<div class="version vid3527 iso6393kaa" data-vid="3527" data-iso6393="kaa">
   <div class="book bkGEN">
      <div class="chapter chINTRO1" data-usfm="GEN.INTRO1">
         <div class="imt"><span class="content">Kitap haqq&#305;nda ma&#501;l&#305;wmat</span></div><div class="ip"><span class="content">Jarat&#305;l&#305;s kitab&#305; Tawratt&#305;&#324; birinshi kitab&#305; bol&#305;p, onda d&#250;nyan&#305;&#324; jarat&#305;l&#305;w&#305;, adamzatt&#305;&#324; payda bol&#305;w&#305;, g&#250;na&#501;a bat&#305;w&#305;, adamzatt&#305;&#324; tariyx&#305;, so&#324;&#305;nan Quday ta&#324;lap al&#501;an Ibray&#305;m h&#225;m on&#305;&#324; urpaqlar&#305; haqq&#305;nda s&#243;z etiledi.</span></div><div class="ip"><span class="content">Jarat&#305;l&#305;s kitab&#305;n&#305;&#324; birinshi b&#243;liminde (</span><span class="content">1&#8211;11</span><span class="content"> baplar) d&#250;nyan&#305;&#324; h&#225;m adamzatt&#305;&#324; Ibray&#305;m&#501;a deyingi d&#225;wiri g&#250;rri&#324; etiledi. Quday h&#225;mme n&#225;rseni &#225;jay&#305;p q&#305;l&#305;p jaratqan edi, biraq e&#324; birinshi jarat&#305;l&#501;an eki adam &#8211; Adam-ata menen Hawa-ene Quday&#501;a boys&#305;nbay, d&#250;nya&#501;a g&#250;na al&#305;p keledi.</span></div><div class="ip"><span class="content">Adamlar sonshelli g&#250;na&#501;a batqanl&#305;qtan, Nux h&#225;m on&#305;&#324; xojal&#305;&#501;&#305;nan basqa p&#250;tkil adamzatt&#305; q&#305;r&#305;p taslaw ush&#305;n, Quday jer j&#250;zine topan suw&#305;n jiberiwdi sheshedi. Topan suw&#305;nan keyin, xal&#305;qlar jer j&#250;zi boylap tarqala baslayd&#305;. Biraq olard&#305;&#324; k&#243;pshiligi Quday&#501;a j&#225;ne boys&#305;nbay qoyad&#305;.</span></div><div class="ip"><span class="content">Jarat&#305;l&#305;s kitab&#305;n&#305;&#324; qal&#501;an b&#243;legi (</span><span class="content">12&#8211;50</span><span class="content"> baplar) Ibray&#305;m h&#225;m on&#305;&#324; urpa&#501;&#305;na baylan&#305;sl&#305; bol&#501;an waq&#305;yalard&#305; bayanlayd&#305;. Quday Ibray&#305;md&#305; shaq&#305;r&#501;anda, o&#501;an w&#225;de berip, b&#305;lay dedi: &#171;Men sennen ull&#305; xal&#305;q d&#243;retemen. Seni jar&#305;lqayman h&#225;m at&#305;&#324;d&#305; m&#225;rtebeli q&#305;laman&#8230; Jer j&#250;zindegi barl&#305;q xal&#305;qlar sen arqal&#305; jar&#305;lqanad&#305;&#187; (</span><span class="content">12:2-3</span><span class="content">).</span></div><div class="ip"><span class="content">Ibray&#305;m h&#225;m Sara Qanan jerine k&#243;ship barad&#305;. Sebebi Quday sol jerdi olard&#305;&#324; urpaqlar&#305;na beriwdi w&#225;de etken edi. Ibray&#305;m h&#225;m Sara qartay&#501;an sha&#501;&#305;nda perzentli bol&#305;p, on&#305;&#324; at&#305;n &#205;saq dep qoyad&#305;. Keyin &#205;saqtan Yaq&#305;p h&#225;m Esaw atl&#305; eki perzent tuw&#305;lad&#305;.</span></div><div class="ip"><span class="content">Kitapt&#305;&#324; aq&#305;r&#305;nda Yaq&#305;p h&#225;m on&#305;&#324; ullar&#305; xojal&#305;qlar&#305; menen birge M&#305;s&#305;r&#501;a k&#243;ship bar&#305;p, sol jerde jasayd&#305;. Sebebi Yaq&#305;pt&#305;&#324; ullar&#305;n&#305;&#324; biri Yusup M&#305;s&#305;r&#501;a qul bol&#305;p sat&#305;l&#305;p, keyin ala M&#305;s&#305;rd&#305;&#324; h&#250;kimdar&#305; bolad&#305;. Qudayd&#305;&#324; bir k&#250;ni &#211;z w&#225;desin or&#305;nlaytu&#501;&#305;n&#305;n bilgen Yusup &#243;z a&#501;a-inilerine Qudayd&#305;&#324; olard&#305; sol jerden al&#305;p sh&#305;&#501;&#305;p, w&#225;de etken jerine al&#305;p baratu&#501;&#305;n&#305;n aytad&#305;.</span></div>
      </div>
   </div>
</div>

Kitap haqqında maǵlıwmat
Jaratılıs kitabı Tawrattıń birinshi kitabı bolıp, onda dúnyanıń jaratılıwı, adamzattıń payda bolıwı, gúnaǵa batıwı, adamzattıń tariyxı, sońınan Quday tańlap alǵan Ibrayım hám onıń urpaqları haqqında sóz etiledi.
Jaratılıs kitabınıń birinshi bóliminde (1–11 baplar) dúnyanıń hám adamzattıń Ibrayımǵa deyingi dáwiri gúrriń etiledi. Quday hámme nárseni ájayıp qılıp jaratqan edi, biraq eń birinshi jaratılǵan eki adam – Adam-ata menen Hawa-ene Qudayǵa boysınbay, dúnyaǵa gúna alıp keledi.
Adamlar sonshelli gúnaǵa batqanlıqtan, Nux hám onıń xojalıǵınan basqa pútkil adamzattı qırıp taslaw ushın, Quday jer júzine topan suwın jiberiwdi sheshedi. Topan suwınan keyin, xalıqlar jer júzi boylap tarqala baslaydı. Biraq olardıń kópshiligi Qudayǵa jáne boysınbay qoyadı.
Jaratılıs kitabınıń qalǵan bólegi (12–50 baplar) Ibrayım hám onıń urpaǵına baylanıslı bolǵan waqıyalardı bayanlaydı. Quday Ibrayımdı shaqırǵanda, oǵan wáde berip, bılay dedi: «Men sennen ullı xalıq dóretemen. Seni jarılqayman hám atıńdı mártebeli qılaman… Jer júzindegi barlıq xalıqlar sen arqalı jarılqanadı» (12:2-3).
Ibrayım hám Sara Qanan jerine kóship baradı. Sebebi Quday sol jerdi olardıń urpaqlarına beriwdi wáde etken edi. Ibrayım hám Sara qartayǵan shaǵında perzentli bolıp, onıń atın Ísaq dep qoyadı. Keyin Ísaqtan Yaqıp hám Esaw atlı eki perzent tuwıladı.
Kitaptıń aqırında Yaqıp hám onıń ulları xojalıqları menen birge Mısırǵa kóship barıp, sol jerde jasaydı. Sebebi Yaqıptıń ullarınıń biri Yusup Mısırǵa qul bolıp satılıp, keyin ala Mısırdıń húkimdarı boladı. Qudaydıń bir kúni Óz wádesin orınlaytuǵının bilgen Yusup óz aǵa-inilerine Qudaydıń olardı sol jerden alıp shıǵıp, wáde etken jerine alıp baratuǵının aytadı.

Sikiliza Jaratılıs Kitap haqqında maǵlıwmat