Lalang Hu Dios

<div class="version vid1117 iso6393bkd" data-vid="1117" data-iso6393="bkd">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch5" data-usfm="MAT.5">
 <div class="label">5</div><div class="s">Sa Laus Ha Kalipay</div><div class="r">(Mateo 5:1-12; Lucas 6:20-23)</div><div class="p"> 1Su maah&#224; hi Jesus sa madakel ha mga etaw tuminakedeg haena duun hu bubungan daw pinuu. Nangaamul-amul diy&#224; ta kandin sa mga sumusunud din 2dayun nanudl&#249; kandan ha tagyanaen,</div><div class="p"> 3&#8220;Malipayen gayed sa nakatuen ha ku har&#236; buligan hu Dios hur&#224; dan mahimu, ta agharian sidan hu Dios.</div><div class="p"> 4&#8220;Malipayen gayed sa tagmagul-anen tumenged hu mga sal&#224; dan ta aglipayen sidan hu Dios.</div><div class="p"> 5&#8220;Malipayen gayed sa mga tagpaubus ta maangken dan sa panalangin ha insaad hu Dios.</div><div class="p"> 6&#8220;Malipayen gayed sa tungkay agkangabay&#224; hu pagbuhat hu matareng, ta agbuligan din sidan.</div><div class="p"> 7&#8220;Malipayen gayed sa mga mahid-uwen hu duma dan ta mahid-uwan daan sidan hu Dios.</div><div class="p"> 8&#8220;Malipayen gayed sa mahimpit sa hen&#224;-hen&#224; dan ta maah&#224; dan sa Dios.</div><div class="p"> 9&#8220;Malipayen gayed sa mga tagbuhat hu kalinaw ta makilala sidan ha bat&#224; hu Dios.</div><div class="p"> 10&#8220;Malipayen gayed sa tagpasipalahan tumenged hu pagbuhat dan hu matareng ta agharian sidan hu Dios.</div><div class="p"> 11&#8220;Malipayen kaw gayed ku tameyesen daw ku pasipalahan hu mga etaw daw ku daet-daeten pinaagi hu mga bid&#249; tumenged hu pagsunud nuy kanak. 12Ikalipay nuy gayed haena ta adagi tungkay sa igbales inyu hu Dios diy&#224; ta langit, ta iyan daan haena binuhat dan duun hu mga prupita.</div><div class="s">Sa Asin Daw Sa Sul&#249;</div><div class="r">(Mateo 5:13-16; Marcos 4:21; 9:50; Lucas 8:16; 14:34-35)</div><div class="p"> 13&#8220;Iyan kaw asin dini ta kalibutan. Ba ku maaw&#224; en sa kapait hu asin in-inuwen pa paglik&#249; hu nanam taena? Hur&#224; din en gayed pulus daw b&#224; d&#224; paman iglambeg diy&#224; ta guw&#224; dayun gik-an hu mga etaw.</div><div class="p"> 14&#8220;Iyan kaw daan sul&#249; dini ta kalibutan. Sa banuwa ha duun pakaluntud hu buntud agkaah&#224; hu bisan sin-u. 15Hur&#224; etaw ha tagtutud hu sul&#249; ha b&#224; din d&#224; agpalangkebi hu bakag, ba saena iluntud din gayed duun hu ugsak&#224; ha matangkaw daw mailawan sa seled taena ha balay. 16Aman ipasiga gayed sa sul&#249; nuy ta daw maah&#224; hu mga etaw ha maayad sa mga buhat nuy dayun maday&#232; dan sa Dios ha Amay nuy diy&#224; ta langit.</div><div class="s">Sa Katumanan Hu Kasuguan</div><div class="p"> 17&#8220;Har&#236; kaw maghen&#224;-hen&#224; ha sa pagdini ku ta kalibutan iyan sa pag-aw&#224; hu Kasuguan daw hu lalang hu Dios pinaagi hu mga prupita, ta sa pagdini ku iyan sa pagtuman taena. 18Laus gayed sa ag-ikagiyen ku inyu ha ku duduun pa sa langit daw sa kalibutan har&#236; gayed mahimu ha maalatan hu bisan atiyuay sa Kasuguan hangtud ha matuman haena. 19Bisan sin-u sa makasupak hu tungkay atiyuay duun hu Kasuguan daw magtudl&#249; ha har&#236; en haena tumanen, saini ha etaw har&#236; tagharian hu Dios diy&#224; ta langit. Ba bisan sin-u sa magtuman hu Kasuguan daw magtudl&#249; ha tumanen gayed haena, saini ha etaw tagharian gayed hu Dios. 20Ikagiyen ku inyu ha sa Dios iyan din d&#224; tagharian sa matareng gayed d&#236; taena ha mga manunudl&#249; hu Kasuguan daw mga Parisiyu.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Kapauk</div><div class="p"> 21&#8220;Natun-an nuy en sa kasuguan duun hu mga gin-apuan nuy ha tagyanaen, &#8216;Har&#236; kaw mangimatay ta ku buhaten nuy haena mahukuman kaw hu silut.&#8217; 22Ba ikagiyen ku inyu ha bisan sin-u sa b&#224; din d&#224; agkapauki sa duma din mahukuman en daan haena hu silut. Sa tagpaamaniyan din sa duma din makapanubag duun hu alan ha mga labaw ha agalen. Daw bisan sin-u sa mag-ikagi duun hu duma din, &#8216;Buang-buang ka&#8217; saena ha tag-ikagi taghipanaw duun hu dalan payanaen ta Impirnu.</div><div class="p"> 23&#8220;Aman ku taghalad kaw duun hu Dios daw mahenhenaan nuy ha amin diay nabuhat nuy ha igkapauki inyu hu duma nuy, 24awaan nuy haena sa ighalad nuy daw pan-ahaa su etaw ha agkapauk inyu daw makaghusay&#224; kaw. Ku mapengahan haena human nuy dayuna sa paghalad duun hu Dios.</div><div class="s">Sa Husayen</div><div class="r">(Mateo 5:25-26; Lucas 12:57-59)</div><div class="p"> 25&#8220;Ku isumbung kaw hu duma nuy agpasa nuy husaya ha har&#236; pa makauma duun hu taghusay, ta ku makauma kaw en duun itugyan kaw hu maghuhukum daw ipaprisu kaw gayed kandin. 26Laus gayed sa ag-ikagiyen ku inyu ha daw kaw en makaguw&#224; diy&#224; ta prisuhan ku mabayaran nuy en sa alan ha mga sal&#224; nuy.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Panapaw</div><div class="p"> 27&#8220;Natun-an nuy en daan sa kasuguan su anay ha tagyanaen, &#8216;Har&#236; kaw manapaw.&#8217; 28Ba ikagiyen ku inyu ha bisan b&#224; d&#224; kaayati hu maama sa bisan sin-u ha bahi saena ha maama nakapanapaw en. 29Ku iyan igpakasal&#224; nuy sa kawanan ha mata nuy lugita haena daw ilambeg, ta maayad pa ha sabuwa d&#224; sa mata nuy d&#236; sa daruwa ba makaagbul kaw diy&#224; ta Impirnu. 30Daw ku iyan daan igpakasal&#224; nuy sa kawanan ha alima nuy tampeda haena daw ilambeg, ta maayad pa ha sabuwa d&#224; sa alima nuy d&#236; sa daruwa ba makaagbul kaw diy&#224; ta Impirnu.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Pag-endaay</div><div class="r">(Mateo 5:31-32; Marcos 10:11-12; Lucas 16:18)</div><div class="p"> 31&#8220;Inikagi daan su anay, &#8216;Ku amin maama ha endaan din sa asawa din ilahan din haena hu kasulatan hu pag-endaay.&#8217; 32Ba ikagiyen ku inyu ha ku endaan hu maama sa asawa din ha hur&#224; makasal&#224;, saena ha maama nakasal&#224; ta agbuhaten din ha mananapaw su bahi ku isab d&#224; magpaasawa, daw saena ha mangasawa ku bahi ha inendaan makapanapaw daan.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Panump&#224;</div><div class="p"> 33&#8220;Natun-an nuy en daan sa kasuguan duun hu mga gin-apuan nuy ha tagyanaen, &#8216;Ku manump&#224; kaw duun hu Dios kinahanglan ha tumanen nuy gayed haena.&#8217; 34Ba ikagiyen ku inyu ha har&#236; kaw gayed manump&#224; pinaagi hu langit ta iyan haena trunu hu Dios 35daw bisan daan sa kalibutan ta iyan haini gik-ay&#224; din. Daw har&#236; nuy daan ipanump&#224; sa Jerusalem ta iyan haena banuwa hu gamhanan ha Har&#236;. 36Bisan pa daan sa buhuk ta ulu nuy har&#236; mahimu ha ipanump&#224; ta hur&#224; makapaput&#236; hu bisan nangkalegas d&#224; ha buhuk nuy. 37Ku mag-ikagi kaw sa &#8216;Hee&#8217; na &#8216;Hee&#8217; gayed daw sa &#8216;Har&#236;&#8217; na &#8216;Har&#236;&#8217; gayed daan, ta ku isaban nuy pa haena hu duma ha mga lalang diy&#224; en haena agkapuun ki Satanas.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Pagbales</div><div class="r">(Mateo 5:38-42; Lucas 6:29-30)</div><div class="p"> 38&#8220;Natun-an nuy en daan sa kasuguan ha tagyanaen, &#8216;Ku amin etaw ha matumlak din sa mata hu duma din tumlaken daan sa kandin ha mata, daw ku masip&#249; din sa ngipen hu duma din sipuen daan sa kandin ha ngipen.&#8217; 39Ba ikagiyen ku inyu ha har&#236; nuy gayed sukulan sa tagpasipala inyu. Ku amin etaw ha laparuwen din sa kawanan ha pipi nuy ipalaparu daan sa dibaluy. 40Daw ku amin etaw ha isumbung kaw kandin ta daw matim&#249; din sa pinaksuy nuy, iila en haena kandin daw isabi pa hu kamisita. 41Ku amin etaw ha magpeges inyu hu pag-uwit hu mga butang din hu nangkakilumitru buligi haena taman hu daruwa ha kilumitru. 42Ku amin manay&#249; diyan ta inyu ilahi nuy daw ku amin agsambay sambayi nuy.</div><div class="s">Sa Katudluanan Mahitenged Hu Pagpalangg&#224;</div><div class="r">(Mateo 5:43-48; Lucas 6:27-28, 32-36)</div><div class="p"> 43&#8220;Natun-an nuy en daan sa kasuguan su anay ha tagyanaen, &#8216;Palanggaa gayed sa duma nuy ba magdumut kaw hu kuntra nuy.&#8217; 44Ba ikagiyen ku inyu ha palanggaa sa mga kuntra nuy daw iamp&#249; nuy haena sa tagpasipala inyu 45ta iyan haini timaan ha bat&#224; kaw gayed hu Amay nuy diy&#224; ta langit. Saena agpanalanginan din sa etaw ha matareng daw sa ken&#224;, iling hu mga pamulahen ha alan din agpaudanan daw agpasildahan. 46Har&#236; nuy aghenhenaa ha balesan kaw hu Dios ku iyan d&#224; palanggaen nuy sa tagpalangg&#224; daan inyu, ta bisan sa mga limbungan ha manunukut hu buhis tagbuhaten dan daan haena. 47Daw ku iyan d&#224; pagsimahen nuy sa daan nuy en amigu inu man sa igkaday&#232; inyu? Ta bisan sa mga etaw ha hur&#224; makakilala hu Dios tagbuhaten dan daan haena. 48Aman magmahimpit kaw iling hu Amay nuy diy&#224; ta langit.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Su maahà hi Jesus sa madakel ha mga etaw tuminakedeg haena duun hu bubungan daw pinuu. Nangaamul-amul diyà ta kandin sa mga sumusunud din dayun nanudlù kandan ha tagyanaen,
“Malipayen gayed sa nakatuen ha ku harì buligan hu Dios hurà dan mahimu, ta agharian sidan hu Dios.
“Malipayen gayed sa tagmagul-anen tumenged hu mga salà dan ta aglipayen sidan hu Dios.
“Malipayen gayed sa mga tagpaubus ta maangken dan sa panalangin ha insaad hu Dios.
“Malipayen gayed sa tungkay agkangabayà hu pagbuhat hu matareng, ta agbuligan din sidan.
“Malipayen gayed sa mga mahid-uwen hu duma dan ta mahid-uwan daan sidan hu Dios.
“Malipayen gayed sa mahimpit sa henà-henà dan ta maahà dan sa Dios.
“Malipayen gayed sa mga tagbuhat hu kalinaw ta makilala sidan ha batà hu Dios.
“Malipayen gayed sa tagpasipalahan tumenged hu pagbuhat dan hu matareng ta agharian sidan hu Dios.
“Malipayen kaw gayed ku tameyesen daw ku pasipalahan hu mga etaw daw ku daet-daeten pinaagi hu mga bidù tumenged hu pagsunud nuy kanak. Ikalipay nuy gayed haena ta adagi tungkay sa igbales inyu hu Dios diyà ta langit, ta iyan daan haena binuhat dan duun hu mga prupita.


“Iyan kaw asin dini ta kalibutan. Ba ku maawà en sa kapait hu asin in-inuwen pa paglikù hu nanam taena? Hurà din en gayed pulus daw bà dà paman iglambeg diyà ta guwà dayun gik-an hu mga etaw.
“Iyan kaw daan sulù dini ta kalibutan. Sa banuwa ha duun pakaluntud hu buntud agkaahà hu bisan sin-u. Hurà etaw ha tagtutud hu sulù ha bà din dà agpalangkebi hu bakag, ba saena iluntud din gayed duun hu ugsakà ha matangkaw daw mailawan sa seled taena ha balay. Aman ipasiga gayed sa sulù nuy ta daw maahà hu mga etaw ha maayad sa mga buhat nuy dayun madayè dan sa Dios ha Amay nuy diyà ta langit.

“Harì kaw maghenà-henà ha sa pagdini ku ta kalibutan iyan sa pag-awà hu Kasuguan daw hu lalang hu Dios pinaagi hu mga prupita, ta sa pagdini ku iyan sa pagtuman taena. Laus gayed sa ag-ikagiyen ku inyu ha ku duduun pa sa langit daw sa kalibutan harì gayed mahimu ha maalatan hu bisan atiyuay sa Kasuguan hangtud ha matuman haena. Bisan sin-u sa makasupak hu tungkay atiyuay duun hu Kasuguan daw magtudlù ha harì en haena tumanen, saini ha etaw harì tagharian hu Dios diyà ta langit. Ba bisan sin-u sa magtuman hu Kasuguan daw magtudlù ha tumanen gayed haena, saini ha etaw tagharian gayed hu Dios. Ikagiyen ku inyu ha sa Dios iyan din dà tagharian sa matareng gayed dì taena ha mga manunudlù hu Kasuguan daw mga Parisiyu.

“Natun-an nuy en sa kasuguan duun hu mga gin-apuan nuy ha tagyanaen, ‘Harì kaw mangimatay ta ku buhaten nuy haena mahukuman kaw hu silut.’ Ba ikagiyen ku inyu ha bisan sin-u sa bà din dà agkapauki sa duma din mahukuman en daan haena hu silut. Sa tagpaamaniyan din sa duma din makapanubag duun hu alan ha mga labaw ha agalen. Daw bisan sin-u sa mag-ikagi duun hu duma din, ‘Buang-buang ka’ saena ha tag-ikagi taghipanaw duun hu dalan payanaen ta Impirnu.
“Aman ku taghalad kaw duun hu Dios daw mahenhenaan nuy ha amin diay nabuhat nuy ha igkapauki inyu hu duma nuy, awaan nuy haena sa ighalad nuy daw pan-ahaa su etaw ha agkapauk inyu daw makaghusayà kaw. Ku mapengahan haena human nuy dayuna sa paghalad duun hu Dios.


“Ku isumbung kaw hu duma nuy agpasa nuy husaya ha harì pa makauma duun hu taghusay, ta ku makauma kaw en duun itugyan kaw hu maghuhukum daw ipaprisu kaw gayed kandin. Laus gayed sa ag-ikagiyen ku inyu ha daw kaw en makaguwà diyà ta prisuhan ku mabayaran nuy en sa alan ha mga salà nuy.

“Natun-an nuy en daan sa kasuguan su anay ha tagyanaen, ‘Harì kaw manapaw.’ Ba ikagiyen ku inyu ha bisan bà dà kaayati hu maama sa bisan sin-u ha bahi saena ha maama nakapanapaw en. Ku iyan igpakasalà nuy sa kawanan ha mata nuy lugita haena daw ilambeg, ta maayad pa ha sabuwa dà sa mata nuy dì sa daruwa ba makaagbul kaw diyà ta Impirnu. Daw ku iyan daan igpakasalà nuy sa kawanan ha alima nuy tampeda haena daw ilambeg, ta maayad pa ha sabuwa dà sa alima nuy dì sa daruwa ba makaagbul kaw diyà ta Impirnu.


“Inikagi daan su anay, ‘Ku amin maama ha endaan din sa asawa din ilahan din haena hu kasulatan hu pag-endaay.’ Ba ikagiyen ku inyu ha ku endaan hu maama sa asawa din ha hurà makasalà, saena ha maama nakasalà ta agbuhaten din ha mananapaw su bahi ku isab dà magpaasawa, daw saena ha mangasawa ku bahi ha inendaan makapanapaw daan.

“Natun-an nuy en daan sa kasuguan duun hu mga gin-apuan nuy ha tagyanaen, ‘Ku manumpà kaw duun hu Dios kinahanglan ha tumanen nuy gayed haena.’ Ba ikagiyen ku inyu ha harì kaw gayed manumpà pinaagi hu langit ta iyan haena trunu hu Dios daw bisan daan sa kalibutan ta iyan haini gik-ayà din. Daw harì nuy daan ipanumpà sa Jerusalem ta iyan haena banuwa hu gamhanan ha Harì. Bisan pa daan sa buhuk ta ulu nuy harì mahimu ha ipanumpà ta hurà makapaputì hu bisan nangkalegas dà ha buhuk nuy. Ku mag-ikagi kaw sa ‘Hee’ na ‘Hee’ gayed daw sa ‘Harì’ na ‘Harì’ gayed daan, ta ku isaban nuy pa haena hu duma ha mga lalang diyà en haena agkapuun ki Satanas.


“Natun-an nuy en daan sa kasuguan ha tagyanaen, ‘Ku amin etaw ha matumlak din sa mata hu duma din tumlaken daan sa kandin ha mata, daw ku masipù din sa ngipen hu duma din sipuen daan sa kandin ha ngipen.’ Ba ikagiyen ku inyu ha harì nuy gayed sukulan sa tagpasipala inyu. Ku amin etaw ha laparuwen din sa kawanan ha pipi nuy ipalaparu daan sa dibaluy. Daw ku amin etaw ha isumbung kaw kandin ta daw matimù din sa pinaksuy nuy, iila en haena kandin daw isabi pa hu kamisita. Ku amin etaw ha magpeges inyu hu pag-uwit hu mga butang din hu nangkakilumitru buligi haena taman hu daruwa ha kilumitru. Ku amin manayù diyan ta inyu ilahi nuy daw ku amin agsambay sambayi nuy.


“Natun-an nuy en daan sa kasuguan su anay ha tagyanaen, ‘Palanggaa gayed sa duma nuy ba magdumut kaw hu kuntra nuy.’ Ba ikagiyen ku inyu ha palanggaa sa mga kuntra nuy daw iampù nuy haena sa tagpasipala inyu ta iyan haini timaan ha batà kaw gayed hu Amay nuy diyà ta langit. Saena agpanalanginan din sa etaw ha matareng daw sa kenà, iling hu mga pamulahen ha alan din agpaudanan daw agpasildahan. Harì nuy aghenhenaa ha balesan kaw hu Dios ku iyan dà palanggaen nuy sa tagpalanggà daan inyu, ta bisan sa mga limbungan ha manunukut hu buhis tagbuhaten dan daan haena. Daw ku iyan dà pagsimahen nuy sa daan nuy en amigu inu man sa igkadayè inyu? Ta bisan sa mga etaw ha hurà makakilala hu Dios tagbuhaten dan daan haena. Aman magmahimpit kaw iling hu Amay nuy diyà ta langit.

Dinleyin Mateo 5