The New Testament in the Menya language of Papua New Guinea

© 2017 Wycliffe Bible Translators, Inc. Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. Http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nc/4.0/. ℗ SIL-PNG and Hosanna (music and effects)

Goti Hanjuwä Iqueqä Kukŋui

<div class="version vid3572 iso6393mcr" data-vid="3572" data-iso6393="mcr">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch4" data-usfm="MAT.4">
 <div class="label">4</div><div class="s1">Set&#228;n&#228; iqu, Jisasi Ique yamwiq&#228; &#228;wikqe&#331;q&#228;#4:1 Mak&#228; 1:12-13; Luk&#228; 4:1-13</div><div class="p"> 1I&#331;ga&#331;i Jisasi Ique&#331;i, D&#331;&#228; &#196;&#331;gu&#228; Iqu, a&#331;&#228; avq&#331;q&#228; iu&#331;q&#228; &#228;tma &#228;ukqe. Ii, Set&#228;n&#228; iqu Ique yamwiq&#228; v&#228;t&#331;q&#228; di&#331;q&#228;. 2Iqi&#331;i Iqu hiunjit&#228;, heatqet&#228; 40, buay&#228; ma&#331;q&#228; &#228;pmeqe, buay&#228;&#331;q&#228; d&#228; &#228;wikqe.</div><div class="p"> 3I&#331;ga&#331;i d&#331;&#228; quvq&#228; yamwiq&#228; vq&#228; iqu, Ique &#228;wimeqe, &#8220;Si Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; Ymequki eta&#331;gutqe, hik&#228; tqua buay&#228; kunm&#228;kmb&#331;q&#228;, kuk&#331;u&#228; tuv&#228;&#8221; &#228;tukqe.</div><div class="p"> 4Jisasi Iqu kima&#331;i, &#8220;Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; kuk&#331;ui tii &#228;q&#228;n&#228;.</div><div class="pi1">&#8216;Qok&#228;-ap&#228;ki buay&#228; dutan&#228; pmeq&#228; hmanjq&#228;. Qu Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; kuk&#331;u&#228; eeq&#228;n&#228;&#331;&#228; iutan&#228; pmeqeq&#228;,&#8217; &#228;t&#228; &#228;q&#228;n&#228;n&#228;&#8221; &#228;tukqe.#4:4 Kuk&#331;u&#228;-suq&#228; 8:3</div><div class="p"> 5Iqu ii&#331;&#228; tqua&#331;ga, Set&#228;n&#228; iqu Ique Jerus&#228;lem&#228; Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; a&#331;&#228;-himq&#228; iu&#331;q&#228; &#228;tuma &#228;w&#228;qe, hiq&#228;va-im&#228;kq&#228; a&#331;&#228; at&#228;&#228;q&#228; iu &#228;tq&#228;teqe, &#8220;Si Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; Ymequki eta&#331;gutqe, qua m&#228;&#331;i ikuapm&#228;v&#228;&#8221; &#228;tukqe. &#8220;Tii&#331;&#228; eta&#331;gi, Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; buk&#228; iu&#331;i, tii &#228;q&#228;n&#228;.</div><div class="pi1"> 6&#8216;Goti Hanjuw&#228; Iqu iqueq&#228; e&#331;&#228;tq&#228; iqua &#228;&#331;gu&#228;n&#228; mikip&#331;q&#228; &#228;tu&#228;&#331;qiy&#228;. Tq&#228; yuki hik&#228; iu hui mat&#228;vq&#228; is&#331;q&#228; di&#331;qe, iqua hipae hevq&#228; m&#228;kiqut&#228;p&#331;q&#228;u&#228;.&#8217; &#8221;#4:6 Apq&#228; Buk&#228; 91:11-12</div><div class="p"> 7Iw&#228; Jisasi Iqu tii &#228;tukqe. &#8220;Buk&#228; iu&#331;i, kuk&#331;u&#228; tii&#331;&#228;-pqe in&#228; &#228;q&#228;n&#228;n&#228;.</div><div class="pi1">&#8216;Si Goti Hanjuw&#228; tq&#228; Naq&#228; Ique&#331;i, yamwiq&#228; m&#228;vq&#228; pan&#228;.&#8217;&#8221;#4:7 Kuk&#331;u&#228;-suq&#228; 6:16</div><div class="p"> 8Ita&#331;i Set&#228;n&#228; iqu a&#331;gum&#228;, qoqo&#331;&#228; haq&#228; naq&#228; ziim&#228;&#331;&#228; h&#331;quenyq&#228; &#228;tuma &#228;y&#228;qe, a&#331;&#228;-himq&#228; eeq&#228;n&#228;&#331;&#228; qua t&#228;u&#331;it&#228;, iquauq&#228; n&#228;tmatq&#228; &#228;&#331;gu&#228; eeq&#228;n&#228;&#331;&#228; it&#228; &#228;motquakqe. 9Ga iqu tii&#331;&#228; &#228;tukqe. &#8220;Si qo&#331;&#228; &#228;n&#228;ukt&#228;utn&#228;, nyaq&#228; yoqe haqeq&#228; manm&#228;uqa&#331;gtqe, nyi eeq&#228;n&#228;&#331;&#228; t&#228; Si ktapmq&#228;n&#228;.&#8221;</div><div class="p"> 10Jisasi Iqu tii &#228;tukqe. &#8220;Set&#228;n&#228; iquki, hu&#228;t&#228; p&#228;uv&#228;! Goti Hanjuw&#228; Iqueq&#228; buk&#228; iu&#331;i tii &#228;q&#228;n&#228;, &#8216;Si qo&#331;&#228; &#228;wokt&#228;utn&#228;, Goti Hanjuw&#228; tq&#228; Naq&#228; Ique&#228; yoqen&#228; haqeq&#228; &#228;mam&#228;utn&#228;, w&#228;u&#331;ui Iqueqen&#228; iqa&#331;giny&#228;.&#8217;&#8221;#4:10 Kuk&#331;u&#228;-suq&#228; 6:13</div><div class="p"> 11I&#331;ga&#331;i Set&#228;n&#228; iqu Ique &#228;v&#228;meqa&#331;ga, e&#331;&#228;tq&#228; iqua &#228;p&#228;pu, Ique y&#228;tam&#228;kq&#228; &#228;wikuwi.</div><div class="s1">Jisasi Iqu w&#228;u&#331;ui, Galili iuta ip&#228;q&#228;kqe&#331;q&#228;#4:12 Mak&#228; 1:14-15; Luk&#228; 4:14-15</div><div class="p"> 12&#8220;Qu Jon&#228; ique, gu&#228; ae &#228;kiqiy&#228;uquwiq&#228;&#8221; tqa&#331;g&#228; &#228;wiy&#228;qe, Jisasi Iqu qua Galili iu&#331;q&#228; a&#331;gi &#228;ukqe. 13Ita&#331;i Iqu a&#331;&#228;-himq&#228; Nas&#228;retq&#228; iu&#331;i &#228;v&#228;ma&#331;i, a&#331;&#228;-himq&#228; Kap&#228;nam&#228; bu&#331;q&#228; &#228;wit&#228; &#228;pmakqe. Kap&#228;nam&#228;&#331;i, eq&#228;-hu&#228;&#331;&#228; Galili-t&#228;&#331;&#228; q&#228;qiqi e&#228;, Seplon&#228;, N&#228;ptali gueqiyq&#228; hueq&#228;-himq&#228; iquauq&#228; qua iuvi. 14Iqu e im&#228;k&#228;t&#228;, kuk&#331;u&#228; h&#331;qu Goti Hanjuw&#228; Iqu hi&#331;u&#228;-tq&#228; Asay&#228; iqueq&#228; ma&#331;&#228; iu &#228;timekqeu&#331;i, q&#228;yun&#228; tim&#228;ut&#331;q&#228; ikqe.</div><div class="pi1"> 15&#8220;Seplon&#228;, N&#228;ptali gueqiyq&#228; quae, h&#228;naq&#228; eq&#228;-hu&#228;&#331;&#228; du&#331;q&#228; &#228;ny&#228;w&#228;&#331;q&#228; q&#228;qiqi e&#228;, eq&#228; Jot&#228;n&#228;-t&#228;&#331;&#228; i&#331;gi-m&#228;nda, qua Galili-t&#228;&#331;&#228; i&#331;gisayi. Ita&#331;ga &#228;maq&#228; Israitq&#228; iquan&#228; ma, huiziqua iqi an&#228; &#228;pme&#331;&#228;u&#228;. 16&#196;maq&#228; pisquku&#228; im&#228; &#228;pme&#331;uw&#228; iqua, qu we-hu&#331;q&#228; naq&#228; ique hi&#331;u&#228; ae &#228;qun&#228;&#331;&#228;u&#228;. Ga &#228;maq&#228; ae &#228;p&#228;ko&#331;guw&#228; iqua e&#331;q&#228;-pa&#331;&#228; &#228;pme&#331;uw&#228; iquau&#331;i, we ae &#228;wiom&#228;kqiy&#228;&#8221; &#228;tkqeq&#228;.#4:16 Asay&#228; 9:1-2</div><div class="p"> 17I&#331;ga&#331;i Jisasi Iqu, qok&#228;-ap&#228;k&#228; iu kuk&#331;u&#228; aw&#228; &#228;tip&#228;qiy&#228;t&#228;, tii&#331;&#228; &#228;tukqe. &#8220;Goti Q&#228;uku&#228; Y&#228;tuta&#331;&#228; Iqun&#228; miqe, q&#228;uku&#228; haq&#228; y&#228;tuta q&#228;qi t&#228;qi &#228;wi&#331;q&#228;-qae, hiq&#228; k&#331;ui &#228;kunm&#228;kn&#228;pu, suq&#228; quvqe vquat&#228;m&#228;upiy&#228;.&#8221;</div><div class="s1">Jisasi Iqu, h&#228;map&#228;k&#228; piq&#228; iquau t&#228;&#228;q&#228; &#228;tu&#228;tumakqe&#331;q&#228;#4:18 Mak&#228; 1:16-20</div><div class="p"> 18Iqu eq&#228;-hu&#228;&#331;&#228; ma&#331;&#228; Galili iu qa&#331;&#228; &#228;w&#228;t&#228;q&#228;&#331;ga&#331;i, Saimon&#228;, Endru gueqi h&#228;map&#228;k&#228;-piq&#228; qa &#228;tn&#228;m&#228;utq&#228;ta&#331;giny&#228; &#228;qu&#331;gqe. Saimon&#228; iqueq&#228; yoq&#228; huizi, Pit&#228; ique. I&#331;gueqi h&#228;map&#228;k&#228; &#228;pisiny&#228;, mbq&#228; &#228;mami&#331;iyi. 19Iqu iquaqui hi&#331;u&#228; &#228;qun&#228;qe, &#8220;Nyi q&#228;naki nyiv&#228;njinyq&#228;. &#196;maq&#228;-piqe&#331;qe &#228;m&#228;qesquamq&#228;n&#228;ny&#228;&#8221; &#228;tukqe. 20I tqua&#331;ga&#331;i, i&#331;gueqi h&#228;map&#228;k&#228; qae, maq&#228;n&#228; iqi em&#228;&#331;i, Ique q&#228;naki &#228;wiv&#228;ndkiyi.</div><div class="p"> 21Iqisa&#331;i haq&#228; n&#228;n&#228; hmbu tii &#228;w&#228;qe, &#228;maq&#228; h&#331;gueqi, Jemisi iques&#228;, Jon&#228; iques&#228; hi&#331;u&#228; &#228;qu&#331;gqe. Iquaqu Sepri iqueq&#228; hik&#331;&#228;-quaqu e&#228;ny&#228;, im&#228;tqua yimba iu &#228;pmapu, h&#228;map&#228;k&#228;-piq&#228; qae dakm&#228;uqa&#331;gi an&#228; im&#228;kq&#228;manmi&#331;uwi. Jisasi Iqu i&#331;gueqi hi&#331;u&#228; &#228;qun&#228;qe, t&#228;&#228;q&#228; &#228;tu&#228;tumakqe. 22I tu&#228;tumeqa&#331;ga&#331;i, i&#331;gueqi yimbaet&#228;, kaniques&#228; maq&#228;n&#228; &#228;v&#228;ma&#331;i, Ique q&#228;naki &#228;wiv&#228;ndkiyi.</div><div class="s1">&#196;maq&#228; t&#228;&#331;&#228;-yaq&#228; h&#331;quau, &#228;&#331;gu&#228; iwim&#228;kkqe&#331;q&#228;</div><div class="p"> 23I&#331;ga&#331;i Jisasi Iqu qua Galili iu&#331;i qa&#331;&#228; ikit&#228;, quwq&#228; a&#331;&#228; aquv&#228;q&#331;q&#228; iu&#331;i n&#228;q&#331;q&#228; &#228;v&#228;t&#228;, kuk&#331;u&#228; &#228;&#331;gu&#228;n&#228;&#331;&#228; Goti Iqun&#228; q&#228;uku&#228; haq&#228; y&#228;tuta miqe&#331;q&#228; aw&#228; &#228;tu&#228;t&#228;, t&#228;&#331;&#228;-yaq&#228; huita&#331;&#228;-huita&#331;&#228; eeq&#228;n&#228; &#228;&#331;gu&#228; im&#228;k&#228;t&#228; ik&#228;mi&#331;qe. 24Iquenyq&#228; kuk&#331;ui, qua Siliya iu&#331;i eeq&#228;n&#228; im-im&#228; qe &#228;ukqe. Ga &#228;maqe Jisasi Ique&#331;q&#228;, t&#228;&#331;&#228;-yaq&#228; huita&#331;&#228;-huita&#331;&#228;-t&#228;&#331;it&#228;, d&#331;&#228; quvq&#228;-t&#228;&#331;it&#228;, yaq&#228; ppq&#228;-t&#228;&#331;it&#228;, yaq&#228; &#331;&#331;u&#228;-t&#228;&#331;it&#228;, eeq&#228;n&#228; &#228;ma pqa&#331;guw&#228;&#331;ga&#331;i, Iqu eeq&#228;n&#228; &#228;&#331;gu&#228; im&#228;kkqe. 25Ita&#331;ga &#228;maq&#228; kuap&#228;n&#228; qua Galilisa&#331;&#228; iquat&#228;, qua Dekapolisisa&#331;&#228; iquat&#228;, Jerus&#228;lem&#228;ta&#331;&#228; iquat&#228;, qua Jutiyata&#331;&#228; iquat&#228;, eq&#228; Jot&#228;n&#228; y&#228;t&#228;q&#228;&#331;gisa pmeq&#228; iquat&#228;&#331;i, qu eeq&#228; Ique q&#228;naki &#228;wiv&#228;ndkuwi.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Iŋgaŋi Jisasi Iqueŋi, Dŋä Äŋguä Iqu, aŋä avqŋqä iuŋqä ätma äukqe. Ii, Setänä iqu Ique yamwiqä vätŋqä diŋqä. Iqiŋi Iqu hiunjitä, heatqetä 40, buayä maŋqä äpmeqe, buayäŋqä dä äwikqe.
Iŋgaŋi dŋä quvqä yamwiqä vqä iqu, Ique äwimeqe, “Si Goti Hanjuwä Iqueqä Ymequki etaŋgutqe, hikä tqua buayä kunmäkmbŋqä, kukŋuä tuvä” ätukqe.
Jisasi Iqu kimaŋi, “Goti Hanjuwä Iqueqä kukŋui tii äqänä.
‘ Qokä-apäki buayä dutanä pmeqä hmanjqä. Qu Goti Hanjuwä Iqueqä kukŋuä eeqänäŋä iutanä pmeqeqä,’ ätä äqänänä” ätukqe.
Iqu iiŋä tquaŋga, Setänä iqu Ique Jerusälemä Goti Hanjuwä Iqueqä aŋä-himqä iuŋqä ätuma äwäqe, hiqäva-imäkqä aŋä atääqä iu ätqäteqe, “Si Goti Hanjuwä Iqueqä Ymequki etaŋgutqe, qua mäŋi ikuapmävä” ätukqe. “Tiiŋä etaŋgi, Goti Hanjuwä Iqueqä bukä iuŋi, tii äqänä.
‘ Goti Hanjuwä Iqu iqueqä eŋätqä iqua äŋguänä mikipŋqä ätuäŋqiyä. Tqä yuki hikä iu hui matävqä isŋqä diŋqe, iqua hipae hevqä mäkiqutäpŋqäuä.’ ”
Iwä Jisasi Iqu tii ätukqe. “Bukä iuŋi, kukŋuä tiiŋä-pqe inä äqänänä.
‘ Si Goti Hanjuwä tqä Naqä Iqueŋi, yamwiqä mävqä panä.’ ”
Itaŋi Setänä iqu aŋgumä, qoqoŋä haqä naqä ziimäŋä hŋquenyqä ätuma äyäqe, aŋä-himqä eeqänäŋä qua täuŋitä, iquauqä nätmatqä äŋguä eeqänäŋä itä ämotquakqe. Ga iqu tiiŋä ätukqe. “Si qoŋä änäuktäutnä, nyaqä yoqe haqeqä manmäuqaŋgtqe, nyi eeqänäŋä tä Si ktapmqänä.”
Jisasi Iqu tii ätukqe. “Setänä iquki, huätä päuvä! Goti Hanjuwä Iqueqä bukä iuŋi tii äqänä, ‘Si qoŋä äwoktäutnä, Goti Hanjuwä tqä Naqä Iqueä yoqenä haqeqä ämamäutnä, wäuŋui Iqueqenä iqaŋginyä.’ ”
Iŋgaŋi Setänä iqu Ique ävämeqaŋga, eŋätqä iqua äpäpu, Ique yätamäkqä äwikuwi.

“Qu Jonä ique, guä ae äkiqiyäuquwiqä” tqaŋgä äwiyäqe, Jisasi Iqu qua Galili iuŋqä aŋgi äukqe. Itaŋi Iqu aŋä-himqä Nasäretqä iuŋi ävämaŋi, aŋä-himqä Kapänamä buŋqä äwitä äpmakqe. Kapänamäŋi, eqä-huäŋä Galili-täŋä qäqiqi eä, Seplonä, Näptali gueqiyqä hueqä-himqä iquauqä qua iuvi. Iqu e imäkätä, kukŋuä hŋqu Goti Hanjuwä Iqu hiŋuä-tqä Asayä iqueqä maŋä iu ätimekqeuŋi, qäyunä timäutŋqä ikqe.
“ Seplonä, Näptali gueqiyqä quae, hänaqä eqä-huäŋä duŋqä änyäwäŋqä qäqiqi eä, eqä Jotänä-täŋä iŋgi-mända, qua Galili-täŋä iŋgisayi. Itaŋga ämaqä Israitqä iquanä ma, huiziqua iqi anä äpmeŋäuä. Ämaqä pisqukuä imä äpmeŋuwä iqua, qu we-huŋqä naqä ique hiŋuä ae äqunäŋäuä. Ga ämaqä ae äpäkoŋguwä iqua eŋqä-paŋä äpmeŋuwä iquauŋi, we ae äwiomäkqiyä ” ätkqeqä.
Iŋgaŋi Jisasi Iqu, qokä-apäkä iu kukŋuä awä ätipäqiyätä, tiiŋä ätukqe. “Goti Qäukuä Yätutaŋä Iqunä miqe, qäukuä haqä yätuta qäqi täqi äwiŋqä-qae, hiqä kŋui äkunmäknäpu, suqä quvqe vquatämäupiyä.”

Iqu eqä-huäŋä maŋä Galili iu qaŋä äwätäqäŋgaŋi, Saimonä, Endru gueqi hämapäkä-piqä qa ätnämäutqätaŋginyä äquŋgqe. Saimonä iqueqä yoqä huizi, Pitä ique. Iŋgueqi hämapäkä äpisinyä, mbqä ämamiŋiyi. Iqu iquaqui hiŋuä äqunäqe, “Nyi qänaki nyivänjinyqä. Ämaqä-piqeŋqe ämäqesquamqänänyä” ätukqe. I tquaŋgaŋi, iŋgueqi hämapäkä qae, maqänä iqi emäŋi, Ique qänaki äwivändkiyi.
Iqisaŋi haqä nänä hmbu tii äwäqe, ämaqä hŋgueqi, Jemisi iquesä, Jonä iquesä hiŋuä äquŋgqe. Iquaqu Sepri iqueqä hikŋä-quaqu eänyä, imätqua yimba iu äpmapu, hämapäkä-piqä qae dakmäuqaŋgi anä imäkqämanmiŋuwi. Jisasi Iqu iŋgueqi hiŋuä äqunäqe, tääqä ätuätumakqe. I tuätumeqaŋgaŋi, iŋgueqi yimbaetä, kaniquesä maqänä ävämaŋi, Ique qänaki äwivändkiyi.

Iŋgaŋi Jisasi Iqu qua Galili iuŋi qaŋä ikitä, quwqä aŋä aquväqŋqä iuŋi näqŋqä ävätä, kukŋuä äŋguänäŋä Goti Iqunä qäukuä haqä yätuta miqeŋqä awä ätuätä, täŋä-yaqä huitaŋä-huitaŋä eeqänä äŋguä imäkätä ikämiŋqe. Iquenyqä kukŋui, qua Siliya iuŋi eeqänä im-imä qe äukqe. Ga ämaqe Jisasi Iqueŋqä, täŋä-yaqä huitaŋä-huitaŋä-täŋitä, dŋä quvqä-täŋitä, yaqä ppqä-täŋitä, yaqä ŋŋuä-täŋitä, eeqänä äma pqaŋguwäŋgaŋi, Iqu eeqänä äŋguä imäkkqe. Itaŋga ämaqä kuapänä qua Galilisaŋä iquatä, qua Dekapolisisaŋä iquatä, Jerusälemätaŋä iquatä, qua Jutiyataŋä iquatä, eqä Jotänä yätäqäŋgisa pmeqä iquatäŋi, qu eeqä Ique qänaki äwivändkuwi.

Dinleyin Matiu 4