koy je, &#601; se &#616;rai s&#601;m mi wa k&#616;n be t&#596;. 9Kad&#616; &#385;a&#595;e ad&#616; d&#601;w k&#616; ra dansi t&#616; &#616;ng&#601; ngaw n&#616;ng&#601; kad&#616; &#616;ng&#601; lo k&#616;s&#616; k&#616; maj&#616; me k&#601;y t&#616; l&#601; ngawne.&#187; Go t&#616;, Nawomi uw&#601;-de kad&#616;ne t&#616; njarara, &#595;a uni ndude k&#616; taa no&#816;i. 10Lo k&#616;n t&#616;, &#601;li Nawomi &#601;i n&#601;: &#171;Jag&#616;, j-a j-aw s&#601;i d&#596;nang&#616; koji t&#616;!&#187; 11&#399; Nawomi &#601;l-de &#601; n&#601;: &#171;NGanm je, &#616;t&#601;li gom t&#616;, &#616;gei kaw s&#601;m k&#616; mba ri &#595;&#601;y &#601;? Ka-m k&#616; m-a kam ngan je toi mem t&#616; ne &#595;&#601;y kad&#616; t&#601; m-oj&#616;-de m-ad&#616; taai s&#601;si a? 12NJasi ba, &#616;t&#601;li awi &#595;e nganm je, tad&#596; m-t&#596;g&#616; ngay m-al d&#596; ta d&#616;ng&#601;m ngata. A re m-&#601;l m-&#601; n&#601;: &#8220;M-a m-as&#616; kad&#616; m-&#616;ng&#601; d&#616;ng&#601;m kond&#596; ne kare, &#601; m-a m-oj&#616;-n ngan d&#616;ng&#601;m je &#595;&#601;y t&#596;&#8221; ka, 13se a &#616;ng&#601;mi-de b&#616;t&#616; kad&#616; t&#601; t&#596;gi kare wa? Se a &#596;gi r&#596;si d&#616;ng&#601;m je k&#616; rang&#616; b&#616;t&#616; kad&#616; &#616;ng&#601;mi tade wa? Jag&#616;, a e be al nganm je! Ko&#816; l&#601;m al d&#596; maj&#616; &#595;&#616; to t&#601; ya&#816;si al. E k&#616;nd&#601; k&#596;j&#616; &#601; &#385;a&#595;e &#616;nd&#601;-m &#596;j&#616;-m.&#187;</div><div class="p"> 14Lo k&#616;n t&#616;, t&#601;li ndui k&#616; no&#816; gog&#616; &#595;&#601;y. N&#616;ng&#601; go t&#616;, &#390;rpa uw&#601; ji m&#601;mne &#601; t&#601;l aw &#595;e. N&#601; Rut&#616; uw&#601; goe nga&#816;. 15Nawomi &#601;l Rut&#616; &#595;&#601;y &#601; n&#601;: &#171;O nii &#616;s&#616; t&#601;l aw &#595;e r&#596; d&#616;je t&#616; l&#601;ne k&#616; g&#616;n kag&#616; yo je t&#616; l&#601; kane je, &#601; i&#816; ka &#616;t&#601;l aw sie t&#596;.&#187; 16N&#601; Rut&#616; &#601;l-e &#601; n&#601;: &#171;&#407;taa k&#601;&#816;&#601;&#816; ta t&#616;b&#601;-m goi t&#616; kad&#616; m-t&#601;l &#601; m-&#616;y&#601;&#816;i. Lok&#616; ra k&#616; a aw t&#616; &#601; m-a m-aw t&#616; s&#601;i naa t&#616;; lo k&#616; ra k&#616; a &#616;s&#616; t&#616; &#601; m-a m-&#616;s&#616; t&#616; s&#601;i naa t&#616;. G&#616;n d&#616;je l&#601;i a t&#601;li g&#616;n d&#616;je l&#601;m; Luw&#601; l&#601;i a e Luw&#601; l&#601;m t&#596;. 17Lo k&#616; ra k&#616; a oy t&#616; &#601;, loe t&#616; wa k&#616;n &#601; m-a m-oy t&#616; kad&#616; d&#616;bi-mi t&#616; t&#596;. Kad&#616; &#385;a&#595;e ra s&#601;m ne&#816; k&#616; nga&#816;, re e yo par &#601; a gang&#616;-m naa t&#616; s&#601;i al.&#187;</div><div class="p"> 18Lok&#616; Nawomi oo kad&#616; Rut&#616; a d&#596; ndune t&#616; kad&#616; a aw sie &#595;a, &#616;y&#601;&#816; ta t&#616;be gone t&#616;. 19E be &#601;, awi naa t&#616; joo pu b&#616;t&#616; te&#816;e&#816;i B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m t&#616;. Lok&#616; te&#816;e&#816;i me &#595;e t&#616; k&#616; B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m t&#616; n&#616;ng&#601;, nd&#616;l d&#616;je k&#616; me &#595;e t&#616; te&#816;e&#816; so&#816;y d&#596;de t&#616;. D&#601;ne je d&#601;ji ta r&#596;de &#601;i n&#601;: &#171;Nawomi wa ka am &#595;e?&#187; 20N&#616;ng&#601; &#601;l-de &#601; n&#601;: &#171;&#407;&#595;ari mi Nawomi al ngata, &#616;&#595;ari mi Mara (ad&#616; e ne&#816; k&#616; at&#616;), tad&#596; &#385;a&#595;e k&#616; NJe t&#596;g&#616; p&#601;t&#616; ra s&#601;m ne&#816; ko&#816; k&#616; al d&#596; maj&#616;. 21ND&#596; kaw-m t&#616; m-ot&#616; ne&#816; rututu, n&#616;ng&#601; nd&#596; t&#601;lm t&#616;, &#385;a&#595;e ad&#616;-m m-t&#601;l k&#616; jim kare. &#407;&#595;ari mi Nawomi al ngata, tad&#596; &#385;a&#595;e k&#616; NJe t&#596;g&#616; p&#601;t&#616; ra s&#601;m ne&#816; k&#616; to, ad&#616; k&#601;mm to ndoo.&#187;</div><div class="p"> 22E be &#601;, Nawomi i&#816;i&#816;-n d&#596;nang&#616; Mowab&#616; t&#616; t&#601;l-n k&#616; &#595;e, naa t&#616; k&#616; m&#601;mne Rut&#616; k&#616; e d&#601;ne k&#616; Mowab&#616; t&#616;. Te&#816;e&#816;i B&#601;t&#616;l&#601;h&#601;m t&#616; d&#596; kag&#616; lo k&#616;j&#601; ko t&#616; k&#616; &#595;ari-e &#596;rj&#616; .</div>
 </div>
 </div>
</div>

Dɔ kagɨ lo ko̰ ɓe tɨ lə njé gangɨ ta je kɨ o̰i dɔ ngan Isɨrayəl je tɨ, ɓo kɨ bo ngay o̰ dɨje me ɓe tɨ. Ə dɨngəm kare kɨ Bətɨləhəm tɨ, dɔnangɨ tɨ kɨ Jude, un nene kɨ ngane je kɨ dɨngəm kɨ joo, ə awi uwəi lo kɨsɨ me ɓe tɨ kɨ Mowabɨ tɨ. Tɔ dɨngəm ka kɨn nə Elɨmələkɨ, tɔ ne nə Nawomi, nɨngə tɔ ngane je kɨ dɨngəm kɨ joo ka kɨn nə Makɨlo̰ tɔ Kɨlijo̰ tɔ. Əi dɨje kɨ gɨn kojɨ tɨ kɨ Epɨrata, me ɓe tɨ kɨ Bətɨləhəm, dɔnangɨ tɨ kɨ Jude. Lokɨ awi tḛḛi dɔnangɨ tɨ kɨ Mowabɨ tɨ nɨngə, uwəi lo kɨsɨ tɨ tə ɓe. Go tɨ ɓa, Elɨmələkɨ oy ə ɨyə̰ Nawomi kɨ ngane je kɨ dɨngəm kɨ joo jie tɨ. NGan je lə Nawomi kɨ joo ka kɨn taai dəne je kɨ me ɓe tɨ kɨ Mowabɨ. Tɔ e kɨ kare nə Ɔrpa ə tɔ e kɨ nungɨ nə Rutɨ tɔ. Ɨsi Mowabɨ tɨ rai ɓal kɨ asɨ dɔgɨ. Nɨngə Makɨlo̰ əi kɨ Kɨlijo̰ rəi oyi joo pu go bawde tɨ ɓəy, adɨ Nawomi uwə ndoo ngawne nɨm ngane je nɨm.

Go nḛ je tɨ kɨn, Nawomi oo poy majɨ kɨ Luwə ra kɨ dɨje ləne, adɨ-de nḛ kuso, adɨ əi kɨ məmne je kɨ joo, ḭḭ dɔnangɨ kɨ Mowabɨ tɨ kadɨ təli awi gogɨ. Nawomi əi kɨ məmne je ɨyə̰i lokɨ ɨsi tɨ, ə osi dɔ rəbɨ tɨ kadɨ awi dɔnangɨ Jude tɨ gogɨ. Nə lokɨ əi dɔ rəbɨ tɨ, Nawomi əl məmne je ə nə: «Ɨtəli awi rɔ njé kojɨsi je tɨ gogɨ. Nɨngə kadɨ Ɓaɓe ra səsi majɨ təkɨ ɨrai majɨ kɨ njé koy je, ə se ɨrai səm mi wa kɨn be tɔ. Kadɨ Ɓaɓe adɨ dəw kɨ ra dansi tɨ ɨngə ngaw nɨngə kadɨ ɨngə lo kɨsɨ kɨ majɨ me kəy tɨ lə ngawne.» Go tɨ, Nawomi uwə-de kadɨne tɨ njarara, ɓa uni ndude kɨ taa no̰i. Lo kɨn tɨ, əli Nawomi əi nə: «Jagɨ, j-a j-aw səi dɔnangɨ koji tɨ!» Ə Nawomi əl-de ə nə: «NGanm je, ɨtəli gom tɨ, ɨgei kaw səm kɨ mba ri ɓəy ə? Ka-m kɨ m-a kam ngan je toi mem tɨ ne ɓəy kadɨ tə m-ojɨ-de m-adɨ taai səsi a? NJasi ba, ɨtəli awi ɓe nganm je, tadɔ m-tɔgɨ ngay m-al dɔ ta dɨngəm ngata. A re m-əl m-ə nə: “M-a m-asɨ kadɨ m-ɨngə dɨngəm kondɔ ne kare, ə m-a m-ojɨ-n ngan dɨngəm je ɓəy tɔ” ka, se a ɨngəmi-de bɨtɨ kadɨ tə tɔgi kare wa? Se a ɔgi rɔsi dɨngəm je kɨ rangɨ bɨtɨ kadɨ ɨngəmi tade wa? Jagɨ, a e be al nganm je! Ko̰ ləm al dɔ majɨ ɓɨ to tə ya̰si al. E kɨndə kɔjɨ ə Ɓaɓe ɨndə-m ɔjɨ-m.»
Lo kɨn tɨ, təli ndui kɨ no̰ gogɨ ɓəy. Nɨngə go tɨ, Ɔrpa uwə ji məmne ə təl aw ɓe. Nə Rutɨ uwə goe nga̰. Nawomi əl Rutɨ ɓəy ə nə: «O nii ɨsɨ təl aw ɓe rɔ dɨje tɨ ləne kɨ gɨn kagɨ yo je tɨ lə kane je, ə ḭ ka ɨtəl aw sie tɔ.» Nə Rutɨ əl-e ə nə: «Ɨtaa kə̰ə̰ ta tɨbə-m goi tɨ kadɨ m-təl ə m-ɨyə̰i. Lokɨ ra kɨ a aw tɨ ə m-a m-aw tɨ səi naa tɨ; lo kɨ ra kɨ a ɨsɨ tɨ ə m-a m-ɨsɨ tɨ səi naa tɨ. Gɨn dɨje ləi a təli gɨn dɨje ləm; Luwə ləi a e Luwə ləm tɔ. Lo kɨ ra kɨ a oy tɨ ə, loe tɨ wa kɨn ə m-a m-oy tɨ kadɨ dɨbi-mi tɨ tɔ. Kadɨ Ɓaɓe ra səm nḛ kɨ nga̰, re e yo par ə a gangɨ-m naa tɨ səi al.»
Lokɨ Nawomi oo kadɨ Rutɨ a dɔ ndune tɨ kadɨ a aw sie ɓa, ɨyə̰ ta tɨbe gone tɨ. E be ə, awi naa tɨ joo pu bɨtɨ tḛḛi Bətɨləhəm tɨ. Lokɨ tḛḛi me ɓe tɨ kɨ Bətɨləhəm tɨ nɨngə, ndɨl dɨje kɨ me ɓe tɨ tḛḛ so̰y dɔde tɨ. Dəne je dəji ta rɔde əi nə: «Nawomi wa ka am ɓe?» Nɨngə əl-de ə nə: «Ɨɓari mi Nawomi al ngata, ɨɓari mi Mara (adɨ e nḛ kɨ atɨ), tadɔ Ɓaɓe kɨ NJe tɔgɨ pətɨ ra səm nḛ ko̰ kɨ al dɔ majɨ. NDɔ kaw-m tɨ m-otɨ nḛ rututu, nɨngə ndɔ təlm tɨ, Ɓaɓe adɨ-m m-təl kɨ jim kare. Ɨɓari mi Nawomi al ngata, tadɔ Ɓaɓe kɨ NJe tɔgɨ pətɨ ra səm nḛ kɨ to, adɨ kəmm to ndoo.»
E be ə, Nawomi ḭḭ-n dɔnangɨ Mowabɨ tɨ təl-n kɨ ɓe, naa tɨ kɨ məmne Rutɨ kɨ e dəne kɨ Mowabɨ tɨ. Tḛḛi Bətɨləhəm tɨ dɔ kagɨ lo kɨjə ko tɨ kɨ ɓari-e ɔrjɨ .

Sikiliza Rutɨ 1